#تربیت_فرزند

💠 فرزندپروری (6)

🔶گام دوم: توجه و اهتمام به نماز
🔸رسول خدا صلی‌الله علیه و سلم در این مورد می‌فرماید: «فرزندانتان را در هفت سالگی به خواندن نماز فرمان دهید و در ده سالگی در این مورد آنان را تنبیه کنید.»
آیا در سنت نبوی در جای دیگر جز این مورد، سخنی از زدن کودکان آمده است؟!
این امر تنها برای تأکید و بیان عظمت شأن و اهمیت نماز وارد شده آن هم پس از حدود یک هزار و صد روز تکرار این فرمان به کودکی که به حد تمییز رسیده باشد!! که اگر نسبت به اوقات پنجگانه‌ای که والدین در این مدت و احیاناً در برابر دیدگان او نماز را به جا می‌آورند محاسبه کنیم، چیزی حدود پنج هزار و پانصد بار تکرار می‌شود!
انحراف فرزندان و نافرمانی و سرکشی آنان و عدم موفقیت آنان در تحصیلات و سایر امور زندگی، ارتباط مستقیم با قضیه‌ی ادای نماز و توجه به آن و یا بی توجهی و اهمال در آن دارد. و اگر در مورد نقش نماز در اصلاح درون فرزندان و برتری درسی آنان در مدارس، تحقیق علمی_ تربوی صورت بگیرد، به نتایج موثقی دست می‌یابیم که ارتباط نماز را با رستگاری و موفقیت_ به مفهوم کلی آن_ به وضوح نشان می‌دهد.

برگرفته از کتاب: کلید‌های طلایی تربیتی؛ مؤلفان: احمد المزید_عادل ارشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠 فرزند‌پروری(7)

🔶گام سوم: پیشگیری بهتر از درمان
🔸شیوه‌ی تربیتی نبوی، برای کودکان و نوجوانان، بر پایه‌ی اصل «ترجیح پیشگیری بر درمان» استوار است و این خود دیواری حفاظتی میان فرزندان و وقوع در انحرافات و خطرات ایجاد می‌کند.
🔸یکی از روشن‌ترین اشتباهات تربیتی ما، امروز بی‌توجهی به جنبه‌ی پیشگیری و اهمال در آن است و تنها زمانی به فکر اقدام می‌افتیم که فرزندانمان در خطر افتاده باشند و آنگاه است که در جستجوی راه علاج و درمان می‌افتیم!
🔸بر اساس درک مفهوم فرموده‌ی پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) در ادامه‌ی حدیثِ قبل، در مورد کودکانی که به ده سالگی رسیده‌اند آسان‌تر می شود؛ می فرماید:«... و بسترهای خواب‌شان را جدا کنید.»
🔸سهل‌انگاری و اهمال‌کاری در پیشگیری، کانال‌های ماهواره‌ای است که پسران و دختران ما، که برخی از آنان در خطر لغزش و انحراف فکری و اخلاقی هستند، بدون هیچ ضابطه‌ای مشاهده می‌کنند و اتصال بدون نظم و برنامه با هرکس که بخواهند از طریق اینترنت است و تلفن‌هایی که پیوسته باخود دارند هیچ کنترل و مراقبتی روی آن صورت نمی‌گیرد و...دیگر اقتدا به شیوه‌ی تربیتی پیامبر (صلی‌الله علیه وآله وسلم) برای پیشگیری از این امور کجاست؟!
در به کارگیری این ابزارها و میزان رشد فکری و عقلی، بسیار ضروری است. مثلاً اینترنت چرا باید در اتاق خواب دختر یا پسر ما باشد؟ و چرا در هر زمان و بدون هیچ ملاحظه و ضابطه‌ای بکار گرفته شود؟ چرا در هال که عمومی‌تر است گذاشته نشود که همه از آن بهره ببرند و چرا پدر و مادر از رمز عبور ویژه‌ی فرزندان آگاه نباشند؟! و البته این امر باید پس از گفتگو و ایجاد اطمینان و حصول قناعت بر ضرورت آن، صورت بگیرد.

