Eguerdi on, lagunok! Atzo amaitu zen bakegileen aurkako epaiketa Parisen:

🔴 Urtebeteko eta bi urteko espetxe zigorrak eskatu ditu prokuradoreak Molle eta Etcheverry bakegileentzat https://labur.eus/56UDk

Bestalde:

🔸 Sortuko sei kide epaituko dituzte euskal presoei "ongi etorri" ekitaldiak antolatzeagatik https://labur.eus/nLwsX

🔸 Oroibidea, memoria historikoaren erreferente digitala 23.000 biktimaren datuekin https://labur.eus/a4z1U
(Euskalerria irratiaren albistea)

Eta sakonago irakurtzeko:
🗣Pierre Stambul judu antisionista: "Sionistek palestinarrak nahi dituzte AEBetako amerindioen gisara, erreserba batzuetan edo beren lurretatik kanpo" https://labur.eus/q0hQU

Informatzen jarraituko dugu, gero arte!

Arratsalde on! Kongoko egoera aztergai, Jenofa Berhokoirigoinek artikulu honetan.

Ruandarekilako gerra saihesteko "azken aukeratzat" jo du Angolaren mediazioa Kongok https://labur.eus/tiXvu

Horrez gain, datu bi:

🔸 Gaza iparraldeko herritarrak egunean 245 kaloria dauzka bizirauteko https://labur.eus/eaDgy

🔸 Iaz baino %25 ama gehiagok dute poliziaren zaintza Nafarroan https://labur.eus/6GsHi

📸 Eta ikusi hemen Wiki Loves Monuments 2023 lehiaketaren irabazleak. 46 herrialdetako 4.700 argazkilarik parte hartu zuten, lizentzia libreak dituzten 200.000 argazkirekin. https://labur.eus/q6YjU

Gaurko egunez duela 25 urte, 1999an Esteban Nieto euskal presoaren ospitaleko ohera kateatu ziren ekintzaileak.

Nieto Puerto del Realeko erietxean zegoen, minbizia diagnostikatuta eta medikuek hiletsita. Auzitegi Nazionalak, hala ere, presoa berriro ere espetxeratzeko agindu zuen. Elkartasuna adierazteko ohean kateatu ziren Presoekin Elkartasuna taldeko hiru kide eta beste bi teilatutik jaitsita, ospitaleko fatxadan zintzilikatu ziren. Guztiak atxilotu zituzten, baina elkartasun mezua presoarenganaino eramatea lortu zuten ekintzaileok.

Gehiago:

1971: 343 emakumek publikoki adierazi zuten abortatu zutela, Simone de Beauvoirren ekimenez https://labur.eus/xfKpx

1976: Segoviako espetxetik ihes egin zuten 29 presok, gehienak ETAko kideak https://labur.eus/vPTlS

2003: Bardeetako tiro-eremuan sartu ziren zazpi ekintzaile Irakeko gerraren aurkako protestan https://labur.eus/87Oz1

Egun on, lagunok! Katalanarentzat albiste txarrak Valentzian ⤵️

🔴 Hizkuntz-eredua aldatu nahi dute ikastetxeetan. Sakon landu dugu gaia. https://labur.eus/CGFbr

Baditugu kontu gehiago:

🔸 Alokairuen laguntzak eskuratzeko baldintzak gogortu direla salatu du Berri-Otxoak plataformak https://labur.eus/QvQgE (Uriola)

🔸 Iparraldean ere, euskararen aukera ahalbidetu du Netflixek https://labur.eus/Mpcec (Euskal Irratiak)

✍️ Eta irakurle gutun bat, Athleticen finalari eta euskarari lotuta: Harrotasun zuri-gorria euskara sustatzeko palanka https://labur.eus/QDq6a

✋🏿 Egun on!

