Vahid Bahman وحید بهمن
9.68K subscribers
2.44K photos
322 videos
3 files
462 links
🖋📖🕯کانالی برای بازنشر نوشته هایم درباره تاریخ ایران و آذرآبادگان
Download Telegram
وحید بهمن
<unknown>
🇮🇷💠 گفتاری پیرامون قدمت و جایگاه زبان و ادبیات پارسی در مناطق شمالغربی ایران زمین [آذربایجان، آران و شروان]

🎙وحید بهمن

🗓 ۱۳۹۷/۱/۱

🔶 حجم فایل صوتی: ۳.۸ MB

🔶 نوع فایل: MP3

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 شاه اسماعیل صفوی در بستر مرگ نه نگران خود بود و نه نگران تداوم سلطنت در خاندانش، وی بفکر ایران بود و نگران تداوم پادشاهی ایران پس از مرگش

وحید بهمن/ همراهان گرامی در بخش‌های پایانی کتاب ارزشمند عالم‌آرای شاه اسماعیل [عالم‌آرای صفوی نیز خوانده می‌شود] گزارشی نسبتا کامل از روزهای پایانی زندگی شاه اسماعیل صفوی ذکر گردیده است.

تاریخ نگارش کتاب سال ۱۰۸۶ هجری قمری می‌باشد.

✳️ تصویر بخش مذکور از روی نسخه‌ی خطی کتاب عالم‌آرای شاه اسماعیل که در مرکز آرشیو کتابخانه‌ی مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود، پیوست متن می‌باشد.

https://goo.gl/3DGBnj

📜 ذکر وقایع روزهای پایانی زندگی شاه اسماعیل و نیز جزییات دیدار وی با فرزندش، شاه طهماسب در کتاب عالم‌آرای شاه اسماعیل اینچنین آمده است:👇

"....و اراده کوچ به طرف اردبیل نموده با جاه و جلال از شهر شیروان تشریف بیرون آورده مقرر فرمودند که اولمه سلطان به چاپاری به هرات رفته نواب شاه طهماسب را به زودی بیاورند و برداشته به درگاه جهان پناه حاضر نمایند.

🔸 و اولمه سلطان پای بوس نموده روانه هرات گردیده، نواب شاه طهماسب را برداشته هنوز حضرت ظل اللهی داخل دارالارشاد اردبیل نشده بودند که به درگاه عالم پناه حاضر نموده.

🔸 چون شاهزاده بخدمت نواب ظل اللهی مشرف گردیده پابوس نموده، آن حضرت به گریه در آمده شاهزاده را به آغوش محبت کشیده بود که امرای عظام به عرض رسانیدند که سبب از گریه چیست که ما را تاب نمانده است؟

🔸 آن حضرت فرمودند که نواب همایون در سن چهارده سالگی از گیلان به امداد حضرات ائمه معصومین علیهم السلام خروج نموده از دهنه خطا تا دهنه حلب تا کنار رود درنا را مسخر گردانیده مثل علاء الدوله ذوالقدر با آن حشمت مستأصل و همچو شاهی بیگ خان پادشاه کل ترکستان را به قتل آورده ام.

🔸🔸🔸 و حال می ترسم که این همه آزار و زحمت نواب ما ضایع شده این پسر نتواند که پادشاهی ایران را از پیش برد..."

🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر نسخه‌ی خطی کتاب عالم‌آرای شاه اسماعیل را در مرکز آرشیو تارنمای کتابخانه مجلس شورای اسلامی به صورت آنلاین مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇


http://dlib.ical.ir/faces/search/bibliographic/biblioFullView.jspx?_afPfm=-14w1tvrgdv

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 فرمان پارسی شاهرخ پسر تیمور لنگ در مورد مناطقی از آذربایجان

وحید بهمن/ در این فرمان تاریخی شاهرخ فرزند تيمور لنگ به فرزندان شيخ درسون دستور مى‌دهد تا رعايایی که از آبادی‌های مارکان، جولاهه و شاملو آواره شده بودند را دوباره در مناطق مذکور ساکن کنند. بر اساس فرمان اين مناطق از منزل دادن به لشگریان معاف می‌گردد.

⌛️ تاریخ نگارش و صدور فرمان روز هشتم ماه محرم سال ۸۳۸ هجری قمری برابر با روز چهاردم ماه اوت سال ۱۴۳۴ میلادی [۵۸۴ سال پیش] می‌باشد.


📜🖋 رونویسی متن فرمان بدین شرح است:👇

شاه رخ

(۱) جماعت لشکریان بدانند که (۲) پسران شیخ درسون مراکان را که (۳) ملازم رکاب همیون ما بوده اند فرستاده شده تا مردم و رعایاء دره مراكان و دره شملو و جلاه را (۴) جمع کرده در مواضع خود ساکن کردانند می باید که بهیچ وجه از ان مواضع و رعایا و مقيمان (۵) انجا چیزی نطلبند و پیرامون آن مواضع نکردند و مزاحمت نرسانند و درین باب (۶) تقصير ننمایند و از مواخذه محترز شده باشند.
الثامن من محرم الحرام سنة ثمان و ثلثين و ثمانمائه

💠 اصل فرمان هم اکنون در مرکز آرشیو موزه‌ی توپکاپی سرای شهر استانبول نگهداری می‌شود.

🔴 Topkapı Sarayı Müzesi Arşivi (İstanbul)

❇️در این فرمان تاریخی شاهد نام سه منطقه‌ی آذربایجان هستیم:

1⃣ مراکان: روستایی از توابع شهر خوی در استان آذربایجان غربی

2⃣ شملو [شاملو]: به همین اسم دو روستا از توابع شهرهای هریس و کلیبر در آذربایجان شرقی وجود دارد.

3⃣ جلاه [جولاه] یکی از نام‌های قدیمی شهر جلفا که بیشتر در دوره‌ی تیموری بکار رفته است. در ظفرنامه تيموری بقلم شرف الدين علی یزدی می‌خوانیم :
«پل ضياء الملک در جولاهه (جلفا) قنظره ای است كه در زير طاق  آبگون گردون و آسمان بوقلمون طاق و بی همتا افتاده و كسی نظير آن در جهان نديده و نشان نداده.»

