‌
‌بر مدار دوستی

محمدتقی فیاض‌بخش

برای قاسم سلیمانی از روزی که در ابتدای انقلاب از کارمندی سازمان آب استعفا داد و به لباس س.پ.اه در آمد، تا روز آخر و شهادت در فرودگاه بغداد، «جنگ» صرفا جزء ناگزیر زندگی نبود، یا حتی چیزی فقط برای نگه داشتن خانه و کاشانه نیست، که اینها هم هست، اما فراتر از این؛ گویا جنگ و شهادت یگانه راه پاسداشت زندگی است. همه زندگی او در آمیختن با شهادت بود. او با زنده نگه داشتن شهادت، همه زندگی و همه جمهوری اسلامی را نگه می‌داشت. این رفتار شهید در دوستی با رفقای شهیدش و یادآوری نام و خاطره‌شان خیلی روشن است.

آنچه می‌بینید بخشی از گفت‌وگوی سال گذشته سیمافکر با محمدتقی فیاض‌بخش است.

فیلم کامل را از اینجا ببینید:
simafekr.com/post/114

مادر

صبح روز بعد (قصه‌های مجید) - ۱۳۷۰

مادر معمولا در صحنه‌های پر حس، محبت‌آمیز و عاطفی زندگی به یاد آورده می‌شود. چیزی که اگرچه خبر از امر واقع می‌دهد، اما هنوز از واقعیت چیزی کم دارد.
شخصیت بی‌بی در مجموعه قصه‌های مجید و در ساخته‌های سینمایی این مجموعه از جمله همین صبح روز بعد، اتفاقا شخصیتی چند وجهی است. مادری شبیه مادرانی که می‌شناسیم که ممکن است گاه به طور مستقیم محبت‌شان را نبینیم، اما نیک‌خواهی، دلواپسی و ایثارشان ممکن است در پس نوعی غضب نمود پیدا کند.
بی بی چنین شخصیتی است. گاه از دست مجید بی‌اندازه عصبانی است، اما تمام آن رفتار نشانی عمیق از محبت منحصر به فرد مادری است.

پست این هفته سینمایی سیمافکر در مناسبت ولادت حضرت صدیقه طاهره و روز مادر، صحنه‌ای است به یاد ماندنی از فیلم صبح روز بعد، ۱۳۷۰.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

قدرت تولیدی یک ملت

فرشاد مومنی

در مواجهه با مشکلات اقتصادی، برخی متخصصان، حاکمیت سیاسی را خطاب قرار می‌دهند و از لزوم پای‌بندی به قواعد علمی اقتصاد دم می‌زنند. گروهی دیگر، این توصیه را با ضرورت تن‌دادن به مناسبات تجارت جهانی می‌آمیزند و همواره نقش اقتصاد ایران را در این مناسبات، یادآور می‌شوند. گویی اقتصاد جهانی راه خود را تا انتها پیموده و دیگر جایی برای خلق نقش جدیدی باقی نمانده است.
فرشاد مؤمنی در اینجا، قرائت متفاوتی را از اقتصاد ارائه می‌دهد؛ قرائتی که با ارجاع به فردریش لیست، اقتصاددان نامدار آلمانی همراه و بر این باور اساسی متکی است که اقتصاد، از راه تولید فناورانه ساخته خواهد شد. فناوری‌ها برآمده از تصور آن آینده‌ای‌اند که ملت‌ها برای زندگی خود می‌خواهند؛ نه محصولاتی پیش‌ساخته و انتزاعی. ملت‌ها در مسیر محقق‌کردن زندگی مطلوبشان، در تدارک شکل‌دادن به جهان اطراف خود خواهند بود و فناوری‌ها و بازارها در تکاپوی یافتن همین شکل مطلوب زندگی است که ساخته می‌شود.

