🎥مرور تصویری رخدادهای سال ۹۶

@tarikhirani

◼️داریوش شایگان درگذشت

🔹دکتر داریوش شایگان، پس از چند ماه بستری در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان فیروزگر، ساعت هفت و نیم صبح امروز دوم فروردین ۹۷ دار فانی را وداع گفت
@tarikhirani

✔️از بزرگراه کاشانی تا خیابان مصدق

🔻انتشار اسناد وزارت خارجه آمریکا، به جدال درباره آیت‌الله کاشانی دامن زد

🔹مارک گازیوروسکی، نویسنده کتاب «محمد مصدق و کودتای ۱۹۵۳ در ایران» به نقل از دو مامور بازنشسته سیا آورده وقتی تلاش اولیه برای سرنگونی مصدق ناکام ماند، آن دو مامور ۱۰ هزار دلار از طریق رابط ایرانی خود (احمد آرامش) برای کاشانی فرستادند تا دسته‌های بازار تهران را علیه مصدق بسیج کند. این استاد تاریخ به بی‌بی‌سی فارسی می‌گوید که معلوم نیست پول به کاشانی رسیده یا اگر هم رسیده، او خبر داشته که دلارها را سیا فرستاده بوده یا نه.

🔹۸ ماه پس از انتشار اسناد وزارت خارجه آمریکا، بی‌بی‌سی فارسی گزارش دیگری را در ۲۵ بهمن ۱۳۹۶ بنا بر اسناد آرشیو ملی آمریکا منتشر کرد که نشان می‌داد آیت‌الله کاشانی چند سال بعد از سرنگونی محمد مصدق در کودتای ۲۸ مرداد - در شرایطی که با حکومت پهلوی اختلاف پیدا کرده و خانه‌نشین شده بود - به دوایت آیزنهاور، رئیس‌جمهوری ایالات متحده نامه‌ای تظلم‌خواهانه نوشت و ابراز خرسندی کرد که «ایالات متحده آمریکا الگوی کشورهای امپریالیستی را دنبال نمی‌کند.»

🔹در هیچ سالی مانند ۱۳۹۶، دوگانه مصدق - کاشانی این‌گونه در فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی پررنگ و مطرح نشده بود تا جایی که با اقدام شورای شهر تهران در نامگذاری خیابان مصدق، برخی آن را در نقشه با بزرگراه کاشانی مقایسه کردند و طیف مقابل با بازگویی نظرات امام خمینی درباره مسلم نبودن مصدق و رفتاری که در دوره او با کاشانی شد، با این نامگذاری مخالفت کردند.

http://tarikhirani.ir/Images/news/1521713826_kashani1.jpg

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6235

@tarikhirani

✔️درگذشت غلامرضا پهلوی؛ شاهزاده دورگه

🔻پرونده نسل اول خاندان پهلوی بسته شد

🔹سال ۱۳۹۶، سال مطرح شدن دوباره دو غلامرضا بود؛ غلامرضا تختی که پنجاه سالگی درگذشتش بود و دومی غلامرضا پهلوی که مهمترین مظنون مرگ مشکوک جهان‌پهلوان بود که در اردیبهشت‌ماه درگذشت.

🔹بسیاری از دوستداران تختی که خودکشی او را باور ندارند معتقد بودند او به دستور غلامرضا پهلوی کشته شده است. اتهامی که هیچ‌گاه از سوی غلامرضا پهلوی پاسخ داده نشد و حتی پنجاه سال بعد از مرگ تختی نیز در ابهام ماند.

