📜🕯🖋 مختصری در پاسخ به تحریف تحریف‌گران تاریخ، پیرامون هویت مولوی بلخی، شاعر پارسی‌سرای ایران‌زمین
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی طی روزهای گذشته شاهد موج جدیدی از جعل و تحریف تاریخ پیرامون هویت مولانا، شاعر پارسی سرای ایران‌زمین بودیم. بر آن شدم چند سطری را در این زمینه بنویسم.
🔸️یک: در هیچ یک از تذکره‌ها و منابع تاریخی سخنی از ترک‌تبار بودن مولانا ذکر نشده است.
🔸️دو: مولانا در دیوان شمس به روشنی ذکر می‌کند که ترکی را نمی‌داند و ترک نیست:
تو ماه ترکی و من اگر ترک نیستم/ دانم من این قدر که به ترکی است آب سو
🔹️تصویر بیت مذکور از روی نسخهی خطی دیوان شمس کتابخانه ملی ایران را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/g8Uy1f
💯 همچنین سلطان ولد پسر مولانا نیز در کتاب ابتدانامه بدین نکته اشاره می‌کند که زبان ترکی را نمی‌داند:
بگذر از گفت ترکی و رومی/که از این اصطلاح محرومی
گوی از پارسی و از تازی/که در این هردو خوش همی‌تازی
🔸️سه: زبان مادری و پدری مولانا پارسی بوده است از این رو است که تقریبا اکثر آثار نظم و نثر مولانا به زبان پارسی خلق شده است. همچنین در زمان حیات مولانا زبان پارسی در قونیه و آناتولی مرکزی رواج داشته و دارای گویشوران زیادی بوده است از این رو است که مولانا در دیوان شمس این بیت‌ها را سروده است:
مسلمانان مسلمانان زبان پارسی گویم/ که نبود شرط در جمعی شکر خوردن به تنهایی
و یا
اخلایی اخلایی، زبان پارسی می‌گو/ که نبود شرط در حلقه، شکر خوردن به تنهایی
💯 سلطان ولد پسر مولانا نیز در همین زمینه این بیت را سروده است:
فارسی گو که جمله دریابند /گرچه زین غافل‌اند و در خوابند
🔸️چهار: زبان آثار نظم و نثر مولانا به طور تقریبا کامل پارسی است. مولانا حدود هفتاد هزار بیت پارسی در قالب های مختلف شعری سروده است. همچنین از آثار منثور وی که به پارسی هستند می‌توان موارد زیر را برشمرد:
🔴 مکاتیب مولانا: مجموعه‌ی نامه‌های مولاناست به معاصرین خود که همگی به پارسی است و دو نسخهی آن در کتابخانه‌ی دارالفنون استانبول موجود است.
🔴 مجالس سبعه: مجموعه‌ای است پارسی از بیانات و اندرز‌های مولانا بر منبر که توسط مریدان و شاگردان او ثبت و ضبط گردیده است.
🔴 فیه ما فیه مقالات مولانا: کتابی است به نثر فارسی اثر مولانا با موضوع نقد و تفسیر عرفانی و شامل یادداشت‌هایی است که در طول سی سال از سخنان مولانا در مجالس فراهم آمده‌است.
✅ در کنار آثار اصلی مولانا که همگی به پارسی است کمتر از هزار بیت عربی و نیز حدود یکصد بیت ترکی/ یونانی [باید اصالت و عدم الحاقی بودن ابیات ترکی و یونانی مورد بررسی علمی قرار بگیرد چرا که در نسخههای کهن‌تر موجود نیستند] نیز دیده می‌شوند که غالبا به شکل ملمع [ مصرع‌ها و یا بیت‌های ترکی و یونانی در قالب شعر پارسی] می‌باشند.
🔸️پنج: هر سه منبع و اثر اصلی پیرامون شرح زندگی مولانا، اندیشه‌های وی، خاندان و مریدانش به زبان پارسی است. این سه اثر به ترتیب قدمت عبارتند از: کتاب «ابتدانامه» به قلم سلطان ولد پسر مولانا، کتاب «رساله‌ی سپهسالار در مناقب حضرت خداوندگار» به قلم فریدون بن احمد سپهسالار و کتاب «مناقب العارفین» به قلم شمس‌الدین احمد افلاکی
🔸️شش: دیدگاه مولانا در مورد ترکان
💯 مولانا نیز بمانند دیگر شاعران ایرانی درباره‌ی ترکان، در مفهوم قومی و تباری نظر مثبتی نداشته است و این نکته را به روشنی در برخی از ابیاتش به زبان آورده است که در ادامه اشاره خواهم کرد:
🔵 مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بخش ۱۴
آن ابوجهل از پیمبر معجزی/ خواست همچون کینه‌ور تُرک غُزی
🔵 مثنوی معنوی، دفتر دوم، بخش ۸۶
آن غُزان تُرک خون‌ریز آمدند/ بهر یغما بر دهی ناگه زدند
🔵 دیوان شمس، بخش غزلیات
آب حیات تو گر از این بنده تیره شد/ تُرکی مکن به کشتنم ای تُرک تُرک خو
🔵 شمس‌الدین احمد افلاکی در کتاب «مناقب العارفین» که شرح زندگی مولانا و خاندان او است چنین می‌نویسد:
"حکایت مشهور است که روزی حضرت شیخ صلاح‌الدین [منظور صلاح‌الدین فریدون زرکوب، شاگرد و دوست مولانا است] جهت عمارت باغ خود مَشّاقان [زحمت‌کشان] ترکی به مزدوری گرفته بود. حضرت مولانا فرمود که افندی در وقت عمارتی که باشد مَشّاقان رومی باید گرفتن و در وقت خراب کردن چیزی مزدوران ترک؛ چه عمارت عالم مخصوص است به رومیان و خرابی جهان مقصور است به ترکان؛ و حق - سبحانه و تعالی - چون ایجاد عالم ملک فرمود ... گروه ترکان آفرید تا بی محابا و شفقت هر عمارتی که دیدند خراب کردند و منهدم گردانیدند، و هنوز می‌کنند و همچنان یوماًبیوم [=روز به روز] تا قیامت خراب خواهند کردن و عاقبه الامر خرابی شهر قونیه هم در دست ظلمه‌ی ترکان بی‌رحم خواهد بود"
🔹️از طریق لینک زیر می‌توانید تصویر بخش مذکور از کتاب مناقب‌العارفین را مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/6R8vkm
🆔️ @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی طی روزهای گذشته شاهد موج جدیدی از جعل و تحریف تاریخ پیرامون هویت مولانا، شاعر پارسی سرای ایران‌زمین بودیم. بر آن شدم چند سطری را در این زمینه بنویسم.
🔸️یک: در هیچ یک از تذکره‌ها و منابع تاریخی سخنی از ترک‌تبار بودن مولانا ذکر نشده است.
🔸️دو: مولانا در دیوان شمس به روشنی ذکر می‌کند که ترکی را نمی‌داند و ترک نیست:
تو ماه ترکی و من اگر ترک نیستم/ دانم من این قدر که به ترکی است آب سو
🔹️تصویر بیت مذکور از روی نسخهی خطی دیوان شمس کتابخانه ملی ایران را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/g8Uy1f
💯 همچنین سلطان ولد پسر مولانا نیز در کتاب ابتدانامه بدین نکته اشاره می‌کند که زبان ترکی را نمی‌داند:
بگذر از گفت ترکی و رومی/که از این اصطلاح محرومی
گوی از پارسی و از تازی/که در این هردو خوش همی‌تازی
🔸️سه: زبان مادری و پدری مولانا پارسی بوده است از این رو است که تقریبا اکثر آثار نظم و نثر مولانا به زبان پارسی خلق شده است. همچنین در زمان حیات مولانا زبان پارسی در قونیه و آناتولی مرکزی رواج داشته و دارای گویشوران زیادی بوده است از این رو است که مولانا در دیوان شمس این بیت‌ها را سروده است:
مسلمانان مسلمانان زبان پارسی گویم/ که نبود شرط در جمعی شکر خوردن به تنهایی
و یا
اخلایی اخلایی، زبان پارسی می‌گو/ که نبود شرط در حلقه، شکر خوردن به تنهایی
💯 سلطان ولد پسر مولانا نیز در همین زمینه این بیت را سروده است:
فارسی گو که جمله دریابند /گرچه زین غافل‌اند و در خوابند
🔸️چهار: زبان آثار نظم و نثر مولانا به طور تقریبا کامل پارسی است. مولانا حدود هفتاد هزار بیت پارسی در قالب های مختلف شعری سروده است. همچنین از آثار منثور وی که به پارسی هستند می‌توان موارد زیر را برشمرد:
🔴 مکاتیب مولانا: مجموعه‌ی نامه‌های مولاناست به معاصرین خود که همگی به پارسی است و دو نسخهی آن در کتابخانه‌ی دارالفنون استانبول موجود است.
🔴 مجالس سبعه: مجموعه‌ای است پارسی از بیانات و اندرز‌های مولانا بر منبر که توسط مریدان و شاگردان او ثبت و ضبط گردیده است.
🔴 فیه ما فیه مقالات مولانا: کتابی است به نثر فارسی اثر مولانا با موضوع نقد و تفسیر عرفانی و شامل یادداشت‌هایی است که در طول سی سال از سخنان مولانا در مجالس فراهم آمده‌است.
✅ در کنار آثار اصلی مولانا که همگی به پارسی است کمتر از هزار بیت عربی و نیز حدود یکصد بیت ترکی/ یونانی [باید اصالت و عدم الحاقی بودن ابیات ترکی و یونانی مورد بررسی علمی قرار بگیرد چرا که در نسخههای کهن‌تر موجود نیستند] نیز دیده می‌شوند که غالبا به شکل ملمع [ مصرع‌ها و یا بیت‌های ترکی و یونانی در قالب شعر پارسی] می‌باشند.
🔸️پنج: هر سه منبع و اثر اصلی پیرامون شرح زندگی مولانا، اندیشه‌های وی، خاندان و مریدانش به زبان پارسی است. این سه اثر به ترتیب قدمت عبارتند از: کتاب «ابتدانامه» به قلم سلطان ولد پسر مولانا، کتاب «رساله‌ی سپهسالار در مناقب حضرت خداوندگار» به قلم فریدون بن احمد سپهسالار و کتاب «مناقب العارفین» به قلم شمس‌الدین احمد افلاکی
🔸️شش: دیدگاه مولانا در مورد ترکان
💯 مولانا نیز بمانند دیگر شاعران ایرانی درباره‌ی ترکان، در مفهوم قومی و تباری نظر مثبتی نداشته است و این نکته را به روشنی در برخی از ابیاتش به زبان آورده است که در ادامه اشاره خواهم کرد:
🔵 مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بخش ۱۴
آن ابوجهل از پیمبر معجزی/ خواست همچون کینه‌ور تُرک غُزی
🔵 مثنوی معنوی، دفتر دوم، بخش ۸۶
آن غُزان تُرک خون‌ریز آمدند/ بهر یغما بر دهی ناگه زدند
🔵 دیوان شمس، بخش غزلیات
آب حیات تو گر از این بنده تیره شد/ تُرکی مکن به کشتنم ای تُرک تُرک خو
🔵 شمس‌الدین احمد افلاکی در کتاب «مناقب العارفین» که شرح زندگی مولانا و خاندان او است چنین می‌نویسد:
"حکایت مشهور است که روزی حضرت شیخ صلاح‌الدین [منظور صلاح‌الدین فریدون زرکوب، شاگرد و دوست مولانا است] جهت عمارت باغ خود مَشّاقان [زحمت‌کشان] ترکی به مزدوری گرفته بود. حضرت مولانا فرمود که افندی در وقت عمارتی که باشد مَشّاقان رومی باید گرفتن و در وقت خراب کردن چیزی مزدوران ترک؛ چه عمارت عالم مخصوص است به رومیان و خرابی جهان مقصور است به ترکان؛ و حق - سبحانه و تعالی - چون ایجاد عالم ملک فرمود ... گروه ترکان آفرید تا بی محابا و شفقت هر عمارتی که دیدند خراب کردند و منهدم گردانیدند، و هنوز می‌کنند و همچنان یوماًبیوم [=روز به روز] تا قیامت خراب خواهند کردن و عاقبه الامر خرابی شهر قونیه هم در دست ظلمه‌ی ترکان بی‌رحم خواهد بود"
🔹️از طریق لینک زیر می‌توانید تصویر بخش مذکور از کتاب مناقب‌العارفین را مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/6R8vkm
🆔️ @Ir_Bahman
📜🕯🖋 چرا می‌گوییم نام کشور جمهوری آذربایجان جعلی و دزدی است!؟
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی در هیچ یک از نقشه‌های تاریخی بر جای مانده از جغرافی‌دانان اروپایی تا پیش از سال ۱۹۱۸ میلادی، نام آذربایجان برای سرزمین‌های شمال رود ارس یعنی آران و شروان استفاده نشده است. نام آذربایجان در سال ۱۹۱۸ میلادی توسط حزب مساوات به رهبری محمد‌امین رسول‌زاده و با حمایت دولت عثمانی دزدیده و برای سرزمین‌های شمال رود ارس بکار گرفته شد.
