Müəssisənin əmlak vergisinin hesablanması
Vergitutma məqsədləri üçün Vergi Məcəlləsinin 197.1.3-cü maddəsinə əsasən, müəssisələrin balansında olan əsas vəsaitlərin orta illik qalıq dəyəri vergitutma obyekti sayılır. Dövlət Vergi Xidmətinin "195" Çağrı Mərkəzinin əməkdaşı Hüseyn Hacıyev məsələyə aydınlıq gətirib.
Vergitutma məqsədləri üçün Vergi Məcəlləsinin 197.1.3-cü maddəsinə əsasən, müəssisələrin balansında olan əsas vəsaitlərin orta illik qalıq dəyəri vergitutma obyekti sayılır. Dövlət Vergi Xidmətinin "195" Çağrı Mərkəzinin əməkdaşı Hüseyn Hacıyev məsələyə aydınlıq gətirib.
Təhtəlhesab şəxs nə vaxt aylıq limitdən artıq vəsait xərcləyə bilər?
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 30 sentyabr 2020-ci il tarixli Qərarı ilə təsdiq edilən “Vergi ödəyicilərində nağd pul vəsaitinin uçotu və kassa əməliyyatlarının aparılması Qaydası”sının 2.6-cı bəndinə əsasən, vergi ödəyicisinin kassasından təhtəlhesab şəxslərə nağd pul (avans) 5 (beş) iş günündən çox olmayan (ezamiyyə xərcləri istisna olmaqla) müddətə verilir. Qaydaların tələbini iqtisadçı Anar Bayramov şərh edib.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 30 sentyabr 2020-ci il tarixli Qərarı ilə təsdiq edilən “Vergi ödəyicilərində nağd pul vəsaitinin uçotu və kassa əməliyyatlarının aparılması Qaydası”sının 2.6-cı bəndinə əsasən, vergi ödəyicisinin kassasından təhtəlhesab şəxslərə nağd pul (avans) 5 (beş) iş günündən çox olmayan (ezamiyyə xərcləri istisna olmaqla) müddətə verilir. Qaydaların tələbini iqtisadçı Anar Bayramov şərh edib.
Müharibə veteranı adı almış şəxslərin hansı gəlirləri vergidən azaddır?
Vergi Məcəlləsinin 102.1.6-cı maddəsinə əsasən, fiziki şəxsin əsas iş yerində (əmək kitabçasının olduğu yerdə) hər hansı muzdlu işlə əlaqədar əldə edilən aylıq gəliri 2.500 manatadək olduqda, 200 manat, illik gəliri 30.000 manatadək olduqda, 2.400 manat məbləğində olan hissəsi gəlir vergisindən azaddır.
Vergi Məcəlləsinin 102.1.6-cı maddəsinə əsasən, fiziki şəxsin əsas iş yerində (əmək kitabçasının olduğu yerdə) hər hansı muzdlu işlə əlaqədar əldə edilən aylıq gəliri 2.500 manatadək olduqda, 200 manat, illik gəliri 30.000 manatadək olduqda, 2.400 manat məbləğində olan hissəsi gəlir vergisindən azaddır.
Azərbaycan xalqı qarşısında xüsusi xidmətləri olan şəxslərin məzuniyyəti necə hesablanır?
Əmək Məcəlləsinin 120-ci - “Azərbaycan xalqı qarşısında xüsusi xidmətləri olan işçilərin əmək məzuniyyətinin müddəti” maddəsinə əsasən, Azərbaycan Respublikasının azadlığı, suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda xəsarət (yaralanma, travma, kontuziya) alan işçilərə, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarına, Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarına, 1941-1945-ci illər müharibəsində döyüş əməliyyatlarında iştirak etmiş, habelə hərbi xidmətdə olmuş, lakin döyüş əməliyyatlarında iştirak etməmiş hərbi qulluqçulara, İstiqlal ordeni ilə, habelə Azərbaycan Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyünün müdafiəsi ilə bağlı digər dövlət təltifləri ilə təltif olunmuş işçilərə məzuniyyət 46 təqvim günündən az olmayaraq verilir.
