🏆Jeńimpazlar menen tanısıń:
🥇-orın Abdireymova Feruza Azamat qızı Xojeli rayonı “Jańa japˮ máhállesi
🥈-orın Turkmanboeva Nilufar Habibulla qızı Ámiwdárya rayonı “Qıpshaqˮ máhállesi
🥉-orın Joldasbaeva Biybiayım Muratbay qızı Bozataw rayonı “Erkindáryaˮ máhállesi
Jeńimpazlardı qutlıqlaymız💐💐
Telegram | Instagram | You Tube | Facebook
🥇-orın Abdireymova Feruza Azamat qızı Xojeli rayonı “Jańa japˮ máhállesi
🥈-orın Turkmanboeva Nilufar Habibulla qızı Ámiwdárya rayonı “Qıpshaqˮ máhállesi
🥉-orın Joldasbaeva Biybiayım Muratbay qızı Bozataw rayonı “Erkindáryaˮ máhállesi
Jeńimpazlardı qutlıqlaymız💐💐
Telegram | Instagram | You Tube | Facebook
<<ТАРИЙХТАН САЗАЛАР,
ЯМАСА, ҚАРАҚАЛПАҚ ХАЛҚЫНЫҢ МИЛЛИЙ <<КӨК КӨЙЛЕГИ>>Н ТИККЕН ДӘРИБИЙКЕ ҲАҚҚЫНДА>>
Ерте дәўирлерден-ақ, қарақалпақ халқының турмысында өнерментшилик жақс ыраўажланып, атадан-балаға өтип, мийрас болып қалған. Қарақалпақ халқы әзелден әсирлерге татырлық мийрасларға, миллий қәдириятларға оғада бай болған. Нураный атамаларымыздың айтыўынша, әсиресе, ҳаял-қызларымыз арасынан он бармағы ойылған, көркем-өнер ийелери көплеп ушырасып, өзлерине ылайық шәкиртлерде таярлап отырған.
Усындай қолы гүл апаларымыздың арқасында ески үрп-әдеп, дәстүлеримиз сақланып, миллий қәдириятларымыз улығланып, әўладтан-әўладқа жетип келген. Республикамыздағы бес қаланың бир болған Шымбай елатынан Шылымбет, Нарымбет, Ерназар, Байымбет, Сайымбет, Айымбет, Нарымбет, БекимбетЖийенбай, Шылымбет байдың өмирлик жолдасы Дәрбийке қолынан өнери тамған шебер тигиўши болып, халық аўзында сақланып қалған.
Шылымбет бай сондай қайыр-сақаўатлы инсан болған. Шебер қоллы Дәрбийке сол дәўирде тигиўшилик өнериниң арқасында қарақалпақ ҳаял-қызларының «көк көйлеги»н тигип, аты тарийхта қалған. Шылымбет байдан Гүлимхан, Қайып, Арыўхан, Райхан атлы ул-қызлары болып, олардың ишинде ана кәсибине ықлас қойғаны Гүлимхан болды.
Гүлимхан жаслайнан жүдә зейинли, қатықулақ, ашық-пейил, епшил, шаққан болып өсти. Ол бир қайырлы исти басласа ақырына жетпегенше тынып-тыншымайтуғын шоқ қыз болып өсти. Анасынан көргенлерин жазбай үйренип, тигиўшиликтиң әлўан сырларын толық меңгерип алды. Усындай қуўанышлы демлердиң биринде Гүлимханның дуз несийбеси көтерилип, Шоманай районы аймағында жасаўшы, қарақалпақтың қазаяқлы урыўынан Алаўатдийн байға турмысқа шығады.
Гүлимханның халық арасында айтыўынша, анасы 11-12жасар уақтында елде қатты ашаршылық болып, қатты қыйналған. Ашаршылық жылларын халқымыз «Жолбарыс қамалы» деп атаған. Буның себеби, далада жетерли жемтик болмағаннан соң, (аң-қуслар, маллар, жолбарыста) үйлерге топылыс жасаған. Соның ушын да бул жыллар «Жолбарыс қамалы» деп ат кешкен. Усындай азап-ақыретли ашаршылық жылларын басынан кеширген қарақалпақ халқы қыйыншылықларға шыдап, төтепки берип, ертеңги күннен үмит күтип жасағанлығын тарийхтан билемиз.
«Үмитсиз шайтан» дегендей, өнерментшилеримиз жақсы нийетлер менен кәсип сырларын өмириниң жалғасы ул-қызларына үйреткен. «Турмыс деген сондай қыйын машқала, теңдей екен ғарры менен жасқа да» дегендей Алаўатдийннен Гүлимхан, Кәримбай атлы ул-қызлары болған. Ол уллы болғанына қуўанып ел ишинде ат қалсын, деген нийетте ел-халықты жыйнап, «алтын қабақ» аттырып үлкен дәбдебели той береди. Қуўаныш узаққа бармайды, «байдың туқымы» деп жазықсыз жазаланып, қуўдаланады.
Барлық жумыслар Гүлимханның мойнына түседи. Оның қәйниси (Алауатдийнниң иниси Сейттиң баласы) анығырағы Пиржан Сейтов оғада жас болсада қолынан келгенинше жәрдем береди. Ақырында Гүлимхан Пиржанды интернатқа тапсырады. Алаўатдийнниң баласы Кәримбайдан Жалғасбай өмирлик жолдасы Марьяш Шоманай районында жасайды.
Ал Гүлимхан болса баласын қолына алып, «Ақ терек» жағыстан дарғашыларға «сал» ислетип, ҳәйкел, сәўкели, билезик, әребек, көк көйлек,моншақларын кийимлериниң арасына жасырып, еки қалтаға салып, «Уйғыр көл»ден «Қәндекли» аўыл арқалы «Шегара терек»тен шығады. Бул жерде Шылымбет байдың иниси Ерназар ийшанды паналайды. Ол жасырып әкелген затларын ҳеш кимге билдирмей, «Шегара терек»теги дәрья бойына жасырып көмип қояды. Сол жыллар елде және де күшли ашаршылық жүз береди. Илажсыздан үй ишин ашлықтан аман алып қалыў мақсетинде жасырып көмип қойған затларын (көк көйлекти де) дәнге алмастырады. Усылай етип, үй-ишин ашаршылықтан аман-есен алып қалады.
Тарийхымызға жүгинип, өткенлердиң қыйын ҳәм аўыр турмысына бир нәзер салайық… Шымбай районы аймағындағы «Қусхана таў» тәрептеги «Ийт қыры» менен «Пәшентаў» аралығында Ерназар ийшан өнип-өскен ел-халыққа белгили инсанлардың бири болды.
ЯМАСА, ҚАРАҚАЛПАҚ ХАЛҚЫНЫҢ МИЛЛИЙ <<КӨК КӨЙЛЕГИ>>Н ТИККЕН ДӘРИБИЙКЕ ҲАҚҚЫНДА>>
Ерте дәўирлерден-ақ, қарақалпақ халқының турмысында өнерментшилик жақс ыраўажланып, атадан-балаға өтип, мийрас болып қалған. Қарақалпақ халқы әзелден әсирлерге татырлық мийрасларға, миллий қәдириятларға оғада бай болған. Нураный атамаларымыздың айтыўынша, әсиресе, ҳаял-қызларымыз арасынан он бармағы ойылған, көркем-өнер ийелери көплеп ушырасып, өзлерине ылайық шәкиртлерде таярлап отырған.
