Дақиқа қадри
Ҳаво анча исиб кетди. Мўмина эрталаб ҳаво булутлигини кўриб сал қалинроқ кийинган экан, энди шу кийимини кўтариш ҳам оғирлик қилаётганди. Ҳафтанинг охири бўлгани учунми, дарс ўтаётганида руҳиятида ҳам, жисмонан ҳам қаттиқ чарчоқни ҳис қилди, ёки баҳор ҳавосининг таъсиримикан, ўз-ўзидан ҳаво етишмай юраги яна пала -партиш ура бошлади. Анча бўлганди эски дарди -юрак аритмияси қўзғамай қўйганди. У уйига етиб келгунча қора терга тушди.Болаларининг саломига ҳам бош ирғаб алик олди-ю, юзини муздек сувда ювиб, меҳмонхонадаги диванга ястаниб, сал тин олмоқчи бўлди. Бироз ётсам ўтиб кетар, деб ўйлаганди, лекин юраги худди сувда сузиб юргандек нотекис ва оғир урарди, бирдан ваҳима босиб ҳовлига чиқди. Шу пайт бахтига катта ўғли ўқишдан келиб қолди. Гап нимадалигини тушунди-ю, дарҳол отасига қўнғироқ қилди. Унга боласининг овози ҳам олисдан эшитилаётгандек туюлди. Ўғли шошилиб Яндекс иловасидан такси чақирди. Ишдан келиб ҳали кийимларини алмаштирмаган Мўмина ўғлининг етовида машинага ўтирди. Кордиология бўлимига кириб борганларида ишдан рухсат теккан чоғи, таниш йўлакда турмуш ўртоғи уларни кутиб олди ва ховлиқиб:
--Хайрият, докторинг кетиб қолмапти, бироз кутиб туринг дегандим, бирйўла ЭКГ қилдириб киринглар деди, қани қўлингни бер, юрақол, ҳозир ўтиб кетади, -деб, бир оғиз ҳам гапирмаётган аёлига қараб--сув ичасанми бор ўғлим, сув олиб кел, -дея чўнтак кавлаётганди, ўғли пулга қарамай югуриб кетди.
ЭКГ хонасининг ёнида доим навбат кутувчилар бўлар эди, негадир ҳеч ким йўқ. Ичкарида оқ халат кийган аёллар қизғин суҳбатга берилган. Бирдан кўтарилган гуррос кулгу анча давомли бўлди. Ҳаво етишмаётганидан Мўминага уларнинг овози момоқалдироқдай таъсир қилди. Чуқур -чуқур нафас олиб кўзларини юмди. Юраги нотекис ураётган шу паллада хаёлидан нималар кечгани ўзига аён...
Турмуш ўртоғи эшикни тақиллатиши билан кула -кула сумкаларига нималардир жойлаб, шиппакларини алмаштираётган аёллардан бири :
--Иш вақти тугади, соат иккидан ошди, -деди.
--Биламан, аммо аёлимнинг юрагини мазаси йўқ, илтимос, ёрдам қилинг... --дея гапини тугатмаган ҳам эди, афтидан, каттаси шекилли, қора қош аёл жеркиб:
--Бу ерда ҳамманинг юраги касал, бўлди вақтимизни олманг, шундоқ ҳам шанба куни бўлсаям соат 3 гача қолиб кетамиз, бизда ҳам тирикчилик бор, --деб хонани шарақ -шуруқ қулфлаб, йўл- йўлакай шеригига қараб жавраб кетарди --тавба, одамларгаям ҳайронсан, сал воҳлироқ келсин эди.
Хўжайини табиатан оғир -босиқ инсон, аммо бугунги вазиятда қони қайнаб кетди, шунда ҳам ўзини тезгина қўлга олиб, доктордан шу яқин атрофда хусусий шифохона бор йўқлигини сўради ва бор кучини тўплаб нафас олаётган аёлига яна битта волидол таблеткасини очиб бериб, ўғлига қараб:
--Машинани шу ерга олиб келаман, сен онангга ёрдамлаш, -деди-ю, отилиб чиқиб кетди.
Доктор берган манзил йўлнинг шундоқ нариги бетида экан. Клиника эшигининг тагигача машинада кириш мумкин, зиналари ҳам юраги хаста одам учун мўлжаллангандек қулай экан.
Ичкарида ҳар қадамда куллерда сув, Мўминани аҳволини пайқаб, иккита ҳамшира югуриб ёрдамга ошиқди. Рўйхатга олиб тўлов қилишга ҳам бир неча дақиқагина кетди. Бу ердаги муҳитми, ёки ёруғлик ва шинамликми, балки эътибор сабабми Мўмина ҳам сал ўзига келгандек бўлди.
Ҳаворанг ихчам халат кийган очиқчеҳра қиз Мўминани етаклаб, ЭКГ хонасига бошлади ва кушеткага ётишига ёрдамлаша туриб, орқа ўгириб халат ёқаларини тўғирлаётган шифокорга қараб :
--Дилором опа, чарчамай етиб келдингизми, деб, сўрашган бўлди.
--Раҳмат, келдик. Қани, опажон, аҳволингиз яхшими, нима бўлди сизга, ҳозир бир зумда кўриб қўяман--деб, аппаратларни улаётган хушмуомала шифокорга қараб, Мўмина анграйиб қолди.
Унинг қаршисида салгина олдин важоҳатидан чўчигани, ўша қора қош аёл киприкларини пирпиратиб жилмайиб турарди.
Маҳбуба Баҳодир қизи
Ҳаво анча исиб кетди. Мўмина эрталаб ҳаво булутлигини кўриб сал қалинроқ кийинган экан, энди шу кийимини кўтариш ҳам оғирлик қилаётганди. Ҳафтанинг охири бўлгани учунми, дарс ўтаётганида руҳиятида ҳам, жисмонан ҳам қаттиқ чарчоқни ҳис қилди, ёки баҳор ҳавосининг таъсиримикан, ўз-ўзидан ҳаво етишмай юраги яна пала -партиш ура бошлади. Анча бўлганди эски дарди -юрак аритмияси қўзғамай қўйганди. У уйига етиб келгунча қора терга тушди.Болаларининг саломига ҳам бош ирғаб алик олди-ю, юзини муздек сувда ювиб, меҳмонхонадаги диванга ястаниб, сал тин олмоқчи бўлди. Бироз ётсам ўтиб кетар, деб ўйлаганди, лекин юраги худди сувда сузиб юргандек нотекис ва оғир урарди, бирдан ваҳима босиб ҳовлига чиқди. Шу пайт бахтига катта ўғли ўқишдан келиб қолди. Гап нимадалигини тушунди-ю, дарҳол отасига қўнғироқ қилди. Унга боласининг овози ҳам олисдан эшитилаётгандек туюлди. Ўғли шошилиб Яндекс иловасидан такси чақирди. Ишдан келиб ҳали кийимларини алмаштирмаган Мўмина ўғлининг етовида машинага ўтирди. Кордиология бўлимига кириб борганларида ишдан рухсат теккан чоғи, таниш йўлакда турмуш ўртоғи уларни кутиб олди ва ховлиқиб:
--Хайрият, докторинг кетиб қолмапти, бироз кутиб туринг дегандим, бирйўла ЭКГ қилдириб киринглар деди, қани қўлингни бер, юрақол, ҳозир ўтиб кетади, -деб, бир оғиз ҳам гапирмаётган аёлига қараб--сув ичасанми бор ўғлим, сув олиб кел, -дея чўнтак кавлаётганди, ўғли пулга қарамай югуриб кетди.
ЭКГ хонасининг ёнида доим навбат кутувчилар бўлар эди, негадир ҳеч ким йўқ. Ичкарида оқ халат кийган аёллар қизғин суҳбатга берилган. Бирдан кўтарилган гуррос кулгу анча давомли бўлди. Ҳаво етишмаётганидан Мўминага уларнинг овози момоқалдироқдай таъсир қилди. Чуқур -чуқур нафас олиб кўзларини юмди. Юраги нотекис ураётган шу паллада хаёлидан нималар кечгани ўзига аён...
Турмуш ўртоғи эшикни тақиллатиши билан кула -кула сумкаларига нималардир жойлаб, шиппакларини алмаштираётган аёллардан бири :
--Иш вақти тугади, соат иккидан ошди, -деди.
--Биламан, аммо аёлимнинг юрагини мазаси йўқ, илтимос, ёрдам қилинг... --дея гапини тугатмаган ҳам эди, афтидан, каттаси шекилли, қора қош аёл жеркиб:
--Бу ерда ҳамманинг юраги касал, бўлди вақтимизни олманг, шундоқ ҳам шанба куни бўлсаям соат 3 гача қолиб кетамиз, бизда ҳам тирикчилик бор, --деб хонани шарақ -шуруқ қулфлаб, йўл- йўлакай шеригига қараб жавраб кетарди --тавба, одамларгаям ҳайронсан, сал воҳлироқ келсин эди.
Хўжайини табиатан оғир -босиқ инсон, аммо бугунги вазиятда қони қайнаб кетди, шунда ҳам ўзини тезгина қўлга олиб, доктордан шу яқин атрофда хусусий шифохона бор йўқлигини сўради ва бор кучини тўплаб нафас олаётган аёлига яна битта волидол таблеткасини очиб бериб, ўғлига қараб:
--Машинани шу ерга олиб келаман, сен онангга ёрдамлаш, -деди-ю, отилиб чиқиб кетди.
Доктор берган манзил йўлнинг шундоқ нариги бетида экан. Клиника эшигининг тагигача машинада кириш мумкин, зиналари ҳам юраги хаста одам учун мўлжаллангандек қулай экан.
Ичкарида ҳар қадамда куллерда сув, Мўминани аҳволини пайқаб, иккита ҳамшира югуриб ёрдамга ошиқди. Рўйхатга олиб тўлов қилишга ҳам бир неча дақиқагина кетди. Бу ердаги муҳитми, ёки ёруғлик ва шинамликми, балки эътибор сабабми Мўмина ҳам сал ўзига келгандек бўлди.
Ҳаворанг ихчам халат кийган очиқчеҳра қиз Мўминани етаклаб, ЭКГ хонасига бошлади ва кушеткага ётишига ёрдамлаша туриб, орқа ўгириб халат ёқаларини тўғирлаётган шифокорга қараб :
--Дилором опа, чарчамай етиб келдингизми, деб, сўрашган бўлди.
--Раҳмат, келдик. Қани, опажон, аҳволингиз яхшими, нима бўлди сизга, ҳозир бир зумда кўриб қўяман--деб, аппаратларни улаётган хушмуомала шифокорга қараб, Мўмина анграйиб қолди.
Унинг қаршисида салгина олдин важоҳатидан чўчигани, ўша қора қош аёл киприкларини пирпиратиб жилмайиб турарди.
Маҳбуба Баҳодир қизи
УЗАТИЛГАН ҚИЗ
Назира тез-тез соатига қараб қўяр, юраги ховлиқарди. Кичкинтойлар эса боғча опасининг юз-кўзларидаги шошқинликни тушунмас, маза қилиб ўйнашар эди. Ота-оналар ҳам болаларининг кўнглига қараб:
– Бўлди, энди чарчадиларинг, байрам тугади, уйга кета қолайлик, – демасди.
Боғча ҳовлисида шарлар учади, мусиқа жаранглайди, болакайлар қийқиришади…
"Ҳозир диплом ёқлаб чиқса… ҳамма дугоналарининг ота-оналари гулдасталар кўтариб кутиб туришган бўлса… Мадинам ўксиб қолармикан? Ахир, авваллари оддий имтиҳонларда ҳам гул кўтариб борардим… "Турмушга берди-ю, онам шундай шодиёна куним – диплом ёқлаганимда ҳам келмади”, деб кўнгли қабаради-да энди”…
Бу хаёл Назирага тинчлик бермаётган бўлса-да, ишини ташлаб кета олмасди. Эрталаб эри:
– Мадинага бора олармикансан? – деб сўраганида:
– Албатта, болалар билан бирпас даранг-дурунг қилсак бас-да, кейин бўшман, – деганди.
Бу гапидан сўнг эри ҳам бир дунё ишни режалаштиргандир.
…Хуллас, болаларни тарқатгунча Назиранинг бир хаёли қизида бўлди. Ишини якунлагач, минг истиҳола билан қизига қўнғироқ қилди. Назарида, Мадина университет хиёбонининг бир бурчагида йиғлаб ўтиргандек эди.
– Қизим…
– Ойижон… – Мадинанинг овозидаги жаранг Назиранинг гурсиллаб ураётган юрагига сал таскин берди. – Мени табрикланг, дипломимни "аъло”га ҳимоя қилдим. Устозимиз:
– Ота-онангга раҳмат, қизим, – деди. Адажонимга етказиб қўйинг.
– Ҳозир қаердасан? Бормоқчи эдим..
– Йўқ, йўқ, овора бўлманг, ойижон. Ойижоним, дадажоним, куёвингиз ҳаммаси шу ерда… Сиз чарчагансиз… Ўзингизга қаранг.
– Ҳа, шунақами? Қудаларимга салом де! Раҳмат айт уларга… Назира телефон тугмасини босди. "Улар боришибди…”, дея шивирлади, лекин кўзига "дув-дув” ёш келди.
Ишдан қайтар экан, ичидаги ҳиссиётларни ўзи тушунмасди. "Хурсанд бўлишим керак, ёлғиз қолмабди. Тўйдан атиги бир ой ўтди. Бир ойда қадр топибди”, дерди-ю, ичида бир ўксиниш кезинар, азиз бир нарсасидан айрилгандек бўшашиб, дармонсизланар эди. Уйига келиб, Мадинанинг хонасига кирди. Диванига ўтириб, суянчиқларини силади. Яқиндагина қизини эрталаб уйғотгани кирарди:
– Тур, қизим, ўқишга кеч қоласан, – дерди. Мадина юзига китобни ёпиб, сочлари тўзғиб ухлаб ётарди.
– Яна… беш дақиқа, ойи, атиги беш дақиқа, – деб кўзини очолмасди.
– Э, худойим, эрта-индин бировнинг эшигига борасан. Саҳар туриб, ҳовли супуришнинг, нонушта таёрлашинг керак. Бу ётишинг бўлса, икки ҳафтада олиб келиб ташлашади, – дея жиғибийрон бўлар, Мадина:
– Ҳозир ухлаб олаверай-чи, ўшанда бир гап бўлар, – дея эркаланарди. Энди шу эркатой қизи.. бегоналарга қиз бўлдими?
– Ҳа, ойи, бунча бўшашиб ўтирибсиз?
Қанча йиғлади, овунди, ўғли Умиджон ўқишдан қайтгач, унинг овозидан хаёл тўрлари узилди.
– Опанг…
– Ҳа, "аъло”га ёқлабди, табрикладим.
– Бирров бориб келсакмикин, ҳар ҳолда, ҳаётида катта воқеа рўй берди. Атаганимиз бор эди, – деди Назира.
– Э, нима қиласиз, ўз ҳолига қўйинг! Яқинда поччамнинг туғилган куни экан, борармиз, – деди Умиджон.
"Йўқ, Мадина кутади. Шундай кунида онасини кутмаслиги мумкинми?” Назира ўғлининг "ҳай-ҳай”лашига қарамай, ошхонага кириб пишир-куйдирни бошлаб юборди. Ҳафсала билан қилинаётган тайёргарлик ниҳоясига етгач:
– Умиджон, мени таксига кузатиб қўй! – деди.
– Ойи , аввал қўнғироқ қилинг!
– Нима, ўз қизимни йўқлашга ҳам рухсат сўрайманми? Сен бола роса дангаса бўлибсан, ўзим кетавераман бўлмаса!
Назира шундай деди-ю, яна… қўнғироқ қилди. Мусиқа, шовқин…
– Мадина, уйдамисизлар?
– Йўқ, ойи, куёвингиз билан ҳимоямни ювяпмиз. Ойижон, дадажонларим "Роса чарчадингиз, болам, аввал тўй, сўнг имтиҳонлар, ҳимоя, бир яйраб ўтиринглар”, дейишди… Мадина бақириб гапирар эди.
– Майли, болам… яхши ўтиринглар!
Назиранинг томоғига нимадир тиқилгандек бўлди. Ошхонанинг иссиғини энди сезгандек эди. Деразаларни очиб ташлади.
– Ҳа, ойи , юринг, кийиниб чиқдим, – деди Умиджон.
– Бормас эканмиз… – Зўрға ўзини босиб гапирди Назира. – Кафеда экан поччанг билан…..
Назира тез-тез соатига қараб қўяр, юраги ховлиқарди. Кичкинтойлар эса боғча опасининг юз-кўзларидаги шошқинликни тушунмас, маза қилиб ўйнашар эди. Ота-оналар ҳам болаларининг кўнглига қараб:
– Бўлди, энди чарчадиларинг, байрам тугади, уйга кета қолайлик, – демасди.
Боғча ҳовлисида шарлар учади, мусиқа жаранглайди, болакайлар қийқиришади…
"Ҳозир диплом ёқлаб чиқса… ҳамма дугоналарининг ота-оналари гулдасталар кўтариб кутиб туришган бўлса… Мадинам ўксиб қолармикан? Ахир, авваллари оддий имтиҳонларда ҳам гул кўтариб борардим… "Турмушга берди-ю, онам шундай шодиёна куним – диплом ёқлаганимда ҳам келмади”, деб кўнгли қабаради-да энди”…
Бу хаёл Назирага тинчлик бермаётган бўлса-да, ишини ташлаб кета олмасди. Эрталаб эри:
– Мадинага бора олармикансан? – деб сўраганида:
– Албатта, болалар билан бирпас даранг-дурунг қилсак бас-да, кейин бўшман, – деганди.
Бу гапидан сўнг эри ҳам бир дунё ишни режалаштиргандир.
…Хуллас, болаларни тарқатгунча Назиранинг бир хаёли қизида бўлди. Ишини якунлагач, минг истиҳола билан қизига қўнғироқ қилди. Назарида, Мадина университет хиёбонининг бир бурчагида йиғлаб ўтиргандек эди.
– Қизим…
– Ойижон… – Мадинанинг овозидаги жаранг Назиранинг гурсиллаб ураётган юрагига сал таскин берди. – Мени табрикланг, дипломимни "аъло”га ҳимоя қилдим. Устозимиз:
– Ота-онангга раҳмат, қизим, – деди. Адажонимга етказиб қўйинг.
– Ҳозир қаердасан? Бормоқчи эдим..
– Йўқ, йўқ, овора бўлманг, ойижон. Ойижоним, дадажоним, куёвингиз ҳаммаси шу ерда… Сиз чарчагансиз… Ўзингизга қаранг.
– Ҳа, шунақами? Қудаларимга салом де! Раҳмат айт уларга… Назира телефон тугмасини босди. "Улар боришибди…”, дея шивирлади, лекин кўзига "дув-дув” ёш келди.
Ишдан қайтар экан, ичидаги ҳиссиётларни ўзи тушунмасди. "Хурсанд бўлишим керак, ёлғиз қолмабди. Тўйдан атиги бир ой ўтди. Бир ойда қадр топибди”, дерди-ю, ичида бир ўксиниш кезинар, азиз бир нарсасидан айрилгандек бўшашиб, дармонсизланар эди. Уйига келиб, Мадинанинг хонасига кирди. Диванига ўтириб, суянчиқларини силади. Яқиндагина қизини эрталаб уйғотгани кирарди:
– Тур, қизим, ўқишга кеч қоласан, – дерди. Мадина юзига китобни ёпиб, сочлари тўзғиб ухлаб ётарди.
– Яна… беш дақиқа, ойи, атиги беш дақиқа, – деб кўзини очолмасди.
