🦋 Qalqonsimon bezning ogʻirligi 20 gramm atrofida.
Ammo u ishdan chiqsa — butun organizm azob chekadi: kayfiyat, vazn, teri, energiya, hatto yurak ham — hamma narsa uning nazorati ostida.
Nima uchun tekshirish muhim?
⚠️ Qalqonsimon bez kasalliklari uzoq vaqt davomida yashirin ravishda davom etadi.
Charchoq, sovuqqa ojizlik, xavotirlik, soch toʻkilishi kabi holatlarni "shunchaki stress" bilan chalkashtirib yuborish juda oson.
JSST maʻlumotlariga koʻra, har 8 kishidan 1 nafarida, ayniqsa 30 yoshdan oshgan ayollarda qalqonsimon bez kasalliklari uchraydi.
🧪 Yiliga kamida bir marta ultratovush tekshiruvidan oʻtish va gormonlarni (TTG, T4) tekshirish muhimdir.
Qalqonsimon bezga gʻamxoʻrlik qilish — gormonal va psixo-emotsional salomatlikka sarmoyadir.
Ammo u ishdan chiqsa — butun organizm azob chekadi: kayfiyat, vazn, teri, energiya, hatto yurak ham — hamma narsa uning nazorati ostida.
Nima uchun tekshirish muhim?
⚠️ Qalqonsimon bez kasalliklari uzoq vaqt davomida yashirin ravishda davom etadi.
Charchoq, sovuqqa ojizlik, xavotirlik, soch toʻkilishi kabi holatlarni "shunchaki stress" bilan chalkashtirib yuborish juda oson.
JSST maʻlumotlariga koʻra, har 8 kishidan 1 nafarida, ayniqsa 30 yoshdan oshgan ayollarda qalqonsimon bez kasalliklari uchraydi.
🧪 Yiliga kamida bir marta ultratovush tekshiruvidan oʻtish va gormonlarni (TTG, T4) tekshirish muhimdir.
Qalqonsimon bezga gʻamxoʻrlik qilish — gormonal va psixo-emotsional salomatlikka sarmoyadir.
🧠 Rivojlanishning kechikishini qanday aniqlash mumkin?
Agar farzandingiz bilan nimadir sodir boʻlayotganini va nimadir notoʻgʻri ekanligini his qilsangiz, ushbu nazorat roʻyxatiga eʻtibor bering.
👶 1 yosh:
— "onam", "dadam" demaydi;
— "Xayr" deb qoʻl silkimaydi;
— ismga javob bermaydi;
— buyumlarni koʻrsatmaydi.
👧 2 yosh:
— oddiy iboralar yoʻq;
— syujetli oʻyinlar oʻynamaydi;
— oddiy koʻrsatmalarni tushunmaydi.
👦 3 yosh:
— boshqa bolalarga qiziqmaydi;
— iboralar yaratmaydi;
— tanish narsalarni nomlamaydi.
⚠️ Agar 2 yoki undan ortiq band mos kelsa — nevrolog, logoped yoki psixologga murojaat qiling. Erta tuzatish bir necha baravar samaraliroq.
Agar farzandingiz bilan nimadir sodir boʻlayotganini va nimadir notoʻgʻri ekanligini his qilsangiz, ushbu nazorat roʻyxatiga eʻtibor bering.
👶 1 yosh:
— "onam", "dadam" demaydi;
— "Xayr" deb qoʻl silkimaydi;
— ismga javob bermaydi;
— buyumlarni koʻrsatmaydi.
👧 2 yosh:
— oddiy iboralar yoʻq;
— syujetli oʻyinlar oʻynamaydi;
— oddiy koʻrsatmalarni tushunmaydi.
👦 3 yosh:
— boshqa bolalarga qiziqmaydi;
— iboralar yaratmaydi;
— tanish narsalarni nomlamaydi.
⚠️ Agar 2 yoki undan ortiq band mos kelsa — nevrolog, logoped yoki psixologga murojaat qiling. Erta tuzatish bir necha baravar samaraliroq.
🌍 Xalqaro ayollar salomatligini himoya qilish kuni
Ayollar salomatligi — bu faqatgina analizlar, ultratovush tekshiruvi va ginekolog emas. Bu siz uygʻongan energiya. Bu siz tegmoqchi boʻlgan teri. Bu bir haftani doʻzaxga aylantirmaydigan sikl. Bu siz toqat qiladigan emas, balki tinglaydigan tanadir.
🪞 Bugun oʻzingizga savol berish uchun sabab:
— Men yetarlicha uxlayapmanmi?
— Mening tsiklim muntazammi?
— Yiliga kamida bir marta analiz topshiramanmi?
— Men faqat "ogʻriq paydo boʻlganda" emas, balki profilaktika uchun ham boryapmanmi?
— Men tanam va boshim bilan dam olamanmi?