✳️ در این فرصت یک نقشه‌ی تاریخی دیگر را در همین زمینه خدمتتان معرفی خواهم کرد.
❇️ این نقشه‌ی تاریخی اثر دو جغرافیدان ایتالیایی به نامهای [ Giacomo Giovanni Rossi] و [Giacomo Cantelli da Vignola] می‌باشد.
⏳ تاریخ و محل ترسیم نقشه: ۱۶۷۹ میلادی [۳۳۹ سال پیش]، شهر رم
🔸 در تصویر همراه متن می‌توانید بزرگ‌نمایی بخش شمالغربی نقشه‌ی ایران را مشاهده بفرمایید.
https://goo.gl/8a1TKS
🔴 در این نقشه‌ی تاریخی به روشنی نام آذربایجان برای سرزمین‌های جنوبی رود ارس بکار رفته است. برای سرزمین‌های شمالی ارس نیز از نامهای شروان، اران و قره‌باغ استفاده شده است که در تصویر قابل مشاهده است.
🔹 نمایی کلی از نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/Xg3Yeb
🔸 تصویر بخش اطلاعات نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/PuFYVN
✅ همچنین از طریق لینک زیر می‌توانید تصویر نقشه با کیفیت بسیار بالا را دانلود و مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/ofcA7y
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی در هیچ یک از نقشه‌های تاریخی بر جای مانده از جغرافی‌دانان اروپایی تا پیش از سال ۱۹۱۸ میلادی، نام آذربایجان برای سرزمین‌های شمال رود ارس یعنی آران و شروان استفاده نشده است. نام آذربایجان در سال ۱۹۱۸ میلادی توسط حزب مساوات به رهبری محمد‌امین رسول‌زاده و با حمایت دولت عثمانی دزدیده و برای سرزمین‌های شمال رود ارس بکار گرفته شد.
✳️ در این فرصت یک نقشه‌ی تاریخی دیگر را در همین زمینه خدمتتان معرفی خواهم کرد.
❇️ این نقشه‌ی تاریخی اثر دو جغرافیدان ایتالیایی به نامهای [ Giacomo Giovanni Rossi] و [Giacomo Cantelli da Vignola] می‌باشد.
⏳ تاریخ و محل ترسیم نقشه: ۱۶۷۹ میلادی [۳۳۹ سال پیش]، شهر رم
🔸 در تصویر همراه متن می‌توانید بزرگ‌نمایی بخش شمالغربی نقشه‌ی ایران را مشاهده بفرمایید.
https://goo.gl/8a1TKS
🔴 در این نقشه‌ی تاریخی به روشنی نام آذربایجان برای سرزمین‌های جنوبی رود ارس بکار رفته است. برای سرزمین‌های شمالی ارس نیز از نامهای شروان، اران و قره‌باغ استفاده شده است که در تصویر قابل مشاهده است.
🔹 نمایی کلی از نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/Xg3Yeb
🔸 تصویر بخش اطلاعات نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/PuFYVN
✅ همچنین از طریق لینک زیر می‌توانید تصویر نقشه با کیفیت بسیار بالا را دانلود و مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/ofcA7y
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 میرزا احمد تبریزی مورخ نامدار اواسط قاجاریه، ۳۸ سال قبلتر از علامه کسروی در مورد زبان پیشین مردم آذربایجان، یعنی زبان آذری نوشته است.
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی همانطوری که می‌دانیم علامه کسروی رساله‌ی زبان آذری خویش را برای اولین بار در سال ۱۳۰۴ خورشیدی منتشر نمود و امروزه اکثر اندیشمندان بر این باور هستند که علامه کسروی اولین شخصی بود که به صورت علمی و جدی اقدام به جمع آوری اسناد تاریخی در زمینه‌ی زبان پیشین مردم آذربایجان کرده است.
✳️ در این فرصت برآنم تا با معرفی کتابی ارزشمند از یک مورخ تبریزی نشان بدهم که پیش‌تر از علامه کسروی نیز مورخانی با استناد به منابع تاریخی از زبان پیشین مردم آذربایجان یعنی زبان آذری یاد کرده‌اند.
🔸 عنوان این کتاب [تاریخ قدیم آذربایجان] به قلم میرزا احمد تبریزی است. نویسنده در این کتاب به روشنی نام زبان پیشین مردم آذربایجان را آذری ذکر کرده است.
⌛️ تاریخ نگارش کتاب سال ۱۳۰۴ هجری قمری برابر با ۱۲۶۶ خورشیدی [۱۳۱ سال پیش] می‌باشد.
💠 این کتاب در سال ۱۳۲۹ هجری قمری در شهر تبریز چاپ سنگی شده است.
📜 تاریخ نگارش این رساله [۱۲۶۶ خورشیدی] دقیقا ۳۸ سال قبلتر از تاریخ انتشار کتاب علامه کسروی در مورد زبان آذری در سال ۱۳۰۴ خورشیدی است.
🔹همراهان گرامی می‌توانید در تصویر همراه متن برگ آغازین کتاب و برگ مورد اشاره را مشاهده بفرمایید.
https://goo.gl/7fYB6Q
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی همانطوری که می‌دانیم علامه کسروی رساله‌ی زبان آذری خویش را برای اولین بار در سال ۱۳۰۴ خورشیدی منتشر نمود و امروزه اکثر اندیشمندان بر این باور هستند که علامه کسروی اولین شخصی بود که به صورت علمی و جدی اقدام به جمع آوری اسناد تاریخی در زمینه‌ی زبان پیشین مردم آذربایجان کرده است.
✳️ در این فرصت برآنم تا با معرفی کتابی ارزشمند از یک مورخ تبریزی نشان بدهم که پیش‌تر از علامه کسروی نیز مورخانی با استناد به منابع تاریخی از زبان پیشین مردم آذربایجان یعنی زبان آذری یاد کرده‌اند.
🔸 عنوان این کتاب [تاریخ قدیم آذربایجان] به قلم میرزا احمد تبریزی است. نویسنده در این کتاب به روشنی نام زبان پیشین مردم آذربایجان را آذری ذکر کرده است.
⌛️ تاریخ نگارش کتاب سال ۱۳۰۴ هجری قمری برابر با ۱۲۶۶ خورشیدی [۱۳۱ سال پیش] می‌باشد.
💠 این کتاب در سال ۱۳۲۹ هجری قمری در شهر تبریز چاپ سنگی شده است.
📜 تاریخ نگارش این رساله [۱۲۶۶ خورشیدی] دقیقا ۳۸ سال قبلتر از تاریخ انتشار کتاب علامه کسروی در مورد زبان آذری در سال ۱۳۰۴ خورشیدی است.
🔹همراهان گرامی می‌توانید در تصویر همراه متن برگ آغازین کتاب و برگ مورد اشاره را مشاهده بفرمایید.
https://goo.gl/7fYB6Q
🆔 @Ir_Bahman
🇮🇷 این سند فوق العاده ارزشمند تاریخی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی می شود.
✅ بخش بسیار مهمی از قدیمی ترین نسخه های خطی به زبان پارسی در زمان سلجوقیان روم نوشته شده است.
🆔 @Ir_Bahman
✅ بخش بسیار مهمی از قدیمی ترین نسخه های خطی به زبان پارسی در زمان سلجوقیان روم نوشته شده است.
🆔 @Ir_Bahman
🇮🇷 زبان پارسی از زمان تاسیس تا سالیان متمادی، زبان رسمی و دیوانی دولت ترکان عثمانی بود.
💠 معرفی دیگر کتیبه‌های پارسی کاخ توپکاپی استانبول در لینک زیر 👇
https://t.me/Ir_Bahman/390
🆔 @ir_Bahman
💠 معرفی دیگر کتیبه‌های پارسی کاخ توپکاپی استانبول در لینک زیر 👇
https://t.me/Ir_Bahman/390
🆔 @ir_Bahman
📜🕯🖋نامهی پارسی شاهرخ پسر تیمور لنگ به سلطان مراد دوم عثمانی
✅وحید بهمن/ همراهان گرامی این نامهی تاریخی حاوی چند نکته‌ی بسیار مهم است که به صورت خلاصه در چند بخش به آنها اشاره خواهم کرد.
💯 این سند ارزشمند تاریخی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی می‌شود.
1⃣ استفاده از عبارت [نامهی شاهرخ پادشاه ایران] در عنوان نامه نشانگر این نکته‌ی مهم است که ترکان عثمانی شاهرخ تیموری را بعنوان شاه ایران می‌شناخته‌اند.
https://goo.gl/Z4WwbM
2⃣ استفاده از عبارت [قره‌باغ ایران] از طرف شاهرخ تیموری در متن نامه نشانگر این موضوع است که شاهرخ نیز بمانند پدرش تیمور به خوبی با ایران و حدود آن آشنایی داشته است. در زمینه‌ی آشنایی تیمور لنگ با ایران می‌توانید نامهی وی به سلطان مصر را در لینک زیر مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
https://t.me/Ir_Bahman/397
3⃣ شاهرخ تیموری در این نامهی تاریخی، سلطان مراد دوم عثمانی را در جریان حمله‌ی خود به آذربایجان و تسخیر آنجا قرار می‌دهد.
4⃣ همچنین شاهرخ تیموری از گماشتن قرایوسف قراقویونلو بعنوان حاکم آذربایجان و نیز قرار دادن تعدادی از ترکمانان تحت امر خود در نزد قرایوسف نوشته‌است.
5⃣ شاهرخ تیموری در این نامه به عصیان اسکندر قراقویونلو و تلاش برای سرکوب وی نیز اشاره دارد.
6⃣ بکار بردن عبارت پادشاه ایران برای شاهرخ تیموری از طرف ترکان عثمانی و نیز استفاده از نام ایران در این نامهی تاریخی از طرف شاهرخ و نامهی تیمور لنگ به سلطان مصر به روشنی نشانگر این موضوع است که ایرانشهر همواره تداوم داشته است حتی در نبود دولت ملی واحد
📜 این نامهی تاریخی در منشاتی که شامل ۱۰۲ نامهی تاریخی دیگر نیز می‌باشد ثبت و ضبط گردیده است. این منشات در اوایل قرن ۱۷ میلادی [حدود ۴۰۰ سال پیش] و در زمان سلطان مصطفی اول عثمانی استنساخ و رونویسی شده است.
