🌹🌹🌹🍀🍀در قرآن کریم درتعداد زیادی از آیات، ایمان و عمل صالح ، قرین هم ذکر شده¬اند و از آن دو به عنوان دو بال برای رسیدن به سعادت در بهشت برین یاد شده است. ایمان مطلوب از دیدگاه اسلام، اجزاء و شرائط خاصی دارد. همانگونه که عمل صالح نیز، برای تأمین سعادت و رستگاری باید حائز ویژگی-هایی باشد. برای اینکه ایمان در درون انسان محقق شود و تقویت گردد، نیاز است انسان در دو زمینه تلاش و کوشش کند.🌹🍀
الف) کسب شناخت: برخی از آیات قرآن به کسب شناخت و معرفت در تحقق ایمان، دلالت دارند. « إِنَّما يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبادِهِ الْعُلَماءُ » (فاطر،28) از ميان بندگان خدا، تنها دانشمندان از او مى‏ترسند. در این آیه، خشیت که از آثار ایمان است، برخاسته از علم و آگاهی به مقام خداوند معرفی شده است. لذا، کسب معرفت و آگاهی برای تحقق و تقویت ایمان، لازم است، زیرا ایمان بدون معرفت، متزلزل و ناپایدار خواهد بود.🌹🍀
ب) تقویت میل فطری به خداوند: ایمان به خدا، ریشه فطری دارد و در همه انسانها، قدرت وابستگی به قدرتی بی‌نهایت موجود است.خداوند می فر ماید: « فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنيفاً فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتي‏ فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْها، » (روم،30) پس روى خود را متوجّه آيين خالص پروردگار كن! اين فطرتى است كه خداوند، انسانها را بر آن آفريده است.
🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀. پیامبر رحمت حضرت ختمی مرتبت (ص) در مورد رابطه گفتار یا دانش با عمل می فرماید: من عمل بما علم، رزقه الله علم ما لم یعلم؛ هر که به آنچه می داند عمل کند خداوند دانش آنچه را که نمی داند به او می آموزد. (مجلسی، 1404 ق، ج 78 : 189)برگرفته از کتاب تربت نفس در قرآن🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀هرکس قرآن بخواند نشان نبوت برسینه اودرج میشود بااین فرق که به او وحی نمی شود(کنز العمال ح۲۳۴۷ و میزان الحکمه ج۹ص ۳۴۶) @sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀به طور کلی می‌توان گفت که ایمان به خداوند، برای انسان ثمراتی را به دنبال دارد و مایه سعادت او در دنیا و آخرت می‌شود و این آثار و ثمرات فقط مختص خود فرد نمی‌شود، بلکه در اجتماع نیز اثرات مطلوبی را بر جای می‌گذارد که با استناد به آیات در ادامه به آن خواهیم پرداخت.🌹🍀
از جمله آثار فردی ایمان می¬توان به توکل به خدا: « إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ الَّذينَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَتْ قُلُوبُهُمْ وَ إِذا تُلِيَتْ عَلَيْهِمْ آياتُهُ زادَتْهُمْ إيماناً وَ عَلى‏ رَبِّهِمْ يَتَوَكَّلُونَ » (انفال،2) مؤمنان، تنها كسانى هستند كه هر گاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان ميگردد و هنگامى كه آيات او بر آنها خوانده مى‏شود، ايمانشان فزونتر مى‏گردد و تنها بر پروردگارشان توكل دارند. عفت و پاکدامنی: « وَ الَّذينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ » (مؤمنون،5) و آنها كه دامان خود را (از آلوده‏شدن به بى‏عفتى) حفظ مى‏كنند. روی گردانی از امور لغو و بیهوده: « وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ‌ » (مؤمنون،3)، محافظت بر ادای فرائض: « وَ الَّذِينَ هُمْ عَلَى صَلَوَاتِهِمْ يُحَافِظُونَ‌ » (مؤمنون،9) وخضوع در نماز: « الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ‌ » (مؤمنون،2) اشاره کرد.