حطبة عرفة
https://youtu.be/zNeXR84uWOE?si=SV5lXKQEKdqZQWYI

..
سجدة في رحابك ي #مكة
ودمعة عند باب #الكعبة
وجلسة طويلة في #الروضة

هذا كل ما أتمنى قبل أن يطوى كتابي وأغادر الدنيا🥺♥️

‏استوقفنـي هذا الدعاء :
"اللهمّ اجعل حُبّك أحبّ إليّ من الماء البارد على الظمأ "

-هذا الدعاء فيه بلاغة تستحق الوقوف!
فليس هناك شيءٌ أحب للنفس الظمآنة من شرب الماء البارد ، فالمؤمن يرجو من الله أن يكون حُبّه في قلبه أحبُّ إليه من الماء البارد على الظمأ!

ياا لعذوبة هذا الدعاء

✒️الجوري

Qaamoleen kitaaba Saayinsii hawaasummaa kutaa 7ffaa irratti amantaa Islaamaa bifa dogongoraatiin ibsan ifatti bahanii dhiifama akka gaafatan waamichi dhihaate
…
Haarun Miidiyaa:Waxabajjii 13/2016
…
Haarun Miidiyaan kitaaba Saayinsii hawaasummaa kutaa 7ffaa (Social Studies), kan biiroon barnoota magalaa Finfinnee qopheessee fi amantaa islaamaa bifa dogongoraatiin ibsu ilaalchisee tibbana ogeessa sirna barnootaa Obbo Abdulfattaah Kabbadaa waliin turtii godheera.

Obbo Abdulfattaan akka jedhanitti, kitaabonni barnootaa yeroo qophaahan of eggannoo cimaan tahuu akka qabu himuun, keessumattuu dhimmoota amantaa irratti barreeffamni barattootaaf dhihaatu osoo hin maxxanfaminiin duratti, hayyoota amantichaatiin qoratamanii mirkanaahuu qabu jedhan. Kanaan alatti dogongorri hammana gahu kan uumamu amanticha hubaachuu dhabuu irraa, yookaan ammoo jibbiinsa amantaa Islaamaatii qaban irraa tahuu mala jedhan. Bifuma kanaan qaamoleen kitaabicha qopheessan ifatti bahanii ummata muslimaa dhiifama gaafachuu akka qaban hubachiisan.

Ogeessi barnootaa kun akka jedhanitti, dogongorri hamaan kun sirraahuu kan dandahu garuu, kitaabni saayinsii hawaasummaa kutaa 7ffaa kun sassaabamee akka haarayaatti sirreeffamee maxxanfamuu qofa taha jedhan. Dabalataanis dogongorri akkanaa lamuu akka hin uumamne, kallattiin cimaan kaahamuu qaba jechuun Haarun Miidiyaaf himan.

...
©Haarun Miidiyaa

Manguddoon Furtuun Balbala Ka’abaa 🕋 Harka Turtee fi Itti Gaafatamaa Dhimma Ka’abaa Gama Aakiraa Godaanuun Dhagahame

INNAA LILLAAHI WA INNAA ILEYHI RAAJI’UUN

Dr Sheikh Saalih Al-Sheybiin hortee Gosa Banii Sheybaa jedhamtu,tan Ergamaan RABBII (Sallallaahu Aleyhi Wasallam) amaanaa furtuu Ka’abaa itti kennan irraa kan dhalatee dha.

Akka galmee seenaatti; Furtuun Ka’abaa jarraa 16 dura Abaabayyuu Nabi Muhammad (Sallallaahu Aleyhi Wasallam) isa shanaffaa kan tahe, Qusayyi Bin Kilaab kan jedhamu harka turte. Ilmaan Qusayyi kanarraa ilmi Sheybaa jedhamu gaafa dhalaterraa furtuun ka’abaa isatti kennamte. Gaafa sanirraa waggaa 1600 irraa hortee Banuu Sheybaa kanatti osoo dabarfamtu jaarraa 16 lakkoofsiftee har’a dhaqqabdee jirti.

Ergamaan RABBII (Sallallaahu Aleyhi Wasallam) gaafa Makkaan bananis amaanaa furtuu isaanirraa hin fuune, akkas jechuun itti jabeessan;” Furtuu tana qabaa yaa Banii Sheybaa. Abadan harkuma keessan haa teessu. Nama jallataa malee namni isin harkaa fuudhu hin jiru “ jedhaniin.

Gaafa sanirraahis qabee Baniin Sheybaa furtuu Ka’abaa qabuu qofa osoo hin taane,Ka’abaa dhiquu,uffata isii yoo moofe irraa jijjiiruu,Warra isii Ziyaaruu dhufu simatuu, Maqaama Nabi Ibraahiim (Aleyhissalaam) tiksuudhaan itti gaafatamummaa guddicha kana har’aan gahaniiru.

Dr Sheikh Saalih Sheybii warroota furtuun Ka’abaa harka turte keessaa Abaabayyuu Ergamaa RABBII (Sallallaahu Aleyhi Wasallam) irraa namaa dhibbaa fi saglaffaati,akka Ergamaan RABBII (Sallallaahu Aleyhi Wasallam) Makkaan banan irraa ammoo nama 77 dha.
Namni kuni yeroo 100 ol Ka’abaa akka dhiqe hima.

