💬 انیمیشن دیابت نوع ۲

🟠یکی از کارکردهای درون‌ریز (اندوکرین) لوزالمعده ترشح هورمونی به نام انسولین به درون خون است. نواحی میکروسکوپی سلول‌های بتا در لوزالمعده در جزایر لانگرهانس قرار دارند. این سلول‌های بتا هورمون انسولین را آزاد می‌کنند. مولکول‌های انسولین از سلول‌های بتا خارج شده و وارد جریان خون می‌شوند تا سطح گلوکز خون را تنظیم کنند. پس از صرف غذا، افزایش مقدار گلوکز خون سلول‌های بتا در جزایر لانگرهانس را تحریک می‌کند تا مقدار مناسب انسولین ترشح کنند. انسولین از راه خون به سلول‌های هدف می‌رسد و ورود گلوکز به سلول‌ها را تسهیل می‌کند. برخی بافت‌ها مانند عضله اسکلتی و بافت چربی برای ورود گلوکز نیازمند انسولین هستند تا ابتدا قفل سلول‌هایشان باز شود. انسولین به گیرنده‌های ویژه‌ای روی سطح سلول متصل می‌شود و باعث فعال شدن پروتئین‌های ناقل گلوکز در غشای سلول می‌گردد و به این ترتیب گلوکز می‌تواند وارد سلول شود.

🟠در دیابت نوع ۲، بدن معمولاً همچنان انسولین درون‌زا (تولیدشده توسط خود بدن) می‌سازد. با این حال، در این وضعیت سلول‌های هدف در برابر اثر انسولین مقاوم می‌شوند یا مقدار انسولین ناکافی است، یا هر دو حالت وجود دارد. مقاومت به انسولین ناشی از کاهش تعداد گیرنده‌ها یا وجود گیرنده‌های غیرطبیعی است. در بسیاری از موارد، نقص در گیرنده‌های انسولین مانع از اثرگذاری طبیعی انسولین بر سلول‌های هدف می‌شود و در نتیجه انتقال گلوکز به درون سلول‌ها ناکافی خواهد بود. در پی این مسئله، سطح گلوکز خون افزایش یافته و هایپرگلیسمی (افزایش قند خون) رخ می‌دهد. هایپرگلیسمی سلول‌های بتا در لوزالمعده را تحریک می‌کند تا انسولین بیشتری تولید کنند. این سلول‌ها برای جبران تقاضا بیش از حد کار می‌کنند اما به‌تدریج توانایی خود را برای تولید مقدار کافی انسولین از دست می‌دهند.

🟠به دلیل پاتوفیزیولوژی هایپرگلیسمی و کمبود انسولین، علائم کلاسیک دیابت ظاهر می‌شوند: پرخوری (پولی‌فاژی)، پرنوشی (پولی‌دیپسی)، پرادراری (پولی‌اوری) و کاهش وزن بدون علت مشخص. علائم دیگر دیابت نوع ۲ که به‌تدریج ظاهر می‌شوند عبارت‌اند از: خستگی، عفونت‌های مکرر، تغییرات بینایی، خارش (پرویریتوس) و پارستزی (احساس گزگز یا سوزن‌سوزن شدن پوست).

🟠با ادامه کمبود انسولین، سلول‌ها نمی‌توانند از قند به عنوان منبع انرژی استفاده کنند، بنابراین بدن شروع به تجزیه چربی‌ها و پروتئین‌ها به عنوان منبع جایگزین انرژی می‌کند. با ادامه تجزیه چربی، محصولات جانبی اسیدی به نام اجسام کتونی در خون تجمع پیدا می‌کنند و حالتی به نام کتوز ایجاد می‌شود. اگر این اجسام کتونی بیش از حد افزایش یابند، وضعیت تهدیدکننده‌ای به نام کتواسیدوز دیابتی رخ می‌دهد.

🟠یکی از عوارض حاد داروهای دیابت نوع ۲، هیپوگلیسمی یا شوک انسولینی است که معمولاً بر اثر مصرف بیش از حد انسولین یا داروهای خوراکی پایین‌آورنده قند خون آغاز می‌شود. مصرف بیش از حد انسولین یا داروی خوراکی باعث می‌شود سلول‌ها گلوکز بیش از حد از خون خارج کنند و مقدار ناکافی در جریان خون باقی بماند تا اندام‌ها انرژی لازم را دریافت کنند. چون منبع اصلی انرژی مغز گلوکز است، نخستین اندامی است که از افت قند خون (زیر ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) آسیب می‌بیند. نورون‌ها که دچار گرسنگی گلوکز می‌شوند، دچار اختلال عملکرد می‌گردند و علائمی مانند بی‌قراری، لرزش و گیجی ظاهر می‌شود. اگر سطح گلوکز همچنان کاهش یابد، فعالیت الکتریکی نورون‌ها به‌طور جدی افت می‌کند و می‌تواند منجر به تشنج یا کمای دیابتی شود.

🟠دیابت نوع ۲ در صورت کنترل ضعیف و مزمن، به آسیب‌های دژنراتیو بافتی و عوارض درازمدت منجر می‌شود؛ از جمله آترواسکلروز، نابینایی، نوروپاتی و نارسایی کلیوی.

🟠متخصصان دارای مجوز انواع مختلف داروهای خوراکی پایین‌آورنده قند خون را برای درمان دیابت نوع ۲ تجویز می‌کنند. برخی داروها تولید انسولین در سلول‌های بتای لوزالمعده را افزایش می‌دهند. برخی دیگر مقاومت به انسولین در عضله اسکلتی را کاهش می‌دهند. برخی داروها حساسیت انسولینی بافت‌های هدف را افزایش می‌دهند. گروهی دیگر جذب گلوکز در روده را کمی کاهش می‌دهند. و نهایتاً برخی تولید گلوکز در کبد را مهار می‌کنند.

👨‍⚕️ بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌توانند سطح گلوکز خون خود را اساساً با رژیم غذایی و ورزش کنترل کنند. علاوه بر این، بیماران باید مرتب سطح قند خون خود را پایش کنند. سطح گلوکز خون پیش از غذا یا در حالت ناشتا باید بین ۷۰ تا ۱۳۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد و دو ساعت پس از شروع غذا کمتر از ۱۸۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر. زمانی که رژیم غذایی، ورزش و داروهای خوراکی برای کنترل قند خون بالا کافی نباشند، بیمار می‌تواند از تزریق انسولین استفاده کند. داروها باید همراه با روش‌های غیردارویی ادامه یابند.

💬@Discourseees

💬 انیمیشن نوکلئیک اسیدها

🟠آخرین ماکرومولکول آلی که بررسی می‌کنیم، اسیدهای نوکلئیک هستند. اسید نوکلئیک یک ماکرومولکول آلی است، به این معنا که یک ترکیب آلی بزرگ است که از هزاران یا صدها هزار مولکول کوچکتر تشکیل شده است. دو نوع اسید نوکلئیک وجود دارد: دئوکسی‌ریبونوکلئیک اسید (DNA) و ریبونوکلئیک اسید (RNA). توجه کنید که هر دو واژه شامل عبارت "اسید نوکلئیک" هستند. در موجودات زنده، DNA جزء اصلی کروماتین است که پیش از تقسیم سلولی به شکل آشنای کروموزوم متراکم می‌شود. DNA در کروموزوم‌ها به ترتیب خاصی سازمان‌یافته است که ژن‌های یک موجود را تشکیل می‌دهد. ژن‌ها حاوی دستورالعمل‌هایی برای هر عملکرد، ویژگی و فعالیت در موجود زنده هستند، از جمله رشد، تولیدمثل و به‌ویژه وراثت، یعنی توانایی انتقال ژن‌ها به نسل بعد. نوع دیگر اسید نوکلئیک، RNA، به‌طور اساسی در ساخت پروتئین‌های خاص از طریق مونتاژ اسیدهای آمینه به ترتیب صحیح نقش دارد. پروتئین‌ها مسئول تمام عملکردهای سلولی در موجودات زنده هستند.

🟠اسیدهای نوکلئیک از چه ساخته شده‌اند؟ به‌عنوان یک ماکرومولکول آلی، اسیدهای نوکلئیک حاوی عنصر کربن هستند. مانند پروتئین‌ها، آنها همچنین شامل هیدروژن، اکسیژن و نیتروژن هستند، اما اسیدهای نوکلئیک حاوی عنصر فسفر نیز هستند. ساختار اسیدهای نوکلئیک چگونه است؟ هر دو DNA و RNA از مونومرهایی به نام نوکلئوتید تشکیل شده‌اند. همه نوکلئوتیدها شامل سه جزء هستند:
1. گروه فسفات که حاوی فسفر است.
2. قند پنج‌کربنه که به آن پنتوز گفته می‌شود (کلمه "پنت" به معنای پنج و پسوند "-وز" به معنای قند است). قند پنتوز در RNA ریبوز نام دارد، در حالی که قند پنتوز در DNA یک اتم اکسیژن کمتر از ریبوز دارد و به همین دلیل دئوکسی‌ریبوز نامیده می‌شود.
3. یک باز ضعیف که همیشه حاوی نیتروژن است و به همین دلیل به آن باز نیتروژنی گفته می‌شود.

🟠نوکلئوتیدهای DNA حاوی یکی از چهار باز نیتروژنی ممکن هستند: آدنین (A)، تیمین (T)، سیتوزین (C) یا گوانین (G). به‌طور مشابه، نوکلئوتیدهای RNA نیز حاوی یکی از چهار باز نیتروژنی هستند: آدنین (A)، اوراسیل (U)، سیتوزین (C) یا گوانین (G). توجه کنید که هر دو DNA و RNA دارای آدنین، سیتوزین و گوانین هستند، اما فقط DNA حاوی تیمین و فقط RNA حاوی اوراسیل است.

🟠نوکلئوتیدهای مونومر چگونه به اسیدهای نوکلئیک تبدیل می‌شوند؟ گروه فسفات در یک نوکلئوتید با قند پنتوز در نوکلئوتید دیگر پیوند می‌یابد و پلیمر اسید نوکلئیک را تشکیل می‌دهد. اگرچه هر دو RNA و DNA دارای گروه‌های قند و فسفات متناوب هستند، اما تفاوت‌هایی در ساختار کلی آنها وجود دارد. به‌عنوان مثال، RNA یک اسید نوکلئیک تک‌رشته‌ای است، در حالی که DNA دو رشته‌ای است. دو رشته در DNA از طریق پیوند هیدروژنی که بازهای نیتروژنی یک رشته را به بازهای نیتروژنی رشته دیگر متصل می‌کند، به هم متصل هستند.

👨‍⚕️ به‌طور خلاصه، اسیدهای نوکلئیک ماکرومولکول‌های آلی هستند. دو نوع اسید نوکلئیک، DNA و RNA، برای انتقال اطلاعات وراثتی و هدایت سلول برای ساخت صحیح پروتئین‌ها استفاده می‌شوند. اسیدهای نوکلئیک حاوی کربن، هیدروژن، اکسیژن، نیتروژن و فسفر هستند. نوکلئوتیدها مونومرهایی هستند که با پیوند به یکدیگر DNA یا RNA را تشکیل می‌دهند. نوکلئوتیدها از سه جزء تشکیل شده‌اند: گروه فسفات، قند پنج‌کربنه (پنتوز) و باز نیتروژنی. بازهای نیتروژنی در DNA شامل آدنین، تیمین، سیتوزین و گوانین هستند، در حالی که در RNA شامل آدنین، اوراسیل، سیتوزین و گوانین هستند. قند پنج‌کربنه در DNA دئوکسی‌ریبوز و در RNA ریبوز نام دارد.


💬@Discourseees

💬 انیمیشن انتقال فعال

🟠در این ویدئو، درباره انتقال فعال صحبت می‌کنیم. انتقال فعال زمانی رخ می‌دهد که ذرات از منطقه‌ای با غلظت پایین به منطقه‌ای با غلظت بالا حرکت کنند، که به آن حرکت در خلاف گرادیان غلظت نیز گفته می‌شود. نکته کلیدی این است که انتقال فعال به انرژی نیاز دارد. اگر انتقال غیرفعال مانند غلتیدن طبیعی یک توپ از تپه به پایین باشد، انتقال فعال برعکس آن است. می‌توانید توپ را به بالای تپه برگردانید، اما باید انرژی صرف کنید. برخی سلول‌ها برای عملکرد صحیح به این نوع حرکت مواد نیاز دارند. برای مثال، سلول‌های عضلانی قلب که مسئول ضربان قلب هستند، مولکول‌ها یا یون‌ها را در خلاف گرادیان غلظت جابه‌جا می‌کنند.