🇮🇱 🇵🇸 Israelgo mediku batek akusazio larriak egin ditu gerra ospitale batean palestinarrei ematen dieten tratua dela eta: "Ospitalean preso palestinarrak esku eta hankak lotuta eta begiak itxita dituzte egun osoan" https://labur.eus/q2K7d

➕ Albiste mamitsu gehiago:

🔸 Gasteizko Udalak 112.000 euro itzultzeko eskatu dio Lazarraga kultur elkarteari https://labur.eus/A0BIO

🔸 Ertzaintzaren taser pistolen erabilera bi kasutik hamabira igo da lau urtean https://labur.eus/x42LS (Gedarren albistea)

🔸 Berangoko Otxantegi Herri Lurrak bigarren urteurrena ospatuko du, desalojo mehatxua gainean duela https://labur.eus/snsOp

🔸 Eta amaitzeko iritzi artikulu bat: Beldurraren hiria https://labur.eus/kHtq9

Ondo izan

Egonarria 12 I Elikagaien prezioak zergatik igo dira hainbeste?

📈 Juanma Intxaurrandieta Nafarroako Unibertsitateko ekonomia irakaslea eta INTIAko kudeatzaile ohia da, egun erretiratua. Hizkera arruntean eta adibideekin azaldu du nola ezartzen diren prezioak. Ohartarazi du badirela liga ezberdinak: mundu mailakoa eta herri mailakoa.

🎥 Ikusentzun elkarrizketa: https://labur.eus/qfwnG
🖋 Irakurri laburpena: https://labur.eus/EvWTu

🔊 Zer iruditzen aurten Euskaraldia baino, Desiraldia egiten badugu? Hiru eguneko ‘katxondismo gorpuztua' da, Kevinen arabera. Baina sexua soilik ez, futbola, moon cup-ak eta aste santuko prozesioak ere landu ditugu saioan. ⤵️

Beranduegi 4x14: Athleticen moon kopa
https://labur.eus/Osm40

Gozatu!

🎥🎥🎥🎥🎥🎥

Gabon lagunak!

Abenduan zendu zen koreografi handi baten bizitzari begira jarriko gara dokumental honetan.

🕺 Bizi naizeno
https://labur.eus/41E3x

📝 Filipe Oihanburu koreografo eta idazleari buruzko sorkuntza-lana da. Duela hamar urte baino gehiagotik filmatu duen Lucia Barahona bere ilobak zuzendua. Erretratu musikal honek garaiak zeharkatzen ditu eta euskal dantzan eta kantuan berrikuntza bultzatzen jakin duen koreografo eta koru-buru honen ibilbidea berrikusten du. Beste gai batzuk, hala nola transmisioa, konpromiso politikoa eta bizitzarekiko maitasuna, zehaztasunez eta samurtasunez aztertzen ditu filmak. 2023ko abenduan zendu zen Oihanburu.

🎬 Kanaldudek zabaldu du Lucia Barahonaren filma.

🕥 66 minutu

🎞 521 dokumental ikusgai, euskaraz eta doan: https://www.dokumentalak.com

Gaurko egunez 1937an Francoren gobernuak Bilboren itsas blokeoa iragarri zuen.

Britainia Handiak eta Frantziak ez zioten aitortzarik adierazi eta soilik onartu zuten merkataritza ontzien kontrola 3 miliara. Bilbo babesten zuten kostaldeko bateriak nagusi ziren distantzia horretan, eta behin 3 miliako muga igarota merkantzia-ontziek bazekiten ez zituztela atxilotuko. Egun horretan bertan izan zen lehen gertakaria: Thorpehall ontzi ingelesa gerarazten saiatu ziren frankistak, baina hiru destruktore ingelesen laguntzarekin Bilbora iristea lortu zuen. Argazkian, Gipuzkoa bou-ko marinelak ikurrina altxatzen.

Gehiago:

1937: Abadiñoko Saibigain mendian borroka latzak hasi ziren Eusko Gudarostearen eta armada frankistaren artean https://labur.eus/cFfWs

1969: EGIko kide Artajo eta Asurmendi hil ziren, lehergailu bat prestatzen ari zirela https://labur.eus/jZttj

1996: Itoizko kable estrategikoenak rotaflexaz moztu eta lanak urtebetez gelditzea lortu zuten https://labur.eus/oxoui

Gaurko egunez duela 30 urte 1994an, Ruandako tutsien aurkako genozidioa abiatu zuten hutuek.

