۞  दैनिकपञ्चाङ्गम्
࿗ उज्जयिनीसमयानुसारम्

➙ युगाब्दः। ५१२५।
➙ पिङ्गलः विक्रमसंवत्सरः। २०८१। 
➙ क्रोधी शकसंवत्सरः। १९४६।
➙ पार्थिवकल्पादिः। एकदन्तसङ्कटहरचतुर्थी।

☼ सूर्योदयः ॥०५।४२॥ ☼ सूर्यास्तः ॥१९।०६॥
☾ चन्द्रोदयः ॥२२।०३॥ ☾ चन्द्रास्तः ॥०७।४४॥

⌲ रोमदिनाङ्कः। २६ मे २०२४।
⌲ उत्तरायणम्। ⌲ ग्रीष्मः ऋतुः।
⌲ रविः वासरः। ⌲ कृष्णः पक्षः। ⌲ ज्येष्ठः मासः।  
⌲ तृतीया तिथिः ॥१८।०६॥ यावत् तदनु चतुर्थी।

⌲ राहुकालः ॥१७।२६॥ अतः ॥१९।०६॥ यावत्।
⌲ ब्राह्ममुहूर्त्तः ॥०४।१७॥ अतः ॥०४।५९॥ यावत्।
⌲ मूलनक्षत्रम् ॥१०।३६॥ यावत् तदनु पूर्वाषाढः।
⌲ शिवः योगः ॥०८।३१॥ यावत् तदनु साध्यः।
⌲ वणिजः करणम् ॥०६।३४॥ यावत् ततः
     विष्टिः ॥१८।०६॥ यावत् तदनु ववः।

@ramdootah #panchangam

🌿न मर्षयन्ति चात्मानं सम्भावयति आत्मना।
अदर्शयित्वा शूरास्तु कर्म कुर्वन्ति दुष्करम्॥

🌞 वीराः जनाः स्वमुखेन स्वप्रशंसां न कुर्वन्ति ते वाण्या न अपितु कार्यं कृत्वा प्रदर्शयन्ति।

🌷शूर-वीर जनों को अपने मुख से अपनी प्रशंसा करना अच्छा नहीं होता, वे वाणी के द्वारा प्रदर्शन न करके दुष्कर कर्म करके अपनी वीरता का परिचय देते हैं।

🌹It is not good for brave people to praise themselves with their mouths. They show their heroism by doing difficult deeds rather than by speaking.

📍वा. रामायणं युद्धकाण्डम् । ६५।४॥ #Subhashitam

१। निर्झराः सन्ति यस्मिन् स्थाने।
• Where there are waterfalls.
• जिस स्थान में झरने हैं।

२। बालसूर्यः आकर्षकः स्यात्।
• The rising sun may be attractive.
• बाल सूर्य आकर्षक होता है।

३। दुष्करं कार्यं कथं वा साधितं त्वया।
• How was the difficult task accomplished by you?
• तुमने कठिन काम को कैसे संपन्न किया।

४। क्रुद्धो हन्यात् गुरून् अपि।
• The angry man may even kill the teachers.
• गुस्से में व्यक्ति गुरुओं को भी मार सकता है।

५। नासारज्जुं आकर्षय तस्य।
• Pull his nose rope.
• उसकी नाक की रस्सी खींचो।

६। सा शिशुचित्रं लिखति अङ्कन्या।
• She is sketching a baby’s picture with pencil.
• वह अङ्कनी बच्चे का चित्र बना रही है।

७। पञ्च न षड् अङ्गुल्यः सन्ति मे।
• I have six fingers, not five.
• मेरे पास पांच नहीं छह अङ्गुली हैं।

८। कटोपरि पादरक्षान् मा स्थापय।
• Don’t keep footwear on the mat.
• बिस्तर पर जूते न रखें।

९। कति तैलकूप्यः क्रीताः तया।
• How many oil bottles were bought by her?
• उसने कितने तेल के पात्र क्रय किए।

१०। कुशान् लुनाति इति कुशलः।
• One who cuts the grass is called a skilled person.
• कुश(घास) को छाट़ने वाला व्यक्ति कुशल होता है।

@samvadah #vakyabhyas

۞  दैनिकपञ्चाङ्गम्
࿗ उज्जयिनीसमयानुसारम्

➙ युगाब्दः। ५१२५।
➙ पिङ्गलः विक्रमसंवत्सरः। २०८१। 
➙ क्रोधी शकसंवत्सरः। १९४६।
➙ सत्यनसूयाजयन्ती। सावित्रीव्रतम्।

☼ सूर्योदयः ॥०५।४२॥ ☼ सूर्यास्तः ॥१९।०७॥
☾ चन्द्रोदयः ॥२२।५६॥ ☾ चन्द्रास्तः ॥०८।४६॥

⌲ रोमदिनाङ्कः। २७ मे २०२४।
⌲ उत्तरायणम्। ⌲ ग्रीष्मः ऋतुः।
⌲ सोमः वासरः। ⌲ कृष्णः पक्षः। ⌲ ज्येष्ठः मासः।  
⌲ चतुर्थी तिथिः ॥१६।५३॥ यावत् तदनु पञ्चमी।

⌲ राहुकालः ॥०७।२२॥ अतः ॥०९।०३॥ यावत्।
⌲ ब्राह्ममुहूर्त्तः ॥०४।१७॥ अतः ॥०४।५९॥ यावत्।
⌲ पूर्वाषाढनक्षत्रम् ॥१०।१३॥ यावत् तदनु उत्तराषाढः।
⌲ शुभः योगः ॥०६।३७॥ यावत् तदनु शुक्लः।
⌲ ववः करणम् ॥०५।३२॥ यावत् ततः
    वालवः ॥१६।५३॥ यावत् तदनु कौलवः।

@ramdootah #panchangam

🌿एषा कापुरुषाऽऽसेव्या धीराणां नैव पद्धतिः।
यदायासलवत्रासात् सौख्यवैमुख्यभागिता॥

🌞ईषद् कष्टस्य अनुभवकारणेन सुनाते विमुखीभवनं न धीरेभ्यः शोभते एषा तु कापुरुषाणां शैली भवति।

🌷थोड़े से कष्ट के त्रास से सुख विमुख हो जाना, यह कायरों की पद्धति है, वीरों की नहीं।

🌹To turn away from happiness for fear of a little suffering, this is the method of cowards, not of heroes.

