دلمشغولیهای فلسفی-اخلاقی
565 subscribers
171 photos
92 videos
24 files
204 links
کتابها (ترجمه):
هایدگر واپسین؛ جولیان یانگ، حکمت
درآمدی بر فهم هرمنوتیک؛ لارنس اشمیت، ققنوس
آزادی حیوانات؛ پیترسینگر، ققنوس
فلسفه قاره ای و معنای زندگی؛ جولیان یانگ، حکمت
حق حیوان، خطای انسان؛ تام ریگان، نشر کرگدن
درآمدی به فهم فایده‌گرایی، نشر طه
Download Telegram
اخیرن مستند ۶ قسمتی surviving death را می‌دیدم که مجموعه‌ای از تجربیات گوناگون و عجیب درباره مرگ و احتمالن زندگی پس از مرگ است.

قسمت نخست درباره تجربیات دم‌مرگ است:

https://m.aparat.com/v/f728oha

قسمت‌های دوم و سوم درباره مدیوم‌ها و ارتباط با جهان مردگان:

https://m.aparat.com/v/a86r777

https://m.aparat.com/v/s85Qj

قسمت‌های چهارم و پنجم درباره نشانه‌هایی از جهان مردگان:

https://m.aparat.com/v/m83n7cf

https://m.aparat.com/v/2jxGz

و قسمت ششم درباره تناسخ:

https://m.aparat.com/v/OP46e

فکر می‌کنم عجیب‌ترین قسمت، قسمت ۶ مربوط به تناسخ است و بعد قسمت ۱ و قسمت‌های ۲ و ۳.

به قول خیام:

اسرار ازل را نه تو دانی و نه من
وین حرف معما نه تو خوانی و نه من
هست از پس پرده گفتگوی من و تو
چون پرده برافتد نه تو مانی و نه من

@BeKhodnotes
از حکیمان نقل شده است که:

با حقیقت به صداقت
با مردم به انصاف
با نفس به قهر
با بزرگ به خدمت و احترام
با کوچک به شفقت و مهربانی
با دوست به نصیحت و نیکخواهی
با دشمن به مدارا
و با عالِم به احترام
و با نادان به سکوت

رفتار کن. تمام!

به قول حافظ:

آسایش دو گیتی تفسیر این دو حرف است
با دوستان مروت با دشمنان مدارا

@BeKhodnotes
وحدت ملّی به معنای این است که مردم استان‌های یک کشور دارای هر زبان، هر نژاد، هر مذهب و هر مسلک باشند باید همیشه و در هر حال در امور اساسی، خصوصاً سیاست خارجی در برابر بیگانه، متحد بوده و وطن را حفظ نمایند. در اختلافات بزرگ یا کوچکی که دارند بیگانه را دخالت ندهند و حل و فصل آن‌ها را به خردمندان ملّت خود واگذار نمایند.
تمامیت ارضی به معنای این است که هیچ‌گاه نباید پاره‌ای از کشور از وطن جدا شود. پس باید موجباتی که ممکن است این وحدت و این تمامیت را به مخاطره اندازد از میان برداشت و موجبات دیگری را که باعث تکمیل وحدت می‌شود فراهم ساخت.
حفظ وطن و آبادی و استقلال آن و آزادی و ترقی ملّت ایران باید هدف و ایده‌آل همۀ ایرانیان باشد. دانشمندان مبانی مختلفی را برای ملّیت و تحکیم وحدت ملّی در نظر گرفته‌اند که اهم آنها مذهب، زبان، نژاد، اشتراک تاریخ و غیر آنها می‌باشد.
ما ایرانیان که از خراسان و بلوچستان تا خوزستان و کردستان و آذربایجان قرن‌ها با هم زندگانی کرده و می‌خواهیم با هم باشیم راضی نمی‌شویم که یک جزء بزرگ یا کوچک کشورمان تجزیه شود یا دیگران ببرند. حفظ تمامیت کشور را باید نخستین وظیفۀ خود بدانیم.