Akkasuma namni suuraa isaa argitan kun nama 109 booda Nabi Muhammadiin abbaa tokkorratti walitti deebi’an jechuudha. Har’a ganama gama fuula RABBII deemuun dhagahame. RABBIIN furtuu JANNATAA isaaf haa kennu. Warra Nabi Muhammadiin jannata keessatti wal argu isaan haa taasisu.

صلوات ربي وسلامه على أشرف الأنبياء والمرسلين

Manguddoon Furtuun Balbala Ka’abaa 🕋 Harka Turtee fi Itti Gaafatamaa Dhimma Ka’abaa Gama Aakiraa Godaanuun Dhagahame

More than 1.83M Muslim pilgrims from over 200 countries performed Hajj in 2024, slightly less than 2023’s figures.

Saudi Arabia’s GASTAT announced this year’s data on June 15

➖Ati Nama Hedduu Caaltaa Bar
❤️EE Simaan jedhaa jira
🔹Maqaa kee itti Barreeffadhu ______________________
➖Har'a mee dandeettii kee ka namni si jalaa dhoksee sitti himuu didee si haa barsiisu .
➖Of ilaali mee Sammuun Ta Ajaa'ibaati
➖Dandeettii waan Qabachuu
➖Bal'iftee Yaaduu
➖Ful dura keetiif Bakka Kennuu
➖Bilchina Yaadaa
➖Kabaja Ati Namaaf Qabdu
➖Jaalala Kee Hiriyyoota waliin
➖Cimina kee Qulqullummaa keessaa keetii
➖Waan Baayyeen Faayamtee jirta .
➖Wanni Kamuu sirraa Bareeda
➖Ati Dhugumatti Nama Addaati
➖hiriyyoonni kee Waa'ee keetii osoo ittin yaadin si dhoksan .
➖Amala fi Hiriyyummaa Atis isaan waliin qabdu osoo sii ibsanii jechoota
baay'ee Hamilee sitti horaniin si ibsuu danda'an .
➖Namni biroo kana hin qabu bar ....
➖hiriyyooni Hedduun Bu'aaf wal jala Fiigan
🔸Ati immoo Keessi kee Hundaafuu Qulqulluudha .
🔸Kanaaf ofiif Bakka Kennuu Qabda ... Jechootaaf Gochoonni Hedduun si miidhuu danda'an .
🔸Namni Hedduun Gubbaa kee ilaalee yaada sitti Baduu Danda'a .
🔸Uffata kee , Rifeensa kee , Sochii kee laalee Namni waa jedha .
🔸Nana kamuu hin komatin .. isaan waan Mul'atuun si madaalanii .
🔸Gaarummaa kee , Tolinna kee , Amala kee san situ Mul'isuu Qaba .
🔸Boru immoo Deebi'anii Akkana sin seene Dhiifama sin Jedhu .
🔸Rakkoon qabu Dhiifama Godhiif ... Waan HAfetu Caala jedhiin .
◾️Biliclicii Namni gubbaa laalee ittiin si Madaalus Eeggachuu qabda .
◾️Akka cabanitti waan Hokkolaniif Hokkoliif .
◾️Dibadhuuf , Uffadhuuf , isaanii jedhi Bareedii Deemi
◾️Guyyaa Mucaa Fuudhaa itti Fakkaadhu
◾️Gaafas immoo dhufanii Maal Har'a immoo sagantaa Wahii Qabdaa siin ♦️jechuun isaanii hin Hafu .
♦️Ee Keenna Guyyaan Guutuu sagantaa jedhiin .
♦️Guyyaan Hunduu Cidha Jedhiin .
♦️Hadaraa ija Namaa Duratti Osoo qabdu xiqqaattee hin Mul'atin .
♦️Gorsa Guddaa ilmi Namaa Na Gorse si Gorsa .
🔺Akkana Naan Jedhan
🟦Namaaf Yoomuu Gadin Jedhin .
🟦Nama Duratti Xiqqaattee itti Hajamtee hin Mul'atin .
🟧Anis Kanuma Si Gorsa
🔻Jecha Koo Gorsa Kanaan Haa Goolabu
🔸itti Yaadaa Dubbisi
🔸هذه الحياة مليئة بالأمور التي ضدنا
فلا تكن أنت ضد نفسك .
🎴Addunyaan Tun Wantoota Hedduu Faallaa Keenna Hedduun Guutamte .
Atis Faallaa Lubbuu keetii hin Ta'in .