Усындай қолы гүл апаларымыздың арқасында ески үрп-әдеп, дәстүлеримиз сақланып, миллий қәдириятларымыз улығланып, әўладтан-әўладқа жетип келген. Республикамыздағы бес қаланың бир болған Шымбай елатынан Шылымбет, Нарымбет, Ерназар, Байымбет, Сайымбет, Айымбет, Нарымбет, БекимбетЖийенбай, Шылымбет байдың өмирлик жолдасы Дәрбийке қолынан өнери тамған шебер тигиўши болып, халық аўзында сақланып қалған.
Шылымбет бай сондай қайыр-сақаўатлы инсан болған. Шебер қоллы Дәрбийке сол дәўирде тигиўшилик өнериниң арқасында қарақалпақ ҳаял-қызларының «көк көйлеги»н тигип, аты тарийхта қалған. Шылымбет байдан Гүлимхан, Қайып, Арыўхан, Райхан атлы ул-қызлары болып, олардың ишинде ана кәсибине ықлас қойғаны Гүлимхан болды.
Гүлимхан жаслайнан жүдә зейинли, қатықулақ, ашық-пейил, епшил, шаққан болып өсти. Ол бир қайырлы исти басласа ақырына жетпегенше тынып-тыншымайтуғын шоқ қыз болып өсти. Анасынан көргенлерин жазбай үйренип, тигиўшиликтиң әлўан сырларын толық меңгерип алды. Усындай қуўанышлы демлердиң биринде Гүлимханның дуз несийбеси көтерилип, Шоманай районы аймағында жасаўшы, қарақалпақтың қазаяқлы урыўынан Алаўатдийн байға турмысқа шығады.
Гүлимханның халық арасында айтыўынша, анасы 11-12жасар уақтында елде қатты ашаршылық болып, қатты қыйналған. Ашаршылық жылларын халқымыз «Жолбарыс қамалы» деп атаған. Буның себеби, далада жетерли жемтик болмағаннан соң, (аң-қуслар, маллар, жолбарыста) үйлерге топылыс жасаған. Соның ушын да бул жыллар «Жолбарыс қамалы» деп ат кешкен. Усындай азап-ақыретли ашаршылық жылларын басынан кеширген қарақалпақ халқы қыйыншылықларға шыдап, төтепки берип, ертеңги күннен үмит күтип жасағанлығын тарийхтан билемиз.
«Үмитсиз шайтан» дегендей, өнерментшилеримиз жақсы нийетлер менен кәсип сырларын өмириниң жалғасы ул-қызларына үйреткен. «Турмыс деген сондай қыйын машқала, теңдей екен ғарры менен жасқа да» дегендей Алаўатдийннен Гүлимхан, Кәримбай атлы ул-қызлары болған. Ол уллы болғанына қуўанып ел ишинде ат қалсын, деген нийетте ел-халықты жыйнап, «алтын қабақ» аттырып үлкен дәбдебели той береди. Қуўаныш узаққа бармайды, «байдың туқымы» деп жазықсыз жазаланып, қуўдаланады.
Барлық жумыслар Гүлимханның мойнына түседи. Оның қәйниси (Алауатдийнниң иниси Сейттиң баласы) анығырағы Пиржан Сейтов оғада жас болсада қолынан келгенинше жәрдем береди. Ақырында Гүлимхан Пиржанды интернатқа тапсырады. Алаўатдийнниң баласы Кәримбайдан Жалғасбай өмирлик жолдасы Марьяш Шоманай районында жасайды.
Ал Гүлимхан болса баласын қолына алып, «Ақ терек» жағыстан дарғашыларға «сал» ислетип, ҳәйкел, сәўкели, билезик, әребек, көк көйлек,моншақларын кийимлериниң арасына жасырып, еки қалтаға салып, «Уйғыр көл»ден «Қәндекли» аўыл арқалы «Шегара терек»тен шығады. Бул жерде Шылымбет байдың иниси Ерназар ийшанды паналайды. Ол жасырып әкелген затларын ҳеш кимге билдирмей, «Шегара терек»теги дәрья бойына жасырып көмип қояды. Сол жыллар елде және де күшли ашаршылық жүз береди. Илажсыздан үй ишин ашлықтан аман алып қалыў мақсетинде жасырып көмип қойған затларын (көк көйлекти де) дәнге алмастырады. Усылай етип, үй-ишин ашаршылықтан аман-есен алып қалады.
Тарийхымызға жүгинип, өткенлердиң қыйын ҳәм аўыр турмысына бир нәзер салайық… Шымбай районы аймағындағы «Қусхана таў» тәрептеги «Ийт қыры» менен «Пәшентаў» аралығында Ерназар ийшан өнип-өскен ел-халыққа белгили инсанлардың бири болды.
Ерназардан Сейтбек өмирлик жолдасы Шийринхан, Сейтбектен Тлеўназар өмирлик жолдасы Айсәнем, Тилеўназардан Инжигүл, Сәрсенүл, Ақназар, Базаргүл, Байназар, Рахман, Арзыгүл, Жаббарберген, Қәдирберген, Қайыптан: Қанияз, Байнияз, Шанияз, Хожаназардан перзент болмады.Қарақалпақтың алпыс бийин Хийўа ханына нөкерлер алып келеди. Соннан кейин сол бийлердиң арасынан төрт бала бий аман қалады. Қарақалпақтан аман қалған бала бийлерге Ақ патшадан хабар келеди. Бул қарақалпақтың бийлери арасынан аман қалған мамықшы руўынан «Дәўлет қыйсық» деген еди. Кегейли районындағы Еркин бийдиң әкеси. Бул инсан Кегейли каналын қолдан қаздырыўға белдарлар жыйнап қатнасады ҳәм халық ийгилиги жолында ҳадал мийнет етеди.
Жуманияздан Жумабек, Исмет, Нағмет, Нийетулла дүньяға келеди. Жумабектен Ысақ өмирлик жолдасы Гүлсәнем, Сейдан өмирлик жолдасы Бийбихан. Оннан Әўез, Жийенбай, Жақсыбийке, Улбийке, Палзада, Кеңесбай, Жумағалий. Файзулланың өмирлик жолдасы Шархан. Исметтен: Убайдулла өмирлик жолдасы Нышангүл, Нағметтен: Нийетулла, Ысақтан: Ильяс, Клим, Жәли, Али, Еркин, Мийрас, Қыяс, Жамила, Азиза, Халима, Әлийма, Убайдулладан: Гүлистан, Клара, Жаңабай, Батыр, Шийрин, Рахима, Абат, Ықласлар дүньяға келеди.
Жуўмақластырып айтқанда, буннан мийўалы дарақтың шақасы қаншелли тереңге, жән-жаққа кеткенлигин түсиниўге болады. Исми аталған инсанлардың барлығы да турмыстың аўыр ҳәм қыйын жылларында халық ийгилигижолында пидәкерлик мийнетиниң палын татқан инсанлар. Олар қаншелли ала сапыранлы жылларды өткерип, қыйыншылықларды бастан кеширсе де келешекке болған үмитин үзбей, ул-қызларын өнерментшиликке үйретип, турмыстан өз орнын табыўға имканиятлар жаратты, устазлық етти. «Халқымызда өнерли өрге жүзеди», «Өнерли озар» деген гәплер бийкарға айтылмаса керек.
Келешеги бийик елимниң бахты,
Гүллене бергейде сынбасын сақты.
Бес қаланың бирлиги боп Шымбайым,
Тарийхта гиреўли өз орнын тапты.
Топлаған ҳәм таярлаған:
Бекбай САПАРОВ,
Өзбекстан Журналистлери дөретиўшилик аўқамының ағзасы.