✳️ تصویر عبارت وقف آغازین کتاب که به نام سلطان مصطفی اول می‌باشد را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/3d9bAk
❇️ نسخه خطی این منشات ارزشمند هم اکنون به شماره آرشیو ۴۱۲۶ در کتابخانه فاتح شهر استانبول نگهداری می‌شود.
💠 تصویر متن کامل نامه را از روی نسخه خطی، در لینک‌های زیر مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
https://goo.gl/c4Dxu8
https://goo.gl/hJi58k
🆔 @Ir_Bahman
✅وحید بهمن/ همراهان گرامی این نامهی تاریخی حاوی چند نکته‌ی بسیار مهم است که به صورت خلاصه در چند بخش به آنها اشاره خواهم کرد.
💯 این سند ارزشمند تاریخی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی می‌شود.
1⃣ استفاده از عبارت [نامهی شاهرخ پادشاه ایران] در عنوان نامه نشانگر این نکته‌ی مهم است که ترکان عثمانی شاهرخ تیموری را بعنوان شاه ایران می‌شناخته‌اند.
https://goo.gl/Z4WwbM
2⃣ استفاده از عبارت [قره‌باغ ایران] از طرف شاهرخ تیموری در متن نامه نشانگر این موضوع است که شاهرخ نیز بمانند پدرش تیمور به خوبی با ایران و حدود آن آشنایی داشته است. در زمینه‌ی آشنایی تیمور لنگ با ایران می‌توانید نامهی وی به سلطان مصر را در لینک زیر مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
https://t.me/Ir_Bahman/397
3⃣ شاهرخ تیموری در این نامهی تاریخی، سلطان مراد دوم عثمانی را در جریان حمله‌ی خود به آذربایجان و تسخیر آنجا قرار می‌دهد.
4⃣ همچنین شاهرخ تیموری از گماشتن قرایوسف قراقویونلو بعنوان حاکم آذربایجان و نیز قرار دادن تعدادی از ترکمانان تحت امر خود در نزد قرایوسف نوشته‌است.
5⃣ شاهرخ تیموری در این نامه به عصیان اسکندر قراقویونلو و تلاش برای سرکوب وی نیز اشاره دارد.
6⃣ بکار بردن عبارت پادشاه ایران برای شاهرخ تیموری از طرف ترکان عثمانی و نیز استفاده از نام ایران در این نامهی تاریخی از طرف شاهرخ و نامهی تیمور لنگ به سلطان مصر به روشنی نشانگر این موضوع است که ایرانشهر همواره تداوم داشته است حتی در نبود دولت ملی واحد
📜 این نامهی تاریخی در منشاتی که شامل ۱۰۲ نامهی تاریخی دیگر نیز می‌باشد ثبت و ضبط گردیده است. این منشات در اوایل قرن ۱۷ میلادی [حدود ۴۰۰ سال پیش] و در زمان سلطان مصطفی اول عثمانی استنساخ و رونویسی شده است.
✳️ تصویر عبارت وقف آغازین کتاب که به نام سلطان مصطفی اول می‌باشد را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/3d9bAk
❇️ نسخه خطی این منشات ارزشمند هم اکنون به شماره آرشیو ۴۱۲۶ در کتابخانه فاتح شهر استانبول نگهداری می‌شود.
💠 تصویر متن کامل نامه را از روی نسخه خطی، در لینک‌های زیر مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
https://goo.gl/c4Dxu8
https://goo.gl/hJi58k
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 سند بسیار ارزشمند دیگری از رواج زبان پهلوی در شهر تبریز مربوط به اوایل قرن هشتم هجری [حدود ۷۰۰ سال پیش]
2⃣ بخش دوم
✅ وحید بهمن/ کتاب ارزشمند سفینه‌ی تبریز مجموعه‌ای خطی است که در سال‌های ۷۲۱ تا ۷۲۳ هجری قمری توسط ابوالمجد تبریزی در تبریز گردآوری و کتابت شده‌است.
❇️ این کتاب نسخه منحصربه‌فردی است که در آن بیش از ۲۰۰ رساله در موضوعات مختلف علمی از جمله ریاضیات، هیئت، موسیقی، طب و فلسفه، ادبیات، عرفان، تاریخ و جغرافیا به صورت جُنگ گردآوری شده‌است.
✳️ این نسخهی ارزشمند تاریخی از نظر زبان‌شناختی نیز دارای اهمیت فراوانی است بطوریکه امروزه یکی از اصلی‌ترین منابع شناخت زبان پهلوی، بعنوان زبان پیشین مردم آذربایجان بشمار می‌رود. در این کتاب نمونه های بسیاری از زبان پهلوی به صورت شعر و نوشتار ارائه شده است.
📜 ابوالمجد تبریزی در برگه‌ی ۳۴۰ب از این نسخهی خطی چند بیت شعر پهلوی را با عنوان [زبان تبریزی] ارائه داده است که نشانگر فراگیر و کهن بودن این زبان در تبریز آن دوران است چرا که در اسناد بسیاری عنوان زبان تبریزی برای آن بکار رفته است و نیز نشانگر گویش مردم تبریز به این زبان در اوایل قرن هشتم است.
🔸 لازم به توضیح می‌دانم به دلیل عدم آشنایی و تسلط کافی به زبان پهلوی و جهت جلوگیری از اشتباه نویسی از رونویسی شعر پهلوی مذکور خوداری کردم اما همراهان گرامی می‌توانند از روی تصویر نسخهی خطی که پیوست متن می‌باشد شعر پهلوی مذکور را مشاهده و مطالعه بفرمایند.
🔸 نکته بسیار مهم دیگر این است که در این کتاب ارزشمند تاریخی که در شهر تبریز و توسط ابوالمجد تبریزی نوشته شده است، هیچ نمونه‌ی شعری و یا نوشتاری به زبان ترکی ارائه نشده است و نیز هیچ اشاره‌ای به سخن گفتن مردم تبریز و آذربایجان به زبان ترکی نشده است و این مهم نشانگر این است که در آن مقطع تاریخی هنوز زبان مردم تبریز و آذربایجان دچار دگرگونی نشده بود.
https://goo.gl/zNbJu9
❇️ اصل نسخهی خطی کتاب سفینه‌ی تبریز هم‌اکنون در مرکز آرشیو کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود.
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر فایل پی دی اف نسخهی خطی کتاب سفینه تبریز را از کانال کتابخانه‌ی ایرانشناسی دانلود و مطالعه بفرمایید. حجم فایل ۲۸۹ مگا بایت 👇
https://t.me/ketabkhaneyeiranshenasi/4314
🆔 @Ir_Bahman
2⃣ بخش دوم
✅ وحید بهمن/ کتاب ارزشمند سفینه‌ی تبریز مجموعه‌ای خطی است که در سال‌های ۷۲۱ تا ۷۲۳ هجری قمری توسط ابوالمجد تبریزی در تبریز گردآوری و کتابت شده‌است.
❇️ این کتاب نسخه منحصربه‌فردی است که در آن بیش از ۲۰۰ رساله در موضوعات مختلف علمی از جمله ریاضیات، هیئت، موسیقی، طب و فلسفه، ادبیات، عرفان، تاریخ و جغرافیا به صورت جُنگ گردآوری شده‌است.
✳️ این نسخهی ارزشمند تاریخی از نظر زبان‌شناختی نیز دارای اهمیت فراوانی است بطوریکه امروزه یکی از اصلی‌ترین منابع شناخت زبان پهلوی، بعنوان زبان پیشین مردم آذربایجان بشمار می‌رود. در این کتاب نمونه های بسیاری از زبان پهلوی به صورت شعر و نوشتار ارائه شده است.
📜 ابوالمجد تبریزی در برگه‌ی ۳۴۰ب از این نسخهی خطی چند بیت شعر پهلوی را با عنوان [زبان تبریزی] ارائه داده است که نشانگر فراگیر و کهن بودن این زبان در تبریز آن دوران است چرا که در اسناد بسیاری عنوان زبان تبریزی برای آن بکار رفته است و نیز نشانگر گویش مردم تبریز به این زبان در اوایل قرن هشتم است.
🔸 لازم به توضیح می‌دانم به دلیل عدم آشنایی و تسلط کافی به زبان پهلوی و جهت جلوگیری از اشتباه نویسی از رونویسی شعر پهلوی مذکور خوداری کردم اما همراهان گرامی می‌توانند از روی تصویر نسخهی خطی که پیوست متن می‌باشد شعر پهلوی مذکور را مشاهده و مطالعه بفرمایند.
🔸 نکته بسیار مهم دیگر این است که در این کتاب ارزشمند تاریخی که در شهر تبریز و توسط ابوالمجد تبریزی نوشته شده است، هیچ نمونه‌ی شعری و یا نوشتاری به زبان ترکی ارائه نشده است و نیز هیچ اشاره‌ای به سخن گفتن مردم تبریز و آذربایجان به زبان ترکی نشده است و این مهم نشانگر این است که در آن مقطع تاریخی هنوز زبان مردم تبریز و آذربایجان دچار دگرگونی نشده بود.
https://goo.gl/zNbJu9
❇️ اصل نسخهی خطی کتاب سفینه‌ی تبریز هم‌اکنون در مرکز آرشیو کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود.
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر فایل پی دی اف نسخهی خطی کتاب سفینه تبریز را از کانال کتابخانه‌ی ایرانشناسی دانلود و مطالعه بفرمایید. حجم فایل ۲۸۹ مگا بایت 👇
https://t.me/ketabkhaneyeiranshenasi/4314
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 کتیبه‌ی پارسی سردر آرامگاه کیکاووس اول از سلاطین سلجوقیان روم در شهر سیواس ترکیه
💠 تاثیر فرهنگ ایرانشهری بر دودمان‌های ترک‌تبار سلجوقیان و غزنویان
✅ وحید بهمن/ آرامگاه کیکاووس اول در مجموعه دارالشفای کیکاووس در شهر سیواس ترکیه قرار دارد. این مجموعه به دستور کیکاووس و با نام مدرسه‌ی شفاییه در سال ۱۲۱۷ میلادی بنا گردید. پس از مرگ کیکاووس بسال ۱۲۲۰ میلادی پیکر وی در همین مدرسه و در آرامگاهی که پیش‌تر حاضر گردیده بود، دفن شد.
❇️ کیکاووس اول پسر کیخسرو اول و پدر کیقباد اول سلجوقی بود.
✳️ کتیبه سردر آرامگاه کیکاووس اول شامل دو بیت از یکی از قصیده‌های معروف سنایی، شاعر نامدار پارسی‌سرای قرن ششم است:
در جهان شاهان بسی بودند کز گردون ملک
تیرشان پروین گسل بود و سنان جوزا فگار
بنگرید اکنون بنات‌النعش وار از دست مرگ
نیزه‌هاشان شاخ شاخ و تیرهاشان پارپار
می‌نبینید آن سفیهانی که تُرکی کرده‌اند
همچو چشم تنگ تُرکان گور ایشان تنگ و تار
بنگرید آن جعدشان از خاک چون پشت کشف
بنگرید آن رویشان از چین چو پشت سوسمار
💠 دودمان‌های ترک‌تبار غزنویان و سلجوقیان به روشنی تحت تاثیر فرهنگ ایرانشهری قرار داشته‌اند. این اثر گذاری فرهنگی علاوه بر انتخاب زبان پارسی بعنوان زبان دیوانی و دولتی در انتخاب اسم فرزندان واپسین این خاندان‌ها نیز مشهود است.
✅ سلجوقیانی که از دشت‌های آسیای میانه با نام‌هایی چون طغرل بیگ و چغری‌بیگ و آلپ ارسلان روانه‌ی ایران‌زمین شده بودند در نهایت با نام‌هایی چون کیخسرو و کیکاووس و کیقباد به کار خود پایان دادند.