➖Lubbuu Kee jechoota gaggaariidhaan Of Waami .
🎈Hamilee abdii Gaarii OfittinHori
☺️Ani Dadhabaadha
😞Ani Laafaadha Kophaan jira
😐Carraan Kiyya Dhumate
Jettee jechoota Abdii Si Kutachiisan ofirratti hin dubbatin .
❤️Rasuulli Hadiisa Keessatti Akkana Jedhan :
(يمسك المرء من لسانه)
➖Namni Waan Afaan isaa Dubbatteen Qabama Jedhan .
🔸Lubbuu keetiin dadhabaa yoo jettee Dadhabinatu sirratti Barreeffama jedha Yaadni Hadiisichaa .
✅Kanaaf jechoota Ciccimaan Of waamutu si cimsa
👍Kanaaf jechoota Gaggaariidhaan of jajjabeessi .
🥸Qorattoonni Saayikoloojii tokko Akkana jedha
في علم النفس :( أن خمسين من مائة من ثقة الشخص تكون من كلماته لنفسه )
➖Qorattoonni Waa'ee Lubbuu xinxalan Akka jedhanitti
( ilmi Namaa Haasaa isaa keessatti Parsaniin 50 ol Waan Of Amansiisetu hojirra oola Jedhan .
➖Rabbiinis Qur'aana keessatti :
(إن الله لا يغير ما بقوم حتى يغيروا ما بأنفسهم )
"Rabbiin Hanga Abbaan Tattaafatee of jijjiirutti isa hin jijjiiru "
➖Ofiif jechoota Dadhabinaa ofirratti Dubbattee ofin Ajjeesin .
➖Ati Nama cimaadha waa Hedduu jijjiiruu dandeetta , Dura keessa Kee Amansiisi .
🤞Namni Hunduu Dandeettii Garagaraa of biraa Qaba Garuu si Bira Dandeettii Addaattu jira Of Keessatti hin Ukkaamsin
Of Amansiisi Ati Dhugumaan Nama Milkaa'aadha .
➖Wanti hin taane hin jiru Rabbiin si Haa Gargaara .
💧Ammumma ka'i Karoorfadhu Bakka Guddaa Siif Hawwa .
▪️Hin Fagaatin Deebinee Wal Agarra ...
🔹Ani si ❤️
✔️ Waan Siin Jedhe hin dagatin .
♦️Nagatti ▪️Said leader
https://t.me/Alrisala1

Halaala hojjataa jiraachuu kee laali malee,galiin kee hanga fedhe yoo xinnaate,Rabbitu barakaa keessa sii kaahaa hubadhu.

Eeeee
Hanga sirraa barbaadamu hojjachuu keetiifi hujii xurii hin qabne hojjachuu kee hubadhu malee,kan walitti sii qabu Rabbii beeki,hujii gadi jedhii hojjadhu,deega balaaleffadhu,kan sanirraa hafeef immoo Rabbirratti erkadhu.

Jaaloo
Biyya hiyyeettii keessatti durummaan faayaa beeki, maa hojjachuu dhabde jechuu irraa,eessaa fuute jechutu irra itti dhihaataa beeki,kan harki muduudaa kan taa’ee gaafa namni waa argate sakaaluuf karaa irra jirutu jiraa,hujii kee waa hundarraa qulqulleeffataa deemi.

Obbolaa
Rakkoo biyyaa,rakkoo kee hin godhinii dhiisi,biyya osoo bishaan lafa jalaa itti burqee mana jalaa gonbisu namni biratti dheebuun du’u keessa jirtaa beeki,biyya bishaan lagaa kumaatamaan keessa yaa’u,kan ufii beelaan dhukkeen irraa kaatu keessa jirtaa xiinxalli, rakkoo biyyi furachuu qabdu rakkoo dhuunfaa keetii gootee mataa kee hin garagalchinii dhiisii,gahee kee qofa bahi.

Namana
Hiyyeessa sammuu qurcuu tahuu irra,sosochootee gahee kee bahuu wayyaa socho’i,bishaan lafaatuu yoo bakka tokko taa’e hafuura godhataa gulufuu dadhabdu akkaabi,akkaabbii dadhabdu sosocho’i, hanga biyyi tee meeshaa dhiistee nama kabajuu jalqabdutti eeguuf harka marattee hin taa’inii,hujii kee humna qabdu hundaan hojjadhuu sammuu kee gabrummaa namaa jalaa bilisa baasi.

Hey
Dureessi hiyyeessa sagal keessatti gale kurnaffoon isa tahaa uf eegi,hiyyeessi dureessa kudhan keessatti gales,kurnaffo isa tahaa hubadhu,kanaafuu oolmaa kee filadhu,siyaasni nama isaan malu qabaa,siyaasa diinagdee kan namuu sirraa bakka bu’ee durummaa sii hin fidne sana,atumti oofadhu.

Ekaa
Hatuu,kijibuu,butuu,cubbuun walitti funaanuun,ija duniyaa teetii keessaa balleessaa,duniyaa karaa Rabbiin haraama godheen irraan argamturraa uf qusadhu,haqa hojjannaan,dhugaa dubbannaan barakattee beeki,ija bishaanii dhuguufi qarruu qabanii dhuguunuu ifaajeen isaa wal-addaa,mi’aan isiitis akkasii hubadhu.

Yes
Waan sababa sitti hin taane hin sababatinii dhiisi,biyyi badde jechuu dhiisii,akka wajji baddee dhukkeen sirraa hin kaane,akka hiyyummaan daaraa gootee galaa biyyee si hin taasisne,osoo durfamtee deegaan hingalaafatamne,hiyyummaa tee hujiidhaan ufirraa galaafadhu.

Galmee Haaraa
الجامعة الإسلامية بمينيسوتا فرع إثيوبيا

*إعلان مهم*

تعلن الجامعة الإسلامية بمينيسوتا فرع إثيوبيا بفتح باب القبول والتسجيل للدفعة السادسة (الفصل الدراسي الأول لعام 1446/ 2024) ويستمر التسجيل لعشرة أيام من بداية التسجيل.