Əmək Məcəlləsinin 120-ci - “Azərbaycan xalqı qarşısında xüsusi xidmətləri olan işçilərin əmək məzuniyyətinin müddəti” maddəsinə əsasən, Azərbaycan Respublikasının azadlığı, suverenliyi və ərazi bütövlüyü uğrunda xəsarət (yaralanma, travma, kontuziya) alan işçilərə, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanlarına, Sovet İttifaqı Qəhrəmanlarına, 1941-1945-ci illər müharibəsində döyüş əməliyyatlarında iştirak etmiş, habelə hərbi xidmətdə olmuş, lakin döyüş əməliyyatlarında iştirak etməmiş hərbi qulluqçulara, İstiqlal ordeni ilə, habelə Azərbaycan Respublikasının suverenliyi və ərazi bütövlüyünün müdafiəsi ilə bağlı digər dövlət təltifləri ilə təltif olunmuş işçilərə məzuniyyət 46 təqvim günündən az olmayaraq verilir.
2022-ci ildə əməkhaqqından hansı tutulmalar olacaq?
Milli Məclis gələn ilin büdcə layihəsini və paketə daxil olan digər sənədləri III oxunuşda təsdiq edib. Hüquqşünas Şəhriyar Həbilov 2022-ci ildə əməkhaqqından hansı tutulmaların olacağını açıqlayıb.
Milli Məclis gələn ilin büdcə layihəsini və paketə daxil olan digər sənədləri III oxunuşda təsdiq edib. Hüquqşünas Şəhriyar Həbilov 2022-ci ildə əməkhaqqından hansı tutulmaların olacağını açıqlayıb.
Azərbaycanda rəqəmsal ödəniş sistemlərinin inkişafı aktualdır
Rəqəmsal ödənişlər ekosistemində yaranan qlobal trendlər ənənəvi və elektron ödənişləri arxada qoyur. Beynəlxalq Ödənişlər Hesabatına əsasən, bunun nəticəsində 2020-ci ildə nağdsız ödənişlərin həcmi əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Bəs bu trendlər hansılardır? Ödənişlərin rəqəmsallaşması nə verir? “vergiler.az”ın bu və digər suallarını İqtisadiyyat Nazirliyinin İqtisadi İslahatlar Elmi Tədqiqat İnstitutunun baş elmi işçisi Xəyaləddin Tağıyev cavablandırıb.
Rəqəmsal ödənişlər ekosistemində yaranan qlobal trendlər ənənəvi və elektron ödənişləri arxada qoyur. Beynəlxalq Ödənişlər Hesabatına əsasən, bunun nəticəsində 2020-ci ildə nağdsız ödənişlərin həcmi əhəmiyyətli dərəcədə artıb. Bəs bu trendlər hansılardır? Ödənişlərin rəqəmsallaşması nə verir? “vergiler.az”ın bu və digər suallarını İqtisadiyyat Nazirliyinin İqtisadi İslahatlar Elmi Tədqiqat İnstitutunun baş elmi işçisi Xəyaləddin Tağıyev cavablandırıb.
Fiziki şəxslər tərəfindən kriptovalyutanın alınması zamanı yaranan vergi öhdəlikləri
Kriptovalyuta bir investisiya aktividir. Fiziki şəxslər tərəfindən kriptovalyutanın alınması zamanı yaranan vergi öhdəlikləri barədə “vergiler.az” saytına danışan İqtisadi Araşdırmalar və Tədris Mərkəzinin təlimçisi, iqtisadçı ekspert Cavid Vəlizadə bildirib ki, kriptovalyuta üzrə əməliyyatlardan gəlir əldə edən fiziki şəxslər vergi orqanlarında uçota alınmaqla VÖEN əldə etməlidirlər.
Kriptovalyuta bir investisiya aktividir. Fiziki şəxslər tərəfindən kriptovalyutanın alınması zamanı yaranan vergi öhdəlikləri barədə “vergiler.az” saytına danışan İqtisadi Araşdırmalar və Tədris Mərkəzinin təlimçisi, iqtisadçı ekspert Cavid Vəlizadə bildirib ki, kriptovalyuta üzrə əməliyyatlardan gəlir əldə edən fiziki şəxslər vergi orqanlarında uçota alınmaqla VÖEN əldə etməlidirlər.
Podrat müqavilələri üzrə işlərdə əmək haqlarının vergi auditində əsas məqamlar
İqtisadi aktivlik və məşğulluğun təmin edilməsi baxımından tikinti sektoru milli iqtisadiyyatın strukturunda və vergi daxilolmalarında mühüm rol oynayır. Tikintidə uçotun aparılmasının özünəməxsus olması bu sektorda vergi nəzarətinin də spesifik olmasını şərtləndirir. Ötən dəfə tikinti materiallarına çəkilən xərclərin vergi uçotuna dair qaydaları izah etdik. "Good Finance" MMC-nin vergi məsləhətçisi Teymur İslamlı bu dəfə tikinti sektorunda işçilik xərclərinin uçotunu şərh edib.