✅ همین وضعیت را در مورد غزنویان نیز شاهد هستیم. غزنویان نیز با نام هایی چون سبکتگین، بلگاتگین، بغراچق، بوری‌تگین از دشت‌های آسیای میانه روانه‌ی ایران‌زمین شده بودند و در نهایت با نام‌هایی چون بهرامشاه، خسروشاه، فرخزاد و خسرو ملک و ... به کار خود پایان دادند.
🔸 تصویر کتیبه سردر ورودی آرامگاه کیکاووس اول پیوست متن است.
https://goo.gl/SpQyGd
🔸تصویر دو نمای دیگر از ورودی آرامگاه را در لینک‌های زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/VtKjGR
https://goo.gl/uVsXCc
🆔 @Ir_Bahman
💠 تاثیر فرهنگ ایرانشهری بر دودمان‌های ترک‌تبار سلجوقیان و غزنویان
✅ وحید بهمن/ آرامگاه کیکاووس اول در مجموعه دارالشفای کیکاووس در شهر سیواس ترکیه قرار دارد. این مجموعه به دستور کیکاووس و با نام مدرسه‌ی شفاییه در سال ۱۲۱۷ میلادی بنا گردید. پس از مرگ کیکاووس بسال ۱۲۲۰ میلادی پیکر وی در همین مدرسه و در آرامگاهی که پیش‌تر حاضر گردیده بود، دفن شد.
❇️ کیکاووس اول پسر کیخسرو اول و پدر کیقباد اول سلجوقی بود.
✳️ کتیبه سردر آرامگاه کیکاووس اول شامل دو بیت از یکی از قصیده‌های معروف سنایی، شاعر نامدار پارسی‌سرای قرن ششم است:
در جهان شاهان بسی بودند کز گردون ملک
تیرشان پروین گسل بود و سنان جوزا فگار
بنگرید اکنون بنات‌النعش وار از دست مرگ
نیزه‌هاشان شاخ شاخ و تیرهاشان پارپار
می‌نبینید آن سفیهانی که تُرکی کرده‌اند
همچو چشم تنگ تُرکان گور ایشان تنگ و تار
بنگرید آن جعدشان از خاک چون پشت کشف
بنگرید آن رویشان از چین چو پشت سوسمار
💠 دودمان‌های ترک‌تبار غزنویان و سلجوقیان به روشنی تحت تاثیر فرهنگ ایرانشهری قرار داشته‌اند. این اثر گذاری فرهنگی علاوه بر انتخاب زبان پارسی بعنوان زبان دیوانی و دولتی در انتخاب اسم فرزندان واپسین این خاندان‌ها نیز مشهود است.
✅ سلجوقیانی که از دشت‌های آسیای میانه با نام‌هایی چون طغرل بیگ و چغری‌بیگ و آلپ ارسلان روانه‌ی ایران‌زمین شده بودند در نهایت با نام‌هایی چون کیخسرو و کیکاووس و کیقباد به کار خود پایان دادند.
✅ همین وضعیت را در مورد غزنویان نیز شاهد هستیم. غزنویان نیز با نام هایی چون سبکتگین، بلگاتگین، بغراچق، بوری‌تگین از دشت‌های آسیای میانه روانه‌ی ایران‌زمین شده بودند و در نهایت با نام‌هایی چون بهرامشاه، خسروشاه، فرخزاد و خسرو ملک و ... به کار خود پایان دادند.
🔸 تصویر کتیبه سردر ورودی آرامگاه کیکاووس اول پیوست متن است.
https://goo.gl/SpQyGd
🔸تصویر دو نمای دیگر از ورودی آرامگاه را در لینک‌های زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/VtKjGR
https://goo.gl/uVsXCc
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 چرا می‌گوییم در طول تاریخ، ایرانشهر همواره تداوم و پیوستگی داشته است؟
✅ وحید بهمن/ حمدالله مستوفی قزوینی مورخ نامدار قرن هشتم و مستوفی ارشد دولت ایلخانیان مغول، حدود ۷۰۰ سال پیش در کتاب ارزشمند نزهت‌القلوب به روشنی حدود تاریخی ایران‌زمین را ذکر کرده است.
❇️ آگاهی حمدالله مستوفی از تاریخ گذشته‌ی ایران‌زمین و حدود تاریخی آن به حدی بوده است که وی در کتاب خود حدود تاریخی سرزمین اصلی ایران را از سرزمین‌هایی که بعدا تصرف گردیده بود، جدا از هم ذکر کرده است.
✳️ حمدالله مستوفی در کتاب نزهت القلوب حدود ایران‌زمین را اینچنین آورده است:
" و اما حدود اقاصها: ایران‌زمین را حد شرقی ولایات سند و کابل و صغلانیان و ماورالنهر و خوارزم تا حدود سقسین و بلغار است و حد غربی ولایات اوجات روم و مکفور و سیس و شام و حد شمالی ولایات آس و روس و مکس و چرکز و برطاس و دشت خزر که آنرا دشت قبچاق نیز خوانند و الاق و فرنگ است و فارق میان این ولایات و ایران‌زمین فلجه اسکندر و بحر خزر است که آنرا بحر جیلان و مازندران نیز گویند و حد جنوبی از بیابان نجدست که بر راه مکه است و آن بیابان را طرف یمین با ولایات شام و طرف یسار با دریای فارس که متصل دریای هند است، پیوسته است و تا ولایات هند میرسد. و اگر چه از این ولایات بیرونی بعضی احیانا در تصرف حکام ایران بوده است و چند موضع از آن خود حکام ایران ساخته‌اند اما چون از این حدود غرض شرح ایران [بود] واجب شد از ذکر آنها تجاوز ننمودن. "
💠 تصویر بخش مذکور از روی نسخهی خطی کتاب نزهت‌القوب پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/S62PUd
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر نسخهی خطی کتاب نزهت‌القلوب را در تارنمای کتابخانه ملی ایران مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
http://dl.nlai.ir/UI/7fa41600-bc30-4ab6-9488-5eb07bb75f29/LRRView.aspx
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ حمدالله مستوفی قزوینی مورخ نامدار قرن هشتم و مستوفی ارشد دولت ایلخانیان مغول، حدود ۷۰۰ سال پیش در کتاب ارزشمند نزهت‌القلوب به روشنی حدود تاریخی ایران‌زمین را ذکر کرده است.
❇️ آگاهی حمدالله مستوفی از تاریخ گذشته‌ی ایران‌زمین و حدود تاریخی آن به حدی بوده است که وی در کتاب خود حدود تاریخی سرزمین اصلی ایران را از سرزمین‌هایی که بعدا تصرف گردیده بود، جدا از هم ذکر کرده است.
✳️ حمدالله مستوفی در کتاب نزهت القلوب حدود ایران‌زمین را اینچنین آورده است:
" و اما حدود اقاصها: ایران‌زمین را حد شرقی ولایات سند و کابل و صغلانیان و ماورالنهر و خوارزم تا حدود سقسین و بلغار است و حد غربی ولایات اوجات روم و مکفور و سیس و شام و حد شمالی ولایات آس و روس و مکس و چرکز و برطاس و دشت خزر که آنرا دشت قبچاق نیز خوانند و الاق و فرنگ است و فارق میان این ولایات و ایران‌زمین فلجه اسکندر و بحر خزر است که آنرا بحر جیلان و مازندران نیز گویند و حد جنوبی از بیابان نجدست که بر راه مکه است و آن بیابان را طرف یمین با ولایات شام و طرف یسار با دریای فارس که متصل دریای هند است، پیوسته است و تا ولایات هند میرسد. و اگر چه از این ولایات بیرونی بعضی احیانا در تصرف حکام ایران بوده است و چند موضع از آن خود حکام ایران ساخته‌اند اما چون از این حدود غرض شرح ایران [بود] واجب شد از ذکر آنها تجاوز ننمودن. "
💠 تصویر بخش مذکور از روی نسخهی خطی کتاب نزهت‌القوب پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/S62PUd
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر نسخهی خطی کتاب نزهت‌القلوب را در تارنمای کتابخانه ملی ایران مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
http://dl.nlai.ir/UI/7fa41600-bc30-4ab6-9488-5eb07bb75f29/LRRView.aspx
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 کتیبه‌های پارسی آرامگاهی در شهر باکو
💯چرا می‌گوییم زبان پارسی در طول تاریخ دارای جایگاهی ویژه، ملی و فرا قومی بوده است؟
✅ وحید بهمن/ این آرامگاه در گورستان تاریخی منطقه‌ی بالاخانه‌ی شهر باکو واقع شده است.
⌛️ آرامگاه متعلق به جوانی است بنام مالک ایلدارزاده فرزند امیر که در سال ۱۹۱۶ میلادی [۱۰۲ سال پیش] فوت کرده است. لازم به توضیح است بعد‌ها تعداد دیگری از اعضای خانواده‌ی وی در این آرامگاه دفن شده‌اند.
🔸 دور تا دور دیوارهای داخلی آرامگاه مزین به ابیاتی پارسی می‌باشد. تا جایی که کیفیت عکس‌ها اجازه داد سعی کردم ابیات را بازخوانی و رونویسی کنم که به شرح زیر می‌باشند:
خوش بدمی که افتد دیده من بطلعتت
گرچه بسوخت جان دل از شرر محبتت
لیک جنان نمایدم وعده وصل حضرتت
نقطه به گرد دایره گشت ندید جز ترا
شرح جنون عشق من شهر به شهر سو به سو
عقل در این محاصره گشت ندید جز ترا
از دل خویش طاهره گشت و ندید جز تو را
صفحه به صفحه لا به لا پرده به پرده تو به تو
دور دهان تنگ تو عارض عنبرین خطت
غنچه به غنچه گل به گل لاله به لاله بو به بو
مهر تو را دل حزین بافته بر قماش جان
رشته به رشته نخ به نخ تار به تار پو به پو
نامه نگارد این به آن قصه سر آید او به او
متصل است آه من ناله به ناله هو به هو
گر به تو افتدم نظر چهره به چهره رو به رو
و همچنین این ابیات:
السلام ای بعد ما آیندگان رفتنی
بر شما خوش بگذر این منزل ناماندنی
خوش هوای دلکشی دارد دیار نیستی
ساکنانش جمله یکتا پیرهن خوابیده‌اند
اینکه در این بساط خوابیده
نوجوان مالک است پور امیر
سی‌صد و سی و چهار ز دور هزار
شده تاریخ این جوان دلیر
💠 اهمیت این اثر تاریخی زمانی دو چندان می‌شود که بدانیم ۱۰۳ سال پیش از فوت این جوان در باکو و طی عهدنامه‌ی گلستان سرزمین‌های شمال ارس از ایران‌زمین جدا شده بودند. با این وجود شاهد هستیم که یکصد سال بعد از جدایی از ایران همچنان مهر و علاقه مردم شمال ارس به زبان پارسی و ایران‌زمین پا بر جا بوده است.
❇️ در پایان جا دارد از دوستی که قبول زحمت نموده و این عکس‌های ارزشمند را در ایام نوروز تهیه و برای من فرستادند، تقدیر و تشکر ویژه‌ای داشته باشم.
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک‌های زیر تصاویر با کیفیتی از زوایای مختلف آرامگاه را مشاهده بفرمایید.👇
🔸 https://goo.gl/cyUf6p
🔸 https://goo.gl/t8i89S
🔸 https://goo.gl/qsvpW3
🔸 https://goo.gl/MHACng
🔸 https://goo.gl/gJ5DJz
🔸 https://goo.gl/yg913L
🔸 https://goo.gl/M3dWDs
🔸 https://goo.gl/tBRvVU
🆔 @Ir_Bahman
💯چرا می‌گوییم زبان پارسی در طول تاریخ دارای جایگاهی ویژه، ملی و فرا قومی بوده است؟
✅ وحید بهمن/ این آرامگاه در گورستان تاریخی منطقه‌ی بالاخانه‌ی شهر باکو واقع شده است.