🟠انواع اصلی انتقال فعال چیست؟ شامل اندوسیتوز، اگزوسیتوز و پمپ‌های پروتئینی هستند. گاهی اوقات سلول از انتقال فعال برای جذب ذرات بزرگ با استفاده از غشای سلولی خود استفاده می‌کند، که به آن اندوسیتوز می‌گویند. یکی از انواع اندوسیتوز، فاگوسیتوز است که اغلب زمانی رخ می‌دهد که سلول نوعی ماده مغذی را جذب می‌کند. در نوع دیگری از اندوسیتوز به نام پینوسیتوز، سلول با ایجاد حفره‌هایی در غشای سلولی، مایعات را جذب می‌کند. سلول می‌تواند مقدار زیادی مایع را با جدا کردن این حفره‌های غشایی به داخل سیتوپلاسم جذب کند. برعکس اندوسیتوز، اگزوسیتوز است. اگزوسیتوز زمانی است که چیزی نیاز به خروج از سلول دارد. سلول می‌تواند مولکول‌های بزرگ یا مواد زائد را با ادغام وزیکول‌های متصل به غشا که حاوی این مواد هستند با غشای سلولی، از سلول خارج کند. یک راه خوب برای به خاطر سپردن اگزوسیتوز این است که دو حرف اول آن با کلمه "خروج" (exit) مشترک است. همچنین می‌توانید به خاطر بسپارید که اندوسیتوز راهی برای ورود مواد به سلول است، زیرا دو حرف اول آن با کلمه "ورود" (enter) مشترک است.

🟠گاهی اوقات سلول از پمپ‌های پروتئینی ویژه برای جابه‌جایی مولکول‌های کوچک یا یون‌ها در خلاف گرادیان غلظت به داخل یا خارج سلول استفاده می‌کند. نمونه‌ای از این پمپ، پمپ سدیم-پتاسیم است. در این فرآیند، پمپ از انرژی در قالب مولکول‌های ATP برای خارج کردن یون‌های سدیم از سلول و وارد کردن یون‌های پتاسیم به داخل سلول استفاده می‌کند. پمپ‌های پروتئینی که در انتقال فعال استفاده می‌شوند، به انرژی نیاز دارند، زیرا مولکول‌ها یا یون‌ها از منطقه‌ای با غلظت پایین به منطقه‌ای با غلظت بالا حرکت می‌کنند.

👨‍⚕️ به‌طور خلاصه، انتقال فعال زمانی است که سلول از انرژی برای جابه‌جایی مواد به داخل یا خارج سلول در خلاف گرادیان غلظت از طریق اندوسیتوز، اگزوسیتوز یا پمپ‌های پروتئینی استفاده می‌کند.

💬@Discourseees

💬 انیمیشن کبد چرب

🟠کبد وظایف مهمی در بدن دارد، از جمله نقش در متابولیسم، سم‌زدایی، هضم غذا و تولید و تنظیم چندین هورمون. برای مثال، کبد مسئول حفظ سطح قند خون از طریق ساخت و تجزیه گلیکوژن، منبع کلیدی انرژی بدن، است. همچنین کبد در ذخیره و متابولیسم چربی نقش مهمی ایفا می‌کند. چربی کبد می‌تواند از منابع متعددی تأمین شود، از جمله انتقال از بافت‌های چربی سایر قسمت‌های بدن و تولید چربی جدید از غذاهای پرچرب و پرقند. اگر تعادل بین تجمع و حذف چربی به هم بخورد، می‌تواند منجر به تجمع غیرطبیعی چربی در کبد شود که به آن استئاتوز می‌گویند. عواملی مانند چاقی، دیابت نوع ۲، مقاومت به انسولین، سندرم متابولیک و استعداد ژنتیکی می‌توانند باعث تغییرات متابولیکی در کبد شوند و به تجمع بیش از حد چربی منجر شوند.

🟠بیماری کبد چرب غیرالکلی (NAFLD) طیفی از بیماری‌ها را شامل می‌شود که شامل کبد چرب ساده و استئاتوهپاتیت غیرالکلی (NASH) است. NASH شکل پیش‌رونده NAFLD است و در حدود ۲۰ درصد بیماران NAFLD ایجاد می‌شود، زمانی که چربی اضافی کبد با بزرگ شدن سلول‌ها، التهاب و آسیب سلولی همراه باشد. NASH اغلب به‌آرامی و بدون علائم آشکار یا قابل‌مشاهده پیشرفت می‌کند. با پیشرفت NASH، می‌تواند منجر به زخم شدن کبد، معروف به فیبروز، شود. شدت فیبروز در مقیاسی از عدم وجود زخم کبدی (F0) تا سیروز یا زخم شدید کبدی (F4) اندازه‌گیری می‌شود. اگر NASH بدون تشخیص و مداخله در مراحل اولیه پیشرفت کند، می‌تواند در برخی بیماران به آسیب شدید و غیرقابل‌برگشت کبد به شکل سیروز، نارسایی کبد و حتی سرطان کبد منجر شود.

🟠فایزر متعهد به پیشرفت علم و درک NASH برای یافتن درمان‌های بالقوه برای افرادی است که از این بیماری جدی تأثیر دیده‌اند. با بازگرداندن تعادل بین تجمع و حذف چربی در کبد از طریق تغییر سبک زندگی، مانند مصرف غذای سالم و ورزش، و امیدوارانه در آینده با داروهای جدید، تجمع چربی می‌تواند کاهش یابد. در بسیاری از بیماران، کاهش یا حذف تجمع چربی ممکن است به کاهش یا حتی معکوس کردن التهاب، آسیب و زخم مرتبط با NASH کمک کند و خطر سیروز، نارسایی کبد و سرطان کبد را کاهش دهد.

💬@Discourseees

💬 انیمیشن ساختار سلول

🟠سلول‌ها کوچک‌ترین واحدهای زنده یک موجود زنده هستند. همه سلول‌ها، صرف‌نظر از نوعشان، سه ویژگی مشترک دارند: غشای سلولی که داخل سلول را از محیط اطرافش جدا می‌کند، سیتوپلاسم که مایعی ژله‌مانند است، و DNA که ماده ژنتیکی سلول است.

سلول‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
1. سلول‌های یوکاریوتی: این سلول‌ها دارای ارگانل‌هایی مانند هسته و سایر اجزای محصور در غشا هستند. سلول‌های یوکاریوتی پیچیده‌تر بوده و در گیاهان و حیوانات یافت می‌شوند.

2. سلول‌های پروکاریوتی: این سلول‌ها هسته یا ارگانل‌های محصور در غشا ندارند. ماده ژنتیکی آن‌ها در هسته محصور نیست و همیشه تک‌سلولی هستند، مانند باکتری‌ها.

🤗اجزای مهم سلول‌ها:

- هسته: مرکز کنترل سلول است که حاوی DNA یا ماده ژنتیکی است. DNA تعیین می‌کند که سلول چه کاری انجام دهد و چگونه آن را انجام دهد. کروماتین شکل پخش و درهم DNA در داخل غشای هسته است. هنگام تقسیم سلولی، DNA به ساختارهایی به نام کروموزوم فشرده می‌شود. هسته شامل هستک (nucleolus) است که پروتئین‌ها را سنتز می‌کند.
- سیتوپلاسم: ماده ژله‌مانندی که ارگانل‌ها و ریبوزوم‌ها در آن شناورند.
- ریبوزوم‌ها: در سیتوپلاسم آزادانه حرکت می‌کنند یا به شبکه آندوپلاسمی (ER) متصل‌اند. ER دو نوع دارد: خشن (با ریبوزوم) و صاف (بدون ریبوزوم). ER مسیری برای انتقال موادی مانند پروتئین‌های ساخته‌شده توسط ریبوزوم‌ها فراهم می‌کند.
- دستگاه گلژی: پروتئین‌ها را دریافت کرده و با افزودن موادی مانند لیپیدها یا کربوهیدرات‌ها آن‌ها را اصلاح می‌کند.
- واکوئل‌ها: ساختارهای کیسه‌مانندی که مواد مختلف را ذخیره می‌کنند. در سلول‌های گیاهی، واکوئل مرکزی آب را ذخیره می‌کند.
- لیزوزوم‌ها (در سلول‌های حیوانی): جمع‌کننده‌های زباله سلولی که با آنزیم‌ها اجزای آسیب‌دیده یا فرسوده سلول را تجزیه می‌کنند.
- میتوکندری: نیروگاه سلول است که در طی تنفس سلولی، مولکول‌های ATP را تولید می‌کند که انرژی فعالیت‌های سلول را تأمین می‌کنند.
- اسکلت سلولی: شامل میکروفیلامنت‌های پروتئینی و میکروتوبول‌های نازک و توخالی است که شکل سلول را حفظ می‌کنند.
- کلروپلاست (در سلول‌های گیاهی فتوسنتزی): محلی برای فتوسنتز است و به دلیل داشتن رنگدانه سبز، سبز رنگ است.
- دیواره سلولی: در سلول‌های گیاهی، بیرون غشای سلولی قرار دارد و شکل، پشتیبانی و حفاظت را فراهم می‌کند. سلول‌های حیوانی دیواره سلولی ندارند.

🟠ویژگی‌های خاص برخی سلول‌ها:

- در انسان، سلول‌های مجاری تنفسی دارای مژک (پروژه‌های میکروسکوپی شبیه مو) هستند که ذرات استنشاقی را به دام می‌اندازند.
- فلاژل(تاژک) در سلول اسپرم، نمونه‌ای از ساختار حرکتی است.

👨‍⚕️ خلاصه: سلول‌های یوکاریوتی (گیاهی و حیوانی) دارای هسته و ارگانل‌های محصور در غشا هستند، در حالی که سلول‌های پروکاریوتی (تک‌سلولی) فاقد این ویژگی‌ها هستند. همه سلول‌ها دارای غشای سلولی، سیتوپلاسم و ماده ژنتیکی‌اند. اگرچه فقط سلول‌های گیاهی کلروپلاست دارند، اما هر دو نوع سلول گیاهی و حیوانی میتوکندری دارند.

💬@Discourseees

💬 انیمیشن تنفس، انتقال اکسیژن، و تبادلات گازی

سیستم تنفسی سطح اکسیژن و دی‌اکسید کربن را در خون تنظیم می‌کند. تنفس شامل تهویه، تبادل گازی بین هوا، خون و بافت‌های بدن، و استفاده از اکسیژن برای متابولیسم است. در هنگام دم، اکسیژن وارد بدن می‌شود و هوا از طریق بینی و دهان به ریه‌ها و کیسه‌های هوایی به نام آلوئول می‌رسد، جایی که تبادل گازی رخ می‌دهد. آلوئول‌ها هنگام دم و بازدم آزادانه حرکت می‌کنند. مویرگ‌ها، رگ‌های خونی کوچک، دیواره‌های آلوئول‌ها را پوشانده‌اند. طی تبادل گازی، اکسیژن وارد جریان خون شده و دی‌اکسید کربن از طریق غشای آلوئولو-مویرگی خارج می‌شود. مولکول‌های اکسیژن از آلوئول‌ها به مویرگ‌ها منتقل شده، در پلاسما حل می‌شوند و وارد گلبول‌های قرمز (اریتروسیت‌ها) می‌شوند. اریتروسیت‌ها میلیون‌ها پروتئین محلول به نام هموگلوبین دارند. هر هموگلوبین شامل چهار زیرواحد است که هر کدام می‌توانند یک مولکول اکسیژن را ببندند. وقتی یک مولکول اکسیژن به یکی از زیرواحد‌ها متصل می‌شود، سایر زیرواحد‌ها راحت‌تر اکسیژن را جذب می‌کنند. اکسیژن از جریان خون به مویرگ‌های درون بافت‌ها منتقل می‌شود. در بافت‌ها، بارگیری دی‌اکسید کربن در اریتروسیت باعث آزادسازی اکسیژن می‌شود. متابولیسم اکسیژن در سلول‌ها دی‌اکسید کربن را به عنوان پسماند تولید می‌کند. دی‌اکسید کربن از سلول‌ها و بافت‌ها خارج شده و در اریتروسیت‌ها به بی‌کربنات تبدیل می‌شود. این تبدیل، یون‌های هیدروژن آزاد می‌کند که تمایل هموگلوبین به اکسیژن را کاهش داده و اکسیژن را برای تحویل به سلول‌های بافتی آزاد می‌کند. خون غنی از دی‌اکسید کربن از طریق گردش وریدی و سپس شریان ریوی به ریه‌ها بازمی‌گردد. در اریتروسیت‌ها، تبدیل بی‌کربنات به دی‌اکسید کربن معکوس می‌شود. دی‌اکسید کربن از اریتروسیت به آلوئول‌ها و ریه‌ها منتشر شده و از بدن دفع می‌گردد.