➡️КАНАЛЫМЫЗ⤵️⤵️
👉 https://t.me/shaxtemir
Жуманияздан Жумабек, Исмет, Нағмет, Нийетулла дүньяға келеди. Жумабектен Ысақ өмирлик жолдасы Гүлсәнем, Сейдан өмирлик жолдасы Бийбихан. Оннан Әўез, Жийенбай, Жақсыбийке, Улбийке, Палзада, Кеңесбай, Жумағалий. Файзулланың өмирлик жолдасы Шархан. Исметтен: Убайдулла өмирлик жолдасы Нышангүл, Нағметтен: Нийетулла, Ысақтан: Ильяс, Клим, Жәли, Али, Еркин, Мийрас, Қыяс, Жамила, Азиза, Халима, Әлийма, Убайдулладан: Гүлистан, Клара, Жаңабай, Батыр, Шийрин, Рахима, Абат, Ықласлар дүньяға келеди.
Жуўмақластырып айтқанда, буннан мийўалы дарақтың шақасы қаншелли тереңге, жән-жаққа кеткенлигин түсиниўге болады. Исми аталған инсанлардың барлығы да турмыстың аўыр ҳәм қыйын жылларында халық ийгилигижолында пидәкерлик мийнетиниң палын татқан инсанлар. Олар қаншелли ала сапыранлы жылларды өткерип, қыйыншылықларды бастан кеширсе де келешекке болған үмитин үзбей, ул-қызларын өнерментшиликке үйретип, турмыстан өз орнын табыўға имканиятлар жаратты, устазлық етти. «Халқымызда өнерли өрге жүзеди», «Өнерли озар» деген гәплер бийкарға айтылмаса керек.
Келешеги бийик елимниң бахты,
Гүллене бергейде сынбасын сақты.
Бес қаланың бирлиги боп Шымбайым,
Тарийхта гиреўли өз орнын тапты.
Топлаған ҳәм таярлаған:
Бекбай САПАРОВ,
Өзбекстан Журналистлери дөретиўшилик аўқамының ағзасы.
➡️КАНАЛЫМЫЗ⤵️⤵️
👉 https://t.me/shaxtemir
#Kún_tariyxı
🌍 Xalıqaralıq málimleme xizmetin qorǵaw kúni;
🌍 AQShta Missisipi shtatı kúni;
🌍 1872-jıl Glazgoda birinshi rásmiy xalıqaralıq futbol oyını bolıp ótti (Shotlandiya 0:0 Angliya).
📲 https://t.me/shaxtemir
🌍 Xalıqaralıq málimleme xizmetin qorǵaw kúni;
🌍 AQShta Missisipi shtatı kúni;
🌍 1872-jıl Glazgoda birinshi rásmiy xalıqaralıq futbol oyını bolıp ótti (Shotlandiya 0:0 Angliya).
📲 https://t.me/shaxtemir
5 кала: ХОЖЕЛИ, КОНЫРАТ, ШЫМБАЙ, ШОРАХАН (ТОРТКУЛ), ШАББАЗ (БЕРУНИЙ)
#Сиз_билесизбе?
Қарақалпақстан Республикасындағы қала ҳәм районлар қашан дүзилген?
Нөкис қаласы: 1932-жыл.
Қоңырат: 1927-жыл, 22-июнь
Шымбай: 1927-жыл, 3-июль
Хожели: 1927-жыл, 3-июль
Беруний: 1927-жыл, 3-июль
Төрткүл: 1927-жыл, 13-июль
Кегейли: 1928-жыл, 3-сентябрь
Мойнақ: 1931-жыл, 15-сентябрь
Тақиятас: 1953-жыл, (қайта 2017-жыл август)
Тақтакөпир: 1965-жыл, 29-декабрь
Шоманай: 1967-жыл, 9-январь
Нөкис р\н: 1968-жыл, 25-декабрь
Қанлыкөл: 1970-жыл, 7-декабрь
Қараөзек: 1975-жыл, 26-сентябрь
Елликқала: 1977-жыл, 23-февраль
Бозатаў: 1979-жыл, 10-апрель (қайта 2019-жыл, сентябрь)
🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢
#ЖЕТИ УРПАҚ:
1) белбала;
2) ақлық;
3) шаўлық;
4) қуўлық;
5) туўлық;
6) баўлық;
7) жатлық. Билемиз бирақ умытамыз.
💙💙💙💙💙💙💙💙💙💙
❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️
#7_ģáziyne
🔔 JETI ĞÁZIYNE
1. Sıyır- xojalıqtıń qassabı hám baqqalı
2. Pal hárre- shańaraqtıń táwibi
3. Jipek qurtı-qızlardıń sebi
4. Mayjuwaz-qazannıń mayı
5. Digirman-qarınnıń belbewi
6. Toģay- imarat súyegi, qazan otı
7. Tawıq- hám gósh, hám dárman
🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒
#Bilip_qoyģan_jaqsı
📚📚📚Musılman ay atlarıniń kelip shıģıw tarıyxı
1.Dáliw - (Yanvar) Rim ápsanalarındaģı Yanus húrmetine "yanvarius" dep atalģan.
2. Hút - (Fevral) Latınsha "fevruarius" "tazalanıw, pákleniw" mánisin ańlatqan;
3.Hámal - (Mart) Diyqanlar hám shopanlardıń qáwenderi Mars húrmetine "martius" sózinen alınģan;
4. Sáwir - (Aprel) Átiraptı gúllerge bezewshi bul gózzal ay atı "Apfire" sózinen kelip shıqqan bolıp, óz gózzallıqların inam etiwshi degen mánisti ańlatqan;
5. Jawza - (May) Mayya "Mayus" atınan alınģan bolıp "gózzallıq, shadıqorramlıq" ayı esaplanadı;
6. Saratan - (Iyun) Yupiterdiń ómirlik joldası Yunona húrmetine qoyılģan;
7. Áset - (Iyul) Rim mámleketlik ģayratkeri hám láshkerbasısı Yuliy Cezar húrmetine atalģan;
8. Súmbile - (Avgust) Rim imperatorı Oktavian Avgust húrmeti ushın qoyılģan;
9. Miyzan - (Sentyabr) - "September" (jeti) degen sózlerden alınģan;
10. Aqırap - (Oktyabr) - "Oktober" (segiz) degen sózlerden alınģan;
11. Qawıs - (Noyabr) - "November" (toģız) degen sózlerden alınģan;
12. Jeddi - (Dekabr) - "Desember" (on) degen sózlerden alınģan.
#Сиз_билесизбе?
Қарақалпақстан Республикасындағы қала ҳәм районлар қашан дүзилген?
Нөкис қаласы: 1932-жыл.
Қоңырат: 1927-жыл, 22-июнь
Шымбай: 1927-жыл, 3-июль
Хожели: 1927-жыл, 3-июль
Беруний: 1927-жыл, 3-июль
Төрткүл: 1927-жыл, 13-июль
Кегейли: 1928-жыл, 3-сентябрь
Мойнақ: 1931-жыл, 15-сентябрь
Тақиятас: 1953-жыл, (қайта 2017-жыл август)
Тақтакөпир: 1965-жыл, 29-декабрь
Шоманай: 1967-жыл, 9-январь
Нөкис р\н: 1968-жыл, 25-декабрь
Қанлыкөл: 1970-жыл, 7-декабрь
Қараөзек: 1975-жыл, 26-сентябрь
Елликқала: 1977-жыл, 23-февраль
Бозатаў: 1979-жыл, 10-апрель (қайта 2019-жыл, сентябрь)
🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢🟢
#ЖЕТИ УРПАҚ:
1) белбала;
2) ақлық;
3) шаўлық;
4) қуўлық;
5) туўлық;
6) баўлық;
7) жатлық. Билемиз бирақ умытамыз.