– Э, худойим, эрта-индин бировнинг эшигига борасан. Саҳар туриб, ҳовли супуришнинг, нонушта таёрлашинг керак. Бу ётишинг бўлса, икки ҳафтада олиб келиб ташлашади, – дея жиғибийрон бўлар, Мадина:
– Ҳозир ухлаб олаверай-чи, ўшанда бир гап бўлар, – дея эркаланарди. Энди шу эркатой қизи.. бегоналарга қиз бўлдими?
– Ҳа, ойи, бунча бўшашиб ўтирибсиз?
Қанча йиғлади, овунди, ўғли Умиджон ўқишдан қайтгач, унинг овозидан хаёл тўрлари узилди.
– Опанг…
– Ҳа, "аъло”га ёқлабди, табрикладим.
– Бирров бориб келсакмикин, ҳар ҳолда, ҳаётида катта воқеа рўй берди. Атаганимиз бор эди, – деди Назира.
– Э, нима қиласиз, ўз ҳолига қўйинг! Яқинда поччамнинг туғилган куни экан, борармиз, – деди Умиджон.
"Йўқ, Мадина кутади. Шундай кунида онасини кутмаслиги мумкинми?” Назира ўғлининг "ҳай-ҳай”лашига қарамай, ошхонага кириб пишир-куйдирни бошлаб юборди. Ҳафсала билан қилинаётган тайёргарлик ниҳоясига етгач:
– Умиджон, мени таксига кузатиб қўй! – деди.
– Ойи , аввал қўнғироқ қилинг!
– Нима, ўз қизимни йўқлашга ҳам рухсат сўрайманми? Сен бола роса дангаса бўлибсан, ўзим кетавераман бўлмаса!
Назира шундай деди-ю, яна… қўнғироқ қилди. Мусиқа, шовқин…
– Мадина, уйдамисизлар?
– Йўқ, ойи, куёвингиз билан ҳимоямни ювяпмиз. Ойижон, дадажонларим "Роса чарчадингиз, болам, аввал тўй, сўнг имтиҳонлар, ҳимоя, бир яйраб ўтиринглар”, дейишди… Мадина бақириб гапирар эди.
– Майли, болам… яхши ўтиринглар!
Назиранинг томоғига нимадир тиқилгандек бўлди. Ошхонанинг иссиғини энди сезгандек эди. Деразаларни очиб ташлади.
– Ҳа, ойи , юринг, кийиниб чиқдим, – деди Умиджон.
– Бормас эканмиз… – Зўрға ўзини босиб гапирди Назира. – Кафеда экан поччанг билан…..
– Айтдим-ку сизга… Ёшларга шон-шарафлар… Ия, ойи, сизга нима бўлди? Йиғлаяпсизми? Аразладингизми? Юринг, ўзим айлантириб келаман…
Назира ўғлига суяниб баралла йиғлаб юборди.
– Ана холос, ўзингиз "Тезроқ шу қизимни эгасига топшириб, тинсам эди”, дердингиз-ку. Энди эгасида тинса… қизғаняпсизми?
Назира нима дейишини билмасди. Ўқитди, шу қиз учун елиб-югурди, ўзини унутди, энди шу экан-да…
– Йўқ, борган жойида тинсин, ўшаларга юлдузини иссиқ кўрсатсин Худойим… Мен… шунчаки…
Назира "ҳиқ-ҳиқ”лаб зўрға гапирди.
– Бу – бошқа гап, ойи! Келинг, икковимиз маза қилиб овқатланамиз. "Бировнинг насибасини биров ея олмайди”, деган машойихлар. Пиширганингиз – ўзимизнинг насиба экан!
Умиджоннинг овози уйни тўлдирди. Назира кўзида ёш билан жилмайди.
Тамом
@ibratli_sozlar
Назира ўғлига суяниб баралла йиғлаб юборди.
– Ана холос, ўзингиз "Тезроқ шу қизимни эгасига топшириб, тинсам эди”, дердингиз-ку. Энди эгасида тинса… қизғаняпсизми?
Назира нима дейишини билмасди. Ўқитди, шу қиз учун елиб-югурди, ўзини унутди, энди шу экан-да…
– Йўқ, борган жойида тинсин, ўшаларга юлдузини иссиқ кўрсатсин Худойим… Мен… шунчаки…
Назира "ҳиқ-ҳиқ”лаб зўрға гапирди.
– Бу – бошқа гап, ойи! Келинг, икковимиз маза қилиб овқатланамиз. "Бировнинг насибасини биров ея олмайди”, деган машойихлар. Пиширганингиз – ўзимизнинг насиба экан!
Умиджоннинг овози уйни тўлдирди. Назира кўзида ёш билан жилмайди.
Тамом
@ibratli_sozlar
Эри Россияга кетган аёл ҳикояси
“Эрим Россияда. Қариндошларимдан келадиган ёрдам ҳам тугаган, эрталабки чойимизга бир бурда нон билан қаноатландик.
Қўшнимникига меҳмон келадиган бўлиб қолиб, бир ошхамирлик ун, 200 та чучварага етгулик қийма чиқариб: “Мана шуни тугушиб берсангиз” деб, ташлаб чиқиб кетишди.
Ёрдамим текканига бир хурсанд бўлсам, болаларимга овқат келганига минг хурсанд бўлиб, ишни бошладим.
Хамирни ёйиб бўлдим, чучвара тугуш давомида хаёлимдан нималар ўтяпти, сувга қайнатаман, азгина ёғимиз бўлганда эди, қайлали қилиб пишириб берар эдим, деб турсам, бирдан бошқа хаёл келиб қолди.
Фарзандларимга ўғирланган овқат егизаманми, йўқ, бўлмайди, сўрашим керак.
Шайтон ғулув қилади, сўрасанг аччиғи келади, озиб-ёзиб бир иш айтган эдим шунга ҳам суқланяпти дийди, иш айтганига пушаймон қилдирасанми?
Яна бири, бермасачи, мехмонга яраша эди, десачи?
Нима деган одам бўламан, индамай 10-15 та олиб қолсам-чи деб, охири олиб ҳам қолмайман, сўрамайман ҳам деган қарорга келдим.
Чунки ҳар тонг етти маротаба Аллоҳдан ризқ сўраб: ”Эй ҳамма жонзотга ризқ бергувчи Раззоқ, менга ҳам гўзал ризқ бер, дейман-ку, деб сабр қилдим.
Шу пайт... Келин бўлиб тушганимга ўн йилдан ошган бўлса ҳам бирор маротаба келмаган, борди-келди фақат тўй маросимларда бўлган эримнинг узоқ қариндоши, Гўзалхон аммамиз бир сўмка хом ошлик, нон, гўшт, сабзи-пиёз ўнта нонга етгудай пул билан кириб келдилар.
Мани ичим йиғига тўлган, қўлим ун, бир аҳволда кутиб олдим.
Гўзалхон аммамизни тушларига бизнинг ҳовлимизда ўтган бувилари кирибди экан, шунга йўқлаб келибди.
Шу орада қўшнимизни қизлари чиқиб чучвараларни олиб кириб кетишди, меҳмонимни кузатиб ошхонага кирсам бир тавоқчада чучварадан ҳам қолдиришипти.
Ана ҳалолим, берган ризқингдан ўргулай, Раббим.
Сал қолди нафсимнинг гапига кириб улкан гуноҳ, ўғирлик қилишимга.
Аллоҳ сақламаса, Аллоҳни доим ёдлаб турмасак, шайтон домига тушиб, гунохкор бўлиб қолишимиз, фарзандларимизга ҳаром бериб катта қилиб, яхшилик кутишимиз густоҳлик.
T.me/sinovlarihayot
“Эрим Россияда. Қариндошларимдан келадиган ёрдам ҳам тугаган, эрталабки чойимизга бир бурда нон билан қаноатландик.
Қўшнимникига меҳмон келадиган бўлиб қолиб, бир ошхамирлик ун, 200 та чучварага етгулик қийма чиқариб: “Мана шуни тугушиб берсангиз” деб, ташлаб чиқиб кетишди.
Ёрдамим текканига бир хурсанд бўлсам, болаларимга овқат келганига минг хурсанд бўлиб, ишни бошладим.
Хамирни ёйиб бўлдим, чучвара тугуш давомида хаёлимдан нималар ўтяпти, сувга қайнатаман, азгина ёғимиз бўлганда эди, қайлали қилиб пишириб берар эдим, деб турсам, бирдан бошқа хаёл келиб қолди.
Фарзандларимга ўғирланган овқат егизаманми, йўқ, бўлмайди, сўрашим керак.
Шайтон ғулув қилади, сўрасанг аччиғи келади, озиб-ёзиб бир иш айтган эдим шунга ҳам суқланяпти дийди, иш айтганига пушаймон қилдирасанми?
Яна бири, бермасачи, мехмонга яраша эди, десачи?
Нима деган одам бўламан, индамай 10-15 та олиб қолсам-чи деб, охири олиб ҳам қолмайман, сўрамайман ҳам деган қарорга келдим.
Чунки ҳар тонг етти маротаба Аллоҳдан ризқ сўраб: ”Эй ҳамма жонзотга ризқ бергувчи Раззоқ, менга ҳам гўзал ризқ бер, дейман-ку, деб сабр қилдим.
Шу пайт... Келин бўлиб тушганимга ўн йилдан ошган бўлса ҳам бирор маротаба келмаган, борди-келди фақат тўй маросимларда бўлган эримнинг узоқ қариндоши, Гўзалхон аммамиз бир сўмка хом ошлик, нон, гўшт, сабзи-пиёз ўнта нонга етгудай пул билан кириб келдилар.
Мани ичим йиғига тўлган, қўлим ун, бир аҳволда кутиб олдим.
Гўзалхон аммамизни тушларига бизнинг ҳовлимизда ўтган бувилари кирибди экан, шунга йўқлаб келибди.
Шу орада қўшнимизни қизлари чиқиб чучвараларни олиб кириб кетишди, меҳмонимни кузатиб ошхонага кирсам бир тавоқчада чучварадан ҳам қолдиришипти.
Ана ҳалолим, берган ризқингдан ўргулай, Раббим.
Сал қолди нафсимнинг гапига кириб улкан гуноҳ, ўғирлик қилишимга.
Аллоҳ сақламаса, Аллоҳни доим ёдлаб турмасак, шайтон домига тушиб, гунохкор бўлиб қолишимиз, фарзандларимизга ҳаром бериб катта қилиб, яхшилик кутишимиз густоҳлик.
T.me/sinovlarihayot
Telegram
🦅🦅🦅🌹🌸ХАЁТ СИНОВЛАРИ...!🌹🌸🥳3.06.2020
🌐Teлеграммдаги
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
Ҳаёлларидан уялиб қолган устоз
Гр:🔥Ҳикоя ва қиссалар 🔥
Сайёра Шаҳризодага мактуб ёзаяпти. Ёнида хаёлотга берилиб ўтирибман. Шу қизни эсласам, вужудимни аллақандай ғалати ҳислар қамраб олади. У билан боғлиқ айрим хотиралардан ҳаяжонланиб, ўзимни ноқулай сезаман…
* * *
Ёмғирли кун эди ўшанда. Мен навбатчиман. Бундай ҳолатларда мактаб навбатчисининг иши мушкулроқ — танаффус пайти болаларни ташқарига чиқариб бўлмайди. Йўлакларда ҳам тинчликни сақлаш керак.
Катта танаффус. Шаҳризода бир дугонаси билан иккинчи қаватда, дераза ёнида суҳбатлашар, лекин кўзлари, қарамасам ҳам ҳис этяпман — мен томонда.
— Синфга кирсаларинг бўлармиди…
Улар олдинма-кетин синфга кирди, мен хаёлга толдим. Кўз олдимда Шаҳризода.
Бу гўзал қизнинг сирли нигоҳидан, тўғриси, ғалати ҳолатдаман. Қарашлари қалбимда ташвишлар туғдиряпти. Наҳот…
«Йўқ, йўқ, бўлиши мумкинмас. Оқила, фаросатли қизлигидан унга ҳамма ҳавасда. Иболи. Ўқишлари ҳам аъло. Лекин…»
Кунлар ўтар, Шаҳризода ўша қизиқ одат — яширинча мен томон сирли боқишларини ҳамон ташламасди.
Кейинроқ Шаҳризода хусусида ҳаддан зиёд ўйлаётганимни пайқадим. Ҳа, ҳаддан ташқари. Қаерда бўлмай, хаёл мени беихтиёр Шаҳризода томон элтар, қаерга қарамай, гўзал сурати кўз ўнгимда. Ўзимда қандайдир ўзгариш, бошқача ҳолатни сезиб, ростдан хавотирга туша бошладим: «Худойим, бу нима аҳвол? Наҳотки… ошиқ бўлдим? Ўқувчимга? Оилали, бола-чақали ўқитувчи ўз шогирдига? Э, йўқ, нималар деяпман… А, унда уни кўриш истаги намунча кўнглингда жўш уради? Ҳамиша учрашгинг келади ўша қиз билан? Мактабга келдингми, дақиқа санаб, 11-синфга дарсинг яқинлашишини сабрсизлик билан кутасан? Синфга кирдингми, Шаҳризоданинг тароватли чеҳрасидан кўз олгинг йўқ? Нега бундай? Нима учун?»
Ўзимни маломат қиламан: «Сенга нима бўлди, Мақсуд? Ақлинг жойидами? Аҳмоқона хаёлларни йиғиштириб, ўзингни қўлга ол, у ўқувчинг!»
Бахтим экан, бир воқеа сабаб тезда ўзимни қўлга олишга эришдим. Кутилмаганда мактабда Сайёра оғриб қолди. Дўхтир чақирдик.
— Касалхонага олиб бориш керак, — деди «Тез ёрдам»да келган шифокор. — Буйраги шамоллаган, шифохонага ётқизмасак бўлмайди.
Гангиб қолдик. Ўғилчамиз Давронни нима қиламиз? Онасиз гўдакнинг ҳоли не кечади?
Мактаб фарроши Жамила опа:
— Давронжонни ўйламанг, — дея Сайёранинг хаста ва паришон нигоҳига қаради. — Хотиржам бораверинг, синглим. Соғайиб келганигизга қадар болага биз қараймиз.
— Сиз?!
— Мен ва мана — Шаҳризода!..
Сайёрани шаҳар касалхонасига олиб бордик. Давронга қараш Шаҳризода ва унинг онаси зиммасида. Аввалига анча қийналишди. Онасиз қолган гўдак кўп йиғлар, инжиқлик қиларди. Лекин Шаҳризоданинг, ҳа, айниқса, Шаҳризоданинг меҳрибонлиги кор қилгандек, кўп ўтмай улар «она-бола» бўлиб кетишди.
Соғлиғидан кўра болани ўйлаётган турмуш ўртоғим фарзандимизнинг ишончли қўлларда беозор катта бўлаётганидан беҳад мамнун. Шаҳризода ва унинг онасидан ғоят миннатдор.
* * *
Жамила опанинг уйида ўтирибмиз. Шу вақт Шаҳризода уялинқираб:
— Отам тўғрисида бир нарса ёзяпман, устоз, — деди.
«Ялт» этиб унга қарадим.
— Яхши қиласан, сингилжоним. Газетада эълон қилинган мақоланг таъсирчан чиққанди. Ҳаракат қилсанг, янада яхшироқ нарсалар ижод қилишинг мумкин. Истеъдод бор сенда. Лекин истеъдодниям тарбиялаш керак. Айтмоқчи, нима ёзяпсан отанг ҳақида?
Қизнинг отаси аскарликда вафот этган экан. Ичи тўла андуҳ, кўзлари ғамгин. Маҳзун жилмайиб:
— Билмадим, ҳикоя бўладими ёки қиссами… — деган эди, турмуш ўртоғи: «Мен биламан-да, — дея суҳбатга аралашди юзида табассум билан, — роман бўлади ёзганларинг. Ўқимаган қизнинг биринчи романи. Ўқимаган қиз — романнавис!»
Илҳом хохолади. Жамила опа қошларини чимириб, куёвига юзланди:
— Нега ўқимаган экан? Болам мактабни беш баҳолар билан тамомлади. Институтда эса… сиз ўқитасиз-да энди, ваъдага вафо қилиб.
— Албатта, онажон. Институтга обораман бу ўқимаганни, бойиб кетганим заҳоти! — шундай деб Илҳом хотинига кўз қисиб қўйди: — Бойиб кетамиз-а, Шаҳри?..
— Худо хоҳласа, — деди Шаҳризода жилмайган кўйи, — китобим чиқса-ю, бир жомадон қалам ҳақи олсам… Лекин китобнинг номини анчадан бери ўйлаб юрибман: «Гирмон урушининг сўнгги қурбони». — Маъқулми?
Ҳайрон бўлдим
Гр:🔥Ҳикоя ва қиссалар 🔥
Сайёра Шаҳризодага мактуб ёзаяпти. Ёнида хаёлотга берилиб ўтирибман. Шу қизни эсласам, вужудимни аллақандай ғалати ҳислар қамраб олади. У билан боғлиқ айрим хотиралардан ҳаяжонланиб, ўзимни ноқулай сезаман…
* * *
Ёмғирли кун эди ўшанда. Мен навбатчиман. Бундай ҳолатларда мактаб навбатчисининг иши мушкулроқ — танаффус пайти болаларни ташқарига чиқариб бўлмайди. Йўлакларда ҳам тинчликни сақлаш керак.
Катта танаффус. Шаҳризода бир дугонаси билан иккинчи қаватда, дераза ёнида суҳбатлашар, лекин кўзлари, қарамасам ҳам ҳис этяпман — мен томонда.
— Синфга кирсаларинг бўлармиди…
Улар олдинма-кетин синфга кирди, мен хаёлга толдим. Кўз олдимда Шаҳризода.
Бу гўзал қизнинг сирли нигоҳидан, тўғриси, ғалати ҳолатдаман. Қарашлари қалбимда ташвишлар туғдиряпти. Наҳот…
«Йўқ, йўқ, бўлиши мумкинмас. Оқила, фаросатли қизлигидан унга ҳамма ҳавасда. Иболи. Ўқишлари ҳам аъло. Лекин…»
Кунлар ўтар, Шаҳризода ўша қизиқ одат — яширинча мен томон сирли боқишларини ҳамон ташламасди.
Кейинроқ Шаҳризода хусусида ҳаддан зиёд ўйлаётганимни пайқадим. Ҳа, ҳаддан ташқари. Қаерда бўлмай, хаёл мени беихтиёр Шаҳризода томон элтар, қаерга қарамай, гўзал сурати кўз ўнгимда. Ўзимда қандайдир ўзгариш, бошқача ҳолатни сезиб, ростдан хавотирга туша бошладим: «Худойим, бу нима аҳвол? Наҳотки… ошиқ бўлдим? Ўқувчимга? Оилали, бола-чақали ўқитувчи ўз шогирдига? Э, йўқ, нималар деяпман… А, унда уни кўриш истаги намунча кўнглингда жўш уради? Ҳамиша учрашгинг келади ўша қиз билан? Мактабга келдингми, дақиқа санаб, 11-синфга дарсинг яқинлашишини сабрсизлик билан кутасан? Синфга кирдингми, Шаҳризоданинг тароватли чеҳрасидан кўз олгинг йўқ? Нега бундай? Нима учун?»
Ўзимни маломат қиламан: «Сенга нима бўлди, Мақсуд? Ақлинг жойидами? Аҳмоқона хаёлларни йиғиштириб, ўзингни қўлга ол, у ўқувчинг!»
Бахтим экан, бир воқеа сабаб тезда ўзимни қўлга олишга эришдим. Кутилмаганда мактабда Сайёра оғриб қолди. Дўхтир чақирдик.
— Касалхонага олиб бориш керак, — деди «Тез ёрдам»да келган шифокор. — Буйраги шамоллаган, шифохонага ётқизмасак бўлмайди.