برگرفته از کتاب: کلید‌های طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل ارشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠 فرزند‌پروری (8)

🔶گام چهارم: فرصت‌هایی برای گفتگو
🔸اگر احیاناً روزی فرزند یکی از ما بیاید و بگوید: اجازه بدهید من شراب بخورم! یا مواد مخدر مصرف کنم؟!_پناه بر خدا_پاسخ ما چگونه خواهد بود؟!
🔸بسیاری از فرزندان ما که به این امور فکر می‌کنند، در مورد آن با والدینشان چیزی نمی‌گویند، بلکه به دوستانی پناه می‌برند که چه بسا به خاطر ناپختگی و عدم تجربه و ناآگاهی، آنان را در این مورد تشویق کرده و یاری می‌دهند!
🔸قرآن مجید نصیحت پدر به فرزند را بهترین نوع نصیحت قلمداد کرده است و نصیحت پدر صالحی مانند حضرت «لقمان» را که به فرزندش نموده، برای امت رسول الله نقل نموده است. نصیحت‌های لقمان که جامع‌ترین نصیحت‌ها می‌باشد، با کلمه «یابنی» (ای پسر عزیزم )شروع شده و بهترین نمونه برای والدین می‌باشد.
🔸رسول خدا (صلی‌الله علیه و سلم )در این موارد به ساخت زیربنای اندیشه و تفکر جوانان می‌پرداخت.
🔸پدری پسر جوانش را که تنها ۱۶ سال سن دارد از خانه بیرون می‌راند، فقط به این خاطر که در هنگام تأخیر در بازگشت به خانه با پدرش به بگو مگو پرداخته و گفته است. من آزادم! این امر نزد اقوام و نزدیکان مطرح می‌شود و آنان را آشتی می دهند و با «گفتگو»مشکل حل می‌شود.... درست است که پسرش مرتکب خطا و اشتباه شده، اما اشتباه پدر، بزرگ‌تر است. ما چقدر به گسترش «گفتگو‌»ها با فرزندان خود نیازمندیم! و اما گفتگویی به شیوه‌ی «محمد مصطفی صلی‌الله علیه و سلم» نه به شیوه‌ی «فرعون»که ادعا می‌کرد (ما أُریکم إلّا ما أَریٰ ومآ أَهْدِیْکُم إلّٰا سبیلَ الرَّشاد)غافر۲۹
ترجمه؛«من جز آنچه پیشنهاد کرده‌ام، صلاح نمی‌بینم و شما را جز به راه هدایت، رهنمود نمی‌کنم!»

منابع:
کتاب تربیت و اصلاح فرزندان نوشته مولانا محمد قاسم قاسمی
کتاب کلید‌های طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل ارشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠 فرزندپروری (9)

🔶گام پنجم: محاسبه و برخورد مناسب
🔸مردم در قضیه سین جیم و بازخواست فرزندانشان سه گونه‌اند.
برخی به تفریط و کوتاهی افتاده و کاری به آنان ندارند و آنان را به حال خود رها کرده‌اند و عده‌ای به بازخواست آنان عادت کرده به افراط رفته‌اند و در هر امر کوچک و بزرگی به «محاسبه»ی بچه ها می‌پردازند، و این هر دو ناپسند و نادرست است، اما دسته‌ی سوم راه میانه را پیش گرفته‌اند، بر منهج و شیوه‌ی نبوی رفته‌اند.
🔸 رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم نوجوانان را با اعتدال و بدون افراط و تفریط به سبب اشتباهات و خطاهایشان مورد بازخواست قرار می‌داد و میزان محاسبه و بازخواست، همیشه و برای همه یکسان و به یک اندازه نبود، بلکه به شدت و ضعف خطا و اشتباه بستگی داشت، و اینکه آیا فرد بر تکرار آن مصر است یا از آن پشیمان گشته؟ و یا از ارتکاب آن از روی جهل بوده و یا آگاهانه صورت گرفته است؟ و موارد دیگری که در تربیت بچه‌ها مراعات می‌نمود. مثلاً شیوه‌ای را که در محاسبه‌ی معاذ بن جبل به کار گرفت می‌توان مثال زد. او جوان کم سن و سالی بود و نماز را برای مردمش طولانی می‌خواند. پیامبر (صلی‌الله علیه و سلم )به او فرمود: «فتنه برپا کردی ای معاذ!» و در برابر اشتباهش سکوت نکرد و او را بیشتر از این هم مورد بازخواست قرار نداد.
🔸و گاه در برابر خطای دیگران سکوت می‌کرد و تنها چهره درهم می‌کشید و خشم و ناراحتی خود را این‌گونه نشان می‌داد.
🔸حضرت عایشه(رضی الله عنها) روایت کرده که «روزی پشتی‌هایی خریده بود که تصاویری بر روی آنها نقاشی شده بود، هنگامی که رسول خدا(صلی‌الله علیه و سلم) آنها را دید، کنار در ایستاد و وارد خانه نشد. حضرت عایشه(رضی الله عنها) می گوید: « و من ناراحتی را در چهره مبارک ایشان دیدم، عرض کردم: ای رسول خدا به درگاه خدا و پیامبرش توبه می کنم، چه خطایی از من سر زده؟! فرمود چه نیازی به این پشتی‌ها بود؟!رواه مسلم
🔸و گاهی هم محاسبه و برخوردش تندتر می شد، مانند زمانی که اسامه بن زید برای اجرای حد قطع دست زنی از بنی مخزوم که دزدی کرده بود به وساطت و پادرمیانی پرداخت. پیامبر(صلی‌الله علیه و سلم) بر او خشمگین شد و فرمود:« آیا خواهان تعطیلی حدی از حدود خدا هستی؟»رواه البخاری