📖 نکته : آلوئول (Alveolus) کیسه‌های هوایی کوچک در ریه‌ها هستند که محل اصلی تبادل گازی (اکسیژن و دی‌اکسید کربن) بین هوا و خون‌اند. این کیسه‌های میکروسکوپی دیواره‌های نازکی دارند و با مویرگ‌های خونی احاطه شده‌اند. وقتی هوا به آلوئول‌ها می‌رسد، اکسیژن از طریق غشای آلوئولو-مویرگی به خون منتقل شده و دی‌اکسید کربن از خون به آلوئول‌ها برای دفع شدن منتقل می‌شود. آلوئول‌ها نقش کلیدی در تنفس دارند و تعدادشون در ریه‌ها به میلیون‌ها می‌رسد!

💬@Discourseees

💬 آیا می‌دانستید که فضا دما ندارد؟ نه سرد، نه گرم. زیرا در آنجا، کل مفهوم دما شروع به فروپاشی می‌کند.

🟠ببینید، روی زمین دما صرفاً معیاری از سرعت حرکت ذرات است. در آبِ در حال جوش، مولکول‌ها با سرعتی سرسام‌آور در حرکتند؛ در یخ، به‌سختی جابه‌جا می‌شوند. اما نکته‌ی غافلگیرکننده اینجاست: فضا تقریباً خالی است. نه هوایی، نه ذره‌ای، نه مولکولی. پس اگر چیزی برای حرکت وجود نداشته باشد، چیزی هم برای اندازه‌گیری وجود ندارد.

🟠شما می‌توانید در اعماق فضا شناور باشید، در حالی که تابش پس‌زمینه کیهانی با دمای ۲.۷ کلوین ( تنها اندکی بالاتر از صفر مطلق ) شما را احاطه کرده است و با این حال، احساس سرما نخواهید کرد؛ زیرا هوایی وجود ندارد که گرمای شما را بدزدد و نه بادی که پوستتان را سرد کند.
شما فوراً یخ نمی‌زنید. در عوض، گرما را به آرامی و در سکوت تابش می‌کنید؛ مانند سنگی گرم که در یک خلأ سرد رها شده است.

🟠بنابراین، وقتی مردم می‌گویند فضا "یخ‌زده" است، حقیقت را نادیده می‌گیرند. فضا دما ندارد. نه می‌سوزاند، نه منجمد می‌کند. تنها نظاره می‌کند، در حالی که شما در سکوت گرما از دست می‌دهید و ناپدید می‌شوید.

🏖پ.ن:

توضیح کپشن:
دمای ترمودینامیکی (میانگین انرژی جنبشی ذرات) در فضای میان‌ستاره‌ای تقریباً بی‌معناست، زیرا چگالی ذرات بسیار پایین است. یک دماسنج معمولی که با برخورد ذرات کار می‌کند، عملاً چیزی را ثبت نخواهد کرد. اما فضا خالی از انرژی نیست. فضا سرشار از میدان‌های تابشی است، که مهم‌ترین آن‌ها تابش پس‌زمینه کیهانی (CMB) است. این تابش، یک طیف جسم سیاه کامل با دمای ۲.۷ کلوین دارد. بنابراین، فضا دارای یک دمای تابشی مشخص است. هر جسمی در فضای میان‌کهکشانی، در نهایت با این حمام فوتونی به تعادل گرمایی می‌رسد.
احساس سرما یا گرمای ما روی زمین، عمدتاً از طریق رسانش (conduction) و همرفت (convection) صورت می‌گیرد. در خلأ (فضا)، این دو مکانیزم حذف می‌شوند. تنها راه برای از دست دادن گرما، تابش (radiation) است که فرآیند بسیار کندتری است. میزان از دست دادن گرما از طریق تابش توسط قانون استفان-بولتزمن توصیف می‌شود. بدن انسان به طور مداوم انرژی خالص از دست می‌دهد، اما این فرآیند زمان‌بر است.
در واقع اگرچه یخ زدن آنی رخ نمی‌دهد، اما یک انسان بدون محافظ در فضا با خطرات بسیار سریع‌تر و کشنده‌تری روبرو می‌شود:
ابولیسم (Ebullism): به دلیل فشار خارجی تقریباً صفر، مایعات بدن (خون، بزاق، اشک) در دمای طبیعی بدن شروع به جوشیدن می‌کنند.
هیپوکسی (Hypoxia): در عرض ۱۵ ثانیه، به دلیل نبود اکسیژن، فرد هوشیاری خود را از دست می‌دهد.
تابش‌های مضر: قرار گرفتن در معرض تابش‌های شدید فرابنفش خورشید و پرتوهای کیهانی نیز بسیار خطرناک است.
یعنی مرگ در عرض یک تا دو دقیقه رخ می‌دهد، مدت‌ها قبل از اینکه بدن به طور کامل یخ بزند.


💬@Discourseees

💬 انیمیشن دیابت نوع (۱)

🟡یکی از وظایف غددی پانکراس، ترشح هورمونی به نام انسولین به خون است. نواحی میکروسکوپی سلول‌های بتا در پانکراس، واقع در جزایر لانگرهانس، انسولین را آزاد می‌کنند. پس از صرف غذا، افزایش سطح گلوکز در خون باعث تحریک سلول‌های بتا برای ترشح مقدار مناسب انسولین می‌شود. انسولین از طریق جریان خون به سلول‌های هدف می‌رسد و انتقال گلوکز به داخل سلول‌ها را تسهیل می‌کند. گلوکز برای شرکت در تنفس سلولی، که انرژی مورد نیاز برای فرآیندهای سلولی را تولید می‌کند، باید وارد سلول‌ها شود. برخی بافت‌ها مانند عضلات اسکلتی و بافت چربی برای ورود گلوکز به سلول‌هایشان به انسولین نیاز دارند. انسولین به گیرنده‌های خاصی روی سطح سلول متصل شده و باعث باز شدن پروتئین‌های انتقال‌دهنده گلوکز در غشای سلول می‌شود، که به گلوکز اجازه ورود می‌دهد. با جذب گلوکز توسط سلول‌ها، سطح گلوکز خون کاهش می‌یابد.

🟡دیابت نوع ۱ بیماری‌ای است که در آن پانکراس توانایی تولید انسولین را از دست می‌دهد، منجر به افزایش سطح گلوکز خون و عوارض متابولیکی می‌شود. در این بیماری، آنتی‌بادی‌های ترشح‌شده توسط لنفوسیت‌ها به سلول‌های بتا حمله کرده و آن‌ها را تخریب می‌کنند، بنابراین پانکراس انسولین کم یا هیچ تولید نمی‌کند. کمبود انسولین مانع ورود گلوکز به سلول‌ها شده و باعث هیپرگلیسمی (افزایش گلوکز خون) می‌شود. گلوکز که نمی‌تواند وارد سلول‌ها شود، در خون تجمع پیدا می‌کند. کلیه‌ها گلوکز اضافی را فیلتر کرده و از طریق ادرار دفع می‌کنند، که منجر به گلیکوزوری (وجود مقادیر زیاد گلوکز در ادرار) می‌شود. علائم شایع هیپرگلیسمی در دیابت نوع ۱ شامل پُرخوری (پلی‌فاژی)، تشنگی بیش‌ازحد (پلی‌دیپسی)، افزایش حجم ادرار (پلی‌اوری) و کاهش وزن بی‌دلیل است.

🟡با ادامه کمبود انسولین، سلول‌ها نمی‌توانند از گلوکز برای انرژی استفاده کنند، بنابراین بدن شروع به تجزیه چربی‌ها و پروتئین‌ها به‌عنوان منبع انرژی جایگزین می‌کند. تجزیه چربی‌ها منجر به تجمع محصولات جانبی اسیدی به نام کتون‌ها در خون می‌شود، که به کتوز منجر می‌گردد. اگر کتون‌ها به سطح خطرناکی برسند، وضعیت تهدیدکننده حیات به نام کتواسیدوز دیابتی رخ می‌دهد. دیابت نوع ۱ می‌تواند باعث آسیب دژنراتیو به بافت‌ها شده و عوارض طولانی‌مدتی مانند آترواسکلروز، نابینایی، نوروپاتی و نارسایی کلیوی ایجاد کند.

👨‍⚕️ متخصصان بهداشت برای درمان دیابت نوع ۱، درمان جایگزینی انسولین تجویز می‌کنند. افراد دیابتی که از سرنگ برای تزریق انسولین استفاده می‌کنند، باید محل تزریق را تغییر دهند تا از آسیب موضعی بافت و مشکلات جذب جلوگیری شود. انسولین تزریق‌شده از طریق سرنگ یا پمپ انسولین، هیپرگلیسمی را به‌سرعت کاهش داده و انتقال گلوکز به سلول‌ها را تسهیل می‌کند. انسولین همچنین کتوز را سرکوب کرده و تعادل متابولیکی را بازمی‌گرداند. علاوه بر درمان انسولین، بیماران باید سطح گلوکز خون خود را با بررسی‌های مکرر کنترل کنند، که باید بین 70 تا 120 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر باشد. همچنین بیماران باید با آزمایش دوره‌ای هموگلوبین A1c، که میزان هموگلوبین گلیکوزیله (هموگلوبینی که گلوکز به آن متصل شده) را در بازه ۲-۳ ماهه اندازه‌گیری می‌کند، سطح گلوکز خون را کنترل کنند. هموگلوبین گلیکوزیله با افزایش سطح گلوکز پلاسما تشکیل می‌شود. سطح مطلوب هموگلوبین A1c برای افراد دیابتی کمتر از ۷٪ است. هرچه سطح A1c بالاتر باشد، خطر عوارض دیابت بیشتر است. بیماران همچنین می‌توانند با کنترل رژیم غذایی و ورزش مداوم سطح گلوکز خود را دقیق‌تر مدیریت کنند. با درمان و کنترل سطح گلوکز خون، بیماران می‌توانند از بروز عوارض دیابت جلوگیری کنند.

💬@Discourseees

💬 انیمیشن سیستم تنفس در انسان

🟡این انیمیشن سیستم تنفسی انسان را به شکلی بی‌سابقه نشان می‌دهد. بیایید این سفر شگفت‌انگیز را با هم انجام دهیم. سیستم تنفسی علاوه بر هوا، با گازهای دیگری مثل کریپتون یا حتی گازهای رادیواکتیو نیز در تماس است. به همین دلیل، مجاری هوایی فوقانی مکانیزم‌های حفاظتی خاصی را فراهم می‌کنند. ذرات بزرگ گرد و غبار یا حشرات در حفره بینی توسط موی بینی ما متوقف می‌شوند. ذرات ریزتر که توسط مخاط بینی به دام افتاده‌اند، بلعیده می‌شوند؛ این فرایند «پاکسازی هسته‌ای» نامیده می‌شود.

🟡علاوه بر این، مجاری هوایی فوقانی مثل حفره‌های بینی و دهان، هوای وارد شده را گرم و مرطوب می‌کنند. هنگام عمل بلع، اپیگلوتیس که به زبان متصل است، اطمینان حاصل می‌کند که هیچ غذا یا مایعی وارد مجاری تنفسی تحتانی نشود. برای این منظور، اپیگلوتیس هنگام بلع، حنجره را می‌بندد تا لقمه به مری هدایت شود.

