Sputnik Аԥсны
664 subscribers
1.22K photos
2.15K videos
3.28K links
Ажәабжьқәа – аԥсышәала!

Шәнапы аҵажәҩы, шәазҿлымҳаз ҳхатәы бызшәала раԥхьаӡа акәны ицәажәо аканал
Download Telegram
Аԥсны амаининг-фермақәа уахыки-ҽнаки 500 нызқь киловатт рҟынӡа афымцамч нырхоит ҳәа иҳәеит "Амшынеиқәафымцамч" аиҳабы Ҭемыр Џьынџьал аенергетикатә шәарҭадараз аштаб аилатәараҿы.

"Имҩаԥгаз анализқәа инарықәыршәаны, ареспубликаҿы амаининг ҩаԥхьа мҽхакы ҭбаала аусура иалагеит, уи ҳара иаабоит араионқәа ирымоу ахархәара ала ", — ҳәа азгәеиҭеит иара.

Џьынџьал иҳәеит закәаншьаҭада акриптовалиута арҳара аҿагылара шырӷәӷәатәу.
Иахьа Аԥсны Урыстәылантәи иаиуа афымцамч инықәырԥшшәа жәабран 18 рҟынӡа иҳазхоит.

Убри азоуп ажьырныҳәа 8 инаркны алашара аамҭа-аамҭала арцәара аамҭеихша ҩ-сааҭк зацлаз ҳәа иҳәеит "Амшынеиқәафымцамч" аиҳабы Ҭемыр Џьынџьала аенергетикатә шәарҭадараз аштаб аилатәараҿы.

Иҳәеит аԥхьаҟатәи аҭагылазаашьа амши афымцамч ахархәареи ишрыхҟьо. Убри аҟнытә акриптовалиута арҳара аҿагылара ишацҵатәу.

📎 Ԥхынҷкәын 23 инаркны ареспублика Урыстәылантәи агуманитартә фымцамч аиуеит, иааизакны уи 327 миллион кВт⋅сааҭ аҟынӡа инаӡоит.
Sputnik Аԥсны
Иахьа Аԥсны Урыстәылантәи иаиуа афымцамч инықәырԥшшәа жәабран 18 рҟынӡа иҳазхоит. Убри азоуп ажьырныҳәа 8 инаркны алашара аамҭа-аамҭала арцәара аамҭеихша ҩ-сааҭк зацлаз ҳәа иҳәеит "Амшынеиқәафымцамч" аиҳабы Ҭемыр Џьынџьала аенергетикатә шәарҭадараз аштаб…
Урыстәылантәи иҳауа афымцалашара анынҵәалак ашьҭахь Аԥсны даҽа 150 миллион киловатт аҭаххоит ЕгрыГЕС ишахәҭоу еиԥш аусура иалагаанӡа ҳәа иҳәеит "Амшынеиқәафымцамч" анапхгаҩы Ҭемыр Џьынџьал.

"Урыстәылантәи иҳауа алашара есыҽны 500 нызқь кВт⋅сааҭ амчхара иагхоит амаининг фермақәа русура иахҟьаны", — ҳәа азгәеиҭеит иара.
Амаининг-фермақәа реиҳара иаӡәымкәа аԥшәмацәа рымоуп, уи ашьаустә ҭакԥхықәра аҽацәыхьчара алнаршоит ҳәа иҳәеит Аԥсны аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистр инапынҵақәа назыгӡо Роберт Кьиут аенергетикатә шәарҭадара аштаб аилатәараҿы.

Иара иажәақәа рыла, Ашьаустә закәанԥҵара иаҵанакуа ахархәара амҽхак 300 кВт⋅сааҭ ауп, убри аҟнытә ари астандарт аиҵатәра ахәҭоуп. Убри анаҩсгьы, аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистрра ажәалагала ҟанаҵоит амаининг-ферма ахьықәгылоу аҭыԥ иазхьаԥшлазарц, аиқәыршәагақәа зтәу рыбжьара ахархәара "еиҩырымшаларц" азы.
Ажьырныҳәамзазы Аԥсны афымцатә ҳақәа иааизакны ирықәу аидара 40 мегаватт ҟалеит, аенергиатә кризис иалагазар аахыс уи ҩынтәны еиҵахеит.

