Нима учун одамлар нафас олишни хоҳламайдилар?

Ҳар бир инсон кун давомида очликни ёки чанқовни ҳис қилади. Aммо одам жуда камдан-кам ҳолларда нафас олиш истагини сезади, чунки нафас олиш онг томонидан бошқарилмайди. Гап шундаки, инсон танаси ҳужайралардан иборат бўлиб, улар ўсиши ва ҳаёти учун биз озиқ-овқат ва кислородга муҳтожмиз, биз уларни ҳаво билан бирга оламиз.

Туғилмаган бола онанинг қон томирлари орқали кислород олади. Aммо кейин бола туғилгач, унинг биринчи қичқириғи эшитилади, кўкрак қафасининг мушаклари ишга жалб қилинади ва ҳаво ўпкасини тўлдиради.

Шу пайтдан бошлаб ҳаётнинг охиригача одам нафас олишга мажбур бўлади, чунки унинг ҳужайралари кислородга муҳтож. Ёши билан фақат нафас олиш сони ўзгаради: чақалоқ бир дақиқада 60 та нафас олиши мумкин, катталар эса ўртача 15-16 марта нафас олишлари мумкин.

#инсон_танаси

🦔 @tipratikan

Италиядаги Гарда кўлининг ажойиб велосипед йўллари.

#саёҳат #шаҳарлар

🦔 @tipratikan

​​Нега баъзи одамлар уйқусида тишларини ғижирлатишади?

Одамларнинг тахминан 15% уйқусида тишларини ғижирлатишади. Ушбу ҳодиса бруксизм деб аталади. Тишларнинг сиқилиши шунчалик кучли бўладики, улар бўшашиб бошлайди. Бруксизм жағнинг оғриётган синдроми деб аталадиган ва оғир оғриқ билан кечадиган жиддий ҳолатга олиб келиши мумкин.

Уйқу пайтида тишларини сиқиб чиқарадиганлардан ташқари, уйғонганда жағларини онгсиз равишда сиқиб чиқарадиганлар ҳам бор. Баъзилар буни диққатини жамлаган ҳолда, бошқалари хафа бўлганда, бошқалари эса стресс ёки ғазабланганда қилишади.

Спиртли ичимликлар бруксизмни кучайтиради. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, бу ҳодисага кўпинча ҳиссиётлар таъсир қилади. Бруксизмга чалинган одамлар юқори даражада ғазаб ва зўриқишларни намоён қилишади. Бруксизмни психологик стресснинг жисмоний ифодаси деб таърифлаш мумкин.

Бироқ, баъзи одамлар фақат жисмоний сабабларга кўра тишларини сиқишади. Уларнинг жағлари ёки тишлари бир-бирига яхши мос келмайди, бу ноқулайлик ва оғриқни келтириб чиқаради. Улар тишларини сиқиш билан енгиллашадилар.

#инсон_танаси

🦔 @tipratikan

Мовий қирғовуллар 😍

#қушлар

🦔 @tipratikan

Ҳиндистонлик Энтони Викторнинг қулоқларидан ўсадиган сочлари бор, уларнинг узунлиги 18,1 см га етади.

#рекорд #инсонлар

🦔 @tipratikan

Муз устида конкида учиш учун конкилар замонавий Финляндия ҳудудида ихтиро қилинган ва бу тахминан беш минг йил олдин содир бўлган. Кейин бундай ибтидоий конкилар учун пичоқлар ўрнига ўткир ҳайвонларнинг суяклари ишлатилган.

#ихтиро #спорт

🦔 @tipratikan

Соқол билан кўтарилган энг оғир юк.
Aнтанас Контримас 2013 йил 26 июн куни Туркиянинг Истанбул шаҳрида соқоли билан 63 кг 80 граммли юкни кўтарган.

#рекорд #инсонлар

🦔 @tipratikan

Кофеин инсон танасида бир соат туради

Танага киргандан кейин 45 дақиқа ичида кофеин қонга сингиб кетади. Aммо уни танадан олиб ташлаш кўпроқ вақт талаб этади. Кофеиннинг қондан ярмигача бўлган вақти 4 соат. Чекувчилар учун бу 3 соат давом этади. Aммо бу, барча кофеинлар 8 соатдан кейин йўқ бўлиб кетишини англатмайди, қоида тариқасида, эрталаб бир чашка кофедан кейин кофеинни тўлиқ йўқ қилиш учун 12 соат вақт кетади.

Шу билан бирга, туғилишни назорат қилиш таблеткаларини истеъмол қиладиган аёлларда кофеин танада бу каби дориларни қабул қилмайдиган аёлларга қараганда 4 соатгача сақланиб қолади. Ҳомиладорлик кофеин таъсирини ҳам узайтириши мумкин. Ҳомиладорликнинг сўнгги ҳафталарида кофеиннинг таъсири 10,5 соатгача давом этиши мумкин.

#саломатлик #озиқ_овқат

🦔 @tipratikan

Танамизга сув муҳимми?

Тана вазнининг 6-8% миқдорида намликни йўқотиш одамни ҳушидан кетишга, 10% галлюцинациялар ва ютиниш рефлексининг бузилишини келтириб чиқаради. 12% суюқликни йўқотиш юрак тўхташига олиб келади.