*بداية التسجيل:* 14 ذو الحجة 1445 الموافق 20 - 6- 2024

*التخصصات للبكلاريوس والماجستير والدبلوم:*

القرآن وعلومه
الدرسات الإسلامية
الشريعة والقانون
الفقه وأصوله
اللغة العربية وآدابها
الإعلام
الإقتصاد وإداراة الأعمال


*التخصصات للدكتوراة:*

1. القرآن الكريم وعلومه(التفسير وعلوم القرآن )
2.السنة وعلومها
2.الدراسات الإسلامية باللغة العربية
3.الدراسات الإسلامية باللغة الإنغليزية
4.العقيدة والمذاهب المعاصرة
5.الفقه وأصوله
6. اللغة العربية وآدابها
7.الإعلام والعلاقات العامة
8. الإدارة
9.الإقتصاد الإسلامي
10. التاريخ والحضارة الإسلامية
وغيرها من التخصصات المهمة.

*ملحوظة*: في مرحلة الدكتوراة ليس لدينا مسار المقررات (المواد) الا الرسالة (البحث فقط).

لإجراءات التسجيل يرجى التواصل على الأرقام التالية:
المسجل:
+251905465555

السيكريتر
+251905475555



تابعونا على قنواتنا
واتساب
https://chat.whatsapp.com/LlwPWXWszdI6Tje2qbfL0j


تيليغرام
https://t.me/ium_et

فيسبوك
https://www.facebook.com/profile.php?id=100093535593261&mibextid=ZbWKwL

*_*بشرى سارة لطلاب وطالبات العلم الشرعي عموما ولأهل مدينة روبى خصوصا**
تعلن المدرسة السلفية عن بدإ تسجيل الطلاب الراغبين للالتحاق بكلية الإمام النووي وذلك ابتداء من يوم الإثنين
٢ محرم ١٤٤٦ للهجرة
الموافق ٨/٧/٢٠٢٤ م  ١/١١/٢٠١٦ بالتوقيت المحلي

وفي نفس التوقيت يبدأ التسجيل في مركز تحفيظ القران الكريم للدفعة الثانية

اقروا الشروط عن الصفحة التالية.
للإستفسار
٠٩٠٢٤٤٨٧٨٥
٠٩٦٨٧٠٩١٤٩
٠٩٣٥١٩٧٣٢٦
https://t.me/Alrisala1

