#Қонунчиликдаги_янгиликлар
Ҳисоб палатасининг бир қатор кўшимча функциялари белгиланди
Ўзбекистон Республикаси Ҳисоб палатаси фаолияти такомиллаштирилаётганлиги муносабати билан айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритилди (ЎРҚ-712-сон, 27.08.2021 й.)
🔰 Қонун билан Бюджет кодексига киритилган ўзгартиришга кўра, эндиликда Ҳисоб палатаси бюджет тизими бюджетларининг ҳамда белгиланган тартибда ташкил этилган бошқа жамғармаларнинг даромадларини кўпайтириш захираларини замонавий ахборот-коммуникация технологияларини қўлламасдан ҳам аниқлаш ва сафарбар қилишни амалга ошириши мумкин.
☑️ Шунингдек, "Ўзбекистон Республикасининг Ҳисоб палатаси тўғрисида"ги Қонунга киритилган ўзгартиш ва қўшимчаларга кўра, Ҳисоб палатаси:
● яширин иқтисодиётни қисқартиришга қаратилган чораларнинг амалга оширилишини ўрганади ҳамда назорат қилади;
● давлат бошқарув органларида, шунингдек устав фондида (устав капиталида) давлат улуши 50 фоиз ва ундан ортиқ бўлган муассаса ва ташкилотларда коррупцияга қарши курашиш бўйича ички назорат тизимини жорий қилиш, унинг самарали фаолият кўрсатишига доир чораларнинг амалга оширилиши устидан назорат қилади.
🔘 Қонун билан Ҳисоб палатасининг бир қатор кўшимча функциялари, жумладан, давлат харидлари тўғрисидаги қонунчилик талабларининг тўғри қўлланилиши устидан давлат назоратини амалга ошириш соҳасидаги функциялари белгиланди.
Ҳисоб палатасининг бир қатор кўшимча функциялари белгиланди
Ўзбекистон Республикаси Ҳисоб палатаси фаолияти такомиллаштирилаётганлиги муносабати билан айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритилди (ЎРҚ-712-сон, 27.08.2021 й.)
🔰 Қонун билан Бюджет кодексига киритилган ўзгартиришга кўра, эндиликда Ҳисоб палатаси бюджет тизими бюджетларининг ҳамда белгиланган тартибда ташкил этилган бошқа жамғармаларнинг даромадларини кўпайтириш захираларини замонавий ахборот-коммуникация технологияларини қўлламасдан ҳам аниқлаш ва сафарбар қилишни амалга ошириши мумкин.
☑️ Шунингдек, "Ўзбекистон Республикасининг Ҳисоб палатаси тўғрисида"ги Қонунга киритилган ўзгартиш ва қўшимчаларга кўра, Ҳисоб палатаси:
● яширин иқтисодиётни қисқартиришга қаратилган чораларнинг амалга оширилишини ўрганади ҳамда назорат қилади;
● давлат бошқарув органларида, шунингдек устав фондида (устав капиталида) давлат улуши 50 фоиз ва ундан ортиқ бўлган муассаса ва ташкилотларда коррупцияга қарши курашиш бўйича ички назорат тизимини жорий қилиш, унинг самарали фаолият кўрсатишига доир чораларнинг амалга оширилиши устидан назорат қилади.
🔘 Қонун билан Ҳисоб палатасининг бир қатор кўшимча функциялари, жумладан, давлат харидлари тўғрисидаги қонунчилик талабларининг тўғри қўлланилиши устидан давлат назоратини амалга ошириш соҳасидаги функциялари белгиланди.
#Биласизми
🔘 Камбағал ва ишсиз фуқароларни тадбиркорликка жалб қилиш, уларнинг меҳнат фаоллигини ошириш юзасидан қуйидаги имтиёзлар берилган:
➖тадбиркорларга иш ўринлари ва шароитларини ногиронлиги бўлган шахсларга мослаштириш учун ҳар бир мослаштирилаётган иш жойи учун БҲМ нинг 40 баравари (9 млн 800 минг сўм) миқдоригача;
➖тадбиркорлик фаолиятини бошлаётган ишсиз фуқароларга тадбиркорлик субъекти сифатида давлат рўйхатидан ўтгандан сўнг дастлабки уч ой мобайнида олинган бино ва иншоотнинг ижара тўлови;
➖ҳунармандларнинг “Ҳунарманд” уюшмасига аъзолик бадали харажатларини қоплаш учун субсидия ажратилади.
🔘 Камбағал ва ишсиз фуқароларни тадбиркорликка жалб қилиш, уларнинг меҳнат фаоллигини ошириш юзасидан қуйидаги имтиёзлар берилган:
➖тадбиркорларга иш ўринлари ва шароитларини ногиронлиги бўлган шахсларга мослаштириш учун ҳар бир мослаштирилаётган иш жойи учун БҲМ нинг 40 баравари (9 млн 800 минг сўм) миқдоригача;
➖тадбиркорлик фаолиятини бошлаётган ишсиз фуқароларга тадбиркорлик субъекти сифатида давлат рўйхатидан ўтгандан сўнг дастлабки уч ой мобайнида олинган бино ва иншоотнинг ижара тўлови;
➖ҳунармандларнинг “Ҳунарманд” уюшмасига аъзолик бадали харажатларини қоплаш учун субсидия ажратилади.
#Қонунчиликдаги_янгиликлар
Вазирлар Маҳкамаси қарори (537-сон, 23.08.2021 й.) билан Ҳукуматнинг айрим қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.
➡️ Ўзгартиришларга мувофиқ, уй-жой олиш ёки якка тартибдаги уй-жойлар учун фуқароларга субсидия тўлаш тартиби бўйича 2020 йилдаги субсидиялар тўлашнинг мақсадли мўлжаллари доирасида субсидияларни тўлаш муддати 2021 йил 1 декабргача узайтирилди. Илгари 2021 йил 1 июлгача эди.
✅ Ариза берувчининг ўртача ойлик даромадлари миқдори Низомда кўрсатилган меъёрлардан up кам бўлса, унинг даромадлари ҳисоб-китобига
қўшимча равишда у билан бирга яшамаётган яқин қариндошларининг даромадлари ҳам киритилиши мумкин.
🗓 Квартира сотиб олиш ёки якка тартибдаги уй-жойларни қуриш
ва реконструкция қилиш учун ажратиладиган ипотека кредити учун субсидия тақдим этиш тўғрисидаги хабарнома у берилган вақтдан бошлаб 12 ой давомида амал қилади.
📝 Субсидия тақдим этишни рад этиш тўғрисидаги хабарномани олган ариза берувчи ушбу Низомда белгиланган умумий тартибда такроран (бир календарь йилида икки марта) мурожаат қилиши мумкин.
📌 Мазкур тартибга кўра, даромади юқори бўлмаган оила сифатида қишлоқларда даромади меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдорининг 3,0 бараваридан 6,9 бараваригача, шаҳарларда эса 3,0 бараваридан 8,0 бараваригача этиб белгиланди. Илгари тегишлича 3,8 дан 5,8 бараваригача ҳамда 4,0 дан 6,5 бараваригача эди.
Вазирлар Маҳкамаси қарори (537-сон, 23.08.2021 й.) билан Ҳукуматнинг айрим қарорларига ўзгартириш ва қўшимчалар киритилди.
➡️ Ўзгартиришларга мувофиқ, уй-жой олиш ёки якка тартибдаги уй-жойлар учун фуқароларга субсидия тўлаш тартиби бўйича 2020 йилдаги субсидиялар тўлашнинг мақсадли мўлжаллари доирасида субсидияларни тўлаш муддати 2021 йил 1 декабргача узайтирилди. Илгари 2021 йил 1 июлгача эди.
✅ Ариза берувчининг ўртача ойлик даромадлари миқдори Низомда кўрсатилган меъёрлардан up кам бўлса, унинг даромадлари ҳисоб-китобига
қўшимча равишда у билан бирга яшамаётган яқин қариндошларининг даромадлари ҳам киритилиши мумкин.
