संस्कृत संवादः । Sanskrit Samvadah
5.1K subscribers
3.13K photos
297 videos
309 files
5.92K links
Largest Online Sanskrit Network

Network
https://t.me/samvadah/11287

Linked group @samskrta_group
News and magazines @ramdootah
Super group @Ask_sanskrit
Sanskrit Books @GranthaKutee
Download Telegram
🍃यदहङ्कारमाश्रित्य न योत्स्य इति मन्यसे।
मिथ्यैष व्यवसायस्ते प्रकृतिस्त्वां नियोक्ष्यति
।।18.59।।

♦️yadahaṃkaramasritya na yotsya iti manyase |
mithyaisa vyavasayaste prakrtistvam niyoksyati || (18.59)

If, filled with egoism, thou thinkest: "I will not fight", vain is this, thy resolve; Nature will compel thee.(18.59)

और अहंकारवश तुम जो यह सोच रहे हो मैं युद्ध नहीं करूंगा यह तुम्हारा निश्चय मिथ्या है (क्योंकि) प्रकृति (तुम्हारा स्वभाव) ही तुम्हें (बलात् कर्म में) प्रवृत्त करेगी।।18.59।।

#geeta
🍃स्वभावजेन कौन्तेय निबद्धः स्वेन कर्मणा।
कर्तुं नेच्छसि यन्मोहात्करिष्यस्यवशोऽपि तत्
।।18.60।।

♦️svabhavajena kaunteya nibaddhah svena karmana |
kartum necchasi yanmohatkarisyasyavasopi tat || (18.60)

O Arjuna, bound by thy own Karma (action) born of thy own nature, that which from delusion thou wishest not to do, even that thou shalt do helplessly.(18.60)

हे कौन्तेय तुम अपने स्वाभाविक कर्मों से बंधे हो (अत) मोहवशात् जिस कर्म को तुम करना नहीं चाहते हो वही तुम विवश होकर करोगे।।18.60।।

#geeta
🍃ईश्वरः सर्वभूतानां हृद्देशेऽर्जुन तिष्ठति।
भ्रामयन्सर्वभूतानि यन्त्रारूढानि मायया
।।18.61।।

♦️isvarah sarvabhutanam hrddeserjuna tisthati |
bhramayansarvabhutani yantrarudhani mayaya || (18.61)

The Lord dwells in the hearts of all beings, O Arjuna, causing all beings, by His illusive power, to revolve as if mounted on a machine.(18.61)

हे अर्जुन (मानों किसी) यन्त्र पर आरूढ़ समस्त भूतों को ईश्वर अपनी माया से घुमाता हुआ (भ्रामयन्) भूतमात्र के हृदय में स्थित रहता है।।18.61।।

#geeta
🍃तमेव शरणं गच्छ सर्वभावेन भारत।
तत्प्रसादात्परां शान्तिं स्थानं प्राप्स्यसि शाश्वतम्
।।18.62।।

♦️tameva saranam gaccha sarvabhavena bharata |
tatprasadatparam santiṃ sthanam prapsyasi sasvatam || (18.62)

Fly unto Him for refuge with all thy being, O Arjuna; by His grace thou shalt obtain supreme peace (and) the eternal abode.(18.62)

हे भारत तुम सम्पूर्ण भाव से उसी (ईश्वर) की शरण में जाओ। उसके प्रसाद से तुम परम शान्ति और शाश्वत स्थान को प्राप्त करोगे।।18.62।।

#geeta
🍃इति ते ज्ञानमाख्यातं गुह्याद्गुह्यतरं मया।
विमृश्यैतदशेषेण यथेच्छसि तथा कुरु
।।18.63।।

♦️iti te jnanamakhyatam guhyadguhyataram maya |
vimrsyaitadasesena yathecchasi tatha kuru || (18.63)

Thus has wisdom, more secret than secrecy itself, been declared unto thee by Me; having reflected over it fully, then act as thou wishest.(18.63)

