سالروز قهرمانی جهان اسمیسلوف
رویارویی قهرمانی جهان 1957 مسکو

در چنین روزی در سال 1957 "واسیلی اسمیسلوف" با شکست "میخائیل باتوینیک"، هفتمین قهرمان تاریخ شطرنج جهان لقب گرفت. این دومین رویارویی قهرمانی جهان بین این دو، پس از تساوی 1954 بود.

در این رویارویی و همچنین در رویارویی بعدی، باتوینیک بدون استفاده از دستیار بازی کرد. در طول رویارویی 1954، باتوینیک احساس کرد که اسمیسلوف در برابر تدارک او، بیش از حد آماده بازی می کند. از این رو او به ظن اینکه دستیاران، اطلاعاتش را لو داده اند به اطرافیانش بی اعتماد شد و دو رویارویی بعدی را به تنهایی انجام داد که در اولی انتقام شکستش را از اسمیسلوف گرفت و بار دیگر قهرمان جهان شد اما در دومی به "میخائیل تال" باخت. هرچند که سال بعدش با دستیار عنوانش را از تال نیز پس گرفت.

@Achmaz #WCC #WCC1957
#VasilySmyslov #Russia
#MikhailBotvinnik #Second

سالروز قهرمانی جهان کاپابلانکا
روزی که سرانجام لاسکر تسلیم شد

در چنین روزی در سال 1921 دکتر "امانوئل لاسکر" آلمانی در رویارویی قهرمانی شطرنج جهان 1921 هاوانا در شرایطی که 5 بر 9 (0-4) از "خوزه رائول کاپابلانکا" کوبایی عقب افتاده بود بجای حضور در دیدار پانزدهم، در نامه ای به سرداور مسابقات باختش را پذیرفت و بدین ترتیب "خوزه رائول کاپابلانکا" به عنوان سومین قهرمان تاریخ شطرنج جهان شناخته شد. این در حالی بود که هنوز 10 دیدار به پایان رویارویی باقیمانده بود و برنده باید به امتیاز 12.5 یا هشت برد می رسید.

پیش از آن "لاسکر" 26 سال و 337 روز عنوان قهرمانی شطرنج جهان را در اختیار داشت.
ی
@Achmaz #WCC #WCC1921
#Capablanca #EmanuelLasker

سالروز قهرمانی جهان میخائیل تال
قهرمانی شطرنج جهان 1960

در چنین روزی در سال 1960، "میخائیل تال" 23 ساله با غلبه بر "میخائیل باتوینیک"، هشتمین قهرمان تاریخ شطرنج جهان لقب گرفت

@Achmaz #WCC #WCC1960
#MikhailTal #MikhailBotvinnik

سالروز اولین دفاع میخائیل باتوینیک
قهرمانی شطرنج جهان 1951

در چنین روزی در سال 1951 "میخائیل باتوینیک" روس با وجود تساوی 12 بر 12 مقابل هموطنش "دوید برونشتین" به لطف قوانین وقت، از عنوان قهرمانی جهانش دفاع کرد. باتوینیک در دوره قبلی (سال 1948) در پی مرگ آلخین با پیروزی در یک تورنمنت به مقام قهرمانی جهان رسیده بود.

دو دور مانده به پایان رویارویی، "برونشتین" 27 ساله که از "باتوینیک" 39 ساله پیش افتاده بود، برای کسب لقب هفتمین قهرمان تاریخ شطرنج جهان، تنها به یک پیروزی دیگر یا دو تساوی در دو دیدار باقیمانده نیاز داشت اما در دیدار بیست و سوم باخت و با تساوی 22 حرکته در دیدار آخر، ناکام ماند. از دیگر اتفاقات جالب آن رویارویی، پیروزی بیشتر بازیکنان با مهره های سیاه بود.

مقالات و کتب مختلفی درباره این رویارویی جذاب منتشر شده است. خود باتوینیک نیز کتابی درباره این رویارویی نوشت.

@Achmaz #WCC #WCC1951
#MikhailBotvinnik #DavidBronstein

در آن زمان در تالار چایکوفسکی مسکو که محل برگزاری قهرمانی جهان 1951، اولین رویارویی تمام روس تاریخ قهرمانی شطرنج جهان بود، جای سوزن انداختن نبود

@Achmaz #WCC #WCC1951

شایعه باخت عمدی برونشتین

شایعه شده بود که "برونشتین" با فشار دولت شوروی در این رویارویی مجبور به باخت به باتوینیک (که رابطه نزدیکی با استالین داشت) شد اما او بعدها در مصاحبه ای عنوان کرد که با وجود فشارهای غیرمستقیم، فشار مستقیمی روی او نبوده و او عمداً شکست نخورده است اما جو حاکم بسیار سنگین و به گونه ای بوده است که به نظر می رسید که برنده شدنش می تواند آسیب جدی به او و اطرافیانش (همچون پدرش که در زندان بود) بزند.