NBEko Kasko Urdinek herrialdea utzi zutenean, hutsunea baliatu zuten hutuek eta hiru hilabetetan 800.000 tutsi hil zituzten. Frogatuta geratu da genozidioa eragin zuen gobernua urteetan babestu zuela Frantziak. Parisek ez du sekula bere ardura onartu, nahiz eta Ruandako Gobernuak gerora froga sendoak publikoki aurkeztu. Munduko potentzia handiek ezikusia egin zuten.

Gehiago:

1803: Haitiko iraultzako lider Toussaint Louverture Frantziako espetxe batean hil zen https://labur.eus/6RJ4y

1937: Donostian euskara eta katalan asko entzuten zela salatu zuen Falangeren Unidad egunkariak https://labur.eus/Prefq

2009: Peruko presidente izandako Alberto Fujimoriri 25 urteko kartzela zigorra ezarri zioten https://labur.eus/gpiZP

2017: ETA armagabetu zen, gizarte zibilaren laguntzari esker https://labur.eus/zy0oy

🟠 Euskararen putzu sakonetan sartu gara aste honetako BTN saioan, eta Edurne Azkaratek buruz egin du uretara salto.

"Periferiaren euste lan eta praktika berrien garapenik gabe ez dago euskara babesterik" ⤵️
https://labur.eus/T3iBA

Ondo izan!

Gaurko egunez, 1970ean, urpekari nuklear batek istripua izan zuen Bizkaiko Golkoan.

K8 urpekari sobietarra zen, eta bi erreaktore atomiko eta hainbat torpedo nuklear zeramatzan. Maniobra militarrak egin ostean, bi sute piztu ziren barruan, eta ezbehar katea eragin zuen. Tripulazioaren zati handiena atera zuten arren, lau egunera, apirilaren 12an 52 tripulanterekin eta karga nuklearrarekin ondoratu egin zen 4.680 metroko sakonerara.

Gehiago:

1857: Mangal Pandey soldadu zipaioa urkatu zuten Indian, britainiar soldaduen aurkako eraso bat egotzita https://labur.eus/3VaYV

1950: Poliziaren komisaldegi bat leherrarazi zuen Bartzelonan CNTko militante Josep Lluís Faceríasek https://labur.eus/YlFnr

1973: Peruko mugimendu feministak Miss Unibertso edertasun lehiaketaren aurkako manifestazioa egin zuen Liman https://labur.eus/98NHQ

1986: Greenpeaceko kideak Nevadako arma nuklearren poligonoan sartu eta proba geratzea lortu zuten https://labur.eus/zdPKC

👋🏽 Astelehen on ARGIAzale!

Ekin diezaiogun tirri-tarra asteari:

🚧 Gurseko kontzentrazio esparruan egondako presoak omendu dituzte, tartean 6.000 euskaldun: https://labur.eus/goR1J

⛔️ "Harroputzaren bide motza" EAEko aurrekanpainaren kronika Gorka Peñagarikanoren eskutik: https://labur.eus/WQGX0

🎤 "Bertsolari ijitoak", 'Europako txiki(tu)ak' sailaren ale berria Cira Cresporen lumatik: https://labur.eus/cyQLP

🎬 Palestinari, osasun mentalari eta transexualitateari buruzko filmak ikusi ahalko dira Giza Eskubideen Zinemaldian, besteak beste (Irutxulo bidez): https://labur.eus/fnjop

👋🏽 Eguerdi on lagunok!

❗️ Polizia indarrez sartu da Quitoko bere enbaxadan, eta Mexikok harremanak eten ditu Ekuadorrekin: https://labur.eus/5tkIJ

🌍 Lurraren defentsan topaketak eta manifestazioa deitu ditu EH Bizirikek larunbata honetan Azpeitian: https://labur.eus/lQAhq

Horrez gain, bi analisi:

✍️ "Eztabaidak eta oporrak", Estitxu Eizagirreren eskutik: https://labur.eus/0GpKb

✍️ "Euskal Herria a(ta)skatuta", Gorka Bereziartuaren eskutik 'Ezetz astea ondo bukatu' sailaren ale berria: https://labur.eus/aS6cm

🔴 AZKEN ORDUKOA | Jose Antonio Ardanza lehendakari ohia hil da, 82 urterekin. Politikari jeltzalea Eusko Jaurlaritzako lehendakaria izan zen 1985etik 1999ra bitartean. https://labur.eus/8zPHx

Arratsalde on, lagunok!