इस प्रकार समस्त गोपनीयों से अधिक गुह्य ज्ञान मैंने तुमसे कहा इस पर पूर्ण विचार (विमृश्य) करने के पश्चात् तुम्हारी जैसी इच्छा हो वैसा तुम करो।।18.63।।

#geeta
🍃सर्वगुह्यतमं भूयः श्रृणु मे परमं वचः।
इष्टोऽसि मे दृढमिति ततो वक्ष्यामि ते हितम्
।।18.64।।

♦️sarvaguhyatamam bhuyah srnu me paramam vacah |
istosi me drdhamiti tato vaksyami te hitam || (18.64)

Hear thou again My supreme word, most secret of all; because thou art dearly beloved of Me, I will tell thee what is good.(18.64)

पुन एक बार तुम मुझसे समस्त गुह्यों में गुह्यतम परम वचन (उपदेश) को सुनो। तुम मुझे अतिशय प्रिय हो इसलिए मैं तुम्हें तुम्हारे हित की बात कहूंगा।।18.64।।

#geeta
🍃मन्मना भव मद्भक्तो मद्याजी मां नमस्कुरु।
मामेवैष्यसि सत्यं ते प्रतिजाने प्रियोऽसि मे
।।18.65।।

♦️manmana bhava madbhakto madyaji mam namaskuru |
mamevaisyasi satyam te pratijane priyosi me || (18.65)


Fix thy mind on Me, by devoted to Me, sacrifice to Me, bow down to Me. Thou shalt come even to Me; truly do I promise unto thee, (for) thou art dear to Me.(18.65)

तुम मच्चित मद्भक्त और मेरे पूजक (मद्याजी) बनो और मुझे नमस्कार करो (इस प्रकार) तुम मुझे ही प्राप्त होगे यह मैं तुम्हे सत्य वचन देता हूँ (क्योंकि) तुम मेरे प्रिय हो।।18.65।।

#geeta
🍃सर्वधर्मान्परित्यज्य मामेकं शरणं व्रज।
अहं त्वा सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामि मा शुचः
।।18.66।।

♦️sarvadharmanparityajya mamekam saranam vraja |
aham tvam sarvapapebhyo moksyayisyami ma sucah || (18.66)

Abandoning all duties, take refuge in Me alone: I will liberate thee from all sins; grieve not.(18.66)

सब धर्मों का परित्याग करके तुम एक मेरी ही शरण में आओ मैं तुम्हें समस्त पापों से मुक्त कर दूँगा? तुम शोक मत करो।।18.66।।

#geeta
🍃इदं ते नातपस्काय नाभक्ताय कदाचन।
न चाशुश्रूषवे वाच्यं न च मां योऽभ्यसूयति
।।18.67।।

♦️idam te natapaskaya nabhaktaya kadacana |
na casusrusave vacyam na ca mam yobhyasuyati || (18.67)

This is never to be spoken by thee to one who is devoid of austerities or devotion, nor to one who does not render service or who does not desire to listen, nor to one who cavils at Me.(18.67)

यह ज्ञान ऐसे पुरुष से नहीं कहना चाहिए जो अतपस्क (तपरहित) है और न उसे जो अभक्त है उसे भी नहीं जो अशुश्रुषु (सेवा में अतत्पर) है और उस पुरुष से भी नहीं कहना चाहिए? जो मुझ (ईश्वर) से असूया करता है अर्थात् मुझ में दोष देखता है।।18.67।।

#geeta
🍃य इमं परमं गुह्यं मद्भक्तेष्वभिधास्यति।
भक्ितं मयि परां कृत्वा मामेवैष्यत्यसंशयः
।।18.68।।

♦️ya idam paramam guhyam madbhaktesvabhidhasyati |
bhaktim mayi param krtva mamevaisyatyasamsayah || (18.68)


He who with supreme devotion to Me will teach this supreme secret to My devotees, shall doubtlessly come to Me.(18.68)

