بدون "تعجب کردن" مغز رشد نمی‌کند!

کودکان بسیار بیش از بزرگسالان در مواجهه با تجربه‌های جدید متعجب می‌شوند. آزمایش جالبی که نتایج آن در نشریه‌ی "پیشرفت‌های علوم" منتشر شده درصدد تبیین این پدیده بوده است. آزمایش‌ها نشان دادند که بخشی از مغز بچه‌موش‌ها در مواجهه با صداهای ناآشنا، به‌شدت تحریک می‌شود اما به‌تدریج و با تکرار صدای ناآشنا، آن بخش و بخش‌های دیگری که در پردازش صدا دخالت دارند، کمتر و کمتر فعال می‌شوند.

نویسندگان مقاله تبیین ساده‌ای در شرح این آزمایش عرضه می‌کنند. اولا بدون کسب تجربه مغز موش‌ها رشد نمی‌کند. اما وقتی تجربه‌ای عادی شد مغز با آن پدیده آشنا می‌شود و با پردازش مکرر اطلاعات آن، چیز جدیدی نمی‌آموزد و صرفا انرژی مصرف می‌کند. بنابراین آن را در حالت پس‌زمینه قرار می‌دهد و دیگر آن را پردازش جدیدی نمی‌کند مگر آنکه تجربه‌های تعجب‌برانگیز جدیدی دریافت کند.

برای این پدیده، تبیین جالبی در معرفت‌شناسی تکاملی وجود دارد که پژوهشگران نیز به آن اشاره دارند: طی رشد جانور مغز تصویری درونی از جهان تشکیل می‌دهد. سپس این تصویر را با محرک‌های خارجی مقایسه می‌کند. هر چیزی که با این "جهان‌بینی" مطابقت ندارد، جای تعجب دارد، و می‌تواند منجر به بروزرسانی تصویر قبلی شود. اگر تصاویری که دریافت می‌کنیم همگی مطابق جهان‌بینی ما باشند دیگر مغز رشد نخواهد کرد و تصاویر قبلی را ابقاء می‌کند.

مشخصا تجربه‌های حسی متنوع می‌تواند راهی برای ادامه‌‌یافتن رشد مغز در انسان باشد که در دهه‌ی سوم زندگی به‌شدت کند می‌شود. راه‌های پرهزینه‌ای وجود دارد؛ مثلاً رفتن به سفر و مواجهه با تجربه‌های جدید. اما این راهکار آنقدر برای انسان امروز دور از دسترس است که توصیه‌ی آن به شوخی می‌ماند. خوشبختانه راهکارهای بدیل و کم هزینه‌تری در اختیار است.
در مرزهای علوم شاهد یافته‌هایی کاملا نامنتظره هستیم. بی‌دلیل نبود که افلاطون و ارسطو می‌گفتند فلسفه (علم) با حیرت آغاز می‌شود. اخبار علوم را دنبال کنیم. فقط دانش ما را نمی‌افزایند؛ مهم‌تر از آن، ما را از جزم‌اندیشی و رکود در جهان‌بینی رها می‌سازند.

هادی صمدی
@evophilosophy

‍ ‍ نقش مادری در محاق

سعیده ابیانه
saeedeh.abyaneh@gmail.com

زنان در لحظه­ تصمیم­ گیری برای داشتن فرزند در کشاکش سختی قرار می­ گیرند. از یک سو، نگرانی آن­ها در مورد مسئولیت کودکی که تصمیم به تولدش دارند بی پایان است. از سوی دیگر، آنها دچار تضاد نقشی می­ شوند، هویتی که تاکنون ساخته اند، موفقیت­ های تحصیلی و کاری که به دست آورده اند و اهداف شخصی و آینده ­ای که برای خودشان ترسیم کرده اند را مورد تهدید می­ بینند. آنها به طور کلی بیمناک از دست دادن (خود قبلی) و نظمی که در زندگی ساخته اند هستند و از بیگانگی با زندگی پیش رو می­ هراسند.