🗓 Квартира сотиб олиш ёки якка тартибдаги уй-жойларни қуриш
ва реконструкция қилиш учун ажратиладиган ипотека кредити учун субсидия тақдим этиш тўғрисидаги хабарнома у берилган вақтдан бошлаб 12 ой давомида амал қилади.
📝 Субсидия тақдим этишни рад этиш тўғрисидаги хабарномани олган ариза берувчи ушбу Низомда белгиланган умумий тартибда такроран (бир календарь йилида икки марта) мурожаат қилиши мумкин.
📌 Мазкур тартибга кўра, даромади юқори бўлмаган оила сифатида қишлоқларда даромади меҳнатга ҳақ тўлашнинг энг кам миқдорининг 3,0 бараваридан 6,9 бараваригача, шаҳарларда эса 3,0 бараваридан 8,0 бараваригача этиб белгиланди. Илгари тегишлича 3,8 дан 5,8 бараваригача ҳамда 4,0 дан 6,5 бараваригача эди.
ХОДИМ РОЗИЛИГИ БИЛАН ИШ ВАҚТИДАН ТАШҚАРИ ҚАНЧА ИШЛАШИ МУМКИН?
✅ Ходим учун белгиланган кундалик иш (смена) муддатидан ташқари ишлаш иш вақтидан ташқари иш деб ҳисобланади.
✅ Меҳнат кодексига кўра, ходим ўз розилиги билан иш вақтидан ташқари сурункасига 2 кун давомида 4 соатдан (меҳнат шароити оғир ва зарарли ишларда — 1 кунда 2 соатдан) ва йилига 120 соатдан ортиқ ишлаши мумкин эмас.
☝️Масалан, агар ходим биринчи куни 4 соат иш вақтидан ташқари ишга жалб қилинган бўлса, эртаси куни ҳатто унинг розилиги бўлган тақдирда ҳам уни бундай ишларга жалб этиш тақиқланади.
▪️Иш сменаси 12 соат бўлганда, шунингдек меҳнат шароити ўта оғир ва ўта зарарли ишларда иш вақтидан ташқари ишларга, ходимнинг розилиги бўлган тақдирда ҳам йўл қўйилмайди.
▪️Шунингдек, ходимни сурункасига 2 смена давомида ишга жалб этиш тақиқланади.
✅ Ходим учун белгиланган кундалик иш (смена) муддатидан ташқари ишлаш иш вақтидан ташқари иш деб ҳисобланади.
✅ Меҳнат кодексига кўра, ходим ўз розилиги билан иш вақтидан ташқари сурункасига 2 кун давомида 4 соатдан (меҳнат шароити оғир ва зарарли ишларда — 1 кунда 2 соатдан) ва йилига 120 соатдан ортиқ ишлаши мумкин эмас.
☝️Масалан, агар ходим биринчи куни 4 соат иш вақтидан ташқари ишга жалб қилинган бўлса, эртаси куни ҳатто унинг розилиги бўлган тақдирда ҳам уни бундай ишларга жалб этиш тақиқланади.
▪️Иш сменаси 12 соат бўлганда, шунингдек меҳнат шароити ўта оғир ва ўта зарарли ишларда иш вақтидан ташқари ишларга, ходимнинг розилиги бўлган тақдирда ҳам йўл қўйилмайди.
▪️Шунингдек, ходимни сурункасига 2 смена давомида ишга жалб этиш тақиқланади.
#Сайлов_2021
✅ Қонунчиликка кўра, қуйидаги фуқаролар вилоят, туман ва шаҳар сайлов комиссиясининг, округ ва участка сайлов комиссиясининг аъзоси бўлиши мумкин:
➖ 21 ёшга тўлган;
➖ ўрта ёки олий маълумотга, қоида тариқасида, сайловга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш борасида иш тажрибасига эга бўлган;
➖ аҳоли ўртасида обрў-эътибор қозонган фуқаролар.
🚫 Қуйидагилар сайлов комиссиясининг аъзоси бўлиши мумкин эмас:
● бошқа сайлов комиссияларининг аъзолари;
● сиёсий партияларнинг аъзолари;
● вилоят, туман ва шаҳар ҳокимлари;
● прокуратура органларининг, судларнинг мансабдор шахслари;
● номзодларнинг яқин қариндошлари ва ишончли вакиллари;
● номзодларга бевосита бўйсунувчи шахслар.
✅ Қонунчиликка кўра, қуйидаги фуқаролар вилоят, туман ва шаҳар сайлов комиссиясининг, округ ва участка сайлов комиссиясининг аъзоси бўлиши мумкин:
➖ 21 ёшга тўлган;
➖ ўрта ёки олий маълумотга, қоида тариқасида, сайловга тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш борасида иш тажрибасига эга бўлган;
➖ аҳоли ўртасида обрў-эътибор қозонган фуқаролар.
🚫 Қуйидагилар сайлов комиссиясининг аъзоси бўлиши мумкин эмас:
● бошқа сайлов комиссияларининг аъзолари;
● сиёсий партияларнинг аъзолари;
● вилоят, туман ва шаҳар ҳокимлари;
● прокуратура органларининг, судларнинг мансабдор шахслари;
● номзодларнинг яқин қариндошлари ва ишончли вакиллари;
● номзодларга бевосита бўйсунувчи шахслар.
⚡️1 сентябрдан бошлаб педагог ходимлар қанча ойлик олади?
❗️Сентябрь ойидан оширилган ойликлар бўйича ҳисобланганда педагог ходимлар қуйидагича ойлик оладилар:
Мактаб директори:
👉 3 млн 185 минг 070 сўм (400 ўқувчигача)
👉 3 млн 400 минг 886 сўм (401-880 ўқувчигача)
👉 3 млн 606 минг 259 сўм (881-1600 ўқувчигача)
👉 3 млн 814 минг 781 сўм (1600дан ортиқ)
Директор ўринбосарлари: (ММИБДЎ, ЎТИБДЎ)
👉 2 млн 974 минг 763 сўм (400 ўқувчигача)
👉 3 млн 185 минг 070 сўм (401-880 ўқувчигача)
👉 3 млн 400 минг 886 сўм (881-1600 ўқувчигача)
3 млн 606 минг 259 сўм (1600дан ортиқ)
Директорнинг ҳўжалик ишлари бўйича ўринбосари:
👉 1 млн 376 минг 802 сўм (401-880 ўқувчигача)
👉 1 млн 496 минг 631 сўм (881-1600 ўқувчигача)
1 млн 621 минг 000 сўм (1600дан ортиқ)
ЧҚБТ раҳбари:
👉 2 млн 299 минг 438 сўм
👉 Ёшлар етакчиси – 2 млн 299 минг 438 сўм (Агар етакчилик штати тугатилмаса)
👉 Ижодий-маданий масалалар бўйича тарғиботчи (0.5 ст) – 1 млн 149 минг 719 сўм
👉 Психолог – 2 млн 69 минг 494 сўм
👉 Ўқитувчилар – 2 млн 299 минг 438 сўм
👉 Олий тоифали ўқитувчи – 3 млн 170 минг 010 сўм
👉 Биринчи тоифали ўқитувчи – 2 млн 868 минг 608 сўм
👉 Иккинчи тоифали ўқитувчи – 2 млн 574 минг 348 сўм
👉 Ўрта махсус маълумотли ўқитувчи – 2 млн 149 минг 436 сўм
👉 Мактаб лаборанти (1 ст)– 1 млн 137 минг 632 сўм
👉 Кутубхоначи (ўрта махсус) – 1 млн 94 минг 227 сўм
👉 Кутубхона мудири (ўрта махсус) – 1 млн 261 минг 866 сўм
👉 Кутубхоначи (олий маълумотли) – 1 млн 151 минг 816 сўм
👉 Кутубхона мудири (олий маълумотли) – 1 млн 376 минг 802 сўм
❗️Сентябрь ойидан оширилган ойликлар бўйича ҳисобланганда педагог ходимлар қуйидагича ойлик оладилар:
Мактаб директори:
👉 3 млн 185 минг 070 сўм (400 ўқувчигача)
👉 3 млн 400 минг 886 сўм (401-880 ўқувчигача)
👉 3 млн 606 минг 259 сўм (881-1600 ўқувчигача)