🟡نای که با حلقه‌های ناقص غضروف هیالن تقویت شده، نزدیک قلب به دو نایژه اصلی تقسیم می‌شود. نایژه‌ها به ریه‌های چپ و راست می‌روند. ریه چپ فقط دو لوب دارد (بالا و پایین)، در حالی که ریه راست سه لوب دارد. خون از طریق شریان‌های ریوی به ریه‌ها می‌رود و خون اکسیژن‌دار از طریق وریدهای ریوی به قلب و سپس به تمام ارگان‌های بدن بازمی‌گردد.

🟡سیستم لوله‌ای ریه از اینجا شروع می‌شود و شاخه‌های آن روزبه‌روز باریک‌تر می‌شوند. هر لوب ریه راست دارای ۱۰ بخش است و هر بخش ریه خون‌رسانی خاص خود را دارد. برآورد می‌شود که انسان‌ها ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیون شاخه بزرگ با غضروف دارند که «نایژه‌ها» نامیده می‌شوند. شاخه‌های انتهایی درخت نایژه، «نایژک‌ها» نامیده می‌شوند که به جای غضروف، با الیاف الاستیک و عضله صاف احاطه شده‌اند. تبادل گازها با کمک آلوئول‌ها صورت می‌گیرد.

🟡آلوئول‌های منفرد در دیواره نایژک‌های تنفسی قرار دارند و چندین آلوئول در انتهای نایژک، کیسه آلوئولی را تشکیل می‌دهند که توسط یک رگ خونی آلوئولی تغذیه می‌شود. اندازه آلوئول‌ها تقریباً ۵۰ میکرومتر است که امکان انتشار اکسیژن و دی‌اکسیدکربن را فراهم می‌کند. اکسیژن وارد آلوئول‌ها از طریق مجاری آلوئولی می‌شود و تبادل گاز آغاز می‌شود. خون کم‌اکسیژن، دی‌اکسیدکربن را به آلوئول‌ها آزاد می‌کند و با کمک گلبول‌های قرمز، اکسیژن جذب می‌شود. آهن موجود در این گلبول‌ها مسئول اتصال اکسیژن است و هر یون آهن می‌تواند یک مولکول اکسیژن را متصل کند تا اکسیژن و دی‌اکسیدکربن همزمان منتقل شوند.

🟡این تبادل با انتشار (diffusion) امکان‌پذیر می‌شود: در آلوئول‌ها اکسیژن زیاد است، در حالی که در رگ‌ها دی‌اکسیدکربن زیاد است و این تفاوت غلظت نهایتاً با انتشار متعادل می‌شود.

🟡عضلات گردن مسئول تثبیت و بالا بردن جناغ و دنده‌های بالایی هستند و برخی عضلات بین دنده‌ای، دنده‌ها را بالا و پایین می‌برند. اما مهم‌ترین عضله، در گردن یا قفسه سینه نیست، بلکه نزدیک شکم است: دیافراگم یا همان پرده دیافراگمی که مسئول بیشتر کار تنفس است.

🟡در تنفس قفسه‌ای، به دلیل آرایش و انقباض عضلات دنده، دنده‌ها به سمت خارج می‌چرخند و حجم قفسه سینه به ویژه در نواحی پایین افزایش می‌یابد که به آن حرکت «دسته سطل» گفته می‌شود. افزایش حجم قفسه سینه نه تنها به صورت جانبی بلکه به صورت قدامی-خلفی نیز رخ می‌دهد و جناغ به حرکت «دسته پمپ» می‌چرخد. وقتی ریه‌ها منبسط می‌شوند، فشار منفی ایجاد شده و هوا وارد ریه می‌شود؛ هنگام انقباض ریه‌ها، فشار مثبت ایجاد شده و هوا از ریه خارج می‌شود.

🟡تنفس دیافراگمی، روش طبیعی تنفس در حالت استراحت است. هنگام تنفس دیافراگمی، دیافراگم بالا و پایین می‌رود؛ وقتی بالا می‌رود بازدم و وقتی پایین می‌رود دم رخ می‌دهد.

🟡برای منبسط و منقبض شدن ریه‌ها، بدن دارای پرده جنب (pleura) است که به عنوان پوشش خارجی ریه عمل می‌کند و امکان حرکت بالا و پایین در برابر دیواره‌های قفسه سینه، دنده‌ها و دیافراگم را فراهم می‌کند. فضای بین دو لایه پرده جنب، حفره جنب است که در تصویر با رنگ زرد نشان داده شده است.

💬@Discourseees

💬 انیمیشن چربی بالا

🟡اگر شما دچار هیپرلیپیدمی هستید که به‌طور رایج با نام کلسترول بالا شناخته می‌شود، سطح بالایی از لیپیدها در خون‌تان دارید. لیپیدها چربی‌ها و مواد مشابه چربی هستند. در این وضعیت، شایع‌ترین انواع لیپیدها کلسترول و تری‌گلیسریدها هستند. بدن شما برای عملکرد صحیح به کلسترول نیاز دارد و بیشتر کلسترولی که نیاز دارید را در کبد می‌سازد. سلول‌های بدن شما به کلسترول نیاز دارند تا بخشی از غشای سلولی خود را تشکیل دهند. پوست شما با استفاده از نور خورشید و کلسترول ویتامین D تولید می‌کند. برخی غدد مانند بیضه‌ها در مردان و غدد آدرنال از کلسترول برای تولید مواد شیمیایی مهمی به نام هورمون‌ها استفاده می‌کنند. همچنین کبد شما از کلسترول برای ساخت اسیدهای صفراوی استفاده می‌کند که به هضم چربی موجود در غذا کمک می‌کنند.

🟡بدن شما از تری‌گلیسریدها برای تولید انرژی استفاده می‌کند. تری‌گلیسریدهای موجود در خون از غذا و کبد شما می‌آیند. غذاهایی که حاوی تری‌گلیسرید بالا هستند شامل غذاهای پرچرب، کربوهیدرات‌های تصفیه‌شده، غذاهای با قند ساده زیاد و الکل می‌شوند.

🟡برای حرکت لیپیدها در خون، نیاز به تعدیلاتی است. کبد شما پروتئین‌هایی را دور لیپیدها می‌پیچد و مولکول جدیدی به نام لیپوپروتئین ایجاد می‌شود که قادر است در جریان خون حرکت کند و به سلول‌هایی که به آن نیاز دارند برسد. نوع لیپوپروتئین تعیین می‌کند که کلسترول شما مفید است یا مضر.

🟡به‌عنوان مثال، کبد لیپوپروتئین‌های با چگالی خیلی پایین (VLDL) می‌سازد که منبع کلسترول بد یا LDL هستند. این لیپوپروتئین‌ها پر از کلسترول و تری‌گلیسرید هستند و از طریق خون حرکت می‌کنند و تری‌گلیسریدها را به سلول‌ها می‌رسانند تا برای انرژی استفاده شوند. اگر VLDL بیش از نیاز بدن برای انرژی باشد، تری‌گلیسرید اضافی را به صورت چربی بدن ذخیره می‌کند. پس از از دست دادن تری‌گلیسرید، VLDL تبدیل به لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL) می‌شود. LDL کلسترول را به سلول‌هایی که به آن نیاز دارند می‌رساند. اگر بدن شما LDL زیادی تولید کند، می‌تواند در خون تجمع یابد و در دیواره رگ‌ها رسوب کند و پلاک‌های چربی ایجاد کند. آسیب به دیواره رگ‌ها باعث می‌شود LDL راحت‌تر پلاک تشکیل دهد. این تجمع با گذشت زمان می‌تواند رگ‌های خونی را باریک کند و جریان خون را کاهش دهد؛ به همین دلیل LDL کلسترول بد نامیده می‌شود.

🟡محل شایع تجمع این پلاک‌ها شریان‌های کرونری هستند که خون‌رسانی به عضله قلب را بر عهده دارند. این تجمع باعث بیماری عروق کرونری و افزایش خطر سکته قلبی می‌شود. در شریان‌های دیگر مانند شریان‌های کاروتید در گردن، این پلاک‌ها می‌توانند جریان خون به مغز را کاهش دهند و خطر سکته مغزی را افزایش دهند.

🟡کبد همچنین لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) یا کلسترول خوب می‌سازد. HDL نسبت پروتئین بالاتر و کلسترول و تری‌گلیسرید کمتری نسبت به LDL دارد. HDL کمک می‌کند کلسترول اضافی از سلول‌ها و پلاک‌های موجود در رگ‌های خونی برداشته شود و به کبد بازگردانده شود تا از بدن خارج شود؛ به همین دلیل HDL کلسترول خوب نامیده می‌شود.

🟡اگر ۲۰ سال یا بیشتر سن دارید، مؤسسه ملی بهداشت توصیه می‌کند هر پنج سال یک‌بار آزمایش خون به نام پروفایل لیپوپروتئین ناشتا انجام دهید. این آزمایش میزان کلسترول کل، LDL، HDL و تری‌گلیسرید را اندازه‌گیری می‌کند. نمونه خون از بازو یا انگشت گرفته می‌شود پس از ۹ تا ۱۲ ساعت ناشتا بودن. هدف کلسترول کل کمتر از ۲۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برای اکثر افراد است، HDL یا کلسترول خوب ایده‌آل ۶۰ یا بالاتر، LDL یا کلسترول بد کمتر از ۱۰۰ و تری‌گلیسرید ناشتا کمتر از ۱۵۰ باشد. اهداف خاص شما بسته به وضعیت سلامتی شما ممکن است متفاوت باشد.

🟡اگر سطح کلسترول شما خیلی بالا باشد، مهم است که رژیم غذایی سالم برای قلب داشته باشید، با منابع پروتئین کم‌چرب و مقدار زیاد میوه و سبزیجات. نوع چربی‌های مصرفی نیز می‌تواند سطح کلسترول را تحت تأثیر قرار دهد. چربی‌های اشباع و ترانس معمولاً LDL خون را افزایش می‌دهند. این چربی‌ها معمولاً در دمای اتاق جامد هستند و در گوشت، محصولات لبنی، بسیاری از غذاهای فرآوری‌شده و روغن‌های استوایی مانند روغن نارگیل، روغن پالم و کره کاکائو یافت می‌شوند.

🟡چربی‌های غیراشباع شامل چربی‌های چندغیراشباع و تک‌غیراشباع چربی‌های سالم هستند که معمولاً در دمای اتاق مایع هستند و در غذاهایی مانند ماهی، مغزها و روغن‌های گیاهی یافت می‌شوند.

🟡سایر تصمیمات سبک زندگی که می‌تواند به کلسترول شما کمک کند شامل عدم سیگار کشیدن و ورزش منظم مانند پیاده‌روی تند یا دویدن است.

⬅️«ادامه مطلب کلیک کنید»➡️

💬 @Discourseees

💬 انیمیشن همانند سازی DNA

🟡بیایید نگاهی به همانندسازی DNA بیندازیم، فرآیندی که در آن DNA از خودش کپی می‌سازد. چرا DNA باید خودش را کپی کند؟ قبل از اینکه یک سلول در طی میتوز تقسیم شود، باید یک کپی از DNA اصلی خود بسازد. این کار تضمین می‌کند که هر دو سلول دختری حاصل، DNA یکسانی با سلول اصلی داشته باشند. حالا، همانندسازی DNA در کدام مرحله از چرخه سلولی رخ می‌دهد؟ DNA در فاز S از چرخه سلولی کپی یا همانندسازی می‌شود. یک راه خوب برای به خاطر سپردن این است که S به معنای سنتز (Synthesis) یا "ساختن" است.

🟡حالا بیایید ببینیم که همانندسازی DNA در فاز S چگونه رخ می‌دهد. اگر به داخل هسته زوم کنیم، می‌توانیم مولکول DNA را ببینیم که از دو رشته یا دو طرف تشکیل شده و به شکل مارپیچ دوگانه کلاسیک به هم پیچیده‌اند. این دو رشته توسط پیوندهای هیدروژنی بین بازهای نیتروژنی‌شان به هم متصل هستند. اولین مرحله همانندسازی با آنزیمی به نام DNA هلیکاز آغاز می‌شود. پسوند "آز" نشان می‌دهد که هلیکاز یک آنزیم است. هلیکاز مارپیچ DNA را باز کرده و دو طرف مولکول DNA را با شکستن پیوندهای هیدروژنی بین بازهای نیتروژنی از هم جدا می‌کند. هر نیمه جدا شده از DNA حالا می‌تواند به عنوان یک الگو یا قالب برای ساخت یک رشته جدید DNA عمل کند. این جدایی باعث می‌شود تمام بازهای نیتروژنی در هر دو طرف DNA در معرض محیط داخل هسته قرار گیرند، جایی که نوکلئوتیدهای آزاد وجود دارند.