📋 Sogʻliqni saqlash roʻyxatini tekshiring:
— 👩⚕️ Ginekolog — yiliga bir marta;
— 🔬 Surtma va PAP testi — 1-3 yilda bir marta;
— 🧭 Tos aʻzolarining ultratovush tekshiruvi;
— 💉 D vitamini, temir, qalqonsimon bez;
— 🎗 Koʻkrak tekshiruvi;
— 😴 Uyqu, 🥗 ovqatlanish, 🧘♀️ harakat va 💆♀️ psixo-emotsional fon.
🌸 Oʻzingizga gʻamxoʻrlik qilish — xudbinlik emas. Bu asos.
Ayollar salomatligi — bu faqatgina analizlar, ultratovush tekshiruvi va ginekolog emas. Bu siz uygʻongan energiya. Bu siz tegmoqchi boʻlgan teri. Bu bir haftani doʻzaxga aylantirmaydigan sikl. Bu siz toqat qiladigan emas, balki tinglaydigan tanadir.
🪞 Bugun oʻzingizga savol berish uchun sabab:
— Men yetarlicha uxlayapmanmi?
— Mening tsiklim muntazammi?
— Yiliga kamida bir marta analiz topshiramanmi?
— Men faqat "ogʻriq paydo boʻlganda" emas, balki profilaktika uchun ham boryapmanmi?
— Men tanam va boshim bilan dam olamanmi?
📋 Sogʻliqni saqlash roʻyxatini tekshiring:
— 👩⚕️ Ginekolog — yiliga bir marta;
— 🔬 Surtma va PAP testi — 1-3 yilda bir marta;
— 🧭 Tos aʻzolarining ultratovush tekshiruvi;
— 💉 D vitamini, temir, qalqonsimon bez;
— 🎗 Koʻkrak tekshiruvi;
— 😴 Uyqu, 🥗 ovqatlanish, 🧘♀️ harakat va 💆♀️ psixo-emotsional fon.
🌸 Oʻzingizga gʻamxoʻrlik qilish — xudbinlik emas. Bu asos.
❤️ 40 yoshdan oshgan ayolning yuragini qanday himoya qilish kerak?
40 yoshdan keyin ayollarda yurak-qon tomir kasalliklari xavfi keskin oshadi.
❓ Nima uchun?
Estrogen ketadi — bu esa qon tomirlari va yurakning tabiiy himoyasi edi.
✅ Nima qilish kerak?
🩺 — Yiliga bir marta qon bosimi va xolesterinni tekshiring.
🥗 — Tomirlar uchun toʻgʻri ovqatlaning: baliq, sabzavotlar, kamroq tuz va shakar.
🚶♀️ — Yuring! Kuniga 8000 qadam — bu haqiqiy profilaktika.
😴 — Uyquni kuzatib boring: surunkali uyqusizlik infarkt xavfini oshiradi.
💧 — Suv iching va suvsizlanishdan saqlaning.
👩⚕️ — Muntazam ravishda tibbiy koʻrikdan oʻting, ayniqsa oilangizda yurak kasalliklari boʻlgan boʻlsa.
40 yoshdan keyin ayollarda yurak-qon tomir kasalliklari xavfi keskin oshadi.
❓ Nima uchun?
Estrogen ketadi — bu esa qon tomirlari va yurakning tabiiy himoyasi edi.
✅ Nima qilish kerak?
🩺 — Yiliga bir marta qon bosimi va xolesterinni tekshiring.
🥗 — Tomirlar uchun toʻgʻri ovqatlaning: baliq, sabzavotlar, kamroq tuz va shakar.
🚶♀️ — Yuring! Kuniga 8000 qadam — bu haqiqiy profilaktika.
😴 — Uyquni kuzatib boring: surunkali uyqusizlik infarkt xavfini oshiradi.
💧 — Suv iching va suvsizlanishdan saqlaning.
👩⚕️ — Muntazam ravishda tibbiy koʻrikdan oʻting, ayniqsa oilangizda yurak kasalliklari boʻlgan boʻlsa.
🌍 Butunjahon sogʻlom ovqat hazm qilish kuni
Sogʻlom ovqat hazm qilish — bu shunchaki "qorin ogʻrimaydi" degani emas. Bu bundan ham koʻproq.
🧠 Oshqozon-ichak trakti yaxshi ishlashining belgilari:
Keskin oʻzgarishlarsiz ishtaha, muntazam va shakllangan najas, shishish, ogʻirlik, jigʻildon qaynashi yoʻqligi, toza teri (ha, bu ham bogʻliq), fikrlashning tiniqligi (mikrobiota — bizning ikkinchi miyamiz).
🥗 Oshqozon hazm qilishga nima yordam beradi:
Yetarli miqdordagi kletchatka (sabzavotlar, koʻkatlar, butun donlar), suv, mahsulotlarning xilma-xilligi — mikrobiom uchun, "tezda" ortiqcha tamaddilarning yoʻqligi, muntazam harakat.
