🟡Климаттың өзгеруі мен жаһандық жылыну туралы ғылыми дәлелдермен келіспейтін адамдар жаңа фейк ойлап тапты. Дүниежүзілік экономикалық форум климаттық хаосты тоқтату үшін адамдарды өз дәреттерін жеп, зәрді ішуге шақырған екен. Осындай ақпарат Instagram-да жарияланды. ДЭФ-ке қатысты мәлімдеме өтірік.

Дүниежүзілік экономикалық форумның ресми порталында мұндай үндеулер мен жаңалықтар жоқ. 2014 жылы онда Ноттингем университеті география кафедрасының доценті Сара Джуитттің мақаласы жарияланды. Автор адамдардың қалдықтарын қайта пайдаланудың ондаған жолын келтірген. Мақаланы жазуға Ұлыбританияда жаңа автобустардың желіге шығарылуы түрті болған. Қоғамдық көлікте отын ретінде ағынды суларды тазарту кезінде пайда болатын биометан пайдаланылған. Жарияланым авторы қалдықтарды жеуге немесе ішуге емес, қолда бар табиғи әлеуетті ұтымды пайдалануға және жаңартылатын энергетика технологияларын әзірлеуге шақырған.

Климаттың өзгеруімен күресу үшін көптеген елдер ағынды суларды тазарту технологиясын қолданады. Атап айтқанда, АҚШ пен Австралия. Намибияда 1968 жылдан бері ағынды суды ауыз суға айналдыруда. Бұл өте күрделі процесс. Алдымен суды фильтрден өткізеді, содан кейін тұндырып, осмостан өткізеді және химиялық өңдейді. Нәтижесінде, еш қорықпай ішуге болатын су шығады.

ДЭФ-тің климаттың өзгеруімен күресу үшін зәр мен нәжісті тұтынуға шақырғаны туралы фейк ақпарат биыл жазда әлеуметтік желілерде тарала бастады. Бұл фактчекерлердің назардан тыс қалмады. Жалған пікірді Climatefactchecks.org цифрлық платформасы, фейктермен күресетін Srilanka.factcrescendo.com үнді сайты, күн сайын шығатын америкалық USAtoday.com газеті және тағы басқалары жоққа шығарды.

🤥 Жоғарыда келтірілген дәлелдерге сүйене отырып, таралған ақпарат фейк деуге болады.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл

🟡Люди, не согласные с научными доводами об изменении климата и глобальном потеплении, придумали новый фейк. Якобы Всемирный экономический форум призвал людей есть собственные испражнения и пить мочу, чтобы остановить климатический хаос. Публикация с такой информацией появилась в Instagram. Утверждение, приписываемое ВЭФ, — ложь.

На официальном сайте Всемирного экономического форума нет ни новостей, ни публикаций с таким призывом. В 2014 году там вышла статья доцента кафедры географии Ноттингемского университета Сары Джуитт. Автор приводила десятки способов повторного использования человеческих отходов. Толчком для написания статьи стал выпуск на линию новых автобусов в Великобритании. В качестве топлива в общественном транспорте использовали биометан, который образуется при очистке сточных вод. Автор публикации призывала разумно использовать имеющийся природный потенциал и разрабатывать технологии возобновляемой энергетики, но никак не есть или пить собственные отходы.

Чтобы бороться с изменениями климата, многие страны используют технологии очистки сточных вод. В частности, этим занимаются в США и Австралии. В Намибии превращать сточную воду в питьевую начали с 1968 года. Это очень сложный процесс. Сначала воду фильтруют, потом отстаивают, затем следует осмос и химическая обработка. На выходе получается вода, которую можно пить без страха за свое здоровье.

Фейк о призыве ВЭФ употреблять мочу и фекалии, чтобы бороться с изменениями климата, начал курсировать в социальных сетях летом этого года. Это не могли оставить без внимания фактчекеры. Опровергли ложное утверждение портал Climatefactchecks.org, индийский сайт борьбы с фейками Srilanka.factcrescendo.com, ежедневная американская газета USAtoday.com и многие другие.

🤥 Исходя из приведенных доводов, можно утверждать, что распространяемое сообщение – фейк.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

🟡Әлеуметтік желілерде қызылша қауіпті ауру емес деп жазылуда. Бұл өтірік.