🌹🍀 همچنین در بعد اجتماعی نیز ایمان برکات و ثمراتی را برای جامعه اسلامی به همراه دارد که از جمله‌ی آنها می توان این موارد را نام برد: اصلاح اجتماع از طریق ترویج توسعه امر به معروف و نهی از منکر « يَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ يَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْکَرِ » (توبه،71)؛ ایجاد رقابت سالم از طریق پیشی گرفتن در امور خیر « أُولٰئِکَ يُسَارِعُونَ فِي الْخَيْرَاتِ وَ هُمْ لَهَا سَابِقُونَ‌ » (مؤمنون،61) و تقویت پیوندهای اجتماعی از طریق تقویت روحیه پایبندی به تعهّدات و قراردادها « وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ رَاعُونَ‌«. (مؤمنون،8)🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀امّا رکن دیگر رسیدن به سعادت ،عمل صالح است که در حقیقت میوه درخت ایمان است و د و رکن اساسی دارد. یکی نیت پاک و دیگری کارمفید. بنابراین، عمل صالح منحصر در نماز و روزه، حج و زکات و... نیست، بلکه هر کار مفیدی که با نیت پاک انجام پذیرد. عمل صالح شمرده می‌شود، هر چند اندک و ناچیز باشد و آنچه در عمل صالح مهم است، قصد قربت و تقرّب به پروردگار است. خداوند درهمین مورد فر موده است: « مَنْ عَمِلَ صالِحاً مِنْ ذَكَرٍ أَوْ أُنْثى‏ وَ هُوَ مُؤْمِنٌ فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً »( نحل، 97) هر کس کار شایسته‌ای انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است؛ او را به حیاتی پاک زنده می‌داریم. قرآن کریم می فرماید: « إِلَيْهِ يَصْعَدُ الْکَلِمُ الطَّيِّبُ وَ الْعَمَلُ الصَّالِحُ يَرْفَعُهُ »)فاطر، 10) سخن درست و پاک به سوی او بالا می رود و عمل نیک است که آن را بالا می برد. 🌹🌹نقش عمل صالح را این می داند که باعث صعود و ارتقاء درجه سخن نیکو می شود . شاید بتوان گفت که این دو مکمل هم بوده و اثر مستقیم در نیل به زندگی سعادتمندانه دارند. پیامبر رحمت حضرت ختمی مرتبت (ص) در مورد رابطه گفتار یا دانش با عمل می فرماید: من عمل بما علم، رزقه الله علم ما لم یعلم؛ هر که به آنچه می داند عمل کند خداوند دانش آنچه را که نمی داند به او می آموزد. (مجلسی، 1404 ق، ج 78 : 189)🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀- قرب ولقاءالهی
مهمترین و اصلی ترین نتیجه ای که در دنیا و آخرت شخص مجاهد بدان دست می یابد، قرب به پروردگار است. مشاهده می کنیم که خداوند متعال در سوره واقعه، افراد را به سه دسته، مقربین ، اصحاب یمین و اصحاب شمال تقسیم می کند که گروه اول مقربین هستند و پیشی گیرندگان نامیده شده اند «وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ‌* أُولٰئِکَ الْمُقَرَّبُونَ‌ ».( واقعه، 11- 10)🌹🍀
مفسرین در تفسیر این آیه آورده اند:" مقربین را، بلندمرتبه ترین طبقات اهل سعادت دانسته اند که طاعت آنها به بالاترین مراتب رحمت پروردگار، نزدیکتر از دیگران است.” (طبرسی، 1372، ج 9 : 325) ویا مفسر دیگری فرموده است: " این مقام از تکمیل عبودیت، هنگامی حاصل می شود که بنده، تابع محض باشد و اراده و عملش را تابع اراده مولایش کند و هیچ چیز نخواهد و عمل نکند، مگر بر وفق اراده مولایش. جایگاه این افراد بالاترین مراتب بهشت در «فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيکٍ مُقْتَدِرٍ»(قمر، 55) است." (طباطبایی، 1417 ق، ج 19 : 120).🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀قرب، امری است اکتسابی، که با توسل به ایمان ، عبادت و عمل صالح محقق می شود. سپس، چون عبودیت و میزان کمال افراد متفاوت است، قرب نیزدارای مراتب است و درجاتی دارد که در آیه «لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ »( انفال، 4) براى آنان درجاتى (مهم) نزد پروردگارشان است، به آن اشاره دارد .حال، این نزدیکی به خداچگونه است؟ درتفسیر این آیه آورده اند: "نزديك بودن خداى تعالى، قرب مكانى و زمانى و شرفى و رتبه‏اى نيست، بلكه قرب خداوند هيچ ماهيتى ندارد تا اينكه حدّ و تعريف داشته باشد و كيفيتى ندارد تا با رسم تعريف شود، بلكه قرب خداوند، نزديك بودن قيّومى است، مانند قرب آنچه كه قوام و استوارى اشيا به آن است، بلكه مانند قرب وحدت به مراتب اعداد است." (گنابادی، 1372، ج2 : 374)
منظوراز" درجات" در جمله« لَهُمْ دَرَجَاتٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ » مراتب قرب و منزلت و درجات كرامت معنوى است و مغفرت و بهشت از آثار مراتب قرب به خدا است. البته، درجاتى كه خداى تعالى در اين آيه، براى مؤمنين نامبرده اثبات مى‏كند، تمامى آن براى فرد فرد مؤمنين نيست، بلكه مجموع آن براى مجموع مؤمنين است، براى اينكه درجات مذكور از آثار و لوازم ايمان است و چون ايمان داراى مراتب مختلفى است، لذا درجات هم كه خداوند به ازاى آن مى‏دهد مختلف مى‏باشد. بعضى از مؤمنين كسانى هستند كه يكى از آن درجات را دارا مى‏شوند، بعضى ديگر دو درجه و بعضى چند درجه، برحسب اختلافى كه در مراتب ايمان ايشان است.🌹🌹🍀
نهایت قرب پروردگار، حضور در مجلس صدق است و قرار گرفتن در پناه و کفایت او: «إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ نَهَرٍ * فِي مَقْعَدِ صِدْقٍ عِنْدَ مَلِيکٍ مُقْتَدِرٍ »( قمر، 55- 54) یقيناً پرهيزگاران در باغها و نهرهاى بهشتى جاى دارند، در جايگاه صدق نزد خداوند مالك مقتدر! پس نتیجه می گیریم، هر چه مجاهده با نفس بیشتر باشد ، ثمره اش ،قرب و نزدیکی بیشتر به خداوند عالمیان است ولذ ت قرب به خداوندآنقدر زیاداست كه رياضت و مجاهدت و شب زنده‏دارى و تشنگى نيمروزرا بر سالكان، آسان کرده است. خداوند درباره راه نزدیکی به خداوند می فرماید: « ‏وَ مِنَ الْأَعْرابِ مَنْ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ يَتَّخِذُ ما يُنْفِقُ قُرُباتٍ عِنْدَ اللَّهِ وَ صَلَواتِ الرَّسُولِ أَلا إِنَّها قُرْبَةٌ لَهُم » (توبه،99) گروهى (ديگر) از عربهاى باديه ‏نشين، به خدا و روز رستاخيز ايمان دارند و آنچه را انفاق مى‏كنند، مايه تقرّب به خدا و دعاى پيامبر مى‏دانند. آگاه باشيد، اينها مايه تقرّب آنهاست! برگرفته از کتاب تربیت نفس در قرآن🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀برخی از ویژگیهای نفس کمال یافته
قرآن مجید با عنوان زیبای «عبادالرحمن»انسانهای کمال یافته را، با چنین ویژگیهایی معرفی می کند:
1- عبادت و بندگی
اولین ویژگی عابدان کمالجو، راز و نیازهای عاشقانه آنان در دل شب است. قرآن کریم می فرماید: « وَ الَّذينَ يَبيتُونَ لِرَبِّهِمْ سُجَّداً وَ قِياماً» (فرقان، 64) و آنان که شب را در سجده یا در قیام برای پروردگارشان به صبح می آورند." چنین کسانی از سوی رسول خدا صلی الله علیه و آله با لقب « اشراف» توصیف شده اند. آنجا که فرمود:« اشراف امتی حمله القرآن و اصحاب اللیل» (مجلسی، 1404 ق، ج 87 : 138)اشراف امت من، حاملان قرآن و شب زنده داران هستند.