برگرفته از کتاب کلید‌های طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠 فرزندپروری (10)

🔶گام ششم: اعتماد به نفس بخشی
🔸 اگر ما از ضعف اعتماد به نفس فرزندان کودک و نوجوان خود گله و شکایتی داریم یا به مقایسه اعتماد به نفس بالای بچه‌ها در مغرب زمین و توانایی آنان در بیان خواسته‌هایشان با فرزندان خود از کمبود این ویژگی در رنج هستند می‌پردازیم، لازم است سری به مدرسه تربیتی رسول خدا «صلی‌الله علیه و سلم » بزنیم که شیوه‌ی عملی معالجه این بیماری را ارائه داده است. اعتماد به نفس فرزندان من و شما از میزان احترام سرچشمه می‌گیرد که ما برایشان قائل می‌شویم و احساس مهم بودن که از ما دریافت می‌کنند.
🔸اما چگونه به چنین احساسی می‌رسند در حالیکه ما اغلب احساس می‌کنیم که آنان اهمیت و احترامی دارند؟! آیا ما به کودکانمان اجازه می‌دهیم که خود را مطرح نمایند و به آنها فرصت انتخاب می‌دهیم و در اموری که به آن مربوط است از آنان اجازه می‌گیریم؟! یا نه. سرکوب و سرکوفت زدن و تحقیر و سلب اختیار از آنان و عدم توجه به خواست و اجازه‌ی آنان _ در امور خودشان _ در میان ما رایج و غالب گشته است؟ چیزی که برخی محققین آن را «فرهنگ ساکت نمودن» می‌خوانند!
🔸«کاسه‌ای شیر به دست رسول خدا «صلی الله علیه و سلم » داده شد تا آن را بنوشند و در سمت راست او کودکی نشسته بود و در دیگر سوی تعدادی از افراد بزرگسال. پیامبر صلی‌الله علیه و سلم رو به پسر بچه کرد و فرمود: آیا اجازه می‌دهید که شیر را به بزرگان تعارف کنم؟! پسر بچه گفت: نه! به خدا هرگز آنان را در حقی که دارم بر خود ترجیح نمی‌دهم! پس پیامبر قدح را به دست او داد.»
🔸این قضیه چهار نکته تربیتی را در بر دارد که می‌تواند در رشد اعتماد به نفس کودکان موثر بوده و باعث شود آنان احساس کنند که اهمیت دارند:
۱. چگونه از پسربچه‌ی خردسالی در کنار رسول خدا صلی‌الله علیه و سلم آن هم در سمت راست ایشان که بزرگ قوم است می‌نشیند، در حالی که بزرگان بسیاری در مجلس هستند؟!
۲. چه اعتماد به نفسی در درون این کودک رشد می‌کند هنگامی که رسول خدا صلی‌الله علیه و سلم برای نوبت نوشیدن شیر- که قضیه‌ی چندان مهمی هم نیست - از او اجازه می‌گیرد؟!

برگرفته از کتاب کلیدهای طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠 فرزندپروری (11)

🔶 ادامه مبحث گام ششم: اعتماد به نفس بخشی
🔸۳. این مدرسه نبوی چه اعتماد به نفسی در درون این کودک ایجاد کرده که با اطمینان و با ارائه‌ی دلیل مناسب درخواست رسول خدا صلی‌الله علیه و سلم را رد می کند؟!

🔸۴. در تربیت، رفتار بهتر و رساتر از گفتار است، چنان که راوی می گوید: «رسول خدا قدح را به دست او داد » تا احساس کند به دلیل او قانع شده و برایش احترام قائل است و البته در مدرسه نبوی، تنها به رشد احساس مهم بودن و احترام در درون نوجوانان بسنده نمی شود، بلکه اعتماد به نفس آنان درخلال تجارب عملی و با پذیرش مسئولیت‌های مناسب، رشد می‌یافت.
🔸معاذ بن جبل در حالی‌ که نوجوان کم سن و سالی است به امامت در نماز می پردازد، چون در حد توان او است.
🔸اسامة بن زید، لشکری را رهبری می‌کند که افراد مسن و جاافتاده‌ی بسیاری در آن است و او خود هفده سال بیشتر ندارد! چرا؟
چون اعتماد به نفس در او رشد یافته و جامعه از آن بهره می‌برد و بیش از آن‌ها، علی بن ابیطالب در شب هجرت در بستر پیامبرصلی الله علیه و سلم می‌خوابد. کاری که بسیار مهم بوده و به شجاعت و دلاوری بسیار نیاز دارد. اما امروزه، وضع تغییر یافته و بیشتر ما به کودکانمان اعتماد نداریم و کوچک‌ترین مسئولیت‌ها را هم به آنها نمی‌دهیم.