Шын мәнінде, қызылша — бұл өте жұқпалы, ауыр асқынулар мен өлімге әкелуі ықтимал вирус тудыратын ауа тамшылары арқылы таралатын ауыр ауру. Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының сайтындағы ақпаратқа сәйкес, 1963 жылы қызылшаға қарсы вакцина енгізіліп, барлық жерде вакцинация басталмайынша ірі эпидемиялар шамамен екі-үш жылда бір рет болып тұрған, жыл сайын шамамен 2,6 миллион адам көз жұмған. ДДСҰ-ның соңғы мәліметтері бойынша, әлемде 9 миллион адам ауру жұқтырған, ал қайтыс болғандар саны – 136000 адам, олардың көбі балалар.

Асқынулар соқырлық, энцефалит (мидың ісінуін және мидың ықтимал зақымдануын тудыратын инфекция), ауыр диарея және онымен байланысты ағзаның сусыздануы, құлақ инфекциясы, тыныс алудың ауыр проблемалары, соның ішінде пневмония түрінде болуы мүмкін.

Пневмония – ерте жастағы балалар арасында қызылшадан болатын өлімнің ең көп тараған себебі.

АҚШ-тың Ауруларды бақылау және алдын алу орталығының (CDC) мәліметтері бойынша, қызылшамен ауыратын әрбір 1000 баланың шамамен біреуінде энцефалит (мидың ісінуі) дамиды, бұл құрысуларға, кереңдікке немесе ақыл-ой кемістігіне әкелуі мүмкін. Қызылшаны жұқтырған әрбір 1000 баланың 1-3 тыныс алу және неврологиялық асқынулардан қайтыс болады.

Егер жүкті әйел қызылша жұқтырса, бұл ол үшін қауіпті және нәресте салмағы аз болып мерзімінен бұрын тууы ықтимал.

Асқынулар көбінесе 5 жасқа дейінгі балаларда және 30-дан асқан ересектерде кездеседі. Қызылша иммундық жүйені төмендетіп, ағзаның инфекциялардан қорғану қабілетін азайтады, нәтижесінде балалар әлсіз болады.

Қызылша жұқтырған бір адам байланыста болған егілмеген 10 адамның тоғызына жұқтыруы мүмкін. Науқас адам вирусты бөртпе пайда болғанға дейін төрт күннен бөртпе шыққанан кейін төрт күн аралығында ауру таратады.

🤥 Демек, ресми статистика қызылша қауіпті ауру емес деген пікірді жоққа шығарады. Таралған ақпарат шындыққа жанаспайды.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл

🟡В соцсетях пишут о том, что корь не является опасной болезнью. Это неправда.

На самом деле корь — это высококонтагиозное серьезное заболевание, передающееся воздушно-капельным путем, вызываемое вирусом, которое может привести к тяжелым осложнениям и смерти. На сайте Всемирной организации здравоохранения сказано, что до введения вакцины против кори в 1963 году и повсеместной вакцинации крупные эпидемии происходили примерно каждые два-три года и ежегодно вызывали примерно 2,6 миллиона смертей.

По данным ВОЗ, во всем мире численность заболевших оценивается на уровне 9 миллионов человек, а умерших – на уровне 136 000 человек, большинство из которых составляют дети.

Осложнения могут включать слепоту, энцефалит (инфекцию, вызывающую отек головного мозга и потенциальное повреждение головного мозга), тяжелую диарею и связанное с ней обезвоживание, ушные инфекции, серьезные проблемы с дыханием, в том числе пневмонию.

Пневмония является наиболее распространенной причиной смерти от кори среди детей раннего возраста.

По данным Центра по контролю и профилактике заболеваний США (CDC), примерно у 1 ребенка из 1000, заболевших корью, развивается энцефалит (отек головного мозга), который может привести к судорогам, глухоте или умственной отсталости. От 1 до 3 детей из 1000, заразившихся корью, умирает от респираторных и неврологических осложнений.

Осложнения чаще всего возникают у детей в возрасте до 5 лет и взрослых старше 30 лет. Сама по себе корь ослабляет иммунную систему и может заставить организм «забыть», как защищать себя от инфекций, в результате чего дети становятся чрезвычайно уязвимыми.

Один человек, заразившийся корью, может передать болезнь 9 из 10 своим невакцинированным близким контактам.

🤥 Таким образом, официальная статистика опровергает утверждение о том, что корь не является опасной болезнью. Распространяемое сообщение не соответствует действительности.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

🟡Instagram-да пайдаланушылар Oreo печеньелеріндегі таңбаларды мұқият қарауға шақыратын ақпарат тарады. Бұл тәттіге өндірушілер шайтанның крест және масондық белгілер қойылған екен. Бұл рас па? Анықтайық.