در چنین زمینه­ ای می­ توان پرسید چرا امروزه که دنیای مدرن با پیشرفت علم و فناوری و دانش روزافزون پیش روی این مادران قرار دارد آن­ها آرامش و آسودگی و اعتماد به نفس لازم را ندارند؟ چرا در همین دنیای مدرن که بیشترین منابع صرف سرمایه گذاری برای آینده­ کودکان در خانواده می­ شود، شاهد رواج بیشترین اختلالات روحی و روانی در بین آنها هستیم؟ چرا امروزه آمار کودکان مبتلا به آسبرگر یا اوتیسم رو به افزایش است؟ چرا داده های فراوان این دوران، از پیش از بارداری و حین بارداری و پس از بارداری، از آزمایش­ های بسیار گرفته تا چکاپ­ های بعد از زایمان، نمی­ تواند از نگرانی­ های این موجود به ظاهر خردمند که می­ پندارد می­ تواند همه چیز را تحت کنترل خود درآورد کم کند؟ چگونه می­ توان در جامعه­ مدرن در عین حضور اجتماعی زنان در جامعه، کودکان را از آغوش مادران محروم نکرد و در عین حال مادری را به عنوان جایگاهی تاثیرگذار و مهم در جامعه بازتعریف کرد تا اعتماد به نفس از دست رفته­ مادران را به مراقبین و عاشقان اصلی کودکان بازگرداند؟

در پاسخ به این پرسش­ ها به نظر می­ رسد نه جامعه­ سنتی قادر به ایجاد بستری مناسب در جهت ایفای نقش آگاهانه مادران و تاثیرگذاری آنها در زندگی کودکان است و نه جامعه­ مدرن توانسته نقش مادری را با ارزش ­های واقعی اش در جامعه بنمایاند و نسبت­ های دون و کم ارزش را از آن بزداید.

شایسته است مادرانی که امروزه و در بستر جامعه مدرن فرزندان خود را به دنیا می ­آورند از هشیاری لازم برخوردار باشند تا در تله موسسات و بنگاه­ های اقتصادی که در زمینه استاندارد سازی تکنیک­ های فرزند پروری مشغول به کار هستند و آنها را جایگزین شیوه­ های یگانه مادری هر خانواده کرده اند گرفتار نیایند. یک مادر در زمان صلح با خود و پذیرش وظایف نقشی مادری که از درونش بر می­ آید می­ تواند به تعادلی در لحظه زیست اجتماعی و عاطفی­ اش دست یابد.

برای خواندن متن کامل این یادداشت می توانید به لینک زیر مراجعه فرمایید.
https://www.magiran.com/volume/211937

@madresehtabiat

📌مصاحبه با عبدالحسین وهاب‌زاده[خالق ایده مدرسه طبیعت]
طبیعت را به کودکان پس دهید
[روزنامه پیام ما|شماره ۲۸۱۶؛صفحات ۵,۴]
📍محمد(بهمن)عظیمی
🍃با سپاس از فاطمه باباخانی

@cnstudy| مطالعات‌کودک‌وطبیعت

«کودکی مرحله اثرات دیرپاست: دورانی که خوب یا بد بر همه عمر سایه می‌افکند. این دوران تاثیرگذار امروزه محور پیشرفت برای هر ملتی است که قصد توسعه واقعی داشته باشد و تلاش می‌شود که این مرحله سرنوشت‌ساز زندگی هرچه پربارتر شود.
اما این پرباری نه در تبدیل کودک به انبانی از اطلاعات نظری بی‌ارتباط با زندگی، بلکه در توانا شدن او و تحقق همه استعداد‌های حسی، حرکتی، عاطفی و شناختیست. نیز در رشد خلاقیت، قدرت تخیل، مهارتهای اجتماعی‌اش و تعامل با دیگران است. به بیان دیگر کودک نیازمند رشدی متوازن، سازواره و جامع است نه دستی بلند و حجیم بر پیکری نحیف، آنچنان که نظام های آموزشی کنونی می‌پرورند.»‌

| پیشگفتار کتاب طبیعت و‌کودک‌خردسال |
[ عبدالحسین وهاب‌زاده]
#مدرسه‌طبیعت ری را

انجمن حمایت از حقوق کودکان به مناسبت روز جهانی محیط زیست برگزار می‌کند:

وبینار «کودک و طبیعت»

تاریخ: چهارشنبه، ۱۶ خرداد، ساعت ۱۸-۱۶

لینک وبینار:
https://meet.google.com/vwn-mvhs-bju

@irsprcorg

شب عبدالحسین وهاب‌زاده

هفتصد و شصتمین شب از شب‌های بخارا به بزرگداشت‌ عبدالحسین‌ وهاب‌زاده، مدرس، پژوهشگر و مترجم حوزهٔ محیط‌زیست، بوم‌شناس و بنیان‌گذار «مدرسه‌ طبیعت» در ایران اختصاص داده شده است که با همکاری مجله بخارا، فصلنامه صنوبر و خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار می‌شود.
این نشست در ساعت پنج بعدازظهر یکشنبه چهاردهم مرداد ۱۴۰۳ در تالار فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی با سخنرانی مژگان احمدیه، حسن عشایری، غلامعلی‌کشانی، کاوه‌فیض‌الهی، هادی صمدی، علی دهباشی و مانیا شفاهی برگزار خواهد شد.

شب عبدالحسین وهاب‌زاده در ساعت پنج بعد‌ازظهر یکشنبه چهاردهم مرداد ۱۴۰۳ در خانه اندیشمندان علوم انسانی به نشانی:
خیابان استاد نجات‌الهی (ویلا) ، چهارراه ورشو، تالار فردوسی برگزار می‌شود.

شب عبدالحسین وهاب‌زاده

با سخنرانی مژگان احمدیه، حسن عشایری، غلامعلی‌کشانی، کاوه‌فیض‌الهی، هادی صمدی، علی دهباشی و مانیا شفاهی


یکشنبه چهاردهم مرداد ۱۴۰۳
خانه اندیشمندان علوم انسانی - تالار فردوسی

▫️شب «عبدالحسین وهاب‌زاده» برگزار شد

🔻استادی نشسته بر سکوی آینده
| پریسا احدیان |

◇عصر یکشنبه چهاردهم مردادماه سال ۱۴۰۳، هفتصدوشصتمین شب از مجموعه شب‌های مجلۀ «بخارا» با همراهی خانۀ اندیشمندان علوم انسانی و مجلۀ «صنوبر»، به شب «عبدالحسین وهاب‌زاده» اختصاص داشت. در این شب که با استقبال بسیاری از دوست‌داران محیط‌زیست، اساتید این حوزه و هنرمندان در سالن «فردوسی» خانۀ اندیشمندان برگزار شد، از جایگاه «عبدالحسین وهاب‌زاده» در حوزۀ محیط‌زیست قدردانی شد. در پایان این مجلس، «یلدا ابتهاج» کتاب «حافظ به سعی سایه» از استاد «سایه» و «حمید جلالیان»، «انجمن دوست‌داران دماوندکوه»، هدیه‌ای به‌رسم یادبود به «عبدالحسین وهاب‌زاده» تقدیم کردند..

گزارش کامل را در سایت «پیام ما» بخوانید.

#عبدالحسین_وهاب‌زاده #محیط‌_زیست
@payamema

🔻عبدالحسین وهاب‌زاده:
ما کودکان را از طبیعت محروم کرده‌ایم

مراسم شب عبدالحسین وهاب‌زاده، بنیان‌گذار مدارس طبیعت و کنشگر باسابقه محیط زیست یکشنبه چهاردهم مردادماه برگزار شد.
این ویدیو سخنرانی وهاب‌زاده در این مراسم است که از سوی مجله بخارا تهیه شده.
متن کامل گزارش این مراسم را می‌توانید اینجا بخوانید.