عبادت و بندگی در برابر پروردگار متعال، مایه پرهیزکاری و تقرب به ذات اقدس الهی است. (بقره، 21) چنان که گذشت، انسان با پرستش خدا، ارج و منزلت خویش را بالا می برد. وگرنه، روشن است که ذات مقدس خداوند، نیازی به عبادت ما ندارد.از این رو، خداوند در ابتدای آفرینش انسان از او پیمان می گیرد که در مسیر عبادت او (صراط مستقیم) گام بردارد و جز او را نپرستد که آن راه شیطان است
قرآن مجید، یکی از ویژگی های نفس کمال یافته را ،خشوع در نماز دانسته و فرموده است:« قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ‌ * الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاَتِهِمْ خَاشِعُونَ‌ » (مؤمنون، 2-1) مؤمنان رستگار شدند ،آنها كه در نمازشان خشوع دارند. همینطور،شرط لازم برای صعود به مدارج بالای انسانیت و نیل به مراتب بالای معرفت خدا ، عبادت و بندگی خالصانه است. 🌹🌹🌹
خداوند متعال راه را به ما نشان داده و شرایط رسیدن به لقای خودرا چنین بیان کرده است: « فَمَنْ كانَ يَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْيَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا يُشْرِكْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً » (کهف،110)هرکس آرزومند ملاقات خداست باید عمل صالح به جای آورد و در عبادت خدا ، مرتکب شرک نشود.این آیه، شرط رسیدن به لقای حضرت پروردگار را به جا آوردن عمل صالح و اخلاص در عمل بر شمرده است.🌹🍀 اخلاص، یعنی این که جز برای خدا عملی انجام ندهد و در بست خود را دراختیار خداوند قرار دهد و بندگی انسان در همین اخلاص تحقق می یابد. در این آیه، نقش عبادت و بندگی در رساندن انسان به مراحل بالای تکامل که اوج آن لقای خدا است ،بوضوح مشخص است. به تعبیر دقیق تر ،عبادت و بندگی و این که انسان، خود را در مقابل خدا، فاقداختیار و مالکیت ببیند، خود از بالاترین مراحل تکامل است.🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀
۲- اخلاص
مقام اخلاص، یکی از عالیترین مراحل تکامل درسیر و سلوک است. اخلاص، دارای درجاتی است که پایین ترین مرتبه اش این است که انسان عباد تها یش را از شرک و ریا و خودنمایی خالص نماید و فقط برای خدا انجام دهد. ارزش عمل به نیت پاک و خلاصی از شرک و ریاست. امام صادق (ع) می فرماید: لایصیر العبد عبداً خالصاً لله عزّ و جلّ حتّی یصیروا المدح و الذّم عنده سواءً (مجلسی ، 1404 ق، ج 73 : 294) انسان، بنده خالص خدای بزرگ نمی شود تاوقتی که تعریف و تکذیب دیگران در نظرش یکسان باشد.🌹🌹
خداوند متعال به بندگانش امر کرده و می فرماید: « فَادْعُوا اللَّهَ مُخْلِصينَ لَهُ الدِّينَ وَ لَوْ كَرِهَ الْكافِرُونَ » (غافر، 14) خدا را بخوانید در حالی که تنها برای او در دین اخلاص می ورزید ، اگرچه کافران را ناخوش آید. نفس کمال یافته در راه حق گام برداشته ، تسلیم فرمان اوست و در مشکل ترین لحظات زندگی فقط به خدا توجه دارد و رضای او را می طلبد و از همه چیزش می گذرد تا خشنودی معبودش را به دست آورد.🍀🌹