🟡این ما را به مرحله دوم همانندسازی DNA می‌رساند: ساخت دو رشته جدید و یکسان DNA. آنزیمی که در این فرآیند کمک می‌کند، DNA پلی‌مراز نام دارد. این آنزیم نوکلئوتیدهای آزاد موجود در هسته را به رشته‌های الگوی اصلی اضافه می‌کند. DNA پلی‌مراز این کار را با ایجاد پیوندهای هیدروژنی جدید بین بازهای نیتروژنی نوکلئوتیدهای آزاد و بازهای موجود در هر دو طرف مولکول DNA اصلی انجام می‌دهد. نوکلئوتیدهای جدید با پیروی از قانون جفت‌شدن بازها به رشته‌های الگو اضافه می‌شوند. به یاد داشته باشید که در DNA، آدنین همیشه با تیمین جفت می‌شود، تیمین همیشه با آدنین، گوانین همیشه با سیتوزین و سیتوزین همیشه با گوانین جفت می‌شود. این نوکلئوتیدهای تازه متصل‌شده، یک رشته آینه‌ای یا مکمل روی هر رشته الگوی DNA اصلی تشکیل می‌دهند. نتیجه این فرآیند همانندسازی، تولید دو مولکول DNA یکسان از مولکول DNA اصلی است.

🟡با تکمیل همانندسازی DNA، سلول آماده آغاز میتوز است. ما میتوز را در ویدیویی دیگر بررسی خواهیم کرد.

🏖 خلاصه:

🟠همانندسازی DNA فرآیندی است که در آن DNA از خودش یک کپی یکسان می‌سازد.
🟠 همانندسازی در فاز S چرخه سلولی، زمانی که یک سلول سوماتیک برای تقسیم آماده می‌شود، رخ می‌دهد.
🟠 همانندسازی DNA لازم است تا دو سلول دختری حاصل از میتوز، DNA یکسانی با یکدیگر و با DNA سلول اصلی داشته باشند.
🟠در آغاز همانندسازی، آنزیم DNA هلیکاز پیوندهای هیدروژنی بین بازهای نیتروژنی را شکسته و مولکول DNA را باز می‌کند.
🟠هر طرف مولکول DNA اصلی به عنوان الگویی برای ساخت یک رشته مکمل جدید عمل می‌کند.
🟠 با کمک DNA پلی‌مراز و دیگر آنزیم‌ها، نوکلئوتیدهای آزاد با رعایت قانون جفت‌شدن بازها به رشته‌های الگو اضافه می‌شوند.
🟠 نتیجه همانندسازی DNA، دو مولکول DNA یکسان از مولکول DNA اصلی است.


🍿تذکر :

در عمل، در همانندسازی، آنزیم‌های دیگری هم نقش دارند مثل پرایماز (primase)، لیگاز (ligase)، پروتئین‌های اتصال تک‌رشته‌ای (SSB proteins) که انیمیشن به آن‌ها اشاره نکرده. این حذف برای ساده‌سازی آموزشی مشکلی ایجاد نمی‌کند.

💬@Discourseees

💬 انیمیشن علمی: رونویسی (Transcription)

🟡اکنون که درباره همانندسازی DNA صحبت کردیم(پست قبلی)، بیایید درباره رونویسی صحبت کنیم. اولین چیزی که باید بدانید این است که رونویسی هیچ ارتباطی با فرآیندهای همانندسازی سلولی مانند همانندسازی DNA، میتوز یا تقسیم سلولی ندارد. پس رونویسی چیست و چرا ضروری است؟ رونویسی اولین گام در فرآیند استفاده از کد ژنتیکی موجود در DNA برای ساخت تمام پروتئین‌های مختلف بدن شماست. مشکلی که در ساخت این پروتئین‌ها وجود دارد این است که دستورالعمل‌های ساخت آن‌ها در DNA قرار دارد که داخل هسته سلول است. اما پروتئین‌ها همیشه خارج از هسته، یا در ریبوزوم‌های شناور در سیتوپلاسم یا در ریبوزوم‌های موجود در شبکه آندوپلاسمی خشن ساخته می‌شوند. پس کد ژنتیکی برای ساخت پروتئین‌ها چگونه از DNA به ریبوزوم منتقل می‌شود؟ DNA از یک پیام‌رسان به نام RNA پیام‌رسان یا mRNA استفاده می‌کند تا کد ژنتیکی را از هسته به ریبوزوم منتقل کند. فرآیند ساخت این RNA پیام‌رسان را رونویسی می‌نامند.

🟡حالا بیایید ببینیم رونویسی چگونه انجام می‌شود. رونویسی زمانی آغاز می‌شود که آنزیمی به نام RNA پلی‌مراز به بخشی از DNA به نام ژن متصل می‌شود. ژن حاوی کدی برای ساخت یک پروتئین خاص است که یک ماکرومولکول تشکیل‌شده از توالی خاصی از آمینواسیدها است. در یک ژن، ترتیب خاص بازهای نیتروژنی تعیین‌کننده ترتیب آمینواسیدهایی است که پروتئین را تشکیل می‌دهند. هر گروه از سه باز متوالی در ژن، کدی برای یک آمینواسید خاص است و به همین دلیل به آن کُدون می‌گویند.

🟡و RNA پلی‌مراز باعث باز شدن و جدایی بخشی از مارپیچ DNA به دو رشته می‌شود. یکی از این رشته‌ها که اغلب رشته الگو نامیده می‌شود، بخشی از DNA است که توسط mRNA خوانده یا رونویسی می‌شود. رشته دیگر DNA، که معمولاً رشته غیرالگو نامیده می‌شود، توسط mRNA رونویسی نمی‌شود. پس دستورالعمل‌های DNA چگونه به mRNA رونویسی می‌شوند؟ RNA پلی‌مراز با استفاده از رشته الگو به عنوان راهنما، از قانون جفت‌شدن بازها برای جمع‌آوری نوکلئوتیدهای آزاد در هسته به صورت یک رشته مکمل RNA استفاده می‌کند. برای مثال، RNA پلی‌مراز باز تیمین در رشته الگو را می‌خواند و آن را به یک نوکلئوتید آزاد حاوی آدنین متصل می‌کند. این فرآیند با جفت‌شدن سیتوزین با گوانین و گوانین با سیتوزین ادامه می‌یابد. اما به یاد داشته باشید که RNA هرگز حاوی تیمین نیست. بنابراین، هرگاه RNA پلی‌مراز آدنین را در رشته الگوی DNA ببیند، آن را با اوراسیل جفت می‌کند.

🟡با استفاده از رشته الگوی DNA به عنوان راهنما، کد ژنتیکی از رشته غیرالگوی DNA در واقع به mRNA رونویسی شده است. وقتی رونویسی کامل می‌شود، mRNA که به اندازه کافی کوچک است تا از منافذ هسته عبور کند، کد ژنتیکی را از هسته به ریبوزوم، محل ساخت پروتئین، منتقل می‌کند. فرآیند واقعی ساخت پروتئین در ریبوزوم ترجمه (Translation) نامیده می‌شود که در ویدیویی جداگانه به آن خواهیم پرداخت.

🏖 خلاصه:

🟠 رونویسی فرآیند کپی کردن کد ژنتیکی برای ساخت پروتئین به صورت mRNA است.

🟠ژن بخشی از DNA است که حاوی دستورالعمل‌ها یا کد برای ساخت پروتئین است.

🟠 کدون گروهی از سه باز نیتروژنی متوالی در ژن است که کد یک آمینواسید خاص در پروتئین را مشخص می‌کند.

🟠و RNA پلی‌مراز رشته‌های DNA در یک ژن را باز می‌کند.

🟠 رشته الگوی DNA حاوی بازهای مکمل است که باید خوانده شوند تا mRNA ساخته شود.

🟠 قانون جفت‌شدن بازها هنگام ساخت mRNA رعایت می‌شود.

🟠و mRNA در واقع کپی رشته غیرالگوی DNA است که در آن اوراسیل به جای تیمین جایگزین شده است.


🧠 نکته : محتوای انیمیشن براساس تعاریف کلاسیک مطرح شده اند.

۱) «رونویسی اولین گام در استفاده از کد ژنتیکی DNA برای ساخت پروتئین‌هاست.»
⚠️ نیمه‌درسته.

برای ژن‌های کُدکننده پروتئین این درسته، ولی همهٔ ژن‌ها پروتئین نمی‌سازن. خیلی از ژن‌ها فقط RNAهای عملکردی (tRNA, rRNA, miRNA …) تولید می‌کنن.


۲) «ژن بخشی از DNA است. که کد یک پروتئین خاص رو داره.»
⚠️ این تعریف قدیمی و ناقصه.

تعریف مدرن: ژن یک واحد عملکردی DNA است. که می‌تونه محصول عملکردی بسازه (پروتئین یا RNA غیرکدکننده) و شامل توالی کدکننده + عناصر تنظیمی مربوطه است.


💬@Discourseees

💬 امواج مغزی شگفت‌انگیز مدیتیتورهای سطح المپیک| دنیل گولمن


🟡همکار من در کتاب Altered Traits یک نوروساینتیست به نام ریچارد دیویدسون است. او یک آزمایشگاه در دانشگاه ویسکانسین دارد. آزمایشگاه او بسیار بزرگ است، دارای اسکنرهای اختصاصی بوده و حدود ۱۰۰ نفر در آن مشغول به کار هستند. او توانست تحقیقات قابل توجهی انجام دهد که در آن، مدیتیتورهای سطح المپیک که معمولاً در نپال یا هند زندگی می‌کنند و برخی در فرانسه، به آزمایشگاه آورده شدند و تحت یک پروتکل قرار گرفتند که با اسکنرهای مغزی و آزمایش‌های پیشرفته انجام شد. نتایج واقعاً شگفت‌آور بود.

🟡برای مثال، ما دریافتیم، یا دقیق‌تر، او دریافت، که امواج مغزی آن‌ها بسیار متفاوت است. شاید شگفت‌آورترین یافته درباره مدیتیتورهای سطح المپیک به موجی به نام «موج گاما» مربوط باشد. همه ما موج گاما را برای مدت کوتاهی دریافت می‌کنیم وقتی مسئله‌ای را حل می‌کنیم که مدت‌ها با آن درگیر بوده‌ایم، حتی اگر ماه‌ها روی آن فکر کرده باشیم. ما حدود نیم ثانیه موج گاما دریافت می‌کنیم. این موج قوی‌ترین موج در طیف EEG است. ما آن را وقتی یک سیب می‌خوریم یا تصور می‌کنیم که سیب می‌خوریم تجربه می‌کنیم و در آن لحظه کوتاه، ورودی‌های طعم، صدا، بو و بینایی همگی با هم در همان تصور یک لقمه سیب ترکیب می‌شوند.

🟡اما در EEG عادی، این دوره بسیار کوتاه است. آنچه شگفت‌آور بود این بود که در مدیتیتورهای سطح المپیک، افرادی که تا ۶۲,۰۰۰ ساعت زندگی خود را صرف مدیتیشن کرده‌اند، موج گاما به‌طور مداوم و قوی در مغزشان دیده می‌شود، صرف‌نظر از اینکه در حال انجام چه کاری هستند. این یک اثر حالت موقت نیست؛ تنها در هنگام مدیتیشن رخ نمی‌دهد، بلکه در حالت روزمره ذهن آن‌ها هم وجود دارد. ما در واقع هیچ ایده‌ای درباره تجربه ذهنی آن نداریم. علم پیش از این چنین چیزی را ندیده بود.