برگرفته از کتاب کلیدهای طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (12)

🔶گام هفتم: هدایت به سوی رفتار نیکو
🔸کودک نیاز دارد راهنمایی و هدایت شود. چون اطلاعات و آگاهی‌های او اندک و ناچیز است و چون عقل و قلب غالباً به سوی کسی مایل است که راهنمایی و هدایتش کند و به او بیاموزد و به همین خاطر است که شیوه‌ی تربیتی رسول خدا (صلی‌الله علیه و آله و سلم) بر پایه‌ی هدایت و رهنمود‌دهی به کودکان به جانب آداب و اخلاق حسنه و نیکو استوار شده است.
به عنوان نمونه رسول خدا به حسن بن علی، که بچه خردسالی بود فرمود:« آنچه را که بدان شک داری رها کن و به آن چه اعتماد و اطمینان داری روی آور، صداقت اطمینان به همراه دارد و دروغ شک و گمان.» و حضرت حسن هم آن را حفظ کرد، چون از همان اوان کودکی در ذهنش نقش بسته بود و به عبدالله بن عمرکه او هم کودک بود. فرمود:« در دنیا به گونه ای زندگی کن که گویی غریب یا رهگذری بیش نیستی.»
🔸و هنگامی که فرزند خردسال عمر بن سلمه را دید که در بشقاب غذا دست می گرداند فرمود: « بچه جان! بسم الله بگو. با دست راست غذا بخور. از غذایی بخور که جلوی تو نهاده شده است.»
🔸با کمال تأسف برخی از والدین به راهنمایی فرزندان و آموزش رفتارها و آداب و اخلاق نیک به فرزندان‌شان کاملاً بی‌توجه هستند و شاید بتوان گفت توجه آنها به این امر در حد صفر است.
والدین می‌بینند که فرزندشان با همسالان و همبازی‌هایش با خشونت و تندی رفتار می‌کند، ولی راهنمایی نمی‌کنند یا می‌بینند که گوشه گیر و منزوی است، اما او را آموزش نمی‌دهند و بسیاری دیگر از این آداب و اخلاق ناپسند که نیاز به مدد و کمک و راهنمایی دارد.

برگرفته از کتاب کلیدهای طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

«وسيقضي الله
أمراً كنت تحسبه مستحيلا»

و خدا چیزی رو ممکن میکنه که
شما اونو غیرممکن میدونستین...

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (13)

🔶گام هشتم: پاداش رفتارهای نیکو
🔸پس از راهنمایی و آموزش آداب و اخلاق حسنه و نیک، لازم است در صورت عملی شدن از سوی کودک به او پاداش داده شود و از او تشکر و تقدیر به عمل آید که اخلاق نیکو نزد بچه ها با همین تشکر و قدردانی‌ها است که روشن می شود.
🔸در صحیحین از ابن عباس نقل شده است که او در خردسالی شبی در منزل پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) بود. می‌گوید: پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) برای وضو گرفتن رفتند. من جلو چشم او وضو گرفتم، پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وسلم) وضوی مرا تأیید نموده و فرمودند: « خداوندا او را در امور دین آگاه کن و تأویل و تفسیر را به او بیاموز» که این دعای بزرگ پاداشی است که بر عمل مثبت و درست ابن عباس داده شد. تقدیر از رفتاری صحیح و نیکو.
🔸نیز رسول خدا(صلی‌الله‌علیه‌وسلم) رفتار و سلوک نیکوی جعفر بن ابی‌طالب را ستود و به او فرمود: «در خلقت و اخلاق شبیه من هستی»
🔸هنگامی که رفتاری نیک از معاذبن‌جبلِ نوجوان مشاهده کرد که به همنشینی و همراهی پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌وسلم) بسیار علاقه‌مند بود. فرمود: « ای معاذ به خاطر خدا تو را بسیار دوست دارم » آیا چیز دیگری به اندازهٖ این سخن و تقدیر می‌توانست در درون معاذ اثر داشته باشد؟
🔸بسیاری از ما وقتی رفتار صحیح و به جایی از کودکان مشاهده می‌کنیم. چون آن را امری طبیعی می دانیم، هیچ تقدیر و تشکری از او نمی‌کنیم، اما اگر این رفتار نیک را نداشته باشد او را سرزنش می‌نماییم! رفتارهایی مانند احترام و قدردانی از بزرگان، پیشرفت تحصیلی، پایبندی به نماز، صداقت و راستگویی و امانتداری و... .

