O‘ZBEKISTONDA LIMON: Issiqxonalar va laboratoriyalardagi faoliyat🍋🍋🍋
Bugungi kunda o‘zbekistonlik mutaxassislar issiqxona va ochiq maydonda sitrus mevalar ko‘chatlarining yangi navlarini, shuningdek, tugunlarini (ekish uchun tanlangan ikki yillik ko‘chatlar) yetishtirish, kasallik va zararkunandalarga qarshi kurashishga alohida e’tibor qaratishmoqda. Laboratoriyalarda ishlayotgan olimlar, issiqxona mutaxassislari limonning boshqa mamlakatlarga eksport qilish va tashish uchun yaroqli navlarini yaratmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 19-fevraldagi PQ-4610-son qaroriga muvofiq akademik M.Mirzayev, nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti qoshida respublikada limonchilik tarmog‘ini yanada rivojlantirish, ilmiy izlanishlar ko‘lamini kengaytirish, yetakchi va zamonaviy resurstejovchi texnologiyalardan foydalanish asosida yuqori sifatli sanoat va eksportbop sitrus mevalari yetishtirishni ko‘paytirish maqsadida Uyushma tashkil etilgan.
Akademik M.Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti olimlari mahalliy navlarning morfologik xususiyatlarini o‘rganib, serhosil va eksportbop navlarni joriy etishdi. Ularning fikricha, limonning ikki serhosil “Meyer” va “O‘zbekiston” navlarini issiqxonalar va xandaqlarda yetishtirish tavsiya etiladi. Bu navlar erta hosil beradi. Shuni ta’kidlash kerakki, “Meyer” navi Gruziyaning iqlim sharoitiga ham moslashtirilgan.
O‘zbekiston sitrus mevalarini eksport qilish hisobiga dunyoning yetakchi davlatlari orasida o‘z mavqeini mustahkamlay oladi. Shu maqsadda institut, laboratoriya va issiqxonalar mutaxassislari mahsulotlar sifati va xavfsizligini oshirish, zamonaviy navlarni saqlash, sovutish, tozalash va qadoqlash ishlarini davom ettirishmoqda.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Bugungi kunda o‘zbekistonlik mutaxassislar issiqxona va ochiq maydonda sitrus mevalar ko‘chatlarining yangi navlarini, shuningdek, tugunlarini (ekish uchun tanlangan ikki yillik ko‘chatlar) yetishtirish, kasallik va zararkunandalarga qarshi kurashishga alohida e’tibor qaratishmoqda. Laboratoriyalarda ishlayotgan olimlar, issiqxona mutaxassislari limonning boshqa mamlakatlarga eksport qilish va tashish uchun yaroqli navlarini yaratmoqda.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 19-fevraldagi PQ-4610-son qaroriga muvofiq akademik M.Mirzayev, nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti qoshida respublikada limonchilik tarmog‘ini yanada rivojlantirish, ilmiy izlanishlar ko‘lamini kengaytirish, yetakchi va zamonaviy resurstejovchi texnologiyalardan foydalanish asosida yuqori sifatli sanoat va eksportbop sitrus mevalari yetishtirishni ko‘paytirish maqsadida Uyushma tashkil etilgan.
Akademik M.Mirzayev nomidagi bog‘dorchilik, uzumchilik va vinochilik ilmiy-tadqiqot instituti olimlari mahalliy navlarning morfologik xususiyatlarini o‘rganib, serhosil va eksportbop navlarni joriy etishdi. Ularning fikricha, limonning ikki serhosil “Meyer” va “O‘zbekiston” navlarini issiqxonalar va xandaqlarda yetishtirish tavsiya etiladi. Bu navlar erta hosil beradi. Shuni ta’kidlash kerakki, “Meyer” navi Gruziyaning iqlim sharoitiga ham moslashtirilgan.
O‘zbekiston sitrus mevalarini eksport qilish hisobiga dunyoning yetakchi davlatlari orasida o‘z mavqeini mustahkamlay oladi. Shu maqsadda institut, laboratoriya va issiqxonalar mutaxassislari mahsulotlar sifati va xavfsizligini oshirish, zamonaviy navlarni saqlash, sovutish, tozalash va qadoqlash ishlarini davom ettirishmoqda.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
AGRO.UZ - O‘zbekiston Respublikasi Qishloq xo‘jaligi vazirligi
O‘ZBEKISTONDA LIMON: NAVLARI, YETISHTIRISH SHAROITLARI, SOG‘LIQ UCHUN FOYDASI - AGRO.UZ
Bilasizmi, “limon” so‘zining kelib chiqishi xitoy tiliga oid bo‘lib, tarjimada “onalar uchun foyda” degan ma’noni anglatadi. Limonning foydasi haqida ko‘pchilik biladi, birorta ham shamollash usiz davolanmaydi, limon tibbiyot va kosmetologiyada keng qo‘llaniladi.…
Bamiyaning foydali jihatlaridan xabardormisiz?