Oreo печеньесіндегі оккульттік кескіндер туралы теория Қазнетке ол 9 жыл бұрын тараған ағылшын тілді интернеттен келген. Нүкте, гүл, сызықша ол кезде ежелгі масон қолөнерінің үш дәрежесі деп саналды. Десерттің ортасында тамплиар рыцарларының Лотарингтік крест байқалған, ал айналасындағы нүктелер шеңбер бойымен бес бұрышты жұлдызды құраған. Бұл парамасон орденінің пішіні.

Қастандық теориясы фактчекерлердің қызығушылығын оятты. 2017 жылы Snopes сайтында үлгілер әлем бойынша ең көп сатылатын қаптамадағы печеньелердің біріне қалай салынғанын анықтады. Десерттің дизайны ондаған жылдар бойы өзгеріске ұшырауда. Алдымен печеньелерге ботаникалық сурет, содан кейін түркептерлер салынды. Қазіргі бейнелер 1952 жылы жасалған суретке көбірек ұқсайды. Ол кезде печеньелерді Nabisco компаниясы шығарған. Суретті әзірлеушілердің арасында дизайнер Уильям Тернье бар. АҚШ-тың Mental Floss журналы Терньенің баласы Биллден печенье оюларында мағына бар ма деп сұрады. Уильям дін немесе басқа рухани ағындарға сенбейді екен. Ол үшін бастысы десерттің эстетикалық көрінісі болған. Дизайнер төрт жапырақты гүлі бар кұреңоттан шабыт алған. Демек, печеньеде рыцарлардың кресттері емес, әйгілі күреңоттың стильдік бейнесі бейнеленген.

Видеода айтылған «шайтан кресті» – бұл Nabisco компаниясының логотипі. Уақыт өте келе ол өзгертілді, бірақ «антенна» – екі көлденең сызық бір тік сызықты кесіп өтетін сурет қалды. Негізге венециялық баспашының белгісі алынған. Бұл жақсылықтың жамандықты жеңуінің белгісі. Бұл символ жүздеген жылдар бұрын пайда болған.

🤥 Oreo печеньелеріндегі суреттердің пайда боулына қатысты қастандық теориясы негізсіз. Бәрін түсіндіруге болады, суреттердің оккульттік ғылымдарға қатысы жоқ.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл

🟡В Instagram распространяют пост, в котором пользователей призывают присмотреться к символам на печенье Oreo. Якобы на эту сладость производители наносят сатанинские кресты и масонские знаки. Выясняем, правда ли это.

В Казнет теория об оккультных изображениях на печенье Oreo пришла из англоязычного Интернета, где появилась 9 лет назад. Точки, цветы, тире назвали тогда тремя степенями древнего ремесла масонов. В середине десерта увидели Лотарингский крест рыцарей-тамплиеров, а по окружности точки соединили в пятиконечную звезду. Такую форму имел парамасонский орден.

Конспирологическая теория заинтересовала фактчекеров. В 2017 году сайт Snopes выяснил, как появились узоры на самом продаваемом печенье в упаковке во всем мире. Дизайн десерта подвергался изменениям в течение нескольких десятилетий. Сначала это был ботанический узор, затем на печенье появились горлицы. Сегодняшнее оформление больше похоже на отпечаток, который разработан в 1952 году. Тогда печенье выпускала компания Nabisco. Среди разработчиков оформления называют дизайнера Уильяма Тернье. Журнал из США Mental Floss узнал у сына Тернье Билла, есть ли религиозная подоплека в узорах печенья. Оказалось, что Уильям не был увлечен религией или какими-то другими духовными практиками. Вдохновением для дизайнера стал кипрей (он же иван-чай), имеющий четырехлепестковый цветок. Таким образом, на печенье не кресты рыцарей-храмовников, а стилизованное изображение всем известного растения — иван-чая.

«Сатанинский крест», о котором говорят в видео, – это логотип компании Nabisco. Со временем он также претерпевал изменения, но «антенна» – две горизонтальные линии пересекают одну вертикальную – осталась. За основу был взят знак венецианского печатника. Он означал победу морального и духовного над злом и материальным. Этот символ появился сотни лет назад.

🤥 Конспирологическая теория о происхождении узоров на печенье Oreo безосновательна. Все объяснимо и не имеет отношения к оккультным наукам.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

🟡Instagram әлеуметтік желісінде әйелдер Beta Tea фирмасының шайының қаптамасын ашып, оның ішінен белгісіз ақ капсулалар тапқан видео тарады. Автордың айтуныша, бұл адамды өлтіретін ұсақталған таблеткалар. Мұның бәрі ескі фейк.

