🖐 Bolalarda kichik matorikani rivojlantiruvchi mashqlar

📤Yaqinlaringizga ham ulashing.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

Bolajonlar uchun paygʻambarlar tarixi!

Yod olishga oson boʻlishi uchun ajoyib nashid qilib kuylashibdi 👍

Yosh ota-onalarga ibrat uchun tarqating!

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

Bolaning sut tishlarining tushishi va doimiy tishlarining chiqishi bo‘yicha ko‘p beriladigan savollarga javoblar

Bolaning sut tishlari chiqishidan ko'ra, ularning tushishi og'riqsiz va odatda muammosiz kechadigan jarayondir.

❓Sut tishlari qachon tushishni boshlaydi?

✔️Ko'pincha sut tishlari bolaning 5-6 yoshiga kelib tushishni boshlaydi.

Tajribali onalarning aytishicha, sut tushlari necha oyda chiqishni boshlagan bo'lsa, o'sha yoshda tushishni boshlaydi. Ya'ni ilk sut tishlari 7 oyda chiqqan bo'lsa, ularning tushishi bolaning 7 yoshiga to'g'ri keladi.

❓Sut tishlari qanday tushadi?

✔️Vaqti kelib bolaning yangi tishlari chiqa boshlaganda sut tishlari sekin-asta qimirlay boshlaydi va bir kuni tushib ketadi. Ular o'rnida milklar orasidan oqish rangdagi yangi tish chiqayotgani ko'rinib turadi.

❓Yangi tish chiqayotgan davrda nimaga ahamiyat bermoq lozim?

✔️Bu davrda bolaga kamroq shirinlik yeyish, kalsiy va minerallarga boy ozuqalardan oziqlanish, antibiotiklarni kamroq qabul qilish tavsiya etiladi.

Yangi tishlar chiqayotgan davrda bolaning sut tishlari orasi biroz kengayib ochilib qolishi kerak. Bu degani iyak yangi tishlarni to'g'ri chiqishiga tayyorgarlik ko'rayotgan bo'ladi. Agar chiqayotgan yangi tishlarga bo'shliq joy yetmayotgan bo'lsa, u holda bolani stomatologga ko'rsatish lozim. Bunda kerakli muolajalarsiz yangi tishlar qiyshiq bo'lib chiqishi mumkin.

❓Ildiz tishlari chiqishi qachongacha davom etadi?

✔️Odatda 14 yoshga qadar ildiz tishlari chiqib bo'ladi.

❓Ildiz tishlari qanday tartibda almashadi?

✔️Sut tishlari qanday tartibda chiqqan bo'lsa, ildiz tishlari huddi shunday tartibda ular bilan o'rin almashadi.

❓Qaysi hollarda stomatologga ko'rinish lozim?

Tishlar ustma-ust qiyshiq bo'lib chiqayotgan bo'lsa;
Bolaning daxani deformasiyalanayotgan bo'lsa;
Bolaning gapirishi g'alati bo'lib o'zgarib qolgan bo'lsa.
Ildiz tishlari chiqayotgan davrda ora-orada jarayonning sekinlashuvi ham kuzatiladi. Bunda organizm yangi tishlar uchun muhit va joy tayyorlayapti desak bo'ladi.

Ba'zida sut tishlari tushmay turib yangi tish chiqa boshlaydi. Bunda ba'zida stomatolog yordamida joyni bo'shatmayotgan sut tishini olib tashlash lozim, aks holda ildiz tishlari chiqa olmay qiyshiq o'sa boshlaydi.

❗️Muhim tavsiya! Sut tishlari karies bo'lib og'riyotgan bo'lsa, ular tushib ketadi deb davolamasdan olib tashlash mumkin emas. Stomatologlarning ta'kidlashicha, sut tishlari vaqtli olib tashlanishi noto'g'ri. Shuning uchun ularni ham oddiy tish singari davolash kerak va ular o'z vaqtida ildiz tishlari tayyor bo'lganida tushgani ma'qul.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

#quloq #parvarish

Bolajonlarni cho'miltirishdan oldin quloqlariga paxtani pilik qilib ohista tiqib qo'ying. Cho'miltirib bo'lgandan so'ng paxtani olib tashlang. Bu bilan siz kichkintoy qulogʻiga suv kirishini oldini olib, uni quloq oʻgʻrigʻi va yalligʻlanishidan himoya qilgan bo'lasiz.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

🍵 Sabzavotli sho‘rva
#10oylikdan #tushlik

Mahsulotlar:
• karam – 20 g.
• kartoshka – 20 g.
• sabzi – 10 g.
• suv – 100-150 ml.
• sut – 50 ml.
• sariyog‘ – 5 g.
• tuz – tab va xohishga ko‘ra

Tayyorlanishi:
1. Kartoshka va sabzi tozalanadi, oq yoki rangli karam oqar suvda yaxshilab yuviladi va mayda kesiladi.
2. Tayyorlangan sabzavotlar qozonga solinadi, ustidan suv quyiladi va past olovda tayyor bo‘lgancha qaynatiladi.
3. Issiq tayyor sabzavotlar qaynatma ustida mayda to‘g‘raladi, qaynagan issiq sut, sariyog‘ va tuz qo‘shiladi, hammasi yaxshilab aralashtiriladi, yana me'yoriga yetguncha qaynatiladi.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

😴Farzandingiz kechasi yomon uxlaydimi? Bolalar “oltin” uyqusining qoidalarini o‘rganamiz

Go‘daklarning “oltin” uyqusi — har bir ota-onaning orzusi hisoblanadi. Bola ko‘p va qattiq uxlasa — u tez o‘sadi va rivojlanadi, kam kasal bo‘ladi. Kechalari yaxshi uxlashi uchun kunduzi bola bilan qanday shug‘ullanish kerak?