⌛️ آرامگاه متعلق به جوانی است بنام مالک ایلدارزاده فرزند امیر که در سال ۱۹۱۶ میلادی [۱۰۲ سال پیش] فوت کرده است. لازم به توضیح است بعد‌ها تعداد دیگری از اعضای خانواده‌ی وی در این آرامگاه دفن شده‌اند.
🔸 دور تا دور دیوارهای داخلی آرامگاه مزین به ابیاتی پارسی می‌باشد. تا جایی که کیفیت عکس‌ها اجازه داد سعی کردم ابیات را بازخوانی و رونویسی کنم که به شرح زیر می‌باشند:
خوش بدمی که افتد دیده من بطلعتت
گرچه بسوخت جان دل از شرر محبتت
لیک جنان نمایدم وعده وصل حضرتت
نقطه به گرد دایره گشت ندید جز ترا
شرح جنون عشق من شهر به شهر سو به سو
عقل در این محاصره گشت ندید جز ترا
از دل خویش طاهره گشت و ندید جز تو را
صفحه به صفحه لا به لا پرده به پرده تو به تو
دور دهان تنگ تو عارض عنبرین خطت
غنچه به غنچه گل به گل لاله به لاله بو به بو
مهر تو را دل حزین بافته بر قماش جان
رشته به رشته نخ به نخ تار به تار پو به پو
نامه نگارد این به آن قصه سر آید او به او
متصل است آه من ناله به ناله هو به هو
گر به تو افتدم نظر چهره به چهره رو به رو
و همچنین این ابیات:
السلام ای بعد ما آیندگان رفتنی
بر شما خوش بگذر این منزل ناماندنی
خوش هوای دلکشی دارد دیار نیستی
ساکنانش جمله یکتا پیرهن خوابیده‌اند
اینکه در این بساط خوابیده
نوجوان مالک است پور امیر
سی‌صد و سی و چهار ز دور هزار
شده تاریخ این جوان دلیر
💠 اهمیت این اثر تاریخی زمانی دو چندان می‌شود که بدانیم ۱۰۳ سال پیش از فوت این جوان در باکو و طی عهدنامه‌ی گلستان سرزمین‌های شمال ارس از ایران‌زمین جدا شده بودند. با این وجود شاهد هستیم که یکصد سال بعد از جدایی از ایران همچنان مهر و علاقه مردم شمال ارس به زبان پارسی و ایران‌زمین پا بر جا بوده است.
❇️ در پایان جا دارد از دوستی که قبول زحمت نموده و این عکس‌های ارزشمند را در ایام نوروز تهیه و برای من فرستادند، تقدیر و تشکر ویژه‌ای داشته باشم.
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک‌های زیر تصاویر با کیفیتی از زوایای مختلف آرامگاه را مشاهده بفرمایید.👇
🔸 https://goo.gl/cyUf6p
🔸 https://goo.gl/t8i89S
🔸 https://goo.gl/qsvpW3
🔸 https://goo.gl/MHACng
🔸 https://goo.gl/gJ5DJz
🔸 https://goo.gl/yg913L
🔸 https://goo.gl/M3dWDs
🔸 https://goo.gl/tBRvVU
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 چرا می‌گوییم نام کشور جمهوری آذربایجان جعلی و دزدی است!؟
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی در هیچ یک از نقشه‌های تاریخی بر جای مانده از جغرافی‌دانان اروپایی تا پیش از سال ۱۹۱۸ میلادی، نام آذربایجان برای سرزمین‌های شمال رود ارس یعنی آران و شروان استفاده نشده است.
✳️ نام آذربایجان در سال ۱۹۱۸ میلادی توسط حزب مساوات به رهبری محمد‌امین رسول‌زاده و با حمایت دولت عثمانی دزدیده و برای سرزمین‌های شمال رود ارس بکار گرفته شد.
✳️ در این فرصت یک نقشه‌ی تاریخی دیگر را در همین زمینه خدمتتان معرفی خواهم کرد.
❇️ این نقشه‌ی تاریخی اثر جغرافیدان فرانسوی [ JEAN-CLAUDE DEZAUCHE] می‌باشد.
⏳ تاریخ و محل ترسیم نقشه: ۱۷۷۰ میلادی [۲۴۸ سال پیش]، شهر پاریس
🔸 در تصویر همراه متن می‌توانید بزرگ‌نمایی بخش شمالغربی نقشه‌ی ایران را مشاهده بفرمایید.
🔴 در این نقشه‌ی تاریخی به روشنی نام آذربایجان برای سرزمین‌های جنوبی رود ارس بکار رفته است.
🔸 برای سرزمین‌های شمالی ارس نیز از نامهای شروان، اران استفاده شده است که در تصویر قابل مشاهده است.
🔹 نمایی کلی از نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/vzNLpi
https://goo.gl/CBBbU6
https://goo.gl/b8SgDa
🔸 تصویر بخش اطلاعات نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/TiUWPP
✅ نکته‌ی ارزشمندی دیگری که در پایان باید اشاره کنم، شکل نوشتاری نام منطقه اران در منابع و نقشه‌های است که به زبان لاتین یا بازمانده‌های آن زبان بمانند فرانسوی و ایتالیایی و اسپانیایی می‌باشند. در این نقشه‌های تاریخی از شکل نوشتاری [IRAN] برای واژه اران استفاده شده است که به نوعی از نظر تاریخی یادآور ایرانی بودن این سرزمین‌ها در طول تاریخ است. در این نقشه نیز همین نکته مذکور قابل مشاهده است و همچنین در نقشه ای دیگر که چندی پیش خدمتتان معرفی کرده بود.👇
https://t.me/Ir_Bahman/470
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی در هیچ یک از نقشه‌های تاریخی بر جای مانده از جغرافی‌دانان اروپایی تا پیش از سال ۱۹۱۸ میلادی، نام آذربایجان برای سرزمین‌های شمال رود ارس یعنی آران و شروان استفاده نشده است.
✳️ نام آذربایجان در سال ۱۹۱۸ میلادی توسط حزب مساوات به رهبری محمد‌امین رسول‌زاده و با حمایت دولت عثمانی دزدیده و برای سرزمین‌های شمال رود ارس بکار گرفته شد.
✳️ در این فرصت یک نقشه‌ی تاریخی دیگر را در همین زمینه خدمتتان معرفی خواهم کرد.
❇️ این نقشه‌ی تاریخی اثر جغرافیدان فرانسوی [ JEAN-CLAUDE DEZAUCHE] می‌باشد.
⏳ تاریخ و محل ترسیم نقشه: ۱۷۷۰ میلادی [۲۴۸ سال پیش]، شهر پاریس
🔸 در تصویر همراه متن می‌توانید بزرگ‌نمایی بخش شمالغربی نقشه‌ی ایران را مشاهده بفرمایید.
🔴 در این نقشه‌ی تاریخی به روشنی نام آذربایجان برای سرزمین‌های جنوبی رود ارس بکار رفته است.
🔸 برای سرزمین‌های شمالی ارس نیز از نامهای شروان، اران استفاده شده است که در تصویر قابل مشاهده است.
🔹 نمایی کلی از نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/vzNLpi
https://goo.gl/CBBbU6
https://goo.gl/b8SgDa
🔸 تصویر بخش اطلاعات نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/TiUWPP
✅ نکته‌ی ارزشمندی دیگری که در پایان باید اشاره کنم، شکل نوشتاری نام منطقه اران در منابع و نقشه‌های است که به زبان لاتین یا بازمانده‌های آن زبان بمانند فرانسوی و ایتالیایی و اسپانیایی می‌باشند. در این نقشه‌های تاریخی از شکل نوشتاری [IRAN] برای واژه اران استفاده شده است که به نوعی از نظر تاریخی یادآور ایرانی بودن این سرزمین‌ها در طول تاریخ است. در این نقشه نیز همین نکته مذکور قابل مشاهده است و همچنین در نقشه ای دیگر که چندی پیش خدمتتان معرفی کرده بود.👇
https://t.me/Ir_Bahman/470
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 زبان پارسی از زمان تاسیس تا سالیان متمادی، زبان رسمی و دیوانی دولت ترکان عثمانی بود.
📜 کتیبه‌ی پارسی سردر ورودی مسجد شهزاده‌ی شهر استانبول
✅ وحید بهمن/ این مسجد تاریخی بدستور سلطان سلیمان عثمانی و به نام پسرش شهزاده محمد، توسط معمار معروف دولت عثمانی، معمار سنان ساخته شده است. این اولین اثر تاریخی و برجسته‌ی معمار سنان می‌باشد.
⏳ تاریخ پایان احداث مسجد ماه رجب سال ۹۵۵ هجری قمری برابر با سال ۱۵۴۸ میلادی می‌باشد.
❇️ بر سردر ورودی اصلی این مسجد تاریخی کتیبه‌ای پارسی قرار دارد که به خط ثلث و بسیار زیبا و خوانا نوشته شده است.
❎ رونویسی و استنساخ این کتیبه‌ی تاریخی به قرار زیر است:
"كان خيرات شه سليمان خان
هست او پادشاه روی زمين
ساخت جامع بروج شهزاده
خواند از آسمان ملک تحسين
اين بنا دلكشا و روشن شد
مثل فردوس و عدن و خلد برين
يافت اتمام در شريف ايام
شاد گشتند جمله اهل يقين
اول اين بنا در احدا شد ۹۵۱
انتهايش بخمسه و خمسين ۹۵۵
ابتدا در ربيع الاول بود
در رجب شد بنا تمام همين
گفت پير سخن باو تاريخ
معبد امت رسول مبين
سنه ۹۵۵ "
❇️ تصویر با کیفیت کتیبه پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/mykc9T
🔸 از طریق لینک‌های زیر می‌توانید تصاویر ورودی مسجد و محل قرار گیری کتیبه را مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/XYXxoW
https://goo.gl/4EnJTy
https://goo.gl/KYK796
🆔 @ir_Bahman
📜 کتیبه‌ی پارسی سردر ورودی مسجد شهزاده‌ی شهر استانبول
✅ وحید بهمن/ این مسجد تاریخی بدستور سلطان سلیمان عثمانی و به نام پسرش شهزاده محمد، توسط معمار معروف دولت عثمانی، معمار سنان ساخته شده است. این اولین اثر تاریخی و برجسته‌ی معمار سنان می‌باشد.
⏳ تاریخ پایان احداث مسجد ماه رجب سال ۹۵۵ هجری قمری برابر با سال ۱۵۴۸ میلادی می‌باشد.
❇️ بر سردر ورودی اصلی این مسجد تاریخی کتیبه‌ای پارسی قرار دارد که به خط ثلث و بسیار زیبا و خوانا نوشته شده است.
❎ رونویسی و استنساخ این کتیبه‌ی تاریخی به قرار زیر است:
"كان خيرات شه سليمان خان
هست او پادشاه روی زمين
ساخت جامع بروج شهزاده
خواند از آسمان ملک تحسين
اين بنا دلكشا و روشن شد
مثل فردوس و عدن و خلد برين
يافت اتمام در شريف ايام
شاد گشتند جمله اهل يقين
اول اين بنا در احدا شد ۹۵۱
انتهايش بخمسه و خمسين ۹۵۵
ابتدا در ربيع الاول بود
در رجب شد بنا تمام همين
گفت پير سخن باو تاريخ
معبد امت رسول مبين
سنه ۹۵۵ "
❇️ تصویر با کیفیت کتیبه پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/mykc9T
🔸 از طریق لینک‌های زیر می‌توانید تصاویر ورودی مسجد و محل قرار گیری کتیبه را مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/XYXxoW
https://goo.gl/4EnJTy
https://goo.gl/KYK796
🆔 @ir_Bahman
📜🕯🖋 صائب تبریزی نامدارترین شاعر دوران صفویان از ایران می‌گوید:
🔸 نگاه کج نتوانند سوی ایران کرد
🔸 ز بیم تیغ کجش خسروان ملک ستان
✅ وحید بهمن/ ابیاتی از این دست به روشنی مصداق سخن گفتن از تداوم تاریخی ایرانشهر در دوران پس از اسلام است.