این سخنرانی ۲ شهریور ۱۴۰۲ و در موسسه دین و اقتصاد ایراد شده است.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

ماجرای یمن و آینده اقتصاد منطقه

سیدباقر نبوی ثالث - #ماجرا ۸

8 دسامبر 2023 وزارت دفاع آمریکا بیانیه‌ای صادر کرد و حملات یمنی‌ها علیه اسرائیل را تهدیدی بر جریان آزاد تجارت عنوان کرد. گویا تجارت آزاد از پیش وجود داشته و حالا یمنی‌ها با جلوگیری از تجارت دریایی با اسرائیل، این آزادی را از بازار جهان گرفته است؛ اما واقعیت تاریخ چیز دیگری می‌گوید.
سیدباقر نبوی ثالث در این قسمت با پیش کشیدن سوژه‌ی کانال سوئز توضیح می‌دهد که بازار خصلتی ساختنی دارد. صحنه‌ی تجارت از پیش وجود ندارد و سوژه‌ها در رقابتی آزاد در کنار هم قرار ندارند.
در واقع پشت هر شکلی از مبادله اقتصادی خصوصاً در سطح جهانی، عناصر قدرتمند ملی و فراملی وجود دارد و چیزی که مختصات محیط تجاری را معین می‌‌کند، سیاست است.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

خنجر یمنی در دریای سرخ

گفت‌وگوی بی‌بی سی با محمدعلی الحوثی

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

از ابتدای جنگ طوفان الأقصی تاکنون بیش از ۲۰ اقدام دریایی توسط ارتش یمن، اهداف اسرائیلی را هدف قرار داده است. این اقدامات علی‌رغم مخاطره‌انداختن حیات اقتصادی رژیم صهیونیستی به خصوص در بنادر راهبردی همچون ایلات، اشدود، حیفا و عسقلان، پیامی روشن هم داشت. اینکه عملیات‌های نظامی دریای سرخ بدون برقراری آتش‌بس در غزه خاتمه نخواهند یافت. پروژه ائتلاف دریایی آمریکا هم که می‌خواست امنیت کشتیرانی را در منطقه تضمین کند نیز با حاضرنشدن بازیگرانی چون عربستان و مصر در این ائتلاف، عملاً به شکست انجامید.

آنچه اقدام یمنی‌ها را در این برهه، مبدل به واقعیتی از محور مقاومت ساخته و آن را تا سرحدات آن یعنی برقراری آتش‌بس در غزه و حتی حل ماجرای فلسطین دنبال می‌کند، گویای تولید جغرافیاست؛ جغرافیایی که بازیگران آن از پس هژمونی رو به زوال سلطه در خاورمیانه، به دنبال نظمی جدید و مستقل‌اند.

این ویدئو بخشی از گفت‌وگوی بی‌بی‌سی عربی با محمدعلی الحوثی، عضو شورای عالی سیاسی یمن است. پاسخ‌های او در برابر پرسش‌هایی که خود گواه بر عمق نقش‌آفرینی یمنی‌ها در این ماجراست، عیان‌کننده واقعیتی است که محور مقاومت توانسته رقم بزند‌.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

اینک «انسان»

سیدحسین شهرستانی

امروزه نیروی سرمایه‌داری متأخر جهانی در مواجهه با ملت‌ها، صرف شکستن واحد‌ها و هویت‌های ملی می‌شود.
هویت‌هایی که هم‌سرنوشتی ملت‌ها را در واحد‌های سیاسی رقم می‌زند. دفاع از امر ملی گویا در واقع دفاع از «انسان و شکوفایی فرهنگ و خرد انسانی است.
سیدحسین شهرستانی در این بخش از گفت‌وگو با سیمافکر اشاره می‌کند، چگونه دفاع از مقاومت در منطقه ما و دفاع از فلسطین، به واقع دفاع از هرگونه امر انسانی، ملی و امتی است. احیا و نگه‌داشت امر ملی و هویت امتی است که در نزاع شکل گرفته با نظم جهانی حاکم، می‌تواند سبب یک خودآگاهی جهانی باشد؛ چیزی که ماجرای امروز فلسطین، منادی آن است.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

مرد سیاست

اکبر هاشمی رفسنجانی - ۱۳۹۱

چیزی که هاشمی را از سال‌های مبارزه سیاسی تا اداره در جمهوری اسلامی، همچنان به عنوان یک سیاست‌مدار مؤثر در صحنه سیاست نگه می‌داشت، نیرویی بود که شخصیت او داشت.
شخصیت هاشمی سوای همه فراز و نشیب‌ها در طول سالیان، یا برساخت‌های متفاوت گروه‌ها و شخصیت‌ها، با صراحتی که کمتر از جانب اهل سیاست می‌شود دید، همراه بود. هاشمی چیزی را که می‌خواست تا آنجا که می‌شود رفت پی می‌گرفت.
میراث حقیقی او نه آنچنان که اصلاح‌طلبان و اعتدالیون تفسیر می‌کنند، چیزی درباره مواضع سیاسی او نسبت به توسعه و انحلال ایران در جامعه جهانی و... نیست، بلکه مربوط به پایمردی او در سیاست است.