"Амшынеиқәафымцамч" аиҳабы Ҭемыр Џьынџьал иажәақәа рыла, уи зыбзоуроу амаинингқәа ирҿагыланы ақәԥареи, алашараиураз ирӷәӷәаз аамҭеихшареи роуп – ауаа ртехника иахылаԥшуан. Аха фымцамчла аиқәыршәара анҭышәынтәалаха, ахархәара еиҭах еизҳауа иалагеит. Аҟазауаа изларҳәо ала, уажәазы амаининг-фермақәа 500 нызқь кВт⋅сааҭ рҟынӡа амч рхы иадырхәоит.

📎 Џьуартәи аӡеизакырҭаҿы аӡы ахьмаҷыз иахҟьаны, ԥхынҷкәынмза 9 рзы Аԥсны аамҭа-аамҭалатәи алашара арцәара иалагеит. Ҽынла алашара 2 сааҭки 48 минуҭи иоурышьҭуан, уахынла асааҭ 9:00 инаркны шьыжьымҭан асааҭ 7:00 рҟынӡа — ԥкрада.

Ԥхынҷкәынмза 23 инаркны ареспублика Урыстәылантәи агуманитартә фымцамч аиура иалагеит, уи жәабранмза 18 рҟынӡа иазхоит ҳәа агәаанагара ыҟоуп.
Кыргызстан шықәсыбжак аҩнуҵҟала арыӷьарахь ала аԥсҟы змоу амашьынақәа Аԥсни Ермантәылеи рномерқәа зқәуи раргаматәра иазхиоуп.

Зыӡбахә ҳәоу жәа-нызқьла изакәанымкәан атәыла иаланагалаз амашьынақәа роуп.

Раԥхьа ашәҟәқәа змоу амашьынақәа рхатәыҩцәа азакәантәра рыҭахоит, анаҩс ашәҟәқәа змам амашьынақәа, аха убри аан еиқәшәшәа иҟоу. Ахԥатәи ахәҭаан амашьына зтәу атәыла анҭыҵ агара, ахәҭақәа рзы аҭира, мамзаргьы ахархәараз алшара роуеит ҳәа аанацҳауеит @Sputnik_Kyrgyzstan.

Уаанӡа, аԥыза-министр Камчыбек Ташиев иҳәахьан ас еиԥш иҟоу амашьынақәа лассы-лассы атакси ҳасабла рхы ишадырхәо, насгьы дара шракәу амашәырқәа зыхҟьо. Атәыла аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистр излаанацҳауа ала, амҩатә машәырқәа хԥа рҟынтә ҩба зыхҟьо арыӷьарахь ала аԥсҟы змоу амашьынақәа рныҟәцаҩцәа рхарала.

"Иҟоуп алегализациа иаҵанамкуа амашьынақәа. Урҭ кәтҵарҭак еиԥш ахархәара рылшоит, мамзаргьы атәыла иалгатәуп", — иҳәеит иара.
Лыԥсҭазаара далҵит аҵарауаҩ-амузеиҭҵааҩы, Аԥснытәи аҳәынҭқарратә музеи аԥсабара аҟәша аиҳабы, Аԥсны зҽаԥсазтәыз акультура аусзуҩ Таисиа Аланиаԥҳа.

Хәажәкырамзазы 75 шықәса лхыҵуазаарын.

Таисиа Аланиаԥҳа далгеит Аҟәатәи аҳәынҭқарратә рҵаҩратә институт абиологиеи агеографиеи рфакультет, 1972 шықәса инаркны Аԥснытәи аҳәынҭқарратә музеи аҿы аус луан, адәынтәи аҭҵаарақәа лхы рылалырхәуан, ахәшә-ҵиаақәеи урҭ жәлар рыхәшәтәраҿы рхархәареи ҭылҵаауан. Уи адагьы, Аҟәатәи аҿар рыҩнаҿы аус луан, ахәыҷтәы екологиатә лагер напхгара алҭон.

Таисиа Аланиаԥҳа 200 инареиҳаны аҭҵаарадырратә статиақәа дравторуп. Иара убас, 2023 шықәсазы лыԥшәма Анзор Агәмаа ишәҟәы "Аҟәа. XIX ашәышықәса анҵәамҭеи ХХ ашәышықәса алагамҭеи раамҭазтәи ақалақь аҭоурыхи архитектуреи рзы аочеркқәа" акьыԥхьразы иазыҟалҵеит.