👉 3 млн 814 минг 781 сўм (1600дан ортиқ)
Директор ўринбосарлари: (ММИБДЎ, ЎТИБДЎ)
👉 2 млн 974 минг 763 сўм (400 ўқувчигача)
👉 3 млн 185 минг 070 сўм (401-880 ўқувчигача)
👉 3 млн 400 минг 886 сўм (881-1600 ўқувчигача)
3 млн 606 минг 259 сўм (1600дан ортиқ)
Директорнинг ҳўжалик ишлари бўйича ўринбосари:
👉 1 млн 376 минг 802 сўм (401-880 ўқувчигача)
👉 1 млн 496 минг 631 сўм (881-1600 ўқувчигача)
1 млн 621 минг 000 сўм (1600дан ортиқ)
ЧҚБТ раҳбари:
👉 2 млн 299 минг 438 сўм
👉 Ёшлар етакчиси – 2 млн 299 минг 438 сўм (Агар етакчилик штати тугатилмаса)
👉 Ижодий-маданий масалалар бўйича тарғиботчи (0.5 ст) – 1 млн 149 минг 719 сўм
👉 Психолог – 2 млн 69 минг 494 сўм
👉 Ўқитувчилар – 2 млн 299 минг 438 сўм
👉 Олий тоифали ўқитувчи – 3 млн 170 минг 010 сўм
👉 Биринчи тоифали ўқитувчи – 2 млн 868 минг 608 сўм
👉 Иккинчи тоифали ўқитувчи – 2 млн 574 минг 348 сўм
👉 Ўрта махсус маълумотли ўқитувчи – 2 млн 149 минг 436 сўм
👉 Мактаб лаборанти (1 ст)– 1 млн 137 минг 632 сўм
👉 Кутубхоначи (ўрта махсус) – 1 млн 94 минг 227 сўм
👉 Кутубхона мудири (ўрта махсус) – 1 млн 261 минг 866 сўм
👉 Кутубхоначи (олий маълумотли) – 1 млн 151 минг 816 сўм
👉 Кутубхона мудири (олий маълумотли) – 1 млн 376 минг 802 сўм
#2021_йил_1_сентябрдан
🔰 2022 йил 1 сентябрга қадар “lаbоr-migrаtiоn” дастурий мажмуасида рўйхатдан ўтган, касб-ҳунар ёки хорижий тилларга ўқиган ва ташкиллаштирилган меҳнат миграциясига кетаётган фуқароларга:
➖ хорижий тиллар ёки касб бўйича малака имтиҳонларини топшириш билан боғлиқ харажатларини қоплаш учун, башарти улар муваффақиятли топширилганда – БҲМнинг 3 бараваригача миқдорда (735 минг сўм);
➖ йўл чиптасини харид қилиш билан боғлиқ харажатларини қоплаш учун – БҲМнинг 2 бараваригача миқдорда (490 минг сўм);
➖ ривожланган давлатларда меҳнат фаолиятини амалга оширишга “ишчи виза”ни расмийлаштириш билан боғлиқ харажатларини қоплаш учун – БҲМнинг 5 бараваригача миқдорда (1 млн 225 минг сўмгача) компенсация тўланади.
🔰 2022 йил 1 сентябрга қадар “lаbоr-migrаtiоn” дастурий мажмуасида рўйхатдан ўтган, касб-ҳунар ёки хорижий тилларга ўқиган ва ташкиллаштирилган меҳнат миграциясига кетаётган фуқароларга:
➖ хорижий тиллар ёки касб бўйича малака имтиҳонларини топшириш билан боғлиқ харажатларини қоплаш учун, башарти улар муваффақиятли топширилганда – БҲМнинг 3 бараваригача миқдорда (735 минг сўм);
➖ йўл чиптасини харид қилиш билан боғлиқ харажатларини қоплаш учун – БҲМнинг 2 бараваригача миқдорда (490 минг сўм);
➖ ривожланган давлатларда меҳнат фаолиятини амалга оширишга “ишчи виза”ни расмийлаштириш билан боғлиқ харажатларини қоплаш учун – БҲМнинг 5 бараваригача миқдорда (1 млн 225 минг сўмгача) компенсация тўланади.
#2021_йил_1_сентябрдан
🔰 Қонунчиликка кўра:
👉 етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар давлат тасарруфидаги мактабгача таълим ташкилотлари ва мактабларга навбатга қўйилмаган ҳолда жойлаштирилади;
👉 техникум, коллеж, академик лицей ёки ОТМда ўқиётган даврида ҳар ўқув йилида бир маротаба ўқув, илмий ва бадиий адабиётлар (китоблар) харид қилиш харажатлари учун БҲМнинг 5 баравари (1 млн 225 минг сўм) миқдорида субсидиялар ажратилади;
👉 ўқув-тарбия муассасалари тарбияланувчиларининг тегишли йўналишлар бўйича курсларда ўқиш харажатлари бир йилда БҲМнинг 20 бараваригача (4 млн 900 минг сўмгача) миқдорда компенсация қилинади;
👉 ўқишни давлат ОТМларида давом эттирганда уларга стипендия тўловлари 50 фоизга оширилган ҳолда тўланади.
🔰 Қонунчиликка кўра:
👉 етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар давлат тасарруфидаги мактабгача таълим ташкилотлари ва мактабларга навбатга қўйилмаган ҳолда жойлаштирилади;
👉 техникум, коллеж, академик лицей ёки ОТМда ўқиётган даврида ҳар ўқув йилида бир маротаба ўқув, илмий ва бадиий адабиётлар (китоблар) харид қилиш харажатлари учун БҲМнинг 5 баравари (1 млн 225 минг сўм) миқдорида субсидиялар ажратилади;
👉 ўқув-тарбия муассасалари тарбияланувчиларининг тегишли йўналишлар бўйича курсларда ўқиш харажатлари бир йилда БҲМнинг 20 бараваригача (4 млн 900 минг сўмгача) миқдорда компенсация қилинади;
👉 ўқишни давлат ОТМларида давом эттирганда уларга стипендия тўловлари 50 фоизга оширилган ҳолда тўланади.
#Қонунчиликдаги_янгиликлар
Автомобилда юк ташувчилар қўллаб-қувватланади
“Автомобиль транспортида юк ташувчиларни қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Президент қарори (ПҚ–5225-сон, 19.08.2021 й.) қабул қилинди.
Қарорга кўра, юк ташиш учун мўлжалланган, ишлаб чиқарилганига 7 йилдан ошмаган қуйидаги транспортларни 2025 йил 1 январгача Ўзбекистонга импорт қилишда божхона божи, утилизация йиғими ва автотранспортларни сотиб олганлик учун автотранспорт йиғимларининг ноль ставкалари қўлланилади:
👉 “Евро-5” ва ундан юқори экологик тоифа талабларига мос келадиган автотранспортлар (ТИФ ТН кодлари 8701 20, 8704 22 (самосваллардан ташқари);
👉 тиркамалар ва ярим тиркамалар (ТИФ ТН кодлари 8716 31, 8716 39).
☑️ Европа Иттифоқи мамлакатларида ишлаб чиқарилган, ишлаб чиқарилганига 7 йилдан ошмаган қуйидаги транспортлар 2025 йил 1 январгача Ўзбекистонга импорт қилишда мажбурий сертификатлашдан озод қилинади:
➖ “Евро-5” ва ундан юқори экологик тоифа талабларига мос келадиган юк ва махсус автотранспортлар;
➖ автомобилда юк ташиш учун фойдаланиладиган тиркамалар ва ярим тиркамалар.
Автомобилда юк ташувчилар қўллаб-қувватланади
“Автомобиль транспортида юк ташувчиларни қўллаб-қувватлашга доир қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Президент қарори (ПҚ–5225-сон, 19.08.2021 й.) қабул қилинди.
