Сёння – Дзень памяці Змітрака Бядулі – пісьменніка, які вучыўся на Вілейшчыне
Два гады таму яго прах перанеслі з Расіі і перапахавалі на могілках у Мінску
Самуіл Плаўнік, вядомы ў беларускай літаратуры як Змітрок Бядуля, нарадзіўся на Лагойшчыне ў вялікай яўрэйскай сям’і. Дзяцей у Плаўнікаў было сямёра.
У дзеда будучага пісьменніка была добрая бібліятэка, дзе акрамя іудзейскай рэлігійнай літаратуры, меліся навуковыя кнігі. Самуілу з самага дзяцінства прыйшлося дапамагаць у гаспадарцы сваёй вялікай сям’і. На здольнасці і інтарэсы хлопчыка паўплываў бацька, які чытаў сваім дзецям кнігі. Будучы пісьменнік вучыўся ў пачатковай яўрэйскай школе — хедары. Ад 1899 па 1901 год вучыўся ў школе рабінаў у Ільі, а да гэтага – у такой жа ўстанове ў Даўгінаве. Пра ільянскі перыяд ён пасля напісаў у сваёй аповесці “У дрымучых лясах”. Менавіта ў Ільі Бядуля напісаў свае першыя вершы. Ужо дарослым сябраваў з даўгінаўскім журналістам Вульфам Сосенскім. Першыя друкаваныя творы Бядулі з’явіліся ў “Нашай ніве”.
Пісьменнік ведаў нямецкую, беларускую, рускую і крыху польскую мовы. Нейкі час працаваў хатнім настаўнікам іўрыта. З дзяцінства захапіўся чытаннем. Выпісваў кнігі з Вільні, Масквы і Пецярбурга, выпрошваў у заможных гаспадароў, шукаў у школах, якія знаходзіліся непадалёк. Як і браты, граў на скрыпцы.
Ад 1912 года жыве ў Вільні, дзе знаёміцца з братамі Луцкевічамі, Ластоўскім, Цёткай, Ядвігіным Ш. Шмат друкуецца. У Першую сусветную вяртаецца дамоў, у вёску Пасадзец, на Лагойшчыне, пасля едзе ў Мінск. Тут сябруе з Максімам Багдановічам, піша, працуе ў журналістыцы, займаецца мовазнаўствам.
Член Саюза пісьменнікаў СССР з моманту заснавання ў 1934 годзе. Няма звестак пра тое, што ў час палітычных рэпрэсій 1930-х гадоў Змітрок Бядуля падвяргаўся арышту, пры гэтым вядома што арыштоўвалі яго брата Ізраіля Плаўніка, паэта і перакладчыка. Змітрок Бядуля трапляў пад крытыку ў друку за “нацыянал-дэмакратызм”.
Памёр падчас Другой сусветнай вайны ва Уральску ў цягніку. Там быў і пахаваны. Але два гады таму па ініцыятыве сына Яфіма Плаўніка прах Бядулі перанеслі ў Мінск і перазахавалі на Усходніх могілках.
Рэгіянальная Газета
#вілейка #Бядуля #ільля #ільія #ілія #даўгінава #вялейка #Плаўнік #вилейка #Долгиново #илия #илья
Два гады таму яго прах перанеслі з Расіі і перапахавалі на могілках у Мінску
Самуіл Плаўнік, вядомы ў беларускай літаратуры як Змітрок Бядуля, нарадзіўся на Лагойшчыне ў вялікай яўрэйскай сям’і. Дзяцей у Плаўнікаў было сямёра.
У дзеда будучага пісьменніка была добрая бібліятэка, дзе акрамя іудзейскай рэлігійнай літаратуры, меліся навуковыя кнігі. Самуілу з самага дзяцінства прыйшлося дапамагаць у гаспадарцы сваёй вялікай сям’і. На здольнасці і інтарэсы хлопчыка паўплываў бацька, які чытаў сваім дзецям кнігі. Будучы пісьменнік вучыўся ў пачатковай яўрэйскай школе — хедары. Ад 1899 па 1901 год вучыўся ў школе рабінаў у Ільі, а да гэтага – у такой жа ўстанове ў Даўгінаве. Пра ільянскі перыяд ён пасля напісаў у сваёй аповесці “У дрымучых лясах”. Менавіта ў Ільі Бядуля напісаў свае першыя вершы. Ужо дарослым сябраваў з даўгінаўскім журналістам Вульфам Сосенскім. Першыя друкаваныя творы Бядулі з’явіліся ў “Нашай ніве”.