🟡همچنین، وقتی از این مدیتیتورها می‌خواهیم که مدیتیشن همدلی انجام دهند، سطح گامای آن‌ها در چند ثانیه هفت تا هشت برابر افزایش می‌یابد. این نیز پیش از این هرگز توسط علم مشاهده نشده است. بنابراین باید فرض کنیم که حالت ویژهٔ هوشیاری که در بالاترین سطح مدیتیشن دیده می‌شود، مشابه چیزی است که در متون کلاسیک مدیتیشن قرن‌ها پیش توصیف شده است؛ یعنی وجود حالتی از بودن که شبیه حالت معمولی ما نیست. گاهی به آن رهایی، روشن‌بینی، بیداری یا هر واژه دیگری گفته می‌شود. ما حدس می‌زنیم هیچ واژه‌ای واقعاً نمی‌تواند آن را توصیف کند.

🟡افرادی که با آن‌ها در گروه مدیتیتورهای سطح المپیک صحبت کرده‌ایم، می‌گویند این حالت احساس بسیار گسترده‌ای دارد؛ شما کاملاً باز هستید و آماده هر آنچه پیش می‌آید. ما هنوز نمی‌دانیم دقیقاً این یعنی چه، اما می‌دانیم که کاملاً شگفت‌آور است.

📖 نکته : اصطلاح «سطح المپیک» اشاره به بالاترین سطح مهارت یا تخصص داره، ولی معنای تحت‌اللفظی «المپیک» نداره. یعنی منظورش اینه که این مدیتیتورها در بالاترین سطح جهان یا بهترین‌های دنیا هستند، نه اینکه در مسابقه المپیک شرکت کرده باشند. معادل فارسی مناسبی براش پیدا نکردم.

💬@Discourseees

💬 انیمیشن عوارض مصرف دخانیات بر سلامتی

🟡هر بار که یک سیگار می‌کشید، گازهای سمی وارد ریه‌های شما می‌شوند و سپس به جریان خون راه پیدا می‌کنند و در تمام اعضای بدن شما پخش می‌شوند. سیگار از برگ تنباکو ساخته شده است که حاوی نیکوتین و مجموعه‌ای از ترکیبات دیگر است. وقتی تنباکو و ترکیبات آن می‌سوزند، هزاران ماده شیمیایی خطرناک آزاد می‌کنند که بیش از ۴۰ مورد آن‌ها باعث سرطان می‌شوند. دود سیگار حاوی گازهای سمی مانند منوکسید کربن و نیتروزین، و همچنین مقادیر جزئی ذرات رادیواکتیو سرطان‌زا است.

🟡تمام اشکال تنباکو خطرناک هستند، از جمله سیگار برگ، پیپ و تنباکوی بدون دود مانند جویدن تنباکو و سنف. نیکوتین یک ماده اعتیادآور در تنباکو است. پس از استنشاق دود تنباکو، نیکوتین وارد جریان خون شده و به مغز می‌رسد، جایی که احساس لذت ایجاد می‌کند. با تکرار قرار گرفتن مغز در معرض نیکوتین، مغز نسبت به آن بی‌حس می‌شود و فرد برای احساس عادی به نیکوتین بیشتر و بیشتر نیاز پیدا می‌کند.

🟡سیگار کشیدن باعث مرگ می‌شود. افراد سیگاری معمولاً در سن پایین‌تری نسبت به غیرسیگاری‌ها می‌میرند. در واقع، یک نفر از هر پنج مرگ در ایالات متحده با سیگار کشیدن مرتبط است. اگر سیگار بکشید، خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامتی به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد، از جمله بیماری قلبی، حمله قلبی، سکته، سرطان ریه و مرگ ناشی از بیماری مزمن انسدادی ریه.

🟡سیگار کشیدن باعث بیماری‌های قلبی‌عروقی می‌شود. وقتی نیکوتین از غدد فوق کلیوی عبور می‌کند، آزاد شدن اپی‌نفرین (هورمونی که فشار خون را افزایش می‌دهد) را تحریک می‌کند. علاوه بر این، نیکوتین و منوکسید کربن می‌توانند پوشش داخلی دیواره‌های شریان‌ها را آسیب بزنند. رسوبات چربی به نام پلاک در این نقاط آسیب دیده جمع شده و می‌توانند به اندازه‌ای بزرگ شوند که شریان‌ها را تنگ کنند و جریان خون را به‌شدت کاهش دهند، که به شرایطی به نام آترواسکلروز منجر می‌شود. در بیماری عروق کرونری، آترواسکلروز شریان‌هایی که خون را به قلب می‌رسانند تنگ می‌کند و تامین اکسیژن عضله قلب را کاهش می‌دهد و خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد.

🟡سیگار کشیدن همچنین خطر لخته شدن خون را افزایش می‌دهد، زیرا باعث تجمع پلاکت‌ها در خون می‌شود. خطر ابتلا به بیماری عروق محیطی نیز افزایش می‌یابد، که در آن پلاک‌های آترواسکلروتیک شریان‌های بزرگ دست‌ها و پاها را مسدود می‌کنند. سیگار کشیدن می‌تواند باعث آنوریسم آئورت شکمی شود که تورم یا ضعف آئورت در طول عبورش از شکم است.

🟡سیگار دو بخش اصلی ریه‌ها را آسیب می‌زند: مجاری هوایی (لوله‌های برونش) و کیسه‌های هوایی کوچک (آلوئول‌ها). هر بار که نفس می‌کشید، هوا از نای عبور کرده و وارد ریه‌ها می‌شود، سپس از طریق هزاران آلوئول کوچک اکسیژن به جریان خون منتقل شده و دی‌اکسید کربن از خون خارج می‌شود. زوائد مویی ریز به نام مژک‌ها در برونش‌ها قرار دارند و مواد مضر را از ریه‌ها خارج می‌کنند. دود سیگار پوشش داخلی برونش‌ها را تحریک کرده و باعث تورم و تولید مخاط می‌شود. همچنین حرکت مژک‌ها کند می‌شود و مقداری دود و مخاط در ریه‌ها باقی می‌ماند. در طول خواب، بعضی از مژک‌ها ترمیم شده و شروع به خارج کردن آلاینده‌ها و مخاط می‌کنند و هنگام بیداری بدن تلاش می‌کند این مواد را با سرفه مکرر خارج کند که به آن سرفه سیگاری می‌گویند.

🟡با گذشت زمان، برونشیت مزمن ایجاد می‌شود، زیرا با توقف عملکرد مژک‌ها، مجاری هوایی با زخم و مخاط مسدود می‌شوند و تنفس دشوار می‌شود. ریه‌ها بیشتر در معرض بیماری‌های بعدی قرار می‌گیرند. دود سیگار همچنین آلوئول‌ها را آسیب می‌زند و تبادل اکسیژن و دی‌اکسید کربن با خون را سخت‌تر می‌کند. به مرور زمان، اکسیژن کافی به خون نمی‌رسد و فرد ممکن است آمفیزم پیدا کند؛ وضعیتی که در آن برای هر نفس باید تلاش زیادی کرد و برای تنفس نیاز به لوله اکسیژن زیر بینی است. برونشیت مزمن و آمفیزم به‌طور کلی بیماری مزمن انسدادی ریه یا COPD نامیده می‌شوند، که به تدریج توانایی تنفس را از بین می‌برد و درمان قطعی ندارد.

⬅️«ادامه مطلب کلیک کنید»➡️

💬@Discourseees

💬 آیا سوناها می‌توانند عمر شما را طولانی‌تر کنند؟ - مکس جی. لوی
TED

🟠در اوایل دهه ۱۹۸۰، گروهی از دانشمندان تصمیم گرفتند یک مطالعه بلندمدت درباره سلامت قلب انجام دهند. آن‌ها بر مردان فنلاندی تمرکز کردند و بیش از ۲۰۰۰ شرکت‌کننده را جذب کرده و رفتارها، رژیم غذایی، سبک زندگی و تناسب اندام آن‌ها را طی ۲۰ سال زیر نظر گرفتند. با تحلیل داده‌ها، محققان شگفت‌زده شدند وقتی دیدند یک عادت، چیزی که انتظارش را نداشتند، با سلامت بهتر مرتبط است: حمام سونا به‌طور مکرر. با این حال، این احتمالاً برای شرکت‌کنندگان فنلاندی تعجب‌آور نبود. فنلاند کشوری با ۹۰۰۰ سال سنت سونا است. و آن‌ها تنها نیستند. رومی‌ها با بالنی‌ها، ژاپنی‌ها با اونسن، و سرخپوستان آمریکایی با سوناهای تعریق، تنها نمونه‌هایی از فرهنگی هستند که از دیرباز، قرار گرفتن در معرض دمای شدید را درمانی می‌دانسته‌اند. اما امروزه، دانشمندان تازه شروع به فهمیدن چرایی و چگونگی اثرات آن کرده‌اند.

🟠پس وقتی در سونا هستید، بدن شما دقیقاً چه واکنشی نشان می‌دهد؟ برای درک اثرات دمای شدید بر بدن، بیایید ببینیم وقتی وارد سونا می‌شوید چه اتفاقی رخ می‌دهد. دمای سنتی سوناهای فنلاندی می‌تواند به ۹۰ درجه سانتی‌گراد برسد، یعنی کمی پایین‌تر از نقطه جوش آب، و معمولاً خشک با رطوبت حدود ۲۰٪ است. این موج گرمای خشک، پاسخ ترمو-تنظیمی بدن را فعال می‌کند. پروتئین‌های تخصصی شناسایی دما در پوست تغییر شکل می‌دهند و پیام دمای بالا را از طریق نورون‌های حسی به مغز ارسال می‌کنند. رگ‌های خونی گشاد می‌شوند و ضربان قلب افزایش می‌یابد تا خون سریع‌تر در بدن گردش کند. پوست شما گرما را جذب می‌کند و دمای آن تا ۴۱ درجه سانتی‌گراد بالا می‌رود و این گرما را از سطح بدن دفع می‌کند؛ شما عرق می‌کنید.

🟠اگر این واکنش شما را به ورزش یادآوری می‌کند، تعجب نکنید. فیزیولوژیست‌هایی که سونا را مطالعه کرده‌اند، پاسخ بدن به گرما را به یک تمرین متوسط تشبیه کرده‌اند. هرچند زمان گذراندن در سونا جایگزین ورزش نیست، قرار گرفتن منظم در معرض گرما ممکن است قلب را تحت فشار قرار دهد و در طول زمان، سیستم قلبی-عروقی را مشابه ورزش تقویت کند.

🟠گرما ممکن است به تمرین ورزشی هم کمک کند و فرآیند بازیابی را تسهیل کند. در تمرینات شدید، فیبرهای عضلانی دچار میکرو پارگی می‌شوند. این امر سلول‌های ایمنی را فرا می‌خواند تا بافت را ترمیم و تقویت کنند. اما این فرآیند همچنین مواد زائدی تولید می‌کند که می‌تواند التهاب و درد بیشتری ایجاد کند. التهاب مرحله طبیعی بهبودی است، اما التهاب بیش از حد می‌تواند روند بازسازی را کند کند. اینجا جایی است که سونا وارد می‌شود. فیزیولوژیست‌ها معتقدند جریان خون افزایش یافته می‌تواند مواد لازم برای بازسازی را به بافت برساند و مواد زائد را دفع کند. این تعامل بین گرما و التهاب ممکن است حتی منجر به فواید سلامت بیشتری شود.

🟠با افزایش سن، سلول‌ها به طور طبیعی آسیب‌های التهابی بیشتری جمع می‌کنند که تصور می‌شود عامل مشکلات مختلف سلامتی باشد. شواهد اولیه‌ای وجود دارد که استفاده مکرر از سونا می‌تواند به تنظیم این التهاب کمک کند.

🟠یک راه دیگر که قرار گرفتن منظم در معرض گرما می‌تواند سلامت را تحت تأثیر قرار دهد، مربوط به مولکول‌هایی به نام پروتئین‌های شوک گرمایی است. این پروتئین‌ها سلول‌های شما را با ترمیم DNA آسیب‌دیده و نظارت بر فعالیت آنزیم‌های مهم محافظت می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که به طور منظم از سونا استفاده می‌کنند، سطح بالاتری از این پروتئین‌ها دارند.

🟠بازگردیم به یافته‌های فنلاندی. دانشمندان دریافتند مردانی که ۴ تا ۷ بار در هفته از سونا استفاده می‌کنند، از نظر چندین معیار سالم‌تر هستند، از جمله کاهش خطر فشار خون بالا، سطح کلسترول سالم‌تر و حتی کاهش خطر مرگ کلی.