🔹غلامرضا پهلوی اما مانند برادران کوچکترش یک شرط اصلی برای ولیعهد شدن را نداشتند. آن‌ها از مادرانی قاجاری بودند و همین نسبت خونی باعث می‌شد تا آن‌ها به عنوان ولیعهد انتخاب نشوند. با این همه تا سال ۱۳۳۹ که رضا پهلوی به دنیا بیاید، این موضوع مطرح بود که غلامرضا پهلوی می‌تواند جانشین پدر و برادرش باشد.

http://tarikhirani.ir/Images/news/1521801868_gholamreza%20pahlavi2.jpg

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6236

@tarikhirani

✔️فرازوفرودهای خلیل ملکی؛ سوسیالیست عصیانگر

🔻انتشار مجموعه مقالات خلیل ملکی، چهره کامل‌تری از او ارائه داد

🔹در خوشبینانه‌ترین حالت هیچ پژوهشگری فکر نمی‌کرد خلیل ملکی ۴۸ سال پس از مرگش به یکی از چهره‌های سال ۱۳۹۶ تبدیل شود. اما بازخوانی مقالات متعددی که در زمان زندگی پرفراز و نشیبش نوشته او را به یکی از چهره‌های مورد بحث سالی که گذشت تبدیل کرد؛ مقالاتی که در پنج جلد به تفکیک نوع فعالیت سیاسی و فکری او به کوشش رضا آذری شهرضایی توسط نشر اختران منتشر و وارد بازار کتاب شد.

🔹ملکی در نوشته‌هایش از ضعف اخلاقی رهبران حزب توده و فساد آن‌ها بارها گله کرده و همین باعث شد که از حزب جدا شده و «نیروی سوم» که از مارشال تیتو الهام گرفته بود را بنیان بگذارد. نیروی سوم حزبی بود که نوعی کمونیسم و مارکسیسم ایرانی بود. او در زمان ملی شدن صنعت نفت یکی از حامیان دکتر مصدق بود. ملکی تا ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ با وجود آن که انتقادات زیادی به مصدق داشت اما اعلام کرده بود تا جهنم هم با دکتر مصدق همراه خواهد شد. او در روز دوم شهریور ۱۳۳۲ قبل از این که به زندان برود نامه سرگشاده پرحرارتی خطاب به مردم ایران نوشت و به انگلستان و آمریکا و شوروی بابت سرنگونی دکتر مصدق انتقادات تندی کرد. او حزب توده را دشمنی خطرناکتر از حکومت می‌دانست. ملکی بعد از آزادی از زندان علیه کنسرسیوم سخنرانی کرد. ملکی در ۱۰ سال آخر زندگی به شدت سرخورده و بیمار بود.

http://tarikhirani.ir/Images/news/1522048977_khalil%20maleki1.jpg

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6237

@tarikhirani

✔️چهره ناپیدای هویدا

🔻در مستند «هویدا» فیلم دادگاه او برای اولین بار پخش شد

🔹پخش مستند «هویدا؛ زندگی، زمانه و مرگ» در سال ۹۶ واکنش‌های زیادی را برانگیخت؛ برخی آن را مستندی جسور و برخی آن را مستند غیرقابل واقعی دانستند. روزنامه کیهان آن را مستندی افشاگر و اغواگر نامید و درباره آن نوشت: «علیرغم همه تلاش و سعی قابل تقدیر دوستان خانه مستند انقلاب اسلامی در ساخت مستند «هویدا؛ زندگی، زمانه و مرگ»، به نظر می‌رسد که برخی از نکات محوری زندگی و کارنامه سیاه این صدراعظم مرموز مغفول مانده و بعضی از مسائل نیز (علیرغم گفت‌و‌گو با اساتید معتبری همچون قاسم تبریزی و ابراهیم ذوالفقاری) متاسفانه توسط برخی کارشناسان نه چندان موثق، وارونه‌نمایی شده است.»

🔹مصطفی شوقی، کارگردان و نویسنده این مستند گفته «نسخه‌ای که در جشنواره حقیقت پخش شده، یک نسخه ۸۳ دقیقه‌ای و سینمایی است که من به آن نسخه ژورنالیستی می‌گویم. نسخه تلویزیونی این مستند هم در چهار قسمت تهیه شده است. نسخه تلویزیونی این مستند یک نگاه تحلیلی و تاریخی به ماجرا دارد و ما در نسخه سینمایی بیشتر به مرگ هویدا می‌پردازیم و ۴۰ دقیقه آخر آن به نوع دادگاهی شدن، مرگ و حتی محل دفن او پرداخته است.»