Beta Tea вирмасының пакеттелген шайындағы ақ «таблеткалар» туралы хабарламаларды Ресей тұрғындары 2020 жылдың басында таратқан. Аталған өндірушінің шайы Қазақстанда да сатылатындықтан, бұл роликтер елімізде де жариялануда.

Аса қауіпті таблеткалар туралы видео 2020 жылы жоққа шығарылған. Шай пакеттеріндегі ақ бөлшектер таблетка емес, хош иістендіргіштер. Олардың көбі ұшпа қосылыстар болып табылады және аз уақыттың ішінде жойылады. Шайдың хош иісін ұзақ уақыт сақтау үшін хош иісті қоспалар ақ түсті крахмалмен біріктіріледі. Дәл осы түйіршіктерді қолданушылар таблетка деп қателескен.
Айта кетейік, Қазнетте таралған видеода пайдаланушылар «лимон және жалбыз» хош иісі бар шайды тексереді. Ал Рунетте танымал болған басқаларында бергамот қосылған шай пакеттері ашып көрсетіледі.

🤥 Хош иістендірілмеген шай көрсетілген «таблеткалары» бар роликтер жоқ.
Қорыта айтқанда, видеода белгісіз қауіпті таблеткалар емес, пакеттелген шайдың бөлігі ретінде крахмалға қосылған хош иістендіргіштің түйіршіктері көрсетілген.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл

🟡В социальной сети Instagram распространяется видео, на котором женщины вскрывают пакетик чая фирмы Beta Tea и находят в нем неизвестные капсулы белого цвета. Автор утверждает, что это раскрошенные таблетки, которые могут убить человека. Все это старый фейк.

Сообщения о белых «таблетках» в пакетированном чае фирмы Beta Tea начали распространять жители России еще в начале 2020 года. Поскольку чай от этого производителя можно купить и в Казахстане, то пугающие ролики стали обретать популярность и среди граждан нашей страны.

На самом деле видео о смертельно опасных таблетках опровергали еще в 2020 году. Белые частички в пакетиках чая – это вовсе не таблетки, а ароматизаторы. Дело в том, что многие из них представляют собой летучие соединения и могут выветриться за очень короткий срок. Чтобы чай сохранял свой аромат долго, ароматические добавки соединяют с крахмалом, имеющим белый цвет. Именно такие гранулы пользователи и приняли за таблетки.

Отметим, что на видео, распространяемом в Казнете, пользователи проверяют пакетик чая с ароматом лимона и мяты. А на других, ставших популярными в Рунете видео, вскрывают пакетики чая разных производителей с бергамотом.

Подобных роликов с «таблетками», на которых демонстрировался бы чай без ароматизаторов, нет.

🤥 Из этого следует, что на видео показаны гранулы соединенного с крахмалом ароматизатора в составе пакетированного чая, а вовсе не опасные таблетки неизвестного происхождения.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

🟡Қазақстандықтар әлеуметтік желілерде «ақымақ» сөзі грек тілінен аударғанда «саясатпен айналыспайтын адам» дегенді білдіреді деп жазуда. Бұл олай емес.

«Ақымақ» сөзі ежелгі грек тілінен шыққан. Ол Idios туынды сын есімінен пайда болғанжәне «меншікті» немесе «жеке» дегенді білдіреді. Кейіннен idiōtēs зат есімі пайда болды, ол «жеке адам» мағынасында қолданылды, яғни көпшіліктің назарын өзіне аудармайтын және мемлекеттік қызметтер атқармайтын адам. Сондай-ақ, бұл сөз кәсіби білімі жоқ адамдарға қатысты қолданылған.

Кейіннен бұл сөз неміс, француз, орыс және басқа тілдерге еніп, біртіндеп «ақымақ адам» деген қазіргі мағынасына ие болды.

🤥 Демек, «ақымақ» сөзінің этимологиясының саясатқа жанама қатысы бар, ал сөздің өзі «саясатпен айналыспайтын адам» деген мағынада қолданылмаған. Демек, таралған ақпарат жалған.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл

🟡Казахстанцы в социальных сетях утверждают, что слово «идиот» в переводе с греческого языка означает «тот, кто не занимается политикой». Но на самом деле это не так.

Слово «идиот» действительно происходит из древнегреческого языка. Оно появилось в качестве производной формы от прилагательного Idios, означающего «собственный» или «частный». Позже возникло существительное idiōtēs, которое употреблялось в значении «частный человек», который не привлекал к себе внимания общественности и не занимал государственных должностей. Также этим словом могли назвать людей, не имеющих никаких профессиональных знаний.