Пісьменнік ведаў нямецкую, беларускую, рускую і крыху польскую мовы. Нейкі час працаваў хатнім настаўнікам іўрыта. З дзяцінства захапіўся чытаннем. Выпісваў кнігі з Вільні, Масквы і Пецярбурга, выпрошваў у заможных гаспадароў, шукаў у школах, якія знаходзіліся непадалёк. Як і браты, граў на скрыпцы.
Ад 1912 года жыве ў Вільні, дзе знаёміцца з братамі Луцкевічамі, Ластоўскім, Цёткай, Ядвігіным Ш. Шмат друкуецца. У Першую сусветную вяртаецца дамоў, у вёску Пасадзец, на Лагойшчыне, пасля едзе ў Мінск. Тут сябруе з Максімам Багдановічам, піша, працуе ў журналістыцы, займаецца мовазнаўствам.
Член Саюза пісьменнікаў СССР з моманту заснавання ў 1934 годзе. Няма звестак пра тое, што ў час палітычных рэпрэсій 1930-х гадоў Змітрок Бядуля падвяргаўся арышту, пры гэтым вядома што арыштоўвалі яго брата Ізраіля Плаўніка, паэта і перакладчыка. Змітрок Бядуля трапляў пад крытыку ў друку за “нацыянал-дэмакратызм”.
Памёр падчас Другой сусветнай вайны ва Уральску ў цягніку. Там быў і пахаваны. Але два гады таму па ініцыятыве сына Яфіма Плаўніка прах Бядулі перанеслі ў Мінск і перазахавалі на Усходніх могілках.
Рэгіянальная Газета
#вілейка #Бядуля #ільля #ільія #ілія #даўгінава #вялейка #Плаўнік #вилейка #Долгиново #илия #илья
Заўтра дэпутаты правядуць прыём грамадзян і "прамыя тэлефонныя лініі". Зьвяртайцеся і агучвайце свае праблемы. Дэпутаты павінныя іх вырашаць!
30 марта с 11.00 до 13.00 проводится единый день проведения приёма граждан и «прямых телефонных линий» депутатами местных Советов депутатов Вилейского района:
• г. Вилейка, ул. Партизанская, 40, тел. 801771-42202 – Чеботарь Елена Александровна, председатель Вилейского районного Совета депутатов, Титуленко Татьяна Чеславовна, депутат Минского областного Совета депутатов.
• Ильянский сельсовет, аг. Илья, ул. Школьная, 1д, тел. 801771-33435 –
Юшко Игорь Александрович, депутат Минского областного Совета депутатов.
• Ижский сельсовет, аг. Ижа, ул. Советская, 2, тел. 801771-44635 – Возняк Марина Петровна, депутат районного Совета депутатов.
• Нарочанский сельсовет, аг. Нарочь, ул. Октябрьская, 4, тел. 801771-48235 – Казак Юрий Михайлович, депутат районного Совета депутатов.
• Любанский сельсовет, аг. Любань, пл. Центральная, 4, тел. 801771-45335 – Кизик Андрей Михайлович, депутат районного Совета депутатов.
• Хотенчицкий сельсовет, д. Хотенчицы, ул. Советская, 29, тел. 801771-40335 – Костик Татьяна Леонтьевна, депутат районного Совета депутатов.
• Вязынский сельсовет, аг. Вязынь, ул. Заводская, 17, тел. 801771-66252 –
Кулеш Григорий Григорьевич, депутат районного Совета депутатов.
• Долгиновский сельсовет, аг. Долгиново, ул. 17 Сентября, 21, тел. 801771-64335 – Малиновский Александр Николаевич, депутат районного Совета депутатов.
• Кривосельский сельсовет, аг. Кривое Село, ул. Первомайская, 10, тел. 801771-20065 – Слепцова Людмила Михайловна, депутат районного Совета депутатов.
• Куренецкий сельсовет, аг. Куренец, площадь Свободы, 5, тел. 801771-39420 – Станкевич Олег Иванович, депутат районного Совета депутатов.