जो पुरुष मुझसे परम प्रेम (परा भक्ति) करके इस परम गुह्य ज्ञान का उपदेश मेरे भक्तों को देता है वह निसन्देह मुझे ही प्राप्त होता है।।18.68।।

#geeta
🍃न च तस्मान्मनुष्येषु कश्िचन्मे प्रियकृत्तमः।
भविता न च मे तस्मादन्यः प्रियतरो भुवि
।।18.69।।

♦️na ca tasmanmanusyesu kascinme priyakrttamah |
bhavita na ca me tasmadanyah priyataro bhuvi || (18.69)


Nor is there any among men who does dearer service to Me, nor shall there be another on earth dearer to Me than he.(18.69)

न तो उससे बढ़कर मेरा अतिशय प्रिय कार्य करने वाला मनुष्यों में कोई है और न उससे बढ़कर मेरा प्रिय इस पृथ्वी पर दूसरा कोई होगा।।18.69।।

#geeta
🍃अध्येष्यते च य इमं धर्म्यं संवादमावयोः।
ज्ञानयज्ञेन तेनाहमिष्टः स्यामिति मे मतिः
।।18.70।।

♦️adhyesyate ca ya imam dharmyam samvadamavayoh |
jnanayajnena tenahamistah syamiti me matih || (18.70)

And he who will study this sacred dialogue of ours, by him I shall have been worshipped by the sacrifice of wisdom, such is My conviction.(18.70)

जो पुरुष हम दोनों के इस धर्ममय संवाद का पठन करेगा? उसके द्वारा मैं ज्ञानयज्ञ से पूजित होऊँगा ऐसा मेरा मत है।।18.70।।

#geeta
🍃श्रद्धावाननसूयश्च श्रृणुयादपि यो नरः।
सोऽपि मुक्तः शुभाँल्लोकान्प्राप्नुयात्पुण्यकर्मणाम्
।।18.71।।

♦️sraddhavan anasuyas ca srnuyad api yo narah sopi muktah subhan lokan prapnuyat punya-karmanam || (18.71)

Also the man who hears this, full of faith and free from malice, he, too, liberated, shall attain to the happy worlds of those of righteous deeds.(18.71)

तथा जो श्रद्धावान् और अनसुयु (दोषदृष्टि रहित) पुरुष इसका श्रवणमात्र भी करेगा वह भी (पापों से) मुक्त होकर पुण्यकर्मियों के शुभ (श्रेष्ठ) लोकों को प्राप्त कर लेगा।।18.71।।

#geeta
🍃कच्चिदेतच्छ्रुतं पार्थ त्वयैकाग्रेण चेतसा।
कच्चिदज्ञानसंमोहः प्रनष्टस्ते धनञ्जय
।।18.72।।

♦️kaccid etac chrutam partha tvayaikagrena cetasa |
kaccid ajnana-sammohah pranastas te dhanamjaya || (18.72

Has this been heard, O Arjuna, with one-pointed mind? Has the delusion of thy ignorance been destroyed, O Dhananjaya?(18.72)

हे पार्थ क्या इसे (मेरे उपदेश को) तुमने एकाग्रचित्त होकर श्रवण किया और हे धनञ्जय क्या तुम्हारा अज्ञान जनित संमोह पूर्णतया नष्ट हुआ 18.72।।

#geeta
🍃अर्जुन उवाच
नष्टो मोहः स्मृतिर्लब्धा त्वत्प्रसादान्मयाच्युत।
स्थितोऽस्मि गतसन्देहः करिष्ये वचनं तव
।।18.73।।

♦️arjuna uvaca
nasto mohah smrtir labdha tvat-prasadan mayacyuta |
sthitosmi gata-samdehah karisye vacanam tava || (18.73)

Arjuna said --
Destroyed is my delusion as I have gained my knowledge (memory) through Thy grace, O Krishna. I remain freed from doubts. I will act according to Thy word.(18.73)