http://tarikhirani.ir/Images/news/1522051284_hoveyda1.jpg

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6238

@tarikhirani

▪️به ‌یاد شایگان، ایرانی گشوده ‌دامن
به قلم: مهندس عباس آخوندی

➖شایگان ایرانی و حکیمِ فرزانه‌ی بود که ایران را با دامن گشوده می‌دید و هویت را در میان جمع و در دادوستد با دیگران جستجو می‌کرد. او در رویارویی با جهان تجدد که یک ویژگی آن بریدگی از زمان ومکان است، از فرزانگان دلیری بود که حلقه‌ی ارتباط تاریخی و مکانی خویش را از یاد نبرد. در عین حالی‌که، هیچ‌گاه دریچه‌ی ذهن خود را بر دنیای جدید نبست. چه بسیار کسانی که دعوی هویتِ غیر غربی دارند لیک، راه‌کار را در بستن دروازه‌ها وغرّه‌شدن به خود در تنهایی و حصارِ بسته می‌بینند. شهامت اندیشگی شایگان در پذیرش خطر رویارویی با ساحت‌های گوناگون تفکر و سبک‌های زندگی در عینِ حرمتِ به خویش و فراموش نکردنِ خود به عنوان یک طرفِ گفتگو است.

➖به‌گمانِ من این مفهومِ اصیل ایرانی‌بودن است. فرهنگ و تمدن ایران‌شهری، بر ویژگی چهارراه بودن آن استوار است. آن‌که در میانه‌ی چهارراه اقامت گزیده و مسئولیت ایمنی کاروانیانِ مسافر را پذیرفته‌است باید راه‌ها را گشوده و موانع را از میان بر‌دارد. و آن‌که با توهم حفظ خویشتنِ خویش بر اطراف دژ می‌کشد، به‌واقع، دچار هزیمت شده و جان‌مایه‌ی تمدن ایران‌شهری را در نیافته‌است. از این‌رو، شایگان هم به شبه‌قاره توجه دارد و از این‌که عمر خویش را صرف شناخت لایه‌های ژرف مبانی شناخت و عرفان آن کرده‌است خشنود است. او هم‌زمان غرب را نیز وجدان کرده‌است و می‌داند که از رویارویی با آن گریزی نیست. ولی نکته‌ی مهم آن‌که او ایران را زندگی کرده‌است. افسون جدید هم غرب است و هم در هراس از آن، شرق‌زدگی بی‌معنی است. هرچند با واژگان هویت چهل‌تکه راحت نیستم و در جستجوی مایه‌ی چسبندگی این تکه‌ها هستم، آن را روی دیگر فرهنگ و تمدن ایران‌شهری می‌دانم که همواره پذیرای اقوام و زبان‌های گوناگون بوده بدون آن‌که هیچ‌یک را بر دیگری برتری دهد.

💢آن‌چه، مهم است با معنی‌بودن زندگیِ مدنیِ انسانی در این روزگار فشردگی زمان و مکان است. و برای ما ایرانیان ترجمان این معنی، یافتن راهی در حوزه‌ی تمدنی ایران‌شهری برای بالندگی و سازواری در جهان متجدد امروزی است.

🖌عباس آخوندی - فروردین‌ماه ۱۳۹۷

@tarikhirani

🎥رابطه ایرانیان با شعرا فراتاریخی است

🔹سخنان داریوش شایگان در مراسم رونمایی از کتاب «در جست‌و‌جوی فضاهای گمشده» و «پنج اقلیم حضور»

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6239

@tarikhirani

✔️وداع با خالق «آسیا در برابر غرب»