Позже слово попало в немецкий, французский, русский и другие языки и постепенно обрело современное значение «глупый человек».

🤥 Следовательно, этимология слова «идиот» связана с политикой весьма косвенно, а само слово не употреблялось в значении «тот, кто не занимается политикой». Следовательно, распространяемое сообщение – ложь.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

Ғарышқа ұшу – бұл қойылым деген теорияны дәлелдейтін видеодағы алғашқы кадрлар контекстен үзіп алынған. Скафандр киген ғарышкерлер су астында жабдықты жөндеп жатқан видео түпнұсқа, бірақ ол арқылы ғарышқа ешкім ұшпаған дегенді дәлелдеуге тырыспаған. Кадрлар 1970 жылдары Халықаралық ғарыш станциясы ұшырылғанға дейін түсірілген. Толық киім киіп, судың астында жаттығу жасау ғарышкерлерді ХҒС-та жұмыс істеуге, соның ішінде ғарышқа шығуға дайындаудың бір бөлігі болды.

Одан әрі роликте ХҒС видеолары хромакей аясында әртүрлі сымарқандар мен арнайы эффектілерді қолдана отырып түсірілетіні көрсетілген кадрлар келтірілген. Оның бәрін NASA-дағылар жоққа шығарды.

«Реквизиттер, жасыл экран, сымарқандар немесе имитацияланған су астындағы нысандар ғарыш станциясының нақты уақыттағы жұмысын ешқашан алмастыра алмайды», – деді NASA орталығының Хьюстондағы өкілі Сандра Джонс Associated Press порталына.

Халықаралық ғарыш станциясының бар екені және Жер орбитасына жақын орналасқандығын өздеріңіз көре аласыздар. ХҒС – түнгі аспанындағы Солтүстік жартышардың үшінші ең жарқын нысаны. Станция жолаушылар лайнерлерінен әлдеқайда жоғары орналасқан жарқыраған ұшып келе жатқан ұшаққа ұқсайды. ХҒС-тың аспанда орналасқан жерін NASA сайтында жарияланған арнайы интерактивті картаның көмегімен бақылауға болады.

ХҒС-тан қосылған тікелей эфирлерді, зымыран мен NASA станцияларын ұшыруды да ұйымның ресми сайтынан көруге болады. Сондай-ақ зымырандарды ұшыру трансляциялары «Роскосмос» ресми порталында көрсетіледі.

🤥 Яғни, таралған видеоға сенбеген жөн. Халықаралық ғарыш станциясы Ғарышта орналасқан, ал бұл олай емес деп дәлелдеу әрекеттерінің барлығы манипуляция немесе бұрмалау болып табылады.

@stopfake_kz - шындықты бірден білу үшін жазыл

Первые же кадры на видео, призванном доказать теорию о том, что полеты в космос – это постановка, оказываются вырванными из контекста. Сам ролик, в котором астронавты в скафандрах чинят оборудование под водой, подлинный, однако с его помощью никто не пытался сфальсифицировать полеты в космос. Съемка была сделана в 1970-х годах, до того, как была запущена Международная космическая станция. Тренировки в полной экипировке под водой были частью подготовки астронавтов к работе на МКС, в том числе к выходам в открытый космос.

Далее в распространяемом в соцсетях видео следует подборка кадров, на которых якобы показано, что видео с МКС снимают на фоне хромакея с использованием различных тросов и спецэффектов. Это утверждение уже опровергли в NASA.

«Никогда реквизит, зеленый экран, тросы или моделируемые подводные объекты не подменяют реальную работу космической станции в реальном времени», — сообщила порталу Associated Press представитель центра NASA в Хьюстоне Сандра Джонс.

В том, что Международная космическая станция реальна и действительно находится на околоземной орбите, можно убедиться лично. МКС – это третий по яркости объект в ночном небе Северного полушария. Станция похожа на ярко светящийся летящий самолет, только расположенный гораздо выше обычных пассажирских лайнеров. Отследить местоположение МКС в небе можно при помощи специальной интерактивной карты, опубликованной на сайте NASA.

За прямыми эфирами с МКС, запусков ракет и станций NASA также можно следить на официальном сайте организации. Также трансляции запусков ракет размещаются на официальном портале «Роскосмоса».

🤥 Все это говорит о том, что доверять распространяемому видео не нужно. Международная космическая станция действительно находится в космосе, и все попытки доказать обратное являются либо манипуляциями, либо фальсификациями.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

🟡Қазақстандықтар Желіде АҚШ-тың Ұлттық денсаулық сақтау институтының жаңа зерттеуі маскаларда қатерлі ісік пен құрысуды тудыруы ықтимал қауіпті ұшпа заттардың бар екенін дәлелдегені туралы мақаланы талқылауда. Яғни, маска тағу онсыз жүргеннен әлдеқайда қауіпті, тіпті вирустық аурулар маусымы кезінде де. Бұл рас па? Тексерейік.