"Таисиа Гьаргь-иԥҳа лыԥсҭазаара лалҵра ҳреспубликазы харҭәаашьа змам цәыӡуп. Лҭаацәеи лҭынхацәеи гәык-ԥсык ала ҳрыдашшылоит", — ҳәа аҳәоит Аԥсны акультура аминистрра акьыԥхьымҭаҿы.
Ажьырныҳәамза 9 рзы Аԥсны Аҳәынҭавтоинспекциа аусзуҩцәа амҩатә ԥҟарақәа реилагарақәа 284 аадырԥшит.

Фҩык амашьынаныҟәцаҩцәа арыжәтә ыжәны иҟан, убри аҟнытә урҭ шықәсыбжак рыҩнуҵҟа аныҟәараз азинқәа рымхуп.

Акадрқәа реиҭныԥсахрала ирӷәӷәоу агәаҭарақәа атәыла араионқәа зегьы рҿы имҩаԥысит, ҷыдала азхьаԥшра ҟаҵан Аҟәа ҳәа аанацҳауеит Аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистрра апресс-маҵзура.
Абиуџьет аҟынтәи аулафахәы зауа жәабранмзазы ирзыршәо ԥхынҷкәынмзазы еизгаз ахашәалахәы иадҳәалахоит ҳәа Sputnik иазеиҭеиҳәеит афинансқәа рминистр инапынҵақәа назыгӡо Владимир Делба.

"Иахьатәи аҭагылазаашьаз мацара акәымкәа, есышықәса ашықәс алагамҭазы ҳҭагылазаашьа уадаҩуп. Аамҭақәак рышьҭахь, жәабранмза алагамҭазы, ари атема еиҳа инарҭбааны алацәажәара алыршахоит", — ҳәа иҳәеит иара.

Делба иазгәеиҭеит абиуџьет аҟынтәи аулафахәы зауа рзы ажьырныҳәамзатәи ашәарақәа шазԥхьагәаҭам, избан акәзар урҭ ԥхынҷкәынмзазы иҟаҵан.
Алхратә комиссиа хада Аԥсны ахадарахьы ԥшьҩык акандидатцәа ашәҟәы иҭанагалеит: Бадра Гәынба, Адгәыр Арӡынба, Олег Барцыц, Роберт Аршба.

📎 Аҳәынҭқарра ахада заанаҵтәи иалхрақәа мҩаԥысуеит жәабранмза 15 рзы.
Аԥсны аҳәынҭқарра ахадарахьы акандидатцәа инарываргыланы Аԥсны Алхратә комиссиа хада аҳәынҭқарра ахада ихаҭыԥуаҩрахь акандидатцәа ашәҟәы иҭанагалеит.

Беслан Бигәаа Бадра Гәынба дицнеиуеит, Алхас Џьынџьал - Адгәыр Арӡынба, Дауҭ Агрба - Роберт Аршба, Адгәыр Какоба - Олег Барцыц.

Аԥсны аҳәынҭқарра ахадарахьы акандидатцәеи аҳәынҭқарра ахада ихаҭыԥуааи рзы аршаҳаҭгақәа ҩымш рыҩнуҵҟала ирыҭахоит.
Аԥсабаратә шәарҭарақәеи рхылаԥшреи иазкны имҩаԥгаз аусмҩаԥгатәқәа, аԥсаатәқәеи аҵиаақәеи ирызкны русура ишацырҵаз, иара убас ахәыҷқәа аԥсабара абзиабара рылааӡаразы еиҿыркаауа ауснагӡатәқәа уҳәа дырзааҭгылеит арадио Sputnik аинтервиу азҭаз Риҵатәи ареликттә милаҭ парк аҭҵаарадырратә ҟәша аиҳабы Инга Ҭаниаԥҳа.

"Даара гәахәала иаҳҳәаратәы ҳаҟоуп — Ауадҳара ишықәыргылоу аҳауатә станциа. Уи аус адиулоит Тәанба Ҭемыр. Ари аметеостанциа ҳарҭеит Урыстәылатәи аилахәра "Минимакс". Ари ашықәс азы аус шауа, аинформациа шҳанаҭо гәаҳҭоит. Анаҩс аԥхьаҟа уи аахәаразы ҳазхәыцуеит", — лҳәеит Ҭаниаԥҳа.

