🍊 کانال ادبی و هنری بهار نارنج قاسم‌ آباد
762 subscribers
8.51K photos
3.36K videos
12 files
123 links
به نام خالقِ ابر و مه و باد
خداوندِ جهان و قاسم‌آباد

🍊 این کانال، به منظور انعکاس فعالیتهای ادبی، هنری و فرهنگی مردمان زادگاهمان 💚 ایجاد شده است.

ارتباط با ادمین : @B_N_13_99
Download Telegram
🔶️ گویش شرق گیلانی - بخش "د"

🔸️ واژه‌هایی با چند معنی

▫️ده‌م: ۱- باد، تنفس، دَم ۲- دهان، لب، ۳- هوای شرجی ۴- دم کشیدن چای و ...
▫️درز: ۱- درز، ۲- بیست متر مربع، ۳- دسته برنج برابر با بیست مشته
▫️ده‌س‌سه: ۱- دسته، ۲- گروه، ۳- مرتب شده
▫️ده‌رگئن‌تن: ۱- آویزان کردن، ۲- در افتادن، ۳- منصرف کردن
▫️دؤنه: ۱- جوش، زخم، ۲- دانه، بذر، ۳- هسته 
▫️دئودن: ۱- کردن، ۲- ریختن، ۳- پوشیدن
▫️ده‌لاگیتن: ۱- رغبت کردن، ۲- به دل گرفتن
▫️ده‌له: ۱- درون، ۲- مغز، ۳- دل و جرأت
▫️ده‌چه‌ئن: ۱- چیدن، ۲- مرتب کردن
▫️دیم: ۱- دَم، نزدیک، ۲- صورت، ۳- رو به رو

🔸️ واژه‌های پزشکی

▫️داغه‌ ته‌شک: سیاه‌زخم
▫️ده‌ل ده‌په‌رک: لرزیدن و از خواب پریدن
▫️ده‌ل درشئون: تپش قلب
▫️ده‌ل‌ گی‌ری: غش، صرع
▫️دوم‌بول: دمل، زخم
▫️ده‌رده‌ سه‌ر: سردرد

🔸️ واژه‌سازی

▫️دأش‌تن/ هه‌دأش‌تن: داشتن/ سرپا گرفتن بچه
▫️دأئن/ هأ‌دأن: دادن/ دادن، پس دادن
▫️دو‌تن/ وؤتن: دوختن/ بافتن
▫️دؤزئن/ وادوزئن: دزدیدن/حرف را نگفتن
▫️دؤ‌سه‌سن/ فؤسه‌سن: خراب شدن/ پاره شدن
▫️دوش‌تن/ فودوش‌تن:  دوشیدن/ مکیدن

#حسین_ثاقبی_املشی

🆔 @Naghl_e_Ma
🆔️ @Bahar_Narenj_99
🔶️ گویش شرق گیلانی - بخش "ر- ز"

🔸️ واژه‌هایی با چند معنی

▫️ ره‌چ: ۱- رج، ردیف، ۲- قلق، لم، ۳- دنباله /صه‌دا ره‌چ/ ۴- دفعه، بار، مرتبه، ۵- فن، ۶- مهیا، آماده، ۷- سرمشق، ۸- جای پا، دنبال (می ره چه بیه)، ۹- تمایل، علاقه، الفت (ره‌چا بئون)
▫️ره‌چأگیتن: ۱- بافتن، ۲- دروغ گفتن، سرهم کردن، ۳- جمع و جور کردن،
▫️زه‌نگ:  ۱- زنگ، ۲- صدای گوش بعد از سیلی، سوت گوش، ۳- طنین صدا، ۴- زلال، صاف
▫️زال بؤده: ۱- آفتاب زده، ۲- ترسیده، زرد شده، کم زهره، ۳- بسیار تشه، عطش دار

🔸️ واژه‌های پزشکی

▫️ریخ: ریق، اسهال
▫️زور سه‌ن‌گی‌نی: دل‌پیچه
▫️زه‌رچه: درد داخل استخوان
▫️زه‌رخ: نوعی خارش داخل بافت و بدن مثل خاریدن نوک بینی

🔸️ واژه‌سازی

▫️روتن/ هأ‌روتن/ ووروتن:
روفتن/ روفتن به طرف جلو/ روفتن و پاک کردن جسم سنگین تر (گل و لای یا پهن گاو)
▫️زه‌أن/ ده‌زه‌أن/ فه‌زه‌أن/ وأزه‌أن:
زدن/ بستن (در و پنجره)/ با فشار داخل کردن (لباس در ساک)/ پوشیدن (لباس و کفش)

#حسین_ثاقبی_املشی

🆔 @Naghl_e_Ma
🆔️ @Bahar_Narenj_99
🔶️ گویش شرق گیلانی - بخش "س و ش"