Гангиб қолдик. Ўғилчамиз Давронни нима қиламиз? Онасиз гўдакнинг ҳоли не кечади?
Мактаб фарроши Жамила опа:
— Давронжонни ўйламанг, — дея Сайёранинг хаста ва паришон нигоҳига қаради. — Хотиржам бораверинг, синглим. Соғайиб келганигизга қадар болага биз қараймиз.
— Сиз?!
— Мен ва мана — Шаҳризода!..
Сайёрани шаҳар касалхонасига олиб бордик. Давронга қараш Шаҳризода ва унинг онаси зиммасида. Аввалига анча қийналишди. Онасиз қолган гўдак кўп йиғлар, инжиқлик қиларди. Лекин Шаҳризоданинг, ҳа, айниқса, Шаҳризоданинг меҳрибонлиги кор қилгандек, кўп ўтмай улар «она-бола» бўлиб кетишди.
Соғлиғидан кўра болани ўйлаётган турмуш ўртоғим фарзандимизнинг ишончли қўлларда беозор катта бўлаётганидан беҳад мамнун. Шаҳризода ва унинг онасидан ғоят миннатдор.
* * *
Жамила опанинг уйида ўтирибмиз. Шу вақт Шаҳризода уялинқираб:
— Отам тўғрисида бир нарса ёзяпман, устоз, — деди.
«Ялт» этиб унга қарадим.
— Яхши қиласан, сингилжоним. Газетада эълон қилинган мақоланг таъсирчан чиққанди. Ҳаракат қилсанг, янада яхшироқ нарсалар ижод қилишинг мумкин. Истеъдод бор сенда. Лекин истеъдодниям тарбиялаш керак. Айтмоқчи, нима ёзяпсан отанг ҳақида?
Қизнинг отаси аскарликда вафот этган экан. Ичи тўла андуҳ, кўзлари ғамгин. Маҳзун жилмайиб:
— Билмадим, ҳикоя бўладими ёки қиссами… — деган эди, турмуш ўртоғи: «Мен биламан-да, — дея суҳбатга аралашди юзида табассум билан, — роман бўлади ёзганларинг. Ўқимаган қизнинг биринчи романи. Ўқимаган қиз — романнавис!»
Илҳом хохолади. Жамила опа қошларини чимириб, куёвига юзланди:
— Нега ўқимаган экан? Болам мактабни беш баҳолар билан тамомлади. Институтда эса… сиз ўқитасиз-да энди, ваъдага вафо қилиб.
— Албатта, онажон. Институтга обораман бу ўқимаганни, бойиб кетганим заҳоти! — шундай деб Илҳом хотинига кўз қисиб қўйди: — Бойиб кетамиз-а, Шаҳри?..
— Худо хоҳласа, — деди Шаҳризода жилмайган кўйи, — китобим чиқса-ю, бир жомадон қалам ҳақи олсам… Лекин китобнинг номини анчадан бери ўйлаб юрибман: «Гирмон урушининг сўнгги қурбони». — Маъқулми?
Ҳайрон бўлдим
: «Нима? Отаси уруш қурбони?»
Нима хаёлдалигимни дарҳол пайқаб:
— Ҳайратга тушманг, — деди Шаҳризода. — Менинг отам урушдан анча кейин, етмиш саккизинчи йили, йигирма ёшида ҳалок бўлган. Аскарликда. Бир вақтлар тупроққа фашистлар кўмиб кетган минанинг тўсатдан портлаши натижасида.
Вужудимни ҳаяжон қамраб олди. «Ана гап қаёқда…»
— Фақат отанг тўғрисида ёзасанми? — сўради Илҳом.
— Йўқ, албатта. Иккинчи қаҳрамоним — онам. Ёш умрини отамнинг хаёли-хотираси билан ўтказган онажоним!
— Учинчиси… мен? — кулимсиради Илҳом.
— Йўқ, домлажоним… — дея менга қараркан ёш кўринди Шаҳризоданинг кўзларида.
Ҳаяжонландим. «Мен? Эй, Худойим. Нимага?..»
— Э-э унда тўртинчи экан-да шўрлик эр?
— Йўқ, Илҳом ака, сиздан олдин болам ўтирибди навбат кутиб. Даврон ўғлим! Болажоним! — пичирлади Шаҳризода Давронни меҳр билан бағрига босаркан…
* * *
Қишлоқдан кўчиб кетганимизга ҳам уч-тўрт йил бўлди. Бир куни Илҳом қўнғироқ қилди-ю, гап орасида:
— Ўқимаган қиз асарини ёзиб тугатди, шекилли, энди… чизиш билан овора, — деди беғубор куларкан.
— Чизиш билан, дейсизми?
— Рассом ҳам бўлмоқчи чоғи. Лекин фақат сизнинг расмингизни чизади, Мақсуд ака!
— Нима? — анграйиб қолдим. — Менинг расмимни?
— Деворда осиғлиқ турган суратингизга тикилганча хаёл суриб ўтирган экан, ўзимни гўлликка солиб, «Бу кимнинг расми?», деб сўрасам…
Унинг гапи мени эсанкиратиб қўйди. Кейинги гаплари қулоғимга кирмади. Аъзои баданим титраб кетди. «Қизиқ, у нега менинг расмимни чизади? Расмимни чизиб, деворга… Эй, Худо, нимага? Ҳеч ҳам тушунолмайман, намунча унинг «меҳри тушиб» қолган менга?!»
Бир неча кун гарангсиб юрдим. Юрагимни ғулғула босганди.
«Нима учун? Шунчалик нега хаёлинг менда, Шаҳризода? Нега? Нимага ахир, сабаби не?..»
* * *
Шаҳризодадан мактуб келди. Сайёрага. Менга ва Давронга саломлар йўллабди. Ана, Сайёра жавоб ёзаяпти.
— Сиз ҳам ёзасизми?
— Мен? Сенинг ёзганинг…
— Эҳ, Шаҳризода… — хаёлчан эди рафиқам. — Сиз ўз ўрнингизда ёзасиз, дадаси. Унинг қанчалар яхши кўришини биласизми?
Ногаҳон бир қалқдим:
— Яхши кўради? Кимни?
— Сизни-да, — деди аёлим жилмайган кўйи. — Ҳа, Шаҳризода сизни яхши кўради. Сабабини биласизми?..
Шу онда юрагимда нималар кечаётганидан мутлақо бехабар ҳолда давом этди у:
— Сизни кўрса, биласизми кимни кўргандек бўларкан? — Отасини!
— Отасини?! — донг қотдим.
— Ҳа. Отасига икки томчи сувдек ўхшаркансиз. Жамила опа ҳам аллақандай бошқача қарарди сизга. Эътибор берганмисиз? Бунинг сабабини Шаҳризодадан кейинроқ билволдим.
Аёлимнинг гапларини эшитиб, мени гўё чақмоқ урди. Карахтман. Қиёфам ўзгариб кетди чоғи, Сайёра:
— Сизга нима бўлди, дадаси? — сўради хавотирланиб.
Шаҳризода кўз ўнгимга келди. Юзимга меҳрли қарашини кўргандай бўлдим.
«Дадамни эслатасиз, устоз!»
Бош эгаман хижолатдан ёниб. Ҳа, нимадир ёндиради менинг юрагимни. Айбдорлик ҳисси! Мен гумроҳ, мен аҳмоқ…
«Қандай хаёлларга боргандинг, ярамас? Сиймонгда ўз дадасини кўргандай бўлса ота меҳри, дийдорига зор бечора қиз. Сен бўлсанг… Сен бўлсанг…»
Чуқур хўрсиндим-у, негадир бироз енгил тортдим. Кўнглим жойига тушгандай бўлди, мени қийнаётган саволларга, ниҳоят, жавоб топгандай бўлиб: «Ўхшар эканман-да, Шаҳризоданинг шаҳид отасига. Шунинг учун… Шунинг учун ҳам…»
— Мақсуд ака…
Турмуш ўртоғимга «Нега шуни вақтлироқ айтмадинг?» деб бақиргим келди-ю, ўзимни босдим — кўнглини хира қилгим келмади. Фойдаси йўқ эди. Аслида, унда нима айб?
Бошимни кўтардим. Бир алфозда ўтирган Сайёрага жилмайиб боқдим.
— Хайрият-э, қошларингизнинг тугуни ёзилди. Нима бўлди сизга?
«Нима бўлганини қандоқ унга тушунтирай? Қандоқ тушунтирай?!»
* * *
Илҳомдан мактуб олдим. У шундай ёзибди: «Мақсуд ака, шогирдингизни табрикланг — китоби чиқди. Эсингиздами, кулиб «Ўқимаган қизнинг биринчи романи» дегандим, фаришталар омин деган эканми, ана адабиётимизда янги романнавис!. Институтда ўқиш, афсус, унга насиб қилмади — ўқитаман дегандим, ваъдамни бажаролмадим. Лекин бойиб кетиб асарини китоб шаклида нашр эттиришга, кечроқ бўлса-да, муваффақ бўлдим. Шунисигаям шукр, деяпти шогирдингиз.
T.me/sinovlarihayot
Нима хаёлдалигимни дарҳол пайқаб:
— Ҳайратга тушманг, — деди Шаҳризода. — Менинг отам урушдан анча кейин, етмиш саккизинчи йили, йигирма ёшида ҳалок бўлган. Аскарликда. Бир вақтлар тупроққа фашистлар кўмиб кетган минанинг тўсатдан портлаши натижасида.
Вужудимни ҳаяжон қамраб олди. «Ана гап қаёқда…»
— Фақат отанг тўғрисида ёзасанми? — сўради Илҳом.
— Йўқ, албатта. Иккинчи қаҳрамоним — онам. Ёш умрини отамнинг хаёли-хотираси билан ўтказган онажоним!
— Учинчиси… мен? — кулимсиради Илҳом.
— Йўқ, домлажоним… — дея менга қараркан ёш кўринди Шаҳризоданинг кўзларида.
Ҳаяжонландим. «Мен? Эй, Худойим. Нимага?..»
— Э-э унда тўртинчи экан-да шўрлик эр?
— Йўқ, Илҳом ака, сиздан олдин болам ўтирибди навбат кутиб. Даврон ўғлим! Болажоним! — пичирлади Шаҳризода Давронни меҳр билан бағрига босаркан…
* * *
Қишлоқдан кўчиб кетганимизга ҳам уч-тўрт йил бўлди. Бир куни Илҳом қўнғироқ қилди-ю, гап орасида:
— Ўқимаган қиз асарини ёзиб тугатди, шекилли, энди… чизиш билан овора, — деди беғубор куларкан.
— Чизиш билан, дейсизми?
— Рассом ҳам бўлмоқчи чоғи. Лекин фақат сизнинг расмингизни чизади, Мақсуд ака!
— Нима? — анграйиб қолдим. — Менинг расмимни?
— Деворда осиғлиқ турган суратингизга тикилганча хаёл суриб ўтирган экан, ўзимни гўлликка солиб, «Бу кимнинг расми?», деб сўрасам…
Унинг гапи мени эсанкиратиб қўйди. Кейинги гаплари қулоғимга кирмади. Аъзои баданим титраб кетди. «Қизиқ, у нега менинг расмимни чизади? Расмимни чизиб, деворга… Эй, Худо, нимага? Ҳеч ҳам тушунолмайман, намунча унинг «меҳри тушиб» қолган менга?!»
Бир неча кун гарангсиб юрдим. Юрагимни ғулғула босганди.
«Нима учун? Шунчалик нега хаёлинг менда, Шаҳризода? Нега? Нимага ахир, сабаби не?..»
* * *
Шаҳризодадан мактуб келди. Сайёрага. Менга ва Давронга саломлар йўллабди. Ана, Сайёра жавоб ёзаяпти.
— Сиз ҳам ёзасизми?
— Мен? Сенинг ёзганинг…
— Эҳ, Шаҳризода… — хаёлчан эди рафиқам. — Сиз ўз ўрнингизда ёзасиз, дадаси. Унинг қанчалар яхши кўришини биласизми?
Ногаҳон бир қалқдим:
— Яхши кўради? Кимни?
— Сизни-да, — деди аёлим жилмайган кўйи. — Ҳа, Шаҳризода сизни яхши кўради. Сабабини биласизми?..
Шу онда юрагимда нималар кечаётганидан мутлақо бехабар ҳолда давом этди у:
— Сизни кўрса, биласизми кимни кўргандек бўларкан? — Отасини!
— Отасини?! — донг қотдим.
— Ҳа. Отасига икки томчи сувдек ўхшаркансиз. Жамила опа ҳам аллақандай бошқача қарарди сизга. Эътибор берганмисиз? Бунинг сабабини Шаҳризодадан кейинроқ билволдим.
Аёлимнинг гапларини эшитиб, мени гўё чақмоқ урди. Карахтман. Қиёфам ўзгариб кетди чоғи, Сайёра:
— Сизга нима бўлди, дадаси? — сўради хавотирланиб.
Шаҳризода кўз ўнгимга келди. Юзимга меҳрли қарашини кўргандай бўлдим.
«Дадамни эслатасиз, устоз!»
Бош эгаман хижолатдан ёниб. Ҳа, нимадир ёндиради менинг юрагимни. Айбдорлик ҳисси! Мен гумроҳ, мен аҳмоқ…
«Қандай хаёлларга боргандинг, ярамас? Сиймонгда ўз дадасини кўргандай бўлса ота меҳри, дийдорига зор бечора қиз. Сен бўлсанг… Сен бўлсанг…»
Чуқур хўрсиндим-у, негадир бироз енгил тортдим. Кўнглим жойига тушгандай бўлди, мени қийнаётган саволларга, ниҳоят, жавоб топгандай бўлиб: «Ўхшар эканман-да, Шаҳризоданинг шаҳид отасига. Шунинг учун… Шунинг учун ҳам…»
— Мақсуд ака…
Турмуш ўртоғимга «Нега шуни вақтлироқ айтмадинг?» деб бақиргим келди-ю, ўзимни босдим — кўнглини хира қилгим келмади. Фойдаси йўқ эди. Аслида, унда нима айб?
Бошимни кўтардим. Бир алфозда ўтирган Сайёрага жилмайиб боқдим.
— Хайрият-э, қошларингизнинг тугуни ёзилди. Нима бўлди сизга?
«Нима бўлганини қандоқ унга тушунтирай? Қандоқ тушунтирай?!»
* * *
Илҳомдан мактуб олдим. У шундай ёзибди: «Мақсуд ака, шогирдингизни табрикланг — китоби чиқди. Эсингиздами, кулиб «Ўқимаган қизнинг биринчи романи» дегандим, фаришталар омин деган эканми, ана адабиётимизда янги романнавис!. Институтда ўқиш, афсус, унга насиб қилмади — ўқитаман дегандим, ваъдамни бажаролмадим. Лекин бойиб кетиб асарини китоб шаклида нашр эттиришга, кечроқ бўлса-да, муваффақ бўлдим. Шунисигаям шукр, деяпти шогирдингиз.
T.me/sinovlarihayot
Мусаввир ҳам ўқимаган қизнинг ўзи. Муқовада — сизнинг суратингиз. Бу Мақсуд муаллимми, десам, «Йўқ, дадам» деб турибди бу ўқимаган. Нимаям дердим. Ҳа, айтганча, китобнинг номи «Отажоним». Олиб борармиз бир нусха».
Ўтирибман, вужудим ҳис-ҳаяжонга тўла. Орзулари ушалган истеъдодли шогирдимнинг биринчи китобини ўзимча тасаввур қиляпман. Муқовада — менинг суратим.
Муҳаммад ШОДИЙ
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
T.me/sinovlarihayot
Ўтирибман, вужудим ҳис-ҳаяжонга тўла. Орзулари ушалган истеъдодли шогирдимнинг биринчи китобини ўзимча тасаввур қиляпман. Муқовада — менинг суратим.
Муҳаммад ШОДИЙ
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
T.me/sinovlarihayot
Telegram
🦅🦅🦅🌹🌸ХАЁТ СИНОВЛАРИ...!🌹🌸🥳3.06.2020
🌐Teлеграммдаги
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
КЕНЖА КЕЛИН
Бир кекса аёлнинг ҳикояси.
«Менинг уч ўғли бор. Кунларнинг бири катта ўғлимнинг уйига бордим. Эрталаб бомдод намозига таҳорат олиш учун келинимдан сув олиб келишини сўрадим. Таҳорат қилдим. Намозимни ўқидим. Қолган сувни ётган ўрнимга тўкдим. Кун ёришганда келинимни чақириб:
- Қизим, нимасини дейисиз, энди қаричилик! Ўрнимни ҳўл қилиб қўйдим, - дедим.
Унинг асаблари бузилди. Энг ёмон сўзларни тўкиб солди. Менга чойшабларни ювишни буюрди. Бошқа бу ишни қайтармаслигимни талаб қилди. Чойшабларни ювиб, қуритиб, дазмолладим.
Сўнг, ўртанча ўғлимникига бордим. Айни ишни такрорладим. Келиним ўғлимга зарда, уриш қилиб, қилган ишимни айтиб берди. Ўғлим унга бир оғиз сўз сўзламади.
Уларнинг уйидан чиқиб кенжа ўғлимнинг уйига бордим. Ўша ишни яна такрорладим. Келиним тонгда ёнимга келди. Унга ҳам ўримни ҳўл қилганимни айтдим. У:
- Ойижон, хижолатга ўрин йўқ, бу оддий ҳол. Гўдаклигимизда сиз оналаримизнинг либосларингизни ҳўл қилиб қўярдик. Сизлар малолланмасдан тозалардингиз. Ҳеч қиси йўқ, ойижон, - деди. Ва кўрпа - тўшакни олиб ювиб тозалади.
Сўнг унга:
- Қизим, бир дугонам мендан у учун узук сотиб олишимни илтимос қилди. Мен унинг бармоғининг ўлчамини билмайман. Унинг қўллари тахминан сизникичалик. Ўлчамингиз нечи? - деб сўрадим.
Ўғлимнинг уйидан чиқиб, тўғри заргарлик дўконига бордим. Бор маблағимга узуклар, тақинчоқлар олдим. Ўзимга яраша тўплаган пулим катта миқдорда эди.
Уйимга ўғилларим, келинларимни чақирдим. Тилла тақинчоқларни уларнинг олдига қўйдим. Бўлган воқеани баён қилдим. Мен кўрпа - тўшакка бавл қилиб қўймаганим, синов учун сув тўкканимни айтдим. Тиллаларни кичик келинимнинг қўлларига тутқазиб:
- Қарилик пайтимда хотиржам суянишим, бирга яшашим мумкин бўлган қизим - бу. Қолган умримни у билан кечираман, - дедим - у, икки катта ўғлимга қараб, - худди шу кундагидек надоматга тайёр туринг! Чунки, сизнинг менга муносабатингиз албатта фарзандларингиздан қайтади. Мен сиз иккигизга чиройли тарбия бераман деб ҳаракат қилганим, заҳмат чекканларим бесамар кетганидан афсусдаман. ИншаАллоҳ сизларнинг укангиз ўз аҳли ила бу дунёда масрур яшаб, Роббисига ёруғ юз билан йўлиқади. Афсуслар бўлсинки, сизлар онангиз қадр - қийматини аёлингизга билдира олмагинингиз учун бундан маҳрумсизлар! - дедим».
T.me/sinovlarihayot
Бир кекса аёлнинг ҳикояси.
«Менинг уч ўғли бор. Кунларнинг бири катта ўғлимнинг уйига бордим. Эрталаб бомдод намозига таҳорат олиш учун келинимдан сув олиб келишини сўрадим. Таҳорат қилдим. Намозимни ўқидим. Қолган сувни ётган ўрнимга тўкдим. Кун ёришганда келинимни чақириб:
- Қизим, нимасини дейисиз, энди қаричилик! Ўрнимни ҳўл қилиб қўйдим, - дедим.