Инеиҵыху аиҿцәажәара шәазыӡырҩыр шәылшоит абра.
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
Аҟәа ақалақь аҿы анхарҭатә ҩны амца акит ашьыжь шаанӡа, ажьырныҳәа жәаба рзы.

Амцарцәаҩцәа ааиаанӡа, Март ааба амҩаду аҟны игылоу аҩны амцабз иамҽханакхьан ҳәа Sputnik иазеиҭеиҳәеит Аҟәеи Аҟәа араиони рҟны Амцацәыхьчаратә ҟәша аиҳабы Ҭемыр Кәыҵниа. Актәи аихагылаҿы иҟаз ауадақәа ахәҭак реиқәырхара алыршахеит, аҩбатәи аихагыла блит.

Аӡәгьы ааха имоуӡеит, абылра зыхҟьаз шьақәдыргылоит.

Авидео © Аԥсны АҶА
Аԥсны аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистрраҿы анаркотик маҭәашьарқәа ршәарҭара, агәабзиареи, аҭаацәаратә қьабзқәеи рыларҵәареи ирызку иреиӷьу авидеосахьа азы аицлабра аихшьаалақәа ҟарҵеит.

Аицлабра мҩаԥысит асоциалтә проект "Ҳицхырааны аԥсҭазаара еиқәҳархап" аҳәаақәа ирҭагӡаны, 350-ҩык инареиҳаны ахәыҷқәеи, арҵаҩцәеи, ааӡаҩцәеи рхы аладырхәит ҳәа аанацҳауеит Аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистрра. Уи адагьы, атәыла ашколқәа зегьы рҿы имҩаԥган алекциақәеи апрофилактикатә еицәажәарақәеи.

Актәи аҭыԥ ааныркылеит Гагратәи амедицинатә техникум астудентцәа, апроект аиҿкааҩ — Гәында Ҳаразиа.

Аҩбатәи аҭыԥ ааныркылеит Владлена Ҵәыџьԥҳа еиҿылкааз Аҟәатәи аҳәынҭқарратә коллеџь ахаҭарнакцәа.

Ахԥатәи аҭыԥ — Светлана Касланӡиаԥҳа еиҿылкааз Аҟәатәи амедицинатә коллеџь астудентцәа.

Ахәаԥшцәа иалыркааз аҳамҭа даԥсахеит Гәдоуҭатәи аҩбатәи ашкол арҵаҩы Алина Ҭаркьылԥҳа.
Алхраԥхьатәи акампаниа мҩаԥысуанаҵы Бадра Гәынба Аԥсны ахада инапынҵақәа рынагӡара аҟынтәи ихы дақәиҭтәуп.

Азакәанԥҵара инақәыршәаны аҳәынҭқарра ахада иуалԥшьақәа наигӡоит аԥыза-министр ин.н. Валери Бганба ҳәа Sputnik иазеиҭеиҳәеит АКХ алахәыла Алиас Бранӡиа.

Уаанӡа, Алхратә комиссиа хада Аԥсны ахадарахьы ԥшьҩык акандидатцәа ашәҟәы иҭанагалеит, уи инаркны дара агитациақәа рымҩаԥгара рылшоит.

Бранӡиа иажәақәа рыла, Адгәыр Хәырхәмал ишәҟәқәа акомиссиаҿы агәаҭара иаҿуп.

📎 Валери Бганба ҩынтә атәыла ахада инапынҵақәа наигӡахеит — 2014, 2020 шықәсқәа рзы.
Sputnik Аԥсны
Алхраԥхьатәи акампаниа мҩаԥысуанаҵы Бадра Гәынба Аԥсны ахада инапынҵақәа рынагӡара аҟынтәи ихы дақәиҭтәуп. Азакәанԥҵара инақәыршәаны аҳәынҭқарра ахада иуалԥшьақәа наигӡоит аԥыза-министр ин.н. Валери Бганба ҳәа Sputnik иазеиҭеиҳәеит АКХ алахәыла Алиас Бранӡиа.…
Аԥсны аҳәынҭқарра ахада ин.н. Бадра Гәынба аԥсшьара дцеит, атәыла ахадарахьы кандидатс дахьықәгылоу инамаданы.