💙💙💙💙💙💙💙💙💙💙
❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️❤️
#7_ģáziyne
🔔 JETI ĞÁZIYNE
1. Sıyır- xojalıqtıń qassabı hám baqqalı
2. Pal hárre- shańaraqtıń táwibi
3. Jipek qurtı-qızlardıń sebi
4. Mayjuwaz-qazannıń mayı
5. Digirman-qarınnıń belbewi
6. Toģay- imarat súyegi, qazan otı
7. Tawıq- hám gósh, hám dárman
🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒🍒
#Bilip_qoyģan_jaqsı
📚📚📚Musılman ay atlarıniń kelip shıģıw tarıyxı
1.Dáliw - (Yanvar) Rim ápsanalarındaģı Yanus húrmetine "yanvarius" dep atalģan.
2. Hút - (Fevral) Latınsha "fevruarius" "tazalanıw, pákleniw" mánisin ańlatqan;
3.Hámal - (Mart) Diyqanlar hám shopanlardıń qáwenderi Mars húrmetine "martius" sózinen alınģan;
4. Sáwir - (Aprel) Átiraptı gúllerge bezewshi bul gózzal ay atı "Apfire" sózinen kelip shıqqan bolıp, óz gózzallıqların inam etiwshi degen mánisti ańlatqan;
5. Jawza - (May) Mayya "Mayus" atınan alınģan bolıp "gózzallıq, shadıqorramlıq" ayı esaplanadı;
6. Saratan - (Iyun) Yupiterdiń ómirlik joldası Yunona húrmetine qoyılģan;
7. Áset - (Iyul) Rim mámleketlik ģayratkeri hám láshkerbasısı Yuliy Cezar húrmetine atalģan;
8. Súmbile - (Avgust) Rim imperatorı Oktavian Avgust húrmeti ushın qoyılģan;
9. Miyzan - (Sentyabr) - "September" (jeti) degen sózlerden alınģan;
10. Aqırap - (Oktyabr) - "Oktober" (segiz) degen sózlerden alınģan;
11. Qawıs - (Noyabr) - "November" (toģız) degen sózlerden alınģan;
12. Jeddi - (Dekabr) - "Desember" (on) degen sózlerden alınģan.
Xalıq ushın (Berdaq)
Jigit bolsan' arıslanday tuwılg'an
Xızmet etkil udayına xalıq ushın,
Jigit bolsan' arıslanday tuwılg'an
Hesh qashanda jumıs etpes o'zi ushın.
O'zi ushın is eter aqılg'a zayıl,
Bolıp usınday zamang'a qayıl,
El qıdırg'an qıdırımpaz gil sayil,
Jumıs etpes hesh waqıtta xalıq ushın.
Zalımlar tın'lamas ma'ximnin' zarın,
Olar oylar o'zlerinin' on'arın,
Hesh waqitta zalım qolında barın
Jaratpaslar bar bolsada xalıq ushın.
Jetersen' muratqa xızmetler etsen',
Elatin' siltese g'ayri elge ketsen'
Dushpanin' har qashan basina jetsen'
Ayanbag'il hikmetin'di xalıq ushın.
Berdimurat, oylap aytqıl so'zin'di,
Ko'terme lap urip, tekte o'zin'di,
Qizartpag'ay halqın' senin' juzin'di
Qoldan kelse xızmet etkil el ushın.
Jigit bolar jigit adam ertedi,
Aytqan so'zin paldan sheker etedi,
Aytsa bir so'z iqrarına jetedi,
Sog'an megzes xızmet eger xalıq ushın.
Oyshil jaqsi jigit bilimpaz keler,
Aytqan ga'plerine tusimpaz keler,
Aqilsızdın' qasiyeti az keler,
Aqmaqlar hesh xızmet etpes xalıq ushın.
Aqil adam so'zler ertpes izine,
Sho'p salmas yarının' ha'rgiz ko'zine,
Baqmas ha'ma'xremnin' hasla juzine,
Shular xızmet eter ba'rxa xalıq ushın.
Ermes jaqsi pasıqlardın' so'zine,
Ko'p berilmes o'z basının' ha'zine,
G'ayrat berip o'lgeninshe o'zine,
Xızmet eter mudam ullı xalıq ushın.
Jaqsının' uyine adam ko'p keler,
Jaman bolsa onın' ko'zi jep keler,
Qurı tili menen "ag'a" - dep keler,
Bular xızmet etpes heshuaq xalıq ushın.
Jaqsi adam dushpanların kuldirmes
Qoldan kelse ana da'uran surdirmes.
Bo'ri arig'i hesh waqitta bildirmes,
Sol jigittin' janı qurban xalıq ushın.
Isin'de jigitler, qamliq bolmasin,
G'umshalansa gulin' ha'rgiz solmasin,
Bilek kushli bolip a'lin' talmasin,
xızmet a'yle qolin'izda bar ushın.
Dosliq penen ha'r bir iske taq tursan'
Jan ayamai el-jurt ushın is qilsan',
Qayg'ilanbay ulli iske qol ursan',
Sonda menin' kewlim piter xalıq ushın.
G'osh jigittin' ma'det bolsa elati,
Hesh uaqitta kemlik qilmas quwati,
Izinde qaladi jigittin' ati,
Qalis xızmet etse eger xalıq ushın.
Bul zamanda ja'biriw-japa shegermen,
Qara ko'zden qanli jazlar to'germen,
zalımlardin' jabirin aytip so'germen,
Kuygenlikten jan qiynalar xalıq ushın.
Bolmadi bir darqan ma'nzil ma'kanim,
Za'har- zaqqim boldi iship-jegenim,
Bolmadi aytsam da menin' degenim,
Kewil jubatpasam tekte xalıq ushın.
Quwat bergei alla na'zik bellerge,
Ma'wsim bergei taza ashilg'an gullerge,
Bahit kelermeken bizin' ellerge???
O'lgenshe aytarman so'zdi xalıq ushın.
A'jel jetip o'lsem bul kunde o'zim,
Keinimde qalarlar taryip bop so'zim,
Ko'rdi ne zamandi tirimde ko'zim,
Parqin bilgen xızmet eter el ushın.
Berdimurat tin'lap so'zindi ko'rgil.
Jurgen soqpag'in'nan izin'di ko'rgil,
G'amgun' shekpe, g'ariplerge ko'l bergil,
Sonda is etkenin' mo'hminler ushın.
Ko'rsen' qaytarma'gil dostin' nazerin,
Qoldan kelse, qurg'il sxalıq bazarin,
O'tkermegil dosqa ga'ptin' h'azarin,
Doslar xızmet eter yarani ushın...
Jamanlarda qasinan qon'si ko'shirer,
O'zinin' dedikli antin ishirer,
Jaqsi adam bolsa giyne keshirer,
Sonda rawazlanar kewlin' el ushın.
Jaman adam bilmes ga'pinin' parqin,
Ba'rqulla jamanlar ag'ain-halqin,
Ko'teremen deyip o'zinin' danqin,
Udayina ziyan eter xalıq ushın.
Jaqsi adam so'z ma'nisin an'laydi,
Jaman adam pasiq so'zdi tin'laydi,
Aytsan' ha'rgiz aqilin'di almaydi,
Kewlim menin' uayran bolar sol ushın.
Dushpannan g'aplette tappadim sawa,
Qurg'aq so'zdi aytip , demen'ler "awa",
Jas ulkenlerin'nen aldinlar duwa,
Paydasi bolarma g'arip el ushın.
Er jigittin' atin hayal shig'arar,
Jamani sezilse jigit ne qilar?
Jari jolda jaman sirin aldirar.