🔸 تصویر اصل فرمان پیوست متن می‌باشد.

https://goo.gl/7kfjpU

🔸 تصویر پشت فرمان که شامل مهرهای شاهرخ می‌باشد را از طریق لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/xm4ozg

🔸 تصویر رونویسی متن فرمان را در لینک زیر مشاهده بفرمایید. 👇

https://goo.gl/4AmTwY

✳️ این فرمان در سال های گذشته از طرف دو دانشمند به نام‌ها‌ی Fekete, Lajos, György Hazai مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است که نتایج آن در کتاب زیر منتشر گردیده است.👇

🌐 Fekete, Lajos, and György Hazai, eds. Einführung in die persische Paläographie: 101 Dokumente. Budapest: Akadémiai Kiadó, 1977. 87-88, Tafel 11-12


🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 رفائل فلوغون، مورخ انگلیسی، ۱۶۸ سال پیش در کتاب جهان‌نما ذکری نسبتا دقیق از حدود جغرافیایی ایران قدیم و ایران دوره‌ی ناصرالدین شاه ارائه داده است.

وحید بهمن/ رفائل فلوغون ک‍ه‌ شهروند دول‍ت‌ ان‍گ‍ل‍ی‍س‌ ب‍وده‌ پ‍س‌ از پایان ت‍ح‍ص‍ی‍لات‌ م‍ق‍دم‍ات‍ی‌ ت‍ص‍م‍ی‍م‌ ب‍ه آم‍وخ‍ت‍ن‌ زب‍ان‌ ف‍ارس‍ی‌ م‍ی‌گ‍ی‍رد و چ‍ون‌ م‍ق‍دم‍ات‌ ای‍ن‌ زب‍ان‌ را م‍ی‌آم‍وزد س‍ف‍ری‌ ب‍ه ای‍ران‌ م‍ی‌ک‍ن‍د و در ت‍ب‍ری‍ز ف‍ارس‍ی‌ خ‍ود را ک‍ام‍ل‌ م‍ی‌ن‍م‍ای‍د. او چ‍ن‍ان‍ک‍ه‌ خ‍ود م‍ی‌گ‍وی‍د ب‍ا آغ‍از ف‍ارس‍ی‌ آم‍وزی‌ ق‍ص‍د نگارش ک‍ت‍اب‍ی‌ در ل‍غ‍ت‌ ف‍ارس‍ی‌ داش‍ت‍ه‌ ول‍ی‌ ب‍ع‍دا ت‍غ‍ی‍ی‍ر رای‌ م‍ی‌ده‍د و ب‍طور اخ‍ت‍ص‍ار ای‍ن‌ ک‍ت‍اب‌ را در ج‍غ‍راف‍ی‍ای‌ ع‍ال‍م‌ و وض‍ع‌ ج‍غ‍راف‍ی‍ای‌ ک‍ش‍وره‍ای‌ ج‍ه‍ان‌ ب‍ه س‍ب‍ک‌ ن‍گ‍ارش‌ اروپ‍ایی‍ان‌ ف‍راه‍م‌ م‍ی‌آورد.


⌛️ تاریخ پایان نگارش کتاب ماه محرم سال ۱۲۶۶ هجری قمری می‌باشد.

❇️ رفائل فلوغون در این کتاب ذکری نسبتا دقیق از حدود جغرافیایی ایران قدیم و ایران دوره‌ی ناصرالدین شاه ارائه داده است که تصویر بخش مذکور را از روی نسخه خطی کتاب در پیوست متن مشاهده می‌فرمایید.

🔴 لازم به توضیح می‌دانم به دلیل خط زیبای نسخه و نیز کیفیت بالای تصویر و جهت جلوگیری از طولانی شدن متن، از رونویسی بخش‌ مذکور خودداری کردم.

https://goo.gl/uiZMMn

✳️ نکته‌ی ارزشمند دیگر، نظر این نویسنده‌ی انگلیسی در مورد زبان فارسی است. وی در مورد زبان پارسی اینچنین نوشته است:

💠 " پس خار خار [کنایه از خواهش و میل به چیزی مرغوب] تعلم لسان پارسی که چون نبات مصری چاشنی بخش مذاق تُرک و عربست در دل آویخت، همای همتم بجانب ایران در طیران آمد بعد از وصول بخطّه تبریز که بهشتیست نشاط انگیز دفتر تعلم فراهم چیدم ..."

🔶 توضیحات نویسنده در مورد هویت خود و دلیل نگارش کتاب را از روی تصویر نسخه‌ی خطی در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/ykP5JW

🌐 از طریق لینک زیر می‌توانید این نسخه‌ی خطی را در تارنمای کتابخانه‌ی ملی ایران مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇

http://dl.nlai.ir/UI/17558a42-631e-4fda-9234-ac1788fb3ed5/LRRView.aspx


🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 «خواست که مجنون اسیر سلسله باشد»

💠 وحید بهمن/ شعری از فروغی بسطامی بخط سلطان عبدالمجید عثمانی سی‌ویکمین سلطان دولت عثمانی


نکته‌ای که بسیار مهم است همزمانی دوره‌ی زندگانی سلطان عبدالمجید عثمانی و فروغی بسطامی [شاعر نامدار پارسی سرای دوران قاجار] می‌باشد و آگاهی عبدالمجید عثمانی از اشعار فروغی بسطامی نشانگر این موضوع است که سلاطین واپسین عثمانی نیز بمانند پدرانشان پیگیر زبان و ادبیات پارسی و اشعار شاعران پارسی‌گوی هم‌دوره‌ی خود در ایرانزمین بودند.

🔸 ” Hâst ki mecnûn esîr-i silsile bâşed”

🔸 Mecnun istedi ki o silsilenin esiri olsun…

🔸 Sultan Abdülmecid imzalı eser


@Ir_Bahman

https://goo.gl/NVCggE
🇮🇷 شاهرخ شاه افشار نیز بمانند پدربزرگش نادر شاه، سکه‌هایی زرین مزین به نام ایران ضرب کرده بود.