Унинг асаблари бузилди. Энг ёмон сўзларни тўкиб солди. Менга чойшабларни ювишни буюрди. Бошқа бу ишни қайтармаслигимни талаб қилди. Чойшабларни ювиб, қуритиб, дазмолладим.
Сўнг, ўртанча ўғлимникига бордим. Айни ишни такрорладим. Келиним ўғлимга зарда, уриш қилиб, қилган ишимни айтиб берди. Ўғлим унга бир оғиз сўз сўзламади.
Уларнинг уйидан чиқиб кенжа ўғлимнинг уйига бордим. Ўша ишни яна такрорладим. Келиним тонгда ёнимга келди. Унга ҳам ўримни ҳўл қилганимни айтдим. У:
- Ойижон, хижолатга ўрин йўқ, бу оддий ҳол. Гўдаклигимизда сиз оналаримизнинг либосларингизни ҳўл қилиб қўярдик. Сизлар малолланмасдан тозалардингиз. Ҳеч қиси йўқ, ойижон, - деди. Ва кўрпа - тўшакни олиб ювиб тозалади.
Сўнг унга:
- Қизим, бир дугонам мендан у учун узук сотиб олишимни илтимос қилди. Мен унинг бармоғининг ўлчамини билмайман. Унинг қўллари тахминан сизникичалик. Ўлчамингиз нечи? - деб сўрадим.
Ўғлимнинг уйидан чиқиб, тўғри заргарлик дўконига бордим. Бор маблағимга узуклар, тақинчоқлар олдим. Ўзимга яраша тўплаган пулим катта миқдорда эди.
Уйимга ўғилларим, келинларимни чақирдим. Тилла тақинчоқларни уларнинг олдига қўйдим. Бўлган воқеани баён қилдим. Мен кўрпа - тўшакка бавл қилиб қўймаганим, синов учун сув тўкканимни айтдим. Тиллаларни кичик келинимнинг қўлларига тутқазиб:
- Қарилик пайтимда хотиржам суянишим, бирга яшашим мумкин бўлган қизим - бу. Қолган умримни у билан кечираман, - дедим - у, икки катта ўғлимга қараб, - худди шу кундагидек надоматга тайёр туринг! Чунки, сизнинг менга муносабатингиз албатта фарзандларингиздан қайтади. Мен сиз иккигизга чиройли тарбия бераман деб ҳаракат қилганим, заҳмат чекканларим бесамар кетганидан афсусдаман. ИншаАллоҳ сизларнинг укангиз ўз аҳли ила бу дунёда масрур яшаб, Роббисига ёруғ юз билан йўлиқади. Афсуслар бўлсинки, сизлар онангиз қадр - қийматини аёлингизга билдира олмагинингиз учун бундан маҳрумсизлар! - дедим».
T.me/sinovlarihayot
Telegram
🦅🦅🦅🌹🌸ХАЁТ СИНОВЛАРИ...!🌹🌸🥳3.06.2020
🌐Teлеграммдаги
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
Қоядаги чақалоқ .
(ҳикоя)
Қуёш тоғ ортига ўтди. Қурбон ака отнинг белига ташланган хуржундан қалин латтага ўралган қўнғироқ олиб, боши баробар кўтарганича қаттиқ чалди. Адирни бирдан қўй-қўзиларнинг баъраган овози тутди. Қўзичоқлар диконглаб чопишдан тўхтаб, оналарини қидириб қолишди.
– Қани, ўтовга, қайту қайт!
Қурбон аканинг ҳайқириғидан сўнг адирни яна жимлик қоплади. Серка буйруқни тушунгандай йўл бошлади, пода аста адир ёқалаб пастга йўрғалади.
Тоғнинг сояси чор-атрофни қоплай бошлади. Узоқдаги қорамтир булутларга кўзи тушган Қурбон ота тоғ ҳавосига ишониб бўлмаслигини яхши билади, кўнглига келган хавотир ичида: “Олапар!” – деди қўнғироқни жигарранг хуржунга жойларкан. Олапар эгасига бир қараб қўйди-да, лапанглаб подани бироз тезлатди. Сурув қоронғи тушмасдан ўтовга етиб келди. Қурбон ака қўра олдида пешвоз чиққан ўғлини кўриб ҳайрон бўлди. Йўлда Олапар бежиз ҳуримаганини, ўтовга етар-етмас чопиб кетганининг боисини энди англади.
– Тинчликми, Эргашали, эрта қайтибсан? – Хавотирини яширолмай сўради Қурбон ака Олапарни силаб эркалаётган ўғлига тикиларкан.
– Тинчлик, дада, тинчлик, – деди Эргашали қаддини тутиб, дадасига салом бергач.
– Биратўла имтиҳонларни топшириб келаман, дегандинг-ку? – отдан тушишга шошилмаган ота ҳамон ўғлига синчков назар ташлаб турарди.
– Ўтган йили ижара турган уйимизда одам бор экан. Яна ўн кунларда бўшармиш. Шаҳарда тентираб юраманми, деб келавердим. Унгача сизга қарашиб турарман, дада, – деди Эргашали энди отнинг жиловини қўлга олиб, унинг кенг пешонасини силаркан.
– Шунақа дегин? – Қурбон ака бу ғамхўрликнинг боисини тушунолмай яна ажабланди. Эргашали эртароқ бормасам бўлмайди, деб туриб олганди-да. Ахир имтиҳонга яқин кетарсан, унгача яхшилаб тайёргарлигингни кўр, яна ўтган йилга ўхшаб киролмай қайтиб келмагин, демаганмиди? Хўш, ким ҳақ бўлиб чиқди? Наҳот бу қайсар бола хато иш қилганини энди тушунган бўлса? Балки шунинг учун отанинг кўзларига тик қарай олмаяптимикан? Ҳа, пушаймон бўлганга ўхшайди. Бўлмаса бунчалар меҳрибончилик қаёқда эди. Қурбон ака ҳамон виқор билан ўтираркан, бошини тебратиб қўйди. Эргашали дадасига қаради: “Тушасизми?” Буни ўзича тушунган ота, ниҳоят, узангига оёғини тиради, пастга тушгач, отининг кетига аста-аста уриб, бугунги хизматига миннатдорчилик билдирди. Толмас бунга жавобан бўйнидаги узун ёлларини силкитди.
Ота-бола қучоқлашиб кўришишди. Эргашали дадасининг соғинганини сезди. “Ота барибир ота-да”, – деди ичида, сўнг чаққонлик билан ишга киришди: отни боғлаб, қўранинг оғзини беркитди. Қурбон ака ўтов четидаги ўчоқ бошида куймаланиб юрган келинига, тарвақайлаб кетган қари тутнинг тагидаги супачада қўлларини йўргакдан чиқариб олганча оғзидаги сўрғични тинимсиз сўраётган неварасига бир-бир қараб чиқди. Тийрак нигоҳлари яна кимнидир қидирди. Ўтов ичидан қўлида дастурхон билан чиқиб келган хотинига кўзи тушгач, вужудини хотиржамлик эгаллади.
Ишини тамомлаган Эргашали супа томон юрди. Тут шохига илинган чироқни бураб ёқди. Кейин бугун роса уч ойлик бўлган фарзандининг устига энгашди. Гўдак дадасини танигандай митти қўлчаларини ўйнатиб талпинди, оғзидан сўрғични чиқариб юборди.
– Сени соғинибди, – деди хонтахта устига дастурхон ёзаётган Тошхон ая жилмайиб. Аммо кейин бирдан ўзгарди: йиғлаб юборишдан ўзини зўрға тийди, дилини ўртаган гапни эса пичирлабгина айтди: – Буларни опкетиб қолсанг… қандай чидарканман?
– Ҳали кетаётганим йўқ-ку. Аввал ўқишга кирай-чи.
– Барибирам-да, – деди Тошхон ая неварасини қўлга олиб, жажжи бармоқчаларидан кетма-кет ўпаркан.
– Бўлди, она, – Эргашали дадаси томон кўз қири ташлади. – Илтимос, бошламай туринг. Дадам эшитса…
Итининг феъли эгасига маълум, дейдилар. Тошхон ая дарров ўзини қўлга олди: ҳеч нарсадан хабари йўқдай, эрига: “Келдингизми, чарчамай”, – дедию келини томон юриб намиққан кўзларини яширган бўлди.
Оила дастурхон атрофида тўпланганда адир тагидаги ўтовга яна файз кирди. Қурбон аканинг наздида ўғли бироз сермулозамат эди, ўзини анча эркин тутиши, ўқишга киришига ишонч билан гапириши ҳам эътиборини тортган, ҳатто таажжубланишига сабаб бўлаётганди. “Қизиқ, – хаёлидан кечиради ота ошни иштаҳа билан паққос тушираётган фарзанд
(ҳикоя)
Қуёш тоғ ортига ўтди. Қурбон ака отнинг белига ташланган хуржундан қалин латтага ўралган қўнғироқ олиб, боши баробар кўтарганича қаттиқ чалди. Адирни бирдан қўй-қўзиларнинг баъраган овози тутди. Қўзичоқлар диконглаб чопишдан тўхтаб, оналарини қидириб қолишди.
– Қани, ўтовга, қайту қайт!
Қурбон аканинг ҳайқириғидан сўнг адирни яна жимлик қоплади. Серка буйруқни тушунгандай йўл бошлади, пода аста адир ёқалаб пастга йўрғалади.
Тоғнинг сояси чор-атрофни қоплай бошлади. Узоқдаги қорамтир булутларга кўзи тушган Қурбон ота тоғ ҳавосига ишониб бўлмаслигини яхши билади, кўнглига келган хавотир ичида: “Олапар!” – деди қўнғироқни жигарранг хуржунга жойларкан. Олапар эгасига бир қараб қўйди-да, лапанглаб подани бироз тезлатди. Сурув қоронғи тушмасдан ўтовга етиб келди. Қурбон ака қўра олдида пешвоз чиққан ўғлини кўриб ҳайрон бўлди. Йўлда Олапар бежиз ҳуримаганини, ўтовга етар-етмас чопиб кетганининг боисини энди англади.
– Тинчликми, Эргашали, эрта қайтибсан? – Хавотирини яширолмай сўради Қурбон ака Олапарни силаб эркалаётган ўғлига тикиларкан.
– Тинчлик, дада, тинчлик, – деди Эргашали қаддини тутиб, дадасига салом бергач.
– Биратўла имтиҳонларни топшириб келаман, дегандинг-ку? – отдан тушишга шошилмаган ота ҳамон ўғлига синчков назар ташлаб турарди.
– Ўтган йили ижара турган уйимизда одам бор экан. Яна ўн кунларда бўшармиш. Шаҳарда тентираб юраманми, деб келавердим. Унгача сизга қарашиб турарман, дада, – деди Эргашали энди отнинг жиловини қўлга олиб, унинг кенг пешонасини силаркан.
– Шунақа дегин? – Қурбон ака бу ғамхўрликнинг боисини тушунолмай яна ажабланди. Эргашали эртароқ бормасам бўлмайди, деб туриб олганди-да. Ахир имтиҳонга яқин кетарсан, унгача яхшилаб тайёргарлигингни кўр, яна ўтган йилга ўхшаб киролмай қайтиб келмагин, демаганмиди? Хўш, ким ҳақ бўлиб чиқди? Наҳот бу қайсар бола хато иш қилганини энди тушунган бўлса? Балки шунинг учун отанинг кўзларига тик қарай олмаяптимикан? Ҳа, пушаймон бўлганга ўхшайди. Бўлмаса бунчалар меҳрибончилик қаёқда эди. Қурбон ака ҳамон виқор билан ўтираркан, бошини тебратиб қўйди. Эргашали дадасига қаради: “Тушасизми?” Буни ўзича тушунган ота, ниҳоят, узангига оёғини тиради, пастга тушгач, отининг кетига аста-аста уриб, бугунги хизматига миннатдорчилик билдирди. Толмас бунга жавобан бўйнидаги узун ёлларини силкитди.
Ота-бола қучоқлашиб кўришишди. Эргашали дадасининг соғинганини сезди. “Ота барибир ота-да”, – деди ичида, сўнг чаққонлик билан ишга киришди: отни боғлаб, қўранинг оғзини беркитди. Қурбон ака ўтов четидаги ўчоқ бошида куймаланиб юрган келинига, тарвақайлаб кетган қари тутнинг тагидаги супачада қўлларини йўргакдан чиқариб олганча оғзидаги сўрғични тинимсиз сўраётган неварасига бир-бир қараб чиқди. Тийрак нигоҳлари яна кимнидир қидирди. Ўтов ичидан қўлида дастурхон билан чиқиб келган хотинига кўзи тушгач, вужудини хотиржамлик эгаллади.
Ишини тамомлаган Эргашали супа томон юрди. Тут шохига илинган чироқни бураб ёқди. Кейин бугун роса уч ойлик бўлган фарзандининг устига энгашди. Гўдак дадасини танигандай митти қўлчаларини ўйнатиб талпинди, оғзидан сўрғични чиқариб юборди.
– Сени соғинибди, – деди хонтахта устига дастурхон ёзаётган Тошхон ая жилмайиб. Аммо кейин бирдан ўзгарди: йиғлаб юборишдан ўзини зўрға тийди, дилини ўртаган гапни эса пичирлабгина айтди: – Буларни опкетиб қолсанг… қандай чидарканман?
– Ҳали кетаётганим йўқ-ку. Аввал ўқишга кирай-чи.
– Барибирам-да, – деди Тошхон ая неварасини қўлга олиб, жажжи бармоқчаларидан кетма-кет ўпаркан.
– Бўлди, она, – Эргашали дадаси томон кўз қири ташлади. – Илтимос, бошламай туринг. Дадам эшитса…
Итининг феъли эгасига маълум, дейдилар. Тошхон ая дарров ўзини қўлга олди: ҳеч нарсадан хабари йўқдай, эрига: “Келдингизми, чарчамай”, – дедию келини томон юриб намиққан кўзларини яширган бўлди.
Оила дастурхон атрофида тўпланганда адир тагидаги ўтовга яна файз кирди. Қурбон аканинг наздида ўғли бироз сермулозамат эди, ўзини анча эркин тутиши, ўқишга киришига ишонч билан гапириши ҳам эътиборини тортган, ҳатто таажжубланишига сабаб бўлаётганди. “Қизиқ, – хаёлидан кечиради ота ошни иштаҳа билан паққос тушираётган фарзанд
ига зимдан назар ташлаб. – Нега бунчалар ичи қизияптийкин?”
Дастурхонга дуо қилингач, Қурбон ака неварасини бағрига олди. “Данагидан мағзи ширин-да”, – деди негадир мўлтираб турган хотинига кўз қирини ташлаб. Кейин болакайни эркалай бошлади. Эргашали бу ҳолни узоқ кузатиб ўтиролмади, ниманидир баҳона қилиб ўрнидан турди. Мазали палов учун раҳмат эшитган келин аввал идиш-товоқларни, кейин дастурхонни йиғиштирди. Каттагина суяк билан сийланган Олапар қўра томон кетди.
* * *
Эргашали барвақт туриб, сурувни олдига солди. Отаси ҳамроҳ бўлай деганди, унамади.
– Чарчагансиз, дам олинг.
Бу ғамхўрликни ўзича тушунган Қурбон ака ноилож ўтовда қолди. “Мендан кейин боқаверасиз, подайизни, дегани-да бу”, – дея хаёлидан ўтказди қўлига кетмон оларкан.
Ўғли шаҳарга кетгандан буён экин-тикинга қарай олгани йўқ эди. Ишлашга фурсат топилгани учун бошқа гапларга қўл силтади. Тепадан сизиб келаётган сув йўлини тўсиб, помидор экилган эгатларга тўғрилади. Кейин сал пастроқдаги теракзор томон юрди. Анча кўзга кўриниб қолган дарахтлар унинг кўзини қувонтирди. Энди уларнинг ёнидан чиққан майда шохларни кесиб, шакл бериш кераклигини ўйлаб ўтовда анча ишлар йиғилиб қолганини пайқади. Эргашалига рухсат берганига ачинди. Шу ишларни у бажарганда яхши эди-да. Олтмишга кирганда дарахтма-дарахт чиқиб юрмайди-ку ахир. Яхшиси, эртага ўғлини ўтовда қолдиради. Ростдан ҳам кетиб қоладиган бўлса, барча қийин ишларни тугатиб кетсин. Қишдан бир амаллаб чиқиб олишса, у ёғи бир гап бўлар.
Гўдак йиғиси эшитилди. Қурбон ака невараси уйғонганини англаб, чайлага қайтди. Қуёшнинг тафти танга ёқа бошлади. Тут соясига келиб ўтиргач, келинига: “Қани, полвонни опчиқинг-чи!” – деди меҳри товланиб.
Зурриёд! Қурбон ака гўдакни қўлга олиб пешонасидан ўпганда юрагида қандайдир ўзи дарров англаб етмаган ҳислар жўш урганини сезди. Насл давомчиси туғилганида бир қувонган бўлса, ҳозир у қучоғини тўлдириб турганидан, бобосига қараб жилмайиб қўяётганидан минг қувонди. Қани эди, Йўлдошали юриб қолган бўлсаю, қадами етган бутун ерларни кўрсатиб чиқса! От миндириб, атрофдаги борлиқ жониворларни бир-бир таништирса, уларга ошно қилиб, меҳр уйғотса… балки шаҳарга кетишни истамаган бўлармиди?
Хотинининг кечаси алламаҳалда айтган гапи эсига тушиб, кўнгли ғашланди. Нима эмиш, агар ўқишга кирса, бола-чақасини олиб кетармиш. Ёпирай, бу нарса унинг хаёлига қаердан келди? Ёки келин шунақа шарт қўйдимикин? Тавба, бу бола шаҳарга ўқиш учун кетяптими ёки оиласини боқишгами?
Уйқуси қочган Қурбон ака кечки овқат устидаги гап-сўзларнинг моҳиятини эндигина англагандай бўлди. Ҳм, ўзини сал баланд тутиши бекорга эмас экан-да. Ҳали институтга кира оладими, йўқми? Яна ўтган йилга ўхшаб… лекин имтиҳонлардан ўтса-чи? Унда нима бўлади?
Қурбон ака беихтиёр қўлидаги гўдакка термилди. Яна бир неча кундан кейин невараси кетиб қоладигандай уни маҳкамроқ қучди. Дадасига йўлдош бўлсин деб, исмини Йўлдошали қўйгани-чи? Энди афсус чекишга ҳожат йўқ: чақалоққа исм қўйилган, қулоғига азон айтилган. Балки ақлини танигач, бобосининг олдига қайтар? Қариган чоғида белига қувват, кўзига нур бўлар. Яна ким билади? Ахир ўғлига ҳам не умидлар билан Эргашали деб исм қўйганди менга эргашсин, ўрнимни боссин деб. Аммо оқибати нима бўлди? Беш-олти кун шаҳарда юриб: “Бирор ҳафтада кетаман”, – деб ўтирибдию, бу гўдак у ернинг нонини еб, ҳавосидан нафас олса, қайтиб келармиди?
Қурбон ака биринчи марта ўзини ожиз сезди. Бироқ тезда фикрини жамлади: ҳозирданоқ умидсизликка тушишни эп кўрмади. Чақалоқни кўтариб ўтов атрофини айлантирди. Келинининг иссиққа олиб чиқманг, деб куйинганига эътибор қилиб ўтирмади. Тоғнинг тоза ҳавосидан тўйиб-тўйиб нафас олсин, дея соя-салқин жойларда анча юрди. Ҳатто қорни очқаб йиғига тушганда ҳам онасининг қўлига тутқазишга шошилмади.