Uning isteʼmolga yaroqli mevalari tarkibida uglevod, oqsil, moy, temir, kalsiy, tola, tiamin, nikotinamid, riboflavin va askorbin kislotasi mavjud. 100 gramm bamiyaning pishgan urug‘larida 20% gacha yog‘ va 20–23% xom borlizin miqdori yuqori bo‘lgan protein hamda C vitamini mavjud. Bamiyani quritilgan urug‘laridan sabzavotli tvorog, qovurilgan, maydalangan urug‘laridan esa, qahva o‘rnini bosuvchi vosita sifatida ishlatish mumkin.
Qandolat mahsulotlarini tayyorlash uchun foydali bioabsorbent kabi vositalar bamiya tarkibida mavjud. Uni poyasidan tola olish ham mumkin.
Shuningdek, bamiya inson salomatligi uchun juda foydali. U oshqozon-ichak kasalliklarini, gipertoniyani, organizmda qon aylanishini, jinsiy-siydik tizimining buzilishlarini, yaralarni va bavosilni davolashda samarali vosita hisoblanadi.
Texnik yetilgan mevalarini qaynatib, qovurib, dudlab boshqa sabzavotlar bilan pishirib yoki o‘zini ham isteʼmol qilsa bo‘ladi.
Manba:
💧 👉@tomchikanali
Uning isteʼmolga yaroqli mevalari tarkibida uglevod, oqsil, moy, temir, kalsiy, tola, tiamin, nikotinamid, riboflavin va askorbin kislotasi mavjud. 100 gramm bamiyaning pishgan urug‘larida 20% gacha yog‘ va 20–23% xom borlizin miqdori yuqori bo‘lgan protein hamda C vitamini mavjud. Bamiyani quritilgan urug‘laridan sabzavotli tvorog, qovurilgan, maydalangan urug‘laridan esa, qahva o‘rnini bosuvchi vosita sifatida ishlatish mumkin.
Qandolat mahsulotlarini tayyorlash uchun foydali bioabsorbent kabi vositalar bamiya tarkibida mavjud. Uni poyasidan tola olish ham mumkin.
Shuningdek, bamiya inson salomatligi uchun juda foydali. U oshqozon-ichak kasalliklarini, gipertoniyani, organizmda qon aylanishini, jinsiy-siydik tizimining buzilishlarini, yaralarni va bavosilni davolashda samarali vosita hisoblanadi.
Texnik yetilgan mevalarini qaynatib, qovurib, dudlab boshqa sabzavotlar bilan pishirib yoki o‘zini ham isteʼmol qilsa bo‘ladi.
Manba:
💧 👉@tomchikanali
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
Бағдод туманидаги "Боғи Эрам Бағдод" фермер хўжалиги раҳбари Обидахон Раҳимова жорий йилги пахта йиғим-терими мавсуми олдидан ўз дил сўзларини изҳор қилди.
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
СУВ ТЕЖАШ ТЕХНОЛОГИЯЛАРИ БИЛАН ТАНИШИНГ
Автоматлаштирилган томчилатиб ва ёмғирлатиб суғориш тизими лойиҳаси
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Автоматлаштирилган томчилатиб ва ёмғирлатиб суғориш тизими лойиҳаси
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
O‘ZBEKISTONDA LIMON: limon navlari
“Meyer” navi – limon va apelsinning tabiiy gibridi. Bu navning limonlari bo‘yi past daraxtda o‘sadi. Barglari cho‘zinchoq, chiziqlarida kichik “qanotlari” bor. Hosil ikkinchi yoki uchinchi yildan boshlab yig‘ib olinadi, mevalar oktyabr oyida paydo bo‘ladi. Bu navning limonlari turli shakllarda bo‘ladi: cho‘zinchoq-silliq, dumaloq yoki nok shaklida, o‘rta va katta, massasi 80-100 g.ga etadi, qobig‘i nozik, silliq, to‘q sariq, o‘ziga xos iforga ega.
Eti mayin, sershira, oz miqdorda urug‘lari bor: har bir mevasida 6-10 donadan. Meva qisqa muddat saqlanadi, ammo bu limonlar har yili juda ko‘p hosil beradi.
Bu nav O‘zbekistonda eng keng tarqalgan bo‘lib, mo‘l va muntazam yaxshi sifatli hosil beradi.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
“Meyer” navi – limon va apelsinning tabiiy gibridi. Bu navning limonlari bo‘yi past daraxtda o‘sadi. Barglari cho‘zinchoq, chiziqlarida kichik “qanotlari” bor. Hosil ikkinchi yoki uchinchi yildan boshlab yig‘ib olinadi, mevalar oktyabr oyida paydo bo‘ladi. Bu navning limonlari turli shakllarda bo‘ladi: cho‘zinchoq-silliq, dumaloq yoki nok shaklida, o‘rta va katta, massasi 80-100 g.ga etadi, qobig‘i nozik, silliq, to‘q sariq, o‘ziga xos iforga ega.