[افغان‌نامه، تألیف دکتر محمود افشار، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم، ۱۴۰۰، ج ۳، ص ۲۴۳-۲۴۵]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
امروز درحال دوچرخه سواری از جاده‌ای جنگلی بودم، که اتفاقی هم ناراحت‌کننده و هم عجیب در جلوی چشمانم افتاد. همینطور که در حال عبور از این جاده خلوت و ساکت بودم، پرنده‌ای کوچک و زیبا را دیدم که انگار با تمامی غم‌های عالم در دلش، کز کرده بود و درست در میان جاده نشسته بود. پرنده‌ای دیگر که از گونه دیگری بود نیز در آنسوی جاده، اما در حاشیه نشسته بود و به این یکی خیره. همینکه دوچرخه را نگه داشتم، تا پرنده نشسته در میان جاده را از آنجا پر دهم، در یک لحظه دو ماشین از هر دو طرف جاده عبور کرده و راننده بی‌توجه به من پرنده را زیر گرفت و جلوی چشمانم پرپر کرد!
انگار پرنده کوچولو از زندگی سیر شده بود و عامدانه خود را به دل جاده سپرده بود تا اینچنین فرشته مرگ با هیبتی نخراشیده و آهنین او را از خودش رها کند! و انگار آن پرنده دیگر هم میخواست از این کار بر حذرش دارد، اما نشد که نشد! 🕊🕊🕊

@BeKhodnotes
دلمشغولیهای فلسفی-اخلاقی
وضعیت محیط زیستی ایران متاسفانه در مرحله خوبی قرار ندارد و اتخاذ سیاست‌های نادرست آبی و همینطور قرار گرفتن در وضعیت خشکسالی وضعیت را به خصوص در سال‌های اخیر وخیم‌تر و نامساعدتر هم کرده است. این در حالیست که گذشتگان ما به خوبی با این وضعیت کنار آمده بودند و…
امسال اردیبهشت ماه فرصت دیدار از اصفهان زیبا را داشتم. فراموشم نمی‌شود قدم زدن در بازار قیصریه، خصوصن در شبانگاهان که بازار تعطیل میشد، خیابان خیال‌انگیز چهارباغ، نشستن در میدان زیبا و خاطره‌انگیز نقش جهان و شبستانهای آرامش بخش مسجد شاه‌عباسی که در روبروی خود تلاقی آسمان نیلگون و زمین آراسته به گچبری‌های فیروزه‌ای مسجد را مشاهده میکنی. حیف این شهر و تاریخ هزاران ساله‌اش که گرفتار بی‌تدبیری‌ها شده است.

چند ویدئو از برخی مکان‌های تاریخی این شهر زیبا و حقیقتن نصف جهان تهیه کردم و در یوتیوب به اشتراک گذاشتم. اگر فرصت دیدار از اصفهان زیبا را نداشته‌اید دیدن این ویدئوها شاید خالی از لطف نباشد!

سردر مسجد جامع جورجیر:
https://youtube.com/shorts/k_kElNXrUfI?si=Tm1pJzacKqM1uvb9

مسجد جامع عتیق یا مسجد کهنه:
https://youtu.be/k5knlU2DiFI?si=w5O7AYhiBlpHFnK5

کاخ عالی قاپو:
https://youtu.be/rkDYhUbfByA?si=cn7LRUyuebrTFTuH

منارجنبان یا مقبره عمو عبدالله کارلادانی، عارف قرن هفتم:

https://youtu.be/y4spzidk3rg?si=LHC-tlF4chmWh4e2

کاخ هشت بهشت:

https://youtu.be/9hh1wX11vX0?si=0RNdjnlCzSZ_MHih

کاخ چهل ستون:

https://youtu.be/syCdSd5ickI?si=1R_bgKkJgmKe0VVf

کلیسای وانک در دو بخش:

https://youtu.be/e27Yg20XyJo?si=p_qHMY9h7KuaAGwr

https://youtu.be/gPQbuozXql0?si=ubLjdewfB6mN3uR-

@BeKhodnotes
ماجرای مهریه و میزان آن ظاهرن از گذشته‌های دور یک مسئله جدی در بین ایرانیان بوده است، تا حدی که زمانیکه ابومسلم خراسانی قیام می‌کند، همزمان با او نیز در منطقه نیشاپور یک مغ زرتشتی، به نام بهافرید مغ، ادعای پیامبری کرده و آیینی نو می‌آورد. در بین اصول اعتقادی مختلفی که این مغ در آیین نوآورده خود وضع می‌کند یکی تعیین حدود برای مهریه (کابین) زنان به میزان ۴۰۰ درهم است! مسئله‌ای که هنوز پس از گذشت نزدیک به ۱۳۰۰ سال تقریبن در فرهنگ ایرانی خودنمایی می‌کند!

از کتاب زین‌الاخبار یا تاریخ گردیزی، نوشته ابوسعید گردیزی، متنی از قرن ۵ هجری، صص. ۶۷-۲۶۶، تصحیح عبدالحی حبیبی.