وقتی حضرت ابراهیم (ع) خواست فرزندش اسماعیل (ع) را به درگاه خدا قربانی کند حضرت اسماعیل(ع) فرمود: « يا أَبَتِ افْعَلْ ما تُؤْمَرُ سَتَجِدُني‏ إِنْ شاءَ اللَّهُ مِنَ الصَّابِرينَ»(صافات، 102) پدرم، هر چه دستور داری اجرا کن! به خواست خدا مرا از صابران خواهی یافت. در ادامه خداوند می فرماید: « فَلَمَّا أَسْلَما وَ تَلَّهُ لِلْجَبينِ * وَ نادَيْناهُ أَنْ يا إِبْراهيمُ * قَدْ صَدَّقْتَ الرُّؤْيا إِنَّا كَذلِكَ نَجْزِي الْمُحْسِنينَ» (صافات، 105-103) هنگامی که هر دو تسلیم و آماده شدند و ابراهیم جبین او را بر خاک نهاد او را ندا دادیم که ابراهیم، آنچه در خواب بدان مأموریت یافتی انجام دادی. 🌹🌹
اخلاص برای هر عملی - چه بزرگ،چه کوچک- به مثابه مهر قبولی است تابه درگاه خداوند پذیرفته شود وگرنه ،عملش پشیزی نمی ارزد،حتی اگر تما م هستی اش رابدهد.🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀برخی از ویژگیهای نفس کمال یافته قسمت دوم......🌹🌹
۳- توکل کردن
حقيقت امر در مساله توكل این است که انسان اراده امری می کند وسعی وتلاشش رابکار می گیرد تا آن امر، محقق شود. اگر در آن امر به خدا توكل كند در حقيقت به سببى متصل شده كه شكست‏ناپذيرو فوق هر سبب ديگراست و در نتيجه با تمسك به چنين سببى، اراده‏اش نيز قوى مى‏شود. ديگر، هيچ يك از اسباب ناسازگار بر اراده او غالب نمى‏آيد. خداوند می فرماید :« وَ تَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ کَفَى بِاللَّهِ وَکِيلاً » (احزاب، 3) و بر خدا توكّل كن و همين بس كه خداوند حافظ و مدافع (انسان) باشد!
علامه طباطبایی درذیل تفسیر این آیه فرموده اند:"معناى آن اين است كه ولايت و اختيار امر ما با خداست و ما به او ايمان داريم و لازمه اين ايمان اين است كه بر او توكل كرده و امر خود را به او واگذار كنيم. بدون اينكه در دل، حسنه و موفقيت در جنگ را بر مصيبت و شكست خوردن ترجيح داده آن را اختيار كنيم. بنا بر اين، اگر خداوند حسنه را روزى ما كرد، منتى بر ما نهاده و اگر مصيبت را اختيار كرد، مشيت و اختيارش بدان تعلق گرفته و ملامت و سرزنشى بر ما نيست و خود ما هم هيچ ناراحت و اندوهگين نمى‏شويم."(طباطبا یی،1374،ج 411:9)🌹🌹
برای تحقق توکل واقعی، باید معرفت و شناخت و ایمان خود را به خداوند و علم و قدرت و رحمت او بیشتر نماییم و با اعمال نیک و شایسته، ریشه درخت ایمان را عمیق و استوار نماییم و با چنین معرفت و ایمانی، واگذاری کار به خدا و انتخاب او به وکالت در امور مختلف،کار چندان سختی نخواهد بود و مشکل اصلی ،همان مسأله عدم شناخت درست و عمیق و نبود ایمان سرشار و نقش آفرین است.🌹🍀
بندگان مؤمن خداوند، چنان افق فکرشان بلند است که از تکیه بر مخلوقات ضعیف ناتوان هر قدر هم به ظاهر عظمت داشته باشند، ابا دارند وفقط بر خداوند توکل دارند. « وَ مَنْ يَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُه» (طلاق ،3) و هر كس بر خدا توكّل كند، كفايت امرش را مى‏كند. آنها آب را از سرچشمه می گیرند و هر چه می خواهند و می طلبند از اقیانوس بی کران عالم هستی ،یعنی از ذات پاک پروردگار می طلبند. البته ،مفهوم توکل این نیست که انسان دست از تلاش و کوشش بردارد و به گوشه انزوا بخزد و بگوید تکیه گاه من خداست، بلکه مفهوم آن این است که با ارده ای قوی و بدون خلل به پیش می رود و در انجام کارها دچار اضطراب و دو دلی نمی شود.🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀
۴- قرب الهی
قرآن كريم مصداق كمال نهايي را، قرب به خدا مي‌داند كه همه كمالات جسمي و روحي، مقدمه رسيدن به آن و انسانيت انسان در گرو دستيابي به آن است و بالاترين و پايدارترين لذت از رسيدن به مقام قرب حاصل مي‌شود. «الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ طُوبى‏ لَهُمْ وَ حُسْنُ مَآبٍ »(رعد،29) آنها كه ايمان آوردند و كارهاى شايسته انجام دادند، پاكيزه‏ ترين (زندگى) نصيبشان است و بهترين سرانجامها! نقطه اوج قرب به خدا ، مقامي است كه انسان به ذات اقدس الهي رهنمون مي‌شود و در جوار رحمت الهي استقرار مي‌يابد. انسان در اثر اعمال شایسته برخاسته از ایمان و همراه با تقوا ،ارتقای وجودی می یابد و حقیقت وجودی او رشد یافته و متعالی تر می شود .
درسوره واقعه، افراد را به سه دسته مقربین ،اصحاب یمین واصحاب شمال تقسیم شده اند که گروه اول مقربین هستند وپیشی گیرندگان نامیده شده اند« وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ‌ * أُولٰئِکَ الْمُقَرَّبُونَ‌ » (واقعه،11-10) و پيشگامان پيشگامند، آنها مقرّبانند!
درتفسیر این آیه،مقربین را بلند مرتبه ترین طبقات اهل سعادت دانسته اند که طاعت آن ها به بالاترین مراتب رحمت پروردگار ،نزدیکتر ازدیگران است."این مقام از تکمیل عبودیت،هنگامی حاصل می شود که بنده،تابع محض باشد واراده وعملش را تابع اراده مولایش کند وهیچ چیز نخواهد وعملی نکند مگر بر وفق اراده مولایش. جایگاه این افراد، بالاترین مراتب بهشت در "مقعد صدق عند ملیک مقتدر "است ." (طباطبایی،1374،ج120:19)🌹🌹🍀
قرب، امری اکتسابی که با توسل به ایمان ،عبادت وعمل صالح بدست می آید. سپس به میزان کمال وعبود یت افراد،متفاوت میشود .هرچه عبود یت بیشتر باشد ،کمال وقرب بیشتری حاصل می شود. انسان با پیمودن طریق طاعت پروردگار، واقعاً مراتب و درجات قرب پروردگار را طی می‏کند؛ یعنی از مرحله حیوانی تا مرحله فوق ملک را می‏پیماید. این صعود و تعالی یک امر تشریفاتی و قراردادی نیست؛ بلکه، بالا رفتن بر نردبان وجود است. تقرّب به خداوند، یعنی واقعاً مراتب و مراحل هستی را طی کردن و به کانون لا یتناهی هستی، نزدیک شدن. بنابراین، محال است که انسان در اثر طاعت و بندگی و پیمودن صراط عبودیّت به مقام فرشته نرسد و یا بالاتر از فرشته نرود و از کمالات هستی بهره‏مند نشود.🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀برخی از عوامل تربیت نفس در قرآن🌹🍀وقتی آیات قرآن رامورد بررسی قرار می د هیم به عواملی بر خورد می کنیم که به انسا ن کمک می کند تادرجهت تهذیب وتربیت نفس، درست قدم برداشته و مراتب کمال راراحتر طی نماید. بعضی از این عوامل، فردی ، خانوادگی،اجتماعی ومهمتر از همه برخی ناشی ازرحمت ولطف الهی است که در ادامه به آنها پرداخته می شود.