Eti mayin, sershira, oz miqdorda urug‘lari bor: har bir mevasida 6-10 donadan. Meva qisqa muddat saqlanadi, ammo bu limonlar har yili juda ko‘p hosil beradi.
Bu nav O‘zbekistonda eng keng tarqalgan bo‘lib, mo‘l va muntazam yaxshi sifatli hosil beradi.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Bamiyani qaysi ekinlardan keyin ekib bo‘lmaydi?
Bamiya hosildorligini oshirishda ekinlarni almashlab ekish asosiy omillardan biridir. Almashlab ekilmasdan o‘sha yer maydonida o‘g‘itlash, sug‘orish, begona o‘tlarga, hasharot va kasalliklarga qarshi kurashishning to‘g‘ri tizimini taʼminlab bo‘lmaydi. Bamiyani beda, ko‘kat va dukkakli sabzavotlar, piyoz, sarimsoq, poliz ekinlari, bodring va karamdan keyin ekish juda yaxshi samara beradi.
Ammo uni u yetishtirilgan yerga takroriy qayta ekish, yoki ituzumdoshlar oilasiga mansub boshqa ekinlar, yaʼni kartoshka, qalampir, boyimjon, tamaki, shuningdek, g‘o‘za ekinidan keyin ekmaslik kerak. Chunki, bamiya mevasi g‘o‘za singari ko‘sak qurti bilan zararlanadi.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Bamiya hosildorligini oshirishda ekinlarni almashlab ekish asosiy omillardan biridir. Almashlab ekilmasdan o‘sha yer maydonida o‘g‘itlash, sug‘orish, begona o‘tlarga, hasharot va kasalliklarga qarshi kurashishning to‘g‘ri tizimini taʼminlab bo‘lmaydi. Bamiyani beda, ko‘kat va dukkakli sabzavotlar, piyoz, sarimsoq, poliz ekinlari, bodring va karamdan keyin ekish juda yaxshi samara beradi.
Ammo uni u yetishtirilgan yerga takroriy qayta ekish, yoki ituzumdoshlar oilasiga mansub boshqa ekinlar, yaʼni kartoshka, qalampir, boyimjon, tamaki, shuningdek, g‘o‘za ekinidan keyin ekmaslik kerak. Chunki, bamiya mevasi g‘o‘za singari ko‘sak qurti bilan zararlanadi.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Каналимиз обуначиси лавлагининг кассалик ва зараркунандаларга қарши тадбирлар хақида маълумот сўраган. Бугундан бошлаб шу мавзуга бағишланган маълумотлар чоп этиб борамиз
КАСАЛЛИК ВА ЗАРАРКУНАНДАЛАРГА
ҚАРШИ КУРАШИШ
Лавлаги ривожланишида замбуруғ ва бактерияларнинг 100 тадан ортиқ касаллик турлари зарарлайди. Улардан энг кўп тарқалганлари ва фаол касаллик қўзғатувчилари қаторига гифомицетлар Fusarium ва бошқа замбуруғлар киради. Ниҳоллар илдизи емирилиши лавлагининг энг муҳим, хавфли ва иқтисодий зарар келтирувчи касаллиги
ҳисобланади.
Қўзғатувчиларнинг белгилари. Fusarium oxysporum, F.solani ҳаво мицелийси яхши ривожланмаган, пўк, кулрангкўкиш-яшил ёки оч-жигарранг тусли. Ўсимликлар тупроқда
ва тупроқ юзасида, уруғ унишидан то 3-4 чин барг чиққунига қадар зарарланади. Уруғбарг тупроқда ва униб чиққач бутунлай чириб кетиши мумкин. Ниҳоллар илдизларида рангсиз, сўнгра қўнғир доғлар ва чизиқчалар пайдо бўлади. Илдиз ва унинг бўғзида қора ҳалқа яралар пайдо бўлади, илдиз жуда ингичка ва ипсимон бўлиб қолади, чирийди.
Касалликка катта зарар етказади – экилган уруғнинг бир қисми моғор билан қопланиб, чириб кетади, унган ниҳолларнинг илдизи емирилади ва ниҳоллар текис чиқмайди, жуда сийрак бўлиб қолади, натижада қайта экиш талаб қилинади, экин ўсишдан орқада қолади, илдизмевалар кеч етилади ва ҳосили 10-40% гача пасаяди, улардаги қанд миқдори камаяди.
Кураш чоралари.