Қарорга кўра, юк ташиш учун мўлжалланган, ишлаб чиқарилганига 7 йилдан ошмаган қуйидаги транспортларни 2025 йил 1 январгача Ўзбекистонга импорт қилишда божхона божи, утилизация йиғими ва автотранспортларни сотиб олганлик учун автотранспорт йиғимларининг ноль ставкалари қўлланилади:
👉 “Евро-5” ва ундан юқори экологик тоифа талабларига мос келадиган автотранспортлар (ТИФ ТН кодлари 8701 20, 8704 22 (самосваллардан ташқари);
👉 тиркамалар ва ярим тиркамалар (ТИФ ТН кодлари 8716 31, 8716 39).
☑️ Европа Иттифоқи мамлакатларида ишлаб чиқарилган, ишлаб чиқарилганига 7 йилдан ошмаган қуйидаги транспортлар 2025 йил 1 январгача Ўзбекистонга импорт қилишда мажбурий сертификатлашдан озод қилинади:
➖ “Евро-5” ва ундан юқори экологик тоифа талабларига мос келадиган юк ва махсус автотранспортлар;
➖ автомобилда юк ташиш учун фойдаланиладиган тиркамалар ва ярим тиркамалар.
❗️ Кам таъминланган оилаларга бериладиган моддий ёрдам пули оширилади
1 сентябрдан 14 ёшгача ва 2 ёшгача бола парвариши нафақалари бирлаштирилади.
Болалар нафақаси оиланинг:
🔹 3 ёшдан 18 ёшгача бўлган битта фарзанди учун – 250 000 сўм (+56 000 сўм);
🔹 3 ёшгача бўлган битта кичик фарзанди учун – 325 000 сўм (+131 000 сўм);
🔹 иккинчи фарзанди учун қўшимча – 150 000 сўм (+186 000 сўм);
🔹 учинчи ва ундан кейинги ҳар бир фарзанди учун – 100 000 сўмдан (амалдаги 190 минг сўмдан 290 минг сўмгача кўп);
🔹 Моддий ёрдамнинг миқдори – 380 000 сўм.
1 сентябрдан 14 ёшгача ва 2 ёшгача бола парвариши нафақалари бирлаштирилади.
Болалар нафақаси оиланинг:
🔹 3 ёшдан 18 ёшгача бўлган битта фарзанди учун – 250 000 сўм (+56 000 сўм);
🔹 3 ёшгача бўлган битта кичик фарзанди учун – 325 000 сўм (+131 000 сўм);
🔹 иккинчи фарзанди учун қўшимча – 150 000 сўм (+186 000 сўм);
🔹 учинчи ва ундан кейинги ҳар бир фарзанди учун – 100 000 сўмдан (амалдаги 190 минг сўмдан 290 минг сўмгача кўп);
🔹 Моддий ёрдамнинг миқдори – 380 000 сўм.
Қонун лойиҳаси: жарималар камайтирилмоқда. Bluetooth орқали телефонда гаплашишга ва мониторга рухсат. “Права”сиз ҳайдаш ҳуқуқи.
Адлия вазирлиги Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига қатор ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш ҳақидаги қонун лойиҳасини жамоатчилик муҳокамаси учун эълон қилди. Унга кўра, қатор маъмурий жавобгарликлар учун енгилликлар кўзда тутилмоқда.
✅Масалан, муддати ўтган суғурта полиси ёки суғурта полисида назарда тутилмаган шахс автотранспорт воситасини бошқарганлиги учун жарима миқдори икки бараварга (122,5 минг сўм) камайтирилмоқда;
✅транспорт воситалари эгалари томонидан суғурта полисини олмаганлик учун жарима фуқаролар учун икки бараварга (122,5 минг сўм), мансабдор шахсларга эса учдан бир қисмга (490 минг сўм) камайтирилмоқда;
✅йўловчиларни лицензиясиз ташиш билан шуғулланганлик учун жарима миқдори (фуқаролар учун 1,715 млн. сўм, мансабдор шхслар учун 7.35 млн. сўм) уч бараварга камайтирилмоқда;
✅паспорт тизими қоидаларини бузганлик учун жарималар миқдори икки баравардан ҳам кўпроққа камайтирилмоқда;
✅транспорт воситасини бошқариш вақтида ҳайдовчиларга bluetooth, қулоқчин ва бошқа қўлни банд қилмайдиган гарнитуралар фойдаланишга рухсат берилмоқда;
✅транспорт воситаси салонининг олд қисмига ўзбошимчалик билан монитор (дисплей) ўрнатиш учун жавобгарлик бекор қилинмоқда;
✅транспорт воситалари ҳайдовчиларининг белгиланган ҳаракат тезлигини ошириб юборганда тезликни ўлчайдиган махсус ускуналар қайд этган тезликдан соатига 5 километр айириб ташлаб ҳисоблаш белгиланмоқда.
✅транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқини берувчи ҳужжатлари, суғурта полиси ва тех. паспорти ёнида бўлмаган ҳайдовчиларга, Ўзбекистонда берилган шахсини тасдиқловчи ҳужжати асосида транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқи берилмоқда. Бунда, ушбу ҳужжатлар мавжудлиги ДЙҲХХ ходими томонидан электрон тизим орқали транспорт воситаси тўхтатилган жойда мустақил текширилади.
Мазкур янгиликни амалиётга жорий қилиш мақсадида Ички ишлар вазирлигига керакли интеграция ишларини 2021 йил 1 декабрга қадар якунлаш вазифаси юклатилмоқда.
Адлия вазирлиги Маъмурий жавобгарлик тўғрисидаги кодексига қатор ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш ҳақидаги қонун лойиҳасини жамоатчилик муҳокамаси учун эълон қилди. Унга кўра, қатор маъмурий жавобгарликлар учун енгилликлар кўзда тутилмоқда.
✅Масалан, муддати ўтган суғурта полиси ёки суғурта полисида назарда тутилмаган шахс автотранспорт воситасини бошқарганлиги учун жарима миқдори икки бараварга (122,5 минг сўм) камайтирилмоқда;
✅транспорт воситалари эгалари томонидан суғурта полисини олмаганлик учун жарима фуқаролар учун икки бараварга (122,5 минг сўм), мансабдор шахсларга эса учдан бир қисмга (490 минг сўм) камайтирилмоқда;
✅йўловчиларни лицензиясиз ташиш билан шуғулланганлик учун жарима миқдори (фуқаролар учун 1,715 млн. сўм, мансабдор шхслар учун 7.35 млн. сўм) уч бараварга камайтирилмоқда;
✅паспорт тизими қоидаларини бузганлик учун жарималар миқдори икки баравардан ҳам кўпроққа камайтирилмоқда;
✅транспорт воситасини бошқариш вақтида ҳайдовчиларга bluetooth, қулоқчин ва бошқа қўлни банд қилмайдиган гарнитуралар фойдаланишга рухсат берилмоқда;
✅транспорт воситаси салонининг олд қисмига ўзбошимчалик билан монитор (дисплей) ўрнатиш учун жавобгарлик бекор қилинмоқда;
✅транспорт воситалари ҳайдовчиларининг белгиланган ҳаракат тезлигини ошириб юборганда тезликни ўлчайдиган махсус ускуналар қайд этган тезликдан соатига 5 километр айириб ташлаб ҳисоблаш белгиланмоқда.
✅транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқини берувчи ҳужжатлари, суғурта полиси ва тех. паспорти ёнида бўлмаган ҳайдовчиларга, Ўзбекистонда берилган шахсини тасдиқловчи ҳужжати асосида транспорт воситаларини бошқариш ҳуқуқи берилмоқда. Бунда, ушбу ҳужжатлар мавжудлиги ДЙҲХХ ходими томонидан электрон тизим орқали транспорт воситаси тўхтатилган жойда мустақил текширилади.
Мазкур янгиликни амалиётга жорий қилиш мақсадида Ички ишлар вазирлигига керакли интеграция ишларини 2021 йил 1 декабрга қадар якунлаш вазифаси юклатилмоқда.
ФАРЗАНДИНГИЗНИ ГЎЗАЛ АХЛОҚҚА ЎРГАТИШ УЧУН 11 ЙЎЛ:
✅ Вафони ўрганиши учун, ҳеч қачон берган ваъдангизни бузманг.