برگرفته از کتاب کلیدهای طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

«و اگر امیدی در تو بمیرد خدا امیدهای فراوان دیگر درونت زنده می‌کند..»

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (14)

🔶گام نهم: نشان دادن محبت و نوازش و بازی
🔸الف: ابراز محبت و علاقه:
نیاز کودک به ابراز محبت و مهر و پذیرش از سوی والدین و مربیان، از مهمترین نیازهایی است که فقدان آن می تواند سبب در هم شکستن تعادل روحی و درونی کودک شود و رسول خدا (صلی‌الله علیه و سلم) این نیاز درونی کودکان را به خوبی اشباع می‌نمود.

🔸 در صحیح بخاری آمده که رسول خدا حسن بن علی خردسال را در آغوش خود می‌فشرد و می‌فرمود: «خدایا من این بچه را دوست دارم، تو هم دوستش بدار، هر آن کس که او را دوست می‌دارد، دوست بدار.»
و زمانی که اقرع بن حابس نزد پیامبر صلوات الله علیه آمد و او را دید که حسن و حسین خردسال را می‌بوسید! اقرع گفت: شما فرزندان‌تان را می‌بوسید؟! من ده فرزند دارم و تاکنون هیچ یک از آنان را نبوسیده‌ام! پیامبر به او فرمود: آیا از آن نمی‌ترسی که خداوند رحمت و مهربانی را از قلبت خارج سازد؟!
و او چه مربی حکیم و خردمندی بود که سوال اقرع را با تعجبی رساتر از جواب، پاسخ داد، که خلاصه‌ی آن، دور شدن رحمت خدا از کسی است که بر کودکان رحم نکند و به آنان مهر و محبت نبخشد و این همان رحمتی است که رسول خدا (صلی‌الله علیه و سلم) از دست دادن آن را، در صورت بی‌توجهی به کودکان هشدار می‌دهد « آن کس که بر کودکان رحم نیاورد از ما (مسلمانان) نیست.» همان رحم و عاطفه‌ای که هنگام فوت فرزندش ابراهیم، او را به گریه آورد و فرمود: «چشم اشک ریزان است و قلب اندوهگین، اما جز آنچه خداوند بدان راضی است چیزی بر زبان نمی‌آوریم و ما بر فقدان تو پس اندوهناک هستیم ای ابراهیم.»
🔸و حسن و حسین از این فرموده‌ی رسول خدا چقدر لذت برده‌اند که فرمود: «این دو دسته گل‌های من در دنیا هستند.»

🔸و در مقابل برخی از ما مرتکب چه خطاهای تربیتی بزرگی می‌شویم، هنگامی که از ابراز محبت به فرزندانمان و اظهار لطف و عاطفه به آنان دریغ می‌کنیم، با این گمان که این اظهار لطف و محبت آنان را گستاخ و مغرور بار می‌آورد یا چنین رفتاری برای تربیت و آماده ساختن «مردان آینده» مناسب نیست!

ادامه دارد...

برگرفته از کتاب کلیدهای طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (15)

🔶گام نهم: نشان دادن محبت و نوازش و بازی
🔸ب: بازی و نوازش و به دست آوردن دل آنان
رعایت این نکته سبب شد که رسول خدا (صلی الله علیه و سلم) سجده اش را در یکی از نمازها طولانی کند، در حالی که برای مردم امامت می‌کرد، چون کودک خردسالی که حسن‌بن علی بود، در هنگام سجده بر پشت مبارک او نشسته بود و او نمی‌خواست شادی و شعف این کودک را که بر دوش پدر بزرگش نشسته ضایع سازد و آنگاه بعد از نماز خطاب به مردم فرمود؛ « این پسرم بر دوشم بود و نخواستم در پایین آمدن به عجله بیفتد»

🔸 حال اگر چنین اتفاقی امروزه برای یکی از ائمه‌ی مساجد ما رخ دهد چه خواهد کرد؟ و چگونه به نمازگزاران پاسخ خواهد داد که پیامبر صلوات اللّٰه علیه سجده‌اش را به خاطر کودک طول داد و ما نیز دنباله رو هستیم؟
این مهر و نوازش پیامبر(صلی‌اللّٰه‌علیه‌‌و‌سلم) نسبت به کودکان است، حتی در نماز و ما البته از این که رسول خدا خارج از نماز کودکی را سرگرم و نوازش کند، تعجب نمی‌کنیم، که او «روزی زبانش را برای کودک در آورد تا بتواند سرخی زبان را ببیند.»

و گاه به برخی از بچه‌ها می‌فرمود: « هر کس از من جلو بزند فلان پاداش را دارد.»