• Осиповичский сельсовет, д. Осиповичи, ул. Центральная, 57а, тел. 801771-24235 – Соловей Виталий Вадимович, депутат районного Совета депутатов.
• Людвиновский сельсовет, д. Костеневичи, ул. Центральная, 8, Тел. 801771-74575 – Шевелёва Наталия Леонидовна, депутат районного Совета депутатов.
❗❗❗ Предварительная запись на прием осуществляется 29 марта с 9.00 до 13.00 по тел. 801771-42217.
#вілейка #вялейка #вилейка #илья #ільля #ілля #ілія #іжа #ижа #нарач #нарочь #любань #хотенчицы #хаценчыцы #вязынь #даўгінава #долгиново #кривоесело #любань #куренец #осиповичи #куранец #асіпавічы #людвінова #людвиново
30 марта с 11.00 до 13.00 проводится единый день проведения приёма граждан и «прямых телефонных линий» депутатами местных Советов депутатов Вилейского района:
• г. Вилейка, ул. Партизанская, 40, тел. 801771-42202 – Чеботарь Елена Александровна, председатель Вилейского районного Совета депутатов, Титуленко Татьяна Чеславовна, депутат Минского областного Совета депутатов.
• Ильянский сельсовет, аг. Илья, ул. Школьная, 1д, тел. 801771-33435 –
Юшко Игорь Александрович, депутат Минского областного Совета депутатов.
• Ижский сельсовет, аг. Ижа, ул. Советская, 2, тел. 801771-44635 – Возняк Марина Петровна, депутат районного Совета депутатов.
• Нарочанский сельсовет, аг. Нарочь, ул. Октябрьская, 4, тел. 801771-48235 – Казак Юрий Михайлович, депутат районного Совета депутатов.
• Любанский сельсовет, аг. Любань, пл. Центральная, 4, тел. 801771-45335 – Кизик Андрей Михайлович, депутат районного Совета депутатов.
• Хотенчицкий сельсовет, д. Хотенчицы, ул. Советская, 29, тел. 801771-40335 – Костик Татьяна Леонтьевна, депутат районного Совета депутатов.
• Вязынский сельсовет, аг. Вязынь, ул. Заводская, 17, тел. 801771-66252 –
Кулеш Григорий Григорьевич, депутат районного Совета депутатов.
• Долгиновский сельсовет, аг. Долгиново, ул. 17 Сентября, 21, тел. 801771-64335 – Малиновский Александр Николаевич, депутат районного Совета депутатов.
• Кривосельский сельсовет, аг. Кривое Село, ул. Первомайская, 10, тел. 801771-20065 – Слепцова Людмила Михайловна, депутат районного Совета депутатов.
• Куренецкий сельсовет, аг. Куренец, площадь Свободы, 5, тел. 801771-39420 – Станкевич Олег Иванович, депутат районного Совета депутатов.
• Осиповичский сельсовет, д. Осиповичи, ул. Центральная, 57а, тел. 801771-24235 – Соловей Виталий Вадимович, депутат районного Совета депутатов.
• Людвиновский сельсовет, д. Костеневичи, ул. Центральная, 8, Тел. 801771-74575 – Шевелёва Наталия Леонидовна, депутат районного Совета депутатов.
❗❗❗ Предварительная запись на прием осуществляется 29 марта с 9.00 до 13.00 по тел. 801771-42217.
#вілейка #вялейка #вилейка #илья #ільля #ілля #ілія #іжа #ижа #нарач #нарочь #любань #хотенчицы #хаценчыцы #вязынь #даўгінава #долгиново #кривоесело #любань #куренец #осиповичи #куранец #асіпавічы #людвінова #людвиново
Цікавіцеся гісторыяй Вілейкі і Вілейшчыны?
Вось вілейскія суполкі, дзе вы знойдзіце краязнаўчыя артыкулы, старыя фота Вілейшчыны ды архіўныя дакументы.
Далучайцеся!