با وجود تمام جانبداری‌ها و با تمام اشتباهات تاریخی و سیاسی که هاشمی هرگز به آن اعتراف نکرد، مخالفان و موافقان او می‌دانستند صحنه سیاسی از جانب او فروگذاشتنی نیست.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

تضاد ایرانشهر- بازارآزاد

یوسف اباذری - ۱۳۹۷

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

محمد قوچانی بیش از ۲۰ سال است در مجموعه کار مطبوعاتی خود در سیاست و اقتصاد، خطی مشخص را پیش برده است. پیشنهاد او برای اقتصاد ایران، اقتصاد بازار آزاد و نئولیبرال و در سیاست و اندیشه اجتماعی ایده ایرانشهری بود.
یوسف اباذری که در سال‌های آخر عمر جواد طباطبایی، مورد نقدهای تند او بود اینجا می‌گوید طرح‌شدن بیش از اندازه ایده ایرانشهری در جهت بالانس‌کردن خلأ طرح اقتصاد بازار آزاد در ایران بوده است.
اباذری بر آن است آنچه در دولت حسن روحانی اتفاق افتاد نمونه تضادی است که قوچانی در کارهایش حمل می‌کند. در حقیقت برای این جریان پروژه ایرانشهری قرار است از طریق درکی اساساً فرهنگی از مفهوم ایران، مسئله عدم استقلال در بطن ایده بازار آزاد جهانی را بپوشاند.
این همه در حالی از سوی اباذری و طرف دیگر مصرانه طرح می‌شود که ایران در مقام یک هویت مستقل سیاسی، اصلا با ایده استقلال که در بطن انقلاب اسلامی به وجود آمد، ممکن شد.

صوتی که می‌شنوید بخش‌هایی است از سخنرانی یوسف اباذری در جلسه دفاع از پایان‌نامه‌ای تحت عنوان «نقدی بر اندیشه محافظه کاری در ایران، با تأکید بر اندیشه جواد طباطبایی» در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

ماجرای بازی ایران و اسرائیل
جام ملت‌های آسیا - ۱۹۶۸

سیدباقر نبوی ثالث - #ماجرا ۹

فوتبال چیزی بسیار بیشتر از ماهیت ورزشی آن است. علی‌رغم تمام تلاش‌های فراوان برای منحصر کردن آن در یک امر فرهنگی-ورزشی بی‌طرف، فوتبال یک ابرپدیده سیاسی است و خواهد بود.
در این قسمت از ماجرا داستان فینال جام ملت‌های آسیا در سال ۱۳۴۷ را می‌گوییم که بین ایران و اسرائیل برگزار شد. یک سال قبل اعراب در جنگ شش روزه با اسرائیل، شکست خورده بودند و حاضر به میزبانی رژیم صهیونسیتی در کشورشان نبودند. اما ایران که علی‌رغم این منازعات تبدیل به بزرگترین و شاید تنها متحد اسرائیل در منطقه شده بود، میزبان جام ملت‌های آسیا شد و در فینال هم برنده بازی شد و برای اولین بار قهرمان آسیا شد؛ اما برای ایرانی‌ها مهم‌تر از این قهرمانی، شکست دادن رژیم صهیونسیتی در مستطیل سبز بود. علی‌رغم روابط بسیار خوب رژیم شاهنشاهی با اسرائیل، ایرانی‌ها از ابتدای تأسیس رژیم صهیونسیتی، با این موجودیت سیاسی سر نزاع داشتند و این نزاع در این مسابقه تاریخی به اوج رسیده بود. چند سال بعد تیم اسرائیل برای همیشه از فوتبال آسیا اخراج شد.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

فراغت علمی یک اراده است

کریم مجتهدی - ۱۳۹۶

شاید واژه‌ی دانشمند برای ما، عموما نمایانگر چهره‌‌ی فردی منزه باشد که در حصار نافهمی‌ها و بدکرداری‌های زمانه‌اش گرفتار شده است. فردی که می‌خواهد تمامی عمر خود را وقف علم کند؛ اما دیگرانی بیرون از حوزه‌ی علم، یا مانع تحصیل‌کردن شایسته‌ی او، یا مانع به کار رفتن دانش‌اش می‌شوند.
کریم مجتهدی با یادآور شدن ریشه‌ی واژه‌ی «مدرسه» در زبان لاتینی و انگلیسی، بر ضرورت بهره‌مندی دانشمند از فراغت و آسودگی خاطر تأکید می‌کند. اما چنین فراغتی، چیزی بیرون از علم نیست که دانشمند، محتاج هدیه‌گرفتن آن از دیگران باشد؛ بلکه چنین چیزی، ثمره‌ی اراده‌ی کسانی است که باور کرده‌اند در جهان، چیزی برای آموختن وجود دارد و حاضرند خود را وقف بر پا داشتن کلیت آن کنند.