“Даданг менданам қайсар чиқибди. Эсини таниганда “Сени ўқитаман”, деган битта гапимни маҳкам ушлаб олганини қара. Ростдан ҳам чин кўнгилдан айтганманми ёки отдан қулаб касал ётганимда жаҳл устида гапириб юборганманми, билмадиму аммо оғзимдан чиққани ҳақиқат. Шунинг учун лафзимдан қайтолмай, ўқишига қаршилик қилмадим. Негаки, киролмаслигига кўзим етади-да. Чўпоннинг ўғли инстит
Дастурхонга дуо қилингач, Қурбон ака неварасини бағрига олди. “Данагидан мағзи ширин-да”, – деди негадир мўлтираб турган хотинига кўз қирини ташлаб. Кейин болакайни эркалай бошлади. Эргашали бу ҳолни узоқ кузатиб ўтиролмади, ниманидир баҳона қилиб ўрнидан турди. Мазали палов учун раҳмат эшитган келин аввал идиш-товоқларни, кейин дастурхонни йиғиштирди. Каттагина суяк билан сийланган Олапар қўра томон кетди.
* * *
Эргашали барвақт туриб, сурувни олдига солди. Отаси ҳамроҳ бўлай деганди, унамади.
– Чарчагансиз, дам олинг.
Бу ғамхўрликни ўзича тушунган Қурбон ака ноилож ўтовда қолди. “Мендан кейин боқаверасиз, подайизни, дегани-да бу”, – дея хаёлидан ўтказди қўлига кетмон оларкан.
Ўғли шаҳарга кетгандан буён экин-тикинга қарай олгани йўқ эди. Ишлашга фурсат топилгани учун бошқа гапларга қўл силтади. Тепадан сизиб келаётган сув йўлини тўсиб, помидор экилган эгатларга тўғрилади. Кейин сал пастроқдаги теракзор томон юрди. Анча кўзга кўриниб қолган дарахтлар унинг кўзини қувонтирди. Энди уларнинг ёнидан чиққан майда шохларни кесиб, шакл бериш кераклигини ўйлаб ўтовда анча ишлар йиғилиб қолганини пайқади. Эргашалига рухсат берганига ачинди. Шу ишларни у бажарганда яхши эди-да. Олтмишга кирганда дарахтма-дарахт чиқиб юрмайди-ку ахир. Яхшиси, эртага ўғлини ўтовда қолдиради. Ростдан ҳам кетиб қоладиган бўлса, барча қийин ишларни тугатиб кетсин. Қишдан бир амаллаб чиқиб олишса, у ёғи бир гап бўлар.
Гўдак йиғиси эшитилди. Қурбон ака невараси уйғонганини англаб, чайлага қайтди. Қуёшнинг тафти танга ёқа бошлади. Тут соясига келиб ўтиргач, келинига: “Қани, полвонни опчиқинг-чи!” – деди меҳри товланиб.
Зурриёд! Қурбон ака гўдакни қўлга олиб пешонасидан ўпганда юрагида қандайдир ўзи дарров англаб етмаган ҳислар жўш урганини сезди. Насл давомчиси туғилганида бир қувонган бўлса, ҳозир у қучоғини тўлдириб турганидан, бобосига қараб жилмайиб қўяётганидан минг қувонди. Қани эди, Йўлдошали юриб қолган бўлсаю, қадами етган бутун ерларни кўрсатиб чиқса! От миндириб, атрофдаги борлиқ жониворларни бир-бир таништирса, уларга ошно қилиб, меҳр уйғотса… балки шаҳарга кетишни истамаган бўлармиди?
Хотинининг кечаси алламаҳалда айтган гапи эсига тушиб, кўнгли ғашланди. Нима эмиш, агар ўқишга кирса, бола-чақасини олиб кетармиш. Ёпирай, бу нарса унинг хаёлига қаердан келди? Ёки келин шунақа шарт қўйдимикин? Тавба, бу бола шаҳарга ўқиш учун кетяптими ёки оиласини боқишгами?
Уйқуси қочган Қурбон ака кечки овқат устидаги гап-сўзларнинг моҳиятини эндигина англагандай бўлди. Ҳм, ўзини сал баланд тутиши бекорга эмас экан-да. Ҳали институтга кира оладими, йўқми? Яна ўтган йилга ўхшаб… лекин имтиҳонлардан ўтса-чи? Унда нима бўлади?
Қурбон ака беихтиёр қўлидаги гўдакка термилди. Яна бир неча кундан кейин невараси кетиб қоладигандай уни маҳкамроқ қучди. Дадасига йўлдош бўлсин деб, исмини Йўлдошали қўйгани-чи? Энди афсус чекишга ҳожат йўқ: чақалоққа исм қўйилган, қулоғига азон айтилган. Балки ақлини танигач, бобосининг олдига қайтар? Қариган чоғида белига қувват, кўзига нур бўлар. Яна ким билади? Ахир ўғлига ҳам не умидлар билан Эргашали деб исм қўйганди менга эргашсин, ўрнимни боссин деб. Аммо оқибати нима бўлди? Беш-олти кун шаҳарда юриб: “Бирор ҳафтада кетаман”, – деб ўтирибдию, бу гўдак у ернинг нонини еб, ҳавосидан нафас олса, қайтиб келармиди?
Қурбон ака биринчи марта ўзини ожиз сезди. Бироқ тезда фикрини жамлади: ҳозирданоқ умидсизликка тушишни эп кўрмади. Чақалоқни кўтариб ўтов атрофини айлантирди. Келинининг иссиққа олиб чиқманг, деб куйинганига эътибор қилиб ўтирмади. Тоғнинг тоза ҳавосидан тўйиб-тўйиб нафас олсин, дея соя-салқин жойларда анча юрди. Ҳатто қорни очқаб йиғига тушганда ҳам онасининг қўлига тутқазишга шошилмади.
“Даданг менданам қайсар чиқибди. Эсини таниганда “Сени ўқитаман”, деган битта гапимни маҳкам ушлаб олганини қара. Ростдан ҳам чин кўнгилдан айтганманми ёки отдан қулаб касал ётганимда жаҳл устида гапириб юборганманми, билмадиму аммо оғзимдан чиққани ҳақиқат. Шунинг учун лафзимдан қайтолмай, ўқишига қаршилик қилмадим. Негаки, киролмаслигига кўзим етади-да. Чўпоннинг ўғли инстит
утга кира олардими? Эртаю кеч қўйнинг ортидан таёқ кўтариб юрган бўлса, қанақа билим бўлсин унда? Ойда бир-икки марта мактабга бориб қўйса, ҳисобга ўтарканми? Ёки мактабни тамомлагани ҳақидаги гувоҳнома нима учун ёзиб берилганини билмайманми? Эҳ, Эргашали-я, Эргашали, гапимга қулоқ тутмади. Ана, ўтган йили нима бўлди? Йиқилган курашга тўймаслигини биламан. Нега сал кунда қайтиб кетаман, деб гапирдийкин? Бу эси паст даданг нимага бунақа дедийкин? Ё мени синаш учун атай айтдимикин? Гапир, гапирсанг-чи, миттивой! Ғала-ғовур шаҳарга кетасанми ёки мана шу тинч, осуда адирда мен билан қоласанми? Мана бу боғни кўряпсанми? Ҳов, анави баланд тоғларни-чи? Ҳа, баракалла. Энди буларнинг ҳаммаси ўзимизники, болам. Уларга кўз-қулоқ бўлмасак, асраб-авайламасак, нима бўлади? Ие, Бургутвой ҳавога кўтарилибдими? Қара, кўряпсанми? Ана, ҳув, ана. Лекин… сал безовтами, дейман. И-и, шеригиям чиқиб олибди-ку. Нега боласини ёлғиз қолдирди экан? Ё сенга ўхшаб уларнинг ҳам қорни очдимикин? Онангни чидолмай олдимизга келаётганига қараганда уям сенинг очиққанингни сезганга ўхшайди. Бўпти, қани, юр-чи, бўлмаса”.
Райҳон ўғлини олиб ўзларига ажратилган чайлага кириб кетди. Қурбон ака дастурхон ёзилган супага келиб ўтирди. Иштаҳаси йўқлигидан, биқинига ёстиқ тиради. Кейин неча йиллардан буён Боботоғни макон қилган Бургутойга термилди. Унинг гоҳ пастлаб, гоҳ баландлаб учишини, баъзида таниш овоз чиқариб қўйишини сал хавотирланиб кузата бошлади. Бояқиш ўтган йили боласидан айрилиб, аламзада бўлиб анча учиб юрди. Бир жойда қўним тополмай ўзини тоғдан тоққа ургани-чи? Тинчлангунча атрофдаги жонзотларни анча ҳалак қилди. Ҳартугул бу йил полапон очиб, яна хотиржам парвоз қила бошлади. Нечта очдийкин? Боласи қанот чиқариб қолгандир?
Дастурхонга нигоҳи тушиб, бир пиёла чой қуйди. Бироқ хаёли ўғлига кўчиб, иштаҳаси йўқолди. “Бу ерда кўп қолмасмиш. Шаҳарда яшаса, худди ўқишга кириб кетадигандай гапирди-я. Нимасига ишоняпти бу бола? Ишлаб қорнига, ижарасига пул топадими ёки ўқишга тайёргарлик кўрадими? Ростданам тушунолмай қолдим. Ҳали келса, жиддийроқ гаплашаман шекилли”.
* * *
Кечқурун суҳбат учун умуман имкон бўлмади. Кийимларини апил-тапил алмаштирган Эргашали қишлоққа тушиб кетди. Синфдоши уйланаётган экан, бормаса бўлмасмиш. Ўғлининг ортидан қараб қолган Қурбон ака балки тўй учун қайтиб келгандир деган ўйга борди. Ижара бандлигини баҳона фаҳмлаб, бошини сарак-сарак қилганича телевизор кўриш учун ёнбошлади.
Эрталаб ўғлини эгарланган от устида кўриб гапиришга яна ботинолмади. Эркаклик туси ураётган Эргашалига от жуда ярашиб турарди. Уларга қараган одам “От – йигитнинг қаноти” деган мақол нақадар тўғри айтилганига яна бир бор амин бўлиши аниқ. Шундоқ ўктам йигитнинг раъйига қарши боргинг ҳам келмайди. Бунинг устига адирма-адир қўй боқиш узоқ сафарга чиқиш билан баробар. Йўлга отланган одамнинг дилини билиб-билмай оғритиб қўйсанг, иши юришмаслиги мумкин. Худо кўрсатмасину мабодо бирор хатарга йўлиқса, бир умр афсус-надоматдан қутулолмайсан. “Кейинги пушаймон – ўзингга душман”, деб бекорга айтилмаган ахир. Марҳум дадасидан эшитган панд-насиҳатлар хаёлидан ўтиб, ортиқча гап қилиб ўтирмади: “Бўпти, яхши бориб ке. Омадингни берсин”.
Тушдан кейин осмонда яна таниш қушлар пайдо бўлди. Диққати бўлинган Қурбон аканинг қўли ишга бормай қолди. Бургутларнинг шиддатли парвози кўнглини хижил қилди. Нима бўлдийкин уларга? Кечаям бунчалик безовта эмасди-ку? Ёки инига бирортаси таҳдид солдимикин-а? Бироқ қояга чиқиш ҳар кимнинг ҳам қўлидан келадиган иш эмас. Балки илондир дейишга одамнинг тили бормайди. Чунки бургут тоғу тошдаги ҳар қандай тажовузкор илондан қўрқмайди. Унда бургутларнинг тинчини бузишга ким журъат қилдийкин? Бу қадрдон қўшнисининг ҳаловати йўқолиб, нега чир айланиб учяпти?
Қурбон ака отга миниб Боботоғ томон борсаммикин, деб тараддудга тушиб қолди. Эгар-жабдуқни энди қўлига олганди, бирдан хотини юз очдига кетгани миясига урилди: аттанг! Чор-атрофга нажот билан термилди. Анчагача ҳам ҳеч кимдан дарак бўлмади. Шундай пайтда Олапари ёнида бўлмаганига афсусланди. Уни бемалол қоровул қилиб ташлаб кетиши мумкин эди. Тарвузи қўлтиғидан тушган одамдай ҳафсаласи п
Райҳон ўғлини олиб ўзларига ажратилган чайлага кириб кетди. Қурбон ака дастурхон ёзилган супага келиб ўтирди. Иштаҳаси йўқлигидан, биқинига ёстиқ тиради. Кейин неча йиллардан буён Боботоғни макон қилган Бургутойга термилди. Унинг гоҳ пастлаб, гоҳ баландлаб учишини, баъзида таниш овоз чиқариб қўйишини сал хавотирланиб кузата бошлади. Бояқиш ўтган йили боласидан айрилиб, аламзада бўлиб анча учиб юрди. Бир жойда қўним тополмай ўзини тоғдан тоққа ургани-чи? Тинчлангунча атрофдаги жонзотларни анча ҳалак қилди. Ҳартугул бу йил полапон очиб, яна хотиржам парвоз қила бошлади. Нечта очдийкин? Боласи қанот чиқариб қолгандир?
Дастурхонга нигоҳи тушиб, бир пиёла чой қуйди. Бироқ хаёли ўғлига кўчиб, иштаҳаси йўқолди. “Бу ерда кўп қолмасмиш. Шаҳарда яшаса, худди ўқишга кириб кетадигандай гапирди-я. Нимасига ишоняпти бу бола? Ишлаб қорнига, ижарасига пул топадими ёки ўқишга тайёргарлик кўрадими? Ростданам тушунолмай қолдим. Ҳали келса, жиддийроқ гаплашаман шекилли”.
* * *
Кечқурун суҳбат учун умуман имкон бўлмади. Кийимларини апил-тапил алмаштирган Эргашали қишлоққа тушиб кетди. Синфдоши уйланаётган экан, бормаса бўлмасмиш. Ўғлининг ортидан қараб қолган Қурбон ака балки тўй учун қайтиб келгандир деган ўйга борди. Ижара бандлигини баҳона фаҳмлаб, бошини сарак-сарак қилганича телевизор кўриш учун ёнбошлади.
Эрталаб ўғлини эгарланган от устида кўриб гапиришга яна ботинолмади. Эркаклик туси ураётган Эргашалига от жуда ярашиб турарди. Уларга қараган одам “От – йигитнинг қаноти” деган мақол нақадар тўғри айтилганига яна бир бор амин бўлиши аниқ. Шундоқ ўктам йигитнинг раъйига қарши боргинг ҳам келмайди. Бунинг устига адирма-адир қўй боқиш узоқ сафарга чиқиш билан баробар. Йўлга отланган одамнинг дилини билиб-билмай оғритиб қўйсанг, иши юришмаслиги мумкин. Худо кўрсатмасину мабодо бирор хатарга йўлиқса, бир умр афсус-надоматдан қутулолмайсан. “Кейинги пушаймон – ўзингга душман”, деб бекорга айтилмаган ахир. Марҳум дадасидан эшитган панд-насиҳатлар хаёлидан ўтиб, ортиқча гап қилиб ўтирмади: “Бўпти, яхши бориб ке. Омадингни берсин”.
Тушдан кейин осмонда яна таниш қушлар пайдо бўлди. Диққати бўлинган Қурбон аканинг қўли ишга бормай қолди. Бургутларнинг шиддатли парвози кўнглини хижил қилди. Нима бўлдийкин уларга? Кечаям бунчалик безовта эмасди-ку? Ёки инига бирортаси таҳдид солдимикин-а? Бироқ қояга чиқиш ҳар кимнинг ҳам қўлидан келадиган иш эмас. Балки илондир дейишга одамнинг тили бормайди. Чунки бургут тоғу тошдаги ҳар қандай тажовузкор илондан қўрқмайди. Унда бургутларнинг тинчини бузишга ким журъат қилдийкин? Бу қадрдон қўшнисининг ҳаловати йўқолиб, нега чир айланиб учяпти?
Қурбон ака отга миниб Боботоғ томон борсаммикин, деб тараддудга тушиб қолди. Эгар-жабдуқни энди қўлига олганди, бирдан хотини юз очдига кетгани миясига урилди: аттанг! Чор-атрофга нажот билан термилди. Анчагача ҳам ҳеч кимдан дарак бўлмади. Шундай пайтда Олапари ёнида бўлмаганига афсусланди. Уни бемалол қоровул қилиб ташлаб кетиши мумкин эди. Тарвузи қўлтиғидан тушган одамдай ҳафсаласи п
ир бўлди. Қўлидаги нарсаларни жойига ташлади. Кечадан бери бир жойда туриб қолган Толмас бу ҳолатдан жаҳли чиққандай ер депсинди. Қурбон ака: “Нима қилай, чорасизман” – дегандай қўлларини ёнига шапиллатиб урди.
Боботоғ тепасида бир жуфт бургут ҳамон чарх уриб учарди. Келиннинг ўзини қолдиришга кўнгли бўлмаган Қурбон ака жойида ўтиролмай қолди. Хотини ҳали-бери келмаслигини билиб, баттар аччиқланди. “Шу хотинларга ҳам ҳайронман, – деди ўз-ўзи билан гаплашиб. – Бир гапга тушиб кетишса уйи борлигини ҳам унутиб қўйишади”. Тер босган пешонасини артаркан, бирдан бекорга жаҳл қилаётганини англаб қолди. Бу тоғу тошда, ўтовда ҳаёт кечиришнинг ўзими? Хотини бечора шунақа пайтларда бир яйраб олмаса, қачон яйрайди? Худога шукрки, келин олиб, айниқса, невара кўриб бағри-дили очилган, баъзида шу кенгликларга ҳам сиғмай кетади. Майли, тўйга бормаганга яраша, юз очдида бемалол ўтириб келсин. Анов гаплар чин бўлиб, келин ҳам шаҳарга кетиб қолса… юраги яна яримта бўлиб қолади. Худди анави безовта бургутлар мисоли ўзини қаерга қўйишни билмай қолса керак. Бояқишга қийин бўлади-да.
Қушлар ўтовга анча яқин келиб учиши Қурбон аканинг хаёлини бўлди. Одатда улар ўтов тепасига камдан-кам келишарди. Ҳа, охирги марта қачон келганини эслади. Чақалоқ овози қир-адирларда акс-садо берганда уларни шу яқин-атрофда кўрганди. Гўё қутлагани келишгандай анча парвоз қилиб қайтиб кетишганди. Қурбон ака янглишмаса, ўша кунлари уларнинг полапонлари ҳам кўз очганди. Бургутларнинг ҳозирги хатти-ҳаракати ўша пайтдаги сокин парвозга сира ўхшамас эди. Овоз чиқаришлари ҳам бўлакча. Гўё бошларига хатар тушгандай, ундан огоҳ этмоқда. Ёки тоғда қандайдир ёв ўрмалаб юрибди…
Қурбон ака қўл-оёғи ипсиз боғланган одам деган нақлнинг моҳиятини ана энди тўлиқ тушунганди. Ўзидай ночор аҳволга тушиб кўзлаган манзилга кета олмаган одам айтган экан-да, деб фикр юритди қўрғон атрофини айланар экан. У шу зайлда бот-бот тулпорининг ёнига келиб қолар ва эгарга кўз ташлаб қўярди.
Бургутлар бу ерда ҳеч қандай нажот йўқдай бирдан ғойиб бўлишди. Аммо кечга яқин негадир поданинг устида айланиб учиб ўтовга яқинлашишди. Улардаги бу журъатни кўриб Қурбон ака яна таажжубга тушди. Улар энди безовталаниб қанот қоқишмас, бир-бирини таъқиб ҳам қилмас эди. Тинч ва сокин парвоз Қурбон аканинг кўнглидаги ғашликни бироз аритса-да, неча йиллардан буён қадрдон бўлиб қолган бу қушларнинг жимгина ўтовни кузатишлари алланечук ғалати туюлаётганди.
Ўғлига разм солди. Эргашали одатдагидай сипо эди, аммо қаттиқ толиққани билиниб турарди. Қурбон ака отга нигоҳ ташлади. Жонивор яхшигина дам олган чоғи, чарчоқ аломатлари сезилмасди.