Kooriyaa Kaabaatti roobiitiin sababa hojiin itti baay'ateef of ajje*esee
~~~
Kooriyaa Kaabaatiin roobiitiin hojjatame sababa dhiphinaa irraa kan ka’e gamoo irraa of darbachuun of ajje-eseera jechuun maddi oduu ‘Washingot Examiner’ gabaaseera

Roobotiin kun gamoo dheerina meetira lamaaf walakkaa irraa lafatti of darbuun erga of ajje-esee booda manni mare magaalaa Gumii qorannoo eegalee jira.

Roobotiin kun bara faranjootaa 2023 ji’a Hagayyaa keessatti mana maree magaalaa Gumii keessatti ofiisera ta’uun tajaajila garaa garaa kennaa ture. Akkasumas sa’aatiiwwan kudhanii oliif hojii irra kan oolu roobotiin kun turtii waggaa tokkoo booda dhiphina keessa erga seenee booda of adabbii kana of irratti fudhachuu akka danda’etu gabaafame.

Itti gaafatamaan mana maree magaalaa Gumii akka jedhanitti Roobotiin nam tolchee kun of ajj-eesuu isaatiin dura mallattoowwan hin baratamne tokko tokko agarsiisaa ture jechuun madda oduu AFP tti himani.

Caccabni qaama Roobotii kanaas gara waarshaa itti oomishameetti geeffamuun qorannoon gaggeeffamaa jiraachuu aangawaan kun ibsu.

Oduun of ajj-eesuu Roobotii kanaas maddeen miidiyaalee biyyattii irratti tamsa’aa jiraachuun kan himame yoo ta’u, ka’umsi of ajje-esuu Roobotii kanaa baay'ina hojii akka ta’edha kan himame.

Roobotiin kun kanaan dura waraqaa fi sanadoota biiroo tokkoo gara biiroo biraatti geessaa akka tureefi magaalaaf beeksisa addaa addaa hojjachaa turee jira jechuun qondaaltonni magaalaa Gumii kan himan. Washingot Examiner wabeeffachuun kan gabaase Waliif TV dha.

© Amar Temam
Spider Media

Kalandarri Hijiraa akkamitti eegale?
🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯🎯

Kutaa lamaan duraa keessatti waa'ee yeroo islaamaa fi kironooloojii «Ji'a ni waaqeffattaa? Mata duree » jedhu kutaa lamatti qoodee dubbisuun koo ni yaadatama. Kutaa dhumaa kana keessatti uumama Hijiraa ilaalla.

Addeessi kalandara islaamaatiin akka hogganamu kutaa duraan keessatti ibsamee jira. Sababni jijjiiramuu bocaa fi mul’achuu addeessaa ilmi namaa yeroo (yeroo) fi yeroo hajjii akka beekuuf akka ta’e himeera. እን ዲ kana jechuudhaan

Waa'ee maatii keetii si gaafatan, "jedhiin, yeroo namaafis haajaafis. "
Yaa Muhammad! ) ji’oota gannaa irraa akka ati (waljijjiirtu) si gaafatu. Itti himi jarri mallattoo faayidaa ummataatiif. »(Al-Bekerah:189)

Kalaandariin islaamaa waggaa keessatti ji'a meeqa qabaachuu qaba? rifate kan jedhu kallattiin Allaahaan. Lakkoofsi ji'oota waggaa keessaa ji'oota 12 akka herrega Rabbiin biratti fudhatameen jechuun na rifachiise.

Dhugumatti, baay’inni beekkamtii Allaah biratti ji’oota kudhan kitaaba Rabbii keessatti guyyaa inni samii fi dachii uumee irraa haraama ta’e.
«Lakkoofsi ji'ootaa kitaaba Allaah keessatti ji'oota kudha lama guyyaa inni samii fi dachii uume. Afuran isaanii kabajamoodha. Kun amantii qajeelaadha. »(Al-Tawbah:36)

Jalqabbiin waggaa kanaa maal waliin ta’uu qaba?
🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺🔺

Waldhabbiiwwan islaamaa kan ergamaan rabbii (S A W) hin ibsamne keessaa muraasa .. W) Erga gara Madiinaatti godaananii booda muslimoonni kalandarii akka fayyadaman dhaaman. Maqaa nabiyyii (saw). .. Irra caalaan kalaandarichaa ifatti beekamaa fi mirkanaa’aa ture. Haalli halkanii fi guyyaa kun, lakkoofsi guyyaa fi lakkoofsa ji'aa fi maqaa, lakkaa'uun ji'a irratti hundaa'uu fi jalqabni ji'a haaraa dhalachuu ji'a haaraa waliin akka wal qabatu ifaan ifatti beekamaa fi mirkanaa'aa ture. Kalanderiin akka tokkotti lakkaa’amu jalqabni isaa maali? Kan inni jechaa ture hunda ture. Kuni ifaan ifatti kan nama rifachiisu miti. Inni xiyyeefannoo argachaa hin turre. Ergamaa rabbii (SAW) .. W) zamana akkasumaas zamana kaalifataa Abubakar. Lamaan isaaniiyyuu gara addunyaa itti aanuutti deeman.

Umer Ibnu Al-Ketab jalqaba (R.A.) ዐ) yeroo kalandara malee jalqaba ifaa ta’een itti fufe. Nabiyyiinillee (S A W) .. W) Godaansa waggaa 16 booda, ykn Nabiyyiin (S A W) .. Waggaa 5 fi ji’oota booda erga du’ee booda taateewwan hedduu kan kaasan “Muslimoonni kalandara orijinarii ifa ta’e qabaachuu qaba” kan jedhu uumamuu eegale. Kun taateewwan kanneen keessaa isa tokko ture.