🌐 داده‌های بیشتر در تارنمای زیر 👇

https://goo.gl/ND9LnH

🆔 @ir_Bahman
📜🕯🖋 آمار ترکیب جمعیتی شهرهای اصلی قفقاز جنوبی در سال ۱۹۱۷ میلادی


وحید بهمن/ در این سند تاریخی از جمعیت تُرکان به صورت مستقل نامی برده نشده است و به روشنی می‌بینیم که تا سال ۱۹۱۷ میلادی هنوز در قفقاز هویت ملی و قومی مستقلی با عنوان تُرک شکل نگرفته بود، به همین دلیل گروه‌های قومی مختلفی بمانند تاتارها با عنوان عمومی مسلمان [اسلام ملتلری] شناخته می‌شدند.

📊 این آمار از ترکیب جمعیتی شهرهای اصلی قفقاز جنوبی در کتابی با عنوان آذربایجان به قلم محمدحسن و لیلی بهارلی ذکر شده است. این کتاب در سال ۱۹۲۱ میلادی و در شهر باکو منتشر شده است.

✳️ در این آمار شاهد ۵ گروه جمعیتی اصلی هستیم: مسلمان، ارمنی، گرجی، روس و یهودی

⌛️ تاریخ چاپ کتاب سال ۱۹۲۱ میلادی است یعنی ۳ سال بعد از سرقت نام آذربایجان توسط حزب مساوات به رهبری محمدامین رسول‌زاده و با حمایت دولت عثمانی در سال ۱۹۱۸ میلادی، از این رو شاهد استفاده از نام آذربایجان برای سرزمین های شمالی رود ارس یعنی آران و شروان در این کتاب هستیم.

🔸 تصویر برگه‌ی مذکور از کتاب پیوست متن می‌باشد.

https://goo.gl/R5B4Ap


🔸 تصویر برگ آغازین کتاب را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/VoJrSw


💯این سند ارزشمند تاریخی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی می‌گردد.

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 چرا می‌گویم نام کشور جمهوری آذربایجان دزدی و جعلی است؟!

وحید بهمن/ همراهان گرامی در هیچ یک از اسناد تاریخی بر جای مانده از دولت عثمانی [شامل نقشه‌ها، نوشته‌های جغرافیایی و اسناد اداری و دیوانی] تا پیش از سال ۱۹۱۸ میلادی، نام آذربایجان برای سرزمین‌های شمال رود ارس یعنی آران و شروان استفاده نشده است. این در حالی است که دولت عثمانی اصلی ترین حامی سارقان نام آذربایجان یعنی اعضای حزب مساوات به رهبری محمدامین رسول‌زاده در سال ۱۹۱۸ میلادی بود.

✳️ در این فرصت علاوه بر معرفی یک سند جدید از دولت عثمانی در همین زمینه، مجموعه‌ی ۱۶ نقشه و سند تاریخی از دولت عثمانی که پیش‌تر در کانال معرفی کرده‌ام را در قالب یک بسته‌ی ویژه ارائه خواهم کرد.

❇️ سند جدیدی که قصد معرفی دارم کتابی است با عنوان قفقاسیه که در سال ۱۳۳۴ هجری قمری برابر با سال ۱۹۱۶ میلادی [دو سال پیش از سرقت نام آذربایجان در سال ۱۹۱۸ میلادی] توسط انتشارات سپاه عثمانی بچاپ رسیده است.

در برگ ۱۱ از این کتاب به روشنی می بینیم که بجای نام آذربایجان از عنوان قفقاز جنوبی برای سرزمین‌های شمالی رود ارس استفاده گردیده است.

ترجمه‌ی پارسی بخش مذکور از روی متن ترکی عثمانی کتاب اینچنین است: 👇

" قفقاز جنوبی

قطعه‌ی قفقاز جنوبی با مساحت ۲۵۰ هزار کیلومتر بین کوه‌های قفقاز و مرزهای دولت علیه [عثمانی] و ایران امتداد دارد."

🔸 تصویر بخش مذکور از کتاب پیوست متن می‌باشد.

https://goo.gl/18MoR3

🔸 تصویر برگ آغازین کتاب را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/ZvviGV

🔴 در ادامه مجموعه‌‌ی ۱۶ نقشه و سند تاریخی از دولت عثمانی پیرامون جدا بودن تاریخی نام جغرافیایی آذربایجان از سرزمین‌های شمالی رود ارس [آران و شروان] را تقدیم حضورتان می‌کنم: 👇

۱) https://t.me/Ir_Bahman/32

۲) https://t.me/Ir_Bahman/79

۳) https://t.me/Ir_Bahman/84

۴) https://t.me/Ir_Bahman/197

۵) https://t.me/Ir_Bahman/293

۶) https://t.me/Ir_Bahman/304

۷) https://t.me/Ir_Bahman/319

۸) https://t.me/Ir_Bahman/331

۹) https://t.me/Ir_Bahman/332

۱۰) https://t.me/Ir_Bahman/337

۱۱) https://t.me/Ir_Bahman/377

۱۲) https://t.me/Ir_Bahman/387

۱۳) https://t.me/Ir_Bahman/392

۱۴) https://t.me/Ir_Bahman/404

۱۵) https://t.me/Ir_Bahman/407

۱۶) https://t.me/Ir_Bahman/423

💠 در پایان جا دارد تشکری ویژه داشته باشم از یکی از دوستان وطن‌خواه و بزرگوارم که زحمت سامان‌دهی پست های مذکور را از بین حدود ۴۵۰ پست کانالم بر عهده گرفتند.

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 سندی بسیار ارزشمند از زبان پهلوی، زبان پیشین مردم آذربایجان و سایر مناطق شمالغربی ایران‌زمین

وحید بهمن/ حمدالله مستوفی قزوینی مورخ نامدار قرن هشتم هجری قمری و مستوفی ارشد دولت ایلخانیان مغول در دیگر اثر ارزشمند خود کتاب تاریخ گزیده جمله‌ای به زبان پهلوی را با قدمت ۱۴۰۰ سال از زبان مردم قزوین ذکر کرده است.