– Бургутлар бугун жуда безовта бўлишди-да, ини атрофида бегона одамга кўзинг тушмадими?
Эргашали бу саволни кутган шекилли: “Йўқ, кўрмадим”, – дея хотиржамлик билан жавоб қилди. Бироқ қўй-қўзиларни қўрага қамаркан, кўз қирини отасидан узмади.
– Қоронғи тушиб қолди, қайтишса бўларди.
– Ҳайдаб юборайми?
– Улар одамзоднинг гапига қулоқ солмайди, ўғлим.
– Милтиғингиз бор-ку.
– Нима, уларга ўқ узмоқчимисан?
– Қўрқитсак, қайтиб кетишармиди, дейман-да.
– Ана, кетишяпти.
Дарҳақиқат, бу пайтда бир жуфт бургут ўтовдан узоқлаша бошлаган эди.
* * *
– Хўп десангиз, бугун экин-тикинга қарасам, – деди Эргашали юз-қўлини шошилмасдан ювиб келгач.
– Ҳм, чарчадингми?
– Онамга ҳам қарашай-да. Тошкентга кетиб қолсам…
– Шунақами? – дея хотинининг юз-кўзида пайдо бўлаётган маъноли ифодалардан бир нималарни уққан Қурбон ака белини маҳкамроқ боғлади. – Майли, онангга қараш, экин-тикинларни эпақага келтир. Ишқилиб, бугун-эрта кетиб қолмайсанми?
– Ўтовдаги ишларни тугатай-чи.
– Бўпти, мен кетдим. Ийи, полвоним билан хайрлашмадим-ку. Бор, олиб чиқ!
Қурбон ака набирасини қўлга олиб эркалатди. Шоп мўйловини жажжи қўлларига ишқаб кулдирди. Бу орада ўғлига юзланиб, шу қувончни биздан олиб кетмоқчимисан, дегандай бошини сарак-сарак қилди. Кейин нари кетаркан, ичидагини барибир гапирди.
– Бу полвон шаҳарнинг боласи эмас. Анави эркин бургутлардек шу кенг қир-адирларнинг, осмонўпар тоғларинг шунқори бўлади. Сенинг йўлингни тўсмайману аммо бу паҳлавонни олиб кетиб қолма. Ўқишни битирсанг, у ёғи бир гап бўлар.
Эргашали
Боботоғ тепасида бир жуфт бургут ҳамон чарх уриб учарди. Келиннинг ўзини қолдиришга кўнгли бўлмаган Қурбон ака жойида ўтиролмай қолди. Хотини ҳали-бери келмаслигини билиб, баттар аччиқланди. “Шу хотинларга ҳам ҳайронман, – деди ўз-ўзи билан гаплашиб. – Бир гапга тушиб кетишса уйи борлигини ҳам унутиб қўйишади”. Тер босган пешонасини артаркан, бирдан бекорга жаҳл қилаётганини англаб қолди. Бу тоғу тошда, ўтовда ҳаёт кечиришнинг ўзими? Хотини бечора шунақа пайтларда бир яйраб олмаса, қачон яйрайди? Худога шукрки, келин олиб, айниқса, невара кўриб бағри-дили очилган, баъзида шу кенгликларга ҳам сиғмай кетади. Майли, тўйга бормаганга яраша, юз очдида бемалол ўтириб келсин. Анов гаплар чин бўлиб, келин ҳам шаҳарга кетиб қолса… юраги яна яримта бўлиб қолади. Худди анави безовта бургутлар мисоли ўзини қаерга қўйишни билмай қолса керак. Бояқишга қийин бўлади-да.
Қушлар ўтовга анча яқин келиб учиши Қурбон аканинг хаёлини бўлди. Одатда улар ўтов тепасига камдан-кам келишарди. Ҳа, охирги марта қачон келганини эслади. Чақалоқ овози қир-адирларда акс-садо берганда уларни шу яқин-атрофда кўрганди. Гўё қутлагани келишгандай анча парвоз қилиб қайтиб кетишганди. Қурбон ака янглишмаса, ўша кунлари уларнинг полапонлари ҳам кўз очганди. Бургутларнинг ҳозирги хатти-ҳаракати ўша пайтдаги сокин парвозга сира ўхшамас эди. Овоз чиқаришлари ҳам бўлакча. Гўё бошларига хатар тушгандай, ундан огоҳ этмоқда. Ёки тоғда қандайдир ёв ўрмалаб юрибди…
Қурбон ака қўл-оёғи ипсиз боғланган одам деган нақлнинг моҳиятини ана энди тўлиқ тушунганди. Ўзидай ночор аҳволга тушиб кўзлаган манзилга кета олмаган одам айтган экан-да, деб фикр юритди қўрғон атрофини айланар экан. У шу зайлда бот-бот тулпорининг ёнига келиб қолар ва эгарга кўз ташлаб қўярди.
Бургутлар бу ерда ҳеч қандай нажот йўқдай бирдан ғойиб бўлишди. Аммо кечга яқин негадир поданинг устида айланиб учиб ўтовга яқинлашишди. Улардаги бу журъатни кўриб Қурбон ака яна таажжубга тушди. Улар энди безовталаниб қанот қоқишмас, бир-бирини таъқиб ҳам қилмас эди. Тинч ва сокин парвоз Қурбон аканинг кўнглидаги ғашликни бироз аритса-да, неча йиллардан буён қадрдон бўлиб қолган бу қушларнинг жимгина ўтовни кузатишлари алланечук ғалати туюлаётганди.
Ўғлига разм солди. Эргашали одатдагидай сипо эди, аммо қаттиқ толиққани билиниб турарди. Қурбон ака отга нигоҳ ташлади. Жонивор яхшигина дам олган чоғи, чарчоқ аломатлари сезилмасди.
– Бургутлар бугун жуда безовта бўлишди-да, ини атрофида бегона одамга кўзинг тушмадими?
Эргашали бу саволни кутган шекилли: “Йўқ, кўрмадим”, – дея хотиржамлик билан жавоб қилди. Бироқ қўй-қўзиларни қўрага қамаркан, кўз қирини отасидан узмади.
– Қоронғи тушиб қолди, қайтишса бўларди.
– Ҳайдаб юборайми?
– Улар одамзоднинг гапига қулоқ солмайди, ўғлим.
– Милтиғингиз бор-ку.
– Нима, уларга ўқ узмоқчимисан?
– Қўрқитсак, қайтиб кетишармиди, дейман-да.
– Ана, кетишяпти.
Дарҳақиқат, бу пайтда бир жуфт бургут ўтовдан узоқлаша бошлаган эди.
* * *
– Хўп десангиз, бугун экин-тикинга қарасам, – деди Эргашали юз-қўлини шошилмасдан ювиб келгач.
– Ҳм, чарчадингми?
– Онамга ҳам қарашай-да. Тошкентга кетиб қолсам…
– Шунақами? – дея хотинининг юз-кўзида пайдо бўлаётган маъноли ифодалардан бир нималарни уққан Қурбон ака белини маҳкамроқ боғлади. – Майли, онангга қараш, экин-тикинларни эпақага келтир. Ишқилиб, бугун-эрта кетиб қолмайсанми?
– Ўтовдаги ишларни тугатай-чи.
– Бўпти, мен кетдим. Ийи, полвоним билан хайрлашмадим-ку. Бор, олиб чиқ!
Қурбон ака набирасини қўлга олиб эркалатди. Шоп мўйловини жажжи қўлларига ишқаб кулдирди. Бу орада ўғлига юзланиб, шу қувончни биздан олиб кетмоқчимисан, дегандай бошини сарак-сарак қилди. Кейин нари кетаркан, ичидагини барибир гапирди.
– Бу полвон шаҳарнинг боласи эмас. Анави эркин бургутлардек шу кенг қир-адирларнинг, осмонўпар тоғларинг шунқори бўлади. Сенинг йўлингни тўсмайману аммо бу паҳлавонни олиб кетиб қолма. Ўқишни битирсанг, у ёғи бир гап бўлар.
Эргашали
гап орасида бургутлар деган сўздан кейин хаёли чалғиб, паҳлавонни полапон деб эшитгандай бўлди, тезда бошини эгаркан, ер остидан тоққа қараб қўйди. Дадаси сал узоқлашгандан кейингина енгил нафас олди.
Тушга яқин Сарвихон ая: “Дадангга овқат ташлаб келай”, – деган баҳонада ёшларни холи қолдирди. Она фарзандининг дилини сезади, келиннинг ҳаракатларидан ниятини билади. Ахир у она-да.
Эмин-эркин қолган ёшлар бир-бирининг дийдорига тўйишди. Кейин озроқ тамадди қилган бўлишди-да, яна ўтовга ошиқишди. Ичкари иссиқ ва дим бўлгани боис, чақалоқ инжиқлик қила бошлади. Райҳон болани тутнинг соясидаги беланчакка солиш учун ташқарига олиб чиқди. Нимадир ёдига тушиб, ўғилчасини супачага ётқизди-да, яна ичкарига ошиқди. Гўдагининг оёқ-қўлларини яхшилаб йўргаклаб қўймаса, қимирлаб уйғониб кетиши мумкин. Маҳкам йўргакда бола тинч ва узоқ ухлайди.
Эргашали дарров қайтган хотинини бағрига тортди.
– Болани ҳали ётқизмадим.
– Бўлақол, жоним.
Райҳон кўзлари юмилиб кетаётган чақалоғини юзларидан ўпиб-ўпиб йўргаклади, энди беланчакка ётқизмоқчийди, белидан боғлайдиган боғични олмагани ёдига тушди. Беланчакни ўртасидан боғламаса бўладими?
– Келдингми, асалим.
– Бирпас сабр қилсайиз-чи. Хаёлимни ўғирлайсиз-а.
– Ҳм, яна нима?
– Боғични олмабман-ку. Беланчакни боғлашим керак.
– Бўпти, бўпти. Борақол. Ҳа, тўхта, биласан-а, яқин кунларда сени шаҳарга олиб кетишимни. Яхши бир жойни ижарага олиб маза қилиб яшаймиз, – деди Эргашали хотинининг елкасидан қучиб. – Бу тоғу тошларда тентираб юрмаймиз. Биз бошқача яшаймиз!
– Аввал ўқишга кириб олинг-чи.
– Мана кўрасан, бу йил албатта, кираман.
– Бўпти, ҳозир келаман.
– Шошма, бир ўпиб олай.
– Бола ташқарида қолди.
– Ке, келсанг-чи!
Эргашалининг бақувват қўлларидан чиқиб кетиш осон бўлмади. Эрининг иссиқ бағрида Райҳоннинг кўз ўнгидан ҳамма шароитлари бор шинам хонадон ўтди. Қандай яхши! Кирни машина ювса, гиламни чанг ютгич тозаласа, сув иситмаса, ёзилгани ташқарига чиқмаса. Биргина юмуш – овқат тайёрлашгина қоларкан-да унга. Эриб кетди. Эргашалининг оташ бўсалари унга порлоқ келажак ҳадя қиларди…
Бир пайт Райҳоннинг чинқириғи бутун борлиқни тутди. Тоғнинг баланд қояларига урилиб акс-садо берди. Нафаси ичига тушиб кетган Эргашали ташқарига отилиб чиққанида хотини дод солганича қандайдир баҳайбат қушнинг ортидан чопиб борарди. Бир пайт бошидан рўмоли учди, сочлари тўзиди, қадамлари тезлашди. Бақириқ борган сари ҳам кучаяр, ҳам пасаяр эди.
“Бу урғочи бургут-ку! Нима, у ўғлимни олиб қочдими?”
Эргашали Райҳоннинг: “Боламни қайтар! Қайтар деяпман сенга!” – деган нидосини энди англади. Мудҳиш ҳодиса рўй бергани миясига урганда тамом бўлди. “Қасос!” У кечирилмас хатога йўл қўйганини тушуниб етганида бўғзидан ана шу биргина сўз отилиб чиқди.
– Ўлдираман! Ўлдираман, боламни жойига қўй! – дея бақирди Эргашали. Унинг ҳам ғазаб, ҳам ўкинчга тўла овози узоқ-узоқларга етиб борди.
Райҳон бирдан тўхтаб, орқасига ўгирилди. Эрининг таҳликали бақириғи уни шунга мажбур қилганди. Эргашали гандираклаб ўтовга кириб кетди. Бағрини тиғлаётган ёш онанинг кўнгли яна бир даҳшатли ҳодиса рўй бериши мумкинлигини сезди чоғи, энди ортига қараб чопди. Йиқилиб тушди, аммо бунга эътибор қилмади. Оёқлари қийшайиб кетса-да, чопди, унинг бирдан-бир мақсади тезроқ ўтовга етиб келиш эди. Бу пайтда кўзлари қонга тўлган Эргашали қўлида қўшотар билан ўтовдан чиқди. Вақтни бой беришни хоҳламади, отмаса, бургут унинг ўғлини қоядаги инига олиб кетади. Типирчилаган бола у ердан тушиб кетиши мумкин. Шунча баланддан қулаган чақалоқнинг тирик қолиши… йўқ, у тошларга урилиб, нобуд бўлади. Ундан кўра қушни яралагани маъқул. Ўлжадан айрилишни истамаган бургут гўдакни ташлаб юбормайди. Аста бирор ерга қўнади. Хаёлидан яшин тезлигида ўтаётган бу фикр унинг назарида тўғри эди. Мўлжалга олди. Отди, аммо шу он кимдир қўлларига тирмашди: ўқ хато кетди.
– Отманг! Асло ота кўрманг! Ўқ боламга тегса нима бўлади? Уни ўз қўлларингиз билан ўлдирмоқчимисиз?
– Нари тур!
– Отмайсиз!
– Ўлдираман бу газандаларни! Тухумини қуритаман!
Эр-хотин тортишар, бургут эса шиддат билан қоядаги ини томон учиб борарди.
– Милтиқни менга беринг! Боринг орқасидан, боламни олиб келинг!
– Болан
Тушга яқин Сарвихон ая: “Дадангга овқат ташлаб келай”, – деган баҳонада ёшларни холи қолдирди. Она фарзандининг дилини сезади, келиннинг ҳаракатларидан ниятини билади. Ахир у она-да.
Эмин-эркин қолган ёшлар бир-бирининг дийдорига тўйишди. Кейин озроқ тамадди қилган бўлишди-да, яна ўтовга ошиқишди. Ичкари иссиқ ва дим бўлгани боис, чақалоқ инжиқлик қила бошлади. Райҳон болани тутнинг соясидаги беланчакка солиш учун ташқарига олиб чиқди. Нимадир ёдига тушиб, ўғилчасини супачага ётқизди-да, яна ичкарига ошиқди. Гўдагининг оёқ-қўлларини яхшилаб йўргаклаб қўймаса, қимирлаб уйғониб кетиши мумкин. Маҳкам йўргакда бола тинч ва узоқ ухлайди.
Эргашали дарров қайтган хотинини бағрига тортди.
– Болани ҳали ётқизмадим.
– Бўлақол, жоним.
Райҳон кўзлари юмилиб кетаётган чақалоғини юзларидан ўпиб-ўпиб йўргаклади, энди беланчакка ётқизмоқчийди, белидан боғлайдиган боғични олмагани ёдига тушди. Беланчакни ўртасидан боғламаса бўладими?
– Келдингми, асалим.
– Бирпас сабр қилсайиз-чи. Хаёлимни ўғирлайсиз-а.
– Ҳм, яна нима?
– Боғични олмабман-ку. Беланчакни боғлашим керак.
– Бўпти, бўпти. Борақол. Ҳа, тўхта, биласан-а, яқин кунларда сени шаҳарга олиб кетишимни. Яхши бир жойни ижарага олиб маза қилиб яшаймиз, – деди Эргашали хотинининг елкасидан қучиб. – Бу тоғу тошларда тентираб юрмаймиз. Биз бошқача яшаймиз!
– Аввал ўқишга кириб олинг-чи.
– Мана кўрасан, бу йил албатта, кираман.
– Бўпти, ҳозир келаман.
– Шошма, бир ўпиб олай.
– Бола ташқарида қолди.
– Ке, келсанг-чи!
Эргашалининг бақувват қўлларидан чиқиб кетиш осон бўлмади. Эрининг иссиқ бағрида Райҳоннинг кўз ўнгидан ҳамма шароитлари бор шинам хонадон ўтди. Қандай яхши! Кирни машина ювса, гиламни чанг ютгич тозаласа, сув иситмаса, ёзилгани ташқарига чиқмаса. Биргина юмуш – овқат тайёрлашгина қоларкан-да унга. Эриб кетди. Эргашалининг оташ бўсалари унга порлоқ келажак ҳадя қиларди…
Бир пайт Райҳоннинг чинқириғи бутун борлиқни тутди. Тоғнинг баланд қояларига урилиб акс-садо берди. Нафаси ичига тушиб кетган Эргашали ташқарига отилиб чиққанида хотини дод солганича қандайдир баҳайбат қушнинг ортидан чопиб борарди. Бир пайт бошидан рўмоли учди, сочлари тўзиди, қадамлари тезлашди. Бақириқ борган сари ҳам кучаяр, ҳам пасаяр эди.
“Бу урғочи бургут-ку! Нима, у ўғлимни олиб қочдими?”
Эргашали Райҳоннинг: “Боламни қайтар! Қайтар деяпман сенга!” – деган нидосини энди англади. Мудҳиш ҳодиса рўй бергани миясига урганда тамом бўлди. “Қасос!” У кечирилмас хатога йўл қўйганини тушуниб етганида бўғзидан ана шу биргина сўз отилиб чиқди.
– Ўлдираман! Ўлдираман, боламни жойига қўй! – дея бақирди Эргашали. Унинг ҳам ғазаб, ҳам ўкинчга тўла овози узоқ-узоқларга етиб борди.
Райҳон бирдан тўхтаб, орқасига ўгирилди. Эрининг таҳликали бақириғи уни шунга мажбур қилганди. Эргашали гандираклаб ўтовга кириб кетди. Бағрини тиғлаётган ёш онанинг кўнгли яна бир даҳшатли ҳодиса рўй бериши мумкинлигини сезди чоғи, энди ортига қараб чопди. Йиқилиб тушди, аммо бунга эътибор қилмади. Оёқлари қийшайиб кетса-да, чопди, унинг бирдан-бир мақсади тезроқ ўтовга етиб келиш эди. Бу пайтда кўзлари қонга тўлган Эргашали қўлида қўшотар билан ўтовдан чиқди. Вақтни бой беришни хоҳламади, отмаса, бургут унинг ўғлини қоядаги инига олиб кетади. Типирчилаган бола у ердан тушиб кетиши мумкин. Шунча баланддан қулаган чақалоқнинг тирик қолиши… йўқ, у тошларга урилиб, нобуд бўлади. Ундан кўра қушни яралагани маъқул. Ўлжадан айрилишни истамаган бургут гўдакни ташлаб юбормайди. Аста бирор ерга қўнади. Хаёлидан яшин тезлигида ўтаётган бу фикр унинг назарида тўғри эди. Мўлжалга олди. Отди, аммо шу он кимдир қўлларига тирмашди: ўқ хато кетди.
– Отманг! Асло ота кўрманг! Ўқ боламга тегса нима бўлади? Уни ўз қўлларингиз билан ўлдирмоқчимисиз?
– Нари тур!
– Отмайсиз!
– Ўлдираман бу газандаларни! Тухумини қуритаман!
Эр-хотин тортишар, бургут эса шиддат билан қоядаги ини томон учиб борарди.
– Милтиқни менга беринг! Боринг орқасидан, боламни олиб келинг!
– Болан
и қоядан олиб тушиб бўлмайди.
– Мен билмайман, боринг, боринг дедим сизга!
– Э-э.