🔸 و شکی نیست که این مهر و نوازش و بازی اثر تربیتی مهمی در درون بچه‌ها دارد، چنانکه آنان معمولاً به جانب کسی می‌روند که مهربان است و روی گشاده دارد و با آنان بازی می کند، نه دیگری!

ادامه دارد...

برگرفته از کتاب کلیدهای طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (16)

🔶گام دهم: رعایت عدالت میان فرزندان
🔸بچه‌ها در برابر رفتار دوگانه‌ای که از پدر و مادر می بینند، حساسیت شدیدی از خود نشان می‌دهند و عامل اساسی بسیاری از کینه‌ها و عداوت‌های میان خواهران و برادران، عدم رعایت عدالت رفتاری والدین است.
🔸 ترس شدید از فقدان محبت والدین و برخورداری یکی دیگر از فرزندان خانواده از این محبت، سایر فرزندان را به جانب بروز رفتارهای خصمانه نسبت به او سوق می‌دهد، همانند رفتاری که برادران یوسف از خود بروز دادند، زمانی که گمان کردند پدرشان یوسف را بر آنان ترجیح داده است: « یوسف و برادرش، نزد پدر از ما محبوب‌تر هستند و ما گروهی هستیم.» و همین احساس، آنان را به اتخاذ رفتارهای خصمانه با برادرشان هدایت کرد؛ « یوسف را بکشید یا او را در سرزمینی (دور) بیفکنید تا پدر روی به سوی شما کند.» و در این کار انگیزه‌ی آنان رهایی از یوسف برای دست یافتن به محبت و توجه پدر بود.
🔸 هنگامی که بشیر نزد پیامبر (صلی‌اللّٰه علیه و سلم) آمد تا شاهد هدیه‌ای باشد که به پسرش نعمان داده بود، از او پرسید! « آیا چنین هدیه‌ای را به سایر فرزندانت داده‌ای؟ گفت نه!
پس پیامبر (صلی‌اللّٰه‌علیه‌وسلم) فرمود: از خدا بترس و میان فرزندانت به عدالت رفتار کن!» و در روایتی دیگر چنین فرمود: «کسی دیگر را به گواهی بگیر که من گواه ستم و جور نمی‌شوم.»

ادامه دارد...

برگرفته از کتاب کلیدهای طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (17)

🔶گام یازدهم:تربیت با الگوی عملی
🔸این بسیار مهم است که کودک الگوی نظری را که به او ارائه می‌دهند و می‌خواهند چنان باشد، از سوی اشخاصی که آنان را الگوی خود می‌داند، به مرحله‌ای عمل در آید و مخصوصاً از جانب والدین.
تربیت بر اساس الگوی عملی از بارزترین و برجسته‌ترین شیوه‌های رسول خدا (صلی الله علیه و سلم) در تربیت کودکان و نوجوانان است و لذا تمامی زندگیش الگو و اسوه‌ی حسنه بود، که قرآن می‌فرماید:
لَقَد کانَ لَکم فی رسولِ اللّٰه اُسوةٌ حسنةٌ لمَن کانَ یَرجُوا اللّٰه و الیَوم الاخِرَ وذَکَرَ اللّٰه کثیراً (احزاب /21)
🔸رسول‌اللّٰه برای شما الگویی نیکو است، برای آن کس که به(ثواب)خدا و روز قیامت امید و باور داشته باشد و خدا را بسیار یاد کند.
🔸سیره و شیوه زندگی او، امری سری و پوشیده نبود که کسی جز خواص از آن مطلع نباشد، بلکه زندگی او کاملاً علنی بود و کوچک و بزرگ از آن آگاهی داشتند.
🔸آیا تربیتی از این کامل‌تر هست که کودکی مانند ابن عباس شبی را در خانه رهبر و الگویش می‌ماند و« او را می‌بیند که پس از گذشت پاسی از شب بلند می‌شود و وضو می‌گیرد و به خواندن نماز شب می‌ایستد.»
🔸در این شیوه عملی نوجوان را بر اخلاص برای خداوند و ترس از عذاب او و نزدیکی به او با اقامه نماز و تهجد شبانه تربیت می‌کند، بدون آن‌ که مربی آن کودک سخنی بر زبان آورد.

ادامه دارد...