کریم مجتهدی خود در طول حیات علمی خود، نمونه چنین اراده‌ای بود. کسی که «جویندگی» را به جای «دوستی» در تعریف فلسفه می‌نشاند. جویندگان گم‌شده‌ای دارند و دوستان پیداشده‌‌ای؛ این اراده، اراده به جویندگی است.

یاد و نام این استاد گران‌مایه که چند روز پیش دار فانی را وداع گفت، گرامی باد.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

اولین محاکمه اسرائیل در تاریخ

اتهامات اسرائیل در دادگاه لاهه

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

روزگاری کوچک‌ترین حرفی علیه رژیم صهیونسیتی با برچسب آنتی‌سمیتیسم و یهود‌ستیزی بلافاصله سرکوب می‌شد اما همین چند روز پیش بود که وکلای آفریقای جنوبی به تفصیل اسرائیل را در دادگاه لاهه به نسل‌کشی گسترده متهم کردند.

فیلمی که می‌بینید بخشی از ادله دو تن از این وکلا برای اثبات جرم نسل‌کشی و قتل عام فلسطینی‌ها توسط اسرائیل است. گرچه هیچ امیدی به متوقف شدن حملات اسرائیل با حکم این دادگاه نیست اما برپایی چنین صحنه‌ای آن هم پس از ۷۵ سال تجاوز در سایه سکوت بین‌المللی به راستی دیدنی است.

بیان شدن چنین اتهاماتی به دلیل بی‌سابقه بودن این جنایت‌های اخیر رژیم صهیونسیتی نیست. در تمام این ۷۵ سالی که از عمر اسرائیل می‌گذرد، پیوسته ترور و تعدی و تجاوز این رژیم جعلی در سطحی باورنکردنی برقرار بوده است. نگاهی به قتل‌ عام‌های «طنطوره»، «دیریاسین» و دیگر جنایاتی که از همان سال‌های اول بسته شدن نطفه‌ی اسرائیل رخ داده برای یافتن تبار صهیونیست‌های امروز کافی است. آن چیزی که اذهان عموم جهان را به این جنایات معطوف کرده، مسیری است که نیروهای مقاومت تا آشکار کردن این ظلم عریان پیش برده است. مقاومت تنها عنصری است که می‌توانست این چنین اسرائیل را به مسأله اول جهان تبدیل کند. گویا آشکارگی حقیقت هم تنها با مقاومت ممکن می‌شود.


💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

ایستادن و آموختن

گفت‌وگوی سیمافکر با علیرضا شفاه درباره مرحوم دکتر کریم مجتهدی - بهمن ۱۴۰۲

کریم مجتهدی سال‌ها در راه فلسفه اندیشید و قلم زد. شخصیت ایشان چنان‌که در کلاس‌های درس یا مراوداتش نمایان بود، هرگونه سستی در کار را برنمی‌تافت. با این همه این ایستادگی و اراده هیچ‌گاه برای او مانع از آموختن نمی‌شد.
گفت‌وگو با علیرضا شفاه که از شاگردان ایشان بوده است، درباره تصویر بدیع ایستادگی و فروتنی در برابر آموختن نزد مجتهدی است.
او در خلال روایتش از شخصیت و منش ایشان، درباره معنای ایستادگی انسان در جهان و مقارنت‌اش با آموختن می‌گوید؛ چیزی که «مدرسه» را ممکن کرده و انسان تنها در آنجاست که می‌تواند مشق پایداری کند.

▪️این گفت‌وگو به مناسبت درگذشت مرحوم کریم مجتهدی برگزار شد. یاد و نام ایشان گرامی باد.