Маскалар мен олар шығаратын қауіпті ұшпа органикалық қосылыстарды (ҰОҚ) зерттеу туралы мақала Daily Mail порталында 2023 жылдың 27 тамызында жарияланды. Оның тақырыбында маска тағу қауіпті деп жазылған, өйткені олар құрысулар мен қатерлі ісік ауруын тудыруы мүмкін. Бұған N95 маска үлгісінде ҰОҚ концентрациясының жоғары болуы себеп.

Бір қызығы, мақалада маскалардың қауіптілігі туралы ескертетін зерттеуге сілтеме жасалмаған.

Түпнұсқа ғылыми жұмыста N95 маскаларда ҰОҚ концентрациясының жоғары екендігі туралы сөз жоқ.

Зерттеуде KF94 маскалары – америкалық N95 аналогы болып табылатын корейлік бір реттік маскалар туралы жазылған.

Ғалымдар бірнеше түрлі өндірушілердің маскаларының құрамын тексеріп, кейбір қорғаныс құралдарында аталған заттар концентрациясы басқаларға қарағанда көбірек болатынын анықтады. Алайда, тіркелген ең жоғары көрсеткіштер АҚШ-тың Ұлттық еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау институты (NIOSH) белгілеген сыни деңгейден 100-1000 есе төмен болды. Сонымен қатар зерттеушілер еңбектің соңғы бөлімінде маскаларды ашық жерде жарты сағат ұстап тұрса, ондағы ҰОҚ деңгейі бірнеше есеге төмендейді және адам денсаулығына ешқандай қауіп төндірмейді деп жазған.

🤥 Демек, Daily Mail-де жарияланған мақала оқырмандарды шатастырады, онда түпнұсқа зерттеуде жоқ бұрмаланған ғылыми деректер келтірілген. Маскаларда құрысулар мен қатерлі ісік тудыратын заттардың қауіпті концентрациясы жоқ.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл

🟡Казахстанцы в Сети обсуждают статью о том, что новое исследование Национального института здравоохранения США доказало наличие в масках опасных летучих веществ, способных вызывать рак и судороги. Следовательно, носить маску гораздо опаснее, чем ходить без нее, даже в разгар сезона вирусных заболеваний. Проверяем, так ли это на самом деле.

Статья об исследовании масок и выделяемых ими опасных летучих органических соединений (ЛОС) была размещена на сайте Daily Mail 27 августа 2023 года. Уже в заголовке сказано о том, что носить маски опасно, так как они могут спровоцировать судороги и даже рак. Причина тому – это запредельно высокие концентрации ЛОС в масках модели N95.

Примечательно, что нигде в статье не было ссылки на само исследование, якобы предупреждающее об опасности масок.

Тем временем в оригинальной научной работе ничего о запредельно высоких концентрациях ЛОС в масках N95 не говорилось.

В исследовании речь шла о масках KF94 – корейских одноразовых масках, являющихся аналогами американских N95.

Ученые проверяли маски нескольких разных производителей на содержание ЛОС и обнаружили, что в некоторых защитных средствах их действительно больше, чем в других. Однако даже самые высокие зафиксированные ими показатели были в 100-1000 раз ниже критического уровня, установленного Национальным институтом безопасности и гигиены труда США (NIOSH). Более того, как указали исследователи в заключительной части своей работы, если распакованные маски подержать полчаса на открытом воздухе, то уровень ЛОС в них снижается в разы и определенно не может представлять никакой опасности для здоровья человека.

🤥 Таким образом, статья, опубликованная в Daily Mail, вводит читателей в заблуждение и приводит искаженные научные данные, которых нет в оригинальном исследовании. В масках нет опасных концентраций веществ, вызывающих судороги и рак.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

🟡Facebook-те ҚР Президентінің суреті бар жыл соңына дейін әрбір қазақстандықтың картасына 150 мың теңгеден түсетіні туралы пост жарияланды. Бұл фейк.

Қазақстанның мемлекеттік органдарының сайттарында, оның ішінде ҚР Президентінің akorda.kz сайтында мұндай төлемдер туралы ресми ақпарат жоқ. Бұл туралы бұқаралық ақпарат құралдарында да хабарланбады.

