در واقع نوشتار بنده به مجلاتی اشاره می کند که پروسه داوری یا زمان چاپ مقاله را در ازای اخذ پول کوتاه کرده یا دور می زنند.

بسیاری از مجلات با کیفیت، پس از اتمام پروسه داوری صحیح و اصولی، از نویسنده رابط در خصوص اینکه آیا علاقمند به ارائه مقاله به صورت Open access هست یا خیر سوال می‌نمایند.

✅ توجه داشته باشید که وقتی مقاله به‌صورت Open access (دسترسی آزاد) در سایت ژورنال قرار گیرد، بیشتر مشاهده شده و به تبع آن دفعات مطالعه و ارجاعات بعدی افزایش پیدا می‌کند که یک حسن برای نویسندگان آن است.
در این شرایط معمولا برای اینکه مقاله به‌صورت دسترسی آزاد چاپ شود از نویسندگان درخواست پول می‌شود ولی توجه کنید که این درخواست پس از انجام پروسه داوری و پذیرش مقاله انجام می‌شود تا خللی در انجام داوری درست و صحیح وارد نشود.

مجله ذکر شده توسط دوست عزیز (Soils and Foundations) نیز چند سالی است که به‌طور کلی مقالات خود را به‌صورت دسترسی آزاد (Open access) چاپ می‌نماید و از جمله مجلات خوش‌نام مهندسی ژئوتکنیک است. اما این مجله نیز مانند سایر مجلات معتبر، هیچ‌گاه پروسه داوری را در ازای اخذ پول از نویسندگان دور نمی‌زند.

🟩 امیدوارم توضیحات این بحث را بهتر شفاف کرده باشد ...

🟩 معرفی کتاب:
🟢 A Primer on Theoretical Soil Mechanics
🟢 By Prof. Dimitrios Kolymbas
🟢 Cambridge University Press, 2022

🔴 خبر بسیار خوب اینکه جناب آقای دکتر علی نورزاد از اساتید محترم گرایش ژئوتکنیک دانشگاه شهید بهشتی، اعلام فرمودند که کتاب فوق (با کسب اجازه از مولف و ناشر آن) توسط ایشان ترجمه شده و به زودی از طریق انتشارات دانشگاه شهید بهشتی در اختیار علاقمندان قرار می‌گیرد.

https://t.me/soil_modeling

🟢 تا اینجا موارد ذیل در خصوص ایندکس مجلات علمی مطرح شد:
- پلت‌فرم‌های معتبری وجود دارند که مجلات علمی را نمایه‌سازی می‌کنند (از جمله WoS).
- این پلت‌فرم‌ها توسط شرکت‌هایی که در زمینه داده‌کاوی علمی فعال هستند تهیه و راه‌اندازی شده‌اند (مانند Clarivate)
- گزارش سالانه پایگاه نمایه‌سازی WoS با نام JCR نامیده می‌شود.
- اساس و ترتیب نمایه‌سازی در این گزارش، ضریب تاثیر (IF) و چارک (Q) مجلات است.

همچنین بحث شد که WoS شامل پایگاه‌های مختلف داده‌ها در خصوص مقالات و کتب علمی است. در خصوص مقالات علمی، دو نمایه معتبر ارائه شده توسط این پلت‌فرم که با مجلات رشته‌های مهندسی مرتبط هستند به شرح زیر می‌باشند:
🟢 SCIE: Science Citation Index Expanded
🟢 ESCI: Emerging Sources Citation Index

🟢 از جمله معتبرترین نمایه‌ها برای مجلات علمی، SCIE است که برخی به اشتباه آن را ISI که مخفف Institute for Scientific Information (از زیرمجموعه‌های سابق شرکت Thomson reuters) است می‌نامند. در واقع JCR گزارشی از مجلات با نمایه SCIE شامل ضرایب تاثیر و چارک آنها است.
نمایه دوم ذکر شده است (ESCI) شامل مجلات جدیدتر و به اصطلاح منابع نوظهوری است که برای آنها ضریب تاثیر تعریف نشده بود. به عبارت دیگر، نمایه اولی (SCIE) مجلات علمی نمایه شده توسط WoS با ضریب تاثیر و نمایه دوم (ESCI) شامل مجلات نمایه شده توسط WoS ولی بدون ضریب تاثیر بود.

🟢 این تعریف امسال و در ماه جولای تغییر کرد. به این ترتیب که برای اولین بار به مجلات با نمایه ESCI نیز ضریب تاثیر تعلق گرفت!

🟢 بنابراین شما می‌توانید امسال اولین ضریب تاثیر مجلاتی که قبلا در JCR نامی از آنها نبود (ولی دارای نمایه ESCI بودند) را مشاهده کنید. به‌طور مثال مجله International Journal of Geotechnical Engineering که توسط انتشارات Taylor & Francis چاپ می‌شود، برای اولین بار ضریب تاثیری برابر 1.9 را اخذ کرد.

🟩 مهمترین موارد ذکر شده امروز:

1- پلت‌فرم WoS شامل پایگاه‌های داده و اطلاعات مختلفی است که با نمایه‌هایی شناخته می‌شوند. دو مورد از مهمترین این نمایه‌ها، SCIE و ESCI هستند.
2- نمایه SCIE بعضا به اشتباه ISI نامیده می‌شود که نادرست است.
3- تا امسال فقط از مجلات با نمایه SCIE در گزارش منتشر شده توسط WoS یا همان JCR نام برده می‌شد. اما از امسال، مجلات با نمایه ESCI نیز در این گزارش وارد شدند.
4- ورود نام مجلات به این گزارش به معنی اختصاص ضریب تاثیر (IF) به آنها است. اما کماکان مجلات ESCI فاقد چارک (Q) جامع در JCR می‌‎باشند.

در فرصت بعدی انشاءاله در خصوص نمایه SCOPUS نیز توضیحاتی را ارائه خواهم داد.

🟩 معرفی کتاب (مجموعه مقالات):
🟢 Smart Geotechnics for Smart Societies
🟢 By: Zhussupbekov, A., Sarsembayeva, A., Kaliakin, V.N.
🟢 CRC Press, Taylor & Francis Group, 2023

لینک دانلود 👇
https://doi.org/10.1201/9781003299127

🟩 نمایه معتبر دیگری که در خصوص مجلات علمی وجود دارد SCOPUS است. این نمایه نیز محصولی از کمپانی چاپ Elsevier است که محدوده وسیعی از مجلات علمی را در برمی‌گیرد. مهمترین فاکتور در نمایه‌سازی مجلات برای SCOPUS، پروسه داوری کامل و صحیح مقالات چاپ شده در آن است.

🟢 در نمایه SCOPUS نیز به‌مانند نمایه معتبر SCIE، چارک (Q) مجلات مشخص و تعیین می‌شود. اما به جای ضریب تاثیر (IF) از شاخص دیگری به نام SJR (SCImago Journal Rank) استفاده می‌شود. هر چه این شاخص بزرگتر باشد مجله در چارک قوی‌تری قرار می‌گیرد.