Olardin' keregi bolmas xalıq ushın.
Jamannan ul tuwsa atag'a tartar,
Kun sanap ga'zzapliq qisleti artar,
xalıqqa jaqpas, kesapatli jol tutar,
Ondaydin' paydasi bolmas xalıq ushın.
So'ile Berdimurat, so'zleme yalg'an,
Bul dun'ya uzaq jol atan'nan qalg'an.
Qor bolmas jaqsinin' aqilin alg'an,
Jaqsilar xızmetin etpes o'zi ushın.
Oylansam so'z keler izbe-iz o'zi,
O'zi emes duzeter aqildin' tezi,
Joyilmas jaqsinin' aytqan har so'zi,
Kewilim barjai tabar aytsam sol ushın.
Shayir edim, ko'zim ko'rgenin jazdim,
Ko'
Jigit bolsan' arıslanday tuwılg'an
Xızmet etkil udayına xalıq ushın,
Jigit bolsan' arıslanday tuwılg'an
Hesh qashanda jumıs etpes o'zi ushın.
O'zi ushın is eter aqılg'a zayıl,
Bolıp usınday zamang'a qayıl,
El qıdırg'an qıdırımpaz gil sayil,
Jumıs etpes hesh waqıtta xalıq ushın.
Zalımlar tın'lamas ma'ximnin' zarın,
Olar oylar o'zlerinin' on'arın,
Hesh waqitta zalım qolında barın
Jaratpaslar bar bolsada xalıq ushın.
Jetersen' muratqa xızmetler etsen',
Elatin' siltese g'ayri elge ketsen'
Dushpanin' har qashan basina jetsen'
Ayanbag'il hikmetin'di xalıq ushın.
Berdimurat, oylap aytqıl so'zin'di,
Ko'terme lap urip, tekte o'zin'di,
Qizartpag'ay halqın' senin' juzin'di
Qoldan kelse xızmet etkil el ushın.
Jigit bolar jigit adam ertedi,
Aytqan so'zin paldan sheker etedi,
Aytsa bir so'z iqrarına jetedi,
Sog'an megzes xızmet eger xalıq ushın.
Oyshil jaqsi jigit bilimpaz keler,
Aytqan ga'plerine tusimpaz keler,
Aqilsızdın' qasiyeti az keler,
Aqmaqlar hesh xızmet etpes xalıq ushın.
Aqil adam so'zler ertpes izine,
Sho'p salmas yarının' ha'rgiz ko'zine,
Baqmas ha'ma'xremnin' hasla juzine,
Shular xızmet eter ba'rxa xalıq ushın.
Ermes jaqsi pasıqlardın' so'zine,
Ko'p berilmes o'z basının' ha'zine,
G'ayrat berip o'lgeninshe o'zine,
Xızmet eter mudam ullı xalıq ushın.
Jaqsının' uyine adam ko'p keler,
Jaman bolsa onın' ko'zi jep keler,
Qurı tili menen "ag'a" - dep keler,
Bular xızmet etpes heshuaq xalıq ushın.
Jaqsi adam dushpanların kuldirmes
Qoldan kelse ana da'uran surdirmes.
Bo'ri arig'i hesh waqitta bildirmes,
Sol jigittin' janı qurban xalıq ushın.
Isin'de jigitler, qamliq bolmasin,
G'umshalansa gulin' ha'rgiz solmasin,
Bilek kushli bolip a'lin' talmasin,
xızmet a'yle qolin'izda bar ushın.
Dosliq penen ha'r bir iske taq tursan'
Jan ayamai el-jurt ushın is qilsan',
Qayg'ilanbay ulli iske qol ursan',
Sonda menin' kewlim piter xalıq ushın.
G'osh jigittin' ma'det bolsa elati,
Hesh uaqitta kemlik qilmas quwati,
Izinde qaladi jigittin' ati,
Qalis xızmet etse eger xalıq ushın.
Bul zamanda ja'biriw-japa shegermen,
Qara ko'zden qanli jazlar to'germen,
zalımlardin' jabirin aytip so'germen,
Kuygenlikten jan qiynalar xalıq ushın.
Bolmadi bir darqan ma'nzil ma'kanim,
Za'har- zaqqim boldi iship-jegenim,
Bolmadi aytsam da menin' degenim,
Kewil jubatpasam tekte xalıq ushın.
Quwat bergei alla na'zik bellerge,
Ma'wsim bergei taza ashilg'an gullerge,
Bahit kelermeken bizin' ellerge???
O'lgenshe aytarman so'zdi xalıq ushın.
A'jel jetip o'lsem bul kunde o'zim,
Keinimde qalarlar taryip bop so'zim,
Ko'rdi ne zamandi tirimde ko'zim,
Parqin bilgen xızmet eter el ushın.
Berdimurat tin'lap so'zindi ko'rgil.
Jurgen soqpag'in'nan izin'di ko'rgil,
G'amgun' shekpe, g'ariplerge ko'l bergil,
Sonda is etkenin' mo'hminler ushın.
Ko'rsen' qaytarma'gil dostin' nazerin,
Qoldan kelse, qurg'il sxalıq bazarin,
O'tkermegil dosqa ga'ptin' h'azarin,
Doslar xızmet eter yarani ushın...
Jamanlarda qasinan qon'si ko'shirer,
O'zinin' dedikli antin ishirer,
Jaqsi adam bolsa giyne keshirer,
Sonda rawazlanar kewlin' el ushın.
Jaman adam bilmes ga'pinin' parqin,
Ba'rqulla jamanlar ag'ain-halqin,
Ko'teremen deyip o'zinin' danqin,
Udayina ziyan eter xalıq ushın.
Jaqsi adam so'z ma'nisin an'laydi,
Jaman adam pasiq so'zdi tin'laydi,
Aytsan' ha'rgiz aqilin'di almaydi,
Kewlim menin' uayran bolar sol ushın.
Dushpannan g'aplette tappadim sawa,
Qurg'aq so'zdi aytip , demen'ler "awa",
Jas ulkenlerin'nen aldinlar duwa,
Paydasi bolarma g'arip el ushın.
Er jigittin' atin hayal shig'arar,
Jamani sezilse jigit ne qilar?
Jari jolda jaman sirin aldirar.
Olardin' keregi bolmas xalıq ushın.
Jamannan ul tuwsa atag'a tartar,
Kun sanap ga'zzapliq qisleti artar,
xalıqqa jaqpas, kesapatli jol tutar,
Ondaydin' paydasi bolmas xalıq ushın.
So'ile Berdimurat, so'zleme yalg'an,
Bul dun'ya uzaq jol atan'nan qalg'an.
Qor bolmas jaqsinin' aqilin alg'an,
Jaqsilar xızmetin etpes o'zi ushın.
Oylansam so'z keler izbe-iz o'zi,
O'zi emes duzeter aqildin' tezi,
Joyilmas jaqsinin' aytqan har so'zi,
Kewilim barjai tabar aytsam sol ushın.
Shayir edim, ko'zim ko'rgenin jazdim,
Ko'
This media is not supported in your browser
VIEW IN TELEGRAM
#Kún_tariyxı
🌍 Ózbekstanda Qaraqalpaq tili kúni;
🌍 Xalıqaralıq nevrologlar kúni;
🌍 Xalıqaralıq AÍJske qarsı gúresiw kúni.
👉https://t.me/shaxtemir
🌍 Ózbekstanda Qaraqalpaq tili kúni;
🌍 Xalıqaralıq nevrologlar kúni;
🌍 Xalıqaralıq AÍJske qarsı gúresiw kúni.