🎥 فیلم کامل را اینجا ببینید👇

simafekr.com/post/218

صوت کامل

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

علیه سستی

گفت‌وگو با علیرضا شفاه درباره شخصیت مرحوم کریم مجتهدی - بهمن ۱۴۰۲

شاید برای اهل فلسفه، پرداختن به اموری که در بدو امر بی‌نسبت با نحوه اندیشیدن فلسفی است، پیش پا افتاده به نظر برسد. برای همین اگر این امور بیهوده قلمداد نشود، لااقل به کار اهل فلسفه نمی‌آید.
علیرضا شفاه در این بخش از گفت‌وگو با سیمافکر، به اهمیت مسئله «کسب اطلاع» در منش و کار علمی مرحوم کریم مجتهدی اشاره می‌کند.
اینکه برای مجتهدی تا چه اندازه کسب اطلاع، از موضع او در باب آموختن و جهان برمی‌آمد.
شفاه این مسئله را یکی از بزرگترین درس‌های سیاسی مجتهدی به ایرانیان می‌داند. چرا که نزد مرحوم مجتهدی سستی در آموختن برای ایرانیان گناهی نابخشودنی بود.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

ایستادن و آموختن

علیرضا شفاه

گفت‌وگوی اختصاصی سیمافکر درباره مرحوم دکتر کریم مجتهدی - بهمن ۱۴۰۲

مدت زمان: ۵۸ دقیقه

@simafekr_com

پدر

مجید مجیدی، ۱۳۷۰

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

این چند دقیقه، انتخابی از میان چند سکانس پایانی فیلم (پدر) ساخته مجید مجیدی است. فیلم بعد از (بدوک) و قبل از (بچه‌های آسمان) تولید و کمتر از آن دو دیده شده اما نشانه‌هایی خالص و کم نظیر از فضای مورد علاقه مجیدی در خود داشت.

پدر فیلمی درباره رابطه پسر نوجوان در روستا با ناپدری(محمد کاسبی) است که بی‌اطلاع او با مادرش ازدواج کرده.
در این صحنه‌ها، پس از آنکه پسر نوجوان معضل خود را به صراحت به ناپدری می‌گوید همه چیز عیان و روشن می‌شود. او از ناپدری متنفر است چون گمان می‌کند او همه خانواده یعنی مادر و خواهرش را استثمار کرده و از او گرفته است. در میان تمام لحظات بعد که ناپدری، پسر را گیر می‌اندازد، و جایی با خشونت با او رفتار می‌کند و با خراب شدن موتور سیکلت در ناکجا آبادی بی‌آب گرفتار می‌شوند رابطه‌شان در شفافیت و صراحت پیش می‌رود؛ پسر از ناپدری متنفر است و ناپدری در نقش اصلی‌اش که همان شغل او در فیلم یعنی پلیس است فرو رفته و پسر را دستگیر کرده است.
در لحظه آخر، وقتی ناپدری خود و پسر را در بیابان گرفتار و مستأصل می‌بیند، او را رها می‌کند اما پسر با او می‌ماند و در نهایت جان‌اش را نجات می‌دهد. تنگنای واقعی و نجاتی که در آن هست رابطه این دو را به نقطه شکل‌گیری رابطه‌ای بنیادین نزدیک می‌کند و همین رابطه را در عین تنش و خشونت حیات واقعی و انسانی می‌بخشد.

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com

جلال و فهم زندگی ایرانی

آراز بارسقیان

جویندگی جلال آل احمد، گویای پرسش‌هایی بود که ما در موقعیتی که از مشروطه به بعد تجربه کردیم بود. اینکه چه کنیم از قطار تاریخ عقب نمانیم.
برای همین رجوع به خود، شاید مهم‌ترین و تنها مسیری بود که به این پرسش‌ها پاسخ می‌داد. گزارش‌نویسی‌های جلال همین موقعیت را داشت.
آراز بارسقیان، در میزگرد گفت‌وگو با محمدرضا کائینی و علیرضا سمیعی درباره جلال آل احمد، از واقع‌گرایی جلال می‌گوید. واقع‌گرایی که به قول بارسقیان می‌توانست جلال را در موقعیت فهم زندگی ایرانی قرار بدهد؛ چیزی که در روشنفکران آن دوره اگر نگوییم بی‌بهره بلکه کم‌بهره بودند.


متن کامل این گفت‌وگو در هشتمین شماره مجله «سوره» منتشر شده است.

🎥فیلم کامل را اینجا ببینید:
simafekr.com/post/219

💡هر فیلم آغاز یک گفتگوست...
@simafekr_com