«لکستان» و ضرورت ورود به رویداد بین المللی «کرمانشاه ۲۰۲۰»

صفحه اول
👇👇👇
#لکستان در #قلب سلسله ارتفاعات #زاگرس_میانی و در حد فاصل استان‌های امروزی #کرمانشاه، #لرستان، #ایلام و #همدان قرار دارد. #زاگرس_میانی جایگاه متمرکز #لک‌هایی است که از گذشته‌های دور تاکنون در تعامل با محیط خویش #پاسدار بخش‌هایی از زیباترین فرهنگ‌های بشری بوده‌اند و در طی قرون گذشته بنا به دلایلی چون #کوچ، #مهاجرت و #تبعید، عامل پراکنش بسیاری از شاخصه‌های فرهنگی این ناحیه به نواحی دورتر در سراسر #ایران و کشورهای پیرامون شده‌اند. فارغ از سرزمین #لک‌هایی که با نام‌های دیگر #تغییر هویت داده‌اند، حدود جغرافیای و متمرکز #لکستان عبارتند از:

#شمالی‌ترین حد: کوهپایه‌های شمالی الوند در استان همدان.

#شرقی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوب شرق گرین در استان لرستان.

#جنوبی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوبی دینارکوه در استان ایلام.

#غربی‌ترین حد: کوهپایه‌های جنوبی پراو در استان کرمانشاه.

سرزمین مردم #لک در طی چند قرن گذشته بر اساس مؤلفه‌های اجتماعی و جغرافیایی مورد چالش بوده است. گاه بر اساس نام #معیشت عنوان #کرد و گاه بر اساس نام #مکان عنوان #لر نیز به آنها اطلاق شده است. #فریا_استارک در #کتاب درّه‌های حشاشین براساس نام مکان از واژه‌های #لر و لرستان و بر اساس نام #قومیت از واژه‌های #لک و #لکستان استفاده کرده است. برخی نقشه‌های جغرافیایی قدیمی جایگاه #لک‌ها را به وضوح نمایش داده و تعدادی از متون تاریخی نیز به صراحت #لک‌ها را به عنوان یک قوم #مستقل و اصیل‌ترین #ایرانیان به شمار آورده‌اند. جدا از تمام چالش‌ها و تناقضات، به بررسی اجمالی بوم شناسی #لکستان از سه منظر طبیعی، تاریخی و فرهنگ عامه می‌پردازیم که ممکن است تحت تأثیر حدود سیاسی در تقسیمات استانی کشور تاکنون به #درستی معرفی نشده باشند.
منظر طبیعی #لکستان مشتمل بر سرزمینی است که در آن ارتفاع از سطح دریا بین ۳۷۰۰ تا حدود ۶۰۰ متر متغیر است. این سرزمین دربرگیرندۀ کوه‌ها، درّه‌ها، دشت‌ها، رودها، نهرها، آبشارها، چشمه‌های فراوان، درختان و گیاهان متنوعی است که زمینه را برای زیست انواع گونه‌های جانوری فراهم آورده‌اند.

بیشترین گسترۀ کوهستان‌های معروفی چون #الوند، #گرین، #بیستون، #پراو، #مهراب_کوه، #سرکشتی، #سفیدکوه، #مخمل_کوه، #مپل، #هنجس، #همیان، #میرملاس، #چنگری، #سیاه_پیر، #کاژور، #ویزنیار، #کوئر و #دینارکوه_متعلق_به_لکستان_است. بخش مهمی از دشت‌های #ماهیدشت، #کوهدشت، #هلیلان، #الیشتر، #سیلاخور، #نهاوند، #کاسیان و #خرم_آباد_سکونتگاه_کهن_مردم_لک_بوده_است. رودخانه‌های مهمی چون #گاماسیاو، #قره‌سو، #سیمره، #جزمان، #بادآور، #گیزه_رو، #کهمان، #کاکه_رها، #هنام، #مان_رود و #کشکان با #سیراب کردن #لکستان به مسیر خود به سمت جنوب ادامه می‌دهند. کوه‌های #لکستان بیشتر پوشیده از درختان بلوط هستند. انواع درختان وحشی چون گلابی، زالزالک، انجیر، انگور، پسته، بادام، ارجن، افرا، کیکم و ارغوان تنوع درختی این ناحیه را به وجود آورده‌اند.