✳️ وی در فصل چهارم از باب ششم این کتاب از محاصره‌ی شهر قزوین بدست سپاه مسلمانان در زمان خلیفه‌ی دوم عمر به ما آگاهی می‌دهد و اشاره می‌کند که سپاه مسلمانان بعد از جنگی طولانی به مردم شهر قزوین پیغام فرستادند که یا مسلمان شوید یا جزیه بدهید اما مردم قزوین بر سر باروها رفته و با آواز بلند می‌گفتند:

" نه مسلمان بیم نه گزیت دهیم بشی او مکه شی کا ما برهیم"

ترجمه به پارسی امروزی: نه مسلمان می‌شویم و نه جزیه می‌دهیم، برگردید به مکه تا ما هم رهایی یابیم.

🔸 تصویر بخش مذکور از روی نسخه‌ی خطی کتاب تاریخ گزیده پیوست متن می‌باشد.

https://goo.gl/T3UYi3

🔴 لازم به توضیح است حمدالله مستوفی در همین اثر [تاریخ گزیده] از زبان پهلوی و شاعران پهلوی‌سرای شمالغرب ایران یاد کرده است و نیز در دیگر اثر ارزشمند خود یعنی نزهت‌القلوب به روشنی زبان مردم زنجان و مراغه را پهلوی ذکر کرده است.

🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر نسخه‌ی خطی کتاب تاریخ گزیده را در تارنمای گنجینه‌ی نسخه‌های خطی اسلامی و ایرانی بصورت آنلاین مطالعه بفرمایید.👇

http://totfim.com/Manuscripts/Details/30723

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 قطران تبریزی اولین شاعر شناخته شده‌ی آذربایجان، ۱۰۰۰ سال پیش در اشعارش پر شمار از ایران نام برده است.

وحید بهمن/ امروزه بر اساس اسناد و داده‌های پر شمار تاریخی می‌توانیم به طور قطع این موضوع را ثابت کنیم که در ایران پس از اسلام، ایرانیان و بویژه ادیبان و نخبگان جامعه با ایرانشهر آشنایی کاملی داشته‌اند از این رو است که قطران تبریزی اهل روستای شادآباد تبریز در دیوان خود پرشمار به ایران می‌پردازد و حتی بهنگام مدح امیران محلی آذربایجان، خسرو و شاه ایران بودن را بزرگترین ستایش و مشروعیت برای آنان می‌داند.

✳️ اهمیت از ایران گفتن قطران تبریزی زمانی دو چندان می‌شود که بدانیم در زمان حیات قطران حتی دولت غیر ملی واحدی هم بر ایران حاکم نبوده و ایرانِ پیش از حاکمیت کامل سلجوقیان در دست امیران محلی بود.

❇️ قطران تبریزی بعد از فردوسی بزرگ دومین شاعر پارسی سرای ایرانی است که در اشعارش پر شمار از ایران نام برده است.

بعبارتی دیگر وقتی از تداوم فرهنگ ایران‌شهری در ایران پس از اسلام سخن می‌گوییم یعنی ۱۰۰۰ سال پیش دو سخنور و ادیب هم‌دوره اما تحت حاکمیت‌های متفاوت غیر ملی، یکی در شمالشرق ایران‌ امروزی [فردوسی بزرگ] و دیگری در شمالغرب ایران امروزی [قطران تبریزی] در اشعار خود به ایران بپردازند.

💠تصویر چند بیت از اشعار قطران تبریزی که مزین بنام ایران است را از روی نسخه خطی دیوان وی آماده کرده‌ام که در دو لینک زیر قابل مشاهده است.👇
https://goo.gl/tnAiw3

https://goo.gl/eX66Yv

🌐همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر نسخه‌‌ای خوش خط از دیوان قطران تبریزی را در تارنمای کتابخانه‌ی ملی ایران بصورت آنلاین مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇

http://dl.nlai.ir/UI/d15cb4ee-b6d6-40e9-a435-05c2d707a8fc/LRRView.aspx

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 تنها در زمینه‌ی تاریخی، ۶۹۲ نسخه‌ی خطی پارسی در کتابخانه‌های شهر استانبول وجود دارد.

وحید بهمن/ چرا می‌گوییم زبان فارسی در طول تاریخ دارای جایگاهی ملی، فرا قومی و ویژه‌ای بوده است؟

✳️ تنها در کتابخانه‌های شهر استانبول ۶۹۲ نسخه‌ی خطی پارسی در زمینه‌ی مباحث تاریخی وجود دارد.

❇️ آمار تعداد این نسخه‌های خطی پارسی بر اساس موضوع بدین شکل است:

🔸 تاریخ عمومی: ۱۹۶ نسخه خطی پارسی

🔸 تاریخ اسلام: ۱۶۰ نسخه خطی پارسی

🔸 تاریخ مغول: ۸۹ نسخه خطی پارسی

🔸 تاریخ عثمانی: ۷۱ نسخه خطی پارسی

🔸 تاریخ تیموریان: ۴۹ نسخه خطی پارسی

🔸 تاریخ صفویان: ۲۶ نسخه‌ی خطی پارسی

🔸 تاریخ افشاریان: ۲۵ نسخه‌ی خطی پارسی

🔸 تاریخ هند: ۲۵ نسخه‌ خطی پارسی

🔸 تاریخ ایران قدیم: ۱۵ نسخه‌ی خطی پارسی

🔸 تاریخ‌های محلی: ۱۰ نسخه‌ی خطی پارسی

🔸 تاریخ سلجوقیان و امیر نشین‌های آناتولی: ۸ نسخه‌ی خطی پارسی

🔸 تاریخ مظفریان: ۷ نسخه‌ی خطی پارسی

🔸 تاریخ غزنویان: ۷ نسخه‌ی خطی پارسی

🔸 تاریخ سلجوقیان: ۱ نسخه‌ی خطی پارسی

📊 تصویر نمودار توزیع موضوعی این نسخه‌های خطی پیوست متن می‌باشد.

https://goo.gl/pa7mJ3

🌐 همراهان گرامی میتوانید از طریق لینک زیر مقاله ارزشمند دو تن از اساتید ترکیه ای را در همین زمینه دانلود و مطالعه بفرمایید. مقاله به زبان ترکی استانبولی است.👇

https://goo.gl/1TsQwq

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 سندی بسیار ارزشمند از رواج زبان پهلوی در شهر تبریز مربوط به اوایل قرن هشتم هجری [حدود ۷۰۰ سال پیش]

وحید بهمن/ کتاب ارزشمند سفینه‌ی تبریز مجموعه‌ای خطی است که در سال‌های ۷۲۱ تا ۷۲۳ هجری قمری توسط ابوالمجد تبریزی در تبریز گردآوری و کتابت شده‌است. این کتاب نسخه منحصربه‌فردی است که در آن بیش از ۲۰۰ رساله در موضوعات مختلف علمی از جمله ریاضیات، هیئت، موسیقی، طب و فلسفه، ادبیات، عرفان، تاریخ و جغرافیا به صورت جُنگ گردآوری شده‌است.