Bulchiinsi Kaliifaa lakkoofsa guyyaa fi ji'aa Qur'aanaa fi Hadiisaan mirkanaa'e garuu lakkoofsa addaa osoo hin kennin waggaa guutuu itti fayyadamaa ture. Haalli Kaliifaa yeroo babal'achaa deemu maqaa waggaa fi lakkaa'aa naannawa saniitiin fayyadamaa turre dubbiidhaan. Umer Ibnu Al-katab haala kana keessa osoo jiru. ዐ) Rakkoon tokko tokko bulchitoota gandaatiin hubatamaa jira. Xalayaan kaaliifii keessatti barreeffame kan guyyoota fi ji'oota eeraman qofa ture. Xalayaan guddicha irraa barreeffame gara naannoleetti ergamnaan, yeroodhaan burjaajii uumuu eegalan.

Namni kanaaf abbaa gaarii ta'u Abimusa Al-Ashari (R) bulchaa biyya iraaq kan ture. ከ) Xalayaan umer irraa barreefame gara sahaabaa dhaqabeera. Xalayichi waa'ee liqii ji'a sha'abaan keessa kafalamu dubbataa ture. Xalayaan Abimusa Al-Ashariif ji'a ramadaanaa biyya Iraaqitti simatame. Baatiin sha'abaan xalayaan kaalifni barreesse keessatti dubbatame kami? Kan darbe moo kan dhufu? Gaaffii jedhu kaasa. Abimusaan ibsa kana barbaacha gara umer deeme. ዐ) Qubee deebisii barreessi.

Khalifa Umer xalayaa kana gaafa simatu, waliigalteen daldalaa namoota dhuunfaa adda addaa jidduutti uumame waggaa fi ji'a osoo hin ibsin ture, rakkoo cimaa ta'uu isaa arge. Yeroo kana Sahaabota gurguddoo mariif waaman. Rakkoolee mudatan ibsanii kalandarri waggaa waggaan hojjetamuu akka qabu yaada kennanii kalandarii isaanii xumuruun furmaatni akka argatu gaafataniiru. Sehaabonni rakkoo jiru hubatanii yaada walitti naquu eegalan.

Pershiyaanota durii keessaa tokko (Iranians) kalandarii waggaa fi waggaan fudhanna jechuun yaada dhiyeessan. Inni biraan akka nuti seensasii kutaalee kanaa hordofnu yaada kenne. Omar Ibnu Al-Ketab (R.A. ሆyeroo) «Akkamitti kalandara namoota biroo islaama taanee fayyadamuu dandeenya? Jalqabuma Mille » yaada isaa kuffisan. Kalandarii mataa keenyaa nu barbaachisa jedhu. Kalandarri qaama eenyummaa, seenaa, qaroominaa fi amantii akkasumas qaroomina waan ta'eef, kalandarri guddaan "nuti kalandara mataa keenyaa barbaanna" jechuun deebii akka Umer Ibn Al-Khattab irraa eegamudha.

Umer kalandarri keenya eessaa eegaluu qaba yaada jedhu hirmaattota shuraa gaafate. Yeroo kana sahaabonni yaada kennuu eegalan.

Nabiyyii (saw) keessaa tokko .. W) Guyyaa isaan dhalatan irraa akka jalqabu ajaje. Kan biraa immoo gara nabi Muhammad (S A W) bu’uudhaan .. W) Nabiyyummaa isaaniitiin haa jalqabnuu jedhe bakka inni Nabiyyummaa itti lallabe irraa. Fi kan hafe nabiyyicha (s a w). .. W) Guyyaa isaan du'an haa lakkoofnu jennaan yaada isaa dhugoomse. Yeroo kana Sahaabaa guddaa Alii ibnu Abii xaalib (R.A.S.) ዐ) Mallattoo Rabbiin harka isaanii ol qabanii waggaa (waggaa) lakkaawuu jalqaban .. W) Guyyaa Makkaa irraa gara Madiinaatti godaanan tahuu qaba jedhanii yaadaa jiru.

Usmaan ibnu Affaanem (R) ዐ) yaada Eelii deeggaraa. Yaadota umer keessatti dhiyaatan keessaa yeroon kun yeroo Nabiyyiin (S A W) itti bu'e.. .. W) Yaada Hijraa akka eegalu deeggaran. Fi kanneen biroo hordofuu qabna. Dhumarratti hogganaan walgahichaa Khalifa Umer Ibn Al-Ketab murtee isaa murteesse. Amete Hijira filannowwan biroorratti filatamte.

Hijiraan akkamitti warra kaan caalaa filatamte?
🔴🔴🔴🔴🔴🔴🔴🔴🔴🔴🔴
Jalqabbiin kalandara muslimootaa maal akka ta'e yaadni Pershiyaa fi Roomaan hordofuu, kufaa ta'eera. Islaamummaatti aanee, Nabiyyii dhumaa Muhammad (S A W) .. W) Filannoowwan itti aanan afran jireenyaan wal qabatan dhiyaataniiru.

A) Yeroo lakkaawamu nabi Mohammed (S A W) .. W) Waggaa walfakkaataadhaan jalqabuu akka bara ati dhalattetti.

Nabi Muhammadiif (S.A.W. .. Bara itti mul'atni W) irratti bu'uu eegale fi bara itti nabiyyii ta'an jalqabuudha.

ሙ)Nabii Muhammad (S A W) .. W) Waggaa Makka irraa gara Madiinaatti godaanan lakkaa’uu.

D)Nabii Muhammad (S A W) .. W) Filannoowwan dhiyaatan akka jalqabaniitti yeroo ati du’aan addunyaa itti aanutti dabarte.
Seenaa islaamaa keessatti Nabi Muhammad (صلى الله عليه وسلم) .. W) Dhalachuun yookiin guyyaan ati dhalatte taatee baay’ee barbaachisaadha. Akkasuma nabiyyii Muhammad (S A W) .. Yeroo wehi W) irratti bu’uu eegalan sun nabiyyii ta’uun isaanii baay’ee barbaachisaadha. Guyyaan isaan du'anis guyyaa gadda guddaadha. Garuu maaliif sehaboonni sadeen kana caalaa Nabi Muhammad (S A W) jaalatu. .. W) Maaliif Makka irraa gara Madiinaatti godaanuu filatan? Hijiraan onnee fi sammuu sahaabotaa keessatti bakka guddaa yoo qabaatte, dura kaayanii?