@payamema

آینده ی کودکی
به سوی مطالعه ی بی رشته ای کودکان
آلن پروت
مترجم: علی رضا کرمانی
چاپ اول ۱۴۰۲
۳۲۴ صفحه/ ۳۲۵۰۰۰ تومان

الن پروت یکی از پژوهشگران و نویسندگان سرشناس حوزه جامعه شناسی و مطالعات کودکی است. او به همراه نویسندگانی چون الیسون جیمز و کریس جنکس تعدادی از مهمترین آثار منتشر شده در حوزه جامعه شناسی و مطالعات کودکی را پدید آورده اند که در این میان کتاب نظریه پردازی دوران کودکی، که به فارسی تحت عنوان «جامعه شناسی دوران کودکی» منتشر شده است، نقشی مهم در شرح و بسط ایده کودکی در فضاهای دانشگاهی در سراسر دنیا داشته است. این کتاب را به احتمال زیاد می توان مهمترین اثر منتشر شده در رویکرد برساخت گرایانه به کودکی دانست.

کتاب «آینده کودکی» را می توان روایت عبور نویسنده از برساخت گرایی تلقی کرد. این کتاب اگرچه به بررسی مسیر احتمالی ایده کودکی در آینده می پردازد ولی می تواند روایتی از آینده کودکان هم باشد. عبور از دوگانه های مسلط بر مطالعات کودکی در دوران مدرن و نقد تقلیل گرایی ناموجهی که دهه ها مطالعات کودکی را به گروگان گرفته بود، مهمترین دستاورد پروت در این کتاب است. عبور از ابر دوگانه فرهنگ-طبیعت و معرفی کودکی به مثابه پدیده ای ترکیبی که همزمان فرهنگی و طبیعی است، را می توان مقدمه ای موجه و قانع کننده برای رویکرد میان رشته ای و حتی بین رشته ای به مطالعه کودکان دانست.
#آینده_کودکی
#مطالعات_کودکان
#کودکی
#جامعه_شناسی_کودکی
#علی_رضا_کرمانی
#انتشارات_فراهم
https://t.me/sociochildhood

«کودکی را دریابیم» منتشر شد

اگر دوره‌ کودکی را یک مرحله‌ زیستی در هر زندگی بدانیم که در حین آن فعال‌ترین شکل یادگیری خلاق رخ می‌دهد، می‌توانیم بفهمیم که چرا این دوره قدرتش را به عنوان یک نیروی زیست‌فرهنگی در تکامل شناختی و فرهنگی و همچنین در رشد شخصی حفظ کرده است. بنابراین لازم است که نقش دورانِ کودکی را در شکل‌گیری سرگذشت شخصی بررسی کنیم و نحوه‌ پیشرفتِ یادگیری این حیوان-انسانِ کوچک را، که یاد می‌گیرد ذات زیستی خود را استعلا ببخشد تا میراث فرهنگی کسب کند، از نو بررسی کنیم.
این جستار ما را به ژرفای تاریخ خودِ طبیعت می‌برد و پیش‌تر، تا بوم‌شناسی خیال در کودکی، که تمام اعمال خلاقانه‌ بعدی از آن نضج می‌یابد.


نویسنده: ادیت کاب
مترجم: سید محمد بهروز

لینک خرید:
http://www.jdmpress.com/books/652

@NobangAndisheh

درسهایی از مدرسه طبیعت

احتمال رشد یک درخت تنومند در سایه یک درخت تنومند دیگه بسیار کمه و این فقط مربوط به درختان نیست.کودکان برای رشد مستقل نیازمند رهایی از کنترل والدین‌اند.کم نیستند فرزندان بزرگانی در اطرافمان که بزرگ نشده‌اند و اگر چیز درخوری شده‌اند با نابودی خود در یک فرایند دردناک و ذوب در والد به جایی رسیده‌اند.ما فقط به بزرگانی اندک نیاز نداریم بلکه خواستار جهانی هستیم که هرکس خود باشد.این جهانی بس دلپذیرتر ،سالمتروپویاتر خواهد بود.