•Агротехник чидамли навлар экиш, алмашлаб экиш (ўша далага лавлагини 4-5 йилдан кейин қайтариш мумкин;
•олдинги йиллари кузги ғалла ва дуккакли экинлар экилса, тупроқ қўзғатувчилардан яхши тозаланади);
•ўсимлик қолдиқларини йўқотиш;
•чуқур кузги шудгор; баҳорда тупроқни сифатли тайёрлаш;
•нордон тупроқларни оҳаклаш; тупроққа гўнг ва элементлар баланси сақланган NPK ўғитлари ҳамда таркибида бор элементи бўлган суперфосфат (120-150 кг/га) ёки бор кислотасининг эритмасини (250- 300 г/га, суюқлик меъёри 400-500 л/га) солишни ташкил этиш.
Профилактикаси; уруғларни тозалаш, калибрлаш, унувчанлиги ва ўсиш энергияси юқориларини танлаб, экишдан олдин микроэлементлар (Mn, Cu, B ва бошқа.) эритмаси билан ишлов бериш, мажбурий равишда самарали фунгицид билан дорилаш ва ўз вақтида экиш; ниҳоллар униб чиққач, қатқалоқ бўлишига йўл қўймаслик, тупроқни юмшатиб туриш лозим;
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
КАСАЛЛИК ВА ЗАРАРКУНАНДАЛАРГА
ҚАРШИ КУРАШИШ
Лавлаги ривожланишида замбуруғ ва бактерияларнинг 100 тадан ортиқ касаллик турлари зарарлайди. Улардан энг кўп тарқалганлари ва фаол касаллик қўзғатувчилари қаторига гифомицетлар Fusarium ва бошқа замбуруғлар киради. Ниҳоллар илдизи емирилиши лавлагининг энг муҳим, хавфли ва иқтисодий зарар келтирувчи касаллиги
ҳисобланади.
Қўзғатувчиларнинг белгилари. Fusarium oxysporum, F.solani ҳаво мицелийси яхши ривожланмаган, пўк, кулрангкўкиш-яшил ёки оч-жигарранг тусли. Ўсимликлар тупроқда
ва тупроқ юзасида, уруғ унишидан то 3-4 чин барг чиққунига қадар зарарланади. Уруғбарг тупроқда ва униб чиққач бутунлай чириб кетиши мумкин. Ниҳоллар илдизларида рангсиз, сўнгра қўнғир доғлар ва чизиқчалар пайдо бўлади. Илдиз ва унинг бўғзида қора ҳалқа яралар пайдо бўлади, илдиз жуда ингичка ва ипсимон бўлиб қолади, чирийди.
Касалликка катта зарар етказади – экилган уруғнинг бир қисми моғор билан қопланиб, чириб кетади, унган ниҳолларнинг илдизи емирилади ва ниҳоллар текис чиқмайди, жуда сийрак бўлиб қолади, натижада қайта экиш талаб қилинади, экин ўсишдан орқада қолади, илдизмевалар кеч етилади ва ҳосили 10-40% гача пасаяди, улардаги қанд миқдори камаяди.
Кураш чоралари.
•Агротехник чидамли навлар экиш, алмашлаб экиш (ўша далага лавлагини 4-5 йилдан кейин қайтариш мумкин;
•олдинги йиллари кузги ғалла ва дуккакли экинлар экилса, тупроқ қўзғатувчилардан яхши тозаланади);
•ўсимлик қолдиқларини йўқотиш;
•чуқур кузги шудгор; баҳорда тупроқни сифатли тайёрлаш;
•нордон тупроқларни оҳаклаш; тупроққа гўнг ва элементлар баланси сақланган NPK ўғитлари ҳамда таркибида бор элементи бўлган суперфосфат (120-150 кг/га) ёки бор кислотасининг эритмасини (250- 300 г/га, суюқлик меъёри 400-500 л/га) солишни ташкил этиш.
Профилактикаси; уруғларни тозалаш, калибрлаш, унувчанлиги ва ўсиш энергияси юқориларини танлаб, экишдан олдин микроэлементлар (Mn, Cu, B ва бошқа.) эритмаси билан ишлов бериш, мажбурий равишда самарали фунгицид билан дорилаш ва ўз вақтида экиш; ниҳоллар униб чиққач, қатқалоқ бўлишига йўл қўймаслик, тупроқни юмшатиб туриш лозим;
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
Ўзбекистонда сув ресурслари мақсадли сарфланаяптими?
Манба:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Манба:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Саволлар: 👉💧@tomchiguruhi
📱"TOMCHI" - ни ўрнатиш: https://nwrmp.uz/link.html 💧💧
Ота касбини танлаган Гулнорахон.