🚫 Nima toʻsqinlik qiladi:
Doimiy parhezlar, steroid boʻlmagan yalligʻlanishga qarshi dorilarni himoyasiz qabul qilish, kechki ovqatlar va stress (u toʻgʻridan-toʻgʻri peristaltika va kislotalikka taʻsir qiladi).
❤️ Oʻzingizni seving — shunda ichakingiz ham sizni sevadi.
Sogʻlom ovqat hazm qilish — bu shunchaki "qorin ogʻrimaydi" degani emas. Bu bundan ham koʻproq.
🧠 Oshqozon-ichak trakti yaxshi ishlashining belgilari:
Keskin oʻzgarishlarsiz ishtaha, muntazam va shakllangan najas, shishish, ogʻirlik, jigʻildon qaynashi yoʻqligi, toza teri (ha, bu ham bogʻliq), fikrlashning tiniqligi (mikrobiota — bizning ikkinchi miyamiz).
🥗 Oshqozon hazm qilishga nima yordam beradi:
Yetarli miqdordagi kletchatka (sabzavotlar, koʻkatlar, butun donlar), suv, mahsulotlarning xilma-xilligi — mikrobiom uchun, "tezda" ortiqcha tamaddilarning yoʻqligi, muntazam harakat.
🚫 Nima toʻsqinlik qiladi:
Doimiy parhezlar, steroid boʻlmagan yalligʻlanishga qarshi dorilarni himoyasiz qabul qilish, kechki ovqatlar va stress (u toʻgʻridan-toʻgʻri peristaltika va kislotalikka taʻsir qiladi).
❤️ Oʻzingizni seving — shunda ichakingiz ham sizni sevadi.
🌍 Butunjahon astma va allergiyaga qarshi kurash kuni
❓ 1. Astma — bu allergiyami?
Har doim ham emas. Allergik astma mavjud, ammo noallergik astma ham boʻladi (masalan, sovuqqa yoki jismoniy zoʻriqishga).
🫁 2. Bolada astma borligini qanday tushunish mumkin?
Tez-tez quruq yoʻtal, ayniqsa kechasi va yugurganda, nafas olishda hushtaklar, nafas qisilishi. Bularning barchasi — pulmonolog tomonidan tekshirish uchun sababdir.
⚡️ 3. Allergiya toʻsatdan paydo boʻlishi mumkinmi?
Ha. Immunitet allergenni "eslab qoladi" va hatto oʻtmishdagi alomatlarsiz ham keskin reaktsiya boʻlishi mumkin.
💉 4. Allergiyani davolash mumkinmi?
Toʻliq emas. Lekin allergen-spetsifik immunoterapiya (ASIT) yordamida remissiyaga erishish mumkin.
📋 Asosiysi, tashxisingizni bilish, triggerlardan qochish va qoʻlingizda kerakli dori-darmonlarga ega boʻlish, ayniqsa gullash davrida.
❓ 1. Astma — bu allergiyami?
Har doim ham emas. Allergik astma mavjud, ammo noallergik astma ham boʻladi (masalan, sovuqqa yoki jismoniy zoʻriqishga).
🫁 2. Bolada astma borligini qanday tushunish mumkin?
Tez-tez quruq yoʻtal, ayniqsa kechasi va yugurganda, nafas olishda hushtaklar, nafas qisilishi. Bularning barchasi — pulmonolog tomonidan tekshirish uchun sababdir.
⚡️ 3. Allergiya toʻsatdan paydo boʻlishi mumkinmi?
Ha. Immunitet allergenni "eslab qoladi" va hatto oʻtmishdagi alomatlarsiz ham keskin reaktsiya boʻlishi mumkin.
💉 4. Allergiyani davolash mumkinmi?
Toʻliq emas. Lekin allergen-spetsifik immunoterapiya (ASIT) yordamida remissiyaga erishish mumkin.
📋 Asosiysi, tashxisingizni bilish, triggerlardan qochish va qoʻlingizda kerakli dori-darmonlarga ega boʻlish, ayniqsa gullash davrida.
🧠 Tarqoq skleroz — bu immun tizimi asab tolalarining mielin qobigʻini buzadigan surunkali autoimmun kasallik.
🔗 Shu sababli miya va tana oʻrtasidagi aloqa buziladi. Simptomlar har xil boʻlishi mumkin: uyushish va sanchishdan tortib, koʻrish va koordinatsiya bilan bogʻliq muammolargacha.
📌 Bilish muhim:
— kasallik yuqumli emas;
— 20-40 yoshdagi ayollarda tez-tez tashxis qilinadi;
— erta davolash rivojlanishni sekinlashtirishga yordam beradi.
🤝 Qoʻllab-quvvatlash, terapiya va xabardorlik — ushbu tashxis bilan sifatli hayotning kalitidir.
🔗 Shu sababli miya va tana oʻrtasidagi aloqa buziladi. Simptomlar har xil boʻlishi mumkin: uyushish va sanchishdan tortib, koʻrish va koordinatsiya bilan bogʻliq muammolargacha.