📍राजतरङ्गिणी । ८।२८२२॥ #Subhashitam

१। दोलायाः उपरि सा उपविष्टा।
• She sat on the swing.
• झूले के ऊपर वह बैठी थी।

२। प्रधानाचार्यः सर्वछात्रसमूहान् सम्बोधयति।
• The principal addresses all the groups of students.
• प्राचार्य सभी छात्रों के समूहों को संबोधित करते हैं।

३। योगो भवति दुःखहा।
• Yoga is the destroyer of pain.
• योग दुःख का नाशक है।

४। रामो विग्रहवान् धर्मः।
• Rama embodies righteousness.
• राम धर्म का प्रतिष्ठान हैं।

५। मम पुरतः सदा हनुमान् भवति।
• Hanuman is always in front of me.
• हनुमान हमेशा मेरे सामने होते हैं।

६। तस्य पिता सैनिकः किल।
• His father is a soldier isn’t it?
• उसके पिता सेना में हैं ना।

७। मतदानार्थं सर्वे गताः।
• All have gone for voting.
• सभी मतदान के लिए गए।

८। तस्य भूविज्ञानकक्षा चलति इदानीम्।
• His geography class is going on now.
• उसकी भूगोल की कक्षा अभी चल रहा है।

९। गते शोकं न कुर्वीत।
• Do not brood over the past.
• भूतकाल का शोक न करें।

१०। सः पर्यावरणप्रेमी भवेत्।
• He should become environment-conscious.
• वह पर्यावरण प्रेमी होना चाहिए।

@samvadah #vakyabhyas

The below verse is an excellent example of श्लेषालङ्कारः or double entendre. Here this verse has two meanings.

सूत्रं पाणिनिबद्धं कलयन्पुरुषः समुद्वहति सुदृशम्।
वर्णादीनां धर्मान्बुद्ध्वा विधिवत्प्रेयुङ्क्तेऽसौ॥

Related to Marriage:

सूत्रं - a band (tied during matrimonial ceremony), पाणिनिबद्धं - tied in hand, कलयन्पुरुषः - a man bearing, समुद्वहति - marries well, सुदृशम् - beautiful-eyed girl, वर्णादीनां - of varnas such as Brahmins etc., धर्मान् - duties, बुद्ध्वा - having understood, विधिवत् - accordingly, प्रेयुङ्क्ते - engages, असौ - he

A man wearing a wedding band, tied in his hand, marries well a beautiful-eyed girl. He after understanding the dharma of social classes engages accordingly.

Related to Grammar:

सूत्रं - rule, पाणिनिबद्धं - framed by Maharshi Panini, कलयन्पुरुषः - a person contemplating, समुद्वहति - retains well, सुदृशम् - the correct vision (to understand correct and incorrect usages), वर्णादीनां - of letters etc., धर्मान् - laws, बुद्ध्वा - having understood, विधिवत् - diligently, प्रेयुङ्क्ते - follows, असौ - he

A person contemplating on the sutra of Maharshi Panini retains the correct usage well. He follows them diligently after learning the laws of phonetics.

#Celebrating_Sanskrit

۞  दैनिकपञ्चाङ्गम्
࿗ उज्जयिनीसमयानुसारम्

➙ युगाब्दः। ५१२५।
➙ पिङ्गलः विक्रमसंवत्सरः। २०८१। 
➙ क्रोधी शकसंवत्सरः। १९४६।
➙ अग्निनक्षत्रसमापनम्। कश्यपमहर्षिजयन्ती। श्रवणव्रतम्।

☼ सूर्योदयः ॥०५।४१॥ ☼ सूर्यास्तः ॥१९।०७॥
☾ चन्द्रोदयः ॥२३।४३॥ ☾ चन्द्रास्तः ॥०९।५०॥

⌲ रोमदिनाङ्कः। २८ मे २०२४।
⌲ उत्तरायणम्। ⌲ ग्रीष्मः ऋतुः।
⌲ मङ्गलः वासरः। ⌲ कृष्णः पक्षः। ⌲ ज्येष्ठः मासः।  
⌲ पञ्चमी तिथिः ॥१५।२३‍॥ यावत् तदनु षष्ठी।

⌲ राहुकालः ॥१५।४६॥ अतः ॥१७।२७॥ यावत्।
⌲ ब्राह्ममुहूर्त्तः ॥०४।१७॥ अतः ॥०४।५९॥ यावत्।
⌲ उत्तराषाढनक्षत्रम् ॥०९।३३॥ यावत् तदनु श्रवणः।
⌲ शुक्लः योगः ॥०४।२८॥ यावत् तदनु ब्रह्मः।
⌲ कौलवः करणम् ॥०४।१०॥ यावत् ततः
    तैतिलः ॥१५।२३‍॥ यावत् तदनु गरः।

@ramdootah #panchangam