Aalimoota dhiyeessan keessaa tokko Nabiyyiin (S A W) .. W) Yeroo dhalatan ture. Nabiyyii zamanaa (S A W) .. W) Namni dhugaa dhalate ykn guyyaa dhaloota (mawlid) morme Umer Ibnu Al-katab. Sababa isaaniitiin Rasuulli (SAW) .. W) Jaahiliyyaa (yaada amantii, amantii fi gocha) fi ayidolatry yeroo dhalatan waan ijaarameefidha. Dabalatanis hojiin dhimma Islaamaafi Muslimootaa ilaalchisee kennamu akka hin jalqabamnes ni yaadama.

Dhumarratti, Nabiyyii keenya (S A W) .. W) Yeroo isaan Hijiraa (migration) godhan akka kalandariitti filatame. Sababni isaas Hajiraan onnee sahaabotaa keessatti bakka guddaa qabdi sababa armaan gadiitiif.

1) Cunqursaa Muslimoota Makkaa keessatti raawwatamaa jiru xumura gochuuf murtiin qabatamaa fudhatame.

2) Muslimoonni godina mataa isaanii, hoogganaa, biyyaa fi mootummaa cunqursaa fi cunqursaa irraa bilisa ta'e akka qabaataniif bu'uura waan kaa'eef.

3) Roorroo fi cunqursaa isaan mudateef jecha ummanni muslimaa bilisa ta'e uumamuun bara Makkaa muslimoonni islaamummaa isaanii dhoksanii uumaa isaanii gabbaran xumuruun raawwatame.

4) Hijraan yeroo muslimni hundi islaamummaa dura buusee ergasii amantii isaatiif jecha bakka itti dhalate dhiisee madiinatti godaanee walitti dhufee islaamummaaf gatii kafaluudha.

5) Hijraan bara dhugaan dhara fi dhara adda baafatee islaamummaan karaa dhugaa ta'ee fi muslimoonni dhugaa hordofan dhugaa fi dhara addaan baafatanii of obsanii. Umer lamaanuu walgahii irratti kan kaasaniif sababa kana.

6) Rasuula (S.A.W) .. W) guyyaan isaan dhalatan, nabiyyummaa eegalanii fi du’an guyyaa murtiin rabbii hundi dhugoome malee kan nabiyyii (saw) miti.. .. W) yookaan muslimni amantii isaatiif kafaluu murteessee miti. Sababa kanaan hijraan bakka guddaa qabdi.

Jalqabbiin ji’aa hoo?
💥💥💥💥💥💥💥
Sehaboks, jalqaba waggaa lakkaa’uu Nabiyyii keenya (S A W) wajjiin .. W) Hijraa ( godaansa) tahuu qaba jedhanii erga waliif galanii booda gaafiin itti aanu baatiin jalqabaa waggaa kami? Dubbiin ajandaa taatee jirti. Kanas murteessuuf mariin itti fufeera.

Abdurahmaan Ibnu Auf (R.A. ። ) ji’a Rejeb irraa eegaluuf yaada dhiyeesse. Sahaabaan biraa ramadaana irraa akka jalqabu yaada dhiyeessaniiru. Kan biraa Rebie Al-Awol dhiyeesse. Usmaan ibnu Affaan fi Aliy ibnu Abiixaalib muharram ta'us yaada jedhu dhiyeessaniiru. Mariin filannoowwan afran dhiyaatan keessaa tokko filachuu irratti xiyyeeffate i.e. Rejeb, Ramadan, Rabbii Al-Awwol fi Muharram.

Waa’ee filannoowwan jiran muraasa haa ilaallu.
1. Ji'a Rebie Al-Awol ji'a Rasuulli (S.A.W). .. W) Ji'a kun ji'a waan baay'een jireenya keessatti ta'eedha. Bakka itti dhalatan, bakka itti makka irraa gara madiinatti godaanan, bakka itti du'an, Aa'ishaa, Nabi Mohammed (S A W) .. W) Islaamummaan ji'a masjidni (Quba) jalqaba itti ijaaramedha. Nabiyyiin (saw) .. W) Ji'a hundeeffamni masjiidaa itti kaayame, salaatni juma'aa itti eegalame, walitti hidhamiinsi obbolummaa Ansu'aariifi Muhaajiroota jidduutti godhame, heerri jalqabaa Madiinaa (Sehifetul Madiinaa) eebbifame.

2. Ramadaana: Ji'a Ramadaanaa Qur'aanni itti buufame: Nabi Mohammed (S A W) .. W) Bu'uuraalee islaamaa keessaa tokko ji'a soomanaati, ji'a laylatul qedr, injifannoon liqiin itti galmaa'e, Nabiyyiin makka keessaa ari'ame (S A W) .. Ji'a kun ji'a W) fi Sehab injifannoon deebi'anii bareenummaa fi taateewwan hedduu to'ataniidha.

3. Baatiin diddaa ji'oota kabajamaa keessaa isa tokko, Nabi Muhammad (صلى الله عليه وسلم) .. W) Ji'a israa'aa fi mu'iraaj gara masjidal aqsaa fi samii, hijraa dura jiraattonni xibaabaa (madiinaa) 70 ta'an Nabiyyii (s.a.w) wajjiin gara makkaa dhufan.. W) Ji’a isaan waliin dhaabbachuuf waadaa galan (waadaa lammaffaa-Akebah) ji’a duulli Xebuk itti gaggeeffame.

4. Baatiin Muharram:- Ji’oota Afran Rabbiin biratti kabajaman keessaa isa tokko. Nabiyyii (S.A.W) .. W) Yeroon isaan gara Wodinaatti godaanuuf murteessan yeroo isaan raayitii hajjii xumuranii Madiinaa fi naannoowwan dhihoo jiran birootti deebi’an ture.