🔻داریوش شایگان پس از دو ماه اغما، از «زیر آسمان‌های جهان» رفت

🔹در سال ۱۳۵۶ «مرکز ایرانی گفت‌وگوی فرهنگ‌ها» با مشارکت تلویزیون ملی ایران و دانشگاه فارابی و موسسه تحقیقات و برنامه‌ریزی علمی و آموزشی توسط شایگان تأسیس شد که هدف نهایی‌اش ساماندهی سه مرکز وابسته به مرکز ایرانی گفت‌وگوی تمدن‌ها در کشورهای مصر، هند و ژاپن بود. به گفته شایگان «با توجه به برداشتی که از دگرگونی‌های شناخت‌شناسی معرفت داشتیم، آنچه ما واقعاً می‌خواستیم در مرکزمان انجام دهیم، تجدید گفت‌وگو با این تمدن‌های کهن و تلاش برای پایان دادن به این «تعطیلی تاریخی» و به عبارت دیگر از سر گرفتن ارتباطات نوین بین فرهنگی بود. مثلاً دغدغه‌های اصلی یک عرب، یک هندی و یک ایرانی با توجه به سنت‌هایشان چه می‌تواند باشد؟ ما می‌خواستیم گفت‌وگویی را دوباره از سر گیریم که به خاطر یورش‌های پی در پی جهان مدرن از هم گسسته بود. انقلاب ایران مهر پایان بر تمامی پروژه‌های متعدد ما گذاشت. گفت‌وگوی تمدن‌ها بعدها توسط رئیس‌جمهور پیشین محمد خاتمی به عنوان یک برنامه فرهنگی مجدداً شروع به کار کرد. این برنامه انعکاس گسترده‌ای در تمامی دنیا داشت. من نمی‌دانم آیا آن‌ها مقدمات فلسفی ما را در نظر گرفتند یا نه، اما می‌دانم که این ایده شکوفا گردید و تحت ریاست ایشان به موفقیت دست پیدا کرد.»

🔹شایگان در «آسیا در برابر غرب» می‌نویسد: «غرب‌زدگی نه فقط جهل نسبت به غرب و ناآگاهی به تقدیر تاریخی خودمان است، بلکه همراه با بیگانگی از خودمان نیز است.» او در مصاحبه با ماهنامه مهرنامه در دی‌ماه ۱۳۹۴ گفت: «من ضد چپ نیستم، اما از چپ‌زدگی بدم می‌آید. غرب‌زدگی هم معنایی ندارد. شما یا فرهنگ غربی را به خوبی می‌شناسید یا اصلاً این فرهنگ را نمی‌شناسید که می‌شوید غرب‌زده.»

http://tarikhirani.ir/Images/news/1522130906_shayegan.jpg

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6240

@tarikhirani

🖊 سیدمحمدخاتمی با صدور پیامی درگذشت داریوش شایگان را تسلیت گفت.

متن این پیام بدین شرح است:

بسم الله الرحمن الرحیم

بزرگی از اهالی شهر فرزانگی که با شاه‌بال اندیشه و تذکر بر فراز آسمان شرق و غرب پرواز کرده بود از میان ما رفت.
استاد دکتر داریوش شایگان امروزی بود، ولی هیچ‌گاه به سنت پشت نکرد. اهل فلسفه بود و جستجوگر عرفان در شرق و غرب. ایران را دوست می داشت و با اینکه با تقلید بیگانه بود، جان را به فضیلت دمخوری و ارادتمندی با بزرگ حکمت الهی و فرزانگی اسلامی، حضرت علامه طباطبایی و دیگر بزرگان این وادی آراسته بود.
این بزرگوار پس از سفری دراز در آفاق حکمت و هنر و اندیشه، به دیدار آفریدگاری شتافت که انسان را بیان آموخت و او را به بهشت جاودان فراخواند.
باشد که لطف و رحمت و مهربانی بیکران پروردگار شامل حال او گردد.
مصیبت درگذشت آن فقید سعید را به همه اصحاب فضل و فضیلت و به‌ویژه خاندان محترم او تسلیت عرض می کنم

سید محمد خاتمی
۵ فروردین ۱۳۹۷

📯 شما هم رسانه سیدمحمد خاتمی باشید و با بازنشر این پست خاتمی‌مدیا، تنها رسانه رسمی سیدمحمد خاتمی را به دوستان خود معرفی نمایید:

🌐 @khatamimedia

✔️روایت ناتمام «قائم‌مقام»
🔻آیا مستند آیت‌الله منتظری روایت منصفانه‌ای داشت؟

🔹 پس از اکران این مستند، مصطفی ایزدی، روزنامه‌نگار دیدارش با علی‌اکبر ناطق نوری در ۱۹ آذر ۱۳۹۶ را روایت کرد که درباره مستند «قائم‌مقام» گفته بود:‌ فیلم را آوردند. من دیدم و از آنان گله کردم که اگر می‌خواستید از من مطلبی هم در این فیلم داشته باشید، چرا نیامدید با من مصاحبه کنید و رفته‌اید از آرشیو مرکز انقلاب اسلامی استفاده کرده‌اید؟

🔹این فقط مستند «قائم‌مقام» نبود که در سال گذشته عزل آیت‌الله منتظری از قائم‌مقام رهبری را مورد توجه قرار داد، بلکه در بخشی از فیلمی که شاهد علوی، روزنامه‌نگار ساکن خارج از کشور از جلسه ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ منتشر کرد، آیت‌الله مشکینی رئیس مجلس خبرگان می‌گوید عده‌ای معتقدند که استعفای آیت‌الله منتظری از قائم‌مقامی امام خمینی، باید به تأیید خبرگان هم برسد و پس از آن می‌توان به موضوع تعیین جانشین پرداخت. در ادامه اکبر هاشمی رفسنجانی می‌گوید: «آیت‌الله منتظری در نامه‌ای استعفای خودشان را اعلام کردند و حضرت امام هم پذیرفتند. اگر خبرگان هم رأی بدهد که استعفا را پذیرفته می‌توانیم وارد مرحله بعد شویم.» رأی‌گیری انجام می‌شود و به اتفاق آرا و «به جز یکی دو نفر» همه به پذیرش استعفای آیت‌الله منتظری رأی می‌دهند.

در ۲۵ بهمن ۱۳۹۶، احمد منتظری در گفت‌وگویی با یک رسانه فارسی‌زبان خارج از کشور مدعی شد «احمد خمینی پدرم را تخریب می‌کرد تا خودش رهبر شود.» در پاسخ به گفت‌وگوی احمد منتظری درباره احمد خمینی، عباس سلیمی‌نمین، پژوهشگر تاریخ در یادداشتی که پایگاه اطلاع‌رسانی جماران منتشر کرد، نوشت: «از آنجا که راوی در راستای اهداف خاطرات تنظیمی برای آیت‌الله منتظری همچنان قصد پنهان کردن دلایل واقعی اختلاف امام با آقای منتظری را دارد می‌خواهد صرفاً بر اساس یک شنیده آن هم از فردی مجهول‌الهویه وانمود سازد که گویا تجدیدنظر خبرگان رهبری در انتخاب آیت‌الله منتظری برای رهبری آینده بر اساس زمینه‌چینی جهت انتقال رهبری از امام به مرحوم حاج احمدآقا بوده است.»

http://tarikhirani.ir/Images/news/1522254220_ghaemmagham.jpg

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6241

@tarikhirani

📌موافقت امام با استعفای آیت‌الله منتظری

📍روزنامه جمهوری اسلامی - ۹ فروردین ۱۳۶۸

http://www.tarikhirani.ir/fa/news/33/bodyView/5394

@tarikhirani

✔️۹۶ سال مصدق بود

🔻از انتشار اسناد کودتا تا نامگذاری خیابان مصدق

🔹خرداد سال ۱۳۹۶ دولت آمریکا با درخواست وزارت امور خارجه برای انتشار بخشی از اسناد موافقت کرد؛ اسنادی که بخشی از آن کتابی درباره کودتای ۲۸ مرداد و حواشی آن بود که به سقوط دولت دکتر مصدق منجر شد. وزارت امور خارجه آمریکا در سال ۱۹۸۹ کتاب اسناد مربوط به روابط ایران و دولت دوایت آیزنهاور را منتشر کرده بود که اسناد کودتا در آن گنجانده نشد. وزارت امور خارجه آمریکا همچنین پذیرفت که نسخه تکمیل شده‌ روابط ایران و آمریکا در دهه ۱۹۵۰ را چاپ کند که سرانجام ۱۵ ژوئن ۲۰۱۷ چاپ شد. البته در اسناد جدید بیش از ۸۰۰ اسم عامدانه حذف شده است.