✅ Бошқаларни ўзидан афзал кўришга машқ қилдиринг, ўзингиз бу ишда намуна бўлинг!
✅ Ҳийла-найранг, ёлғон, ўғирликни ёмон кўришга ўргатинг!
✅ Инсонлар ранги ёки насаби билан афзалроқ эмасликларини билдиринг!
✅ Сахийликка ўргатиб, ўзингиз бу ишда намуна бўлинг!
✅ Ака-укалари орасида адолат қилинг!
✅ Қаттиқ қўл бўлманг унга, акс ҳолда қўрқоқлик ва ёлғонга муккадан кетиб қолади.
✅ Уни нафсониятида қўрқув уруғини экманг. Акс ҳолда каззобликка одат қилиб олади.
✅ Сабрли бўлиш ва шошқалоқлик қилмасликни машқ қилдиринг!
✅ Унга тавозуъ, мулойимлик, кибрни тарк этиш каби ишларни яхши кўрсатинг!
✅ Баъзи ўринларда шижоъат кўрсата билса, мукофотлаб туринг!
✅ Вафони ўрганиши учун, ҳеч қачон берган ваъдангизни бузманг.
✅ Бошқаларни ўзидан афзал кўришга машқ қилдиринг, ўзингиз бу ишда намуна бўлинг!
✅ Ҳийла-найранг, ёлғон, ўғирликни ёмон кўришга ўргатинг!
✅ Инсонлар ранги ёки насаби билан афзалроқ эмасликларини билдиринг!
✅ Сахийликка ўргатиб, ўзингиз бу ишда намуна бўлинг!
✅ Ака-укалари орасида адолат қилинг!
✅ Қаттиқ қўл бўлманг унга, акс ҳолда қўрқоқлик ва ёлғонга муккадан кетиб қолади.
✅ Уни нафсониятида қўрқув уруғини экманг. Акс ҳолда каззобликка одат қилиб олади.
✅ Сабрли бўлиш ва шошқалоқлик қилмасликни машқ қилдиринг!
✅ Унга тавозуъ, мулойимлик, кибрни тарк этиш каби ишларни яхши кўрсатинг!
✅ Баъзи ўринларда шижоъат кўрсата билса, мукофотлаб туринг!
#Қонунчиликдаги_янгиликлар
Фуқаролар ҳам норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиши мумкин
“Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида”ги Қонун (ЎРҚ–682-сон, 20.04.2021 й.) Президент томонидан имзоланди
📋 Қонунга кўра, норматив-ҳуқуқий ҳужжат (НҲҲ) умуммажбурий давлат кўрсатмалари сифатида ҳуқуқий нормаларни белгилашга, ўзгартиришга ёки бекор қилишга қаратилган расмий ҳужжатдир.
📝 Фуқаролар ҳам референдум йўли билан НҲҲ қабул қилиши мумкин.
⚠️ Қонун билан низомлар, йўриқномалар, регламентлар, стратегиялар, концепциялар, доктриналар, дастурлар ва бошқа ҳужжатларга алоҳида таъриф берилди.
❗️НҲҲ лойиҳалари ҳуқуқий ва коррупцияга қарши экспертизадан ўтказилиши шарт.
🔰 НҲҲ лойиҳалари манфаатдор давлат органлари ва ташкилотлари билан қуйидаги муддатларда келишилади:
➖ қонун ҳужжатлари лойиҳалари – 7 иш кунида;
➖ Президент фармонлари ва қарорлари, Ҳукумат қарорлари лойиҳалари – 3 иш куни ичида;
➖ вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг ҳужжатлари лойиҳалари – 5 иш куни ичида;
➖ маҳаллий давлат ҳокимияти органлари қарорлари лойиҳалари – 3 иш куни ичида.
❕Мазкур муддатларни бузган раҳбарлар ижро интизоми доирасида жавобгар бўлади.
📌 НҲҲ самарадорлигини, унинг вақтинча амал қилишини муайян ҳудудда ва шахслар доираси бўйича чекланган ҳолда ҳуқуқий эксперимент доирасида ўрганиш мумкин.
Фуқаролар ҳам норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилиши мумкин
“Норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар тўғрисида”ги Қонун (ЎРҚ–682-сон, 20.04.2021 й.) Президент томонидан имзоланди
📋 Қонунга кўра, норматив-ҳуқуқий ҳужжат (НҲҲ) умуммажбурий давлат кўрсатмалари сифатида ҳуқуқий нормаларни белгилашга, ўзгартиришга ёки бекор қилишга қаратилган расмий ҳужжатдир.
📝 Фуқаролар ҳам референдум йўли билан НҲҲ қабул қилиши мумкин.
⚠️ Қонун билан низомлар, йўриқномалар, регламентлар, стратегиялар, концепциялар, доктриналар, дастурлар ва бошқа ҳужжатларга алоҳида таъриф берилди.
❗️НҲҲ лойиҳалари ҳуқуқий ва коррупцияга қарши экспертизадан ўтказилиши шарт.
🔰 НҲҲ лойиҳалари манфаатдор давлат органлари ва ташкилотлари билан қуйидаги муддатларда келишилади:
➖ қонун ҳужжатлари лойиҳалари – 7 иш кунида;
➖ Президент фармонлари ва қарорлари, Ҳукумат қарорлари лойиҳалари – 3 иш куни ичида;
➖ вазирликлар, давлат қўмиталари ва идораларнинг ҳужжатлари лойиҳалари – 5 иш куни ичида;
➖ маҳаллий давлат ҳокимияти органлари қарорлари лойиҳалари – 3 иш куни ичида.
❕Мазкур муддатларни бузган раҳбарлар ижро интизоми доирасида жавобгар бўлади.
📌 НҲҲ самарадорлигини, унинг вақтинча амал қилишини муайян ҳудудда ва шахслар доираси бўйича чекланган ҳолда ҳуқуқий эксперимент доирасида ўрганиш мумкин.
Кўпчиликда алимент миқдорлари ҳақида ҳар хил тушунчалар бор. Шу туфайли алимент миқдорлари ҳақида қисқача тушунтириб ўтамиз.
Оила кодекси 99-моддасига кўра алимент тўловчининг ҳар ойдаги иш ҳақи ва (ёки) бошқа даромадининг:
👉 бир бола учун — тўртдан бир қисм (1/4);
👉 икки бола учун — учдан бир қисм (1/3);
👉 уч ва ундан ортиқ бола учун — ярмиси (1/2) миқдорида ундирилади.
Мисол учун алимент тўловчи бир ойда 1.250.000 сўм иш ҳақи олади, шунингдек, ўзининг дўконидан 500.000 қўшимча даромад топади ва унинг 2 нафар вояга етмаган фарзанди бор.
Бундай ҳолатда алимент миқдори (1250000+500000=1750000:1/3) 583.333 сўм бўлади.
Агар алимент тўловчининг иш ҳақи кам бўлсачи? Масалан 600.000 сўм.
Унда алимент қанча чиқади. Агар юқоридаги қоида бўйича ҳисобласак, унда икки нафар бола учун 200.000 сўм миқдорда алимент чиқади. Бу эса жуда кам, тўғрими?
Қонун чиқарувчи бундай вазиятни ҳисобга олган ҳолда ҳар бир бола учун ундириладиган алимент миқдори қонун ҳужжатлари билан белгиланган меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг (679.330 сўм) 26,5 фоизидан кам бўлмаслигини белгилаб қўйган.
Ҳозирда бу 180.022 сўм 45 тийинни ташкил этиади. 2021 йил 1 февралдан (745.300 сўм) эса 197.504 сўм 5 тийин бўлади.
Оила кодекси 99-моддасига кўра алимент тўловчининг ҳар ойдаги иш ҳақи ва (ёки) бошқа даромадининг:
👉 бир бола учун — тўртдан бир қисм (1/4);
👉 икки бола учун — учдан бир қисм (1/3);
👉 уч ва ундан ортиқ бола учун — ярмиси (1/2) миқдорида ундирилади.