❇️ ایرانیان و بویژه ادیبان و نخبگان جامعه در طول تاریخ با فرهنگ ایرانشهری آشنایی کاملی داشته‌اند، از این رو است که صائب تبریزی، نامدارترین شاعر دوران صفویان، تیغ کج شاه را برای پاسداری از ایران می‌داند و قرار گرفتن در جایگاه شاهنشاهی و تخت شاهی ایران را از دلایل مشروعیت دولت برمی‌شمارد.
https://goo.gl/DvypGS
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر یکی از نسخههای خطی دیوان صائب تبریزی را در تارنمای کتابخانه‌ی ملی ایران مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
http://dl.nlai.ir/UI/a3d55dc3-0393-437b-918c-a1574d8e5990/LRRView.aspx
🆔 @Ir_Bahman
🔸 نگاه کج نتوانند سوی ایران کرد
🔸 ز بیم تیغ کجش خسروان ملک ستان
✅ وحید بهمن/ ابیاتی از این دست به روشنی مصداق سخن گفتن از تداوم تاریخی ایرانشهر در دوران پس از اسلام است.
❇️ ایرانیان و بویژه ادیبان و نخبگان جامعه در طول تاریخ با فرهنگ ایرانشهری آشنایی کاملی داشته‌اند، از این رو است که صائب تبریزی، نامدارترین شاعر دوران صفویان، تیغ کج شاه را برای پاسداری از ایران می‌داند و قرار گرفتن در جایگاه شاهنشاهی و تخت شاهی ایران را از دلایل مشروعیت دولت برمی‌شمارد.
https://goo.gl/DvypGS
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر یکی از نسخههای خطی دیوان صائب تبریزی را در تارنمای کتابخانه‌ی ملی ایران مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
http://dl.nlai.ir/UI/a3d55dc3-0393-437b-918c-a1574d8e5990/LRRView.aspx
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 سندی مهم از اشغال آذربایجان توسط ترکان مربوط به اواخر قرن نهم هجری قمری
✅ وحید بهمن/ شمس‌الدین سخاوی تاریخ‌نگار نامدار قرن نهم هجری در کتاب
التحفه اللطیفه فی تاریخ المدینه الشریفه از اشغال منطقه‌ی مغانِ آذربایجان توسط ترکان در اواخر قرن نهم هجری به ما آگاهی داده است.
❎ شمس‌الدین سخاوی [ تولد: ۸۳۱ ه‌ق، وفات: ۹۰۲ ه‌ق] در جلد دوم کتابش بنام تحفه اللطیفه بمناسبت شرح حال شیخ عبدالحمید بن علی مغانی [وفات: ۷۲۷ ه‌ق] از دانشمندان و صوفیان ایرانی مقیم مدینه گزارشی از شهر مغان داده است بدین شرح:
" موغان - بالضم والغين المعجمة - هكذا ينطق به العجم والصواب موقان بالقاف - وهو نسبة إلى ولاية فيها قرى وبروج يحتلها التركمان للرعي وهي بأذربيجان"
🔸 ترجمه‌ی بخش مذکور به پارسی:
"موغان _ بضم میم و غین_ اینچنین ایرانیان (العجم) تلفظش می‌کنند_ و درستش موقان بقاف است و بخشی از آذربایجان می‌باشد. ولایتی است دارای قریه‌ها و قلعه ها که ترکمانان آنجا را بجهت چرای [احشامشان] دارند اشغال می کنند. "
🔸 نکته‌ی مهمی که در این متن قابل توجه است استفاده از فعل مضارع (زمان حال) برای روند اشغال مغان توسط ترکان، از طرف شمس‌الدین سخاوی است. بکار بردن فعل مضارع (زمان حال) نشانگر این است که در اواخر قرن نهم هجری نیز روند حملات ترکان به آذربایجان ادامه داشته است.
🔸 همچنین شمس‌الدین سخاوی به روشنی ترکان را اشغالگر نامیده است و فعل اشغال کردن را برای ترکان بکار برده است که گواه تاریخی دیگری است بر غیر بومی بودن ترکان در آذربایجان و تاییدی است بر تقابل تاریخی ایرانیان آذربایجانی با ترکانی که همواره به جهت یغما و تاراج به آذربایجان حمله‌ور می‌شدند.
❇️ تصویر بخش مذکور از کتاب سخاوی پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/5gp8dB
🔹 از طریق لینک زیر تصویر برگ آغازین کتاب را مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/yrGzXT
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر بخش مذکور از کتاب التحفه اللطیفه را در سایت عربی الشامل به صورت آنلاین مطالعه بفرمایید.👇
http://shamela.ws/browse.php/book-7434/page-597
💠 در پایان جا دارد تشکر و قدردانی ویژه‌ای داشته باشم از یکی از اساتید دانشمند دانشگاه تهران که قبول زحمت نموده و متن عربی را به پارسی ترجمه نمودند.
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ شمس‌الدین سخاوی تاریخ‌نگار نامدار قرن نهم هجری در کتاب
التحفه اللطیفه فی تاریخ المدینه الشریفه از اشغال منطقه‌ی مغانِ آذربایجان توسط ترکان در اواخر قرن نهم هجری به ما آگاهی داده است.
❎ شمس‌الدین سخاوی [ تولد: ۸۳۱ ه‌ق، وفات: ۹۰۲ ه‌ق] در جلد دوم کتابش بنام تحفه اللطیفه بمناسبت شرح حال شیخ عبدالحمید بن علی مغانی [وفات: ۷۲۷ ه‌ق] از دانشمندان و صوفیان ایرانی مقیم مدینه گزارشی از شهر مغان داده است بدین شرح:
" موغان - بالضم والغين المعجمة - هكذا ينطق به العجم والصواب موقان بالقاف - وهو نسبة إلى ولاية فيها قرى وبروج يحتلها التركمان للرعي وهي بأذربيجان"
🔸 ترجمه‌ی بخش مذکور به پارسی:
"موغان _ بضم میم و غین_ اینچنین ایرانیان (العجم) تلفظش می‌کنند_ و درستش موقان بقاف است و بخشی از آذربایجان می‌باشد. ولایتی است دارای قریه‌ها و قلعه ها که ترکمانان آنجا را بجهت چرای [احشامشان] دارند اشغال می کنند. "
🔸 نکته‌ی مهمی که در این متن قابل توجه است استفاده از فعل مضارع (زمان حال) برای روند اشغال مغان توسط ترکان، از طرف شمس‌الدین سخاوی است. بکار بردن فعل مضارع (زمان حال) نشانگر این است که در اواخر قرن نهم هجری نیز روند حملات ترکان به آذربایجان ادامه داشته است.
🔸 همچنین شمس‌الدین سخاوی به روشنی ترکان را اشغالگر نامیده است و فعل اشغال کردن را برای ترکان بکار برده است که گواه تاریخی دیگری است بر غیر بومی بودن ترکان در آذربایجان و تاییدی است بر تقابل تاریخی ایرانیان آذربایجانی با ترکانی که همواره به جهت یغما و تاراج به آذربایجان حمله‌ور می‌شدند.
❇️ تصویر بخش مذکور از کتاب سخاوی پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/5gp8dB
🔹 از طریق لینک زیر تصویر برگ آغازین کتاب را مشاهده بفرمایید.👇
https://goo.gl/yrGzXT
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر بخش مذکور از کتاب التحفه اللطیفه را در سایت عربی الشامل به صورت آنلاین مطالعه بفرمایید.👇
http://shamela.ws/browse.php/book-7434/page-597
💠 در پایان جا دارد تشکر و قدردانی ویژه‌ای داشته باشم از یکی از اساتید دانشمند دانشگاه تهران که قبول زحمت نموده و متن عربی را به پارسی ترجمه نمودند.
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 اشعار پارسی سلاطین سلجوقی
1⃣ بخش اول: نمونه‌ای از اشعار پارسی سلطان جلال‌الدین ملکشاه اول سلجوقی [تولد: ۱۰۵۵ میلادی، مرگ: ۱۰۹۲ میلادی] سومین سلطان دولت سلجوقی
✅ وحید بهمن/ چرا می‌گوییم زبان پارسی در طول تاریخ جایگاهی ملی، فراقومی و ویژه‌ای داشته است؟
❇️ سلاطین سلجوقی توجه و علاقه‌ی ویژه‌ای به زبان پارسی داشته‌اند بطوریکه علاوه بر انتخاب این زبان بعنوان زبان رسمی و دیوانی دولت سلجوقیان به شعر و ادبیات پارسی نیز مسلط بودند و حتی اشعار پارسی نیز سروده‌اند.
✳️ در این فرصت نمونه‌ای از اشعار پارسی سلطان جلال‌الدین ملکشاه اول سلجوقی را تقدیم حضورتان خواهم کرد:
من آن شاهم که از شاهان گیتی
مرا بد در جهان فرمان‌روایی
شهانرا تاج و تخت انعام دادم
بدین دادند هفت اختر گواهی
دو چیز ار برتری بهرم نیامد
یکی بیغامبری دیگر خدایی
کنون خاک سیه دستم فرو بست
شد از روز سپیدم روشنایی
جهانا بی وفایی پیشه داری
بدی در صورت نیکی نمایی
هزاران سال اگر باشی وفا جوی
نباشد عاقبت جز بی وفایی
پس از من گر بسی شاهان ببینی
بملک و عمر هر یک در فزایی
چو با من در چنین جاه و جلالت
نبایسی بدیگر کس بپایی
🔸 این نمونه‌ی شعر پارسی سلطان ملکشاه در نسخه‌ای با عنوان انیس الخلوه و جلیس السلوه به قلم مسافر بن ناصر الملطوی ثبت و ضبط گردیده است
🔸 این نسخهی خطی در حدود سال ۸۰۰ هجری قمری نوشته شده است و هم اکنون به شماره‌ی بایگانی ۱۶۷۰ در کتابخانه‌ی ایا صوفیه‌ی شهر استانبول نگهداری می‌شود.
🔸 Musâfir b. Nâsir el-Malatevî, Enîsu’l-halve ve celîsu’s-salve, Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya, nr. 1670, vr. 64b. Bkz. Ek III.
🔸 تصویر ابیات مذکور از روی نسخهی خطی کتاب انیس الخلوه و جلیس السلوه پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/WfYcm6
💠 در روزهای آینده نمونه‌های دیگری از اشعار پارسی سلاطین سلجوقی را تقدیم حضورتان خواهم کرد.
💠 تصویر ابیات مذکور از روی نسخه خطی کتابخانه‌ی ایاصوفیه برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان ارائه می‌شود.
🆔 @Ir_Bahman
1⃣ بخش اول: نمونه‌ای از اشعار پارسی سلطان جلال‌الدین ملکشاه اول سلجوقی [تولد: ۱۰۵۵ میلادی، مرگ: ۱۰۹۲ میلادی] سومین سلطان دولت سلجوقی
✅ وحید بهمن/ چرا می‌گوییم زبان پارسی در طول تاریخ جایگاهی ملی، فراقومی و ویژه‌ای داشته است؟
❇️ سلاطین سلجوقی توجه و علاقه‌ی ویژه‌ای به زبان پارسی داشته‌اند بطوریکه علاوه بر انتخاب این زبان بعنوان زبان رسمی و دیوانی دولت سلجوقیان به شعر و ادبیات پارسی نیز مسلط بودند و حتی اشعار پارسی نیز سروده‌اند.
