‌
آیا دهان رهبر، دهان امام زمان است؟
وقتی حسن‌زاده آملی و بهجت به شخصیت‌پرستی دامن زدند!
پیام همراهان

حسن‌زاده آملی، که گاه «علامه» نیز خوانده می‌شود، درباره رهبر جمهوری اسلامی گفته بود:

«گوش‌تان به دهان رهبر باشد، چون ایشان گوششان به دهان حجت‌بن‌الحسن (عج) است.»

این جمله در ظاهر توصیه‌ای مذهبی است، اما در عمق خود نمونه‌ای روشن از تقدس‌سازی قدرت و تقویت کیش شخصیت است. وقتی سخن یک مرجع دینی چنین القا می‌کند که رهبر سیاسی نماینده امر الهی است، اطاعت از او نه فقط الزام سیاسی، بلکه واجب معنوی جلوه می‌کند. مرز میان احترام مشروع و اطاعت کورکورانه محو می‌شود.

آیت‌الله بهجت، از دیگر مراجع برجسته شیعه، نیز در مواردی سخنانی تمجیدی درباره رهبر گفته بود که به همین روند شخصیت‌پرستی دامن می‌زند. چنین اظهاراتی جایگاه مراجع و اعتبار دین را خدشه‌دار می‌کند و نشان می‌دهد که حتی بزرگ‌ترین شخصیت‌های دینی می‌توانند با سخنان خود، آزادی اندیشه و ایمان مستقل را محدود کنند.

این تقدس‌سازی در حالی است که رهبر جمهوری اسلامی در بیش از ۳۶ سال رهبری، در معرض اتهامات متعددی بوده است؛ از جمله صدور دستور برای کشتار و سرکوب معترضان و اتخاذ سیاست‌هایی که بر زندگی مردم تأثیر گسترده داشته است. پرسش این است که چگونه مراجع تقلید می‌توانند در برابر این مسائل، سکوت کرده یا به تقدیس او بپردازند.

دین وقتی ابزار مشروعیت سیاسی شود، از حوزه وجدان و اخلاق فردی خارج می‌شود. بسیاری از زندانیان سیاسی، همچون ابوالفضل قدیانی، مصطفی تاج‌زاده و مهدی محمودیان و.... تنها جرم‌شان نقد رهبری است.

جامعه دینی باید مطالبه‌گر بوده و مراجع را پاسخگو کند و اجازه ندهد شخصیت‌پرستی از زبان مراجع و شخصیت‌های دینی طرح شود. دینداران آگاه نیک میدانند که دین نباید ابزار قدرت شود و ایمان کورکورانه و ایدئولوژیک هرگز پذیرفته نیست و موجب خسران است.
#قدسی_سازی #مهدویت #مرجعیت_شیعه #گفتگو_توانا

@Dialogue1402

‌
حاکمیت و بحران دائمی
تداوم وضعیت استثنایی در جمهوری اسلامی از منظر جورجو آگامبن


جورجو آگامبن، فیلسوف معاصر ایتالیایی، در ادامه‌ اندیشه‌های فوکو و والتر بنیامین، مفهوم «وضعیت استثنایی» را به‌عنوان یکی از سازوکارهای اصلی قدرت در جهان امروز تحلیل می‌کند.

از نظر او، حاکمان با اعلام شرایط اضطراری، قانون را موقتاً تعلیق می‌کنند تا از آن محافظت کنند، اما همین تعلیق موقتی به‌تدریج به یک وضعیت دائمی بدل می‌شود.

در چنین ساختاری، قدرت سیاسی نه از قانون و رضایت عمومی، بلکه از استمرار بحران و اضطراب تغذیه می‌کند؛ شهروندان در ظاهر درون قانون‌اند، اما در عمل از حقوق حقیقی خویش تهی می‌شوند.

در جمهوری اسلامی ایران، از آغاز انقلاب تا امروز، حکومت به‌طور مداوم خود را در وضعیت استثنایی بازتولید کرده است.

از «جنگ تحمیلی» تا «نفوذ فرهنگی»، از «فتنه» تا «جنگ نرم» و از «بحران حجاب» تا «تحریم اقتصادی»، گفتمان رسمی همواره بر وجود خطری عظیم و دشمنی دائمی تأکید کرده است.

این استمرار بحران، امکان تعلیق قانون، محدودسازی آزادی‌ها و گسترش حوزه‌های نظارتی را فراهم آورده و مشروعیتی موقت اما همیشگی برای اقتدار سیاسی ایجاد کرده است.

در چنین شرایطی، همان‌گونه که آگامبن می‌گوید، «زندگی برهنه» جایگزین «زندگی سیاسی» می‌شود؛ یعنی انسان‌ها صرفاً در مقام موجودات زیستی و قابل کنترل حضور دارند، نه در مقام شهروندانی با حق مشارکت. سیاست به مدیریت بدن‌ها، پوشش، رفتار و حتی احساسات مردم تقلیل می‌یابد، و دولت در قالب زیست‌سیاستی فراگیر، تا عمق زندگی خصوصی نفوذ می‌کند.

بحران به‌جای آنکه وضعیتی موقت باشد، به شیوۀ حکومت‌ورزی بدل شده است.

در نتیجه، حکومت ایران را می‌توان نمونه‌ای گویا از آن دانست که چگونه «وضعیت استثنایی» به وضعیت عادی بدل می‌شود. در اینجا، استثنا قاعده است و بحران نه تهدیدی برای نظام، بلکه منبع تداوم آن است.

آگامبن در تحلیل خود هشدار می‌دهد که چنین جوامعی به‌تدریج به اردوگاهی نامرئی تبدیل می‌شوند؛ جایی که مردم زنده‌اند، اما حضورشان از معنا و کنش سیاسی تهی شده است.

#جورجو_آگامبن #آگامبن #وضعیت_استثنایی #بحران #مشروعیت #حکومت_ایدئولوژیک #دیگرستیزی #گفتگو_توانا

@Dialogue1402

محمدکاظم شریعتمداری، فقیه و مرجع تقلیدی بود که در ۱۴ فروردین‌ماه ۱۳۶۵ در تهران و در حصر خانگی درگذشت و او را شبانه و به شکلی پنهانی از تهران به قم انتقال دادند و در قبرستان ابوحسین قم به خاک سپردند. از ابتدای انقلاب اسلامی کاظم شریعت‌مداری با اختیارات ولی‌فقیه در اصل ۱۱۰ قانون اساسی مخالفت کرد و مخالف اختیارات نامحدود ولی‌فقیه بود و به این اصل قانون اساسی رای نداد. پس از دستگیری صادق قطب‌زاده به اتهام تلاش برای کودتا و بمب‌گذاری در خانه‌ روح‌الله خمینی، رهبر انقلاب اسلامی، نام شریعتمداری به‌عنوان یکی از حامیان قطب زاده مطرح شد که این امر موجب خانه‌نشینی شریعتمداری و حصر خانگی او تا پایان عمر شد. کاظم شریعتمداری در هشتم اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۶۱ به وسیله‌ «جامعه مدرسین حوزه علمیه قم» از مرجعیت عزل شد.
او اولین مرجع تقلید شیعه بود که حکومت نوظهور جمهوری اسلامی او را برنتابید و با دستور روح‌الله خمینی خلع مرجعیت شد و در پی حصر، بیماری و آثار آن درگذشت.

مطالعه بیشتر در وبسایت آموزشکده توانا

https://tavaana.org/ayatollah-kazem-shariatmadari

#حکومت_اسلامی #محمد_کاظم_شریعتمداری #مرجعیت #گفتگو_توانا

@Dialogue1402