Agar bola kechasi yomon uxlasa, kunduzi nima qilish kerak?

Bola kechasi yaxshi uxlashi uchun, kunduzi uni “holdan toydirish” kerak – u kechga borib butun kuchini sarflashi va charchab qolishi kerak. Buni ikki yo‘l bilan amalga oshirish mumkin: bolada jismoniy harakatlanishni yoki his-tuyg‘uli holatlarni oshirish.

Ertalab va kechqurun bevosita cho‘miltirish va ovqatlantirishdan oldingi jismoniy faollik – bu qattiq uyquning garovi hisoblanadi. Agar bola emaklayotgan, o‘tiradigan yoki hatto yuradigan bo‘lsa – bolaga qo‘shilib emaklang, o‘tiring, birga yuring va harakat qilishga majbur qiling.

His-tuyg‘uli holatlarga bog‘liq yuklamalar alohida yondashishni talab qiladi – qarindoshlar va boshqa bolalar bilan faol muloqot, har qanday rivojlantiruvchi o‘yinlar bolani ertalabgacha qattiq uxlaydigan holatda charchatishi yoki aksincha – uni haddan tashqari bezovta qilishi va kechasi bilan uxlamay yig‘lab chiqishiga ham sabab bo‘lishi mumkin. Shuning uchun bunday usulni ehtiyotlik bilan va avval tajribada sinab ko‘rib keyin qo‘llash tavsiya qilinadi.

Bolalar qattiq uyqusi qoidalari

Shunday qilib, bola kechasi yaxshi uxlashi uchun uni quyidagi sharoitlar bilan ta’minlash zarur:

Kunning ikkinchi yarmi va kechqurun jo‘shqin jismoniy faollik bilan o‘tishi kerak.
Uxlashdan 2-3 soat oldin toza havoda sayr qilishni tashkillashtiring.
Uxlashdan 1-1,5 soat oldin 30-40 daqiqa cho‘milish.
Uxlashdan yarim soat oldin — to‘yimli “kechki ovqat”.
Bolalar xonasi iqlimi salqin va nam bo‘lishi kerak: harorat 18-20 daraja, namlik esa 60-70 %.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

😋 Bug'doy yormali tayoqchalar
#3yoshdan #nonushta

Mahsulotlar:
• sut - 500 ml.
• tuxum - 2 dona.
• bug'doy yormasi - 8 osh qoshiq.
• non talqoni - 5 osh qoshiq.
• shakar - 3 osh qoshiq.
• limon sedrasi - 1 osh qoshiq.
• tuz - 1 choy qoshiq.
• vanilli shakar - ta'bga ko'ra

Tayyorlanishi:
1. Sutni qaynatib oling. Shakar, tuz va vanil qo'shing, aralashtiring, doimiy aralashtirish bilan bug'doy yormasini qo'shing.
2. Ziravor qo'shing, quyulguncha taxminan 2 daqiqa davomida pishiring.
3. Bir osh qoshiq pishirilgan massani un bilan sepilgan patnisga qo'ying. Tayoqchalar hosil qiling, tuxumga, keyin non talqoniga bulab olin.
4. O'rtacha olovda o'simlik yog'ida yengil qizarguncha qovuring, so'ngra qog'oz sochiq ustiga qo'ying.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

6-9 oylikkacha bo‘lgan bolalarga qo‘shimcha ovqat berish

Birinchi marta qo‘shimcha ovqatni kunning birinchi yarmida, bola injiqlik qilmagan va kasal bo‘lmagan paytda berish kerak.

Qo‘shimcha ovqat berish tartibi

📌Davriyligi: 6-9 oylikda kuniga 2 marta qo‘shimcha ovqat beriladi.
📌Miqdori: har safar 2-3 osh qoshiq ovqat beriladi, 7-10 kunda 2 barobar ko‘paytiriladi.
📌Quyuqligi: ovqat quyuq bo‘lsa, bolaga yedirish uchun qulay bo‘ladi. Bola 8 oyga kelib, qo‘li bilan yeyish mumkin ovqatlarni berish mumkin.
📌Xilma-xilligi: bo‘tqa(guruch yoki grechka), sabzavot pyuresi (kartoshka, sabzi, kobachki), mevalar(olma, banan).

Kerakli tavsiyalar
▪️Sabrli bo‘ling! Bola o‘rganishi uchun vaqt kerak.
▪️Rag‘batlantirish va “o‘yin” sifatida ovqatlantiring.
▪️Bolani ovqat yeyishga zo‘rlamang.
▪️Alohida idishdan foydalaning. Qancha ovqat yeganini bilishingiz uchun.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

​​Kun tartibi tarbiya ustunidir.

Bolalar salomatligini mustahkamlovchi eng katta omillardan biri - bu kun tartibidir. Ayniqsa, bolalarning intizomga rioya qilishi va tartibli bo'lishi kun tartibiga go'dakligidan rioya qilishidir.