👉https://t.me/shaxtemir
1-декабрь – Қарақалпақ тилине Мәмлекетлик тил бийлиги берилген күн.
1989-жыл 1-декабрь күни Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғы Кеңесиниң сессиясында қарақалпақ тилине мәмлекетлик тил бийлиги берилди.
➡️КАНАЛЫМЫЗ⤵️⤵️
👉 https://t.me/shaxtemir
1989-жыл 1-декабрь күни Қарақалпақстан Республикасы Жоқарғы Кеңесиниң сессиясында қарақалпақ тилине мәмлекетлик тил бийлиги берилди.
➡️КАНАЛЫМЫЗ⤵️⤵️
👉 https://t.me/shaxtemir
🗓Бүгин 2-декабр 2022-жыл, Жума.
🗓БАЙРАМЛАР:
🇺🇳 Халық аралық қулшылыққа қарсы гүрес күни.
🌏 Пүткил дуня компютер саўатханлығы күни.
🌏 2 Д сүўретшилер күни.
🔹 МИЛЛИЙ БАЙРАМЛАР:
🇦🇪 БАА — Ғәрезсизлик күни.
🇬🇭 Гана - Фермерлер күни.
🇮🇳 Индия - Ассам күни.
🇮🇷 Иран - Конституция күни.
🇨🇺 Куба — Революциялық қураллы күшлер күни.
🇱🇦 Лаос - Миллий байрам.
🇷🇺 Россия — Банк хызметкерлери күни.
🏳 Саба атаўы - Байрақ күни.
👉 https://t.me/shaxtemir
🗓БАЙРАМЛАР:
🇺🇳 Халық аралық қулшылыққа қарсы гүрес күни.
🌏 Пүткил дуня компютер саўатханлығы күни.
🌏 2 Д сүўретшилер күни.
🔹 МИЛЛИЙ БАЙРАМЛАР:
🇦🇪 БАА — Ғәрезсизлик күни.
🇬🇭 Гана - Фермерлер күни.
🇮🇳 Индия - Ассам күни.
🇮🇷 Иран - Конституция күни.
🇨🇺 Куба — Революциялық қураллы күшлер күни.
🇱🇦 Лаос - Миллий байрам.
🇷🇺 Россия — Банк хызметкерлери күни.
🏳 Саба атаўы - Байрақ күни.
👉 https://t.me/shaxtemir
<<ҚАРАҚАЛПАҚ КАЛЕНДАРЫ>>
::::::::[2-бөлим]:::::::::
Жыл 12 айға бөлинеди. Жылдың ҳәр бир айы ҳайўанның аты менен байланыслы.
1. Тышқан: 1972, 1984, 1996, 2008, 2020;
2. Сыйыр: 1973, 1985, 1997, 2009, 2021;
3. Барыс: 1974, 1986, 1998, 2010, 2022;
4. Қоян: 1975, 1987, 1999, 2011, 2023;
5. Улыў: [Дракон] 1976, 1988, 2000, 2012, 2024;
6. Жылан: 1977, 1989, 2001, 2013, 2025;
7. Жылқы: 1978, 1990, 2002, 2014, 2026;
8. Қой: 1979, 1991, 2003, 2015, 2027;
9. Мешин [Маймыл]: 1980, 1992, 2004, 2016, 2028;
10. Таўық: 1981, 1993, 2005, 2017, 2029;
11. Ийт: 1982, 1994, 2006, 2018, 2030;
12. Доңыз: 1983, 1995, 2007, 2019, 2031;
1- орында жыл басы ТЫШҚАН турады. Тышқан жылы халыққа қолайлы келеди, жақсы жыл деп есапланады, жаўын көп жаўады, гүзде егинниң өними мол болады. Егинниң баҳасы арзанлайды, бирақ, усы жылы тышқан көп туўады, сонлықтан оның егинге зыяны болады. Тышқан жылы туўылғанлар ақыллы болады. Тышқан түркий календарьда жылдың ортасында туўылған адам өтирикши, қызғаншақ, бирақ келбети келискен болады десе, қытай календарында тил тапқыш, жағымлы, керек сөзди таўып билетуғын, қызық әңшимешил,, бирақ сықмар, властьты жақсы көретуғын болады.
2- орында СЫЙЫР келеди. Сыйыр жылы қыс суўық, қатты келеди, ҳайўанлар көп аўырады, егинниң өними төменлеп кетеди. Сыйыр жылы туўылғанлар талантлы, кеўилли, сөзшең, консерватив болады. Адамларға ҳақ нийет, ҳүрмет пенен қарайды. Сыйыр жылы [Қытайда Өгиз] түркий календарьда жақсы жыл. Усы жылы туўылған балалар ҳақ кеўил, ҳәрекетшең. Қытай календарында сыйыр жыды туўылғанлар мийнеткеш, жақсы, оның мийнети қуры кетпейди, жақсы жемис береди, ол өжет, қайтпас, оны өзгертиў қыйын, өзиниң алған бағытынан өлсе де қайтпайды.
3- орында БАРЫС турады. Барыс жылы қыс ерте түседи, суўық болады. Ден саўлығы нашар адамлар менен диний адамлар ортасында өлимшилик көп болады. Егинниң өними мол болады, бул жылы туўылғанлар сулыў, сымбатлы болып келеди. Барыс жылы туўылғанлар ҳақ кеўил, жумсақ характерли болып келеди. Олар жетилискен адам болады. Жылдың аяғында туўылғанлар қорқақ, бирақ, ақыллы болады. Қытайларда барыс [тигр] өз қызығы менен жасайды, басқаның пикири менен есапласпайды. Қыс қысқа, бирақ жүдә қатты суўық болады.
4- орында ҚОЯН турады. Қоян жылы қыс турақсыз, тез-тез өзгерип турады. Жыл тынышсыз болады, адамлар бири-бири менен урысады. Усы жылы туўылғанлардың көпшилиги атақлы адамлар болады. Қоян жылы туўылғанлар бай болады, өзлерине исенимли, минези жақсы болады. Жылдың аяғында туўылғанлар мийримсиз болады. Қытай календары бойынша, олар элегант адамлар, искусствоны жақсы көретуғын, әдебиятты, музыканы жақсы түсинеди. Бул жылы мийўе мол болады, қыс жумсақ, жыллы болады.
5- орында УЛЫЎ турады. Улыў жылы жаўын көп болады, егин өнимли болады. Усы жылы туўылғанлардың ден саўлығы күшли, беккем, өзлерин жақсы көреди, жәмийетте атақлы адам болыўды жақсы көреди.
6- орында ЖЫЛАН турады. Жылан жылы жүдә суўық келеди. Егинниң өними мол болады. Бул жылы туўылғанлар ақыллы, бир сөзли, алға қойған мақсетине жетиў ушын гүреседи, көп сөйлемейди, сумлықлы болады. Бул жылы адам жағдайды түсинип, дурыс шешим қабыллаўы керек, биринши орында адамның актив ҳәрекети емес, ойлаўы, дурыс жолды таңлаўы турады.
7- орында ЖЫЛҚЫ жылы турады. Жылқы жылы суўық болады. Егинниң өними аз болады, қариялар арасында өлим көп болады. Усы жылы туўылғанлар шыдамлы, қыйыншылыққа төзимли, кеўилли, ақыллы, талантлы болып келеди. Олар еркинликти, ҳеш кимнен ғәрезсиз болыўды жақсы көреди. Бул жылы адам шыдамлы болғаны жақсы.
8- орында ҚОЙ турады. Қой жылы қыс қатты келеди. Жыл табыслы, өнимдар болып келеди. Усы жылы туўылғанлар диншил болып келеди. Жалғызлықты жаман көреди, бурынғы өтмиштеги өмирин умытады, жақсы жолдас, психолог болады.