Мисол учун алимент тўловчи бир ойда 1.250.000 сўм иш ҳақи олади, шунингдек, ўзининг дўконидан 500.000 қўшимча даромад топади ва унинг 2 нафар вояга етмаган фарзанди бор.
Бундай ҳолатда алимент миқдори (1250000+500000=1750000:1/3) 583.333 сўм бўлади.
Агар алимент тўловчининг иш ҳақи кам бўлсачи? Масалан 600.000 сўм.
Унда алимент қанча чиқади. Агар юқоридаги қоида бўйича ҳисобласак, унда икки нафар бола учун 200.000 сўм миқдорда алимент чиқади. Бу эса жуда кам, тўғрими?
Қонун чиқарувчи бундай вазиятни ҳисобга олган ҳолда ҳар бир бола учун ундириладиган алимент миқдори қонун ҳужжатлари билан белгиланган меҳнатга ҳақ тўлаш энг кам миқдорининг (679.330 сўм) 26,5 фоизидан кам бўлмаслигини белгилаб қўйган.
Ҳозирда бу 180.022 сўм 45 тийинни ташкил этиади. 2021 йил 1 февралдан (745.300 сўм) эса 197.504 сўм 5 тийин бўлади.
#Қонунчиликдаги_янгиликлар
Ногиронлиги бўлган болаларни васийликка олган оилаларга тўланадиган тўловлар 2 млн 450 минг сўмгача етказилади
🏠 Қарорга кўра, 2021 йил 1 декабргача уй-жойга муҳтож 757 нафар етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар уй-жой билан таъминланади.
🗓 2022 йил 1 сентябрдан етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларнинг уй-жойга муҳтожлиги “Ижтимоий ҳимоя ягона реестри” ахборот тизими орқали аниқланади.
🔰 2021 йил 1 сентябрдан:
👉 етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар давлат тасарруфидаги мактабгача таълим ташкилотлари ва мактабларга навбатга қўйилмаган ҳолда жойлаштирилади;
👉 техникум, коллеж, академик лицей ёки ОТМда ўқиётган даврида ҳар ўқув йилида бир маротаба ўқув, илмий ва бадиий адабиётлар (китоблар) харид қилиш харажатлари учун БҲМнинг 5 баравари (1 млн 225 минг сўм) миқдорида субсидиялар ажратилади;
👉 ўқув-тарбия муассасалари тарбияланувчиларининг тегишли йўналишлар бўйича курсларда ўқиш харажатлари бир йилда БҲМнинг 20 бараваригача (4 млн 900 минг сўмгача) миқдорда компенсация қилинади;
👉 ўқишни давлат ОТМларида давом эттирганда уларга стипендия тўловлари 50 фоизга оширилган ҳолда тўланади.
🎓 2021/2022 ўқув йилидан ОТМга абитуриентларни қабул қилишнинг умумий сонидан SOS – болалар маҳаллалари ва оилавий болалар уйлари битирувчилари, шунингдек, васийликка, ҳомийликка ёки оилага тарбияга олинган (патронат) етим болалар (25 ёшга тўлмаган) учун қўшимча равишда 1 фоизгача давлат гранти асосидаги қабул квоталари ажратилади.
🏦 2021 йил 1 сентябрдан ўқув-тарбия муассасаларини тамомлаган етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларга “Ҳар бир оила – тадбиркор” дастури доирасида кредитлар навбатсиз берилади.
💰 2021 йил 1 сентябрдан ногиронлиги бўлган болаларни васийликка (ҳомийликка, патронатга) олган оилаларга тўланадиган тўловлар БҲМнинг 10 бараваригача (2 млн 450 минг сўмгача) етказилади.
📌 Оғир касалликка чалинган етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларнинг хорижий давлатлардаги жарроҳлик операциялари билан боғлиқ харажатлар тўлиқ миқдорда компенсация қилинади
Ногиронлиги бўлган болаларни васийликка олган оилаларга тўланадиган тўловлар 2 млн 450 минг сўмгача етказилади
🏠 Қарорга кўра, 2021 йил 1 декабргача уй-жойга муҳтож 757 нафар етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар уй-жой билан таъминланади.
🗓 2022 йил 1 сентябрдан етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларнинг уй-жойга муҳтожлиги “Ижтимоий ҳимоя ягона реестри” ахборот тизими орқали аниқланади.
🔰 2021 йил 1 сентябрдан:
👉 етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болалар давлат тасарруфидаги мактабгача таълим ташкилотлари ва мактабларга навбатга қўйилмаган ҳолда жойлаштирилади;
👉 техникум, коллеж, академик лицей ёки ОТМда ўқиётган даврида ҳар ўқув йилида бир маротаба ўқув, илмий ва бадиий адабиётлар (китоблар) харид қилиш харажатлари учун БҲМнинг 5 баравари (1 млн 225 минг сўм) миқдорида субсидиялар ажратилади;
👉 ўқув-тарбия муассасалари тарбияланувчиларининг тегишли йўналишлар бўйича курсларда ўқиш харажатлари бир йилда БҲМнинг 20 бараваригача (4 млн 900 минг сўмгача) миқдорда компенсация қилинади;
👉 ўқишни давлат ОТМларида давом эттирганда уларга стипендия тўловлари 50 фоизга оширилган ҳолда тўланади.
🎓 2021/2022 ўқув йилидан ОТМга абитуриентларни қабул қилишнинг умумий сонидан SOS – болалар маҳаллалари ва оилавий болалар уйлари битирувчилари, шунингдек, васийликка, ҳомийликка ёки оилага тарбияга олинган (патронат) етим болалар (25 ёшга тўлмаган) учун қўшимча равишда 1 фоизгача давлат гранти асосидаги қабул квоталари ажратилади.
🏦 2021 йил 1 сентябрдан ўқув-тарбия муассасаларини тамомлаган етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларга “Ҳар бир оила – тадбиркор” дастури доирасида кредитлар навбатсиз берилади.
💰 2021 йил 1 сентябрдан ногиронлиги бўлган болаларни васийликка (ҳомийликка, патронатга) олган оилаларга тўланадиган тўловлар БҲМнинг 10 бараваригача (2 млн 450 минг сўмгача) етказилади.
📌 Оғир касалликка чалинган етим болалар ва ота-она қарамоғидан маҳрум бўлган болаларнинг хорижий давлатлардаги жарроҳлик операциялари билан боғлиқ харажатлар тўлиқ миқдорда компенсация қилинади
#Биласизми
Ҳайдовчиларга ҳаракатланиш тезлиги билан боғлиқ қуйидаги ҳаракатлар тақиқланади:
➖ тезликни мазкур транспорт воситасининг техник тавсифномасида кўрсатилган энг юқори тезликдан ошириш;
➖ тезликни транспорт воситасига ўрнатилган “Тезлик чекланган” таниқлик белгисида кўрсатилганидан ошириш;
➖ зарурият бўлмаганда жуда паст тезликда ҳаракатланиб, бошқа транспорт воситаларига халақит бериш;
➖ йўл-транспорт ҳодисасининг олдини олиш зарурияти бўлмаганда кескин тормоз бериш.
Ҳайдовчиларга ҳаракатланиш тезлиги билан боғлиқ қуйидаги ҳаракатлар тақиқланади:
➖ тезликни мазкур транспорт воситасининг техник тавсифномасида кўрсатилган энг юқори тезликдан ошириш;
➖ тезликни транспорт воситасига ўрнатилган “Тезлик чекланган” таниқлик белгисида кўрсатилганидан ошириш;
➖ зарурият бўлмаганда жуда паст тезликда ҳаракатланиб, бошқа транспорт воситаларига халақит бериш;
➖ йўл-транспорт ҳодисасининг олдини олиш зарурияти бўлмаганда кескин тормоз бериш.
#Диққат
⚡️18 ёшга тўлган етим болаларга 1 хонали уй ажратилади
Бу президентнинг 10 августдаги тегишли қарорида ўз аксини топган.