Дунёда касблар кўп. Барча касблар бир-биридан яхши. Ўқитувчи, қурувчи, шифокор, чўпон, кутубхоначи, нонвой. Касб танлаш – ҳар бир инсон ҳаётидаги энг муҳим танловлардан бири. Касб – нафақат даромад топиш манбайи, балки умрнинг асосий қисми сарфланадиган фаолият ҳамдир. Мени қизиқтирган масала - хотин-қизларнинг сув хўжалиги билан боғлик касбни танлаб, сув хўжалиги ташкилотларига ишга келиш сабаблари эди.
Сув хўжалиги сохасига қандай қилиб келгансиз деган саволни мен Ёзёвон туман ирригация бўлими диспетчери Мадрахимова Гулнорага бердим. Гулнорахон иккиланмай жавоб берди: “Отам Исломов Абдуллажон Мадрахимович 36 йилдан буён сув хўжалиги сохасида фаолият юритиб келмоқда. Хозирда Ёзёвон туман ирригация бўлимида сув ресурслари ва сувдан фойдаланиш бўлимининг бош мутахасиси вазифасида ишлаб келмоқдалар. Мен хам 2013 йилдан буён ота касбини танлаб сув хўжалиги сохасида фаолият юритиб келмоқдаман. Менга касбим жуда ёқади хар бир касбнинг ўзига яраша қийинчиликлари бўлади. Хар ким ўз касбини чин дилдан севса унинг фидойиси бўлиб иш олиб борса хар қандай қийинчиликларни хам енгиб ўтади”.
Мен ўз фикримдан қайтмай: “Аммо бу сохада аёллар сони жуда кам-ку”, - дедим. “Сув хўжалиги сохасида аёллар жуда кам бўлишига қарамасдан ушбу сохадаги аёлларнинг барчалари ўз ишларининг фидоийлари деб ўйлайман. Улар ўз ишларига жонкуярлик билан ёндошадилар агарда сиз қайси бир сув хўжалигида ишловчи аёллар билан сухбатлашсангиз улар ўз касбини севишини таъкидлашади. Шу билан бирга хозирги вақтда сув хўжалигида аёлларга янада алохида этибор берилаётганлиги сабабли улар сони тобора ортиб бормоқда”, - деб жавоб берди Гулнора.
Гулнорахон Ўзбекистонда сув ресурсларини бошқариш миллий лойихаси билан хамкорликда фаолият олиб боришини алохида таъкидлади. “Ушбу лойиха орқали мен сув ресусларидан янада самарали фойдаланиш, сув ресурсларини бошқаришни шунингдек сув тежовчи технологияларнинг хаётга татбиқ этишнинг самарадорликлари бўйича жуда катта маълумотларга эга бўлиб келмоқдаман. Бу лойиха давомида мен Республикамиз бўйича сув хўжалиги сохасининг ўз касбининг усталари, мутахасислари бўлган аёллар, хотин-қизлар билан доимий равишда мулоқотда бўлиб келмоқдаман улар билан фикр алмашилиб, семинар тренингларда амалиётлар ўтаб келмоқдамиз”, - деди Гулнорахон.
Гулнорахон ТОМЧИ онлайн ресурсларидан фаол фойдаланади. “Томчи телеграм каналининг менга ёққан афзалликлари Томчи канали нафақат сув хўжалиги балки қишлоқ хўжалиги сохасида фаолият юритаётган барча дехқон фермерлар учун турли маслахатларни доимий равишда бериб, Томчи каналига мунтазам жойлаб бориши канал аъзоларига маъкул бўлмоқда”, - таъкидлади у.
ТОМЧИ телеграм каналидаги чоп этиладиган маълумотларни яна қизиқарли ва фойдали этиш учун, Гулнорахон республикамизда фаолият юритиб келаётган сув сохаси аёллари хамда фермер хўжаликлари рахбар аёллари томонидан амалга оширилиб келаётган ишларини кўпроқ ёритиб боришни таклиф этди. Шунигдек, хозирги замон талаби бўлган сув танқислигини олидини олиш бўйича ёш –авлод бўлмиш мактаб ўқувчилари хамда касб-хунарга тайёрлаш мактабларида хам алохида ушбу мавзуларда ўқув дастурлари ёки семинар тренинглар ўтказиб бориш хамда ёшларнинг онгига ёшлигидан сувни асраш тушунчаларини сингдириб бориш кераклигини айтиб ўтди.
Сув хўжалиги - мураккаб соха. Айниқса оилали ва болали аёллар учун. Қандай қилиб иш ва уй юмушларини бажариб улгурасиз деб сўрадим мен. “Турмуш ўртоғимнинг хам сохалари қишлоқ хўжалиги билан боғлиқ, у Давлат экология кўмитаси тизимида ишлаб келади, шунинг учун менинг сохамдаги қийинчиликларни яхши тушунади. Агар турмуш ўртоғим мени қуллаб –қувватламаса, уй ишлари, 2 нафар ўғил фарзанларимиз дарслари ва улар қизиққан ментал арифметика тугаракларига ёлғиз ўзим улгуришим мураккаб бўлар эди.