Yurtimizda juda ko'p onalar uy bekalaridir va aksariyat hollarda bolaning kun tartibini o'z yumushlariga moslaydilar, natijada bola vaqtida ovqatlanmaydi va vaqtida uxlamaydi. Bu esa asab tizimining buzilishiga olib keladi.

Asosan, bog'chaga bormaydigan 1-2 yoshdagi bolalar uchun kun tartibiga rioya qilish juda muhimdir.

1-2 yoshgacha bolalar uchun kun tartibi:

7.00 - uyg'onish;
7.00-7.30 - nonushta;
8.00-11.00 - o'yin, sayr;
11.30-12.00 - tushlik;
12.00-15.00 - uyqu!;
15.30-16.00 - tolmachoy (yengil ovqatlanish);
16.30-18.30 - sayr, o'yin, chiniqish;
19.00-19.30 - kechki ovqat;
20.30-7.00 - tungi uyqu.

Aziz ota-onalar, siz 3 kun shu tartibga rioya qiling va bola kayfiyatidagi mo'jizaga hayron qolasiz!

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

👶Chaqaloq parvarishida nimalarga e’tibor qaratish kerak?

Kindik tushishi

Kindik qoldig‘i odatda tug‘ruqdan so‘ng 4-5 kun ichida tushib, ba’zi vaqtlarda 8-10 kunlarga ham cho‘zilishi mumkin. Agar kindik sohasida namlik bo‘lsa, 70 foizli spirt eritmasi tomizilib, sterillangan bint yordamida artiladi. Ayrim vaqtlarda chaqaloqning muntazam bezovta bo‘lib, yig‘lashi sababli ham kindikda shish kuzatiladi. Bordiyu chaqaloqning kindigi qoldig‘i 15 kun ichida ham ko‘chib tushmasa yoki soha atrofida qizarish, yallig‘lanishga o‘xshash belgilar kuzatilsa, darhol shifokorga murojaat eting.

Liqildoq

Yangi tug‘ilgan chaqaloqning bosh aylanasi me’yorda 34-36 santimetrni tashkil etib, hayotining ikkinchi oyida 36-37 santimetratrofida bo‘ladi. Bir yoshga qadar esa bu ko‘rsatkich 46 santimetrga yetadi. Liqildoq chaqaloq boshining tepa qismidagi qotmagan soha, miya ustidagi qalin himoya qavati bo‘lib, me’yoriy holatda chillali chaqaloqlar uchun 26-28 mm, ikkinchi oydan boshlab 22-25 mmatrofida bo‘lib, bir yoshgacha 8-10 mm.gacha kichrayib boradi. Bola boshidagi liqildoq taranglashib, shishgan bo‘lsa va u bezovtalansa, bosh miya bosimining oshgani taxmin qilinadi. Bu holatda albatta shifokor bilan maslahatlashish zarur.

Tana vaznining o‘zgarishi

Yangi tug‘ilgan chaqaloq hayotining birinchi 4 kuni davomida 10% (200-300 gr atrofida) vazn yo‘qotishi normal holat hisoblanib, organizmning moslashuv jarayoni hisobiga amalga oshadi. Bola hayotining 6-8-kunlariga kelib, tana vaznini asta-sekin tiklab boradi.

Emizish vaqti

Shifokorlar bolani har 1-1,5 soat oralig‘ida emizishni tavsiya etishadi. Bu vaqt oralig‘ining ona suti sifatiga ham ta’siri bo‘lib, bola uchun kerakli ozuqa to‘planadi. Emizishdan avval ko‘krak so‘rg‘ichlarini tozalab, so‘ngra bola og‘zig‘a tutqazish kerak. Agar emizgandan keyin go‘dak ko‘krakni qo‘yib yuborishni xohlamasa, tortib olmang. Burnini biroz qissangiz, og‘zini ochadi. Ona suti sifatli bo‘lishi uchun ayol taomnomasida foydali vitaminlarga boy mahsulotlar bo‘lishi kerak.

Qachon cho‘miltiriladi?

Chaqaloq kindigi hali tushmagan bo‘lsa, cho‘miltirishni biroz keyinga qoldirish darkor. Bu holatda chaqaloqning badanini iliq suvga shimdirilgan nam paxta bilan tozalash kifoya. Kindigi to‘liq tushgach esa 37-37,5 darajali iliq suvda cho‘miltirish mumkin. Bola terisida turli toshmalar toshishining oldini olish uchun suvga moychechak damlamasidan ozroq qo‘shish tavsiya etiladi. Sovuq kunlarda chaqaloqni 2-3 kunda bir marta 8-10 daqiqa davomida cho‘miltiriladi. Suvli muolajalardan so‘ng terisiga turli yog‘lar surtmang. Chunki tayyor yog‘lar teriga turlicha ta’sir etishi mumkin.

Uyqu vaqti

Chillali chaqaloq bir kunda 4-5 martagacha uxlashi mumkin. Bu uyqu vaqtlari avvaliga uzoqroq davom etib, so‘ng asta-sekin kamayib boradi. Bolaning tungi uyqusi osuda o‘tishi uchun uni kechga yaqin cho‘miltirish tavsiya etiladi. Bordiyu go‘dak uyqusida tartibsizlik yuzaga kelsa, kun boshidan emizish va uxlatish tartibini nazorat qiling.

Qayt qilishi nimadan?