İqtisadi aktivlik və məşğulluğun təmin edilməsi baxımından tikinti sektoru milli iqtisadiyyatın strukturunda və vergi daxilolmalarında mühüm rol oynayır. Tikintidə uçotun aparılmasının özünəməxsus olması bu sektorda vergi nəzarətinin də spesifik olmasını şərtləndirir. Ötən dəfə tikinti materiallarına çəkilən xərclərin vergi uçotuna dair qaydaları izah etdik. "Good Finance" MMC-nin vergi məsləhətçisi Teymur İslamlı bu dəfə tikinti sektorunda işçilik xərclərinin uçotunu şərh edib.
Vergi ödəyicilərinin uçotu ilə bağlı mühüm məqamlar
Vergi Məcəlləsinin 33.1-ci maddəsinə əsasən, vergi nəzarətinin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxslər olduqları (dövlət qeydiyyatı haqqında sənədlərdə qeyd olunmuş hüquqi ünvan), vergiyə cəlb olunan gəliri Azərbaycan mənbəyindən olan və bu gəlirdən ödəmə yerində vergi tutulmayan qeyri-rezidentlər Azərbaycan mənbəyindən gəlirin alındığı yer üzrə, fərdi sahibkarlar və bu Məcəllənin müddəalarına uyğun olaraq bəyannamə verməli olan rezident fiziki şəxslər yaşadıqları, xüsusi notariuslar isə fəaliyyət göstərdiyi yer üzrə vergi orqanlarında uçota alınır.
Vergi Məcəlləsinin 33.1-ci maddəsinə əsasən, vergi nəzarətinin həyata keçirilməsini təmin etmək məqsədilə vergi ödəyicisi olan hüquqi şəxslər olduqları (dövlət qeydiyyatı haqqında sənədlərdə qeyd olunmuş hüquqi ünvan), vergiyə cəlb olunan gəliri Azərbaycan mənbəyindən olan və bu gəlirdən ödəmə yerində vergi tutulmayan qeyri-rezidentlər Azərbaycan mənbəyindən gəlirin alındığı yer üzrə, fərdi sahibkarlar və bu Məcəllənin müddəalarına uyğun olaraq bəyannamə verməli olan rezident fiziki şəxslər yaşadıqları, xüsusi notariuslar isə fəaliyyət göstərdiyi yer üzrə vergi orqanlarında uçota alınır.
Əlilliyi olan şəxsin vergi öhdəliyi necə hesablanır?
Vergi Məcəlləsinin 98.2-ci maddəsinə əsasən, bu Məcəllənin 98.1-ci maddəsinin məqsədləri üçün gəlirin fiziki şəxs tərəfindən muzdlu işlə əlaqədar alınan gəlirin məbləğinə, aşağıda göstərilən məbləğdən işçinin əldə etdiyi gəlirə görə ödədiyi hər hansı xərc çıxıldıqdan sonra qalan məbləğə bərabərdir.
Vergi Məcəlləsinin 98.2-ci maddəsinə əsasən, bu Məcəllənin 98.1-ci maddəsinin məqsədləri üçün gəlirin fiziki şəxs tərəfindən muzdlu işlə əlaqədar alınan gəlirin məbləğinə, aşağıda göstərilən məbləğdən işçinin əldə etdiyi gəlirə görə ödədiyi hər hansı xərc çıxıldıqdan sonra qalan məbləğə bərabərdir.
Vergi ödəyicisi hansı halda elektron qaimə-faktura təqdim etməyə bilər?
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 14 mart 2017-ci il tarixli, 89 saylı qərarı ilə təsdiq olunmuş “Elektron qaimə-fakturanın formasının tətbiqi, uçotu və istifadəsi Qaydaları”na əsasən, vergi ödəyicisi kimi qeydiyyatdan keçməyən alıcıya pərakəndə qaydada mal (iş, xidmət) təqdim edildikdə, ona qəbz və ya çek verilir.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 14 mart 2017-ci il tarixli, 89 saylı qərarı ilə təsdiq olunmuş “Elektron qaimə-fakturanın formasının tətbiqi, uçotu və istifadəsi Qaydaları”na əsasən, vergi ödəyicisi kimi qeydiyyatdan keçməyən alıcıya pərakəndə qaydada mal (iş, xidmət) təqdim edildikdə, ona qəbz və ya çek verilir.