Аталған ақпаратты жариялаған «Өтемақы орталығы» деп аталатын аккаунтта фейк парақшаның барлық белгілері байқалады. Профильде келтірілген мәліметтерде +52 коды бар байланыс телефоны жазылған, бұл Мексиканың коды. Ал суретке Қазақстанның елтаңбасы қойылған. Бірақ жарияланымдар лентасында оның орнында бұрын Беларусь Республикасының елтаңбасы болғанын көруге болады.

Бұл киберқылмыскерлердің әрекеті. «Өтемақы орталығы» арқылы өтемақы төлеу – бұл ескі алаяқтық схема, ҚР мемлекеттік техникалық қызметінің KZ-CERT сарапшылары ол туралы 2020 жылы қазақстандықтарға ескерткен болатын.

🤥 Демек, таралған ақпаратқа сенбеген жөн.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл

🟡В Facebook распространяется пост с фотографией президента РК о том, что под конец года каждый казахстанец получит на карту выплату от 150 тысяч тенге. Это фейк.

На сайтах госорганов Казахстана, в том числе и на сайте президента РК akorda.kz, нет официальной информации о подобных выплатах. Ни о чем подобном не сообщалось и в средствах массовой информации.

Аккаунт под именем «Компенсационный центр», опубликовавший это сообщение, имеет все признаки фейковой страницы. В информации профиля указан контактный телефон с кодом +52. Это код Мексики. В качестве аватара использовано изображение герба Казахстана, но в ленте публикаций видно, что ранее вместо него использовали изображение герба Республики Беларусь.

Так действуют киберпреступники. Выплата компенсаций через одноименный центр — это старая мошенническая схема, о которой еще в 2020 году предупреждали казахстанцев эксперты Государственной технической службы РК KZ-CERT.

🤥 Таким образом, верить распространяемой информации не нужно.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

🟡Әлеуметтік желілерде канадалық дәрігер Алан Шумейкердің COVID-19 қарсы вакцинаның жанама әсерлері туралы айтқан сөзінен үзінді таралуда. Оның айтуынша, екпеден кейін адамдардың 5-9%-ында жүрегіне зақым келтіреді. Ал миокардит диагнозы қойылғандардың жартысы 5 жыл ішінде қайтыс болады. Мұндай мәлімдемелерге ғылыми негіз жоқ, олар жалған.

Онтариодағы отбасылық дәрігер Алан Кристофер Шумейкер COVID-19 пандемиясы туралы жалған ақпаратты жиі таратады. 2023 жылдың қаңтарында оның медициналық лицензиясы тоқтатылды. Бұған дейін ол Канадада коронавирусқа қарсы егілгеннен кейін 2 ай ішінде 80 дәрігер кенеттен қайтыс болды деп мәлімдеген. Францияның AFP ақпарат агенттігі бұл фактілерді тексерді. Олар некрологтар мен жаңалықтар ленталарын зерттеп, канадалық медициналық қауымдастыққа сауал жолдаған. Барлық деректер ақпараттың жалған екенін көрсетті.

Сондай-ақ, онтариолық дәрігер SARS-CoV-2 вирусына қарсы вакциналар иммундық жүйені бұзып, өлімге әкелетінін айтты. Бұл Moderna және Pfizer вакцинацияларына қатысты айтылған. Канададағы Қоғамдық денсаулық сақтау және АҚШ-тағы Nebraska Medicine вакциналарға мониторинг жүргізіп, оларды қауіпсіз деп жариялады. Екпелер ағзаға зиян тигізбейді, ДНҚ-ны өзгертпейді, тек вирусқа қарсы бағытталған.

Шумейкер айтқан миокардит – бұл жүрек бұлшықетінің қабынуы. Осыған байланысты жүректің қанды айдауы нашарлайды.

COVID-19 қарсы вакцинациядан кейін миокардит болуы мүмкін екенін медициналық зерттеулер де көрсетті. Бірақ мұндай жанама әсері өте сирек кездеседі және бірнеше апта ішінде жойылады. Сонымен қатар, Роберт Кох институты коронавирустық инфекцияны жұқтырудың адам денсаулығына тигізетін кері әсері вакцинация қаупінен әлдеқайда жоғары деп мәлімдеді.

🤥 COVID-19 қарсы вакцинация Шумейкер айтып отырғандай көп адамдарда жүрек-қан тамырлары ауруларын тудыратынына ғылыми дәлелденген бірде-бір факті жоқ. Оның барлық мәлімдемелері медициналық тұрғыдан дәлелденбеген және адамдарды шатастырады.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл

🟡В соцсетях распространяют отрывок из выступления канадского врача Алана Шумейкера о побочных эффектах от вакцины против COVID-19. По его словам, после прививки поражение сердца получают от 5 до 9% человек. А половина из тех, у кого диагностирован миокардит, якобы умрет в течение 5 лет. Для этих утверждений нет научных оснований, они ложны.