✳️ این نسخه‌ی ارزشمند تاریخی از نظر زبان‌شناختی نیز دارای اهمیت فراوانی است بطوریکه امروزه یکی از اصلی‌ترین منابع شناخت زبان پهلوی، بعنوان زبان پیشین مردم آذربایجان بشمار می‌رود. در این کتاب نمونه های بسیاری از زبان پهلوی به صورت شعر و نوشتار ارائه شده است.

📜 ابوالمجد تبریزی در برگه‌ی ۲۶۴ آ از این نسخه‌ی خطی توضیحاتی را ذکر کرده است که به روشنی از رواج زبان پهلوی در شهر تبریز در اوایل قرن هشتم به ما آگاهی می‌دهد.

🖋 رونویسی و تصحیح بخش مذکور از برگه‌ی ۲۶۴ آ اینچنین است:

" گویند در شهر تبریز دیهون روز نامی بوده است که شعر فهلوی [پهلوی] خوب گفتی و از مریدان سلطان المحققین فقیه زاهد رحمه‌الله علیه بوده است. چون فقیه متوفا شد مرقدش را از دروازه سرد بیرون آوردند، او بیامد و نمازش بگزارد و آنجا ... دیواری بوده است بر آن دیوار رفت و جیغ می‌زد و مرقد فقیه را بردند تا فقیه را دفن کنند، چون جماعت از دفن بازگشتند و بعضی نیز از شهر بیرون آمدند او را بر آن دیوار دیدند که چرخ می‌زد، همه در زیر آن جمع شدند ناگاه از آن میان چرخ این فهلوی [پهلوی] بر بدیهه بگفت و بخواند.... چو این فهلوی [پهلوی] بخواند خود را از دیوار بزیر انداخت، مردم چنان انبوه بودند..."

🔸 لازم به توضیح می‌دانم به دلیل عدم آشنایی و تسلط کافی به زبان پهلوی و جهت جلوگیری از اشتباه نویسی از رونویسی شعر پهلوی مذکور خوداری کردم اما همراهان گرامی می‌توانند از روی تصویر نسخه‌ی خطی که پیوست متن می‌باشد شعر پهلوی مذکور را مشاهده و مطالعه بفرمایند.

🔸 نکته بسیار مهم دیگر این است که در این کتاب ارزشمند تاریخی که در شهر تبریز و توسط ابوالمجد تبریزی نوشته شده است، هیچ نمونه‌ی شعری و یا نوشتاری به زبان ترکی ارائه نشده است و نیز هیچ اشاره‌ای به سخن گفتن مردم تبریز و آذربایجان به زبان ترکی نشده است و این مهم نشانگر این است که در آن مقطع تاریخی هنوز زبان مردم تبریز و آذربایجان دچار دگرگونی نشده بود.

https://goo.gl/r6fYcj

❇️ اصل نسخه‌ی خطی کتاب سفینه‌ی تبریز هم‌اکنون در مرکز آرشیو کتابخانه‌ مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود.

🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر فایل پی دی اف نسخه‌ی خطی کتاب سفینه تبریز را از کانال کتابخانه‌ی ایرانشناسی دانلود و مطالعه بفرمایید. حجم فایل ۲۸۹ مگا بایت 👇

https://t.me/ketabkhaneyeiranshenasi/4314

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 مختصری در پاسخ به تحریف تحریف‌گران تاریخ، پیرامون هویت مولوی بلخی، شاعر پارسی‌سرای ایران‌زمین

وحید بهمن/ همراهان گرامی طی روز‌های گذشته شاهد موج جدیدی از جعل و تحریف‌ تاریخ پیرامون هویت مولانا، شاعر پارسی سرای ایران‌زمین بودیم. بر آن شدم چند سطری را در این زمینه بنویسم.

🔸️یک: در هیچ یک از تذکره‌ها و منابع تاریخی سخنی از ترک‌تبار بودن مولانا ذکر نشده است.

🔸️دو: مولانا در دیوان شمس به روشنی ذکر می‌کند که ترکی را نمی‌داند و ترک نیست:

تو ماه ترکی و من اگر ترک نیستم/ دانم من این قدر که به ترکی است آب سو

🔹️تصویر بیت مذکور از روی نسخه‌ی خطی دیوان شمس کتابخانه ملی ایران را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/g8Uy1f

💯 همچنین سلطان ولد پسر مولانا نیز در کتاب ابتدانامه بدین نکته اشاره می‌کند که زبان ترکی را نمی‌داند:

بگذر از گفت ترکی و رومی/که از این اصطلاح محرومی

گوی از پارسی و از تازی/که در این هردو خوش همی‌تازی

🔸️سه: زبان مادری و پدری مولانا پارسی بوده است از این رو است که تقریبا اکثر آثار نظم و نثر مولانا به زبان پارسی خلق شده است. همچنین در زمان حیات مولانا زبان پارسی در قونیه و آناتولی مرکزی رواج داشته و دارای گویشوران زیادی بوده است از این رو است که مولانا در دیوان شمس این بیت‌ها را سروده است:

مسلمانان مسلمانان زبان پارسی گویم/ که نبود شرط در جمعی شکر خوردن به تنهایی

و یا

اخلایی اخلایی، زبان پارسی می‌گو/ که نبود شرط در حلقه، شکر خوردن به تنهایی

💯 سلطان ولد پسر مولانا نیز در همین زمینه این بیت را سروده است:

فارسی گو که جمله دریابند /گرچه زین غافل‌اند و در خوابند

🔸️چهار: زبان آثار نظم و نثر مولانا به طور تقریبا کامل پارسی است. مولانا حدود هفتاد هزار بیت پارسی در قالب های مختلف شعری سروده است. همچنین از آثار منثور وی که به پارسی هستند می‌توان موارد زیر را برشمرد:

🔴 مکاتیب مولانا: مجموعه‌ی نامه‌های مولاناست به معاصرین خود که همگی به پارسی است و دو نسخه‌ی آن در کتابخانه‌ی دارالفنون استانبول موجود است.