Ўғилларимни ўсиб улғаишини кўриб, уларни юртимизга хизмат қиладиган фарзандлар қилиб тарбиялашни, сув хўжалиги сохасида ишлаш давомида қатор ютуқларга эришишни орзу қилар эдим”, - деб сухбатимизни якунлади Гулнорахон.
Биз Гулнорага “Орзуларингиз амалга ошсин”, - деб қоламиз.
Дунёда касблар кўп. Барча касблар бир-биридан яхши. Ўқитувчи, қурувчи, шифокор, чўпон, кутубхоначи, нонвой. Касб танлаш – ҳар бир инсон ҳаётидаги энг муҳим танловлардан бири. Касб – нафақат даромад топиш манбайи, балки умрнинг асосий қисми сарфланадиган фаолият ҳамдир. Мени қизиқтирган масала - хотин-қизларнинг сув хўжалиги билан боғлик касбни танлаб, сув хўжалиги ташкилотларига ишга келиш сабаблари эди.
Сув хўжалиги сохасига қандай қилиб келгансиз деган саволни мен Ёзёвон туман ирригация бўлими диспетчери Мадрахимова Гулнорага бердим. Гулнорахон иккиланмай жавоб берди: “Отам Исломов Абдуллажон Мадрахимович 36 йилдан буён сув хўжалиги сохасида фаолият юритиб келмоқда. Хозирда Ёзёвон туман ирригация бўлимида сув ресурслари ва сувдан фойдаланиш бўлимининг бош мутахасиси вазифасида ишлаб келмоқдалар. Мен хам 2013 йилдан буён ота касбини танлаб сув хўжалиги сохасида фаолият юритиб келмоқдаман. Менга касбим жуда ёқади хар бир касбнинг ўзига яраша қийинчиликлари бўлади. Хар ким ўз касбини чин дилдан севса унинг фидойиси бўлиб иш олиб борса хар қандай қийинчиликларни хам енгиб ўтади”.
Мен ўз фикримдан қайтмай: “Аммо бу сохада аёллар сони жуда кам-ку”, - дедим. “Сув хўжалиги сохасида аёллар жуда кам бўлишига қарамасдан ушбу сохадаги аёлларнинг барчалари ўз ишларининг фидоийлари деб ўйлайман. Улар ўз ишларига жонкуярлик билан ёндошадилар агарда сиз қайси бир сув хўжалигида ишловчи аёллар билан сухбатлашсангиз улар ўз касбини севишини таъкидлашади. Шу билан бирга хозирги вақтда сув хўжалигида аёлларга янада алохида этибор берилаётганлиги сабабли улар сони тобора ортиб бормоқда”, - деб жавоб берди Гулнора.
Гулнорахон Ўзбекистонда сув ресурсларини бошқариш миллий лойихаси билан хамкорликда фаолият олиб боришини алохида таъкидлади. “Ушбу лойиха орқали мен сув ресусларидан янада самарали фойдаланиш, сув ресурсларини бошқаришни шунингдек сув тежовчи технологияларнинг хаётга татбиқ этишнинг самарадорликлари бўйича жуда катта маълумотларга эга бўлиб келмоқдаман. Бу лойиха давомида мен Республикамиз бўйича сув хўжалиги сохасининг ўз касбининг усталари, мутахасислари бўлган аёллар, хотин-қизлар билан доимий равишда мулоқотда бўлиб келмоқдаман улар билан фикр алмашилиб, семинар тренингларда амалиётлар ўтаб келмоқдамиз”, - деди Гулнорахон.
Гулнорахон ТОМЧИ онлайн ресурсларидан фаол фойдаланади. “Томчи телеграм каналининг менга ёққан афзалликлари Томчи канали нафақат сув хўжалиги балки қишлоқ хўжалиги сохасида фаолият юритаётган барча дехқон фермерлар учун турли маслахатларни доимий равишда бериб, Томчи каналига мунтазам жойлаб бориши канал аъзоларига маъкул бўлмоқда”, - таъкидлади у.
ТОМЧИ телеграм каналидаги чоп этиладиган маълумотларни яна қизиқарли ва фойдали этиш учун, Гулнорахон республикамизда фаолият юритиб келаётган сув сохаси аёллари хамда фермер хўжаликлари рахбар аёллари томонидан амалга оширилиб келаётган ишларини кўпроқ ёритиб боришни таклиф этди. Шунигдек, хозирги замон талаби бўлган сув танқислигини олидини олиш бўйича ёш –авлод бўлмиш мактаб ўқувчилари хамда касб-хунарга тайёрлаш мактабларида хам алохида ушбу мавзуларда ўқув дастурлари ёки семинар тренинглар ўтказиб бориш хамда ёшларнинг онгига ёшлигидан сувни асраш тушунчаларини сингдириб бориш кераклигини айтиб ўтди.