✳️ در این فرصت نمونه‌ای از اشعار پارسی سلطان جلال‌الدین ملکشاه اول سلجوقی را تقدیم حضورتان خواهم کرد:
من آن شاهم که از شاهان گیتی
مرا بد در جهان فرمان‌روایی
شهانرا تاج و تخت انعام دادم
بدین دادند هفت اختر گواهی
دو چیز ار برتری بهرم نیامد
یکی بیغامبری دیگر خدایی
کنون خاک سیه دستم فرو بست
شد از روز سپیدم روشنایی
جهانا بی وفایی پیشه داری
بدی در صورت نیکی نمایی
هزاران سال اگر باشی وفا جوی
نباشد عاقبت جز بی وفایی
پس از من گر بسی شاهان ببینی
بملک و عمر هر یک در فزایی
چو با من در چنین جاه و جلالت
نبایسی بدیگر کس بپایی
🔸 این نمونه‌ی شعر پارسی سلطان ملکشاه در نسخه‌ای با عنوان انیس الخلوه و جلیس السلوه به قلم مسافر بن ناصر الملطوی ثبت و ضبط گردیده است
🔸 این نسخهی خطی در حدود سال ۸۰۰ هجری قمری نوشته شده است و هم اکنون به شماره‌ی بایگانی ۱۶۷۰ در کتابخانه‌ی ایا صوفیه‌ی شهر استانبول نگهداری می‌شود.
🔸 Musâfir b. Nâsir el-Malatevî, Enîsu’l-halve ve celîsu’s-salve, Süleymaniye Kütüphanesi, Ayasofya, nr. 1670, vr. 64b. Bkz. Ek III.
🔸 تصویر ابیات مذکور از روی نسخهی خطی کتاب انیس الخلوه و جلیس السلوه پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/WfYcm6
💠 در روزهای آینده نمونه‌های دیگری از اشعار پارسی سلاطین سلجوقی را تقدیم حضورتان خواهم کرد.
💠 تصویر ابیات مذکور از روی نسخه خطی کتابخانه‌ی ایاصوفیه برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان ارائه می‌شود.
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 سندی بسیار ارزشمند از گفتگوی مردم شهر مراغه‌ی آذربایجان به زبان پهلوی در قرن هشتم هجری [حدود ۷۰۰ سال پیش]
✅ وحید بهمن/ حمدالله مستوفی قزوینی مورخ نامدار قرن هشتم و مستوفی ارشد دولت ایلخانیان مغول، حدود ۷۰۰ سال پیش در کتاب ارزشمند نزهت‌القلوب به روشنی زبان مردم شهر مراغه را پهلوی ذکر کرده است.
💠 تصویر بخش مذکور از روی نسخهی خطی کتاب نزهت‌القوب پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/tnaHqK
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر نسخهی خطی کتاب نزهت‌القلوب را در تارنمای کتابخانه ملی ایران مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
http://dl.nlai.ir/UI/7fa41600-bc30-4ab6-9488-5eb07bb75f29/LRRView.aspx
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ حمدالله مستوفی قزوینی مورخ نامدار قرن هشتم و مستوفی ارشد دولت ایلخانیان مغول، حدود ۷۰۰ سال پیش در کتاب ارزشمند نزهت‌القلوب به روشنی زبان مردم شهر مراغه را پهلوی ذکر کرده است.
💠 تصویر بخش مذکور از روی نسخهی خطی کتاب نزهت‌القوب پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/tnaHqK
🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر نسخهی خطی کتاب نزهت‌القلوب را در تارنمای کتابخانه ملی ایران مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇
http://dl.nlai.ir/UI/7fa41600-bc30-4ab6-9488-5eb07bb75f29/LRRView.aspx
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 نمونه‌ای از نامهای ایرانی مناطق جغرافیایی آناطولی [ترکیه‌ی امروزی]
✅ وحید بهمن/ دستنوشته‌ای که در روز دوشنبه ۱۵ محرم ۹۵۷ هجری قمری در روستای بختیار به دست مولانا پنهان بن نهان کتابت شده است.
❇️ روستای بختیار، از جمله روستاهای شهر اسپارتا، در نهایت غربی آناطولی است. روزگاری غرب آناطولی میدان رویارویی ایرانیان و یونانیان بود.
✳️ گرچه نام بیشتر شهرهای آناطولی و بویژه نواحی غربی، ریشه در واژگان یونانی و لاتین دارند، اما هستند شهرهایی که نام و نشانی ایرانی دارند.
💠 این نسخهی خطی به شماره‌ی بایگانی ۵۲۴۰ در کتابخانه آنکارا نگهداری می‌شود.
🔸 تصویر برگ ۲۸ ب این نسخه خطی پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/t5HWpd
https://goo.gl/e4xFr7
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ دستنوشته‌ای که در روز دوشنبه ۱۵ محرم ۹۵۷ هجری قمری در روستای بختیار به دست مولانا پنهان بن نهان کتابت شده است.
❇️ روستای بختیار، از جمله روستاهای شهر اسپارتا، در نهایت غربی آناطولی است. روزگاری غرب آناطولی میدان رویارویی ایرانیان و یونانیان بود.
✳️ گرچه نام بیشتر شهرهای آناطولی و بویژه نواحی غربی، ریشه در واژگان یونانی و لاتین دارند، اما هستند شهرهایی که نام و نشانی ایرانی دارند.
💠 این نسخهی خطی به شماره‌ی بایگانی ۵۲۴۰ در کتابخانه آنکارا نگهداری می‌شود.
🔸 تصویر برگ ۲۸ ب این نسخه خطی پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/t5HWpd
https://goo.gl/e4xFr7
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 کهن‌ترین سند تاریخی از رواج زبان پارسی، پس از اسلام در آذربایجان، با قدمتی حدود ۱۲۰۰ سال
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی در کتاب ارزشمند تاریخ طبری جلد نهم و ذیل وقایع سال ۲۳۵ هجری قمری یعنی حدود ۱۲۰۰ سالِ پیش، خبر از دستگیری شخصی به‌نامِ «محمد بن البعيث» یکی از حاکمان محلی آذربایجان را داریم.
💠 این شخص که اصالتا تباری عربی داشته، پسر «ابوالبعیث حلبس» حاکم وقت مرند بوده و خود نیز بعد از پدر به‌عنوان حاکمی مقتدر در آذربایجان شناخته شد و توانست از مرند تا کنار دریاچه‌ی ارومیه و تبریز را تحت تصرف درآورد.
✳️ نام‌برده در اوج قدرت بابک خرّمدین با وی همکاری کامل را داشت اما با تضعیف قدرت بابک از وی روی‌گرداند و سرانجام هم به‌دلیل همکاری گذشته‌ی خود با بابک خرّمدین و نیز نافرمانی و جنگ‌هایی که با متوکل عباسی داشت مورد خشم و غضب وی قرار گرفت.
✅ او پس از شکست از سپاه متوکل دستگیر و در ماه شوال ۲۳۵ قمری به همراه دو برادر و پسرش جهت اعدام به سامرا و نزد متوکل آورده شد. بعد از این مقدمه‌ی کوتاه پیرامون هویت محمد بن البعيث به موضع اصلی جستار می‌پردازم.
💯 در تاریخ طبری داریم که متوکل عباسی از مشاور خود «علی بن الجهم» در خصوص «محمد بن البعيث» سوال نموده و وی این چنین پاسخ گفته است:
"وحدثني أنه أنشدني بالمراغة جماعة من أشياخها أشعارًا لابن البعيث بالفارسية، ويذكرون أدبه وشجاعته، وله أخبارًا وأحاديث".
💯 ترجمه‌ی جمله‌ی مذکور را از ابوالقاسم پاینده این چنین داریم:
"گروهی از پیران مراغه در آنجا اشعاری از ابن‌بعیث را برای من می‌خواندند، به پارسی، و از ادب و شجاعت وی یاد می‌کردند، وی را خبر‌ها هست و گفتارها".
💢علامه کسروی نیز در کتاب «شهرياران گمنام» چاپ اول، انتشارات اميركبير، صفحه‌ی ۱۵۷ با استناد به قول طبری می‌نويسد: "به نوشته طبری، اين مرد [محمد بن‌البعيث] شعرهایی نيز به زبان پارسی داشته و ميان آذربايجان معروف بوده است. اگر تا به امروز می‌ماند، از كهنه‌ترين شعرهای پارسی به شمار می‌آمد و ارزش شايان در بازار ادبيات داشت".
💠 از نظر این برادر کوچک و کم‌دانش‌تان نیز نظرِ علامه کسروی دقیق و مستند می‌نماید چرا که با توجه به پختگی و جایگاه والای شعر قطران تبریزی (حدود ۱۰۰۰ سال پیش) به‌عنوان قدیمی‌ترین اثر بر جای مانده‌ی شعر و ادب پارسی در آذربایجان، احتمال رواج و حضور زبان پارسی در آذربایجان سال‌ها قبلتر از زمان زندگی قطران تبریزی بسیار زیاد است.
💯 بویژه اینکه فرزند دانشمند آذربایجان جناب آقای دکتر سجاد آیدنلو، شاهنامه‌پژوهِ برجسته، طی مقاله‌ای مستند و علمی از شناخت و خوانش شاهنامه‌ی فردوسی بزرگ توسط قطران تبریزی به ما داده‌های ارزشمندی می‌دهند.
💠 کوتاه سخن اینکه زبان پارسی به‌عنوان زبان ملی و میهنی ما ایرانیان نه یک شَبه و با بخشنامه‌های دولتی که در یک بازه‌ی زمانیِ دست کم هزار ساله بعنوان زبان ملی، میانجی، ادبی و نوشتاری ایرانیان برگزیده شده است و آذربایجان در این پروسه‌ی تاریخی دوشا دوشِ خراسان بزرگ به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین جایگاه‌ها و خاستگاه‌های زبان پارسی شناخته می‌شود.
🔸 تصویر بخش مذکور از کتاب تاریخ طبری پیوست متن می‌باشد
https://goo.gl/1kS1jD
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ همراهان گرامی در کتاب ارزشمند تاریخ طبری جلد نهم و ذیل وقایع سال ۲۳۵ هجری قمری یعنی حدود ۱۲۰۰ سالِ پیش، خبر از دستگیری شخصی به‌نامِ «محمد بن البعيث» یکی از حاکمان محلی آذربایجان را داریم.
💠 این شخص که اصالتا تباری عربی داشته، پسر «ابوالبعیث حلبس» حاکم وقت مرند بوده و خود نیز بعد از پدر به‌عنوان حاکمی مقتدر در آذربایجان شناخته شد و توانست از مرند تا کنار دریاچه‌ی ارومیه و تبریز را تحت تصرف درآورد.
✳️ نام‌برده در اوج قدرت بابک خرّمدین با وی همکاری کامل را داشت اما با تضعیف قدرت بابک از وی روی‌گرداند و سرانجام هم به‌دلیل همکاری گذشته‌ی خود با بابک خرّمدین و نیز نافرمانی و جنگ‌هایی که با متوکل عباسی داشت مورد خشم و غضب وی قرار گرفت.
✅ او پس از شکست از سپاه متوکل دستگیر و در ماه شوال ۲۳۵ قمری به همراه دو برادر و پسرش جهت اعدام به سامرا و نزد متوکل آورده شد. بعد از این مقدمه‌ی کوتاه پیرامون هویت محمد بن البعيث به موضع اصلی جستار می‌پردازم.
💯 در تاریخ طبری داریم که متوکل عباسی از مشاور خود «علی بن الجهم» در خصوص «محمد بن البعيث» سوال نموده و وی این چنین پاسخ گفته است:
"وحدثني أنه أنشدني بالمراغة جماعة من أشياخها أشعارًا لابن البعيث بالفارسية، ويذكرون أدبه وشجاعته، وله أخبارًا وأحاديث".