🔴 مجالس سبعه: مجموعه‌ای است پارسی از بیانات و اندرز‌های مولانا بر منبر که توسط مریدان و شاگردان او ثبت و ضبط گردیده است.

🔴 فیه ما فیه مقالات مولانا: کتابی است به نثر فارسی اثر مولانا با موضوع نقد و تفسیر عرفانی و شامل یادداشت‌هایی است که در طول سی سال از سخنان مولانا در مجالس فراهم آمده‌است.

در کنار آثار اصلی مولانا که همگی به پارسی است کمتر از هزار بیت عربی و نیز حدود یکصد بیت ترکی/ یونانی [باید اصالت و عدم الحاقی بودن ابیات ترکی و یونانی مورد بررسی علمی قرار بگیرد چرا که در نسخه‌های کهن‌تر موجود نیستند] نیز دیده می‌شوند که غالبا به شکل ملمع [ مصرع‌ها و یا بیت‌های ترکی و یونانی در قالب شعر پارسی] می‌باشند.

🔸️پنج: هر سه منبع و اثر اصلی پیرامون شرح زندگی مولانا، اندیشه‌های وی، خاندان و مریدانش به زبان پارسی است. این سه اثر به ترتیب قدمت عبارتند از: کتاب «ابتدانامه» به قلم سلطان ولد پسر مولانا، کتاب «رساله‌ی سپهسالار در مناقب حضرت خداوندگار» به قلم فریدون بن احمد سپهسالار و کتاب «مناقب العارفین» به قلم شمس‌الدین احمد افلاکی

🔸️شش: دیدگاه مولانا در مورد ترکان

💯 مولانا نیز بمانند دیگر شاعران ایرانی درباره‌ی ترکان، در مفهوم قومی و تباری نظر مثبتی نداشته است و این نکته را به روشنی در برخی از ابیاتش به زبان آورده است که در ادامه اشاره خواهم کرد:

🔵 مثنوی معنوی، دفتر چهارم، بخش ۱۴
آن ابوجهل از پیمبر معجزی/ خواست همچون کینه‌ور تُرک غُزی

🔵 مثنوی معنوی، دفتر دوم، بخش ۸۶
آن غُزان تُرک خون‌ریز آمدند/ بهر یغما بر دهی ناگه زدند

🔵 دیوان شمس، بخش غزلیات
آب حیات تو گر از این بنده تیره شد/ تُرکی مکن به کشتنم ای تُرک تُرک خو

🔵 شمس‌الدین احمد افلاکی در کتاب «مناقب العارفین» که شرح زندگی مولانا و خاندان او است چنین می‌نویسد:

"حکایت مشهور است که روزی حضرت شیخ صلاح‌الدین [منظور صلاح‌الدین فریدون زرکوب، شاگرد و دوست مولانا است] جهت عمارت باغ خود مَشّاقان [زحمت‌کشان] ترکی به مزدوری گرفته بود. حضرت مولانا فرمود که افندی در وقت عمارتی که باشد مَشّاقان رومی باید گرفتن و در وقت خراب کردن چیزی مزدوران ترک؛ چه عمارت عالم مخصوص است به رومیان و خرابی جهان مقصور است به ترکان؛ و حق - سبحانه و تعالی - چون ایجاد عالم ملک فرمود ... گروه ترکان آفرید تا بی محابا و شفقت هر عمارتی که دیدند خراب کردند و منهدم گردانیدند، و هنوز می‌کنند و همچنان یوماًبیوم [=روز به روز] تا قیامت خراب خواهند کردن و عاقبه الامر خرابی شهر قونیه هم در دست ظلمه‌ی ترکان بی‌رحم خواهد بود"

🔹️از طریق لینک زیر می‌توانید تصویر بخش مذکور از کتاب مناقب‌العارفین را مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/6R8vkm

🆔️ @Ir_Bahman
📜🕯🖋 چرا می‌گوییم نام کشور جمهوری آذربایجان جعلی و دزدی است!؟

وحید بهمن/ همراهان گرامی در هیچ یک از نقشه‌های تاریخی بر جای مانده از جغرافی‌دانان اروپایی تا پیش از سال ۱۹۱۸ میلادی، نام آذربایجان برای سرزمین‌های شمال رود ارس یعنی آران و شروان استفاده نشده است. نام آذربایجان در سال ۱۹۱۸ میلادی توسط حزب مساوات به رهبری محمد‌امین رسول‌زاده و با حمایت دولت عثمانی دزدیده و برای سرزمین‌های شمال رود ارس بکار گرفته شد.

✳️ در این فرصت یک نقشه‌ی تاریخی دیگر را در همین زمینه خدمتتان معرفی خواهم کرد.

❇️ این نقشه‌ی تاریخی اثر دو جغرافیدان ایتالیایی به نام‌های [ Giacomo Giovanni Rossi] و [Giacomo Cantelli da Vignola] می‌باشد.

تاریخ و محل ترسیم نقشه: ۱۶۷۹ میلادی [۳۳۹ سال پیش]، شهر رم

🔸 در تصویر همراه متن می‌توانید بزرگ‌نمایی بخش شمالغربی نقشه‌ی ایران را مشاهده بفرمایید.

https://goo.gl/8a1TKS

🔴 در این نقشه‌ی تاریخی به روشنی نام آذربایجان برای سرزمین‌های جنوبی رود ارس بکار رفته است. برای سرزمین‌های شمالی ارس نیز از نام‌های شروان، اران و قره‌باغ استفاده شده است که در تصویر قابل مشاهده است.

🔹 نمایی کلی از نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/Xg3Yeb

🔸 تصویر بخش اطلاعات نقشه را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/PuFYVN

همچنین از طریق لینک زیر می‌توانید تصویر نقشه با کیفیت بسیار بالا را دانلود و مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/ofcA7y

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 میرزا احمد تبریزی مورخ نامدار اواسط قاجاریه، ۳۸ سال قبل‌تر از علامه کسروی در مورد زبان پیشین مردم آذربایجان، یعنی زبان آذری نوشته است.