1- دعا
از جمله عوامل مهم در تربیت نفس انسان، دعاست. که از خود قرآن کریم شروع شده و به پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله تعلیم داده شده است و سپس، توسط ائمه اطهار علیهم السلام گسترش یافته است، زیرا، انسان آن هنگام که دعا می کند و دعا می خواند، دارای صفای روح و توجه خاص به مبدأ جهان هستی پیدا کرده و در سایه آن تربیت می شود🌹🌹
خداوند می فرماید: « وَ إِذَا سَأَلَکَ عِبَادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ أُجِيبُ دَعْوَةَ الدَّاعِ إِذَا دَعَانِ فَلْيَسْتَجِيبُوا لِي وَ لْيُؤْمِنُوا بِي لَعَلَّهُمْ يَرْشُدُونَ‌ » (بقره،186) و چون بندگان من از تو، سراغ مرا مى‏گيرند ،بدانند كه من ،نزديكم و دعوت دعاكنندگان را اجابت مى‏كنم. البته، در صورتى كه مرا بخوانند. 🌹🍀پس، بايد كه آنان نيز دعوت مرا اجابت نموده و بايد به من ايمان آورند تا شايد رشد يابند! وعده اجابت دراین آیه داده شده با این شرط كه مرا(خداوند) بخوانند. گویی تا وقتی این اتفاق نیفتد ونیازوتوجه حاصل نشود،ارتباطی صورت نمی گیرد ورفع حاجت نمی شود. نویسنده تفسیرگرانبهای انوار درخشان ذیل همین آیه فرموده اند:"هر يك از بندگان متناسب با اقتضاء وجودى حاجت خود را از آفريدگار درخواست مى‏نمايد و چون فيض پروردگار عمومى بوده و هرگز در او بخل و مضايقه راه ندارد اينست كه بر حسب اقتضاء صفات كامله خود به درخواستهاى همه پاسخ مثبت ميدهد"(حسینی همدانی، 1404ق ،ج 2: 123)🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀
2- تفکر وتعقل
"تفكر" در لغت به معناي انديشيدن و تأمل و تدبر است. بحث «تفكر » از دو جهت مهم است. نخست اينكه تفكر، خود عبادتي بزرگ ،بلكه بهترين عبادت هاست. تا آنجا كه حضرت صادق عليه السلام فرمود:« تفكر ساعة أفضل من عبادة سنة انما يتذكر اولوالا لباب »( مجلسی، 1404 ق، ج 68 : 327)؛ ساعتي انديشه از سالي عبادت بهتر است.همانا تنها خردمندان درك مي كنند. یکی از موانع مهم تهذ یب نفس ، غفلت می باشد و تفکر ضد غفلت است.علی (ع) می فرماید: « فکر کردن ،مایه رشد است» (تمیمی آمدی، 1366، ج 1 : 31)
امام خمینی"ره" می فرماید: « اول شرط مجاهده با نفس و حرکت به جانب حق تعالی، تفکر است و تفکر در این مقام عبارت از آن است که انسان لااقل در هر شب و روزی مقداری فکر کند در این که آیا مولای او که او را در این دنیا آورده و تمام اسباب آسایش و راحتی را از برای او فراهم کرده ... آیا وظیفه ما با این مولای مالک الملوک چیست؟»(موسوی الخمینی (ره)، 1375 : 6)🌹🌹
درمرحله بعد می توان، توجه به کرامت انسانی دانست کسی که به مقام شامخ خود پی ببرد از رذائل دوری خواهد کرد. امام علی (ع) می فرماید: «هر کس نفس خود را گرامی بدارد، شهوتها برای او کوچک و بی ارزش خواهد بود. » (سید رضی، 1379: 737) تفکر، نتایج بسیار مفیدی در بر دارد که می تواند شامل موارد ذیل شود:
1- تفکر در آفرینش الهی و آثار قدرت پروردگار و ریزه کاری که در هر یک از آنها بکار برده است.
2- در بی اعتباری دنیا و فنا و زوال آن.🌹🍀
3- در احوال گذشتگان از نیکان که در این چند روز دنیا به چه مقاماتی دست یافتند.
4- در تصحیح عبادات و از بین بردن شرایط عدم قبول آنها.
5- در منافع اخلاق حمیده و در مضارّ اخلاق رذیله.