9- орында МАЙМЫЛ турады. Маймыл жылы жаўын және қурғақшылық болады. Бул жылы туўылғанлар турақсыз, қарама-қарсылықлы характерли болады, бирақ, ақыллы, тез уғып алғыш, творчестволық уқыбы күшли болады.
::::::::[2-бөлим]:::::::::
Жыл 12 айға бөлинеди. Жылдың ҳәр бир айы ҳайўанның аты менен байланыслы.
1. Тышқан: 1972, 1984, 1996, 2008, 2020;
2. Сыйыр: 1973, 1985, 1997, 2009, 2021;
3. Барыс: 1974, 1986, 1998, 2010, 2022;
4. Қоян: 1975, 1987, 1999, 2011, 2023;
5. Улыў: [Дракон] 1976, 1988, 2000, 2012, 2024;
6. Жылан: 1977, 1989, 2001, 2013, 2025;
7. Жылқы: 1978, 1990, 2002, 2014, 2026;
8. Қой: 1979, 1991, 2003, 2015, 2027;
9. Мешин [Маймыл]: 1980, 1992, 2004, 2016, 2028;
10. Таўық: 1981, 1993, 2005, 2017, 2029;
11. Ийт: 1982, 1994, 2006, 2018, 2030;
12. Доңыз: 1983, 1995, 2007, 2019, 2031;
1- орында жыл басы ТЫШҚАН турады. Тышқан жылы халыққа қолайлы келеди, жақсы жыл деп есапланады, жаўын көп жаўады, гүзде егинниң өними мол болады. Егинниң баҳасы арзанлайды, бирақ, усы жылы тышқан көп туўады, сонлықтан оның егинге зыяны болады. Тышқан жылы туўылғанлар ақыллы болады. Тышқан түркий календарьда жылдың ортасында туўылған адам өтирикши, қызғаншақ, бирақ келбети келискен болады десе, қытай календарында тил тапқыш, жағымлы, керек сөзди таўып билетуғын, қызық әңшимешил,, бирақ сықмар, властьты жақсы көретуғын болады.
2- орында СЫЙЫР келеди. Сыйыр жылы қыс суўық, қатты келеди, ҳайўанлар көп аўырады, егинниң өними төменлеп кетеди. Сыйыр жылы туўылғанлар талантлы, кеўилли, сөзшең, консерватив болады. Адамларға ҳақ нийет, ҳүрмет пенен қарайды. Сыйыр жылы [Қытайда Өгиз] түркий календарьда жақсы жыл. Усы жылы туўылған балалар ҳақ кеўил, ҳәрекетшең. Қытай календарында сыйыр жыды туўылғанлар мийнеткеш, жақсы, оның мийнети қуры кетпейди, жақсы жемис береди, ол өжет, қайтпас, оны өзгертиў қыйын, өзиниң алған бағытынан өлсе де қайтпайды.
3- орында БАРЫС турады. Барыс жылы қыс ерте түседи, суўық болады. Ден саўлығы нашар адамлар менен диний адамлар ортасында өлимшилик көп болады. Егинниң өними мол болады, бул жылы туўылғанлар сулыў, сымбатлы болып келеди. Барыс жылы туўылғанлар ҳақ кеўил, жумсақ характерли болып келеди. Олар жетилискен адам болады. Жылдың аяғында туўылғанлар қорқақ, бирақ, ақыллы болады. Қытайларда барыс [тигр] өз қызығы менен жасайды, басқаның пикири менен есапласпайды. Қыс қысқа, бирақ жүдә қатты суўық болады.
4- орында ҚОЯН турады. Қоян жылы қыс турақсыз, тез-тез өзгерип турады. Жыл тынышсыз болады, адамлар бири-бири менен урысады. Усы жылы туўылғанлардың көпшилиги атақлы адамлар болады. Қоян жылы туўылғанлар бай болады, өзлерине исенимли, минези жақсы болады. Жылдың аяғында туўылғанлар мийримсиз болады. Қытай календары бойынша, олар элегант адамлар, искусствоны жақсы көретуғын, әдебиятты, музыканы жақсы түсинеди. Бул жылы мийўе мол болады, қыс жумсақ, жыллы болады.
5- орында УЛЫЎ турады. Улыў жылы жаўын көп болады, егин өнимли болады. Усы жылы туўылғанлардың ден саўлығы күшли, беккем, өзлерин жақсы көреди, жәмийетте атақлы адам болыўды жақсы көреди.
6- орында ЖЫЛАН турады. Жылан жылы жүдә суўық келеди. Егинниң өними мол болады. Бул жылы туўылғанлар ақыллы, бир сөзли, алға қойған мақсетине жетиў ушын гүреседи, көп сөйлемейди, сумлықлы болады. Бул жылы адам жағдайды түсинип, дурыс шешим қабыллаўы керек, биринши орында адамның актив ҳәрекети емес, ойлаўы, дурыс жолды таңлаўы турады.
7- орында ЖЫЛҚЫ жылы турады. Жылқы жылы суўық болады. Егинниң өними аз болады, қариялар арасында өлим көп болады. Усы жылы туўылғанлар шыдамлы, қыйыншылыққа төзимли, кеўилли, ақыллы, талантлы болып келеди. Олар еркинликти, ҳеш кимнен ғәрезсиз болыўды жақсы көреди. Бул жылы адам шыдамлы болғаны жақсы.
8- орында ҚОЙ турады. Қой жылы қыс қатты келеди. Жыл табыслы, өнимдар болып келеди. Усы жылы туўылғанлар диншил болып келеди. Жалғызлықты жаман көреди, бурынғы өтмиштеги өмирин умытады, жақсы жолдас, психолог болады.
9- орында МАЙМЫЛ турады. Маймыл жылы жаўын және қурғақшылық болады. Бул жылы туўылғанлар турақсыз, қарама-қарсылықлы характерли болады, бирақ, ақыллы, тез уғып алғыш, творчестволық уқыбы күшли болады.
10- орында ТАЎЫҚ жылы. Таўық жылы қыс суўық ҳәм узақ болады. Усы жылы туўылғанлар талантлы, эгоист ҳәм батыл характерли болады.
11- орында ИЙТ жылы турады. Ийт жылы қыс суўық болады. Адамлар арасында конфликт көп болады. Усы жылы туўылғанлар ҳадал, турақлы, тилге шешен, ҳақыйқатлық ушын гүресшең болады.
12- орында ДОҢЫЗ турады. Доңыз жылы тәшўишли, адамлардың жасаў жағдайы төменлеп кетеди. Усы жылы туўылғанлар қорықпас, дәў жүрек, тез ашыўланғыш болады. Урысты, тартысты жақтырмайды, тек туўры жол менен жүриўди жақтырады.
12 ҳайўанатлар цикли календары дәслеп күнге қарап жылды есаплаған. Соңынан айды 29-30 күни менен есапланған.
Бизиң ата-бабаларымыз жылды жаңа тиришиликтиң басланыўынан ҳәм бәҳәрдеги күнниң теңлесиўинен баслаған [21- март]. Наўрызды бир жылдағы тиришилик тамамланып, екинши жылдың тиришилигиниң басланыўы менен белгилеген. Айды белгилеў екиге бөлинген. Ай туўылған ўақыты, жаңа ай ҳәм айдың екинши ярымы, буны гөнерип киятырған ай деп айтқан. Сегизинши күни ол ярым болып толық көринеди. Айды есаплаў еки айдың ортасы менен белгиленген. Ай еки ўақытқа бөлинген. Жаңа туўылған ай ҳәм сол айдың аяғы. Айдың орақ сыяқлы жаңа туўылған ўақыты үшинши күни ғана көринеди. Айдың сегизинши күнинде айдың ярымы 14- күни ай толық, аппақ болып көринеди. 15 күнлик ай қызарып көринеди, ай буннан соң азая баслайды, айға қарап бир ай, төрт ҳәпте бөлинген. Ҳәпте 5 күннен турған. Христиан календары бойынша ҳәпте 7 күннен турады. Ҳәр ҳәптеге байланыслы халықтың өз дәстүри болған.