وحید بهمن/ همراهان گرامی همانطوری که می‌دانیم علامه کسروی رساله‌ی زبان آذری خویش را برای اولین بار در سال ۱۳۰۴ خورشیدی منتشر نمود و امروزه اکثر اندیشمندان بر این باور هستند که علامه کسروی اولین شخصی بود که به صورت علمی و جدی اقدام به جمع آوری اسناد تاریخی در زمینه‌ی زبان پیشین مردم آذربایجان کرده است.

✳️ در این فرصت برآنم تا با معرفی کتابی ارزشمند از یک مورخ تبریزی نشان بدهم که پیش‌تر از علامه کسروی نیز مورخانی با استناد به منابع تاریخی از زبان پیشین مردم آذربایجان یعنی زبان آذری یاد کرده‌اند.

🔸 عنوان این کتاب [تاریخ قدیم آذربایجان] به قلم میرزا احمد تبریزی است. نویسنده در این کتاب به روشنی نام زبان پیشین مردم آذربایجان را آذری ذکر کرده است.

⌛️ تاریخ نگارش کتاب سال ۱۳۰۴ هجری قمری برابر با ۱۲۶۶ خورشیدی [۱۳۱ سال پیش] می‌باشد.
💠 این کتاب در سال ۱۳۲۹ هجری قمری در شهر تبریز چاپ سنگی شده است.

📜 تاریخ نگارش این رساله [۱۲۶۶ خورشیدی] دقیقا ۳۸ سال قبل‌‌تر از تاریخ انتشار کتاب علامه کسروی در مورد زبان آذری در سال ۱۳۰۴ خورشیدی است.

🔹همراهان گرامی می‌توانید در تصویر همراه متن برگ آغازین کتاب و برگ مورد اشاره را مشاهده بفرمایید.

https://goo.gl/7fYB6Q

🆔 @Ir_Bahman
🇮🇷 این سند فوق العاده ارزشمند تاریخی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی می شود.

بخش بسیار مهمی از قدیمی ترین نسخه های خطی به زبان پارسی در زمان سلجوقیان روم نوشته شده است.

🆔 @Ir_Bahman
🇮🇷 زبان پارسی از زمان تاسیس تا سالیان متمادی، زبان رسمی و دیوانی دولت ترکان عثمانی بود.

💠 معرفی دیگر کتیبه‌های پارسی کاخ توپ‌کاپی استانبول در لینک زیر 👇

https://t.me/Ir_Bahman/390

🆔 @ir_Bahman
📜🕯🖋نامه‌ی پارسی شاهرخ پسر تیمور لنگ به سلطان مراد دوم عثمانی

وحید بهمن/ همراهان گرامی این نامه‌ی تاریخی حاوی چند نکته‌ی بسیار مهم است که به صورت خلاصه در چند بخش به آنها اشاره خواهم کرد.

💯 این سند ارزشمند تاریخی برای اولین بار به فضای پژوهشی کشورمان معرفی می‌شود.

1⃣ استفاده از عبارت [نامه‌‌ی شاهرخ پادشاه ایران] در عنوان نامه نشانگر این نکته‌ی مهم است که ترکان عثمانی شاهرخ تیموری را بعنوان شاه ایران می‌شناخته‌اند.

https://goo.gl/Z4WwbM


2⃣ استفاده از عبارت [قره‌باغ ایران] از طرف شاهرخ تیموری در متن نامه نشانگر این موضوع است که شاهرخ نیز بمانند پدرش تیمور به خوبی با ایران و حدود آن آشنایی داشته است. در زمینه‌ی آشنایی تیمور لنگ با ایران می‌توانید نامه‌ی وی به سلطان مصر را در لینک زیر مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇

https://t.me/Ir_Bahman/397

3⃣ شاهرخ تیموری در این نامه‌ی تاریخی، سلطان مراد دوم عثمانی را در جریان حمله‌ی خود به آذربایجان و تسخیر آنجا قرار می‌دهد.

4⃣ همچنین شاهرخ تیموری از گماشتن قرایوسف قراقویونلو بعنوان حاکم آذربایجان و نیز قرار دادن تعدادی از ترکمانان تحت امر خود در نزد قرایوسف نوشته‌است.

5⃣ شاهرخ تیموری در این نامه به عصیان اسکندر قراقویونلو و تلاش برای سرکوب وی نیز اشاره دارد.

6⃣ بکار بردن عبارت پادشاه ایران برای شاهرخ تیموری از طرف ترکان عثمانی و نیز استفاده از نام ایران در این نامه‌ی تاریخی از طرف شاهرخ و نامه‌ی تیمور لنگ به سلطان مصر به روشنی نشانگر این موضوع است که ایرانشهر همواره تداوم داشته است حتی در نبود دولت ملی واحد

📜 این نامه‌ی تاریخی در منشاتی که شامل ۱۰۲ نامه‌ی تاریخی دیگر نیز می‌باشد ثبت و ضبط گردیده است. این منشات در اوایل قرن ۱۷ میلادی [حدود ۴۰۰ سال پیش] و در زمان سلطان مصطفی اول عثمانی استنساخ و رونویسی شده است.


✳️ تصویر عبارت وقف آغازین کتاب که به نام سلطان‌ مصطفی اول می‌باشد را در لینک زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/3d9bAk

❇️ نسخه خطی این منشات ارزشمند هم اکنون به شماره آرشیو ۴۱۲۶ در کتابخانه فاتح شهر استانبول نگهداری می‌شود.

💠 تصویر متن کامل نامه را از روی نسخه خطی، در لینک‌های زیر مشاهده و مطالعه بفرمایید.👇

https://goo.gl/c4Dxu8


https://goo.gl/hJi58k


🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 سند بسیار ارزشمند دیگری از رواج زبان پهلوی در شهر تبریز مربوط به اوایل قرن هشتم هجری [حدود ۷۰۰ سال پیش]

2⃣ بخش دوم

وحید بهمن/ کتاب ارزشمند سفینه‌ی تبریز مجموعه‌ای خطی است که در سال‌های ۷۲۱ تا ۷۲۳ هجری قمری توسط ابوالمجد تبریزی در تبریز گردآوری و کتابت شده‌است.