🔸️ واژه‌هایی با چند معنی
 
▫️سه‌رهأمأن: ۱- به سر کسی آمدن، برای کسی اتفاق افتادن، ۲- دم کشیدن پلو
▫️سوته: ۱- سوخته هرچیز، خاکستر حاصل از سوختن، ۲- سوخته پارچه کهنه، ۳- سوخته کاه و کلش
▫️سأتن: ۱- ساختن، ۲- چاره اندیشی، ۳- سازش، ۴- ساخت و پاخت
▫️سه‌رأ‌ دأن: ۱- فرستاده، ۲- لبریز کردن، ۳- بی‌اختیار صحبت کردن
▫️سه‌ر: ۱- سر، کله، ۲- ابتدای هر چیز، ۳- افسار اسب و استر
▫️سیل: ۱- آب دهان چسبناک، ۲- میوه گردو، ۳- خزه برکه و رودخانه/ قورباغه‌سیل/ ۴- فلس ماهی، ۵- کثیف
▫️سه‌ر‌أ ئیتن: ۱- سرگرفتن چادر و ...، ۲- بار را روی سر گذاشتن ۳- از سر گرفتن

🔸️ واژه‌های پزشکی

▫️سودا: نوعی بیماری پوستی
▫️سوزه‌‌ن: آمپول
▫️سوزه‌ن زه‌ن: آمپول زن
▫️سونده سه‌لام: گل‌مژه، جوش روی پلک
▫️سیم که‌شئن: آب کشیدن زخم
▫️سی‌وی‌تئه: سفیدک
▫️سی‌نه‌‌ گی‌ری: تنگی نفس
▫️سه‌ف‌یؤن: غش، صرع

🔸️ واژه‌سازی

▫️سوتن/ فوسوتن:
سوختن/ سوختن سرسری (مو)
▫️شه‌که‌نئن/ ده‌ش‌که‌نئن/ وأش‌کأ‌نئن:
شکستن / خم کردن/ از هم جداکردن با شکستن

#حسین_ثاقبی_املشی

🆔️ @Bahar_Narenj_99
🔶️ گویش شرق گیلانی - بخش "ک"

🔸️ واژه‌هایی با چند معنی
 
▫️کول:  ۱- کُند ۲- برآمدگی کنار رود، ۳- لَنگ، ۴- برجستگی گونه، ۵- کوهان، کتف، ۷- سِر شدن، ۸- کوتاه، ۹- تپه، ۱۰- سر
▫️که‌ت:  ۱- کتف، ۲- به اندازه یک بیل در شخم زدن
▫️که‌رچه‌نئه:  ۱- غضرف، ۲- هرچیز جویدنی صدا دار، ۳- پسمانده نان در تنور
▫️که‌ل:  ۱- نر، ۲- قوی، ۳- کچل، ۴- فاسق،  ۵- بزکوهی، ۶- گاو نر، ۷- جوانه

🔸️ واژه‌های پزشکی

▫️که‌رأدئان: احساس آرامش از درد
▫️که‌ئره: کهیر، جوش‌های ریز بدن
▫️که‌رکه آوله: آبله مرغان
▫️که‌لم به‌زه دوندؤن: دندان کرم خورده
▫️کوره ته‌شک: زخم سرباز نکرده
▫️کوند: سِر شدن
▫️کال‌ شه‌کاف: شکاف نابهنگام دمل
▫️که‌ل: کچل
▫️کوفت: سیفلیس

🔸️ واژه‌سازی

▫️کأش‌تن/ فه‌کأش‌تن/ ده‌کأش‌تن:
 کاشتن/ کاشتن (مهره)/ کاشتن (سیلی بر صورت)
▫️که‌تن/ وأ‌که‌تن/ ده‌که‌تن:
 افتادن/ به راه دست افتادن/ بی‌اختیار افتادن در کاری، ...
▫️که‌شئن/ ده‌که‌شئن/ هه‌که‌شئن:
وزن کردن/ محکم کردن/ کشیدن به طرف خود
▫️که‌له‌سن/ ده‌که‌له‌سن:
ریختن/ حمله و هجوم آوردن

#حسین_ثاقبی_املشی

🆔️ @Bahar_Narenj_99
🔶️ گویش شرق گیلانی - بخش "گ"

🔸️ واژه‌هایی با چند معنی
 
▫️گوده: ۱- بوته، ۲- غده، ۳- گلوله
▫️گول هأمأن: ۱- تهوع، ۲- شنگول شدن
▫️گئاچ: ۱- پا پرانتزی، ۲- چوبی به شکل7
▫️گه‌ل: ۱- همتا، ۳- ساق، ۳- رفیق
▫️گوله: ۱- کوزه، ۲- سماجت
▫️گول: ۱- فریب، ۲- گُل، ۳- گرماگرم، ۴- قل

🔸️ واژه‌های پزشکی

▫️گاز: دندان‌ نیش
▫️گوده: غده، برآمدگی
▫️گه‌رمه ناخوشی: حصبه
▫️گئاچ: پا پرانتزی
▫️گی‌رأ: دمل، زخم
▫️گیره: زخم، دُمَل
▫️گه‌رده‌ پؤچ: عقربک ناخن