Walgahiin hoggansa Khaliifaa Umer Ibn Al-Katab jalatti eegalamee ture dhumarratti jiini Muharram ji'a jalqabaa Hijraa akka ta'u waliigaltee irra gahameera.

Jiini Muharram maaliif filatame?
❓❓❓❓❓❓❓❓❓

Ergamaa rabbii (SAW) .. W) Baatiin hijraa itti shaakalsiisan ji'a muharram keessa hin turre akka namoonni hedduun yaadanitti. Muharram ji'a tokko qofa ture kan isaan godaansaaf halkan dabarsan. Haa ta’u malee sehaabonni nabiyyiidha (S A W) .. W) Ji’a Rabbii Al-Awwol hin filanne Hijraa godhan, Muharram ji’a jalqabaa hijraa godhanii filatan. Garuu nan ajaa’ibsiifadha maaliif?

Dhuma waltajjii irratti yaada dubbii Omariin dubbateef yaada ijoo ta'u ni arganna. Alii Ibnu Abiixaalib (R) jiini Muharram ji'a jalqabaa akka ta'u kan akeeke. ዐ) fi Osmaan Ibnu Affaan (R.A. ። ) turan. Umer Ibnu Al-Khattabis yaada isaanii kana deeggare. Kana jechuun filannoo Afran Kulefau Rashidin keessaa sadan jaalatanii fi deeggaran jechuudha.

Ergasii Caliph Umer Ibnu Al-Ketab (R) kan sahaabota walitti qabee dhimma irratti murteesse. ህ) Dhimmicha irratti akkana jechuun murtii dabarsan )

«Muharram irraa haa eegalu. Sababni isaas baatiin muharram ji'a kabajamaa fi ji'a jalqaba namni hajjii irraa deebi'e argatu.

Yaada Umer kana irratti qaamoleen walgahii biroos irratti waliif galanii jiru. Dubbiin kanaan goolabamte. Akka haasawa umer irraa hubannutti jiini muharram akka hajjiin itti yaadamuuf filatamte.

Hajjiin bu'uuraalee islaamaa keessaa tokko fi namni hajjii karaa sirrii ta'een fudhatama argate waan darberraa barachuu fi yakka irraa bilisa ta'uudha. Haala hajjii godhatanii yakka irraa bilisa ta'uu. Ergamaa Rabbii (S A W) .. ሳ) "Akkuma haati isa deesseen deebi'a" jedhee haala Meendaa "Meendaan jannata qofa" jedhee ibse. Haala kana yoo ilaallu hajjiin akka daa’ima reefuu dhalattuutti waan gaarii hojjachuuf akka carraa lammaffaatti ilaalama.

Sehaabonni hajjii isaanii xumuranii, dilii isaanii tan dabarte araaramanii, carraa fi abdii waan gaarii dalaguu argatanii, daandii dadhabsiisaa Makkaa irraa gara Madiinaa deemanii guyyaa 15niif gara maatii isaaniitti deebi'an, baatiin Zulhijaa dhumattee baatiin Muharram seente. Khalifa Umer (R) ዐ) filannoowwan biroo irra ji’a Muharram kan filataniif kanaafi.

Seenaan guddaan biraa dalagamus seenaa dabre irratti xiyyeeffachuun muharram waan filatan fakkaata seenaa dabre irratti xiyyeeffachuun seenaa nama dagachiisu irratti xiyyeeffachuun gahee ofiif gaarii dalaganii abdii horachuu irratti xiyyeeffachuun seenaa.

Rabbiin (SW) waa’ee ji’a kalandara ergamaa isaatiif (SAW) gaggeeyse ilaalchisee .. W) Yeroo gaaffiiwwan waljijjiirraa ji’aa deebii kennu, ibaadaawwan biroo irraa Hajjii moggaasuu (waaqeffannaa) yeroo waliin. Kanatu jedhe ፦

Waa'ee maatii keetii si gaafatan, "jedhiin, yeroo namaafis haajaafis. "
Yaa Muhammad! ) ji’oota gannaa irraa akka ati (waljijjiirtu) si gaafatu. Itti himi jarri mallattoo faayidaa ummataatiif. »(Al-Bekerah:189)

Achumaanis nabiyyii Muhammad (S A W) wajjiin .. W) Godaansa waggaa 16 booda Muharram ji'a jalqabaa hijiraa irraa waggaa 17ffaa lakkaa'e. Seenaawwan duraan turan akka bara hijiraatti duubatti deebi’an godhaman. Bara lakkaa'aa bara hijiraa 1445ffaa kaleessa nagaatti jenne har'a 1446 ji'a jalqabaa (muharram) guyyaa jalqabaa bara haaraa- 1/1/1446 bara hijiraa. Alhamdullilaah yaa rabbii

Yaa rabbii yaa Allah Barri haaraan bara nagaa, amantii, fi hojii gaarii isiniif haa ta'u.

*🍃🌹تـذكـيـر.الـكــــــــــــرام.بـالـصــــــلاة.والســــــــــلام.علـى.خـــــــــــير.الأنـــام.ar*

*🍃🌹 {{ الـلـهـم صــــل وســــلـم وبـارك عـــلى نـبـيـنا مـحــــــــمـد ﷺ }} 🌹🍃*

*ﷺ صــــــلَّى عـلـيـك الله ياخــيرَ الـورى ﷺ*
*ﷺ تـعـداد حــبــــات الرمــــال وأكــثـرا ﷺ*

*ﷺ صــــــلَّى عـلـيـك الله مـا غيـثٌ همى ﷺ*
*ﷺ فــوق السـهـول وبالـجـبـال وبالقرى ﷺ*

*ﷺ صــــــلَّى عـلـيـك الله فـــي عـلـيـائه ﷺ*
*ﷺ مـا صـــــــاح داع للأذان وكــــــبــرا ﷺ*

*ﷺ يـا رب صــــــل عــلـى الـنـبــي وآلـه ﷺ*
*ﷺ مـا فـاض نبع بالجداول أو جـــــرى ﷺ*

*ﷺ يـا رب صــــــل عـلى النبي محــــمد ﷺ*
*ﷺ ما شُـج جـــرح في سبيـلك وانبـرى ﷺ*

*ﷺ صـــلّوا عـلـى المـخـتـار أحــمد إنّـه ﷺ*
*ﷺ أزكى الأنام وخير من وطِيءَ الثرى ﷺ*

*🤲 {{ الـلــــــهـم صــــــــل وســــــــلـم وبــــــارك عــــــلى نـبـيـنا םבםב ﷺ }}*

•••━════════━•••