📌 Bilish muhim:
— kasallik yuqumli emas;
— 20-40 yoshdagi ayollarda tez-tez tashxis qilinadi;
— erta davolash rivojlanishni sekinlashtirishga yordam beradi.
🤝 Qoʻllab-quvvatlash, terapiya va xabardorlik — ushbu tashxis bilan sifatli hayotning kalitidir.
🚭 Chekish — bu odat emas. Bu giyohvandlik. Va tamaki tutuni — "shunchaki tutun" emas, balki 7 000 dan ortiq kimyoviy moddalarni oʻz ichiga olgan zahar.
💉 Bu har kuni tomirlaringizga kichik igna urishdek gap.
🤖 Bu har kuni oʻzingizni avtopilotda yashashga oʻxshaydi, bu yerda sigareta = tanaffus, lekin haqiqiy dam olishsiz.
💸 Bu kelajakdagi infarkt evaziga dam olish illyuziyasi uchun pul toʻlashga oʻxshaydi.
🌟 Endi esa tasavvur qiling:
— teringiz yorqinroq boʻlmoqda;
— endi siz ertalab yoʻtal qilmayapsiz;
— kiyimingiz, sochlaringiz va nafaslaringiz yoqimli hid taratmoqda;
— tanangiz erkin nafas olmoqda, qon tomirlaringiz jonlanmoqda;
— siz mustaqil va erkinsiz.
🌱 Bugun — birinchi qadamni qoʻyish uchun ajoyib kun.
💉 Bu har kuni tomirlaringizga kichik igna urishdek gap.
🤖 Bu har kuni oʻzingizni avtopilotda yashashga oʻxshaydi, bu yerda sigareta = tanaffus, lekin haqiqiy dam olishsiz.
💸 Bu kelajakdagi infarkt evaziga dam olish illyuziyasi uchun pul toʻlashga oʻxshaydi.
🌟 Endi esa tasavvur qiling:
— teringiz yorqinroq boʻlmoqda;
— endi siz ertalab yoʻtal qilmayapsiz;
— kiyimingiz, sochlaringiz va nafaslaringiz yoqimli hid taratmoqda;
— tanangiz erkin nafas olmoqda, qon tomirlaringiz jonlanmoqda;
— siz mustaqil va erkinsiz.
🌱 Bugun — birinchi qadamni qoʻyish uchun ajoyib kun.
🛡 Bolani himoya qilish — bu faqatgina uni quchoqlash, ovqatlantirish va maktabga olib borish emas. Bu ozgina koʻproq. Bu uning tanasida va atrofida sodir boʻlayotgan voqealar haqida.
👶 Bolaning salomatligi uchun haqiqatan ham muhim boʻlgan narsalar:
— 🩺 Pediatrga yilda bir marta, hatto "hech narsa bezovta qilmasa ham" borish. Oldini olish — eng yaxshi qalqondir.
— 💤 Sogʻlom uyqu rejimi. Bolaning miyasi va immuniteti uyquda rivojlanadi.
— 💉 Vaksinatsiya taqvimi boʻyicha — bu rasmiyatchilik emas, balki oʻlimga olib keladigan infektsiyalardan himoya.
— 🥗 Muvozanatli ovqatlanish va vitaminlar, ayniqsa temir, D vitamini va yod.
— 🤗 Psixo-emotsional xavfsizlik: baqiriqlar, tahdidlar, bosim yoʻq, ishonch va qoʻllab-quvvatlash bor.
— 🌬 Passiv chekishsiz toza havo. Hatto yonida chekmasangiz ham — bu taʻsir qiladi.
— 🏠 Xavfsiz muhit: maishiy jarohatlar, 24/7 gadjetlar va kattalar tajovuzidan himoya.
🧠 Bolalar filtrlashmaydi — ular oʻzlashtiradilar. Soʻzlar, imo-ishoralar, odatlar. Shu jumladan — oʻz sogʻligʻingizga boʻlgan munosabatingiz.
🎉 Bayramingiz bilan! Farzandlaringiz nafaqat sevimli, balki sogʻlom boʻlib oʻssinlar. Va ularning yonida chinakam gʻamxoʻrlik nima ekanini biladigan katta yoshli inson boʻlsin.
👶 Bolaning salomatligi uchun haqiqatan ham muhim boʻlgan narsalar:
— 🩺 Pediatrga yilda bir marta, hatto "hech narsa bezovta qilmasa ham" borish. Oldini olish — eng yaxshi qalqondir.
— 💤 Sogʻlom uyqu rejimi. Bolaning miyasi va immuniteti uyquda rivojlanadi.
— 💉 Vaksinatsiya taqvimi boʻyicha — bu rasmiyatchilik emas, balki oʻlimga olib keladigan infektsiyalardan himoya.