Bola emib bo‘lgach, uni chayqatish, qorni bilan yotqizish mumkin emas. Tik ko‘targan holda biroz ushlab turing. Agar emizishdan so‘ng ozroq qayt qilsa, bu xavfli emas. Bola oshqozoniga ortiqcha bo‘lganini shu tariqa chiqarib tashlaydi. Chaqaloqlarda hazm qilish faoliyati hali yaxshi rivojlanmagani bois emib bo‘lgach, qayt qilishi mumkin. Biroq tez-tez va emizish vaqtidan tashqari ham qayt qilsa, shifokorga ko‘rsating.

Nega tez-tez aksiradi?

Chaqaloqlar kuniga 3-4 martagacha aksirishi mumkin. Bu jarayon bola organizmi uchun normal holat bo‘lib, ortiqcha tashvishga asos emas. Ammo aksirish burundan shilimshiq suyuqlik kelishi bilan bo‘lsa, shamollash taxmin qilinib, bolalar shifokoriga ko‘rsatish lozim.

Yo‘rgaklash mumkinmi?

Shifokorlari chaqaloqni oyoq-qo‘llarini qattiq bog‘lab yo‘rgaklashni tavsiya etishmaydi. uyquga yotqizishda zichlab yo‘rgaklangan bolada qon aylanishi buzilishi mumkin. oyoqlarini zichlab yo‘rgaklash tos-son suyaklari rivojiga ta’sir etadi.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

❓1,5 yoshdan keyin bir martalik tagliklarni ishlatish qanchalik to‘g‘ri?

👶Bir martalik tagliklar(pampers) - bu juda qulay ayniqsa vaqtni tejaydi, lekin onajonlar undan qancha ko‘p foydalansa, bolani tuvakka o‘rgatish shunchalik qiyin bo‘ladi.

O‘zingiz bir o‘ylab ko‘ring, pampersda bola tagini ho‘llab qo‘ysa ham, issiq, quruq va eng asosiysi unga noqulaylik tug‘dirmaydi.

Agar siz bolani ishtoncha va polzunkalarga o‘tkazsangiz, u yoqimsiz namlik holatini his qila boshlaydi va tuvakka o‘tirishni o‘rganishi ancha tez bo‘ladi.

👨‍⚕Kaminaning tavsiyasi, 18 oylikdan keyin bir martalik tagliklarni ishlatmaganingiz ma’qul. Bu bilan siz bolangizda yana bir shartli refleksni o‘z vaqtida paydo bo‘lishiga yo‘l ochib bergan bo‘lasiz.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

SSV: "Paqildoq"lar farzandlaringizda bir umrlik og‘ir asoratlar qoldirishi mumkin

Yangi yil bayrami yaqin. “Paqildoq”lar mavsumi esa allaqachon boshlandi. Qonuniy taqiqlarga qaramay, bunday mahsulotlarni sotishga urinayotganlarning yagona dardi — pul ishlash. O‘yinqaroq bolalaru o‘smirlar esa pirotexnikaning o‘zi va yon-atrofdagilarga ziyonidan yetarlicha xabardor emas.

‼️ Tibbiyot xodimlarining ogohlantirishicha, bunday vositalarning bexosdan qattiq paqillashi kishilarni cho‘chitib, yurak-qon tomir tizimiga o‘ta salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Ushbu holat fojiali o‘lim bilan ham yakun topishi mumkin.

🔥 Yuz, ko‘z, qo‘l sohalarida og‘ir kuyish jarohatlari,

☄️  ko‘zlarning shikastlanishi va ko‘rish faoliyatining qisman yoki butunlay buzilishi,

🥵 jarohat asorati bilan bog‘liq plastik operasiyalarga muhtojlik, kuygan sohalarda dag‘al chandiqlar,

📌 qo‘l barmoqlari sohalarida kontrakturalar hosil bo‘lishi “paqildoq” va salyutlarning salbiy oqibatlaridir.

Pirotexnika vositalari shovqinidan qattiq qo‘rqish tufayli:

▶️ ruhiy buzilish,
▶️ surunkali asab va qon-tomir tizimi kasalliklari,
▶️ qandli diabet,
▶️ homilaga ziyon yetishi ehtimoli yuqori.

💥 Yaqin masofada pirotexnika paqillashidan inson barotravma va akustik jarohatlar olib, karlik yoki umrbod quloq shang‘illashi (tinnitus) kasalligiga yo‘liqishi mumkin.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

Yaxshilik qilish uchun ko‘p narsa kerak emas, faqat xohish bo‘lsa bo‘ldi.

Kanalga ulanish:👉@Bolajon_parvarishi

Bolaning so'rg'ich so'rishi

So'rg'ichga o'rganib qolgan bolani undan ajratish unchalik oson ish emas. Bolani psixikasiga salbiy ta'sir ko'rsatmay so'rg'ichdan voz kechish muddatini bola 2 yosdan oshganda amalga oshirgan ma'qul. Uzoq davr mobaynida (2-4 yildan ko'p) bola so'rg'ichni so'rib yursa, uning jag'i noto'g'ri shakllanadi, tish qisishi ochiq holda qoladi, o'rta quloq kasalliklari yuzaga kelishi mumkin va hokazo.

Amerikalik mutaxassislar fikricha, so'r'gich so'rish 4 yoshgacha bezarar hisoblanadi, lekin Rossiyalik mutaxassislarning ta'kidlashicha, bolani 2 yoshdan so'ng so'rg'ichdan ajratish lozim.