انجمن حمایت از حقوق کودکان به مناسبت هفته‌ی ملی کودک برگزار می‌کند:

🔻۱۶ مهر، دوشنبه: خانه‌ی کودک ناصرخسرو روز ملی کودک را در داخل خانه جشن خواهد گرفت و کودکان خانه کودک شوش به اردوی کاخ نیاوران خواهند رفت.
🔻۱۶ مهر، دوشنبه، ساعت ۱۷ تا ۱۹: نشست مشترک با ایکوم با موضوع «کودک، امنیت و هویت»
سخنرانان: دکتر احمد محیط‌طباطبایی، دکتر شیوا دولت‌آبادی، دکتر عشایری و طاهره پژوهش خواهند بود.

🔻۱۷ مهر، سه‌شنبه؛ ساعت ۱۶ تا ۱۹: نمایش فیلم «اتاق تاریک» در سالن اجتماعات انجمن
سخنرانان: روح‌الله حجازی، مهنوش مهره‌کش و یاس شمس.

🔻۱۸ مهر، چهارشنبه؛ ساعت ۱۷ تا ۲۰: نشست مشترک با انجمن صنفی روزنامه‌نگاران و گروه جامعه‌شناسی حقوق انجمن جامعه‌شناسی ایران با موضوع «حق کودک و رسانه»
سخنرانان: سوگل دانایی، شهرام اقبال‌زاده، کیانوش غریب‌پور، سمیه امیدی، پوریا عالمی، لیلی رشیدی.

🔻۱۹ مهر، پنج‌‌شنبه؛ ساعت ۱۱ تا ۱۸: کارگاه حقوق کودک، نقاشی بر پیمان‌نامه‌ی حقوق کودک، قصه‌گویی و بازی در کاخ گلستان.

🔻۲۱ مهر، شنبه؛ ساعت ۱۷ تا ۱۹: وبینار «نقش طبیعت در رشد کودک»
سخنرانان: مژگان احمدیه، هایده ناصحی‌نژاد و منصوره یزدانی.

@irsprcorg

🎙فایل صوتی وبینار
«نقش طبیعت در رشد کودک»
به مناسبت هفته‌ی ملی کودک

سخنرانان:
مژگان احمدیه؛ فعال حوزه‌ی کودک و طبیعت
دکتر منصوره یزدانی؛ روانشناس، شاعر و نویسنده
و دبیر وبینار: هایده ناصحی‌نژاد؛ روانشناس کودک و نوجوان

📌۲۱ مهر ۱۴۰۳
📌واحد صدای یارای انجمن حمایت از حقوق کودکان
📌حجم فایل: ۱۲۸ مگابایت
#فایل_صوتی
@irsprcorg

📌[بینهایت صفر]
مهمان اپیزود ۱۴ : عبدالحسین وهاب‌زاده
خالق و بنیان‌گذار مدرسه‌ی طبیعت
▪️راوی و سازنده و تدوین: امیر حسین کاظم‌پور

{تو این اپیزود همراه میشیم با قصه‌ی استاد؛ استاد ما رو میبره به جهان بچه‌ها، از عشق میگه برامون و از فراز نشیب هایی که طی کرده تا خلق کنه و خالق باشه؛
کسی که باور داره هر چه در آینده ، برای انسان رخ میده در کودکی اون ریشه داره؛  این ریشه جز با ولگردی در طبیعت، تنومند نمیشه.}
📍با هم بشنویم:

https://castbox.fm/vb/749192562