— 🥗 Muvozanatli ovqatlanish va vitaminlar, ayniqsa temir, D vitamini va yod.
— 🤗 Psixo-emotsional xavfsizlik: baqiriqlar, tahdidlar, bosim yoʻq, ishonch va qoʻllab-quvvatlash bor.
— 🌬 Passiv chekishsiz toza havo. Hatto yonida chekmasangiz ham — bu taʻsir qiladi.
— 🏠 Xavfsiz muhit: maishiy jarohatlar, 24/7 gadjetlar va kattalar tajovuzidan himoya.
🧠 Bolalar filtrlashmaydi — ular oʻzlashtiradilar. Soʻzlar, imo-ishoralar, odatlar. Shu jumladan — oʻz sogʻligʻingizga boʻlgan munosabatingiz.
🎉 Bayramingiz bilan! Farzandlaringiz nafaqat sevimli, balki sogʻlom boʻlib oʻssinlar. Va ularning yonida chinakam gʻamxoʻrlik nima ekanini biladigan katta yoshli inson boʻlsin.
❤️ Yurak tinch holatda daqiqasiga 60–100 marta uradi. Bu ritmni tabiiy "dirijyor" — sinus tuguni boshqaradi. U elektr signallarini yuboradi va yurak yaxshi sozlangan orkestr kabi ishlaydi.
🎼 Ammo ba’zida bu dirijyor adashadi:
— juda tez ritm — taxikardiya;
— juda sekin — bradikardiya;
— tartibsiz — aritmiya.
❗️ Ko‘pchilikda aritmiya borligini o‘zi ham bilmaydi. Ba’zida bu faqat yurakning "uzilishlari" sifatida seziladi, lekin ba’zida insult, hushdan ketish yoki to‘satdan yurak to‘xtashi xavfi bo‘lishi mumkin.
📅 Hozir Yurak ritmi bo‘yicha Butunjahon haftaligi boshlandi. Eslatib o‘tamiz: sizning ritmingiz — bu sizning hayotingiz. U naushnikdagi sevimli qo‘shiqdek tekis va barqaror bo‘lsin. 🎧
🎼 Ammo ba’zida bu dirijyor adashadi:
— juda tez ritm — taxikardiya;
— juda sekin — bradikardiya;
— tartibsiz — aritmiya.
❗️ Ko‘pchilikda aritmiya borligini o‘zi ham bilmaydi. Ba’zida bu faqat yurakning "uzilishlari" sifatida seziladi, lekin ba’zida insult, hushdan ketish yoki to‘satdan yurak to‘xtashi xavfi bo‘lishi mumkin.
📅 Hozir Yurak ritmi bo‘yicha Butunjahon haftaligi boshlandi. Eslatib o‘tamiz: sizning ritmingiz — bu sizning hayotingiz. U naushnikdagi sevimli qo‘shiqdek tekis va barqaror bo‘lsin. 🎧
🦷 4-iyun — Butunjahon kariyesga qarshi kurash kuni.
🌍 Ushbu kun Xalqaro bolalar stomatologiyasi assotsiatsiyasi (IAPD) tashabbusi bilan tashkil etilgan bo‘lib, ota-onalar, shifokorlar va jamiyatga quyidagini eslatish uchun mo‘ljallangan: kariyes — bu "mayda-chuyda" emas, balki global muammo.
📊 Zararlanish chuqurligiga qarab kariyesning 3 bosqichi ajratiladi:
1️⃣ Dastlabki bosqich — dogʻ yoki yuza kariyes bosqichi. Dastlab tish emalining oq dogʻlari paydo bo‘ladi, keyin u qorayadi va qo‘pol tus oladi.
2️⃣ O‘rta darajadagi kariyes — emal ostidagi dentin qatlami zararlanadi, kariyesli boʻshliq hosil bo‘ladi.
3️⃣ Chuqur kariyes — yalligʻlanish dentindan oʻtib ketadi va turli asoratlar rivojlanadi.
⚠️ Muhim: kariyes — bu infeksiya. Uni to‘xtatish mumkin. Faqat kechiktirmang — mikroblarda dam olish kuni bo‘lmaydi.
🌍 Ushbu kun Xalqaro bolalar stomatologiyasi assotsiatsiyasi (IAPD) tashabbusi bilan tashkil etilgan bo‘lib, ota-onalar, shifokorlar va jamiyatga quyidagini eslatish uchun mo‘ljallangan: kariyes — bu "mayda-chuyda" emas, balki global muammo.
📊 Zararlanish chuqurligiga qarab kariyesning 3 bosqichi ajratiladi:
1️⃣ Dastlabki bosqich — dogʻ yoki yuza kariyes bosqichi. Dastlab tish emalining oq dogʻlari paydo bo‘ladi, keyin u qorayadi va qo‘pol tus oladi.
2️⃣ O‘rta darajadagi kariyes — emal ostidagi dentin qatlami zararlanadi, kariyesli boʻshliq hosil bo‘ladi.
