هنرمند #تالش_زبان اقای دکتر کیومرث پری از #کوته_کومه_لوندویل
#تولشون_کانال_لوندویل
#فیلم
#عکس
#موسیقی
✅کانالی برای همه تالشها


🌺کانال تالشستان🌺
https://t.me/joinchat/AAAAADuvpgLMF6IWV0w90A

دیلمستانی از دل تالشستان

🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸🌺🌸

ادامه... ۱۱  

✍: رسول #علیزاده ماکلوانی
ششم:
درگذشته و حال ولایت دیلمان، روستا ها و آبادی های بسیاری وجود داشته و دارند که نامواژه هایشان با فرهنگ و زبان تالشی نزدیکی بسیاری دارد و با آن معنی و مفهوم پیدا می کند. برای نمونه به چند مورد آن اشاره می شود.
الف:قریه ی کندَه سَر همانی که میرظهیر‌الدین در کتاب خود در خصوص آن چنین می گوید:
امیر کیای کوگه با سیاه محمد حاجی محمد و امیرانوز کوهدمی به ولایت دیلمان به قریه ی کندَسر( کنده سر) در آمده ‌لشگرگاه‌ کردند
(مرعشی۱۷۰،۱۳۶۴)
جالب است بدانیم که یک روستا به همین نام یعنی کندَسر در جاده ی ماسوله و در بخش سردارجنگلِ شهرستان فومن در پای کوه《برزه》
وجود دارد که مردمان آن #تالش زبان بوده و همچون مردمان دیلمان در صلابت و کوشندگی بی نظیرند. کنده‌سر یا کندَسر با دو روش نوشتاری از دو و سه عنصر تشکیل گردیده است.
کنده: به معنی تپه و بلندی کوچک
سر: به معنی روی و بالا یعنی یک آبادی یا محل که روی تپه و بلندی کوچک واقع شده باشد.
کند: به معنی تپه و بلندی، صدای_َ نشان ربط و نسبت به معنی است و بودن، سر به معنی روی و بالا، یعنی یک آبادی یا محل که در روی یک تپه واقع شده باشد.
ب: یکی دیگر از روستا های دیلمان به نام سیاخانی می باشد که یک محل به همین نام در بین مناطق ییلاقی دهستان آلیان و تنیان وجود دارد. سیا خانی دیگر شده(فارسی سازی)سیا خونی می باشد که از دو عنصر سیا+خونی یا خانی تشکیل گردیده است. سیا؛ به معنی رنگ تیره، سیا و مشکی و خونی یا خانی= هونی یا هانی معادل کانی کُردی قدیمی ترین نامواژه‌ ی "چشمه در زبان تالشی" است. پس سیا خونی یا سیا خانی یعنی یک آبادی یا محل در جوار چشمه ای با آب یا ساختار سیاه رنگ.
پ: کماچال، از دهکده های بزرگ کوگه و در ساحل چپ سپید رود است، که یک ییلاق به همین نام در ییلاقات مشهور به گسکره خاله بخش سردارجنگل شهرستان فومن و در همسایگی ییلاق گردَسوئه وجود دارد که ساکنین آن اهل روستای گسکره و تالش زبان می باشند.
ت: نویسنده ی کتاب جنگ نامه ی سید‌جلال‌الدین‌اشرف در کتاب خود می نویسد《چل گوش به صد هزار حیله خود را به درفک رسانید و سه روز در آنجا بماند و در روز چهارم خود را تالش کول رسانیده به خانه ی اصیل ملحد فرود آمد.》( روشن،۱۷۸،۱۳۶۴)
تالشَ کول نام یک روستا در دیلمان بوده، که هم اکنون نیز آن روستا با همین نام وجود دارد. آوازه ی این روستا همراه با دلاوری های تالشَ کولی، سپهسالار دیلمان در دوران صفویه به اوج میرسد. که نامواژه آن بر گرفته از قوم تالش و دلالت بر آن دارد که متعلق به تالشان است. تالشََ کول یا تالش کول از سه جز تالش + صدای __ َ  + کول تشکیل گردیده است.
تالش یاد آور قوم تالش، صدای __ َ نشان ربط  و نسبت به معنی است و بودن وکول به معنی تپه، پشته. یعنی یک آبادی در حول وحوش تپه ای که متعلق به تالشان است.
هفتم: یکی از قدیمی ترین و ارزشمندترین کتابی که در اعصار گذشته در مورد وقایع گیلان
به رشته ی تحریر در آمده، کتابی است ِبا نام تاریخ گیلان و دیلمستان که مولف آن سید ظهیر الدین مرعشی است که در قرن نهم شروع به تالیف آن نموده است. این کتاب در شمار منابع معتبر بوده، چرا که مولف آن کسی بوده که به گفته ی خود آنچه نوشته است خود مشاهده کرده و ازدیده نوشته است نه از شنیده. ظهیر الدین می نویسد:《 سیدعلی کیاپس از وفات پدر به همراه برادران وجمعی از تائبان خود عزم صوب مازندران نموده و به صحبت سیادت مناب، سید قوام الدین علیه الرحمه مشرف شدند. ازجمله تائبان و موافقان مشهور حضرت امامت قبایی یکی سالوک مرداویج و دیگر محمد تاج الدین برفجانی و دیگر تالش دیلمانی و... سایر نواب که قریب صد نفر بودند》
1. ودر جایی دیگر می نویسد《 مردم صاحب وقوف دلیل شده از راهی که نباید گذشت به کنار آن طاق نصرت آیات رسانید و تفرج آن کرده به قریه بالانگاه به خانه پره نشین حسام الدین تالش فرود آمدند.》( مرعشی ۱۷،۱۳۵۳)
در گفتارهای فوق از سید ظهیر الدین، در ظاهر وصورت قضیه تالش دیلمانی یکی از تائبان سید علی کیا و حسام الدین تالش یکی از مقربان بوده است. اما بر مبنای ضرب المثل مشت نمونه خروار است، دلالت بر آن دارد که #دیلمان، رانکوه واطراف آن مکان استقرار و ولایت تالشان بوده است.

ادامه دارد...
چاپ شده در شماره های 103 و 104 ماهنامه تالش.
منبع : گروه وات ساپی بهار تالش.

🆔 https://t.me/Espiarodakora

❤️دیل_گِتَه_تالش❤️

ترانه ای زیبا از استاد سید #هادی_حمیدی با اجرای دو بانوی #تالش زبان با پوشش زیبای تالشی در هنگام چیدن چای
👌🌻💙