Bolani so'rg'ichdan ajratish davrini ota-ona bolasini holatiga, psixologik salomatligiga, temperamentiga qarab tanlashlari lozim. Asosiysi, so'rg'ichdan ajratayotganda bolani psixikasini buzmay, uning so'rish ehtiyoji o'rnini mehr va e'tibor bilan qoplab sabr bilan harakat qilish lozim.
Aks holda bolani so'rg'ichni so'rishda bo'lgan ehtiyoji qondirilmay qoladi va u ushbu ehtiyojni kelajakda boshqa yo'llar bilan qondirishi mumkin. Masalan, barmoq so'rishi, tirnoq tishlashi mumkin yoki asabiy va injiq bo'lib qoladi.

So'rg'ichdan ajratayotganingizda quyidagilarga ahmiyat bering:

Birinchidan, shoshish mumkin emas. Bolani so'rg'ichdan chiqishiga yaxshilik, mehr va erkalash bilan erishish lozim.

Ikkinchidan, so'rg'ich bilan uxlash odati bo'lgan bolalarga uning o'rnini bosuvchi vosita topish kerak. Masalan, yumshoq ayiqcha, yoqimli musiqa, onaning qo'llari va hokazo.

Uchinchidan, bola gapga tushunadigan yoshda bo'lsa, unga so'rg'ich haqida ertak aytib bering. So'rg'ichni pari olib ketib o'rniga ajoyib sovg'a olib kelishini tushuntiring. So'rg'ichni bola bilan birga bir joyga bekitib qo'yib o'rniga bola uchun yoqimli sovg'a solib qo'ying. Bola so'rg'ichni izlab sovg'a topadi.

To'rtinchidan, bolani zeriktirib qo'ymang. Ko'pincha zerikkan bola so'rg'ich so'rishni qumsaydi.

Beshinchidan, bola so'rg'ichsiz yig'lab uxlolmay qattiq qiynalayotgan bo'lsa, so'rg'ichdan ajratish muddatini 1-2 haftaga suring.

Oltinchidan, bola so'rg'ichni qumsab so'rayotgan bo'lsa, uni chalg'iting, u bilan o'yin-kulgu qiling.

Yettinchidan, so'rg'ichdan ajratish o'yinlarini o'ylab toping.
Masalan, bir devorga bolani bo'yi yetadigan joyda so'rg'ichni mahkam o'rnatib-qoqib qo'ying. Bola so'rg'ichni qumsaganda o'sha devor yoniga borib so'radi. Uzoq vaqt devorni oldida turishga zerikib siz jalb qilayotgan o'yinlar tomon shoshadi va so'rg'ichdan o'zi asta bosh torta boshlaydi.

Sakkizinchidan, so'rg'ichga dori, garimdori, sarimsoq piyozi kabi achichiq narsalar surib bolaga so'rdirmang. Bu uning psixikasiga salbiy ta'sir ko'rsatadi.

To'qqizinchidan, "so'rg'ich so'rasan", deb bolani uyaltirmang. Bu uning jismoniy va ruhiy ehtiyoji, erkaligi emas.

O'ninchidan, so'rg'ichdan ajratayotganizda bola sog'lom va yaxshi holatda bo'lishi lozim. Ya'ni, biron jismoniy rivojlanish bosqichidan o'tayotgan (yurishni, emaklashni boshlayotgan va boshqalar) kasal yoki emishdan ajratilayotgan bolani qo'shimcha stress qilib so'rg'ichdan ajratish mumkin emas.

Kanalga ulanish:👉@Bolajon_parvarishi

Emizikli bolasi bor ona quyidagi mahsulotlarni iste’mol qilmasligi zarur:

✅Yangi uzilgan bodring, kvas (kvasli yaxna sho‘rva, ya’ni okroshka), poliz mahsulotlari (qovun, tarvuz) – bularning barchasi chaqaloqning qornini og‘ritishi, ichak ish faoliyatining buzilishiga olib kelishi mumkin.

✅Ko‘zga tashlanadigan yorqin ranglardagi meva va sabzavotlarni (qizil olma, apelsin, shaftoli, o‘rik, lavlagi, sabzi, pomidor, malina, qulupnay) ehtiyotlik bilan iste’mol qiling. Ushbu shirin mahsulotlar chaqaloqda allergiya qo‘zg‘ashi mumkin.

✅Sutni iste’mol qilishdan oldin uni albatta pishirib oling, chunki u chaqaloqning qorni dam bo‘lishiga olib keladi. Bundan tashqari pishirilmagan sut ayniqsa yoz mavsumida o‘tkir ichak infeksiyasiga sababchi bo‘lishi mumkin.

✅Sarimsoq, piyoz, selderey va turli ziravorlar ona sutiga yoqimsiz ta’m berishi mumkin, shu sababli ularni suiste’mol qilmang.

✅Alkogol va tamaki ona sutiga taxir ta’m beradi. Buning ustiga ularning tarkibidagi moddalar bolaning rivojlanishiga salbiy ta’sir qilishi mumkin, chunki ular bola organizmiga tushadigan kislorodni yopib qo‘yadi.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

Bola nega aldaydi?

Biz bilamizki, bolalarimiz juda ham xayolparast bo'ladilar. Lekin bu xayollar xavfli bo'lishi ham mumkin ekan.