Сув хўжалиги - мураккаб соха. Айниқса оилали ва болали аёллар учун. Қандай қилиб иш ва уй юмушларини бажариб улгурасиз деб сўрадим мен. “Турмуш ўртоғимнинг хам сохалари қишлоқ хўжалиги билан боғлиқ, у Давлат экология кўмитаси тизимида ишлаб келади, шунинг учун менинг сохамдаги қийинчиликларни яхши тушунади. Агар турмуш ўртоғим мени қуллаб –қувватламаса, уй ишлари, 2 нафар ўғил фарзанларимиз дарслари ва улар қизиққан ментал арифметика тугаракларига ёлғиз ўзим улгуришим мураккаб бўлар эди.
Ўғилларимни ўсиб улғаишини кўриб, уларни юртимизга хизмат қиладиган фарзандлар қилиб тарбиялашни, сув хўжалиги сохасида ишлаш давомида қатор ютуқларга эришишни орзу қилар эдим”, - деб сухбатимизни якунлади Гулнорахон.
Биз Гулнорага “Орзуларингиз амалга ошсин”, - деб қоламиз.
O‘ZBEKISTONDA LIMON: limon navlari
“Messenskiy limoni” navi seleksion bo‘lmagan navdir. Daraxt juda baland, shakli piramidasimon, shoxlari katta tikanli. Barglari o‘rtacha kattalikda, cho‘zinchoq, barg chiziqlarida kichik “qanotlar”i mavjud. Daraxtdan hosil uchinchi yilda yig‘a boshlanadi.
Mevalar dekabr-yanvar oylarida paydo bo‘ladi. Daraxt har yili katta hosil beradi. Bu navning limonlari o‘rta va yirik bo‘lib, 100-120 g vaznga ega, shakli bir oz bo‘rtib chiqqan cho‘zinchoq. Qobig‘i qalin, och sariq rangga ega. Eti nordon, yoqimli ta’mga ega, juda iforli. Urug‘lar soni bitta limonda 6-8 tadan oshmaydi.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
📱"TOMCHI" – ни ўрнатинг: https://nwrmp.uz/link.html
Саволлар учун: 👉💧@tomchiguruhi
“Messenskiy limoni” navi seleksion bo‘lmagan navdir. Daraxt juda baland, shakli piramidasimon, shoxlari katta tikanli. Barglari o‘rtacha kattalikda, cho‘zinchoq, barg chiziqlarida kichik “qanotlar”i mavjud. Daraxtdan hosil uchinchi yilda yig‘a boshlanadi.
Mevalar dekabr-yanvar oylarida paydo bo‘ladi. Daraxt har yili katta hosil beradi. Bu navning limonlari o‘rta va yirik bo‘lib, 100-120 g vaznga ega, shakli bir oz bo‘rtib chiqqan cho‘zinchoq. Qobig‘i qalin, och sariq rangga ega. Eti nordon, yoqimli ta’mga ega, juda iforli. Urug‘lar soni bitta limonda 6-8 tadan oshmaydi.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
📱"TOMCHI" – ни ўрнатинг: https://nwrmp.uz/link.html
Саволлар учун: 👉💧@tomchiguruhi
Bamiya yetishtirishda jaziramaning taʼsiri bormi?
Bamiya issiq tropik hududdan kelib chiqqanligi sababli ham issiqqa talabchan. Urug‘ unib chiqib, meʼyorida o‘sishi va rivojlanishi uchun maqbul harorat +25–35 daraja hisoblanadi. Harorat 17 darajaga tushganda rivojlanish susayadi.
Bamiyaning sekin rivojlanishi va urug‘ning una boshlashi uchun minimal pastki harorat +10-12 daraja hisoblanadi. Harorat 0 darajaga tushganda uni sovuq uradi. Harorat +36 darajadan oshishi bamiyaga yomon taʼsir qiladi, +40 darajali issiq esa rivojlanishiga salbiy taʼsir ko‘rsatadi.
Bamiya yorug‘sevar o‘simlik hisoblanib, uning barg plastinka sathi kun bo‘yi quyosh nuri tushishiga qarab o‘z holatini o‘zgartirib turadi. Agar yorug‘lik yetishmay qolsa, kurtakchalar ko‘p to‘kilib ketadi, fotosintez jarayoni sekinlashadi, hosildorlikka putur yetadi. Shuningdek, bamiya qurg‘oqchilikka chidamli bo‘lsa-da, lekin suvga talabchan o‘simlikdir.