@BeKhodnotes
عنوان:
The moral status of animals in Islamic philosophy: a comparative and critical study

نویسنده:
Behnam Khodapanah

ناشر:
University of Jyväskylä (2024)

زبان اثر:
انگلیسی

(پایان نامه دکتری)

اثر جاری عنوان پایان نامه دکتری است که به مسئله جایگاه اخلاقی حیوانات در فلسفه اسلامی می‌پردازد. فصل نخست اثر به بررسی دیدگاه سه فیلسوف معاصر، پیتر سینگر، تام ریگان و مارتا نوسبام در زمینه اخلاق ارتباط با حیوانات می‌پردازد. فصل دوم و سوم اثر به ترتیب با پیمایش و بازسازی دیدگاه‌های ابن‌سینا و ملاصدرا درباره گونه‌های دیگر از منظر متافیزیکی، معرفت‌شناختی، روانشناختی و ...، و مقایسه آن با گرایشهای معاصر، درصدد پاسخ به پرسش جایگاه اخلاقی حیوانات از نظر ایشان برمی‌آید.

اثر به صورت رایگان و open access از طریق لینک زیر قابل دریافت است:
https://jyx.jyu.fi/handle/123456789/96439

#تالیفی
@philobooks
Forwarded from دژنپشت (محمود فاضلی بیرجندی)
.

کوچ نخبگان
 
۲۵ خرداد ۱۴۰۳
#محمود_فاضلی_بیرجندی


چنان افتاد که در عهد فخرالدوله دیلمی بریدان خبر آوردند که هر بامداد سی چهل کس بر [بلندایی] می­‌شوند و تا آفتاب زرد می­‌باشند. اگر کس از ایشان بپرسد که به چه کار بر بلندا می­‌شوید، گویند به تماشا.
فخرالدوله بفرمود تا ایشان را بیاوردند.

بپرسید که شما چه قوم‌اید و به چه کار هر روز بر این بلندی می­‌شوید؟
گفتند: به تماشا.
گفت: تماشا روزی، و دو روز، و ده روز باشد. مدت­‌هاست که شما هر روز بر این کار می­‌روید. راست بگویید.
گفتند: ملک ما را به جان زنهار دهد تا بگوییم.
فخرالدوله گفت: زنهارتان دادم، به جان و به تن و به مال.

پس بگفتند: ما قومی دبیرانیم، معطل و محروم مانده در فرمانروایی تو. و کسی ما را شغلی نمی­‌فرماید.
و می­‌شنویم که در خراسان پادشاهی آمده، محمود غزنوی نام، و اهل فضل است، و هر کس را در او هنری است و دانشی دارد خریداری می­‌کند و ضایع نمی­‌گذارد.
دل در او بسته­‌ایم و امید از این مملکت تو بریده.
هر روز بر اینجا می­‌شویم و به دوستان در خراسان نامه می­‌نویسیم و طلب یاری می­‌کنیم تا به خراسان رویم، که صاحب عیالیم و درویش گشته­‌ایم. به حکم ضرورت خان و مان می­‌گذاریم تا به طلب شغل رو به غربت ­نهیم.

صاحب ابن عباد، وزیر فخرالدوله، گفت: این قوم را به من سپارید.
پس آنان را به خانه خودش برد و چندی که گذشت به فخرالدوله خبر داد که آنان را هر یکی اسبی و دستی جامه و نفقه بدادم. و از هر کس که در دیوان دو شغل داشت، یکی بستدم، و بدیشان دادم. چنان شد که همه را با شغلی و عملی به خانه خودش فرستادم.

فخرالدوله را خوش آمد و بپسندید و گفت: کاشکی آنچه امسال کردی به ده سال پیش از این کرده بودی تا ایشان را به مخالفان ما رغبت نیفتادی. و دیگر مردی را دو عمل و سه عمل نفرمایی تا عیش بر فرزانگان تنگ شود و عیب­‌جویان گویند که در شهر و مملکت ما مرد بنمانده و حمل بر بی­‌کفایتی ما کنند.

- سیاست­‌نامه.
خواجه ­نظام­‌الملک توسی.
کوتاه شده از ص ۲۲۷ تا ۲۲۹.
 

https://t.me/dejnepesht4000
.
📚 رسائل اِخْوانُ الصَّفا، ۴ جلد، ترجمهٔ محمدعلی عسگری، انتشارات مولی، ۱۴۰۳.

🔹 پیش از این گزیده‌هایی از رسائل اخوان‌‌ الصفا به فارسی برگردانده شده بود، اما این ترجمه شامل متن کامل این کتاب گران‌سنگ است.