نه بلافاصله پس از رویارویی بلکه مدتی بعد برونشتین از اینکه باتوینیک او را برای کنفرانس مطبوعاتی در اختتامیه دعوت نکرد ابراز رنجش کرد. باتوینیک هم که در اختتامیه از بازی برونشتین تعریف کرده بود کمی بعد نسبت به رفتار برونشتین در رویارویی که حتی گاهی باعث خنده تماشاگران شده بود، شکوه کرد. برونشتین در آن رویارویی در بسیاری از مواقع بلافاصله پس از انجام حرکت به پشت صحنه می رفت و فقط برای پاسخ به حرکات به پشت میز می آمد. رفتاری که در رویارویی قهرمانی جهان 2021 توسط "یان نپومنیشی" روس مقابل "مگنوس کارلسن" تکرار شد.

@Achmaz #WCC #WCC1951

سالروز دومین دفاع کلاسیک آناند
قهرمانی شطرنج جهان 2010

امروز سالروز چهارمین قهرمانی جهان بَبر مَدرَس در سال 2010 است. گمان می رفت رویارویی آن سال به تایبریک بکشد اما "ویشواناتان آناند" با مهره های سیاه دیدار آخر و در نتیجه رویارویی را برد و قهرمان جهان باقی ماند، آن هم در حالی که رویارویی در بلغارستان، زادگاه "وسلین توپالف" برگزار می شد.

@Achmaz #WCC #WCC2010
#Anand #VeselinTopalov

رویارویی قهرمانی شطرنج جهان 2010

رویارویی قهرمانی شطرنج جهان 2010 صوفیه با پیروزی "توپالف" در دیدار اول آغاز شد. آناند پس از بازی گفت که تدارکش را در حرکت بیست و سوم!! فراموش کرده بود. بجز اینکه اولین پیروزی در رویارویی ها بسیار مهم و تعیین کننده است، رقم خوردن اولین پیروزی آن هم در خانه و در اولین دیدار رویارویی، این طور در اذهان متبادر کرد که آناند این رویارویی را در نهایت خواهد باخت و حتی برخی از علاقه مندانش نگران باخت سنگین او بودند اما ویشی با تجربه، خیلی زود و بلافاصله با پیروزی در دیدار دوم، به رویارویی برگشت.

دیدار سوم در حالی به تساوی رسید که دو بازیکن فراموش کردند در پایان با یکدیگر دست بدهند. در دیدار چهارم "آناند" با مهره های سفید در حرکت دهم با یک نوآوری زیبا که نوآوری سال هم شد به پیروزی رسید و پیش افتاد!

دیدارهای پنجم (که حین آن برق پایتخت بلغارستان برای دقایقی رفت)، ششم (که آناند در رخدادی بی سابقه در تاریخ قهرمانی جهان در 13 حرکت پیاپی با اسب هایش بازی کرد) و هفتم (که توپالف در حرکت 11 ناولتی زد و تا حرکت 21 تنها 3 دقیقه!! زمان صرف کرد) با تکرار وضعیت به تساوی انجامید در اما در دیدار هشتم این "توپالف" بود که به لطف سهل انگاری حریف در آخربازی مساوی فیل های ناهمرنگ، به یک پیروزی شیرین دست یافت و کار را مجدداً به تساوی کشاند.

در دیدار بعدی "توپالف" از باخت جست و اما دور بعدش یعنی دهم او بود که فرصت سوزی کرد. در انتهای دیدار یازدهم که پس از یک دقیقه سکوت به احترام درگذشت "آندور لیلینتال" آغاز شد "آناند" دامی زیرکانه برای "توپالف" گستراند اما وسلین خام نشد.

و اما در دیدار دوازدهم و پایانی ... آناند با انتخاب «دفاع لاسکر» نشان داد که به تساوی راضیست. تساوی ای که رویارویی را نیز 6-6 مساوی می کرد و تکلیف قهرمان را به تایبریک (دیدارهای تکمیلی سرعتی) می کشاند اما "توپالف" که هم از تبحر حریف در شطرنج سرعتی آگاه بود و هم خودش (به علت باخت تایبریک قهرمانی جهان 2006 مقابل کرامنیک) دل خوشی از تایبریک نداشت، در وضعیت متعادل، بی گدار به آب زد و "آناند" با تجربه، با فرصت طلبی، بالاخره اولین پیروزی سیاه را در این رویارویی رقم زد و در مجموع با پیروزی 6.5 بر 5.5، اگر قهرمانی 2000 فیده تهرانش را هم حساب کنیم، برای چهارمین بار، قهرمان شطرنج جهان شد.