Undan yuqori va sifatli hosil yetishtirishda suvning ahamiyati katta. Bamiya ekilgan maydonda suvning umumiy sarfi va transpiratsiyasining hajmi atrof-muhit sharoitiga, agrotexnika darajasiga va dalaga qo‘yiladigan suvning miqdoriga qarab keskin o‘zgaradi.
Bamiyani suvga bo‘lgan talabini qondirish uchun ildiz joylashgan qatlamda tuproq namligi dala nam sig‘imiga nisbatan 65–70 foizdan pastga tushmasligi kerak. Bamiyani sug‘orish gullaguncha, gullash va pishish davrlarida olib boriladi va davrlar bo‘yicha bo‘linganligi uchun ham shartli ravishda sug‘orish sxemasi deb yuritiladi.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Bamiya issiq tropik hududdan kelib chiqqanligi sababli ham issiqqa talabchan. Urug‘ unib chiqib, meʼyorida o‘sishi va rivojlanishi uchun maqbul harorat +25–35 daraja hisoblanadi. Harorat 17 darajaga tushganda rivojlanish susayadi.
Bamiyaning sekin rivojlanishi va urug‘ning una boshlashi uchun minimal pastki harorat +10-12 daraja hisoblanadi. Harorat 0 darajaga tushganda uni sovuq uradi. Harorat +36 darajadan oshishi bamiyaga yomon taʼsir qiladi, +40 darajali issiq esa rivojlanishiga salbiy taʼsir ko‘rsatadi.
Bamiya yorug‘sevar o‘simlik hisoblanib, uning barg plastinka sathi kun bo‘yi quyosh nuri tushishiga qarab o‘z holatini o‘zgartirib turadi. Agar yorug‘lik yetishmay qolsa, kurtakchalar ko‘p to‘kilib ketadi, fotosintez jarayoni sekinlashadi, hosildorlikka putur yetadi. Shuningdek, bamiya qurg‘oqchilikka chidamli bo‘lsa-da, lekin suvga talabchan o‘simlikdir.
Undan yuqori va sifatli hosil yetishtirishda suvning ahamiyati katta. Bamiya ekilgan maydonda suvning umumiy sarfi va transpiratsiyasining hajmi atrof-muhit sharoitiga, agrotexnika darajasiga va dalaga qo‘yiladigan suvning miqdoriga qarab keskin o‘zgaradi.
Bamiyani suvga bo‘lgan talabini qondirish uchun ildiz joylashgan qatlamda tuproq namligi dala nam sig‘imiga nisbatan 65–70 foizdan pastga tushmasligi kerak. Bamiyani sug‘orish gullaguncha, gullash va pishish davrlarida olib boriladi va davrlar bo‘yicha bo‘linganligi uchun ham shartli ravishda sug‘orish sxemasi deb yuritiladi.
Manba:
💧Каналга уланиш: 👉@tomchikanali
Швейцария ривожланиш ва ҳамкорлик агентлиги (SDC) Ўзбекистон сув хўжалиги вазирлигини 156 та туман ирригация бўлимлари ва СХВ тизимидаги ихтисослаштирилган касб-ҳунар коллежларининг имкониятларини ривожлантиришда қўллаб-қувватламоқда
Тошкент, Ўзбекистон, 25 август 2022 й.
Бугун Ўзбекистон сув хўжалиги вазирлигининг мажлислар залида туман ирригация бўлимларининг салоҳиятларини мустаҳкамлаш учун ШРҲА томонидан харид қилинган офис ва махсус ускуналарни топшириш маросими бўлиб ўтди.
30 йил мобайнида Швейцария Ўзбекистонга изчил ёрдам кўрсатиб келмоқда. Марказий Осиё учун 2022-2025 йилларга мўлжалланган янги ҳамкорлик дастурида Ўзбекистон сув инфратузилмасини ривожлантириш ва иқлим ўзгариши бўйича халқаро ҳамкорликда устуворлик қаратилган давлат сифатида ҳисобга киритилган.
Тошкент, Ўзбекистон, 25 август 2022 й.
Бугун Ўзбекистон сув хўжалиги вазирлигининг мажлислар залида туман ирригация бўлимларининг салоҳиятларини мустаҳкамлаш учун ШРҲА томонидан харид қилинган офис ва махсус ускуналарни топшириш маросими бўлиб ўтди.
30 йил мобайнида Швейцария Ўзбекистонга изчил ёрдам кўрсатиб келмоқда. Марказий Осиё учун 2022-2025 йилларга мўлжалланган янги ҳамкорлик дастурида Ўзбекистон сув инфратузилмасини ривожлантириш ва иқлим ўзгариши бўйича халқаро ҳамкорликда устуворлик қаратилган давлат сифатида ҳисобга киритилган.