3️⃣ Chuqur kariyes — yalligʻlanish dentindan oʻtib ketadi va turli asoratlar rivojlanadi.
⚠️ Muhim: kariyes — bu infeksiya. Uni to‘xtatish mumkin. Faqat kechiktirmang — mikroblarda dam olish kuni bo‘lmaydi.
Yozda bolani ichak infektsiyalaridan qanday himoya qilish kerak? 🛡
Oʻtkir ichak infeksiyalari (OII) — bu intoksikatsiya, oshqozon-ichak trakti motorikasining buzilishi, diareya, baʻzan esa qusish va suvsizlanish, hatto yalligʻlanish reaksiyasining rivojlanishi bilan kechadigan yuqumli kasalliklar guruhidir.
⠀
👉Bolalar bunday infeksiyalarga ayniqsa moyil boʻladi. Bunga yoʻl qoʻymaslik uchun ota-onalar nima qilishlari kerak?
⠀
● Faqat qaynatilgan yoki butillangan suv iching.
● Mevalar va sabzavotlarni yaxshilab yuving va ustidan qaynoq suv quying.
● Sut mahsulotlari va goʻshtni faqat muzlatgichda saqlang.
● Hech qachon yuvilmagan qoʻllar bilan ovqatlanmang: antiseptiklar va salfetkalar doimo yoningizda boʻlsin.
● Safar paytida koʻcha taomlari va mayonezli salatlardan saqlaning.
● Farzandingizga tushuntiring: dengiz suvi va qum ovqat emas.
⠀
🤒Muhim: bolada ich ketishi, isitma yoki qusish kuzatilsa — darhol shifokorga murojaat qiling. Bolalar juda tez suvsizlanadi.
Oʻtkir ichak infeksiyalari (OII) — bu intoksikatsiya, oshqozon-ichak trakti motorikasining buzilishi, diareya, baʻzan esa qusish va suvsizlanish, hatto yalligʻlanish reaksiyasining rivojlanishi bilan kechadigan yuqumli kasalliklar guruhidir.
⠀
👉Bolalar bunday infeksiyalarga ayniqsa moyil boʻladi. Bunga yoʻl qoʻymaslik uchun ota-onalar nima qilishlari kerak?
⠀
● Faqat qaynatilgan yoki butillangan suv iching.
● Mevalar va sabzavotlarni yaxshilab yuving va ustidan qaynoq suv quying.
● Sut mahsulotlari va goʻshtni faqat muzlatgichda saqlang.
● Hech qachon yuvilmagan qoʻllar bilan ovqatlanmang: antiseptiklar va salfetkalar doimo yoningizda boʻlsin.
● Safar paytida koʻcha taomlari va mayonezli salatlardan saqlaning.
● Farzandingizga tushuntiring: dengiz suvi va qum ovqat emas.
⠀
🤒Muhim: bolada ich ketishi, isitma yoki qusish kuzatilsa — darhol shifokorga murojaat qiling. Bolalar juda tez suvsizlanadi.
☀️ Agar D vitamini yetarli boʻlmasa, nima isteʻmol qilish kerak?
🧪 Tahlillar topshirib, D vitamini yetishmovchiligini aniqladingizmi?
👨⚕️ Faqatgina shifokor tavsiyalariga amal qilish va kerakli qoʻshimchalarni qabul qilish emas, balki ovqatlanishga ham eʻtibor qaratish muhimdir.
🥗 Ratsionga quyidagilarni kiritish foydalidir:
● baliq — losos, tunets, sardina;
● tuxum (sarigʻi);
● jigar;
● sut mahsulotlari;
● qoʻziqorinlar.
🌞 Quyoshni ham unutmang: terining ochiq qismlari bilan kuniga 15-30 daqiqa SPFʻsiz quyoshda boʻlish D vitaminining muhim manbaidir.
🧪 Tahlillar topshirib, D vitamini yetishmovchiligini aniqladingizmi?
👨⚕️ Faqatgina shifokor tavsiyalariga amal qilish va kerakli qoʻshimchalarni qabul qilish emas, balki ovqatlanishga ham eʻtibor qaratish muhimdir.
🥗 Ratsionga quyidagilarni kiritish foydalidir:
● baliq — losos, tunets, sardina;
● tuxum (sarigʻi);
● jigar;
● sut mahsulotlari;
● qoʻziqorinlar.
🌞 Quyoshni ham unutmang: terining ochiq qismlari bilan kuniga 15-30 daqiqa SPFʻsiz quyoshda boʻlish D vitaminining muhim manbaidir.
🏠 Infarktdan keyingi reabilitatsiyada oilaning roli
👨👩👧👦 Oila — infarktdan keyingi tiklanishda kuchli omildir.
💔 Infarktdan soʻng inson nafaqat jismoniy zaiflik, balki xavotir, qoʻrquv va baʻzan depressiya bilan ham duch keladi. Va bu yerda yaqinlarning roli asosiy hisoblanadi.