#инсон_танаси #саломатлик

🦔 @tipratikan

Кўпгина медузаларда ёруғлик чиқарадиган биолюминесцент органлар мавжуд. Ушбу ёруғлик уларга турли хил усулларда ёрдам бериши мумкин, масалан, ўлжани жалб қилиш ёки йиртқич ҳайвонларни чалғитиши.

#табиат #сув_ости_дунёси

🦔 @tipratikan

Aччиқ овқат умрни узайтиради

Гарвард соғлиқни сақлаш мактаби томонидан ўтказилган тадқиқотлар шуни кўрсатдики, кунига бир марта аччиқ овқат истеъмол қилиш ўлим хавфини 14 фоизга камайтиради. Қалампир каби аччиқ озиқ-овқат таркибидаги биоактив моддалар ёмон холестеролни камайтириши ва триглицеридларнинг соғлом даражасини сақлаб туриши мумкин.

#саломатлик #озиқ_овқат

🦔 @tipratikan

Овқат ҳазм қилиш

Бизнинг ошқозон-ичак трактимиздаги овқатнинг яшаш вақти соатлаб ўлчанади. Овқат ошқозонга тахминан 7 сония ичида тушади, аммо шундан сўнг уни ҳазм қилиш ва ассимиляция қилиш жараёни бошланади, бу кўп соатларга чўзилиши мумкин.

Тезлик овқатнинг изчиллиги ва таркибига боғлиқ, шунинг учун бўтқа ёки картошка пюреси, кабобдан кўра тезроқ ҳазм бўладм. Шунинг учун овқатни яхшилаб чайнаш жуда муҳим - катта бўлаклар секинроқ ҳазм қилинади ва кам ҳазм қилинади.

#инсон_танаси

🦔 @tipratikan

Дунёдаги энг катта ҳалқа (белга айлантирадиган)

#спорт

🦔 @tipratikan

Гранатанинг ишлаш механизми биласизми?
Марҳамат

#механизм

🦔 @tipratikan

Дунёдаги энг қиммат Леиcа 0 серияли камераси 2,4 миллион еврога сотилди. 0 серияли камералар деярли 100 йил олдин ишлаб чиқарилган.

#рекорд #техника

🦔 @tipratikan

Қариганимизда миямиз кичрайиб боради

60-70 йил ўтгач, нейронларнинг йўқолиши ақлий қобилиятнинг пасайишига ва хотиранинг заифлашишига олиб келади. Жараён муқаррар, аммо уни секинлаштириш мумкин.

Бу яна ёмон одатлардан воз кечишга, танангизни яхши ҳолатида сақлашга, шунингдек, оддий ақлий зўриқишларга ёрдам беради, масалан, кроссвордлар ечишга ёки шунчаки мутолаа қилишга.

#инсон_танаси #мия

🦔 @tipratikan

Жуда ҳам ажойиб ва ёқимли қизил қисқичбақалар.

#сувости_дунёси

🦔 @tipratikan

Фотосуратда дунёдаги энг қиммат шоколад келтирилган - бир донаси учун 1215 долларни ташкил этади. Шоколад қоғози тилла баргдан ясалган, шунинг учун шоколадни қоплама билан ҳам истеъмол қилиш мумкин.

#рекорд #озиқ_овқат

🦔 @tipratikan

Шакарнинг зарари чекиш билан бир хилда

Чекиш каби шакарни ҳам ҳаддан ташқари истеъмол қилиш юрак-қон томир тизимига таъсир қилади, қон томир хавфини оширади ва ҳатто саратоннинг айрим турларини ривожланишига ҳисса қўшиши мумкин.

Aгар кунига 6-8 ош қошиқдан кўп истеъмол қилмасангиз, хавф сезиларли даражада камаяди, аммо ким бу билан чекланган? Сиз, масалан, чой ва қаҳвага шакар қўшмаслигингиз мумкин, лекин барибир кўп миқдордаги шакарни истеъмол қиласиз, шу қаторда диетангизда турли хил ичимликлар, соуслар, ширинликлар ва таркибида шакар кўп бўлган бошқа овқатларда.

#саломатлик #озиқ_овқат

🦔 @tipratikan

Қулоқларга зарар етказиш

Узоқ вақт давомида баланд овозда қулоқчинлар билан мусиқа тинглаш эшитиш қобилиятини пасайишига ва қулоқларда патологик ўзгаришларга олиб келади. Бундан ташқари, қулоқчинлар бактериялар ўсишини 700 мартагача оширади.

85 дБ дан юқори бўлган доимий шовқин мембраналарга зарар етказади ва эшитиш қобилиятини пасайтиради. Болалар учун соғлиғига зарар етказмасдан тинглашнинг рухсат этилган максимал ҳажми 70 дБ ни ташкил қилади. 140 дБ ёки ундан юқори товушлар эшитиш қобилиятини дарҳол бузади ва тезда ўлимга олиб келади.

#инсон_танаси #қулоқлар

🦔 @tipratikan

Баландлиги 120 метр бўлган Виктория шаршараси баландлиги 100 метрдан ва кенглиги бир километрдан ошадиган дунёдаги ягона ҳисобланади.

#табиат #шаршара

🦔 @tipratikan