تنگه‌ها و گذرگاه‌های #لکستان همچون #شیرز، #پری، #گاشمار، #گاماسیاو، #دره_ویله، #نام_درون، #هوما_لان، #شه_بیاق، #سی_پله، #کورگ، #بهرام_چوئینه، #سازبن، #کهمان، #سیاو، #شوئه_خون، #زاهد_شیر، #آو_سرده و #کپرگه علاوه بر زیبایی‌هایی ویژه‌ای که دارند، مسیر انتقال فرهنگ‌ها در گذشته بوده‌اند.

در بررسی منظر تاریخی #لکستان ابتدا باید به مکان‌های دورۀ #پارینه_سنگی در محور #بیستون-کرمانشاه، #هلیلان، #همیان_کوهدشت و #درّۀ خرم آباد اشاره نمود که تعدادی از مهمترین استقرارگاه‌های جوامع گردآورنده/شکارگر #غرب_آسیا را در خود جای داده‌اند. تپه‌های #گنج_درّه (چیا خزینه) در #قیسوند #هرسین، #آسیاب و #سراب در #دورودفرامان، #گوران در #هلیلان، #عبدالحسینی در #خاوی چند نمونه از مهمترین سکونتگاه‌های دورۀ #نوسنگی همزمان با اهلی سازی گیاه و حیوان در #خاورمیانه به شمار می‌آیند. تپه‌های #گودین_کنگاور، #گیان_نهاوند و #گریران_الیشتر هنوز هم مبنای گاه‌نگاری دوره‌های مس سنگی و برنز غرب کشور محسوب می‌شوند.
@Doroodfaraman
👇👇👇

‍ « گِره / gerrah »
گره یک وسیله‌ی دست ساز لکی است که از سنگ ساخته می‌شد. این وسیله کار آسیاب را می‌کرد و گندم و جو و حبوبات را برای آذوقه ی زمستان خورد می‌کردند. گره عبارت بود از دو سنگ دایره شکل به قطر تقریبی سی تا چهل سانتی متر و ارتفاع پانزده سانتیمتر در وسط یکی از این سنگها یک محور چوبی تعبیه می گردید و در نقطه ای از محیط دیگری دسته ای و در مرکز آن حفره‌ای جا داده می شد.این حفره محل قرار گرفتن محور بود.
در واقع آسیابی بود که دو سنگ زیرین و زبرین را داشت و با دست انسان سنگ بالایی بر روی زیرین می چرخید. گندم را اندک اندک از محل حفره به آن اضافه می کردند و کم کم آرد یا هُروش می شد. این نوع آرد بستگی به نیاز مردم داشت که چقدر سنگها را روی هم بچرخانند.
نام دیگر گره در زبان لکی « دس هَر » است.که قرابتی با دستاس فارسی دارد.« هَر » یعنی آرد کردن و دست هم که مشخص است و کلا یعنی آسیاب دستی . در زبان فارسی هم دستاس یعنی آسیاب دستی.
وسیله ای دیگر که بسیار ابتدایی بود برای آرد کردن گندم وجود داشت که« برد گلو » نام داشت. برای این وسیله فقط یک سنگ تقریبا بزرگ و سطحی نیمه صاف و مایل به گودی لازم بود. گندم را روی سطح گود می ریختند و برد گلو ر ا روی آن می غلطاندند.
در صورت نبودن این دو وسیله «سیرکو میرکو» باید زحمت آن دو را می کشید که البته طاقت فرسا بود.

نویسنده: مهدی زینی
دختر بچه ویدیو سایدا زینی

#حسین_رضا_اسدی #آمان_گلیا #مهدی_زینی
#گره #دس_هر #آسیاب #موسیقی_لکی
@lakmusiic