آزمایشهای مدل فیزیکی مثل سانتریفیوژ یا میز لرزان کاربرد گسترده و رو به رشدی در مدلسازی خاک و ارزیابی رفتار سازه‌های خاکی دارند. در بسیاری از موارد، محققین با مسئله طراحی و ساخت یک جعبه لایه‌ای مناسب برای انجام آزمایش‌های میز لرزان مواجه هستند.

معمولا جعبه لایه‌ای با استفاده از مقاطع باکس آلومینیومی ساخته می‌شود. علت آن است که خود جعبه وزن کمی داشته باشد و ظرفیت زیادی را از میزان ظرفیت باربری نهایی و قابل تحمل میز اشغال ننماید.

طراحی و ساخت جعبه ملاحظات و نکات فراوانی دارد که در مقالات متعددی مورد توجه قرار گرفته است.

در اینجا تعدادی از این مقالات برای علاقمندان ارائه می‌شود. آقای افشین ظاهری، دانشجوی دکتری ژئوتکنیک دانشگاه خوارزمی که در حال طراحی و ساخت جعبه لایه‌ای مدنظر برای آزمایش‌های مرتبط با رساله خود هستند این مقالات را ارسال کرده‌اند. ضمن تشکر از ایشان، اگر همراهان محترم کانال مورد مشابه دیگری را در خصوص نحوه طراحی و ساخت جعبه لایه‌ای برای آزمایش میز لرزان سراغ دارند معرفی یا ارسال نمایند.

به شخصه همه این مقالات را مطالعه نکردم ولی دو مورد چهارم (Tabatabaeifar 2016) و هفتم (Esmaeilpour et al. 2023) را خوانده‌ام. بسیار عالی هستند و برای افرادی که قصد ساخت جعبه لایه‌ای را دارند حتما گره‌گشا است. در ادامه روند ساخت جعبه انشاءاله موارد دیگری را نیز در این خصوص در کانال مطرح خواهم کرد.

✅ معرفی کتاب:

❇️ Dynamics of Soils And Their Engineering Applications

❇️ By: Swami Saran

❇️ CRC Press, Taylor & Francis Group, 2021

شاید 20 ترم یا بیشتر درس دینامیک خاک را در مقطع ارشد ژئوتکنیک و زلزله ارائه کرده‌ام. معمولا از کتاب اصول دینامیک خاک تالیف Das به عنوان مرجع استفاده می‌کنم. بنظرم کتاب اصول دینامیک خاک Das کتاب آموزشی خیلی خوبی است چون موارد را به زبان خیلی ساده آموزش داده است، هرچند که بدون اشکال هم نیست. ضمن اینکه اشکالات و خطاهای تایپی فراوان موجود در متن آن نیز بعضا آزار دهنده است.

کتاب دینامیک خاک‌ها و کاربردهای مهندسی آن تالیف Saran هم کتاب بسیار خوبی بنظر می‌رسد. مرور فصول مختلف آن نشان می‌دهد که فصل اول دیباچه‌ای بر اهمیت و کلیات مسائل دینامیک خاک است. این قست را مفصل‌تر از فصل اول کتاب Das ذکر کرده و به‌ویژه مباحث مربوط به بارگذاری زلزله را در آن آورده است. به نوعی برخی مواردی را که Das در فصل هفتم به‌عنوان تعاریف مرتبط با زلزله ذکر کرده، در فصل اول آورده است.

فصل دوم مبانی ارتعاشات و فصل سوم اصول انتشار امواج است که به‌نوعی مشابه فصول دوم و سوم کتاب Das هستند ولی به نظر جامع‌تر و کاربردی‌تر ذکر شده است. فصل چهارم هم مشابه کتاب Das به مرور ویژگی‌های دینامیکی خاکها پرداخته است هرچند مرور این فصل نیز نشان می‌دهد نسبت به کتاب Das حاوی مطالب جدیدتری است.

فصل پنج به فشار دینامیکی خاک بر سازه‌های حائل و فصل ششم به ظرفیت باربری دینامیکی پی‌ها پرداخته است. در کتاب Das این دو مورد به ترتیب در فصول 8 و 6 ارائه شده است. به طور کلی محققین ژئوتکنیک هندی، سابقه طولانی در ارائه روش‌های تحلیلی برای برآورد فشار محرک و مقاوم لرزه‌ای و ظرفیت باربری دینامیکی پی‌ها دارند بنابراین در کتاب جدید Saran شاهد تعداد بیشتری از این روش‌های تحلیلی هستیم.

فصول 7 و 8 کتاب Saran به بررسی ظرفیت باربری دینامیکی پی‌های عمیق (شمع) و مسائل پایداری شیب‌ها پرداخته است. در کتاب Das این مطالب به ترتیب در فصول 12 و 11 ارائه شده است.