Унга кўра, уй-жойга муҳтож ва 18 ёшга тўлган етим бола учун (25 кв. метрдан кам бўлмаган) 1 хонали, улар ўртасида тузилган оила учун (50 кв. метрдан кам бўлмаган) 2 хонали уй ажратилади.
Уй-жой етим боланинг хоҳишига кўра, унинг қариндошлари яшайдиган ёки бошқа ҳудудда янги қурилган кўп квартирали уйлардан, ногиронлиги бўлган етим болаларга эса биринчи қаватдан берилади.
Етим болаларга уй-жойлар мулкка эгалик қилиш ҳуқуқи билан, бироқ бола 30 ёшга тўлгунича уни сотиш, гаровга қўйиш, ижарага бериш, оила аъзоси бўлмаган шахсларни рўйхатга қўйиш ҳуқуқисиз берилади.
Йил якунига қадар жами 120 млрд сўм эвазига 757 нафар етим болага уй-жой ажратиш мақсад қилинган.
@yuristuzbnews
⚡️18 ёшга тўлган етим болаларга 1 хонали уй ажратилади
Бу президентнинг 10 августдаги тегишли қарорида ўз аксини топган.
Унга кўра, уй-жойга муҳтож ва 18 ёшга тўлган етим бола учун (25 кв. метрдан кам бўлмаган) 1 хонали, улар ўртасида тузилган оила учун (50 кв. метрдан кам бўлмаган) 2 хонали уй ажратилади.
Уй-жой етим боланинг хоҳишига кўра, унинг қариндошлари яшайдиган ёки бошқа ҳудудда янги қурилган кўп квартирали уйлардан, ногиронлиги бўлган етим болаларга эса биринчи қаватдан берилади.
Етим болаларга уй-жойлар мулкка эгалик қилиш ҳуқуқи билан, бироқ бола 30 ёшга тўлгунича уни сотиш, гаровга қўйиш, ижарага бериш, оила аъзоси бўлмаган шахсларни рўйхатга қўйиш ҳуқуқисиз берилади.
Йил якунига қадар жами 120 млрд сўм эвазига 757 нафар етим болага уй-жой ажратиш мақсад қилинган.
@yuristuzbnews
#Bilib_olgan_yaxshi
ISHSIZ SHAXSLARGA QANDAY MODDIY KAFOLATLAR MAVJUD?
Davlat ishsiz shaxslarga quyidagilarni kafolatlaydi:
💰ishsizlik nafaqasi toʼlash;
👨🔧👩🍳 mehnat organlarining yoʼllanmasi boʼyicha kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash yoki malaka oshirish davrida stipendiya toʼlanishi hamda shu davrni umumiy mehnat stajiga qoʼshish;
👨👩👧👦💰 ishsiz shaxsga qaramogʼidagilarini hisobga olgan holda moddiy yordam berish;
👩🌾👷♀ haq toʼlanadigan jamoat ishlarida qatnashish imkoniyati;
✈️💰 mehnat organlarining taklifiga binoan ishlash uchun ixtiyoriy ravishda boshqa yerga koʼchish bilan bogʼliq xarajatlarini qoplash.
ISHSIZ SHAXSLARGA QANDAY MODDIY KAFOLATLAR MAVJUD?
Davlat ishsiz shaxslarga quyidagilarni kafolatlaydi:
💰ishsizlik nafaqasi toʼlash;
👨🔧👩🍳 mehnat organlarining yoʼllanmasi boʼyicha kasbga tayyorlash, qayta tayyorlash yoki malaka oshirish davrida stipendiya toʼlanishi hamda shu davrni umumiy mehnat stajiga qoʼshish;
👨👩👧👦💰 ishsiz shaxsga qaramogʼidagilarini hisobga olgan holda moddiy yordam berish;
👩🌾👷♀ haq toʼlanadigan jamoat ishlarida qatnashish imkoniyati;
✈️💰 mehnat organlarining taklifiga binoan ishlash uchun ixtiyoriy ravishda boshqa yerga koʼchish bilan bogʼliq xarajatlarini qoplash.
#Биласизми
Вафот этган пенсионернинг олинмай қолган пенсияси тўлаб берилади
💰 Пенсионер олиши лозим бўлган ва унинг вафоти муносабати билан олинмай қолган пенсия пули мерос таркибига киритилмасдан боқувчисини йўқотганлик пенсияси билан таъминланадиган шахслар доирасига кирувчи оила аъзоларига тўланади.
✅ Ота-онаси, эри (хотини), шунингдек пенсионер билан у вафот этган кунигача биргаликда яшаб турган оила аъзолари бу пулни, улар боқувчисини йўқотганлик пенсияси билан таъминланадиганлар доирасига кирмаганлари тақдирида ҳам олиш ҳуқуқига эга бўладилар.
➡️ Пенсионер вафот этган ой учун олинмай қолган пенсия пули кўрсатиб ўтилган оила аъзоларига ойнинг у вафот топгунга қадар ўтган кунлари учун тўланади.
Вафот этган пенсионернинг олинмай қолган пенсияси тўлаб берилади
💰 Пенсионер олиши лозим бўлган ва унинг вафоти муносабати билан олинмай қолган пенсия пули мерос таркибига киритилмасдан боқувчисини йўқотганлик пенсияси билан таъминланадиган шахслар доирасига кирувчи оила аъзоларига тўланади.
✅ Ота-онаси, эри (хотини), шунингдек пенсионер билан у вафот этган кунигача биргаликда яшаб турган оила аъзолари бу пулни, улар боқувчисини йўқотганлик пенсияси билан таъминланадиганлар доирасига кирмаганлари тақдирида ҳам олиш ҳуқуқига эга бўладилар.
➡️ Пенсионер вафот этган ой учун олинмай қолган пенсия пули кўрсатиб ўтилган оила аъзоларига ойнинг у вафот топгунга қадар ўтган кунлари учун тўланади.
XODIM BILAN MEHNAT SHARTNOMASINI BEKOR QILISH TARTIBI QANDAY?
❓SAVOL: Salom savolim bor edi. Yaqinda bizning korxona tugatilishi haqida bilib qoldim. Bu holatda ishdan qanday tartibda bo’shatiladi? Batafsil maʼlumot bersangiz oldindan rahmat kattakon!
✅ JAVOB: Korxona tugatilganda xodimlar bilan mehnat shartnomasini tugatish quyidagi bochqichlarda amalga oshiriladi.
1) Ishdan bo’shatish haqida ogohlantirish.
Ishdan bo’shatish jarayoni xodimlarni korxona tugatilayotgan va shu munosabat bilan xodimlar bilan tuzilgan mehnat shartnomasi bekor qilishi haqida xabar berishdan boshlanadi. Xodimlar ishdan bo’shatilish haqida oldindan ogohlantiriladilar. Mehnat kodeksining 102-moddasiga muvofiq ushbu muddat ikki oy.
Ogohlantirish xati har bir xodimga imzo chektirib beriladi. Agar xodim u yoki bu sabablarga ko’ra o’z ish joyida bo’lmasa (masalan, sizga o’xshab bola parvarishlash ta’tilida bo’lsa) unga ogohlantirish xati pochtadan buyurtma bilan yuboriladi. Ogohlantirish telefon orqali amalga oshirilishi mumkin emas.
Ishdan bo’shatilish haqidagi ogohlantirish xati ikki nusxada tuziladi. Bitta nusxasi xodimga ikkinchisida esa xodim ogohlantirilganligi tasdiqlovchi imzo va sana ko’rsatiladi hamda u ish beruvchida qoladi. Agar xodim ogohlantirish xatini imzolashdan bosh tortsa yoki uni olishdan umuman bosh tortgan taqdirda ish beruvchi ikkita guvoh ishtirokida tegishli dalolatnoma tuzadi va dalolatnoma xodimga tanishtiriladi.
Mazkur dalolatnomaga ham imzo chekishdan bosh tortsa, bu haqda dalolatnomaga yozuv kiritiladi.
2) Mehnat shartnomasini bekor qilish.