برگرفته از کتاب کلیدهای طلایی تربیت؛ مؤلفان: احمد المزید و عادل الشدی؛ مترجم: مولود مصطفایی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (18)

🔶مسئولیت تربیت روانی 1
🔸مقصود از تربیت روانی آن است که صفات پسندیده روحی مانند؛ جرأت، شجاعت، صراحت و فهم کمال و دوست داشتن خیر برای دیگران و فرو بردن خشم و خلاصه فضای روحی و اخلاقی را در کودک ایجاد نماییم‌. آغاز این بخش از تربیت نیز از همان اوایل دوران کودکی و از هنگامی است که فرزند ما قادر به اندیشه و تعقل می‌گردد.
🔸مقصود از این بخش از تربیت، ایجاد تکامل و تعامل شخصیتی در کودک است. این توازن روحی فرد را قادر می سازد که در هنگام رسیدن به سن تکلیف، وظایف خود را به بهترین شکل و دقیق‌ترین صورت انجام دهد.

🔸کودک امانتی است که به دست والدین یا مربی سپرده می‌شود، اگر از همان ابتدای گشودن چشم و آغاز اندیشه و تعقل، اصول سلامت روحی و روانی را در او ایجاد نماییم، بتدریج به انسانی با فکری پخته و رشد کرده و رفتاری متوازن و ارادهٔ قوی تبدیل خواهد شد.

ادامه دارد...

برگرفته از کتاب چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم؟؛ تألیف: عبداللّٰه ناصح علوان؛ ترجمه: عبداللّٰه احمدی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (19)

🔶مسئولیت تربیت روانی 2
🔸در کنار ایجاد این خصایل مثبت و مفید روحی باید هوشیار باشیم که عوامل و علل مخربی را که از جنبه روانی به فرزند ضربه زده و شخصیت او را از تعادل خارج می‌کنند و باعث در هم شکستن هویت و ساخت روانی او شده، اعتبار و کرامت و ارزش او را لکه‌دار می کنند، از زندگی حذف نماییم. این عوامل منفی چنانچه بر روان کودک بی‌گناه تأثیر کنند در آینده انسانی خواهد شد که به زندگی و اطرافیانش با دید بغض و کینه و بدبینی نگاه خواهد کرد.
🔸 عوامل منفی و مخربی که والدین و مربیان عزیز باید در جهت حذف و جلوگیری از بروز آنها تلاش نمایند به شرح زیر است:
1. یک پدیده کمرویی و خجالت
2. پدیده ترس
3. پدیده خود کم بینی و عدم اعتماد به نفس
4.پدیده حسد و کینه توزی
5. پدیده خشم
به یاری خدا در مطالب بعدی در مورد پدیده‌های فوق هر کدام تعریف می‌شود و تا حد ممکن درباره آنها بحث خواهد شد.

برگرفته از کتاب:چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم؟؛ تألیف: عبداللّٰه ناصح علوان؛ ترجمه: عبداللّٰه احمدی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (20)

🔶 مسئولیت تربیت روانی

🔹1. پدیدهٔ خجالت و کم‌رویی:
🔸کم‌رویی و خجالت از پدیده‌های طبیعی رفتاری اطفال است. دکتر «نبیه غبره» در کتاب مسائل رفتاری کودکان می‌گوید: « شاید اولین علائم کمرویی و خجالت در چهار ماهگی در طفل بروز می‌کند. بعد از اتمام یک سالگی، خجالت به صورت آشکاری خود را ظاهر می‌کند. کودک در مقابل شخصی که برایش غریب است روی را برمی‌گرداند، یا چشم‌ها را می بندد یا صورتش را با دستهایش می‌پوشاند. در سن سه سالگی کودک این حالت را در خود احساس می‌کند، هنگامی که من منزلی که برایش بیگانه است وارد شود آرام و بی‌حرکت و بدون آنکه حتی کلمه‌ای به‌زبان اورد در کنار مادرش می‌نشیند.»
🔸احتمالاً این احساس مقداری تحت تأثیر توارث است، البته باید در نظر داشت که شرایط محیطی اثر بسیار مهمی در ازدیاد یا تقلیل این پدیده دارد، بچه‌هایی که در جمع کودکان بازی کرده و اوقات زیادی در جمع حضور دارند به نسبت بچه‌هایی که اهل مخالطت و بازی نیستند،کمتر خجالتی و کمرو هستند.
🔸برای معالجه این پدیده باید کودکان خود را به معاشرت و برخورد با مردم عادت دهیم برای نیل به مقصود می‌توان دوستان را به منزل دعوت نمود یا کودک را همراه خود را بیرون از منزل به دیدار رفیقان و خویشان ببریم و یا به آرامی و با ملاطفت از آنان بخواهیم که در مقابل دیگران سخن بگویند، فرقی نمی‌کند طرف صحبت کودک خردسال و بزرگسال باشد. به این ترتیب کودک به تدریج اعتماد به نفس پیدا کرده، خصلت خجالت در او کم‌کم ضعیف می گردد.
🔸جرأت و اعتماد به نفس باعث می‌شود که فرد در آینده در ابراز و بیان کلام حق شجاعت و صراحت داشته باشد و از ملامت هیچ ملامت کننده‌ای نهراسد.
🔸برای ادای حق مطلب در این مورد، احادیث و امثال تاریخی در مطالب بعدی تقدیم خوانندگان عزیز خواهد گشت.
ادامه دارد...