У ВК:
https://vk.com/tap_vialejka
https://vk.com/staraja_vilejka
https://vk.com/volatvydannie
https://vk.com/club217039031
У Instagram:
https://www.instagram.com/oldvilejka/
У Facebook:
https://www.facebook.com/groups/wilejka/?ref=share
#Вілейка #Вялейка #Вилейка #краеведение #wilejka #vileyka #viliejka #староефото #фото #вілейшчына #вілейскі #Вілейскіраён #вилейщина #история #гісторыя #ільля #ілія #ілья #илия #илья #краязнаўства #вилейский #вилейскийрайон #даўгінава #касцяневічы #куранец #архіў #музей #архив #архивфото #вязынь #вилия #вяльля #вілія #вялля #мапы #карты
Вось вілейскія суполкі, дзе вы знойдзіце краязнаўчыя артыкулы, старыя фота Вілейшчыны ды архіўныя дакументы.
Далучайцеся!
У ВК:
https://vk.com/tap_vialejka
https://vk.com/staraja_vilejka
https://vk.com/volatvydannie
https://vk.com/club217039031
У Instagram:
https://www.instagram.com/oldvilejka/
У Facebook:
https://www.facebook.com/groups/wilejka/?ref=share
#Вілейка #Вялейка #Вилейка #краеведение #wilejka #vileyka #viliejka #староефото #фото #вілейшчына #вілейскі #Вілейскіраён #вилейщина #история #гісторыя #ільля #ілія #ілья #илия #илья #краязнаўства #вилейский #вилейскийрайон #даўгінава #касцяневічы #куранец #архіў #музей #архив #архивфото #вязынь #вилия #вяльля #вілія #вялля #мапы #карты
Продам квартиру, Ильянский сельский совет, д. Ободовцы. Подробности по тел. +37529 603 04 24
#илья #илия #ободовцы #ільля #ілья #ілія #вілейскі #Вілейскіраён #вилейский #вилейскийрайон #абадоўцы
#илья #илия #ободовцы #ільля #ілья #ілія #вілейскі #Вілейскіраён #вилейский #вилейскийрайон #абадоўцы
⚠️ВНИМАНИЕ, ИЩЕМ ОЧЕВИДЦЕВ⚠️
В ночь с 21.03.2023 на 22.03. 2023 на 16 км автомобильной дороги "Красное-Илья-Погост", вблизи д. Бережок Вилейского района, совершён наезд на пешехода - жителя д. Щарка Вилейского района, 1960 года рождения.
В результате наезда пешеход скончался.
Водитель с места происшествия скрылся.
Убедительная просьба всех, кто оказался свидетелем дорожно-транспортного происшествия, либо располагает сведениями о водителе или автомобиле, совершившем наезд на пешехода, сообщить по телефонам: 102 или 375177154100, 375293440842, 375295758749.
Конфиденциальность и вознаграждение гарантируется.
#Красное #Илья #Погост #илия #вилейский #вилейскийрайон #пагост #вілейскі #Вілейскіраён #краснае #ільля #ілія #ілля #Щарка #шчарка #ДТЗ #ДТП
В ночь с 21.03.2023 на 22.03. 2023 на 16 км автомобильной дороги "Красное-Илья-Погост", вблизи д. Бережок Вилейского района, совершён наезд на пешехода - жителя д. Щарка Вилейского района, 1960 года рождения.
В результате наезда пешеход скончался.
Водитель с места происшествия скрылся.
Убедительная просьба всех, кто оказался свидетелем дорожно-транспортного происшествия, либо располагает сведениями о водителе или автомобиле, совершившем наезд на пешехода, сообщить по телефонам: 102 или 375177154100, 375293440842, 375295758749.
Конфиденциальность и вознаграждение гарантируется.
#Красное #Илья #Погост #илия #вилейский #вилейскийрайон #пагост #вілейскі #Вілейскіраён #краснае #ільля #ілія #ілля #Щарка #шчарка #ДТЗ #ДТП
Фота зроблена ў ліпені 1989 года ў вёсцы Ілья Вілейскага раёну. Правядзеньне коннай турыстычнай вандроўкі "Белая грыва". На кані па мянушцы Зэмба Будзёнаўскай пароды гід Міхаіл Радзюкевіч.
Кіраўніком і арганізатарам праекта быў вядомы на Вілейшчыне турыст, краязнаўца, патрыёт, кіраўнік турклубу "Зурбаган" Віталь Міхайлавіч Кастэнка.
Фота са старонкі Міхаіла Радзюкевіча, які на фота: https://vk.com/radmichail
#вилейка #вялейка #вілейка #вілейскі #вілейскіраён #Илья #илия #ілья #ілія #ільля #кастэнка #Радзюкевіч #вилейский #вилейскийрайон #радюкевич #зурбаган #костенко
Кіраўніком і арганізатарам праекта быў вядомы на Вілейшчыне турыст, краязнаўца, патрыёт, кіраўнік турклубу "Зурбаган" Віталь Міхайлавіч Кастэнка.