🔸️ واژه‌سازی

▫️گئن‌تن/ وأر‌گئن‌تن/ ده‌ر‌گئن‌تن:
انداختن/ خسته کردن/ جا انداختن
▫️گه‌ر‌ده‌سن/ ده‌گه‌ر‌ده‌سن/ وه‌گه‌ر‌ده‌سن/ فه‌گه‌ر‌ده‌سن:
گردش کردن/ تغییر جهت دادن/ برگشتن/ واژگون شدن
▫️گودن/ ده‌گودن/ فوگودن/ چاگودن/ واگودن:
کردن(مثل نازگودن)/ داخل کردن/ ریختن/ درست کردن/ بازکردن
▫️گه‌نه‌سن/ فه‌گه‌نه‌سن:
برخورد با کسی یا چیزی/ برخورد با حمله
▫️گی‌تن/ هه‌گی‌تن/ وی‌گی‌تن/ وأ‌گی‌تن/ ده‌گی‌تن/ فی‌گی‌تن:
نگهداشتن/ گرفتن/ برداشتن/ گرفتن از کسی/ باریدن/ زدن

#حسین_ثاقبی_املشی

🆔️ @Bahar_Narenj_99
🔶️ گویش شرق گیلانی - بخش "ل"

🔸️ واژه‌هایی با چند معنی
 
▫️ لا: ۱- تار / یه لا یه پو/، ۲- سیلاب، ۳- روانداز، ۴- تا، لا، لایه، ۵- هدر، بیهوده، حیف و میل، ۶- باران شدید
▫️ له‌له: ۱-  لَله، دایه، ۲- خیزران، نی، ۳- دودکش شیشه‌ای چراغ
▫️ لات: ۱- لاخ /سه‌نگه‌لات: سنگستان/، خشک و بی آب، ۲- دشت آبرفتی کنار رودخانه، ۳- یک لا قبا، بی بند و بار، بی‌تربیت
▫️ لا: ۱- روانداز، ۲- سیل، ۳- هدر، بیهوده، ۴-  تا، ۵- تار همراه پود
▫️ لیم: ۱- تیره، سفید متمایل به طوسی و سیاه، ۲- فوت و فن، چم و خم، ۳- جای زیست قورباغه

🔸️ واژه‌های پزشکی

▫️ لأپی دوندؤن: دندان خالی شده
▫️ لأم: بی‌حال، بی‌رمق
▫️ له‌س: بی‌حال، بی‌رمق، بی‌توان
▫️ لئوچ: لوچ، احول

🔸️ واژه‌سازی

▫️ لأکه‌نئن/ ده‌لأکه‌نئن/ فه‌لأ‌که‌نئن:
تکان دادن (گهواره)/ تکان دادن (گهواره)/ تکان دادن (سفره)

#حسین_ثاقبی_املشی

🆔 @Naghl_e_Ma
🆔️ @Bahar_Narenj_99
🔶️ گویش شرق گیلانی - بخش "م و ن"

🔸️ واژه‌هایی با چند معنی
 
▫️ مال: ۱- مال، دارایی، ۲- حیوان اهلی، ۳- مغز،/آغوزمال/ ۴- به درد بخور

🔸️ واژه‌های پزشکی

▫️ نه‌وأس‌سن: میل نداشتن، بی‌اشتهایی

🔸️ واژه‌سازی

▫️ موتن/ ده‌موتن/ وا‌موتن:
قدم زدن/ لگدکردن/ دنبال گشتن
▫️ موردن/ ده‌موردن:
مردن/ خفه شدن (در آب)، خاموش شدن آتش یا چراغ
▫️ نه‌أن/ ده‌نأ‌ئن:
گذاشتن، خوابیدن/ داخل گذاشتن، داخل کردن
▫️ نیش‌تن/ فی‌نیش‌تن:
نشستن/ فروکش کردن

#حسین_ثاقبی_املشی

🆔️ @Bahar_Narenj_99
🔶️ گویش شرق گیلانی - بخش پایانی

🔸️ واژه‌هایی با چند معنی

▫️طؤقه: ۱- دستمال نامزدی/طوقه مند/، ۲- برش عرضی ماهی، ۳- طوقه دوچرخه
▫️وأ بئن: ۱- تراشیدن، کوتاه‌کردن، ۲- حل و فصل کردن، ۳- یک حلقه ماهی
▫️هه‌چی: ۱- تنها، فقط، ۲- رایگان، مفت، مجانی، ۳- بی‌خودی، بی‌جهت، بی‌دلیل،   بیهوده، دروغ، الکی، ۴- فقط، تنها

🔸️ واژه‌های پزشکی

▫️قی‌ ایس‌هال: اسهال و استفراغ
▫️واله ‌کور: کوری با چشم باز، چشم بی‌سو
▫️واطئوری: هذیان
▫️وه‌دد: غده چربی زیر پوست
▫️هه‌په‌ره‌ت: هذیان، هپروت، پریشانگویی

#حسین_ثاقبی_املشی

🆔 @Naghl_e_Ma
🆔️ @Bahar_Narenj_99
.
 دلم گرفته از
 مرگ پنجره‌ها
 دیوارهای تا همیشه کج
 دستهایی که به آسمان نمی‌رسد
 صدای تاریک کلاغ‌ها.

  #حسین_ثاقبی_املشی

🆔️ @Bahar_Narenj_99