Taxminan 3-4 yoshgacha bolalar yolg'on gapirishni umuman bilmaydi, bunda ularda ehtiyoj ham bo'lmaydi.

Ota-onadan nimanidir sir saqlash ularning xayollariga ham kelmaydi. Aynan 4 yoshdan keyin bola u bilan sodir bo'layotgan hodisa va voqealarni tahlil qilib o'ziga savol bera boshlaydi: "Nega meni jazolashdi?, "Nima qilib shunday holdan qochib qutulish mumkin?", "Nima qilsam oyimni mehrini ynada ko'proq olaman?", "Adamning rag'batlantirishiga sazovor bo'laman?" Ota - onasining barcha "yo'q" va "mumkin emas" larini chetlab o'tish maqsadida u har xil ayorliklarga boradi.

Bir eslab ko'ring-che, ko'chadan bolangiz cho'ntagini turli xil toshlar bilan to'ldirib kelgan bo'lsa, siz o'ylab o'tirmay bolangizning ko'z yoshi bilan "menga ular juda kerak" degan nolalariga ahamiyat bermay, barchasini olib axlatga tashlab yuborasiz, chunki uy toza bo'lishi kerak. Yoki boshqa bir misol: bolangiz qiziqib multfilm ko'rayotgan payti siz sevgan serial boshlangani uchun uni xonasiga rasm chizish uchun haydab yuborasiz.
Albatta bolalarimiz biz qo'ygan talablarni bajarmoqlari lozim, lekin bu talablar uning ham qarashlarini, uning xohishlarini inobatga olishi zarur. Aks holda bolangiz o'z xohish va istaklarini amalga oshirish uchun teskari yo'llar izlay boshlaydi, ya'ni aldashni boshlaydi.
O'zingiz aybdor bo'lib qolasiz.

Psixologlarning ta'kidlashicha, bolaning birinchi yolg'onining paydo bo'lishiga ota-onalarning o'zlari sababchi bo'larmish.

To'g'ri, hozir xayolingizdan "faqat men emas" degan fikr o'tishi mumkin. Axir siz emasmi, bolangiz buzib qo'ygan o'yinchog'ini sizdan qo'rqib divan tagiga bekitib qo'yganini bilib turib, unga "Adajoning sovg'a qilgan mashina qani?" deb so'roq qilganingiz. Shu savol bilan siz bolangizni aynan aldash yo'liga tushishga turkti bergan bo'lasiz. Undan ko'ra: "Bolajonim, men divan tagidan buzilgan mashinangni topib oldim. Unday qilish mumkin emas. Mashinalarni ehtiyotkorlik bilan o'ynash kerak. Kechqurun Adang tuzatib beradilar. Keyingi safar bekitmay menga ayt" deganingiz ma'qul bo'ladi. O'shanda bolangiz qalbida uyg'ongan ishonch va minnatdorchilik kelajakda to'g'riso'z, odobli inson voyaga yetishiga turtki bo'ladi.

Bilasizmi, ko'pincha qanday bolalar aldoqchi bo'ladilar? Olimpik sovrindorlarni, juda ham aqlli insonlarni, yuqori marralarga erishgan kasb egalarini yaratmoqchi bo'lgan ota-onalarning farzandlaridir. Bunday ota-onalar o'z farzandlaridan juda ko'p narsa kutadilar, bolalar esa ularning ishonchlarini yetarlicha oqlay olmaydilar. Shunda bola ota-onasini xursand qilish maqsadida "Sinfda bugun eng zo'r javob berdim", yoki "Musiqa maktabida meni maqtashdi" degan yolg'onlarni to'qiydi. Kichik yutuqlarga erishganda ham bu yutuqlarni katta qilib ko'rsatishga harakat qiladi.
Shuning uchun bolangizga marra o'rnatayotganingizda bir o'ylab ko'ring, marra juda ham baland emasmi?
Balki ko'proq bolangiz istaklarini inobatga olib, uni ko'proq maqtaganingiz lozimdir? Shunda bola sizning mehringizni qozonish uchun yolg'onlarni to'qimaydi.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

Chaqaloqni kechki uyquga to'g'ri kiyintirish

Chaqaloqning tinch uyqusi uning kiygan kiyimiga ham bog'liq ekan. Chaqalog'ingizni kechasiga kiyintirayotganingizda asosiy bir qoidaga rioya qilishingiz lozim: siz qanday kiyingan bo'lsangiz, chaqaloqni ham shunday kiyintirasiz va qo'shimcha bir qavat kiyim yoki yengil adyol qo'shasiz.
Bolangizning tana haroratini qo'lingiz bilan his etishga o'rganing. Qo'l va oyog'i muzdek bo'lib qolgani bola sovuqqotganidan dalolat beradi. Demak, bolani yaxshilabroq yopish kerak. Agar bola tanasi issiq bo'lib terlagan ham bo'lsa, u holda bola isib ketmoqda, uning kiyimini yengillashtirish yoki xona haroratini pasaytirish lozim.
Agar chaqalog'ingiz muddatidan oldin tug'ilgan yoki 3.5 kg dan kam tug'ilgan bo'lsa, u holda bola qo'shimcha isinishga ehtiyoji bor, uni issiqroq kiyintirish lozim.
Ko'pchilik chaqaloqlar o'ralgan holatni xush ko'radilar. Albatta qattiq o'ralgan emas, balki biroz qo'l oyoqchalari birlashgan holda, asta o'ralgan bo'lmog'i qulay. Bolaning harakatlari siqilmagan bo'lishi kerak.
Eng asosiysi, chaqaloqning kiyimi 100% paxta tolasidan tayyorlangan bo'lishi shart. Bunday matolarda havo yaxshi aylanadi va bola tanasiga nafas olishga yordam beradi.
Bolaning kiyimida har xil boylagichlar bo'lmagani qulay, bola g'imirlab iplarga bo'g'ilib qolishi oson.
Agar bola yotog'i sovuq bo'lsa, birinchi bir necha oy bolaga yengil bosh kiyim kiydirishingiz mumkin.
Agar chaqalog'ingiz kechasi yaxshi uxlamasa, ko'p yig'lasa, uning kiyimlarini bir ko'zdan kechirib chiqing. Ko'pincha bolalar tinch uxla olmasligiga isib ketishi, sovuqqotishi yoki noqulay kiyimi sabab bo'lishi mumkin.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