✅ Quyidagilar yordam beradi:
● hissiy qoʻllab-quvvatlash — yaqinlarning yonida boʻlish, suhbatlar, eʻtibor;
● kundalik ishlarda va dori qabul qilishda yordam berish;
● birgalikda sayr qilish va reabilitatsiyada ishtirok etish;
● hayot tarzini umumiy oʻzgartirish: toʻgʻri ovqatlanish, harakatlanish, zararli odatlardan voz kechish.
🏃♂️ Reabilitatsiya — bu sprint emas, marafon.
🤝 Yonma-yon borayotganlar shunchaki oʻz ishtiroklari bilan tiklanishni tezlashtira oladilar.
👨👩👧👦 Oila — infarktdan keyingi tiklanishda kuchli omildir.
💔 Infarktdan soʻng inson nafaqat jismoniy zaiflik, balki xavotir, qoʻrquv va baʻzan depressiya bilan ham duch keladi. Va bu yerda yaqinlarning roli asosiy hisoblanadi.
✅ Quyidagilar yordam beradi:
● hissiy qoʻllab-quvvatlash — yaqinlarning yonida boʻlish, suhbatlar, eʻtibor;
● kundalik ishlarda va dori qabul qilishda yordam berish;
● birgalikda sayr qilish va reabilitatsiyada ishtirok etish;
● hayot tarzini umumiy oʻzgartirish: toʻgʻri ovqatlanish, harakatlanish, zararli odatlardan voz kechish.
🏃♂️ Reabilitatsiya — bu sprint emas, marafon.
🤝 Yonma-yon borayotganlar shunchaki oʻz ishtiroklari bilan tiklanishni tezlashtira oladilar.
🧬 Albinizm — bu nafaqat sochning noyob rangi, balki inson organizmida melanin deyarli ishlab chiqarilmaydigan genetik xususiyatdir. Shu sababli teri, sochlar va koʻzlar och rangga kiradi, koʻrish qobiliyati esa zaiflashadi.
👁🗨 Albinizmga chalingan odamlar koʻpincha yaxshi koʻra olmaydilar, yorugʻlikka sezgir boʻladilar, ularning terisi esa quyosh kuyishlariga va teri saratoni xavfiga moyil boʻladi.
🌍 XXI asrda, 2014-yilda BMT qarori bilan Xalqaro Albinizm Haqida Axborot Tarqatish Kuni paydo boʻldi. Bu kun diskriminatsiyani toʻxtatish va albinizm hukm emas, anomaliya emas, balki shunchaki boshqa genetika ekanligini eslatish uchun joriy etilgan.
🧴 Unutmang: quyoshdan himoyalanish, terini muntazam tekshirish va koʻrish qobiliyatini qoʻllab-quvvatlash — albinizmda sogʻliqni saqlashning asosiy gʻamxoʻrligidir.
👁🗨 Albinizmga chalingan odamlar koʻpincha yaxshi koʻra olmaydilar, yorugʻlikka sezgir boʻladilar, ularning terisi esa quyosh kuyishlariga va teri saratoni xavfiga moyil boʻladi.
🌍 XXI asrda, 2014-yilda BMT qarori bilan Xalqaro Albinizm Haqida Axborot Tarqatish Kuni paydo boʻldi. Bu kun diskriminatsiyani toʻxtatish va albinizm hukm emas, anomaliya emas, balki shunchaki boshqa genetika ekanligini eslatish uchun joriy etilgan.
🧴 Unutmang: quyoshdan himoyalanish, terini muntazam tekshirish va koʻrish qobiliyatini qoʻllab-quvvatlash — albinizmda sogʻliqni saqlashning asosiy gʻamxoʻrligidir.
🩸 Baʻzida hayotni saqlab qolish uchun shifokor diplomi shart emas. Faqat kelib qon topshirish kifoya.
🌍 14-iyun — butun dunyo boʻylab donorlarga minnatdorchilik bildiradigan va buning naqadar muhimligini eslatadigan muhim kun. Bu sana bejizga tanlanmagan — bu qon guruhlarini kashf etgan va tibbiyotni butunlay oʻzgartirgan inson, Karl Landshteinerning tugʻilgan kunidir.
Qon donorligi har kuni zarur: operatsiyalar uchun, tugʻruq paytida, onkologik bemorlar uchun, anemiyali bolalar uchun, jarohatlarda.
⚠️ Oʻzbekistonda ham, koʻplab mamlakatlarda boʻlgani kabi, donorlar yetarli emas. Kim qon topshirishi mumkin? 18 yoshdan 60 yoshgacha boʻlgan, vazni 50 kg dan yuqori, surunkali kasalliklari va vaqtinchalik qarshi koʻrsatmalari boʻlmagan deyarli har qanday sogʻlom katta yoshli kishi.