Бизиң ата- бабаларымыз жылды төрт мәўсимге [ бәҳәр, жаз, гүз, қыс ] бөлген. Жыл бәҳәрде басланған.
БӘҲӘР.
4- февраль. Бәҳәр басланады.
18- февраль. Жаўынлы күнлер болады.
6- март. Жәнликлер оянады.
21- март. Бәҳәрдиң теңлесиўи, жаңа жыл басланады. Наўрыз.
ЖАЗ.
6- май. Жаз басланады.
21- май. Ай толысады.
6- июнь. Жерге туқым тасланады, егин егиў басланады.
21- июнь. Жаздың теңлесиўи.
7- июнь. Жаздың ыссысы басланады.
24- июнь. Жаздың ыссысының күшейген ўақты.
ГҮЗ.
8- августта гүз басланады: 7-июльден 8- августқа дейин халық тәбияттан пайдаланатуғын емлерди ислеген [ дузға, қумға түседи]. Шилле түседи.
23- августта ыссы тоқтайды.
8- сентябрьде дәслепки орақ басланады.
21- сентябрьде гүз теңлеседи.
8- октябрьде суўық басланады, шық түседи.
22- октябрьде қыраў түседи.
ҚЫС.
7- ноябрь қыс басланады.
22- ноябрь дәслепки қар.
7- декабрь. Қыстың нағыз қары жаўа баслайды.
22- декабрь. Қыс күни теңлеседи.
6- январь. Суўықтың жаңа басланыўы.
21- январь. Суўықтың күшине минген ўақты.
Түркий халықларының астрологиялық календары Европа халықларына салыстырғанда Қытайға жақын. Шарўашылық пенен шуғылланған, көшпели турмыста жасаған бизиң ата- бабаларымыз ушын Күнниң нуры ўақытты, ал, олар жасайтуғын қара үйи сааттың ролин атқарған. Қара үйдиң ишине қойылатуғын затлардың өзиниң қатал орны болған.
11- орында ИЙТ жылы турады. Ийт жылы қыс суўық болады. Адамлар арасында конфликт көп болады. Усы жылы туўылғанлар ҳадал, турақлы, тилге шешен, ҳақыйқатлық ушын гүресшең болады.
12- орында ДОҢЫЗ турады. Доңыз жылы тәшўишли, адамлардың жасаў жағдайы төменлеп кетеди. Усы жылы туўылғанлар қорықпас, дәў жүрек, тез ашыўланғыш болады. Урысты, тартысты жақтырмайды, тек туўры жол менен жүриўди жақтырады.
12 ҳайўанатлар цикли календары дәслеп күнге қарап жылды есаплаған. Соңынан айды 29-30 күни менен есапланған.
Бизиң ата-бабаларымыз жылды жаңа тиришиликтиң басланыўынан ҳәм бәҳәрдеги күнниң теңлесиўинен баслаған [21- март]. Наўрызды бир жылдағы тиришилик тамамланып, екинши жылдың тиришилигиниң басланыўы менен белгилеген. Айды белгилеў екиге бөлинген. Ай туўылған ўақыты, жаңа ай ҳәм айдың екинши ярымы, буны гөнерип киятырған ай деп айтқан. Сегизинши күни ол ярым болып толық көринеди. Айды есаплаў еки айдың ортасы менен белгиленген. Ай еки ўақытқа бөлинген. Жаңа туўылған ай ҳәм сол айдың аяғы. Айдың орақ сыяқлы жаңа туўылған ўақыты үшинши күни ғана көринеди. Айдың сегизинши күнинде айдың ярымы 14- күни ай толық, аппақ болып көринеди. 15 күнлик ай қызарып көринеди, ай буннан соң азая баслайды, айға қарап бир ай, төрт ҳәпте бөлинген. Ҳәпте 5 күннен турған. Христиан календары бойынша ҳәпте 7 күннен турады. Ҳәр ҳәптеге байланыслы халықтың өз дәстүри болған.
Бизиң ата- бабаларымыз жылды төрт мәўсимге [ бәҳәр, жаз, гүз, қыс ] бөлген. Жыл бәҳәрде басланған.
БӘҲӘР.
4- февраль. Бәҳәр басланады.
18- февраль. Жаўынлы күнлер болады.
6- март. Жәнликлер оянады.
21- март. Бәҳәрдиң теңлесиўи, жаңа жыл басланады. Наўрыз.
ЖАЗ.
6- май. Жаз басланады.
21- май. Ай толысады.
6- июнь. Жерге туқым тасланады, егин егиў басланады.
21- июнь. Жаздың теңлесиўи.
7- июнь. Жаздың ыссысы басланады.
24- июнь. Жаздың ыссысының күшейген ўақты.
ГҮЗ.
8- августта гүз басланады: 7-июльден 8- августқа дейин халық тәбияттан пайдаланатуғын емлерди ислеген [ дузға, қумға түседи]. Шилле түседи.
23- августта ыссы тоқтайды.
8- сентябрьде дәслепки орақ басланады.
21- сентябрьде гүз теңлеседи.
8- октябрьде суўық басланады, шық түседи.
22- октябрьде қыраў түседи.
ҚЫС.
7- ноябрь қыс басланады.
22- ноябрь дәслепки қар.
7- декабрь. Қыстың нағыз қары жаўа баслайды.
22- декабрь. Қыс күни теңлеседи.
6- январь. Суўықтың жаңа басланыўы.
21- январь. Суўықтың күшине минген ўақты.
Түркий халықларының астрологиялық календары Европа халықларына салыстырғанда Қытайға жақын. Шарўашылық пенен шуғылланған, көшпели турмыста жасаған бизиң ата- бабаларымыз ушын Күнниң нуры ўақытты, ал, олар жасайтуғын қара үйи сааттың ролин атқарған. Қара үйдиң ишине қойылатуғын затлардың өзиниң қатал орны болған.
Gaz svet suw mashqalalari boyinsha murajatleri korilip shigiladi.
🖐“Bes baslama olimpiadasıˮnıń Ózbekstan Respublikalıq basqıshı Qaraqalpaqstanda
🏃🏻♂️Bir neshe kúnnen berli dawam etip atırǵan “Bes baslama olimpiadasıˮnıń jeńil atletika sport túrinen “Bˮ ligası boyınsha bellesiwler Nókis qalasında ótkeriliwi rejelestirilgen.
🔹Nókis qalasındaǵı 1-sanlı balalar hám jas óspirimler sport mektebinde sport jarıslarınıń saltanatlı ashılıw máresimi ótkerildi.
Telegram | Instagram | You Tube | Facebook
🏃🏻♂️Bir neshe kúnnen berli dawam etip atırǵan “Bes baslama olimpiadasıˮnıń jeńil atletika sport túrinen “Bˮ ligası boyınsha bellesiwler Nókis qalasında ótkeriliwi rejelestirilgen.
🔹Nókis qalasındaǵı 1-sanlı balalar hám jas óspirimler sport mektebinde sport jarıslarınıń saltanatlı ashılıw máresimi ótkerildi.
Telegram | Instagram | You Tube | Facebook