⚖ مدرسه وکالت و تجارت ⚖

📌نگاهی به زندگی اولین رئیس کانون وکلا در ایران

🔻مردی به نام آسید هاشم وکیل

🔸راه وکالت| سال ۱۲۶۵ در شهر سامرا عراق به دنیا آمد، تحصیلات قدیمه را فراگرفت و از سال ۱۲۸۹ به وکالت مشغول شد؛ ۱۱۰ سال پیش هم‌زمان با تصویب قانون اصول تشکیلات عدلیه. تا سال ۱۲۹۴ به وکالت پرداخت، مدت کوتاهی به قضاوت روی آورد؛ اما روح سیدهاشم وکیل را وکالت سیراب می‌کرد، نه قضاوت. علی‌اکبر داور، وزیر عدلیه در دوران حکومت پهلوی اول و بنیان‌گذار دادگستری نوین در ایران، سیدهاشم وکیل را بسیار تحسین می‌کرد.

🔸«سیدهاشم» سال‌ها در بالاترین مقامی قرار داشت که در تشکیلات وکالتی می‌توان برای وکیلی متصور بود. اگر تنها به منافع خود می‌اندیشید، اصلاً نیازی به استقلال کانون وکلا نداشت؛ چراکه جایگاهش از سمت هیچ فرد و نهادی تهدید نمی‌شد؛ اما ازجمله پیشگامان برای تصویب قانون استقلال کانون وکلا بود. سرانجام تلاش‌ها و پایمردی‌های عاشقان عدالت در این ملک به نتیجه رسید و در هفتم اسفندماه ۱۳۳۱، کانون وکلا دادگستری ایران استقلالش را به دست آورد.

📌فعال‌ترین و مؤثرترین در گروه

🔸بسیاری از وکلای برجسته ایران معاصر مانند بهمن کشاورز معتقدند سیدهاشم وکیل، فعال‌ترین و مؤثرترین عضو گروهی بود که برای استقلال کانون وکلا قدم برداشت. سیدهاشم وکیل، استقلال کانون وکلا را به رسمیت شناختن حق مردم می‌دانست و درنهایت توانست تحول اجتماعی مهمی در تاریخ ایران معاصر رقم بزند.

🔸«احمد هومن»، معاون وزیر دربار و نخست‌وزیر در دوره پهلوی که دانش‌آموخته مقطع دکتری در رشته حقوق از پاریس بود و در دوره‌ای چهارساله، ریاست کانون وکلای دادگستری را بر عهده داشت، مطلبی در رثای سید هاشم وکیل نوشت و مرگ او را از وقایع تاریخی قلمداد کرد.

🔸«هومن» معتقد بود سید هاشم وکیل صرف‌نظر از درایت و صلاحیت ممتاز شغلی، آنچه را قبول داشت، با جنجال انتقاد، عوض نمی‌کرد و هرقدر فشار بیشتری بر او وارد می‌کردند، مصمم‌تر می‌شد. در نامه برجای‌مانده از «هومن» آمده: «پرونده‌هایی در بایگانی کانون موجود است که افرادی به مراجع مختلف متشبث شده و پس از یأس شروع به تهدید و ارعاب کرده‌اند، حتی برای این‌که رنگ عملی به افکار شیطانی خود بدهند، عده‌ای را نیز با خود همدست کرده که طی نامه‌های متعدد به رئیس کانون نصیحت کنند که فلانی، شخص خطرناکی است و مبارزه با او عواقب خوشی نخواهد داشت.

🔸مرحوم وکیل درعین‌حال که دستور بایگانی همه نامه‌ها را داده است، زیر نامه متقاضیان اصلی اضافه کرده است، تصمیم همان است که اتخاذ و ابلاغ شده است. موضوع راه‌حل دیگری ندارد.»

📌اعطای پروانه به اولین وکیل زن در ایران

🔸اولین وکیلِ زن ایران نیز پروانه وکالتش را از دست سیدهاشم وکیل گرفت. یکی از اعضای هیأت‌مدیره کانون وکلا معترض شد. اعلام کرد «اگر قرار است زنی، پروانه وکالت بگیرد، در این حرفه نمی‌مانم». سیدهاشم وکیل، نخستین رئیس هیأت‌مدیره کانون وکلای مستقل از دادگستری به «خدیجه کشاورز»، پروانه وکالت داد و به آن آقای معترض هم گفت: «اگر اعتراضی دارید، می‌توانید بروید».

🔸آن‌ها که با وکیل پرآوازه نشست‌وبرخاست داشته‌اند، سیدهاشم وکیل را دارای شخصیتی وارسته توصیف می‌کنند؛ وکیلی که شأن شغل وکالت یا حسن‌شهرت خود را فدای مادیات نمی‌کرد و در مقابل اصول، چشم بر منافع مالی می‌بست.

🔸ظاهری سرد و چهره‌ای اخم‌آلود؛ اما قلبی رئوف و مهربان و البته شخصیتی کاریزماتیک داشت. معروف بود به «آسیدهاشم». دفتر کانون وکلا در کاخ دادگستری واقع بود، در فاصله‌ای نزدیک با وزارت دادگستری.

🔸هر زمان وزیر دادگستری تغییر می‌کرد، وزیر جدید پیش از آغاز کار، نزد «آسیدهاشم» می‌رفت؛ اتفاقی ناشی از قدرت نفوذ و تأثیرگذاری سیدهاشم وکیل در دستگاه قضا.

📌حیف بود چنین شخصی بمیرد

🔸وقتی سال ۱۳۴۸ از دنیا رفت، صدها تلگراف از تهران و شهرستان‌ها به سمت کانون وکلا سرازیر شد. مردم اندوهگین بودند و می‌دانستند مردی بزرگ از میانشان سفر کرده است. جوانی هنرمند در دانشکده هنرهای زیبا چندین بار از «سیدهاشم» عکس گرفته بود، تلگرامی از او رسید: «حیف بود چنین شخصی بمیرد.» اکنون سال‌هاست تندیس سیدهاشم وکیل در ورودی ساختمان کانون وکلای دادگستری مرکز، نصب شده است؛ مردی که نامش با وکالت و عدالت به شکل توأمان گره خورده، تا به حقوقدانان و حقوق‌خوانان یادآور شود می‌توان پاک زیست، پاک وکالت کرد، پاک دفاع کرد، پاک جنگید و پاک مُرد.

🔗با ما همراه باشید:
@rahe_vekalat
@rahe_vekalat
🔗صفحه مهدی فیضی صفت در اینستاگرام:
@mehdi_fs

https://t.me/rahe_vekalat2/119

«راه وکالت»

137 views21:34