Фота са старонкі Міхаіла Радзюкевіча, які на фота: https://vk.com/radmichail
#вилейка #вялейка #вілейка #вілейскі #вілейскіраён #Илья #илия #ілья #ілія #ільля #кастэнка #Радзюкевіч #вилейский #вилейскийрайон #радюкевич #зурбаган #костенко
У вёсцы Суднікі, што непадалёк ад Іллі, ёсьць старажытныя могілкі, вядомыя праз вялікую колькасьць старажытных каменных помнікаў.
Але гэтым разам хачу звярнуць увагу на адносна новыя пахаваньні, зробленыя ў пачатку 1990-х. Яны цікавыя тым, што эпітафіі на іх выкананыя на беларускай мове – шчыра кажучы, рэдкая з’ява на праваслаўных могілках.
І, вядома, царква Святого Мікалая. Яна хоць і новая – не мінула і 50 год, як яе пабудавалі непадалёк ад месца, дзе стаяў ранейшы храм, – але выглядае неяк па-свойску, “па-тутэйшы”.
Крыніца: https://vk.com/wilejka
#вiлейка #вялейка #вилейка #wilejka #vileyka #вiлейшчына #вилейщина #вілейскіраён #вилейскийрайон #краязнаўства #краеведение #гісторыя #судники #илия #илья #ілля #илья #могілкі #ільля #ілія #вілейскі #суднікі
Але гэтым разам хачу звярнуць увагу на адносна новыя пахаваньні, зробленыя ў пачатку 1990-х. Яны цікавыя тым, што эпітафіі на іх выкананыя на беларускай мове – шчыра кажучы, рэдкая з’ява на праваслаўных могілках.
І, вядома, царква Святого Мікалая. Яна хоць і новая – не мінула і 50 год, як яе пабудавалі непадалёк ад месца, дзе стаяў ранейшы храм, – але выглядае неяк па-свойску, “па-тутэйшы”.
Крыніца: https://vk.com/wilejka
#вiлейка #вялейка #вилейка #wilejka #vileyka #вiлейшчына #вилейщина #вілейскіраён #вилейскийрайон #краязнаўства #краеведение #гісторыя #судники #илия #илья #ілля #илья #могілкі #ільля #ілія #вілейскі #суднікі
Здесь было создано гетто, в котором погибло почти все местное еврейское население и узники из окрестных деревень — всего, по имеющимся на данный момент и задокументированным свидетельствам, было расстреляно не менее полутора тысяч человек.
Сегодня Илья не только комфортный и уютный агрогородок для жизни, но и место, включенное в ряд туристических программ, благо как минимум три исторических объекта, достойных внимания, были сохранены для потомков. Помимо двух вышеупомянутых храмов, это еще и здание бывшей гостиницы, построенное в конце XIX — начале XX века.
Фото из личной коллекции Владимира ЛИХОДЕДОВА.
Владимир ЛИХОДЕДОВ
https://vk.com/ilija_vilejka
#вилейка #вялейка #вілейка #вілейскі #вілейскіраён #вілейскі #илья #илия #ільля #ілля #ілія #вилейскийрайон #вилейский
Сегодня Илья не только комфортный и уютный агрогородок для жизни, но и место, включенное в ряд туристических программ, благо как минимум три исторических объекта, достойных внимания, были сохранены для потомков. Помимо двух вышеупомянутых храмов, это еще и здание бывшей гостиницы, построенное в конце XIX — начале XX века.
Фото из личной коллекции Владимира ЛИХОДЕДОВА.
Владимир ЛИХОДЕДОВ
https://vk.com/ilija_vilejka
#вилейка #вялейка #вілейка #вілейскі #вілейскіраён #вілейскі #илья #илия #ільля #ілля #ілія #вилейскийрайон #вилейский
Мястэчка Ілля небагатае на помнікі мінулага, нягледзячы на сваю даўнюю гісторыю. Няшмат тут і вартых увагі аб’ектаў – хоць пра некаторыя я ўжо пісаў, а пра іншыя яшчэ напішу.