Növbəli iş rejimində bayram günlərində işləyən işçinin əməkhaqqı necə ödənilməlidir?
Növbəli iş rejimində çalışan işçi bayram günlərində işləyərsə, onun əməkhaqqının necə ödənilməsi mütəxəssislər arasında müzakirə olunan məsələlərdəndir. Sərbəst auditor Altay Cəfərovun “vergiler.az” saytına şərhi bu məsələyə həsr olunub.
Növbəli iş rejimində çalışan işçi bayram günlərində işləyərsə, onun əməkhaqqının necə ödənilməsi mütəxəssislər arasında müzakirə olunan məsələlərdəndir. Sərbəst auditor Altay Cəfərovun “vergiler.az” saytına şərhi bu məsələyə həsr olunub.
Vergi məbləğləri necə tutulur?
Vergi - dövlətin və bələdiyyələrin fəaliyyətinin maliyyə təminatı məqsədilə vergi ödəyicilərinin mülkiyyətində olan pul vəsaitlərinin özgəninkiləşdirilməsi şəklində, dövlət büdcəsinə və yerli büdcələrə köçürülən məcburi, fərdi, əvəzsiz ödənişdir. Vergi Məcəlləsinə əsasən, vergi məbləğləri 3 formada tutulur.
Vergi - dövlətin və bələdiyyələrin fəaliyyətinin maliyyə təminatı məqsədilə vergi ödəyicilərinin mülkiyyətində olan pul vəsaitlərinin özgəninkiləşdirilməsi şəklində, dövlət büdcəsinə və yerli büdcələrə köçürülən məcburi, fərdi, əvəzsiz ödənişdir. Vergi Məcəlləsinə əsasən, vergi məbləğləri 3 formada tutulur.
Mənfəət vergisinin hesablanmasında nələrə diqqət etmək lazımdır?
Mənfəət vergisinin hesablanması üçün vergitutma obyekti mənfəət hesab edilir. Vergi Məcəlləsinin 104.1-ci maddəsinə əsasən, vergi ödəyicisinin bütün gəlirləri, o cümlədən onun Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda daimi nümayəndəlikləri vasitəsilə əldə etdiyi gəlirləri, Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda əldə etdiyi dividend, faiz, royalti (vergidən azad edilən gəlirdən başqa) ilə bu Məcəllənin X fəslində göstərilən, gəlirdən çıxılan xərc (vergidən azad edilən gəlirlər üzrə çəkilən xərclərdən başqa) arasındakı fərq mənfəətdir.
Mənfəət vergisinin hesablanması üçün vergitutma obyekti mənfəət hesab edilir. Vergi Məcəlləsinin 104.1-ci maddəsinə əsasən, vergi ödəyicisinin bütün gəlirləri, o cümlədən onun Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda daimi nümayəndəlikləri vasitəsilə əldə etdiyi gəlirləri, Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda əldə etdiyi dividend, faiz, royalti (vergidən azad edilən gəlirdən başqa) ilə bu Məcəllənin X fəslində göstərilən, gəlirdən çıxılan xərc (vergidən azad edilən gəlirlər üzrə çəkilən xərclərdən başqa) arasındakı fərq mənfəətdir.
İşəgötürənlər minimum əməkhaqqı ilə bağlı hansı məqamlara diqqət yetirməlidirlər?
Ölkə başçısının sərəncamına əsasən, 1 yanvar 2022-ci ildən ölkə üzrə minimum əməkhaqqının məbləği 300 manat müəyyənləşirilib. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (ƏƏSMN) yanında Dövlət Əmək Müfəttişliyin açıqlamalarında qeyd edilib ki, əgər işəgötürənlər bu tələbə əməl etmədiyi təqdirdə onlara cərimələr tədbiq ediləcək.
Ölkə başçısının sərəncamına əsasən, 1 yanvar 2022-ci ildən ölkə üzrə minimum əməkhaqqının məbləği 300 manat müəyyənləşirilib. Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi (ƏƏSMN) yanında Dövlət Əmək Müfəttişliyin açıqlamalarında qeyd edilib ki, əgər işəgötürənlər bu tələbə əməl etmədiyi təqdirdə onlara cərimələr tədbiq ediləcək.
Zərərdə olan vergi ödəyicilərinin cari ödənişləri necə hesablanacaq?