❗️BOLALAR UCHUN GADJETLARDAN FOYDALANISH MEʼYORI

🕘 Bir yoshdan 5 yoshgacha bo’lgan bolalar kompyuter bilan shug’ullanishlari umuman tavsiya etilmaydi.

🕘 5 yoshdan 7 yoshgacha bo’lgan bolalar kompyuter va planshet bilan 10 minut, maksimum 20 minut (24 soat ichida) shug’ullanishlari tavsiya etiladi.

🕘 1-sinfdan 5- sinfgacha bo’lgan bolalar kun davomida 10 − 15 minut foydalanishi tavsiya etiladi. 10 yoshdan boshlab bir kunda 3 mahal 20 minutdan shug’ullanishi mumkin.

🕘 Uyqudan 30 minut oldin televizor ko’rmaslik, gadjetlardan foydalanmaslik tavsiya etiladi.

Yaqinlaringizga ulashing!

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

❗️ Farzandingizga dori olayotganda e’tiborli bo‘ling!

Bolangizni biror shifokorga ko‘rsatganingizda, dori yozsa, joyining o‘zida o‘sha dorining boshqa analoglari ham bormi deb albatta so‘rang. Odatda keng tarqalgan kasallar uchun dorilarning analoglari albatta bo‘ladi. Vrachlar baʼzida shunday dorini yozadiki, uni bir nechta dorixonadan qidirib zo‘rg‘a topasiz. Qanday qilib nisbatan kengroq tarqalgan kasallik uchun dori faqat sanoqli dorixonada bo‘lishi mumkin? Aqlni ishlating.

Ikkinchidan, har bir analogni internetdan qidiring, qaysi davlatlar ishlatishga ruxsat berganiga qarang. Baʼzida shunday dorini aytishadiki, uni faqat O‘zbekistonda foydalanishga ruxsat berishgan bo‘ladi. Rivojlanganroq, korrupsiya kamroq davlatlarda ruxsat berilgan bo‘lsa, o‘sha analogni olishga harakat qiling. Nomi faqat O‘zbekiston saytlarida chiqqan, faqat O‘zbekistonda ruxsat berilgan dorilardan ehtiyot bo‘ling, ayniqsa, u dorini avval hech qachon olmagan bo‘lsangiz.

Yana bir yo‘li. Agar vrach shu doridan boshqasi yo‘q deb turgan bo‘lsa, boshqa vrachga ham ko‘rsating. Katta ehtimol bilan bunaqa vrachlar yoki ular ishlaydigan klinika va farmatsevtika kompaniyasi o‘rtasida kelishuv bor bo‘lishi mumkin.

Dorixona sotuvchisidan dori tavsiya qilishini so‘rash o‘ta ketgan ahmoqlik. Sotuvchi hech qachon siz uchun masʼuliyatni bo‘yniga olmaydi. Qaysi dorini ko‘proq o‘tkazish kerak bo‘lsa, o‘shani tavsiya qilib yuborishi mumkin.

Davlat fuqarolarning sifatli doriga bo‘lgan huquqini yetarlicha himoya qila olmayotgan ekan, ehtiyot bo‘lavergan yaxshi. Odamlarning vijdoniga ishonish kerak emas, pul uchun har narsadan qaytilmaydigan zamon va makonda yashayapmiz.