– Бўлмаса, ўзим бораман! Қаердалигини айтсангиз, бас.
Эргашали нима қиларини билмай қолди. Бургут ундан қасос олганди. У икки кун тоққа қандай чираниб чиқиб, унинг боласини ўғирлаган бўлса, қушчанинг онаси ҳам шундай йўл тутганди. Жонга жон бўлди: ўч олинди. Бундан бехабар Райҳон йиртқич қушларни қарғашга тушди. Бу ерга келин бўлиб тушганига афсус-надомат чека бошлади. Боласига бир нарса бўлса, ҳаммаёқни остин-устун қилиб ташлашини айтганда Эргашали чидаб туролмади, милтиқни ўтов томонга улоқтирди-да, қоя сари йўлга тушди.
– Ҳой, отга минмайсизми?
Эргашали хаёлини йиғди, дарвоқе, тулпори бор-ку. У отга эгар уриб ўтирмади. Бир сакраб устига минди-да, энди оёқлари билан биқинига ниқтаган эди, дадасига кўзи тушди. Райҳон қайнотасини кўриб, ўкириб йиғлаб юборди.
Нима ҳодиса юз берганини кўрган Қурбон ака ўғлининг йўлига ғов бўлди. Эргашали отни аранг тўхтатиб қолди. Дадасининг ғазаб тўла нигоҳларига чидай олмай бошини хам қилди.
– Боласига тегиндингми?
Эргашалининг тили айланмади.
– Сендан сўраяпман, ярамас!
Эргашали зўрға бошини қимирлатди. Шу ишорани кутиб турган Қурбон ака ўғлига яқин келди-да, қарсиллатиб шапалоқ тортиб юборди. От ҳуркиб кетди, Эргашали ўмбалоқ ошиб ерга қулади.
– Кўрнамак! Кимга сотмоқчи бўлдинг? Нега катта гапириб қолди десам, гап бу ёқда экан-да.
– Ота, кечиринг мени, пулга қизиқиб… – Эргашали ўрнидан туриб дадасининг оёқларига ёпишди.
– Пул деса виждонингни ҳам сотасанми?
– Жон ота, билмай қолдим, сиздан ёлвориб сўрайман, боламни қайтаринг!
– Сен менга эмас, анави бургутларга ёлвор, аҳмоқ!
Эргашали бундай қараса, хотини тепасида турибди. Қўлида қўшотар. Кўзлари қинидан чиқиб кетган эр бир отасига, бир нафрат билан тикилиб турган Райҳонга қаради.
– Нима қиляпсан? Э-э-эсинг жойидами?
– Агар боламни тириклайин олиб келмасангиз… сизни ҳам, ўзимни ҳам отиб ташлайман!
Қурбон ака хотинини сурув олдида қолдириб келиб тўғри қилганини тушунди. Бу кўргиликларга гувоҳ бўлганида чидармиди, бояқиш. Келинида пайдо бўлган журъат Қурбон акани сергаклантирди.
– Полапонни қаерга яширдинг?
– Тепалик ортидаги дарахт ковагига.
– Бор, опке!
Эргашали отга қамчи босди. Қурбон ака мулойим гапириб, келиннинг қўлидаги қуролни олди. Қаердадир чақалоқ овози эшитилгандай бўлди. Райҳон бошини чангаллаб яна дод солди. Кейин йўлга тушган қайнотасига эргашди.
– Йўқ, сиз шу ерда кутинг.
– Бормасам бўлмайди. Бургутлар боламни тилка-пора қилиб ташлаган бўлса-чи? – тиззаларига муштлади келин.
– Улар ваҳший эмас, қизим. Полапонини кўришса… қайтиб келади. Мана кўрасиз, набирамга зиён етказишмайди.
– Хўп, ота. Боринг, борақолинг, бўлмаса.
* * *
Эргашали полапонни қояга олиб чиқмоқчи бўлди. Қурбон ака унамади. Баланд тепаликка кўтарилиб, ерга оқ чойшаб ёйди ва унинг ўртасига бориб қанот чиқариб қолган қушчани икки қўллаб учириб юбормоқчидай боши узра бир неча марта ҳаволатди, лекин эркига қўймади. Очиққан қушча ота-онасини қидиргандай нолий бошлади. Унинг ғазабкор овози аста кучайди. Қурбон ака қоялардан кўз узмас, бир зум жим қолган полапонни юқорига кўтариб, жаҳлини чиқаришда давом этарди.
Ана, ҳавода бир эмас, икки бургут кўринди. Қурбон ака вақт бўлганини англади ва полапонни чойшаб устида қолдириб, пастга туша бошлади. Қушлар овозни таниган эди, шундай бўлса-да, тепаликка қўнишга шошилмади. Обдон айланишди, ҳеч қандай хавф йўқлигига ишонч ҳосил қилгандан кейингина эркак бургут биринчи бўлиб боласининг олдига тушди. Лекин чойшаб устига чиқмади. Полапон қанот силкиб жойида тураверди. Шунда қандайдир овоз чиқарди, афтидан боласини ёнига чорлади. Бу ҳолдан она бургут хавотирланди чоғи, пастлаб учиб келди-да, қанотлари билан полапонни нари сурди. Чойшабдан тушган қушча икки-уч қадам ташлади. Худди шу пайтни пойлаб эркак бургут панжаларини ишга солди: боласини чангаллаб осмонга кўтарилди.
Қурбон ака енгил нафас олди.
Эргашали қояга тикилганича донг қотиб тураверди.
– Кетдик!
– Қаерга?
– Ўтовга.
– Ўғлим-чи?
– Ўғлинг ишончли жойда.
– Дада! Ҳазилнинг вақтими, ҳозир?
– Бола ўғирлатиш қалай бўларкан?
– Дада! Мазах қилманг, илтимос. Мен ҳозир…
– Қаёққа?
– Мен билмайман, боринг, боринг дедим сизга!
– Э-э.
– Бўлмаса, ўзим бораман! Қаердалигини айтсангиз, бас.
Эргашали нима қиларини билмай қолди. Бургут ундан қасос олганди. У икки кун тоққа қандай чираниб чиқиб, унинг боласини ўғирлаган бўлса, қушчанинг онаси ҳам шундай йўл тутганди. Жонга жон бўлди: ўч олинди. Бундан бехабар Райҳон йиртқич қушларни қарғашга тушди. Бу ерга келин бўлиб тушганига афсус-надомат чека бошлади. Боласига бир нарса бўлса, ҳаммаёқни остин-устун қилиб ташлашини айтганда Эргашали чидаб туролмади, милтиқни ўтов томонга улоқтирди-да, қоя сари йўлга тушди.
– Ҳой, отга минмайсизми?
Эргашали хаёлини йиғди, дарвоқе, тулпори бор-ку. У отга эгар уриб ўтирмади. Бир сакраб устига минди-да, энди оёқлари билан биқинига ниқтаган эди, дадасига кўзи тушди. Райҳон қайнотасини кўриб, ўкириб йиғлаб юборди.
Нима ҳодиса юз берганини кўрган Қурбон ака ўғлининг йўлига ғов бўлди. Эргашали отни аранг тўхтатиб қолди. Дадасининг ғазаб тўла нигоҳларига чидай олмай бошини хам қилди.
– Боласига тегиндингми?
Эргашалининг тили айланмади.
– Сендан сўраяпман, ярамас!
Эргашали зўрға бошини қимирлатди. Шу ишорани кутиб турган Қурбон ака ўғлига яқин келди-да, қарсиллатиб шапалоқ тортиб юборди. От ҳуркиб кетди, Эргашали ўмбалоқ ошиб ерга қулади.
– Кўрнамак! Кимга сотмоқчи бўлдинг? Нега катта гапириб қолди десам, гап бу ёқда экан-да.
– Ота, кечиринг мени, пулга қизиқиб… – Эргашали ўрнидан туриб дадасининг оёқларига ёпишди.
– Пул деса виждонингни ҳам сотасанми?
– Жон ота, билмай қолдим, сиздан ёлвориб сўрайман, боламни қайтаринг!
– Сен менга эмас, анави бургутларга ёлвор, аҳмоқ!
Эргашали бундай қараса, хотини тепасида турибди. Қўлида қўшотар. Кўзлари қинидан чиқиб кетган эр бир отасига, бир нафрат билан тикилиб турган Райҳонга қаради.
– Нима қиляпсан? Э-э-эсинг жойидами?
– Агар боламни тириклайин олиб келмасангиз… сизни ҳам, ўзимни ҳам отиб ташлайман!
Қурбон ака хотинини сурув олдида қолдириб келиб тўғри қилганини тушунди. Бу кўргиликларга гувоҳ бўлганида чидармиди, бояқиш. Келинида пайдо бўлган журъат Қурбон акани сергаклантирди.
– Полапонни қаерга яширдинг?
– Тепалик ортидаги дарахт ковагига.
– Бор, опке!
Эргашали отга қамчи босди. Қурбон ака мулойим гапириб, келиннинг қўлидаги қуролни олди. Қаердадир чақалоқ овози эшитилгандай бўлди. Райҳон бошини чангаллаб яна дод солди. Кейин йўлга тушган қайнотасига эргашди.
– Йўқ, сиз шу ерда кутинг.
– Бормасам бўлмайди. Бургутлар боламни тилка-пора қилиб ташлаган бўлса-чи? – тиззаларига муштлади келин.
– Улар ваҳший эмас, қизим. Полапонини кўришса… қайтиб келади. Мана кўрасиз, набирамга зиён етказишмайди.
– Хўп, ота. Боринг, борақолинг, бўлмаса.
* * *
Эргашали полапонни қояга олиб чиқмоқчи бўлди. Қурбон ака унамади. Баланд тепаликка кўтарилиб, ерга оқ чойшаб ёйди ва унинг ўртасига бориб қанот чиқариб қолган қушчани икки қўллаб учириб юбормоқчидай боши узра бир неча марта ҳаволатди, лекин эркига қўймади. Очиққан қушча ота-онасини қидиргандай нолий бошлади. Унинг ғазабкор овози аста кучайди. Қурбон ака қоялардан кўз узмас, бир зум жим қолган полапонни юқорига кўтариб, жаҳлини чиқаришда давом этарди.
Ана, ҳавода бир эмас, икки бургут кўринди. Қурбон ака вақт бўлганини англади ва полапонни чойшаб устида қолдириб, пастга туша бошлади. Қушлар овозни таниган эди, шундай бўлса-да, тепаликка қўнишга шошилмади. Обдон айланишди, ҳеч қандай хавф йўқлигига ишонч ҳосил қилгандан кейингина эркак бургут биринчи бўлиб боласининг олдига тушди. Лекин чойшаб устига чиқмади. Полапон қанот силкиб жойида тураверди. Шунда қандайдир овоз чиқарди, афтидан боласини ёнига чорлади. Бу ҳолдан она бургут хавотирланди чоғи, пастлаб учиб келди-да, қанотлари билан полапонни нари сурди. Чойшабдан тушган қушча икки-уч қадам ташлади. Худди шу пайтни пойлаб эркак бургут панжаларини ишга солди: боласини чангаллаб осмонга кўтарилди.
Қурбон ака енгил нафас олди.
Эргашали қояга тикилганича донг қотиб тураверди.
– Кетдик!
– Қаерга?
– Ўтовга.
– Ўғлим-чи?
– Ўғлинг ишончли жойда.
– Дада! Ҳазилнинг вақтими, ҳозир?
– Бола ўғирлатиш қалай бўларкан?
– Дада! Мазах қилманг, илтимос. Мен ҳозир…
– Қаёққа?
– Қояга чиқиб…
– Бургутларнинг учта ини бор, қайси бирига чиқасан?
– Ҳозир қорни очиб йиғлай бошлайди. Шунга қараб, қаердалигини билиб оламан.
– Шу ердан қимир этма. Кут! Мен сурувнинг олдига кетдим. Онанг таъзирини егандир.
– Нимани кутаман? Қачонгача кутаман? – сўради Эргашали отга минаётган дадасидан жаҳли чиқиб.
– Бургутлар болангни олиб тушгунгача.
– Олиб тушмаса-чи?
– Улар сенчалик бағритош эмас.
– Дада!
– Нима, дада? Шаҳарга кетганидан кўра… қояда униб-ўсганиям маъқул менга.
– Йўқ, уни олиб тушмасам бўлмайди. Мана кўрасиз, ҳали замон келинингиз ҳам етиб келади. Мен чиқмасам… у ўзини қояга отади. Бу ерда қўл қовуштириб ўтираверсам, икковидан ҳам айрилиб қоламан.
Эргашали шундай деб йиғлаб юборди.
– Майли, йиғла-сиқта. Аммо ярим соат жойингдан қимирлама. Мен тезда қайтиб келаман.
Қурбон ака сурув томон от чоптириб кетди. Ўғлининг ўкириб йиғлашига юраги эзилса-да, ортига қарамади.
°°°°
Анчадан кейин осмонда таниш бургут кўринди. Бироқ унинг чангалида йўргакланган бола кўринмади. Эргашалининг кўзлари тиниб, боши гир айлана бошлади. Томоғи қуриб, оғир-оғир ютинди. Тиззалаб олганича қояга тикилди, тикилаверди. Энди унда биргина илинж қолганди: ҳадемай инида қолган урғочи бургут парвоз қилади ва унинг ўткир панжаларида йўргак бўлади…
хикоя тугади.
Акбар Мирзо
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
T.me/sinovlarihayot
– Бургутларнинг учта ини бор, қайси бирига чиқасан?
– Ҳозир қорни очиб йиғлай бошлайди. Шунга қараб, қаердалигини билиб оламан.
– Шу ердан қимир этма. Кут! Мен сурувнинг олдига кетдим. Онанг таъзирини егандир.
– Нимани кутаман? Қачонгача кутаман? – сўради Эргашали отга минаётган дадасидан жаҳли чиқиб.
– Бургутлар болангни олиб тушгунгача.
– Олиб тушмаса-чи?
– Улар сенчалик бағритош эмас.
– Дада!
– Нима, дада? Шаҳарга кетганидан кўра… қояда униб-ўсганиям маъқул менга.
– Йўқ, уни олиб тушмасам бўлмайди. Мана кўрасиз, ҳали замон келинингиз ҳам етиб келади. Мен чиқмасам… у ўзини қояга отади. Бу ерда қўл қовуштириб ўтираверсам, икковидан ҳам айрилиб қоламан.
Эргашали шундай деб йиғлаб юборди.
– Майли, йиғла-сиқта. Аммо ярим соат жойингдан қимирлама. Мен тезда қайтиб келаман.
Қурбон ака сурув томон от чоптириб кетди. Ўғлининг ўкириб йиғлашига юраги эзилса-да, ортига қарамади.
°°°°
Анчадан кейин осмонда таниш бургут кўринди. Бироқ унинг чангалида йўргакланган бола кўринмади. Эргашалининг кўзлари тиниб, боши гир айлана бошлади. Томоғи қуриб, оғир-оғир ютинди. Тиззалаб олганича қояга тикилди, тикилаверди. Энди унда биргина илинж қолганди: ҳадемай инида қолган урғочи бургут парвоз қилади ва унинг ўткир панжаларида йўргак бўлади…
хикоя тугади.
Акбар Мирзо
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
T.me/sinovlarihayot
Telegram
🦅🦅🦅🌹🌸ХАЁТ СИНОВЛАРИ...!🌹🌸🥳3.06.2020
🌐Teлеграммдаги
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
ҚИЗИМГА КУНДОШИМНИНГ ИСМИНИ ҚЎЙДИМ…»
Гр:🔥Ҳикоя ва қиссалар🔥
— Турмуш доим ҳам бир текис кечмайди. Унинг паст-баланди, чиғириқлари бор. Инсон ҳамма нарсага мажбур бўлиши мумкин. Ҳеч нарсадан хабарсиз ҳукм чиқаришга шошилма. Эшитганларингнинг ҳаммаси бўҳтон! Ҳаётимда ҳеч қандай аёл бўлмаган. Ўзимни ўлдига чиқариш менга ҳам осон бўлмади. Ҳаммасини оилам учун қилдим…
Сен кўп воқеалардан бехабарсан… Катта қарзим бор эди. Чет элга ҳам шу қарзларимни тўлаш учун кетдим. Иложим қолмагач, шу йўлни тутишга мажбур бўлдим. Мени ёнингдан қувиб солишга ҳақинг йўқ. Ахир мен сенинг турмуш ўртоғингман?! Нега қизимни кўрсатмаяпсан? Бунга ҳақинг йўқ! У менинг ҳам фарзандим. Истасам, уни сендан олиб қўйишим мумкин. Бироқ мен бу ишни қилмаяпман…
Сенга имконият беряпман, яхшиликча боламни кўрсат ва уйга қайт. Биламан, менда ҳалиям кўнглинг бор. Йўқса, шу пайтгача турмушга чиққан бўлардинг. Мақсадинг мени ялинтиришми? Шу билан кўнглинг жойига тушадими?..
БАҲОДИР
Хонимлардан мактуб:
«ҚИЗИМГА
КУНДОШИМНИНГ
ИСМИНИ ҚЎЙДИМ…»
— Ҳаёт шунчалар мураккаб тузилганки, ўзингники тажриба, бировнинг ҳаёти мактаб экан. Бир маромда кечса, нурга ва шодликка йўғрилган бўлса, уни бахт деймиз, тошдек қаттиқ бўлса тақдир, қисмат, деймиз. Афсуски, мен ҳам шундай қурбонларнинг бириман… Ота-онам мени сизга узатишаётганида ўз фарзандига бахтни раво кўришган, албатта. Бироқ фалакнинг чархи тескари айланиб, кўзимни бир очиб юмгунимча ёруғ дунёмни қора булутлар қоплади…
Ақлли гапларингизни эшитишга тоқатим йўқ!.. Сизда заррача виждон бўлганида қайтиб келишга ботинмаган, қилмишларингиздан уялган бўлардингиз. Наҳотки разилликларингиз бир пасда ёдингиздан кўтарилди?.. Ота-онам сизга не-не умидларда узатганди мени. «Узоқроқ қариндошимиз, ўқимишли йигит, тагли-тугли оила», деди. Отамнинг раъйини қайтаролмадим. Тўйнинг эртасигаёқ кўз олдимда асл қиёфангизни намоён эта бошладингиз. Кунда-кунора “айбларим” учун кўзим кўкарадиган бўлди. Уйга қайтиб борсам, онам ортимга қайтарди. «Менинг турмушидан ажраладиган қизим йўқ», деди. Калтаклару тепкиларга чидаб яшашга мажбур бўлдим. Ҳатто ҳомиладорлигимни эшитиб қувонмадингиз. Юрагим музлаб бораверди. ўамхўрлик қилиш ўрнига севган аёлингизни мақтаб, нуқул мени камситдингиз. Мен-ку майли, жигарбандингизни ўйламадингиз. Қорнимга қаттиқ тепиб, норасидамни нобуд қилдингиз. Наҳотки ўша дамларда заррача виждонингиз қийналмади?.. Ахир у ўз фарзандингиз эди-ку?!
Ҳозир қандай чидадим, нега чидадим, деб ўйлайман. Эсласам, ҳозир ҳам аъзои баданим зирқираб оғрийди. Икки йилдан сўнг яна ҳомиладор бўлдим. Ичиб келиб калтаклашда давом этдингиз. Онангиз ҳам мени уришингиздан роҳатланарди. Ҳомиладорлигимни зор-зор йиғлаб, Худодан боламни асрашини сўраб ўтказдим.