अर्जुन ने कहा --
हे अच्युत आपके कृपाप्रसाद से मेरा मोह नष्ट हो गया है और मुझे स्मृति (ज्ञान) प्राप्त हो गयी है अब मैं संशयरहित हो गया हूँ और मैं आपके वचन (आज्ञा) का पालन करूँगा।।18.73।।

#geeta
🍃सञ्जय उवाच
इत्यहं वासुदेवस्य पार्थस्य च महात्मनः।
संवादमिममश्रौषमद्भुतं रोमहर्षणम्
।।18.74।।

♦️arjuna uvaca
nasto mohah smrtir labdha tvat-prasadan mayacyuta |
sthitosmi gata-samdehah karisye vacanam tava || (18.73)

Sanjaya said --
Thus I have heard this wonderful dialogue between Krishna and the high-souled Arjuna, which causes the hair to stand on end.(18.74)

संजय ने कहा --
इस प्रकार मैंने भगवान् वासुदेव और महात्मा अर्जुन के इस अद्भुत और रोमान्चक संवाद का वर्णन किया।।18.74।।

#geeta
🍃व्यासप्रसादाच्छ्रुतवानेतद्गुह्यमहं परम्।
योगं योगेश्वरात्कृष्णात्साक्षात्कथयतः स्वयम्
।।18.75।।

♦️vyasa-prasadac chrutavan etad guhyam aham param |
yogam yogesvarat krsnat saksat kathayatah svayam || (18.75)


Through the grace of Vyasa I have heard this supreme and most secret Yoga direct from Krishna, the Lord of Yoga, Himself declaring it.(18.75)

व्यास जी की कृपा से मैंने इस परम् गुह्य योग को साक्षात् कहते हुए स्वयं योगोश्वर श्रीकृष्ण भगवान् से सुना।।18.75।।

#geeta
🍃राजन्संस्मृत्य संस्मृत्य संवादमिममद्भुतम्।
केशवार्जुनयोः पुण्यं हृष्यामि च मुहुर्मुहुः
।।18.76।।

♦️rajan samsrtya-samsmrtya samvadam imam adbhutam |
kesavarjunayoh punyam hṛṣyami ca muhur-muhuh || (18.76)


O King, remembering this wonderful and holy dialogue between Krishna and Arjuna, I rejoice again and again.(18.76)

हे राजन् भगवान् केशव और अर्जुन के इस अद्भुत और पुण्य (पवित्र) संवाद को स्मरण करके मैं बारम्बार हर्षित होता हूँ।।18.76।।

#geeta
🍃तच्च संस्मृत्य संस्मृत्य रूपमत्यद्भुतं हरेः।
विस्मयो मे महान् राजन् हृष्यामि च पुनः पुनः
।।18.77।।

♦️tac ca samsmrtya-sasmrtya rupamatyadbhutam hareg |
vismayo me mahanrajanhṛsyami ca punah punah || (18.77)

And, remembering again and again, also that most wonderful form of Hari, great is my wonder, O King; and I rejoice again and again.(18.77)

हे राजन श्री हरि के अति अद्भुत रूप को भी पुन पुन स्मरण करके मुझे महान् विस्मय होता है और मैं बारम्बार हर्षित हो रहा हूँ।।18.77।।

#geeta
🍃यत्र योगेश्वरः कृष्णो यत्र पार्थो धनुर्धरः।
तत्र श्रीर्विजयो भूतिर्ध्रुवा नीतिर्मतिर्मम
।।18.78।।

♦️yatra yogesvara krsno yatra partho dhanurdharaḥ |
tatra srirvijayo bhutirdhruva nitirmatirmama || (18.78)

Wherever is Krishna, the Lord of Yoga; wherever is Arjuna, the wielder of the bow; there are prosperity, victory, happiness and firm policy; such is my conviction.(18.78)

जहाँ योगेश्वर श्रीकृष्ण हैं और जहाँ धनुर्धारी अर्जुन है वहीं पर श्री विजय विभूति और ध्रुव नीति है ऐसा मेरा मत है।।18.78।।


॥श्रीमद्भगवद्गीता समाप्ता॥

#geeta