❇️ این کتاب نسخه منحصربه‌فردی است که در آن بیش از ۲۰۰ رساله در موضوعات مختلف علمی از جمله ریاضیات، هیئت، موسیقی، طب و فلسفه، ادبیات، عرفان، تاریخ و جغرافیا به صورت جُنگ گردآوری شده‌است.

✳️ این نسخه‌ی ارزشمند تاریخی از نظر زبان‌شناختی نیز دارای اهمیت فراوانی است بطوریکه امروزه یکی از اصلی‌ترین منابع شناخت زبان پهلوی، بعنوان زبان پیشین مردم آذربایجان بشمار می‌رود. در این کتاب نمونه های بسیاری از زبان پهلوی به صورت شعر و نوشتار ارائه شده است.

📜 ابوالمجد تبریزی در برگه‌ی ۳۴۰‌ب از این نسخه‌ی خطی چند بیت شعر پهلوی را با عنوان [زبان تبریزی] ارائه داده است که نشانگر فراگیر و کهن بودن این زبان در تبریز آن دوران است چرا که در اسناد بسیاری عنوان زبان تبریزی برای آن بکار رفته است و نیز نشانگر گویش مردم تبریز به این زبان در اوایل قرن هشتم است.

🔸 لازم به توضیح می‌دانم به دلیل عدم آشنایی و تسلط کافی به زبان پهلوی و جهت جلوگیری از اشتباه نویسی از رونویسی شعر پهلوی مذکور خوداری کردم اما همراهان گرامی می‌توانند از روی تصویر نسخه‌ی خطی که پیوست متن می‌باشد شعر پهلوی مذکور را مشاهده و مطالعه بفرمایند.

🔸 نکته بسیار مهم دیگر این است که در این کتاب ارزشمند تاریخی که در شهر تبریز و توسط ابوالمجد تبریزی نوشته شده است، هیچ نمونه‌ی شعری و یا نوشتاری به زبان ترکی ارائه نشده است و نیز هیچ اشاره‌ای به سخن گفتن مردم تبریز و آذربایجان به زبان ترکی نشده است و این مهم نشانگر این است که در آن مقطع تاریخی هنوز زبان مردم تبریز و آذربایجان دچار دگرگونی نشده بود.

https://goo.gl/zNbJu9

❇️ اصل نسخه‌ی خطی کتاب سفینه‌ی تبریز هم‌اکنون در مرکز آرشیو کتابخانه‌ مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود.

🌐 همراهان گرامی می‌توانید از طریق لینک زیر فایل پی دی اف نسخه‌ی خطی کتاب سفینه تبریز را از کانال کتابخانه‌ی ایرانشناسی دانلود و مطالعه بفرمایید. حجم فایل ۲۸۹ مگا بایت 👇

https://t.me/ketabkhaneyeiranshenasi/4314

🆔 @Ir_Bahman
📜🕯🖋 کتیبه‌ی پارسی سردر آرامگاه کیکاووس اول از سلاطین سلجوقیان روم در شهر سیواس ترکیه

💠 تاثیر فرهنگ ایرانشهری بر دودمان‌های ترک‌تبار سلجوقیان و غزنویان

وحید بهمن/ آرامگاه کیکاووس اول در مجموعه دارالشفای کیکاووس در شهر سیواس ترکیه قرار دارد. این مجموعه به دستور کیکاووس و با نام مدرسه‌ی شفاییه در سال ۱۲۱۷ میلادی بنا گردید. پس از مرگ کیکاووس بسال ۱۲۲۰ میلادی پیکر وی در همین مدرسه و در آرامگاهی که پیش‌تر حاضر گردیده بود، دفن شد.

❇️ کیکاووس اول پسر کیخسرو اول و پدر کیقباد اول سلجوقی بود.

✳️ کتیبه سردر آرامگاه کیکاووس اول شامل دو بیت از یکی از قصیده‌های معروف سنایی، شاعر نامدار پارسی‌سرای قرن ششم است:

در جهان شاهان بسی بودند کز گردون ملک

تیرشان پروین گسل بود و سنان جوزا فگار

بنگرید اکنون بنات‌النعش وار از دست مرگ

نیزه‌هاشان شاخ شاخ و تیرهاشان پارپار

می‌نبینید آن سفیهانی که تُرکی کرده‌اند

همچو چشم تنگ تُرکان گور ایشان تنگ و تار

بنگرید آن جعدشان از خاک چون پشت کشف

بنگرید آن رویشان از چین چو پشت سوسمار

💠 دودمان‌های ترک‌تبار غزنویان و سلجوقیان به روشنی تحت تاثیر فرهنگ ایرانشهری قرار داشته‌اند. این اثر گذاری فرهنگی علاوه بر انتخاب زبان پارسی بعنوان زبان دیوانی و دولتی در انتخاب اسم فرزندان واپسین این خاندان‌ها نیز مشهود است.

سلجوقیانی که از دشت‌های آسیای میانه با نام‌هایی چون طغرل بیگ و چغری‌بیگ و آلپ ارسلان روانه‌ی ایران‌زمین شده بودند در نهایت با نام‌هایی چون کیخسرو و کیکاووس و کیقباد به کار خود پایان دادند.

همین وضعیت را در مورد غزنویان نیز شاهد هستیم. غزنویان نیز با نام هایی چون سبکتگین، بلگاتگین، بغراچق، بوری‌تگین از دشت‌های آسیای میانه روانه‌ی ایران‌زمین شده بودند و در نهایت با نام‌هایی چون بهرامشاه، خسروشاه، فرخزاد و خسرو ملک و ... به کار خود پایان دادند.

🔸 تصویر کتیبه سردر ورودی آرامگاه کیکاووس اول پیوست متن است.

https://goo.gl/SpQyGd

🔸تصویر دو نمای دیگر از ورودی آرامگاه را در لینک‌های زیر مشاهده بفرمایید.👇

https://goo.gl/VtKjGR

https://goo.gl/uVsXCc

🆔 @Ir_Bahman