🔸 محمدعلی عسگری، دانش‌آموخته دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی است و آثار تاریخی و ادبی بسیاری را از عربی به فارسی ترجمه کرده‌ است. تقریظ دکتر سید حسین نصر و مقدمه مترجم را می‌توانید در کانال نکته‌های تاریخی بخوانید.

🔗 برای آشنایی با اخوان‌‌ الصفا و رسائل آنها بنگرید به مدخل «اخوان الصفا» در دبا نوشته مرحومان شرف‌الدین خراسانی و تقی بینش.

🆔t.me/HistoryandMemory
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
به گمانم جناب ملکیان در اینجا دو تلقی از آزادی را باهم خلط می‌کنند: آزادی در ادبیات عرفانی یا بگویید «آزادی از میل»، و آزادی در معنای مدرن لیبرال غربی آن که بالعکس مورد اخیر، بگویید «آزادیِ میل»، است. مگرنه اینکه دعوای روحانیون از قبل از انقلاب تاکنون با آزادی در سیاق ادبیات سیاسی، معطوف به همین آزادی در معنای غربی‌اش بوده!

درحالی‌که در اولی، آزادی نوعی معنای باطنی و رواقی دارد و میل نه تنها غایت نیست بلکه عاملیت خود را در فعل از دست می‌دهد (بیان سقراط که: «اکثر انسانها زنده‌اند تا بخورند، ولی انسان فضیلتمند میخورد تا زنده بماند» در همین راستاست)؛ در دومی، بالعکس میل غایت است و عامل و محرک اصلی در فعل. در این بستر، میل جنسی و آزادی‌های مرتبط با آن، البته از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است، که تابوشکنیهای جوامع غربی در امرجنسی خود گویای این مطلب است.

اینکه روحانیون فاقد نوع نخست از آزادی، یعنی آزادی از میل، هستند بحث دیگری است، اما آزادیِ غربی را عرفانی تلقی کردن به گمانم خلط بزرگی است!


@BeKhodnotes
دلمشغولیهای فلسفی-اخلاقی
Photo
چند روز پیش از پایان‌نامه دکتری خود با عنوان The moral status of animals in Islamic philosophy: a comparative and critical study، در دانشگاه یوواسکولای فنلاند زیرنظر دکتر Jari Kaukua و داوری دکتر Taneli Kukkonen از دانشگاه NYUابوظبی دفاع کردم. این اثر را از سال ۲۰۱۸ شروع به نوشتن کردم و تا همین اخیر، یعنی ۲۰۲۴ مشغول نوشتن اثر بودم، یعنی زمان تقریبی ۷ ساله. اثر در ۳ فصل اصلی و ۱ فصل مختصر نتیجه‌گیری است. فصل ۱ بررسی دیدگاههای سه فیلسوف معاصر در حوزه جایگاه اخلاقی حیوانات است: پیترسینگر، تام ریگان و مارتانوسبام. فصل ۲ به بازسازی دیدگاه‌های ابن‌سینا درباره حیوانات می‌پردازد و نهایتن تلاش می‌کند تا به پرسش از جایگاه اخلاقی حیوانات نزد او پاسخ دهد. فصل ۳ نیز بازسازی دیدگاه‌های ملاصدرا درباره حیوانات است و پس از آن تلاشی است برای پاسخ به پرسش از جایگاه اخلاقی حیوانات در نظام فلسفی او. اثرجاری البته صرفن یک اثر توصیفی از دیدگاه فیلسوفان مختلف درباره جایگاه اخلاقی حیوانات نیست و تلاش کرده‌ام تا نهایتن از نوعی مشی اخلاق فضیلت در ارتباط و مواجهه با گونه‌های دیگر دفاع کنم. درباره اثر بیشتر توضیح خواهم داد.
@BeKhodnotes
محمد بن منور، نویسنده کتاب اسرارالتوحید فی مقامات شیخ ابی سعید، باب اول کتاب را با اشاره به تواضع و خاکساری شیخ ابوسعید ابوالخیر با بیان این نکته آغاز میکند که شیخ ابوسعید هیچگاه در اشاره به خود از ضمیر من و حتی ما استفاده نمی‌کرد و همواره خود را ایشان خطاب میکرد، چه اینکه ایشان یا آنها منیّت ضمیر اول شخص من و حتی ضمیر جمع ما را هم ندارد. هرچند نویسنده کتاب، همانگونه که در متن اثر توضیح داده، برای فهم بهتر خوانندگان و جلوگیری از پیچیدگی متن، نهایتن ضمیر ما را بجای ایشان بکار میبرد. این فرهنگ گرانبها را مقایسه کنید با فرهنگ معاصر خودنمایی و تظاهر، و به تعبیری فرهنگ فربه کرن من، خود، نفس (ego) که شبکه‌های اجتماعی و به خصوص اینستاگرام برای آن ساخته شده و مروج آنند. چه را از دست دادیم و در عوضش چه گرفتیم!