Боламнинг дунёга келишини ҳам кутмасдан, собиқ севгилингизнинг ортидан хорижга жўнадингиз. Сизнинг шарофатингиз билан қизимиз жуда нимжон, касалманд туғилди. Онангиз эса сиз тайинлаб кетганингиз учун ўша аёлнинг исмини дилбандимга қўйди. Ўша жазманингизга уйланганингизни, бирга яшаётганингизни ишончли одамлардан эшитдим. Бир тасаввур қилиб кўринг — ўз қизимни кундошимнинг исми билан чақираман. Кўрган куним шифохонада ўтди. Ота-онам бўлмаганида қизалоғимни даволатишга қурбим етармиди?
Кетганингиздан сўнг уйингизда тўрт йил онангизнинг чўрисидай яшадим. Боламга бир чақа тугул, меҳрини қизғанди. Бирор марта бўлсин, бағрига босиб эркаламади. Тўрт йилдан сўнг сизни вафот этди, деб маъракаларингизни ўтказди. Бизни эса уйдан чиқариб юборди. Ўша дамларда фарзандимнинг отасини умримнинг охиригача ҳам кутишга тайёр эдим. Ҳозир қизингиз ўн икки ёшда. Бир бор болам бор, деб йўқладингизми?..
T.me/sinovlarihayot
Гр:🔥Ҳикоя ва қиссалар🔥
— Турмуш доим ҳам бир текис кечмайди. Унинг паст-баланди, чиғириқлари бор. Инсон ҳамма нарсага мажбур бўлиши мумкин. Ҳеч нарсадан хабарсиз ҳукм чиқаришга шошилма. Эшитганларингнинг ҳаммаси бўҳтон! Ҳаётимда ҳеч қандай аёл бўлмаган. Ўзимни ўлдига чиқариш менга ҳам осон бўлмади. Ҳаммасини оилам учун қилдим…
Сен кўп воқеалардан бехабарсан… Катта қарзим бор эди. Чет элга ҳам шу қарзларимни тўлаш учун кетдим. Иложим қолмагач, шу йўлни тутишга мажбур бўлдим. Мени ёнингдан қувиб солишга ҳақинг йўқ. Ахир мен сенинг турмуш ўртоғингман?! Нега қизимни кўрсатмаяпсан? Бунга ҳақинг йўқ! У менинг ҳам фарзандим. Истасам, уни сендан олиб қўйишим мумкин. Бироқ мен бу ишни қилмаяпман…
Сенга имконият беряпман, яхшиликча боламни кўрсат ва уйга қайт. Биламан, менда ҳалиям кўнглинг бор. Йўқса, шу пайтгача турмушга чиққан бўлардинг. Мақсадинг мени ялинтиришми? Шу билан кўнглинг жойига тушадими?..
БАҲОДИР
Хонимлардан мактуб:
«ҚИЗИМГА
КУНДОШИМНИНГ
ИСМИНИ ҚЎЙДИМ…»
— Ҳаёт шунчалар мураккаб тузилганки, ўзингники тажриба, бировнинг ҳаёти мактаб экан. Бир маромда кечса, нурга ва шодликка йўғрилган бўлса, уни бахт деймиз, тошдек қаттиқ бўлса тақдир, қисмат, деймиз. Афсуски, мен ҳам шундай қурбонларнинг бириман… Ота-онам мени сизга узатишаётганида ўз фарзандига бахтни раво кўришган, албатта. Бироқ фалакнинг чархи тескари айланиб, кўзимни бир очиб юмгунимча ёруғ дунёмни қора булутлар қоплади…
Ақлли гапларингизни эшитишга тоқатим йўқ!.. Сизда заррача виждон бўлганида қайтиб келишга ботинмаган, қилмишларингиздан уялган бўлардингиз. Наҳотки разилликларингиз бир пасда ёдингиздан кўтарилди?.. Ота-онам сизга не-не умидларда узатганди мени. «Узоқроқ қариндошимиз, ўқимишли йигит, тагли-тугли оила», деди. Отамнинг раъйини қайтаролмадим. Тўйнинг эртасигаёқ кўз олдимда асл қиёфангизни намоён эта бошладингиз. Кунда-кунора “айбларим” учун кўзим кўкарадиган бўлди. Уйга қайтиб борсам, онам ортимга қайтарди. «Менинг турмушидан ажраладиган қизим йўқ», деди. Калтаклару тепкиларга чидаб яшашга мажбур бўлдим. Ҳатто ҳомиладорлигимни эшитиб қувонмадингиз. Юрагим музлаб бораверди. ўамхўрлик қилиш ўрнига севган аёлингизни мақтаб, нуқул мени камситдингиз. Мен-ку майли, жигарбандингизни ўйламадингиз. Қорнимга қаттиқ тепиб, норасидамни нобуд қилдингиз. Наҳотки ўша дамларда заррача виждонингиз қийналмади?.. Ахир у ўз фарзандингиз эди-ку?!
Ҳозир қандай чидадим, нега чидадим, деб ўйлайман. Эсласам, ҳозир ҳам аъзои баданим зирқираб оғрийди. Икки йилдан сўнг яна ҳомиладор бўлдим. Ичиб келиб калтаклашда давом этдингиз. Онангиз ҳам мени уришингиздан роҳатланарди. Ҳомиладорлигимни зор-зор йиғлаб, Худодан боламни асрашини сўраб ўтказдим.
Боламнинг дунёга келишини ҳам кутмасдан, собиқ севгилингизнинг ортидан хорижга жўнадингиз. Сизнинг шарофатингиз билан қизимиз жуда нимжон, касалманд туғилди. Онангиз эса сиз тайинлаб кетганингиз учун ўша аёлнинг исмини дилбандимга қўйди. Ўша жазманингизга уйланганингизни, бирга яшаётганингизни ишончли одамлардан эшитдим. Бир тасаввур қилиб кўринг — ўз қизимни кундошимнинг исми билан чақираман. Кўрган куним шифохонада ўтди. Ота-онам бўлмаганида қизалоғимни даволатишга қурбим етармиди?
Кетганингиздан сўнг уйингизда тўрт йил онангизнинг чўрисидай яшадим. Боламга бир чақа тугул, меҳрини қизғанди. Бирор марта бўлсин, бағрига босиб эркаламади. Тўрт йилдан сўнг сизни вафот этди, деб маъракаларингизни ўтказди. Бизни эса уйдан чиқариб юборди. Ўша дамларда фарзандимнинг отасини умримнинг охиригача ҳам кутишга тайёр эдим. Ҳозир қизингиз ўн икки ёшда. Бир бор болам бор, деб йўқладингизми?..
T.me/sinovlarihayot
Олдимдаги гуноҳларингизни ювишга бир умрингиз етмаслигини биласизми? Одамларга қайтиб ишонмайдиган бўлдим. Мен учун ҳатто нафратланишга ҳам арзимайдиган одамга айлангансиз. Қизингиз-чи? У умрида биринчи бор кўриб турган, бирдан «тирилиб» келган отасини қандай қилиб қабул қилиши мумкин?!
Энди дўқ-пўписаларингиз ўтмайди. Қизимни олиб қўйиш билан ҳам қўрқитолмайсиз. Ўзингизни ўлди, деб эълон қилган кунингиз сизни юрагимизга чуқур қилиб кўмганмиз. Энди қалбимизда қайтиб тирилмайсиз. Шундай экан, зўрғаизига тушган ҳаётимизни қайта лойқалатманг…
ДИЛБАР
Термиз
МУЯССАР оққа кўчирди.
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
T.me/sinovlarihayot
Энди дўқ-пўписаларингиз ўтмайди. Қизимни олиб қўйиш билан ҳам қўрқитолмайсиз. Ўзингизни ўлди, деб эълон қилган кунингиз сизни юрагимизга чуқур қилиб кўмганмиз. Энди қалбимизда қайтиб тирилмайсиз. Шундай экан, зўрғаизига тушган ҳаётимизни қайта лойқалатманг…
ДИЛБАР
Термиз
МУЯССАР оққа кўчирди.
📡 Do'stlar bilan bo'lishing
T.me/sinovlarihayot
Telegram
🦅🦅🦅🌹🌸ХАЁТ СИНОВЛАРИ...!🌹🌸🥳3.06.2020
🌐Teлеграммдаги
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
⏳Xaётий канал.⌛
✳️Бизнинг каналда сизларга:
Xaр куни🆕 Энг aжойиблари💯:
#Фотолар📸
#Xикоялар📚
#Mаслахатлар♻️
#Tабриклар🎁
#Қушиқлар 🎼
#Mонолог🎤
Бош AДМИНКА
#ГУЛИХОНИМ
Биз Сизларни яхши курамиз.
Канал Админлари ва Админкалари
«Наҳотки яхши одамлар сафидан ўчдим..»
«Ассалому алайкум, мен учун дунёда ягона бўлган аяжоним! Биламан, ҳали мактубимни очмасдан туриб, кўзларингизга ёш келди. Балки, унгача ҳам мендан хабар кутиб, кўп-кўп йиғлаб олгандирсиз. Аяжоним, сизнAи йиғлатаётган мендек қулоқсиз ўғлингизни кечирасиз, деган умиддаман. Нималар деяпман, шунчаки кечирмайсиз, оёқларингизга йиқилганимда ҳам кечирмасликка ҳақингиз бор. Чунки мен сиз орзу қилган фарзанд бўлолмадим…
Ҳалигача зорланиб «Қўй болам, шу ерда юравер, бир кунимиз ўтар. Иш топилиб қолар», деб йўлимни тўсганингизни унутолмайман. Сизнинг, муҳтарама онажонимнинг оқ фотиҳасини олмай олисга кетдим. Дуосиз бўлса-ку, майли, сизни ранжитиб кетдим. Ўйладим-да, «Она бўлгани учун мендан хавотир оляпти, узоққа жўнатгиси келмаяпти. Бориб ишлаб пул топсам, кейин рози бўлиб қолади», деб.
Аяжоним! Панжара ортида туриб ким қандай инсон эканини тушуниб етдим…
Уйдан чиқиб кетишимга сабаб бўлган «дўстларим» оғир кунимга асқатишмади, бошимга мушкулот тушган биринчи палладаёқ қочиб қолишди. Аслида эса сизга қулоқ солмасдан уларнинг қутқуларига учиб, бу ерга келиб қолган эдим-ку?..
Тўғриси, қўлимга кишан солинган илк пайтдан бошлаб, энди бу ёруғ дунёни қайтиб кўрмасам керак, қайтиб тиклана олмасам керак, деб ўйлагандим. Суд қилиб, бўйнимга айбимни қўйиб, 17 йиллик жазога ҳукм қилганларида эса танамда жоним йўқдек эди. Энг азоблиси, «Аяжоним эшитса, юраги ёрилиб кетади», деган фикр мени тилкаларди.
Аяжоним! Бу сўзни мен кунда минг, ўнг минг марта такрорлайман! Оналар фарзандига ёмонликни соғинмасликлари миллион марта рост эканига имон келтираман. Балки, ўшанда сизнинг нолаларингизга қулоқ солиб, уйда қолганимда бундай кунлар бошимга тушмасмиди? Демак, сергак юрагингиз ўша пайтдаёқ бошимга тушадиган кулфатни сезган экан-да! Шунинг учун кўча бошигача эргашиб «Кетмагин!» деб ялиниб чиққан экансиз-да! Қаранг-а, аяжон, бўйимиз чўзилиб, овозимиз дўриллагандаёқ «Биз катта бўлдик, энди мустақилмиз» деб ўйлаб, ота-она чизган чизиқдан чиқишга интиламиз…
Сизнинг олдингизда қанчалар айбдорлигимни таърифлаб беролмайман… Яна бир азобли томони, кайфчиликда бир инсон умрига зомин бўлганимиз! Тўғри, уни мен урмадим, мен ўлдирмадим, аммо жонсиз танасини судраб ташқарига олиб чиққандим. Хуллас, қотиллар қаторида бўлдим!..
Аслида, биз дўстларим билан қилаётган хатти-ҳаракатимизнинг охири ёмонлик билан, фожиа билан якун топишини ўйламагандик. Шунчаки йигитлик кучимиз билан нималарга қодир эканимизни исботламоқчи бўлдик. Озгина кайф қилгач, иккинчи бир маст тўдага, ўзимиздан анча катта эркакларга ақл ўргатдик. Турган гапки, бу уларга ёқмади. Ўртада жанжал чиқди. Кейин эса… Энг алам қиладигани, бевақт умрини хазон қилган одам ўша куни набира кўрган ва шу қувончини улфатларига улашаётган экан!
Тасаввуримга сиғдиролмайман, аяжон! Сиз пўпалаб ўстирган бола қотил бўлса-я! Шунақа ёвузликка қодир эканимга сира ишонолмайман. Билардингиз-ку, аяжон, дўстларим мени ё юрист ё таржимон бўлади, деб ҳавас қилишарди. Иккиси ҳам бўлмадим, қотил бўлдим-қолдим!
Бу азобли сўзлар билан вайрон дилингизни яна-да қон қилаётганим аниқ. Аммо қилган гуноҳимдан қанчалар афсусда эканимни билдирмоқчиман сизга.
Нимага шошилдим? Қаерга? Худди Тошкентга борсам, ҳамма ишим юришиб кетадигандай шошибман! Энди ўйласам, ўзимни-ўзим бўғиб қўйгим келади.
Сизга шунча ташвиш, маломат олиб бергандан кўра, мардикорлик қилсам ҳам майли эди. Бошимга бу ишлар тушгунча арава судраб юрганларни назаримга илмасдим, аяжон. Энди-чи? Қанийди, уларнинг қаторида бўлсам, дейман. Ҳалол меҳнат, ҳалол пул… Энг асосийси, очиқ осмон остида, эркин, озод…
«Ўзбошимчаликнинг охири вой» деганлари тўғри экан. Ўша дамларда мен сизга қулоқ солиш ўрнига ўзимга бош бўлиб юраверган эканман. Сизга-ку, бўйин эгмадим, бирорта катта ёшдаги инсон маслаҳат берганида ҳаётимни барбод қилмасмидим, деб афсусланаман. Чунки қамоқхонадаги шерикларимнинг аксарияти катта ёшдаги кишилар. Уларнинг ёрдами билан бу қоронғи оламдаги кунларим ҳар қалай унчалик қийин кечмаяпти! Балки, бошимга иш тушгандн кейин кўзим очилиб, атрофдагиларга қулоқ солаётгандирман…
«Ассалому алайкум, мен учун дунёда ягона бўлган аяжоним! Биламан, ҳали мактубимни очмасдан туриб, кўзларингизга ёш келди. Балки, унгача ҳам мендан хабар кутиб, кўп-кўп йиғлаб олгандирсиз. Аяжоним, сизнAи йиғлатаётган мендек қулоқсиз ўғлингизни кечирасиз, деган умиддаман. Нималар деяпман, шунчаки кечирмайсиз, оёқларингизга йиқилганимда ҳам кечирмасликка ҳақингиз бор. Чунки мен сиз орзу қилган фарзанд бўлолмадим…
Ҳалигача зорланиб «Қўй болам, шу ерда юравер, бир кунимиз ўтар. Иш топилиб қолар», деб йўлимни тўсганингизни унутолмайман. Сизнинг, муҳтарама онажонимнинг оқ фотиҳасини олмай олисга кетдим. Дуосиз бўлса-ку, майли, сизни ранжитиб кетдим. Ўйладим-да, «Она бўлгани учун мендан хавотир оляпти, узоққа жўнатгиси келмаяпти. Бориб ишлаб пул топсам, кейин рози бўлиб қолади», деб.
Аяжоним! Панжара ортида туриб ким қандай инсон эканини тушуниб етдим…
Уйдан чиқиб кетишимга сабаб бўлган «дўстларим» оғир кунимга асқатишмади, бошимга мушкулот тушган биринчи палладаёқ қочиб қолишди. Аслида эса сизга қулоқ солмасдан уларнинг қутқуларига учиб, бу ерга келиб қолган эдим-ку?..
Тўғриси, қўлимга кишан солинган илк пайтдан бошлаб, энди бу ёруғ дунёни қайтиб кўрмасам керак, қайтиб тиклана олмасам керак, деб ўйлагандим. Суд қилиб, бўйнимга айбимни қўйиб, 17 йиллик жазога ҳукм қилганларида эса танамда жоним йўқдек эди. Энг азоблиси, «Аяжоним эшитса, юраги ёрилиб кетади», деган фикр мени тилкаларди.
Аяжоним! Бу сўзни мен кунда минг, ўнг минг марта такрорлайман! Оналар фарзандига ёмонликни соғинмасликлари миллион марта рост эканига имон келтираман. Балки, ўшанда сизнинг нолаларингизга қулоқ солиб, уйда қолганимда бундай кунлар бошимга тушмасмиди? Демак, сергак юрагингиз ўша пайтдаёқ бошимга тушадиган кулфатни сезган экан-да! Шунинг учун кўча бошигача эргашиб «Кетмагин!» деб ялиниб чиққан экансиз-да! Қаранг-а, аяжон, бўйимиз чўзилиб, овозимиз дўриллагандаёқ «Биз катта бўлдик, энди мустақилмиз» деб ўйлаб, ота-она чизган чизиқдан чиқишга интиламиз…
Сизнинг олдингизда қанчалар айбдорлигимни таърифлаб беролмайман… Яна бир азобли томони, кайфчиликда бир инсон умрига зомин бўлганимиз! Тўғри, уни мен урмадим, мен ўлдирмадим, аммо жонсиз танасини судраб ташқарига олиб чиққандим. Хуллас, қотиллар қаторида бўлдим!..
Аслида, биз дўстларим билан қилаётган хатти-ҳаракатимизнинг охири ёмонлик билан, фожиа билан якун топишини ўйламагандик. Шунчаки йигитлик кучимиз билан нималарга қодир эканимизни исботламоқчи бўлдик. Озгина кайф қилгач, иккинчи бир маст тўдага, ўзимиздан анча катта эркакларга ақл ўргатдик. Турган гапки, бу уларга ёқмади. Ўртада жанжал чиқди. Кейин эса… Энг алам қиладигани, бевақт умрини хазон қилган одам ўша куни набира кўрган ва шу қувончини улфатларига улашаётган экан!
Тасаввуримга сиғдиролмайман, аяжон! Сиз пўпалаб ўстирган бола қотил бўлса-я! Шунақа ёвузликка қодир эканимга сира ишонолмайман. Билардингиз-ку, аяжон, дўстларим мени ё юрист ё таржимон бўлади, деб ҳавас қилишарди. Иккиси ҳам бўлмадим, қотил бўлдим-қолдим!
Бу азобли сўзлар билан вайрон дилингизни яна-да қон қилаётганим аниқ. Аммо қилган гуноҳимдан қанчалар афсусда эканимни билдирмоқчиман сизга.
Нимага шошилдим? Қаерга? Худди Тошкентга борсам, ҳамма ишим юришиб кетадигандай шошибман! Энди ўйласам, ўзимни-ўзим бўғиб қўйгим келади.
Сизга шунча ташвиш, маломат олиб бергандан кўра, мардикорлик қилсам ҳам майли эди. Бошимга бу ишлар тушгунча арава судраб юрганларни назаримга илмасдим, аяжон. Энди-чи? Қанийди, уларнинг қаторида бўлсам, дейман. Ҳалол меҳнат, ҳалол пул… Энг асосийси, очиқ осмон остида, эркин, озод…
«Ўзбошимчаликнинг охири вой» деганлари тўғри экан. Ўша дамларда мен сизга қулоқ солиш ўрнига ўзимга бош бўлиб юраверган эканман. Сизга-ку, бўйин эгмадим, бирорта катта ёшдаги инсон маслаҳат берганида ҳаётимни барбод қилмасмидим, деб афсусланаман. Чунки қамоқхонадаги шерикларимнинг аксарияти катта ёшдаги кишилар. Уларнинг ёрдами билан бу қоронғи оламдаги кунларим ҳар қалай унчалик қийин кечмаяпти! Балки, бошимга иш тушгандн кейин кўзим очилиб, атрофдагиларга қулоқ солаётгандирман…