Mehnat shartnomasini bekor qilish haqidagi buyruq bilan ham xodim imzo chekib tanishishi lozim. Xodimning talabiga ko’ra ish beruvchi unga buyruqning tasdiqlangan nusxasini berishi lozim. Xodim mehnat shartnomasini bekor qilish haqidagi buyruq bilan tanishishdan bosh tortishi mumkin. Bu holda ish beruvchi buyruqqa “Tanishishdan bosh tortdi” degan belgini qo’yadi.
Yuqorida ko’rsatib o’tilgan xatti-haraktlarning barchasi bajarib bo’lingandan so’ng xodimning mehnat daftarchasiga mehnat shartnomasi bekor qilinganligi haqidagi yozuv kiritiladi.
Xodimning shaxsiy kartochkasiga mehnat shartnomasi korxona tugatilganligi sababli bekor qilinganligi haqida yozuv kiritiladi. Mehnat daftarchasini qabul qilib olayotgan paytda xodim shaxsiy kartochkaga hamda mehnat daftarchasini va uning ilovalarini qayd etish kitobiga imzo qo’yadi.
O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 1998-yil 29-yanvarda 402-son bilan davlat ro’yxatidan o’tkazilgan “Mehnat daftarchalarini yuritish tartibi to’g’risida”gi yo’riqnomasining 3.3. bandiga asosan, “Mehnat shartnomasi bekor qilingan kuni xodim ishda bo’lmagan taqdirda, ish beruvchi o’sha kuniyoq unga pochta orqali mehnat daftarchasini olib ketish to’g’risida ogohlantiruvchi xabarnoma jo’natadi (boshqa xatlar hisobotga olinmaydi va Yo’riqnomaning 3.1. bandi asosida ish ko’riladi).
Xodimning mehnat daftarchasini yashash joyiga pochta orqali jo’natish faqat uning roziligi bilan amalga oshiriladi.
3) Hisob kitoblarni amalga oshirish.
Oxirgi bosqich bu sizga barcha to’lovlarning, shu jumladan Mehnat kodeksining 109-moddasida nazarda tutilgan mehnat shartnomasini taraflarning ixtiyoriga bog’liq bo’lmagan holatda bekor bo’lishi munosabati bilan ishdan bo’shatish nafaqasining to’lanishi hisoblanadi.
@Yuristuzbnews
❓SAVOL: Salom savolim bor edi. Yaqinda bizning korxona tugatilishi haqida bilib qoldim. Bu holatda ishdan qanday tartibda bo’shatiladi? Batafsil maʼlumot bersangiz oldindan rahmat kattakon!
✅ JAVOB: Korxona tugatilganda xodimlar bilan mehnat shartnomasini tugatish quyidagi bochqichlarda amalga oshiriladi.
1) Ishdan bo’shatish haqida ogohlantirish.
Ishdan bo’shatish jarayoni xodimlarni korxona tugatilayotgan va shu munosabat bilan xodimlar bilan tuzilgan mehnat shartnomasi bekor qilishi haqida xabar berishdan boshlanadi. Xodimlar ishdan bo’shatilish haqida oldindan ogohlantiriladilar. Mehnat kodeksining 102-moddasiga muvofiq ushbu muddat ikki oy.
Ogohlantirish xati har bir xodimga imzo chektirib beriladi. Agar xodim u yoki bu sabablarga ko’ra o’z ish joyida bo’lmasa (masalan, sizga o’xshab bola parvarishlash ta’tilida bo’lsa) unga ogohlantirish xati pochtadan buyurtma bilan yuboriladi. Ogohlantirish telefon orqali amalga oshirilishi mumkin emas.
Ishdan bo’shatilish haqidagi ogohlantirish xati ikki nusxada tuziladi. Bitta nusxasi xodimga ikkinchisida esa xodim ogohlantirilganligi tasdiqlovchi imzo va sana ko’rsatiladi hamda u ish beruvchida qoladi. Agar xodim ogohlantirish xatini imzolashdan bosh tortsa yoki uni olishdan umuman bosh tortgan taqdirda ish beruvchi ikkita guvoh ishtirokida tegishli dalolatnoma tuzadi va dalolatnoma xodimga tanishtiriladi.
Mazkur dalolatnomaga ham imzo chekishdan bosh tortsa, bu haqda dalolatnomaga yozuv kiritiladi.
2) Mehnat shartnomasini bekor qilish.
Mehnat shartnomasini bekor qilish haqidagi buyruq bilan ham xodim imzo chekib tanishishi lozim. Xodimning talabiga ko’ra ish beruvchi unga buyruqning tasdiqlangan nusxasini berishi lozim. Xodim mehnat shartnomasini bekor qilish haqidagi buyruq bilan tanishishdan bosh tortishi mumkin. Bu holda ish beruvchi buyruqqa “Tanishishdan bosh tortdi” degan belgini qo’yadi.
Yuqorida ko’rsatib o’tilgan xatti-haraktlarning barchasi bajarib bo’lingandan so’ng xodimning mehnat daftarchasiga mehnat shartnomasi bekor qilinganligi haqidagi yozuv kiritiladi.
Xodimning shaxsiy kartochkasiga mehnat shartnomasi korxona tugatilganligi sababli bekor qilinganligi haqida yozuv kiritiladi. Mehnat daftarchasini qabul qilib olayotgan paytda xodim shaxsiy kartochkaga hamda mehnat daftarchasini va uning ilovalarini qayd etish kitobiga imzo qo’yadi.
O’zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 1998-yil 29-yanvarda 402-son bilan davlat ro’yxatidan o’tkazilgan “Mehnat daftarchalarini yuritish tartibi to’g’risida”gi yo’riqnomasining 3.3. bandiga asosan, “Mehnat shartnomasi bekor qilingan kuni xodim ishda bo’lmagan taqdirda, ish beruvchi o’sha kuniyoq unga pochta orqali mehnat daftarchasini olib ketish to’g’risida ogohlantiruvchi xabarnoma jo’natadi (boshqa xatlar hisobotga olinmaydi va Yo’riqnomaning 3.1. bandi asosida ish ko’riladi).
Xodimning mehnat daftarchasini yashash joyiga pochta orqali jo’natish faqat uning roziligi bilan amalga oshiriladi.
3) Hisob kitoblarni amalga oshirish.
Oxirgi bosqich bu sizga barcha to’lovlarning, shu jumladan Mehnat kodeksining 109-moddasida nazarda tutilgan mehnat shartnomasini taraflarning ixtiyoriga bog’liq bo’lmagan holatda bekor bo’lishi munosabati bilan ishdan bo’shatish nafaqasining to’lanishi hisoblanadi.
@Yuristuzbnews
Ходим меҳнат шартларини ўзгартиришни талаб қилиш ҳуқуқига эга
❗️Қонунчиликка кўра, ходим иш берувчидан меҳнат шартларини ўзгартиришни талаб қилишга ҳақли.
⏳ Бунда ходимнинг меҳнат шартларини ўзгартириш ҳақидаги аризаси 3 кундан кечиктирмай иш берувчи томонидан кўриб чиқилиши лозим.
📝 Ходимнинг меҳнат шартларини ўзгартириш ҳақидаги талаблари рад этилган тақдирда, бунинг сабаби иш берувчи томонидан ёзма шаклда маълум қилиниши керак.
🧾 Рад этиш сабаблари маълум қилинмаган тақдирда, ходим ушбу ҳолат бўйича шикоят қилиш ҳуқуқига эга.
❗️Қонунчиликка кўра, ходим иш берувчидан меҳнат шартларини ўзгартиришни талаб қилишга ҳақли.
⏳ Бунда ходимнинг меҳнат шартларини ўзгартириш ҳақидаги аризаси 3 кундан кечиктирмай иш берувчи томонидан кўриб чиқилиши лозим.
📝 Ходимнинг меҳнат шартларини ўзгартириш ҳақидаги талаблари рад этилган тақдирда, бунинг сабаби иш берувчи томонидан ёзма шаклда маълум қилиниши керак.
🧾 Рад этиш сабаблари маълум қилинмаган тақдирда, ходим ушбу ҳолат бўйича шикоят қилиш ҳуқуқига эга.