🟠با وجود این نتایج امیدوارکننده، دنیای گرما همچنان سوالات بیشتری نسبت به پاسخ‌های قطعی دارد. اول اینکه، مطالعه فنلاندی نتوانست به طور کامل تأثیر سایر عوامل سبک زندگی را بر تفاوت‌های سلامت بررسی شده رد کند. حتی اگر نتایج درست باشد، این مطالعه فقط یک جمعیت، از یک منطقه و در یک بازه زمانی را پوشش می‌دهد. دانشمندان هنوز در حال تلاش برای درک کامل فواید سونا و محدودیت‌های آن هستند.

🟠به هر حال، می‌دانیم که گرما می‌تواند تأثیرات متفاوتی روی افراد داشته باشد. برای مثال، پاسخ شدید ترمو-تنظیمی می‌تواند برای افراد باردار یا کسانی با شرایط خاص سلامتی خطرناک باشد. بنابراین، در حالی که هنوز نمی‌توان رابطه علت و معلولی واقعی بین سونا و سلامت اعلام کرد، بسیاری از علاقه‌مندان امیدوارند که با تحقیقات بیشتر، این یافته‌های مفید دوام بیاورند.

👨‍⚕️ به سلامت خود اهمیت دهید و کنجکاو بمانید.

💬@Discourseees

💬 آپاندیسیت چیست؟ علائم، علل و درمان توضیح داده شده است

👤 آرماندو هاسودونگان

🟡آپاندیسیت حاد یکی از شایع‌ترین اورژانس‌های جراحی است و معمولاً با درد در ناحیه پایین سمت راست شکم بروز می‌کند که ناشی از التهاب آپاندیس یا همان کرمک آپاندیس است. این بیماری بیشتر در نوجوانان و جوانان شایع است، اما در هر سنی می‌تواند رخ دهد. تشخیص سریع و به موقع اهمیت بالایی دارد تا از عوارضی مانند پارگی آپاندیس و سپسیس جلوگیری شود.

🟡بیایید کمی درباره آناتومی مرور کنیم. آپاندیس یک لوله باریک و انتهای بسته است که از دیواره پشتی-میانی سکوم منشعب می‌شود و تقریباً ۲ تا ۳ سانتی‌متر پایین‌تر از دریچه ایلئوسکال قرار دارد. طول متوسط آن ۸ تا ۱۰ سانتی‌متر است و توسط مزوآپاندیس معلق شده است؛ این ساختار شامل شریان آپاندیس است که شاخه‌ای از شریان ایلوکولیک و از شریان مزانتریک فوقانی می‌باشد. موقعیت آپاندیس می‌تواند متغیر باشد؛ شامل پشت سکوم (رتروسکال)، لگنی، زیر سکوم (ساب‌سکال)، جلوی ایلئوم (پری‌ایلیال) یا پشت ایلئوم (پست‌ایلیال) که این موقعیت‌ها می‌توانند در تظاهر بالینی و محل درد تأثیرگذار باشند.

🟡علائم کلاسیک آپاندیسیت با درد مبهم اطراف ناف آغاز می‌شوند و طی ۱۲ تا ۲۴ ساعت به سمت پایین سمت راست شکم منتقل می‌شوند. این ممکن است با بی‌اشتهایی، تهوع، استفراغ، تب و یبوست یا اسهال همراه باشد. در معاینه ممکن است حساسیت بازگشتی، محافظت عضلانی و پریتونیت موضعی مشاهده شود. حساسیت بازگشتی به دردی گفته می‌شود که هنگام رها کردن فشار روی شکم احساس می‌شود. علائمی مانند نشانه رووسینگ، پسواس یا ابتوریتور بسته به محل آپاندیس ممکن است دیده شوند.

🟡کودکان ممکن است با درد شکمی غیر اختصاصی، تحریک‌پذیری، تب یا علائم گوارشی مانند تهوع و اسهال مراجعه کنند که تشخیص را به دلیل ویژگی‌های غیرمعمول و محدودیت در ارتباط سخت‌تر می‌کند. افراد مسن و سیستم ایمنی ضعیف ممکن است علائم خفیف داشته باشند و بیشتر در معرض عوارض باشند.

🟡علت آپاندیسیت معمولاً انسداد مجرای آپاندیس است که می‌تواند به دلیل سنگک مدفوعی، هیپرپلازی لنفاوی (بزرگ شدن غدد لنفاوی در آپاندیس) یا به ندرت تومور باشد. انسداد مجرا باعث افزایش فشار داخل آپاندیس می‌شود که منجر به تکثیر باکتری‌ها، ایسکمی (کمبود خون‌رسانی) و التهاب تمام لایه‌های دیواره آپاندیس می‌گردد. اگر درمان نشود، این فرآیند می‌تواند به پارگی، تشکیل آبسه و در صورت پارگی کامل، پریتونیت یا سپسیس منجر شود.

🟡عوامل خطر برای آپاندیسیت شامل سن نوجوانی و جوانی، جنسیت مرد، رژیم غذایی کم‌فیبر، سابقه خانوادگی آپاندیسیت و عفونت‌های اخیر گوارشی هستند.

🟡در تشخیص، معمولاً افزایش تعداد نوتروفیل‌ها و افزایش CRP مشاهده می‌شود. آزمایش ادرار و β-HCG برای رد دیگر تشخیص‌ها مانند عفونت ادراری یا بارداری مهم است.

🖼 تصویربرداری: سونوگرافی اولین خط تصویربرداری در کودکان و بارداری است. سی‌تی اسکن شکم دقت تشخیصی بالایی دارد و MRI نیز در بارداری یا موارد مشکوک گزینه دیگری است. اما تشخیص معمولاً بالینی است و بررسی جراحی اهمیت دارد.

🟡عوارض آپاندیسیت شامل پارگی آپاندیس که می‌تواند به پریتونیت منجر شود، آبسه یا فِلمون آپاندیس به دلیل تکثیر باکتری‌ها، انسداد روده کوچک و آپاندیسیت باقی‌مانده (stump appendicitis) است. در موارد نادر، سپسیس می‌تواند باعث انتشار باکتری به کبد و تشکیل آبسه کبدی شود.

🏥 درمان: در موارد بدون عارضه، آپاندکتومی لاپاراسکوپی خط اول درمان است و معمولاً یک دوز آنتی‌بیوتیک قبل از عمل داده می‌شود. در موارد پیچیده مانند آبسه یا عفونت، آنتی‌بیوتیک وریدی اهمیت دارد و ممکن است تخلیه هدایت‌شده توسط تصویر انجام شود، ولی معمولاً آپاندکتومی با فاصله شش هفته انجام می‌شود.

👨‍⚕️ خلاصه اینکه آپاندیسیت تشخیص حساس به زمان است و نیازمند دقت بالینی ویژه، به خصوص در موارد غیرمعمول است. تصویربرداری در تشخیص پشتیبانی می‌کند، اما معمولاً تشخیص بالینی است و مداخله جراحی زودهنگام خطر پارگی و عوارض بلندمدت را کاهش می‌دهد.

💬@Discourseees

💬 عصب‌شناسی دو دقیقه‌ای: انتقال سیناپسی

🧠 به برنامه دو دقیقه علوم اعصاب خوش آمدید، جایی که موضوعات علوم اعصاب را در دو دقیقه یا کمتر به ساده‌ترین شکل توضیح می‌دهم.

🟡در این قسمت، درباره انتقال سیناپسی صحبت می‌کنم. بیشتر ارتباطات بین نورون‌ها در ساختاری ویژه به نام سیناپس رخ می‌دهد. سیناپس ناحیه‌ای است که دو نورون آن‌قدر به هم نزدیک می‌شوند که می‌توانند سیگنال‌های شیمیایی را از یک سلول به سلول دیگر منتقل کنند. نورون‌ها به هم متصل نیستند، بلکه با فضای میکروسکوپی کوچکی به نام شکاف سیناپسی از هم جدا شده‌اند. این شکاف کمتر از ۴۰ نانومتر عرض دارد. برای مقایسه، ضخامت موی انسان حدود ۷۵,۰۰۰ نانومتر است. نورونی که سیگنال را آغاز می‌کند، نورون پیش‌سیناپسی نامیده می‌شود و نورونی که سیگنال را دریافت می‌کند، نورون پس‌سیناپسی است. در نورون پیش‌سیناپسی، سیگنال‌های شیمیایی به نام ناقل‌های عصبی وجود دارند که در کیسه‌های کوچکی به نام وزیکول بسته‌بندی شده‌اند. هر وزیکول می‌تواند حاوی هزاران مولکول ناقل عصبی باشد. وقتی نورون پیش‌سیناپسی توسط سیگنال الکتریکی به نام پتانسیل عمل تحریک می‌شود، وزیکول‌ها با غشای پیش‌سیناپسی ادغام شده و محتوای خود را به شکاف سیناپسی آزاد می‌کنند. در شکاف سیناپسی، ناقل‌های عصبی با گیرنده‌های موجود در غشای پس‌سیناپسی تعامل می‌کنند و به آن‌ها متصل می‌شوند، که می‌تواند باعث فعالیتی در سلول پس‌سیناپسی شود. این فعالیت ممکن است احتمال فعال شدن سلول پس‌سیناپسی و ایجاد پتانسیل عمل را افزایش یا کاهش دهد. در نهایت، مولکول‌های ناقل عصبی باید از شکاف سیناپسی پاک شوند. برخی از آن‌ها به سادگی در فرآیندی به نام انتشار پراکنده می‌شوند. در برخی موارد، ناقل عصبی دوباره به نورون پیش‌سیناپسی بازمی‌گردد که به این فرآیند بازجذب گفته می‌شود. در داخل نورون پیش‌سیناپسی، ناقل عصبی می‌تواند بازیافت و دوباره استفاده شود. در موارد دیگر، آنزیم‌ها ناقل عصبی را در شکاف سیناپسی تجزیه می‌کنند و اجزای آن می‌توانند به نورون پیش‌سیناپسی بازگردند تا ناقل عصبی بیشتری ساخته شود.

💬@Discourseees

💬 ما به خاطر تونل‌زنی کوانتومی زنده‌ایم

🤪 اگر به عمق قلب ستارگان، یعنی هسته آن‌ها نگاه کنید، در واقع یک رآکتور همجوشی هسته‌ای قدرتمند را می‌بینید. به لطف جاذبه، هسته‌های هیدروژن در هسته ستاره با هم ترکیب شده و همجوشی می‌کنند تا هلیوم ایجاد شود. این فرآیند مقدار عظیمی انرژی آزاد می‌کند. اما مشکل اینجاست: هسته‌های هیدروژن دارای پروتون‌های مثبت هستند، یعنی بارهای مثبت. همان‌طور که می‌دانید، بارهای همنام یکدیگر را دفع می‌کنند. بنابراین، وقتی می‌خواهید هسته‌های هیدروژن را به هم نزدیک کنید، آن‌ها یکدیگر را دفع می‌کنند. یک مانع وجود دارد، یک مانع انرژی. هسته‌های هیدروژن به طور عادی نمی‌توانند از این مانع عبور کنند، اما با این حال می‌توانند. دلیلش دقیقاً به پدیده‌ای به نام تونل‌زنی کوانتومی برمی‌گردد. آن‌ها از این مانع «تونل» می‌زنند و می‌توانند فرآیند همجوشی را کامل کنند، که از آن نور و انرژی به دست می‌آید. بنابراین، نور خورشید روی زمین و دلیل وجود حیات روی زمین به این برمی‌گردد که ذرات کوانتومی می‌توانند از دیوارها عبور کنند.

💬@Discourseees

💬 سم هریس: تجربه احساسات بدون اینکه توسط آن‌ها مصرف شوید.

🟡ممکن است بفهمی آن "تو"یی که غم را تجربه می‌کند، همان "تو"یی است که شادی را تجربه می‌کند. وقتی به این وضعیت آگاهی بازمی‌گردی و آن را بازمی‌شناسی، می‌بینی که ذاتاً کیفیتی از گشودگی، آرامش و آزادی از هرگونه انقباض دارد. پس می‌توانی نسبت به غم آگاه باشی بی‌آنکه صرفاً غمگین باشی، و نسبت به ترس آگاه باشی بی‌آنکه صرفاً ترسان باشی. این بازگشت به وضعیت آگاهی همیشه در دسترس است، کافی است به یاد بیاوری که باید به آن نگاه کنی.