Xurshid Yo'ldoshev

Kanalga ulanish:👉@Bolajon_parvarishi

⁠Alisher va Gripp (virusi) suhbati

Alisher o‘z xonasi devorida o‘rmalab yurgan g‘aroyib maxluqchani ko‘rib qoldi. Yaqinlashib qarasa, gripp ekan. Chaqqon bola emasmi, oshxonadan tezda shisha idish olib kelib, grippni qamab qo‘ydi.
– Ushlab oldimmi?! Ana endi, singlim Nargizani kasal qilganing uchun ta’ziringni beraman!
– U men emas, boshqa gripp edi. Men yaqinda ish boshladim, hali ko‘p narsani bilmayman, – dedi qo‘rqib ketgan maxluqcha.
– Unda bu yerda nima qilyapsan? – so‘radi Alisher qovog‘ini uyib.
– Haligi... Seni kasal qilgani keluvdim, – dedi gripp uyalib.
– Hali shunaqami?! – Alisherning jahli chiqib ketdi.
U idishga qaynoq suv quyib grippni yo‘q qilmoqchi bo‘ldi.
– To‘xta, meni jazolama. Balki, kelisharmiz?.. – ko‘zlari yoshlanib iltimos qildi u.
– Kelishamiz, gripp bilan-a?!
– Nima qipti? Meni qo‘yib yuborsang, kasallikdan saqlanishning hech kim bilmaydigan sirlarini aytib beraman.
– Mayli, roziman, lekin shunda ham boshqalarni kasal qilmaslik sharti bilan, – dedi Alisher.
– Unda, eshit. Biz, asosan, havo orqali yuqamiz. Gripp bo‘lmaslik uchun quyidagi maslahatlarimga amal qil.
💊 Maktabda va avtobusda, albatta, dokali niqob taqib yur. Chunki bunday joylarda biz judayam ko‘p bo‘lamiz.
💊 Qo‘ling bilan burning va og‘zingni ko‘pam ushlayverma. Biz ko‘proq bolalarning qo‘llariga yopishib olamiz. Shu uchun ham qo‘lingni tez-tez sovunlab yuv.
💊 Kasal bo‘lib qolgan o‘rtoqlaring bilan masofa saqla. Chunki ular aksa urganda menga o‘xshagan grippchalar senga ham yopishib oladi.
💊 Xonangni tez-tez shamollatib tur. O‘shanda devor va buyumlarga joylashib olgan viruslar uzoqlarga uchib ketadi.
💊 Vaqtida ovqatlanib, vaqtida uxlashni unutma. Charchagan va qorni och bolalarni biz osongina kasal qilib qo‘yamiz.
– Agarda shu qoidalarga amal qilsang, hech qachon gripp bo‘lmaysan!
– Tushunarli. Albatta, bularga amal qilaman. Sen-chi, endi nima qilasan? – so‘radi Alisher.
– Ishdan bo‘shayman. Bolalarni kasal qilish o‘zimga ham yoqmaydi. Keyin esa sayohatga chiqaman. Kichkinaligimdan asalariga o‘xshab guldan gulga qo‘nib yurishni orzu qilardim. Sen esa, hech qachon kasal bo‘lma! Xayr, do‘stim.
Alisher bilan xayrlashgan gripp oyna orqali tashqariga chiqib, ko‘zdan g‘oyib bo‘libdi.

Qadrli onalar! Ushbu hikoyani bolalaringizga o‘qib bering! Va ularni grippdan asrang!

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi

Ko'krak sutini ko'paytirish

Quyidagi maslahatlar ko'krakda sut ishlab chiqarilishini ko'paytirishga yordam beradi.

1. Emizish bo'yicha mutaxassislar bilan suhbatlashing. Chaqaloq ko'krakni to'g'ri og'ziga olayotganini, ona to'g'ri pozitsiyada emizayotganini, bola ko'krakni qanday emayotganini ko'rib baho bersin.

2. Yomon maslahatchilardan yiroqroq yuring. "Ko'krak suti bilan emizish shart emas", "Men bolamni emizmaganman", "Bola ko'krak sutiga to'ymayapti, qo'shimcha berish kerak" degan do'stlar maslahatiga quloq solmang. Ular bilan iloji boricha suhbat qurmang, chunki bu gaplar emizish uchun o'zingizda ishonch paydo bo'lishiga to'sqinlik qiladi.

3. Uyingizni ko'zdan kechiring. Uyda mehmon juda ko'p emasmi? Siz bolaga qarashdan tashqari ish qilib urinib qolmadingizmi? Uy-yumush ishlari sizni qiynab yubormadimi? Bu ish va yumushlar sizdagi emizishga kerak bo'lgan kuchingizni olib qo'yadi.

4. Bolani yoningizga yotqizib emizing. Sizning tanangiz bola tanasi bilan qanchalik yaqin bo'lsa, sut ishlab chiqarilishi shunchalik kuchayadi.

5. Emizish davomida bolani yechintiring. Agar sovuq bo'lsa ustidan adyol yopib qo'yish mumkin. Lekin bolaning badani sizning badaningizga tegib tursa, uxlab qolayotgan bola uyg'onib yaxshilab emishiga yordam bo'ladi.

6. Emizish davomiyligidan ko'ra soni ko'p bo'lishi kerak.

Charchagan ayol nafaqat emizishga, balki bolaga kerakli mehr ajratishga ham holi bo'lmaydi.

7. Bola haqida, sut haqida ko'p o'ylang. Bolani ko'p silab erkalang. Bu onalik mehr onada sut ishlab chiqaruvchi gormon ko'payishiga ta'sir qiladi.

8. Bola uxlaganda uxlang. Qancha ko'p dam olsangiz, sut shuncha yaxshi keladi.

9. Emizayotganingizda chap va o'ng ko'krakni almashtirib berishni unutmang.

10. Bolani ko'tarib yuring. Bola ko'krakka yaqin bo'lsa sut ishlab chiqish jarayoni jadallashadi.

11. Emizishdan oldin va emizishdan so'ng ko'kragingizni massaj qiling.

12. Emizish davomida asabiylashmasdan, tinch va xotirjam bo'ling.

13. Sut ko'payishiga ta'sir qiluvchi maxsus o'tlik choy(pajitnik)dan iching.

Kanalga ulanish👉@Bolajon_parvarishi