نکته جالب اینکه "آناند" پس از پایان رویارویی گفت که بجز اعضای تیمش یعنی نیلسن، قاسمجانوف، گانگولی و ویتاشک از تدارکات کارلسن، کرامنیک و کاسپاروف هم بهره برده است. کارلسن در رویارویی قبلی اش (2006 مقابل کرامنیک) نیز به او کمک کرده بود. قوی ترین دستیار "توپالف" اما هموطن جوانش "ایوان چپارینوف" بود. البته او به یک ابر رایانه دولتی (بلو جین پی IBM با 8192 پردازنده) نیز دسترسی داشت.

@Achmaz #WCC #WCC2010
#Anand #VeselinTopalov

ماجرای قهرمانی جهان 1948

پس از مرگ مشکوک "الکساندر آلخین" (قهرمان وقت شطرنج جهان) در سال 1946، فدراسیون بین المللی دیگر نمی توانست از طریق رویارویی، قهرمان جهان را مشخص کند و از این رو پس از حدود دو سال چاره اندیشی و ارزیابی گزینه های مختلف، در نهایت تصمیم گرفت برای تعیین قهرمانی بعدی شطرنج جهان بین پنج نفر از بهترین بازیکنان شطرنج دنیا یعنی "ماکس اُوه"، "میخائیل باتوینیک"، "پاول کرس"، "واسیلی اسمیسلوف" و "ساموئل رشفسکی" تورنمنت ویژه ای برگزار کند که در پایان آن "میخائیل باتوینیک" از شوروی با کسب 14 امتیاز از 20 دیدار به عنوان ششمین قهرمان تاریخ شطرنج جهان شناخته شد.

این قهرمانی آغاز حاکمیت شوروی بر شطرنج جهان بود که تا 24 سال بعد نیز توسط باتوینیک، اسمیسلوف، تال، پتروسیان و اسپاسکی تداوم یافت تا این که "بابی فیشر" آمریکایی در سال 1972 به سلطه آنها [موقتا] پایان داد.


اطلاعات بیشتر:

قهرمان روس با پرچم فرانسه: آلخین هرچند متولد شوروی بود اما با تابعیت فرانسه قهرمان جهان شد. خشم سران رژیم شوروی از این موضوع تا حدی بود که مرگ بسیار مشکوک آلخین را به آنها نسبت می دهند.

دعوای میزبانی: بر سر میزبانی قهرمانی جهان 1948 کشمکش های بسیاری بین هلندی ها و روس ها به وجود آمد که در نهایت با وجود ریاست یک هلندی در فیده، 10 دور اول در لاهه ی هلند و 15 دور باقیمانده در مسکو برگزار شد.

استقبال کم نظیر: در بخشی که در مسکو برگزار شد 2000 نفر از سالن و دست کم 3000 نفر از خیابان های اطراف محل برگزاری، مسابقات را تماشا می کردند.

جایزه: جایزه کل مسابقات 13.000 دلار بود که 5000 دلار آن به قهرمان رسید.

عضویت شوروی در فیده: قهرمانی جهان 1948 اولین قهرمان جهانی بود که شوروی عضو فدراسیون بین المللی شطرنج موسوم به «فیده» شد. از این رو از آن سال به عنوان تولد مجدد فیده! یاد می شود. البته روس ها به جهت عضویت در فیده باج خواهی های بسیاری کردند از جمله اين كه امتیازات متعددی راجع به نحوه برگزاری قهرمانی شطرنج جهان 1948 از فیده گرفتند.

ممکن بود شش نفر باشند: در برهه هایی قرار بود که "میگویل نایدورف" به عنوان نفر ششم به این تورنمنت اضافه شود که این اتفاق (در پی مخالفت روس ها) رخ نداد. "روبن فاین" آمریکایی نیز با وجود داشتن دعوتنامه خودش از حضور در این رقابتها انصراف داد.

داوران رویارویی: استادان بزرگ "میلان ویدمار" (یوگسلاوی سابق) سرداور و "الکساندر کوتوف" (شوروی) داور رقابتها بودند.

عملکرد عجیب کرس: چهار شکست پیاپی "پاول کرس" به "باتوینیک" به قدری عجیب و غیر منتظره بود که عده ای عقیده داشتند رژیم شوروی او را مجبور به باختن کرده است. گفته می شد به "کرس" هشدار داده شده بود که مانع قهرمانی "باتوینیک" نشود. هرچند "کرس" این موضوع را تلویحاً رد کرد اما خود "باتوینیک" سال ها بعد اعتراف کرد که در بخش مسکوی تورنمنت به او از سوی "استالین!" پیشنهاد شد که اگر می خواهد طوری برنامه ریزی شود که بازیکنان شوروی از روی عمد به او ببازند که "باتوینیک" [به گفته ی خود] آن پیشنهاد را رد کرد.

@Achmaz #WCC #WCC1948