Уи адагьы, аҳәынҭқарра ахада ихаҭыԥуаҩразы акандидатс иҽҭаҩра инамаданы, Очамчыра араион ахада Беслан Бигәаа аԥсшьара дцеит. Аҭакԥхықәрақәа идҵоуп актәи ихаҭыԥуаҩ Артимон Габелаиа ҳәа аанацҳауеит атәыла ахада ипресс-маҵзура.

📎 Иахьа, Алхратә комиссиа хада ашәҟәы иҭанагалеит аҳәынҭқарра ахадарахьы ԥшьҩык акандидатцәа – Бадра Гәынба, Роберт Аршба, Адгәыр Арӡынба, Олег Барцыц, иара убас аҳәынҭқарра ахада ихаҭыԥуаҩразы акандидатцәа.
Асезон иалагазар 36 нызқь тонна инареиҳаны амандарина Аԥснынтә Урыстәылаҟа идәықәырҵахьеит.

12,2 нызқь тонна рыла еиҳауп ҵыԥх абри аамҭаз ииаргахьаз аасҭа ҳәа Sputnik иазеиҭарҳәеит Аԥсны Аҳәынҭқарратә аҳазалхратә еилакы аҟны.
Аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистрра аусзуҩцәа Аҟәа ақалақь аҟны ирыԥшааит амаининг-фермақәа ԥшьба.

Дара ԥшаан Уасил Лакәаба, Кьараз, Чалмаз рымҩадуқәа рҿы иҟоу аҩнеихагылақәа рҿы, иара убас Чалмаз имҩаду аҿы иҟоу ахыбра аӷәраҵан.

Иааидкыланы акриптовалиута арҳагатә хархәагақәа 18 рылгоуп. Афермақәа зтәу Геннади Чачхалиа, Геннади Кәыҵниа, Демур Џьынџьилаа, Анри Шәлымба рганахьала административтә ҧкаанҵақәа шьақәыргылоуп ҳәа аанацҳауеит Аҩнуҵҟатәи аусқәа рминистрра.
Урыстәылатәи Аҳауаҽацәыхьчаратә хархәагақәа уахык ала украинатәи адронқәа 85 карыжьит ҳәа аанацҳауеит Атәылахьчара аминистрра.   

▪️31 — Амшын еиқәа аӡымҽхак аҟны;
▪️16-16 — Воронежтәи аобласти Краснодартәи атәылаҿацәи рҿы;
14 — Азовтәи амшын,  
▪️4 — Белгородтәи аобласт аҿы;
▪️2 — Тамбовтәи;
▪️1-1 — Курсктәи аобласт аҿы, Ҟрым.
Ирҳәоит ауаҩы даниуа ициуеит иара иеҵәахәгьы ҳәа, убри аҟнытә аԥсуаа рдунеихәаԥшраҿы аеҵәа акыдшәара ауаҩы иԥсра иадыркылоит. Иаҳҳәозар, ауаҩы данырныҳәо, ражәа иалаҵаны ирҳәоит: "уеҵәахә камшәааит!" ҳәа.

Аеҵәақәа аҵак ду рыҭаны ирыхәаԥшуан, рынхашәа-нҵышәа иадырҳәалон. Ага иҟа, ашьха иҟа, аеҵәа ажәҩан ишкыду ала амҩақәа рхырхарҭақәа еилыркаауан, амш зеиԥшрахоз алагәарҭон.

Иахьагьы иҟоуп аиҳабацәа аеҵәақәа ирызку адыррақәа здыруа, урҭ ирыдҳәалоу азгәаҭарақәа азхазҵо.

Аԥсуа жәлар разгәаҭарақәа рҟны аеҵәақәа ҭыԥс иааныркыло шәаԥхьара шәылшоит абра.
Иаха зымчхара ӷәӷәамыз адгьылҵысрақәа ҟалеит Шәача.

Реиҳа иӷәӷәаз ҟалеит асааҭ 04:47 рзы, уи амчхара — 3,5 балл иҟан.

Адгьылҵысра ҟалеит 20 километр араион маҷ Быҭха инацәхыкны. Кавказтәи ашьха-ҿақәа реизҳара ауп адгьылҵысрақәа зыхҟьаз ҳәа РИА Новости иазеиҭалҳәеит асеисмологиатә станциа аиҳабы Елена Карпович.

Адгьылҵысрақәа ақалақь аҩнуҵҟа ԥырхага ҟарымҵеит, аӡәгьы ааха имоуит.