🛡 Qon topshirish xavfsizdir: bir martalik tizimlar, protsedura oldidan tibbiy nazorat va bonus — bepul qon tahlili. Bu pul topmasangiz ham, ammo albatta maʻno topadigan ezgu ishdir.
📍 Bugun qon topshiradigan eng yaqin joyni bilish yoki buni allaqachon qilayotganlarga shunchaki "rahmat" aytish uchun ajoyib kun.
🌍 14-iyun — butun dunyo boʻylab donorlarga minnatdorchilik bildiradigan va buning naqadar muhimligini eslatadigan muhim kun. Bu sana bejizga tanlanmagan — bu qon guruhlarini kashf etgan va tibbiyotni butunlay oʻzgartirgan inson, Karl Landshteinerning tugʻilgan kunidir.
Qon donorligi har kuni zarur: operatsiyalar uchun, tugʻruq paytida, onkologik bemorlar uchun, anemiyali bolalar uchun, jarohatlarda.
⚠️ Oʻzbekistonda ham, koʻplab mamlakatlarda boʻlgani kabi, donorlar yetarli emas. Kim qon topshirishi mumkin? 18 yoshdan 60 yoshgacha boʻlgan, vazni 50 kg dan yuqori, surunkali kasalliklari va vaqtinchalik qarshi koʻrsatmalari boʻlmagan deyarli har qanday sogʻlom katta yoshli kishi.
🛡 Qon topshirish xavfsizdir: bir martalik tizimlar, protsedura oldidan tibbiy nazorat va bonus — bepul qon tahlili. Bu pul topmasangiz ham, ammo albatta maʻno topadigan ezgu ishdir.
📍 Bugun qon topshiradigan eng yaqin joyni bilish yoki buni allaqachon qilayotganlarga shunchaki "rahmat" aytish uchun ajoyib kun.
👟 Bolalar poyabzalini qanday qilib toʻgʻri tanlash mumkin?
Toʻgʻri tanlangan poyabzal nafaqat bolaning qulayligi, oʻzini his qilishi va kayfiyatiga taʻsir qiladi, balki oyoq yoyini shakllantiradi, qomat, yurish, koordinatsiya, muvozanatni belgilaydi va suyak-mushak tizimining sogʻlom rivojlanishiga yordam beradi. Noqulay kolodkali poyabzal kiyish yassioyoqlikka va skoliozga olib kelishi mumkin, sifatsiz va qoʻpol materiallar esa qadoqlar, ishqalanishlar, tagliklar, zamburugʻ kasalliklari va boshqa dermatologik muammolarga sabab boʻlishi mumkin.
🧐 Poyabzal tanlashda quyidagi mezonlarga eʻtibor qarating:
● Oʻlcham — oyoq panjasining uzunligiga qatʻiy rioya qiling + 0,5–1 sm zaxira.
● Material — yumshoq, havo oʻtkazuvchan, qoʻpol tikuvlarsiz boʻlishi kerak.
● Taglik — egiluvchan, sirpanmaydigan boʻlsin.
● Posna — minimal (1 sm gacha) ruxsat etiladi.
● Orqa qism — qattiq, qoʻllab-quvvatlovchi boʻlishi kerak.
● Supinatorsiz — 3 yoshgacha boʻlgan bolalarda yassioyoqlik fiziologik hisoblanadi.
🧑⚕️ Bolanngizni muntazam ravishda ortopedga koʻrsating va "oʻsish uchun" poyabzal sotib olmang.
Toʻgʻri tanlangan poyabzal nafaqat bolaning qulayligi, oʻzini his qilishi va kayfiyatiga taʻsir qiladi, balki oyoq yoyini shakllantiradi, qomat, yurish, koordinatsiya, muvozanatni belgilaydi va suyak-mushak tizimining sogʻlom rivojlanishiga yordam beradi. Noqulay kolodkali poyabzal kiyish yassioyoqlikka va skoliozga olib kelishi mumkin, sifatsiz va qoʻpol materiallar esa qadoqlar, ishqalanishlar, tagliklar, zamburugʻ kasalliklari va boshqa dermatologik muammolarga sabab boʻlishi mumkin.
🧐 Poyabzal tanlashda quyidagi mezonlarga eʻtibor qarating:
● Oʻlcham — oyoq panjasining uzunligiga qatʻiy rioya qiling + 0,5–1 sm zaxira.
● Material — yumshoq, havo oʻtkazuvchan, qoʻpol tikuvlarsiz boʻlishi kerak.
● Taglik — egiluvchan, sirpanmaydigan boʻlsin.
● Posna — minimal (1 sm gacha) ruxsat etiladi.
● Orqa qism — qattiq, qoʻllab-quvvatlovchi boʻlishi kerak.
● Supinatorsiz — 3 yoshgacha boʻlgan bolalarda yassioyoqlik fiziologik hisoblanadi.
🧑⚕️ Bolanngizni muntazam ravishda ortopedga koʻrsating va "oʻsish uchun" poyabzal sotib olmang.