🚫 1936an fusilatutako trenbide-langileak irudikatzen dituen erraldoi bat zentsuratu du Zizur Zendeako eskuinak https://labur.eus/RMpa7

📽 Ecozine jaialdiak ingurumenaren inguruko filmak ekarriko ditu datorren astean Iruñeko Golem zinemetara https://labur.eus/OwB4I (Euskalerria irratiaren albistea)

Palestinatik zenbait berri:

🔸 Israelgo Armada Gaza hegoaldetik erretiratu da “etorkizuneko misioak” prestatzeko https://labur.eus/HU0dE

🔸 Walid Daqqa hil da, Israelen espetxean 38 urte zeramatzan preso palestinarra https://labur.eus/YIcG6

Informatzen jarraituko dugu!

🟡 Ingalaterrako lorategi pozoitsu bat ezagutzera eraman gaitu aste honetan Garbiñe Larreak. Baina hori soilik ez, berbena belarraz eta larrosaren erabilera terapeutikoez ere hitz egin digu. ⤵️

Menda Bikoitza #10: 'The Poison garden' lorategia
https://labur.eus/nzpfs

Gozatu!

Gaurko egunez, 1937an, tropa frankistek Bilbo bonbardatu zuten.

Alemaniako eta Italiako abiazioek hartu zuten parte bonbardaketan, eta 30 lagun hil zituzten. Beste 16 hildako eta 40 zauritu izan ziren, Uribarri auzoko tunelean babes hartutako herritarrak harrapatu zituenean tren batek. Egun berean frankistek ondorengo herriak ere bonbardatu zituzten: Amorebieta-Etxano, Areatza, Arrigorriaga, Bedia, Bermeo, Etxebarri, Galdakao, Gorbeia, Leioa, Ugao-Miraballes eta Zeanuri.

Gehiago:

1914, duela 110 urte: Kaxilda Hernaez anarkista jaio zen Zizurkilen https://labur.eus/dB8zK

1948: Deir Yassin herrixka palestinarrean sarraskia egin zuten sionistek, Israelen sorrera baino hilabete lehenago https://labur.eus/CoxDs

2012: Iñigo Cabacas gaztea hil zen, Ertzaintzak lau egun lehenago jaurtitako pilotaren ondorioz https://labur.eus/KXCdG

2013: Espainiako epaitegiek bidali zizkieten atxilotze aginduak publikoki hautsi eta Askegunea abian jarri zuten Donostian https://labur.eus/0JwZA

Egun on, ARGIAzale! Asteartea hasteko berri batzuk segidan:

👮‍♂️ Beasaingo bi udaltzain zauritu dira komisarian suzko arma batekin tiro eginda https://labur.eus/IhSKP

🎤 Apirilaren 25ean hasiko da Gipuzkoa Bertsotan, Eskoriatzan https://labur.eus/Ogsk7 (Bertsozale.eus-en albistea)

🗣 Iñaki Etxeleku: "Gure estatutuek espekulazio merkatutik kanpo ezarri dute gure etxebizitza kooperatiba" https://labur.eus/CtvAY (Euskal Irratien elkarrizketa)

Amaitzeko, Sustrai Erakuntza fundazioko kideen iritzi-artikulua:
✍️ Forestalia: berriztagarrien sehaska kulunkatzen duen beste esku bat https://labur.eus/PBN31

Gero arte!

Eguerdi on, irakurle!

🔴 Administrazioan Euskaraz taldeak salatu du Iruñeko eta Antsoaingo udalek euskara baztertu dutela zenbait lan deialditan https://labur.eus/WqwfW

😡 Euskal Konfederazioak haserrea adierazi du EEPren batzar nagusian, euskararen aldeko politikei diru gehiago ez bideratzeagatik https://labur.eus/fRJfS

5️⃣0️⃣. urteurrenean, 50.000 afiliatuko langa gainditu du LABek https://labur.eus/6GwZD

🎞 Laburbira hasiko da ostiralean: euskarazko zortzi film labur, 35 herritan https://labur.eus/k5vRq

✍️ Eta azkenik, Josebe Blanco artzainaren iritzi-artikulua:
Munduan leku bat https://labur.eus/o7x4d

Ondo segi 👋