Семейный врач из Онтарио Алан Кристофер Шумейкер часто распространяет дезинформацию о пандемии COVID-19. В январе 2023 года его медицинская лицензия была приостановлена. Ранее он заявлял, что в Канаде после прививки от коронавируса в течение 2 месяцев внезапно скончалось 80 врачей. Эти факты проверило французское информационное агентство AFP. Оно изучило некрологи и новостные ленты, отправило запрос в Канадскую медицинскую ассоциацию. Все данные показали, что информация была ложной.

Также врач из Онтарио говорил, что вакцины от вируса SARS-CoV-2 губят иммунную систему и приводят к смерти. Речь шла о прививках от Moderna и Pfizer. Общественное здравоохранение Канады и Nebraska Medicine в США провели мониторинг вакцин и объявили их безопасными. Прививки не несут вреда организму, не меняют ДНК, а нацелены только на борьбу с вирусом.

Миокардит, о котором говорит Шумейкер, — это воспаление сердечной мышцы. Из-за этого сердце хуже перекачивает кровь.

Развитие миокардита после вакцинации от COVID-19 возможно, это признают и медицинские исследования. Но этот побочный эффект наступает очень редко и проходит в течение нескольких недель. Более того, в Институте имени Роберта Коха заявляют, что негативные последствия для здоровья человека от заражения коронавирусной инфекцией намного выше, чем риск от вакцинации.

🤥 Нет ни одного научно доказанного факта, что прививки от COVID-19 приводят к сердечно-сосудистым заболеваниям такого количества людей, о котором говорит Шумейкер. Все его высказывания не имеют медицинских доказательств и просто вводят в заблуждение.

@stopfake_kz — подпишись, чтобы сразу узнать правду

🟡Instagram-да түйежапырақтың шырынын дәрі ретінде жарнамалануда. Ол ойық жара мен гастритті, мастопатия мен бедеулікті, қант диабеті мен гепатитті, тіпті онкологиялық ауруларды емдейді екен. Бұл халықтық емдеу әдісі қауіпсіз бе, ол аталған аурулардың бірін болса да, емдей ала ма, жоқ па? Анықтайық.

Халықтық медицинада түйежапырақ шырыны (түйеошаған, ошаған) қан мен лимфаны тазарту үшін қолданады, сонымен қатар ол бауыр мен асқазан-ішек жолдарын тазартады. Өсімдік антиоксиданттарға бай, құрамында дәрумендер мен минералдар көп.

Ресми медицина түйежапырақ өт айдайтын және қабынуға қарсы препараттармен кешенді терапияның бөлігі ретінде пайдаланылады. Түйежапырақ тамырын қазақстандық дәріханалардан сатып алуға болады. Бұл дәрі емес, биологиялық белсенді қоспа. Өсімдік ағза үшін флавоноидтер көзі ретінде болады, ал олар өз кезегінде зат алмасу процестерін жақсартады, қанның ұюын төмендетеді, капиллярлардың сынғыштығын азайтады.
Түйежапырақтың қант диабетін, онкологияны немесе басқа ауруларды емдеу үшін қолданылатынына ғылыми дәлел жоқ. Слоан-Кеттеринг америкалық мемориалдық онкологиялық орталығының порталында өсімдіктің толық сипаттамасы жазылған. Зертханаларда жүргізілген зерттеулер түйежапырақ бактериялар мен саңырауқұлақтардың өсуін тоқтата алатынын көрсетті. Бірақ бұған қатысты терең зерттеулер жүргізілмеген.

2015 жылы түйежапырақтың репродуктивті функцияға қалай әсер ететінін анықтау үшін қант диабетімен ауыратын тышқандарға эксперименттер жүргізілді.

2002 жылы егеуқұйрықтарға жүргізілген тәжірибелер түйежапырақтың бауырдың алкогольге байланысты зақымдануын қалпына келтіретінін көрсетті. Бірақ лопуханың адамның бауырына қалай әсер ететіні әлі белгісіз.

🤥 Түйежапырақ шырынын қолданар алдында дәрігермен кеңесіңіз. Естеріңізде болсын, дәстүрлі медицинаның ешбір құралы дәрі-дәрмектерге балама бола алмайды.

@stopfake_kz — шындықты бірден білгің келсе, жазыл