@BeKhodnotes
Audio
AudioLab
من چهره‌ام گرفته
من قایقم نشسته به خشکی ...
بداهه‌خوانی استاد لطفی با شعری از نیما یوشیج
@BeKhodnotes
حکایت بامزه‌ای در اسرارالتوحید دیدم که به نوعی تیپیکال مراقبت‌گونه پدر و مادرهای ایرانی را حتی تا سنین بزرگسالی فرزندان در بیش از هزار سال پیش نشان می‌دهد.

ماجرا از این قرار است که بوسعید هر شب سحرگاه از خواب بیدار شده و منزل را ترک می‌کند. پدر بوسعید کنجکاو و البته نگران می‌شود که مبادا "از شیاطین جن و انس یکی راه او بزنند". از اینرو، یک شب پسر را به شیوه کارآگاهان در فیلم‌های جنایی دنبال می‌کند و نهایتن سر از مسجدی در یک رباط [کاروانسرا یا خانقاهی] در می‌آورد که بوسعید در آنجا شب‌زنده‌داری و عبادت میکرده. جالب اینکه وقتی بوسعید وارد رباط میشود و درب را پشت سر خود میبندد، این پدرِ ول‌نکن و مسئولیت‌شناس کوتاه نیامده و از پشت‌بام وارد سرای می‌شود. ماجرا اما به اینجا هم ختم نمی‌شود. بوسعید ملامتی که درب مسجد داخل رباط را هم از پشت قفل کرده تا مبادا کسی متوجه عبادت او گردد، پدر را از ادامه ماموریتش منصرف نمیکند. و او روزنی را در درب یافته و بالاخره متوجه نیت پسر می‌گردد. پس پدر اینگونه کمی خیالش آسوده می‌گردد! :)

@BeKhodnotes
به گمانم اگر تنها بخواهیم به یک نشانه برای اینکه بزرگترین دشمن انسان خودِ اوست اشاره کنیم، عدم تحمل تنهایی و مواجهه با خود یکی از این نشانه‌هاست. این خودِ انسان به قدری مهیب و هولناک است که انسان را یارای سر کردن و مواجهه با او نیست. از همینرو، آدمی دست به هر کاری می‌زند که کمتر با خودش مواجه شود و همینکه تنهایی‌اش با خودش کمی طولانی می‌شود یا اضطراب و ناآرامی کل وجودش را فرا می‌گیرد و یا در نوعی از دلزدگی و ملال فرو می‌افتد.

در مقابل، در ادبیات عرفانیِ ایرانی-اسلامی، مفاهیمی همچون خلوت گزینی، مجاهده و ریاضت، یا در ادبیات عرفانیِ بودایی، مراقبه و کناره‌گیری (retreat)، به نوعی در اشاره به مواجه شدن با همین خود یا نفس (ego)، بجای فرار از آن به انواع لطایف الحیل، پنجه در پنجه آن افکندن و رام کردن و مطیع کردن اوست به منظور رفع ناآرامیِ درونی که خود ریشه بسیاری از مشکلات است.

@BeKhodnotes
حتی شیخ بوسعید هم وقتی حالش میگرفته (قبض)، نوعی گفتگو-درمانی میکرده تا حال دلش از گرفتگی به گشادگی (بسط) تبدیل شود!

خلاصه حکایت از این قرار است که شیخ بوسعید روزی برای اینکه حال دلش خوب شود با فردی همکلام می‌شود. از او می‌خواهد سخنی بگوید که حال دلش شاید باز شود. فرد تعریف می‌کند که چگونه پس از مدتی ریاضت اینگونه وسوسه شد تا بخواهد مشتی سنگ را به زر تبدیل کند. تا اینکه سنگها را در گوشه‌ای گرد می‌کند و از خدا می‌خواهد آنها را زر کند. اما خیال خام مرد برای صاحب کرامت بودن اینگونه پاسخ می‌یابد که ندایی در می‌رسد «نهمار به رویش ری» (بسیار به سر و رویش برینید!).
همین همکلامی و حکایت بامزه حال بوسعید را خوش و گشاده می‌کند.

@BeKhodnotes