در روزهای پایانی سال ۲۰۱۷ جزئیات دیگری از چند سند منتشر شد که روایت جدید دیگری از سقوط دکتر مصدق را نقل می‌کرد. بخش‌هایی از تاریخچه «زنده‌باد شاه!» دو بار در سال‌های ۲۰۰۰ و ۲۰۱۱ در دسترس عموم قرار گرفتند ولی هر دو این نسخه‌ها مشابه یکدیگر بودند و فقط بخش‌های محرمانهٔ ۱۳۹ صفحه را منتشر کرده و باقی جزئیات را همچنان محرمانه باقی نگاه داشته بودند.

🔹یکی از ماجراهایی که با نام مصدق همراه بود، بازسازی یادمان تاریخی او در ابن‌بابویه تهران بود. ماجرای این یادمان از زمانی آغاز شد که باربد گلشیری برنده جایزه دوسالانه مجسمه‌سازی اعلام کرد که قصد دارد یادمان تخریب‌شده‌ای که در سال ۱۳۵۸ در کنار آرامگاه شهدای سی تیر نصب شده را بازسازی کند.

🔹تغییر نام خیابان نفت به پیشنهاد سید محمود دعایی به شورای شهر آمد و در نهایت نیز تصویب شد. با تصویب شورای شهر در نهایت نام مصدق بعد از ۳۶ سال به خیابان‌های تهران بازگشت تا در سال ۹۷ در ذیل آدرس روزنامه اطلاعات به جای خیابان نفت نام خیابان دکتر محمد مصدق منتشر شود.

http://tarikhirani.ir/Images/news/1522491220_mossadegh2.jpg

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6242

@tarikhirani

📆مردم نظام جمهوری اسلامی را انتخاب کردند

🔹روز ۱۲ فروردین ۱۳۵۸، نتایج رفراندوم تغییر رژیم که روزهای ۱۰ و ۱۱ فروردین برگزار شد، اعلام گردید که طی آن ۹۸/۲ درصد مردم ایران به «جمهوری اسلامی» رای آری دادند. روزنامه کیهان در شماره روز ۱۲ فروردین ۵۸ خبر داد: «با ۱۸ میلیون رای، رژیم ایران، جمهوری اسلامی شد.» امام خمینی هم فرمود: ۱۲ فروردین روز نخستین حکومت الله است. در تقویم رسمی هم روز ۱۲ فروردین به عنوان «روز جمهوری اسلامی» نامگذاری شده است.

http://tarikhirani.ir/fa/events/3/EventsDetail/125

@tarikhirani

🎥 پیام امام خمینی پس از برگزاری رفراندوم جمهوری اسلامی که سید صادق طباطبایی قرائت می‌کند.

http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/5799

http://www.aparat.com/v/VSp79

@tarikhirani

✔️بهزاد نبوی: می‌خواستند قاتل رجایی معرفی شوم/ از بازجوها از عشق همسرم خبردار شدم/ زندان دوم برایم گران تمام شد

http://tarikhirani.ir/fa/news/36/bodyView/6243

@tarikhirani

🎥 بازدید گردشگران از اماکن تاریخی ایران در نوروز ۹۷

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6244

@tarikhirani

✔️روزنامه اطلاعات در شماره امروز خود از آدرس جدید (خیابان مصدق) استفاده کرد/ دعایی مدیرمسئول روزنامه پیشنهاددهنده تغییر نام خیابان نفت تهران به مصدق بود

@tarikhirani

✔️نامه داریوش فروهر از زندان قصر به دخترش پرستو
(از فیسبوک پرستو فروهر)

@tarikhirani

✔️روحانیونی که از سیا پول گرفتند

🔺اسناد تازه منتشرشده درباره نقش کاشانی در کودتای ۲۸ مرداد چه می‌گویند؟

http://tarikhirani.ir/fa/news/30/bodyView/6246

@tarikhirani