💯 ترجمه‌ی جمله‌ی مذکور را از ابوالقاسم پاینده این چنین داریم:
"گروهی از پیران مراغه در آنجا اشعاری از ابن‌بعیث را برای من می‌خواندند، به پارسی، و از ادب و شجاعت وی یاد می‌کردند، وی را خبر‌ها هست و گفتارها".
💢علامه کسروی نیز در کتاب «شهرياران گمنام» چاپ اول، انتشارات اميركبير، صفحه‌ی ۱۵۷ با استناد به قول طبری می‌نويسد: "به نوشته طبری، اين مرد [محمد بن‌البعيث] شعرهایی نيز به زبان پارسی داشته و ميان آذربايجان معروف بوده است. اگر تا به امروز می‌ماند، از كهنه‌ترين شعرهای پارسی به شمار می‌آمد و ارزش شايان در بازار ادبيات داشت".
💠 از نظر این برادر کوچک و کم‌دانش‌تان نیز نظرِ علامه کسروی دقیق و مستند می‌نماید چرا که با توجه به پختگی و جایگاه والای شعر قطران تبریزی (حدود ۱۰۰۰ سال پیش) به‌عنوان قدیمی‌ترین اثر بر جای مانده‌ی شعر و ادب پارسی در آذربایجان، احتمال رواج و حضور زبان پارسی در آذربایجان سال‌ها قبلتر از زمان زندگی قطران تبریزی بسیار زیاد است.
💯 بویژه اینکه فرزند دانشمند آذربایجان جناب آقای دکتر سجاد آیدنلو، شاهنامه‌پژوهِ برجسته، طی مقاله‌ای مستند و علمی از شناخت و خوانش شاهنامه‌ی فردوسی بزرگ توسط قطران تبریزی به ما داده‌های ارزشمندی می‌دهند.
💠 کوتاه سخن اینکه زبان پارسی به‌عنوان زبان ملی و میهنی ما ایرانیان نه یک شَبه و با بخشنامه‌های دولتی که در یک بازه‌ی زمانیِ دست کم هزار ساله بعنوان زبان ملی، میانجی، ادبی و نوشتاری ایرانیان برگزیده شده است و آذربایجان در این پروسه‌ی تاریخی دوشا دوشِ خراسان بزرگ به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین جایگاه‌ها و خاستگاه‌های زبان پارسی شناخته می‌شود.
🔸 تصویر بخش مذکور از کتاب تاریخ طبری پیوست متن می‌باشد
https://goo.gl/1kS1jD
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 سنگ مزار دیگری مزین به ابیاتی پارسی از سعدی شیرازی با قدمت ۶۳۶ سال، واقع در شهر بی‌شهیرِ استان قونیه، ترکیه‌ی امروزی
💠 بمناسبت روز بزرگداشت سعدی شیرازی، شاعر نامدار ایران‌زمین
💯وحید بهمن/ این اثر بسیار ارزشمند تاریخی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی می‌شود.
✅ این سنگ مزار یکی از پنج سنگ مزار مزین به ابیات پارسی در شهر بی‌شهیر ترکیه می‌باشد. سنگ مزار ها مربوط به دوران حکومت خلیل آقازاده اسماعیل آقا از امیران مغول آناتولی می‌باشد. وی به مدت ۴۴ سال بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۹ میلادی بر شهر بی‌شهیر و نواحی اطراف آن در استان قونیه‌ی ترکیه‌ی امروزی حکمرانی کرده بود.
⏳ تاریخ ساخت قدیمی ترین سنگ مزار از این پنج سنگ مزار، سال ۱۳۶۳ میلادی [۶۵۵ سال پیش] و جدید ترین سنگ مزار، سال ۱۳۸۲ میلادی [۶۳۶ سال پیش] می‌باشد.
https://goo.gl/8HLyqx
❇️ پیش‌تر سه سنگ مزار مزین به ابیات پارسی را از این مجموعه خدمت شما همراهان گرامی معرفی کرده بودم که می توانید از طریق لینک های زیر مشاهده بفرمایید: 👇
https://t.me/Ir_Bahman/289
https://t.me/Ir_Bahman/328
https://t.me/Ir_Bahman/401
✅ تاریخ ساخت سنگ مزاری که در این جستار خدمتتان معرفی می‌کنم سال ۱۳۸۲ میلادی [۶۳۶ سال پیش] می‌باشد. این سنگ مزار مزین به دو بیت از یکی از غزل های معروف سعدی شیرازی می‌باشد که بر روی سنگ مزار با خط ثلث کنده‌کاری شده است :
ای دوست بر جنازهٔ دشمن چو بگذری
شادی مکن که با تو همین ماجرا رود
دامن کشان که می‌رود امروز بر زمین
فردا غبار کالبدش در هوا رود
✳️ همراهان گرامی در لینک زیر مشخصات این سنگ مزار را مشاهده بفرمایید: 👇
https://goo.gl/BcixgT
📝 🔍 این سنگ‌مزارها در سال ۲۰۱۴ و از طرف سه تن از اساتید دانشگاه سلجوق شهر قونیه‌ی ترکیه مورد بررسی و تحقیق و رونویسی قرار گرفته است. نام این اساتید بدین ترتیب می‌باشد:
Yrd. Doç. Dr. İbrahim KUNT Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü
Doç. Dr. Hüseyin MUŞMAL Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü
Dr. Mustafa ÇETİNASLAN Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü
✅ Sandukaların sağ ve sol cephelerindeki metinler ise bütünüyle Farsça olarak hazırlanmıştır.
✅ All the texts on right and left side of sarcophagus were written in Persian.
💯 آشنایی مردم آناتولی با اشعار سعدی به فاصله‌ی حدود ۷۰ سال بعد از مرگ وی، نشانگر جایگاه ویژه‌ی تاریخی و فراقومی زبان و ادبیات پارسی در طول تاریخ منطقه می باشد.
🆔 @Ir_Bahman
💠 بمناسبت روز بزرگداشت سعدی شیرازی، شاعر نامدار ایران‌زمین
💯وحید بهمن/ این اثر بسیار ارزشمند تاریخی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی می‌شود.
✅ این سنگ مزار یکی از پنج سنگ مزار مزین به ابیات پارسی در شهر بی‌شهیر ترکیه می‌باشد. سنگ مزار ها مربوط به دوران حکومت خلیل آقازاده اسماعیل آقا از امیران مغول آناتولی می‌باشد. وی به مدت ۴۴ سال بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۷۹ میلادی بر شهر بی‌شهیر و نواحی اطراف آن در استان قونیه‌ی ترکیه‌ی امروزی حکمرانی کرده بود.
⏳ تاریخ ساخت قدیمی ترین سنگ مزار از این پنج سنگ مزار، سال ۱۳۶۳ میلادی [۶۵۵ سال پیش] و جدید ترین سنگ مزار، سال ۱۳۸۲ میلادی [۶۳۶ سال پیش] می‌باشد.
https://goo.gl/8HLyqx
❇️ پیش‌تر سه سنگ مزار مزین به ابیات پارسی را از این مجموعه خدمت شما همراهان گرامی معرفی کرده بودم که می توانید از طریق لینک های زیر مشاهده بفرمایید: 👇
https://t.me/Ir_Bahman/289
https://t.me/Ir_Bahman/328
https://t.me/Ir_Bahman/401
✅ تاریخ ساخت سنگ مزاری که در این جستار خدمتتان معرفی می‌کنم سال ۱۳۸۲ میلادی [۶۳۶ سال پیش] می‌باشد. این سنگ مزار مزین به دو بیت از یکی از غزل های معروف سعدی شیرازی می‌باشد که بر روی سنگ مزار با خط ثلث کنده‌کاری شده است :
ای دوست بر جنازهٔ دشمن چو بگذری
شادی مکن که با تو همین ماجرا رود
دامن کشان که می‌رود امروز بر زمین
فردا غبار کالبدش در هوا رود
✳️ همراهان گرامی در لینک زیر مشخصات این سنگ مزار را مشاهده بفرمایید: 👇
https://goo.gl/BcixgT
📝 🔍 این سنگ‌مزارها در سال ۲۰۱۴ و از طرف سه تن از اساتید دانشگاه سلجوق شهر قونیه‌ی ترکیه مورد بررسی و تحقیق و رونویسی قرار گرفته است. نام این اساتید بدین ترتیب می‌باشد:
Yrd. Doç. Dr. İbrahim KUNT Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Fars Dili ve Edebiyatı Bölümü
Doç. Dr. Hüseyin MUŞMAL Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Tarih Bölümü
Dr. Mustafa ÇETİNASLAN Selçuk Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Sanat Tarihi Bölümü
✅ Sandukaların sağ ve sol cephelerindeki metinler ise bütünüyle Farsça olarak hazırlanmıştır.
✅ All the texts on right and left side of sarcophagus were written in Persian.
💯 آشنایی مردم آناتولی با اشعار سعدی به فاصله‌ی حدود ۷۰ سال بعد از مرگ وی، نشانگر جایگاه ویژه‌ی تاریخی و فراقومی زبان و ادبیات پارسی در طول تاریخ منطقه می باشد.
🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 فرمان پارسی شاه اسماعیل صفوی در مورد معافیت مالیاتی تجار تبریز
✅ وحید بهمن/ بر اساس این فرمان تاریخی شاه اسماعیل تجار تبریز را از پرداخت مالیاتی که حسین بیگ لاله، والی شهر تبریز، به عنوان مقرری از آنها دریافت می‌کرد، معاف می‌نماید.
⌛️ تاریخ نگارش و صدور فرمان روز
بیستم ماه جمادی الثانی سال ۹۱۵ هجری قمری برابر با روز پنجم ماه اکتبر سال ۱۵۰۹ میلادی [۵۰۹ سال پیش] می‌باشد.
💠 اصل فرمان هم اکنون در مرکز آرشیو موزه‌ی توپکاپی سرای شهر استانبول نگهداری می‌شود.
🔴 Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi (İstanbul)
🔸 تصویر اصل فرمان پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/WgFiqm
🔸 تصویر رونویسی متن فرمان را در لینک زیر مشاهده بفرمایید. 👇
https://goo.gl/MFHAqt
✳️ این فرمان در سال های گذشته از طرف دو دانشمند به نامهای Fekete, Lajos, György Hazai مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است که نتایج آن در کتاب زیر منتشر گردیده است.👇
🌐 Fekete, Lajos, and György Hazai, eds. Einführung in die persische Paläographie: 101 Dokumente. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1977. 275-77, Tafel 107
🆔 @Ir_Bahman
✅ وحید بهمن/ بر اساس این فرمان تاریخی شاه اسماعیل تجار تبریز را از پرداخت مالیاتی که حسین بیگ لاله، والی شهر تبریز، به عنوان مقرری از آنها دریافت می‌کرد، معاف می‌نماید.
⌛️ تاریخ نگارش و صدور فرمان روز
بیستم ماه جمادی الثانی سال ۹۱۵ هجری قمری برابر با روز پنجم ماه اکتبر سال ۱۵۰۹ میلادی [۵۰۹ سال پیش] می‌باشد.
💠 اصل فرمان هم اکنون در مرکز آرشیو موزه‌ی توپکاپی سرای شهر استانبول نگهداری می‌شود.
🔴 Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi (İstanbul)
🔸 تصویر اصل فرمان پیوست متن می‌باشد.
https://goo.gl/WgFiqm
🔸 تصویر رونویسی متن فرمان را در لینک زیر مشاهده بفرمایید. 👇
https://goo.gl/MFHAqt
✳️ این فرمان در سال های گذشته از طرف دو دانشمند به نامهای Fekete, Lajos, György Hazai مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است که نتایج آن در کتاب زیر منتشر گردیده است.👇
🌐 Fekete, Lajos, and György Hazai, eds. Einführung in die persische Paläographie: 101 Dokumente. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1977. 275-77, Tafel 107
🆔 @Ir_Bahman