Vergi Məcəlləsinin 151.5-ci maddəsinin əhatə dairəsinin gələn ildən genişləndirilməsi məsələsi gündəlikdədir. Mövzunu maliyyə mütəxəssisi Vüqar Mirheydərov şərh edir.
Vergi Məcəlləsinin 151.5-ci maddəsinin əhatə dairəsinin gələn ildən genişləndirilməsi məsələsi gündəlikdədir. Mövzunu maliyyə mütəxəssisi Vüqar Mirheydərov şərh edir.
Sosial sığorta haqqının aylıq məbləği necə müəyyən olunur?
2022-ci il yanvarın 1-dən minimum əməkhaqqının 300 manata çatdırılması qərar alınıb, dövlət sektorunda çalışan işçilərin əmək haqlarının artırılmasına qərar verilib. Aylıq gəlirlərin artması sosial ödənişlərin məbləğinə də təsir edir. Bəs məcburi dövlət sosial sığorta haqlarının aylıq məbləği necə müəyyən olunur? Suala iqtisadçı ekspert, Azərbaycan Kooperasiya Universitetinin dosenti Ədalət Əsədov aydınlıq gətirib.
2022-ci il yanvarın 1-dən minimum əməkhaqqının 300 manata çatdırılması qərar alınıb, dövlət sektorunda çalışan işçilərin əmək haqlarının artırılmasına qərar verilib. Aylıq gəlirlərin artması sosial ödənişlərin məbləğinə də təsir edir. Bəs məcburi dövlət sosial sığorta haqlarının aylıq məbləği necə müəyyən olunur? Suala iqtisadçı ekspert, Azərbaycan Kooperasiya Universitetinin dosenti Ədalət Əsədov aydınlıq gətirib.
İxtisar edilən işçiyə kompensasiya ödənişi
İşçinin ixtisar edilməsi həm işəgötürənlər, həm də işçilər arasında müəyyən sualların və hüquqi mübahisələrin yaranmasına səbəb olur. Burada maraq doğuran məsələlərdən biri də ixtisar edilən işçiyə kompensasiya ödənişidir. Mövzunu əmək qanunvericiliyi üzrə ekspert Nüsrət Xəlilov şərh edir.
İşçinin ixtisar edilməsi həm işəgötürənlər, həm də işçilər arasında müəyyən sualların və hüquqi mübahisələrin yaranmasına səbəb olur. Burada maraq doğuran məsələlərdən biri də ixtisar edilən işçiyə kompensasiya ödənişidir. Mövzunu əmək qanunvericiliyi üzrə ekspert Nüsrət Xəlilov şərh edir.
Ödəniş tapşırıqlarında göstərilməli olan məlumatlar
Vergi Məcəlləsinə edilən yeni dəyişikliklərlə vergi ödəyicisi olan şəxslər arasında ödəniş əməliyyatları ilə bağlı bir yenilik edilib. Yeniliklərin əsas məqamlarını İqtisadi Araşdırmalar və Tədris Mərkəzinin təlimçisi, iqtisadçı ekspert Cavid Vəlizadə açıqlayır.
Vergi Məcəlləsinə edilən yeni dəyişikliklərlə vergi ödəyicisi olan şəxslər arasında ödəniş əməliyyatları ilə bağlı bir yenilik edilib. Yeniliklərin əsas məqamlarını İqtisadi Araşdırmalar və Tədris Mərkəzinin təlimçisi, iqtisadçı ekspert Cavid Vəlizadə açıqlayır.
Fiziki şəxslərin icarədən əldə etdikləri gəlir sosial sığortaya cəlb olunurmu?
Fiziki şəxs olaraq sahibkarlıqla məşğul olan şəxsləri maraqlandıran məsələlərdən biri də əmlaklarının icarəyə verilməsi zamanı məcburi dövlət dosial sığortaya (MDSS) cəlb olunub-olunmaması və hesabatlılıqla bağlıdır. Sərbəst auditor Altay Cəfərov mövzu ilə bağlı suallara aydınlıq gətirir.
Fiziki şəxs olaraq sahibkarlıqla məşğul olan şəxsləri maraqlandıran məsələlərdən biri də əmlaklarının icarəyə verilməsi zamanı məcburi dövlət dosial sığortaya (MDSS) cəlb olunub-olunmaması və hesabatlılıqla bağlıdır. Sərbəst auditor Altay Cəfərov mövzu ilə bağlı suallara aydınlıq gətirir.