🟡چطور می‌توانیم حالت ذهنی‌مان را به تجربه‌ای مثبت بازسازی کنیم؟ نکته شگفت‌انگیز شرایط ما این است که هر یک از ما در جایگاهی هستیم که به همان اندازه آزاد، عمیق و در تماس با واقعیت است که هر جایگاه دیگری در جهان. جهان به اندازه‌ای روشن می‌شود که در تجربه تو در همین لحظه منعکس می‌شود. ما این بستر تجربه را «آگاهی» می‌نامیم، به‌ناچار چون واژه بهتری نداریم. همین که "بودن تو" مثل چیزی به نظر می‌رسد، همان چیزی است که از آن به آگاهی یاد می‌کنیم. و آگاهی در هر فرد، در معنایی بنیادین یکسان است. مهارت‌ها و برداشت‌های ما متفاوت‌اند، بسته به اینکه کجا هستیم و چه می‌گذرد، اما خودِ تجربه بودن در این جهان امر عمیق است؛ همه چیز دیگر صرفاً ظهور و گذر است. هیچ چیز پایدار برای چنگ زدن وجود ندارد. این در سطح کلان هم درست است: همه چیز در جهان پیوسته در حال تغییر است. صورت در آینه هر لحظه عوض می‌شود. هیچ راهی برای متوقف کردن این فرآیندها نیست. آنچه تجربه می‌کنیم نه "اشیاء" که "فرآیندها" هستند، و همه اینها در شرایطی پدیدار می‌شوند که ما آن را آگاهی می‌نامیم. و آگاهی در ذات خود از همه مشکلاتی که می‌کوشیم حل کنیم آزاد است.

🟡وقتی بارها به آن بازمی‌گردی و به آنچه "بودن تو" پیش از واکنش، پیش از فکر، پیش از یادآوری چیزهایی که تو را خشمگین یا دلخور می‌کند، توجه می‌کنی، درمی‌یابی که فقط یک فضای گشوده است که تجربه جهان را در خود می‌تاباند، و تو با آن یکی هستی. اینطور نیست که تو ذره‌ای باشی که تجربه‌ای را "می‌بیند"، بلکه فقط تجربه است؛ فقط این گشودگی و صداها و حس‌ها و عواطف. نمی‌گویم که هیچ جهان واقعی‌ای بیرون نیست؛ تقریباً یقیناً هست. اما تجربه تو از آن، ذاتاً تجربه‌ای بینایی‌گونه است؛ فرآیندی عصبی که از نظر فیزیولوژیک شبیه خواب دیدن است. این چشم‌انداز، دامنه وسیعی برای تجربه خوشی و رهایی فراهم می‌کند، بی‌توجه به آنچه در بیرون رخ می‌دهد.

🟡و دوباره: آنچه در تو غم را می‌بیند همان چیزی است که شادی را می‌بیند. می‌توانی همیشه به آن وضعیت بازگردی، چون اساساً خودِ تو هستی. این ادعای متافیزیکی نیست که آگاهی مقدم بر فیزیک است یا از مغز جداست؛ حقیقت این است که ما هنوز نمی‌دانیم آگاهی چطور از پیچیدگی بی‌هوش جهان پدید می‌آید یا در چه سطحی. حتی شاید آگاهی خاصیتی بنیادی در ماده باشد؛ این هنوز معلوم نیست.

🟡اما آنچه انکارناپذیر است این است که از منظر تو به‌عنوان موجودی در این جهان، آگاهی تنها چیزی است که نمی‌تواند توهم باشد. حتی اگر در همه چیز دیگر خطا کنی، حتی اگر زندگی‌ات صرفاً یک رؤیا، یک شبیه‌سازی یا محاسبه‌ای در ابررایانه‌ای بیگانه باشد، باز نمی‌توانی انکار کنی که «چیزی» در حال رخ دادن است.

🟡ذهن‌آگاهی نسبت به درد و دیدن اینکه چگونه حالات ذهنی منفی و خلق‌های تاریک رنگ تجربه را تغییر می‌دهند، به این معناست که آگاهی پیش‌زمینه همه اینهاست و در معنایی بنیادی از همه‌شان فراتر می‌رود. تو تجربه را رد نمی‌کنی یا از احساساتت فاصله نمی‌گیری. برعکس، در مراقبه‌ای که این شناخت را ممکن می‌کند باید عواطف را حتی ژرف‌تر احساس کنی. مثلاً وقتی خشمگین می‌شوی، بگذار خشم در همه سلول‌هایت بدرخشد و آن را کاملاً حس کن، اما همزمان ببین که اندیشه‌ها درباره آن پدیده‌ای جدا هستند. مشاهده کن که چگونه می‌آیند و می‌روند، و به واکنش فیزیولوژیک توجه کن. وقتی به جای فکر کردن درباره دلیل خشمت، خودِ انرژی خشم را حس می‌کنی، درمی‌یابی که دیگر همان معنای روانی سابق را ندارد؛ مثل یک دل‌درد است، نه بیشتر.

🧠 این رویکرد فرار از تجربه نیست، بلکه اجازه دادن به ظهور آن است. و هرچه بیشتر این وضعیت آگاهی را بازبشناسی، بیشتر از مشکلات خیالی آزاد می‌شوی. البته این به معنای انفعال در برابر جهان نیست؛ اندیشه‌ها و کنش‌های ارزشمند فراوان‌اند. پرسش این است: آیا می‌توانی پیش از برآورده شدن خواسته بعدی، پیش از رسیدن هدف بعدی، آزاد و شاد باشی؟ هزاران سال است که انسان‌ها پاسخ مثبت داده‌اند.

💬@Discourseees

💬 دو اخترفیزیکدان درباره اراده آزاد بحث می‌کنند.

🟡چارلز، می‌خواهم درباره اراده آزاد یادداشت های را با هم مقایسه کنیم که یکی از موضوعات مورد علاقه‌ام است. شرایط اولیه (initial conditions) تعیین می‌کند چه اتفاقی بعدش می‌افتد، پس اگر اینطور باشد، اراده آزاد وجود ندارد چون همه‌چیز از پیش مشخص است و هر چیز به علت چیزهای قبلی رخ داده. یعنی همه‌چیز قابل پیش‌بینی است. اما در جهان عدم قطعیت تصادفی (stochastic) هم وجود دارد؛ یعنی ذاتاً بی‌نظمی و غیرقابل پیش‌بینی بودن هست.

🟡پس باید پرسید، اگر فیزیک‌دان هستید، چه میزان آشفتگی (chaos) واقعاً روی شما تأثیر می‌گذارد تا بتوانید تصمیمی لحظه‌ای بگیرید که مبتنی بر چیزهایی باشد که لزوماً جزو تجربه‌های قبلی یا محیط فعلی شما نیست؟ حتی اگر عنصر آشوب را وارد کنید، باز هم تجربه‌های قبلی شما به تصمیم جدیدتان شکل می‌دهند. یعنی شما علاوه بر تکیه بر پیش‌فرض‌ها، از تجربه‌هایتان استفاده می‌کنید.

🟡مثلاً فرض کنید در اتاقی با جمعیتی هستید، یک جوک تعریف می‌کنید که هیچ خنده‌ای نمی‌آورد. در آن لحظه گزینه‌های زیادی دارید تا جوک را جمع و جور کنید یا جو را کنترل کنید، آیا آزادی انتخاب دارید که از میان چند گزینه‌ای که بر اساس تجربه‌تان آماده کرده‌اید یکی را انتخاب کنید؟ یا نه، انتخاب از قبل برایتان تعیین شده است؟ به‌عبارت دیگر، آیا در لحظه تصمیم‌گیری آزاد هستید یا نه؟

🟡یا مثلاً یک بازیکن فوتبال که در نقش کوارتر‌بک است و باید خیلی سریع واکنش نشان دهد؛ او وقت ندارد درباره حرکت به چپ یا راست یا بالا و پایین فکر کند بلکه باید بر اساس سال‌ها تمرین و تجربه واکنش نشان دهد. در آن لحظه آن حرکت آزاد نیست، اما آیا فرآیند آماده‌سازی آن حرکت، که قبلاً انجام شده، خود نوعی اراده آزاد نیست؟

🟡از نظر فیزیکی شاید نباشد، اما از دیدگاه زیستی یا انسانی، شاید وجود داشته باشد. در نهایت من شخصاً دوست دارم اراده آزاد در این جهان وجود داشته باشد، حتی اگر فلسفۀ‌اش این باشد که وجود ندارد.

🟡این بحث شبیه فیلم «ورود» (Arrival) با بازی ایمی آدامز است؛ اگر آینده خود را دقیقاً بدانید، باز هم می‌خواهید زندگی‌تان را ادامه دهید؟ پاسخ من «بله» است. اما دوست دارم فکر کنم آینده هنوز قطعی نشده.

🟡اگر موجودی بیگانه به شما بگوید زندگی‌تان از پیش تعیین شده و هیچ کاری نمی‌توانید بکنید، آیا باز هم خوشحالید که به زندگی ادامه دهید و باور داشته باشید اراده آزاد دارید؟

🟡من می‌گویم حتی اگر بدانید سرنوشتی وجود دارد، می‌توان راهی برای دور زدن آن پیدا کرد. در داستان‌های اسطوره‌ای یونان هم بارها شخصی سعی می‌کند سرنوشت تعیین شده را تغییر دهد. حتی توهم تلاش برای تغییر سرنوشت خودش نوعی از اراده آزاد است.

🟡از نظر فیزیک این چالش است، اما اگر حالا همین لحظه باید تصمیم بگیری که اراده آزاد وجود دارد یا نه، جواب شما چیست؟

🟡در سال‌های اخیر بیشتر درباره اراده آزاد فکر می‌کنم، چون قبلاً اصلاً به این موضوع توجه نداشتم. الان گرایشم به این سمت است که عملاً ما در بسیاری از کارها و فکرهایمان اراده آزادی نداریم. دلایلم این است که بسیاری از رفتارهای ما به بیوشیمی بدن، ژنتیک و شرایط محیطی وابسته‌اند؛ مثلاً فردی بیشتر مستعد اعتیاد است و این موضوع بخشی از بیوشیمی‌اش است، یا شخصی به خاطر داشتن طیف اوتیسم، کنترلی مثل یک آدم عادی روی رفتار اجتماعی‌اش ندارد.

🟡مثال دیگری می‌زنم: قبلاً بیماری صرع را به دلیل تسخیر توسط ارواح می‌دانستند، اما الان می‌دانیم که این بیماری خارج از اختیار فرد است. آیا کسی اراده دارد که دچار تشنج نشود؟ قطعاً نه. یا کسی که در لحظه‌ای آماده پرش از پل است، آیا اراده آزادی برای نپریدن دارد؟ به نظر من ندارد.

🟡با جمع‌بندی و بررسی وضعیت انسان، به این نتیجه می‌رسم که عملاً ما محصول نبود اراده آزادیم و جامعه باید در قبال افرادی که تحت تاثیر این نبود اراده هستند، مهربان‌تر باشد. اما از طرفی هم معتقدم در همین نبود اراده آزاد، شاید درصد کمی از اراده آزاد وجود داشته باشد که ما را به سمت انتخاب‌های درست حرکت دهد؛ مثل چیزی که در تاریخ و عدالت می‌بینیم.

🟡اما باز هم هستند افرادی با اختلالات شخصیتی یا اختلالات مغزی که توانایی نشان دادن رفتارهای همدلانه را ندارند و این موضوع نشان می‌دهد که اراده آزاد ما محدود است. نمی‌شود خط دقیقی کشید که کجا اراده آزاد داریم و کجا نداریم.

🟡مثلاً آیا مجرمی که در فقر به دنیا آمده واقعاً اختیار دارد که خلاف کار نباشد؟ اکثر افراد زندانی از طبقات پایین جامعه‌اند، پس عوامل اجتماعی هم دخیل‌اند.

⬅️«ادامه مطلب کلیک کنید»➡️

💬@Discourseees