Тым больш крыўдна назіраць, як паступова занепадаюць тыя помнікі, якія засталіся. Напрыклад, вось гэты дом у цэнтры мястэчка з вельмі цікавай архітэктурай. Ён і ў большым горадзе выглядаў бы годна, а ў маштабах Іллі я б уключыў яго ў топ-5.
Крыніца: https://vk.com/wilejka
#вiлейка #вялейка #вилейка #wilejka #vileyka #вiлейшчына #вилейщина #вілейскіраён #вилейскийрайон #ілья #ілія #ільля #краязнаўства #спадчына #ілля #илья #архітэктура #илия
Тым больш крыўдна назіраць, як паступова занепадаюць тыя помнікі, якія засталіся. Напрыклад, вось гэты дом у цэнтры мястэчка з вельмі цікавай архітэктурай. Ён і ў большым горадзе выглядаў бы годна, а ў маштабах Іллі я б уключыў яго ў топ-5.
Крыніца: https://vk.com/wilejka
#вiлейка #вялейка #вилейка #wilejka #vileyka #вiлейшчына #вилейщина #вілейскіраён #вилейскийрайон #ілья #ілія #ільля #краязнаўства #спадчына #ілля #илья #архітэктура #илия
Наша спадчына
Минская обл., Вилейский р – он., Ильянский сельсовет., дер. Ободовцы
Усадьба Богдановичей: руины винокурни.
GPS 54.451524,27.289191
Богдановичи имели несколько усадеб, но в Ободовцах была их главная резиденция. Первые капитальные постройки здесь появились почти 250 лет назад. Последним владельцем отцовской усадьбы второй половины 19 века был Мечислав Богданович.
Один из дней в 1939 году для шляхтичей в родной усадьбе стал последним. Началось воссоединение Восточной и Западной Беларуси. Богдановичи по личным мотивам уехали из Ободовцев в Польшу. Буквально недавно, уточнили историки, не стало последнего представителя рода – Анжея Богдановича, который жил в Варшаве. А нам осталась разрушенная усадьба, зато с историей.
На момент нашего приезда 14.06.2022г. всё, что было вдали от дорог так заросло, что подходить к постройкам было невозможно – не видно куда идти.
Аўтар: Виктор Величкевич
https://vk.com/id631857009
О Богдановичах http://vilejski-uezd.by/threads/imenie-obodovcy.1432/#post-13872
#ободовцы #илья #илия #ільля #ілля #ілія #абадоўцы #багдановіч #багдановічы
Минская обл., Вилейский р – он., Ильянский сельсовет., дер. Ободовцы
Усадьба Богдановичей: руины винокурни.
GPS 54.451524,27.289191
Богдановичи имели несколько усадеб, но в Ободовцах была их главная резиденция. Первые капитальные постройки здесь появились почти 250 лет назад. Последним владельцем отцовской усадьбы второй половины 19 века был Мечислав Богданович.
Один из дней в 1939 году для шляхтичей в родной усадьбе стал последним. Началось воссоединение Восточной и Западной Беларуси. Богдановичи по личным мотивам уехали из Ободовцев в Польшу. Буквально недавно, уточнили историки, не стало последнего представителя рода – Анжея Богдановича, который жил в Варшаве. А нам осталась разрушенная усадьба, зато с историей.
На момент нашего приезда 14.06.2022г. всё, что было вдали от дорог так заросло, что подходить к постройкам было невозможно – не видно куда идти.
Аўтар: Виктор Величкевич
https://vk.com/id631857009
О Богдановичах http://vilejski-uezd.by/threads/imenie-obodovcy.1432/#post-13872
#ободовцы #илья #илия #ільля #ілля #ілія #абадоўцы #багдановіч #багдановічы
vilejski-uezd.by
имение Ободовцы | Вилейский уезд – генеалогия и краеведение. Архивы, история семьи, происхождение рода. Генеалогия Беларуси.
Лёс маёнтка Абадоўцы
У вёсцы Абадоўцы Вілейскага раёна размяшчалася сядзіба Багдановічаў, пабудаваная ў канцы 19 стагоддзя. Больш за тры дзясяткі...
У вёсцы Абадоўцы Вілейскага раёна размяшчалася сядзіба Багдановічаў, пабудаваная ў канцы 19 стагоддзя. Больш за тры дзясяткі...