برگرفته از کتاب:چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم؟؛ تألیف: عبداللّٰه ناصح علوان؛ ترجمه: عبداللّٰه احمدی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (21)

🔶شیوه صحیح گذشتگان صالح ما الگو و نمونه‌ای شایسته است تا بر اساس آن بتوانیم پدیدهٔ خجالت را ریشه‌کن کنیم و فرزندانی شجاع و صریح در بیان حق تربیت نماییم:
🔸الف) در روایتی از «بخاری» آمده است که «عبداللّه بن عمر»« رضی‌اللّٰه‌‌عنه» گفت هنوز به سن بلوغ نرسیده بودم روزی در خدمت رسول اکرم «صلی‌اللّٰه‌علیه‌وسلم» بودیم، سوال کردند که در بین درختان، درختی است که برگهایش نمی‌ریزد و مانند انسان مسلمان است، کدام یک از شما می دانید آن درخت چه درختی است؟ کسانی که در اطراف رسول اکرم «صلی‌اللّٰه‌علیه‌وسلم» نشسته بودند درختان بیابان را در جواب آن حضرت نام می‌بردند. به ذهنم خطور کرد که درخت مورد سؤال درخت نخل است امّا به علت شرم و احساس خجالت، نمی‌توانستم جواب دهم. جمعیت گفتند: آن درخت کدام است یا رسول اللّٰه! حضرت فرمودند: درخت نخل است.
در روایت دیگری آمده است که عبداللّه بن عمر «رضی الله عنه» می‌گوید: من کوچکترین کسی بودم که در آن جمع حضور داشت و جواب سوال را می‌دانستم.
و در روایت دیگری نیز آمده که می‌گوید ابوبکر صدیق و عمر فاروق «رضی اللّٰه عنهم» در جمع بوده و هیچ نگفتند و من دوست نداشتم با وجود حضور آنان جواب بدهم وقتی که به پدرم گفتم که من جواب را می‌دانستم ولی نگفتم، گفت: اگر این کلمه را می گفتی برای من از تمام ثروت دنیا بالاتر بود.

برگرفته از کتاب:چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم؟؛ تألیف: عبداللّٰه ناصح علوان؛ ترجمه: عبداللّٰه احمدی

#تربیت_فرزند

💠فرزندپروری (22)

🔸ب)سهل بن ساعدی در روایت از «بخاری» می‌گوید: «رسول‌اللّٰه صلی‌اللّٰه‌علیه‌وسلم» با خود نوشیدنی آوردند و مقداری از آن نوشیدند. در طرف راستش کودکی نشسته و در طرف چپ، افراد بزرگسال و مسن بودند. پیامبر خطاب به کودک گفت: به من اجازه می‌دهی نوشیدنی را به این بزرگان بدهم؟ کودک گفت: خیر به خدا قسم، غیر از شما کسی را بر خود ترجیح نمی‌دهم.

🔸نتیجه ای که از این مباحث می‌گیریم این است که شیوهٔ تربیت گذشتگان ما مبتنی بر زایل نمودن پدیده خجالت و کم‌رویی و از بین بردن حالت‌های انزوا و عدم اعتماد به نفس در آنها بوده است. قصد بزرگان ما از این نوع پرورش اخلاقی عادت دادن فرزندانشان به مصاحبت با اقوام و خویشان در مجالس عمومی و دیدار دوستان و به دنبال آن توانایی سخن گفتن در مقابل بزرگان بوده است.
🔸این چنین افرادی در بیان کلام حق شجاعت داشتند، از اندیشه‌ای سرشار، کلامی فصیح و سخنانی نافذ برخوردار بودند و با این ویژگی‌ها در مقابل خلفا و امرا سخن می‌گفتند و در ارتباط با مسائل مهم اجتماعی اظهار نظر کرده و صاحب رأی بودند و در جمع اندیشمندان و علما نیز ابراز عقیده می‌کردند. این روش، جرأت و توانایی سخنوری را در افراد می‌پروراند و مفاهیم ارزشمند وحی را در وجود آنان جایگزین می‌نماید و راه پیمودن مدارج کمال و تکوین شخصیتی را برای ایشان هموار می‌نماید و بینش فکری و اجتماعی آنان را تقویت می‌کند.

برگرفته از کتاب:چگونه فرزندان خود را تربیت کنیم؟؛ تألیف: عبداللّٰه ناصح علوان؛ ترجمه: عبداللّٰه احمدی