6- درباره مرگ و عوالم بعد از آن.🌹🌹
7- در تکمیل مراتب علم وکسب معرفت به حق.
8- درباره زندگی کسانی که الگوی ما هستند، مثل حضرت رسول(ص) و ائمه اطهار (ع).🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀باید توجه داشت که ، فکر نکردن و نیندیشیدن در زندگی، طبق فرمایش قرآن کریم ،رجس و پلیدی را برای آدمی بدنبال دارد. « وَ يَجْعَلُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذينَ لا يَعْقِلُونَ» (یونس، 100) و عکس آن نیز، واقع می شود که هر کس با فکر و اندیشه پیش رود نکات بسیار فرا می گیرد. که او را در راه تزکیه نفس و رسیدن به مقام قرب الهی و دریافت پاداش های او آماده می سازد. همان طور که در آیات و روایات ذیل به آن اشاره شده است.
1- « کَذٰلِکَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَتَفَکَّرُونَ‌ » اين گونه، آيات خود را براى گروهى كه مى‏انديشند، شرح مى‏دهيم! (یونس، 24)
2- « يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآياتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ »(بقره، 266) خدا آیات خود را برای شما چنین بیان می کند؛ باشد که بیندیشید.
3- قال علی علیه السلام: التفکر یدعو إلی البر و العمل به. (مجلسی، 1404 ق، ج 71 : 322)؛ اندیشیدن، آدمی را به کار نیک و انجام دادن آن دعوت می کند.🌹🍀
4- قال علی علیه السلام: لا عباده کالتفکر فی صنعه الله عزّ و جلّ. (مجلسی ، 1404 ق، ج 71 : 324)؛ عبادتی برتر از اندیشیدن در آفرینش الهی نیست.🌹🍀
عبادت واقعي و ارزشمند با تأمل و انديشيدن توأم است و زيباترين پرستش را انسانهای انديشمند و خردمند انجام مي دهند. شب زنده داران عاشق در قيام قعود خويش با «تفكر» به «ذكر» و « تسبيح » خدا پرداخته اين حقيقت را در پهنه هستي به اثبات رساندند كه انديشمندان خردمند، عابد و ذاكر خدايند و پرستشگرانی، متفكرو باخرد. 🌹🍀
قرآن ما را به تفکر درآفرينش آسمانها و زمين و آمد و شد شب و روز« إِنَّ في‏ خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ اخْتِلافِ اللَّيْلِ وَ النَّهارِ لَآياتٍ لِأُولِي الْأَلْبابِ » (آل عمران، 190) و آفرينش روح و جسم انسان « وَ في‏ أَنْفُسِكُمْ أَ فَلا تُبْصِرُونَ» (ذاریات، 21) و بسياري ديگر از مظاهر قدرت و حكمت خدا، تشويق مي کند تا به عظمت خدا و هدف از آفرينش اشياء توجه كنيم و از اين راه پرده غفلت را از جلوی چشم خود كنار زنيم.🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

🌹🌹🌹🍀🍀عوامل تربیت نفس در قرآن 🌹قسمت دوم🌹

۳- عبادت
عبادت، برای ابراز بند گی و اطاعت از خداوند است و می تواند دو نوع باشد.
1- اطاعت از دستورات و فرامین خداوند، نسبت به حلال و حرام و غیره است، که این نوع عبادت به معنی طاعت و فرمانبرداری است و به احتمال قوی، آیه شریفه «إِيَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاکَ نَسْتَعِينُ‌ » نیز، شامل این نوع عبادت می باشد.🌹🍀
2-بنده، نهایت تذلل و خضوع را در مقابل خداوند اظهار نموده و او را از تمام نقائص پاک و به تمام کمالات آراسته بداند. درهمین مورد ،حضرت رسول(ص) فرموده است:" اولین قدم عبادت خداوند، شناخت و ریشه شناخت خداوند ،اعتقاد به وحدانیت اوست."( صدوق،ج1،1378: 12 )🌹🍀🍀
حقیقت عبادت، عبارت از این است که، بنده خود رابا تمام وجود در اختیارپروردگار متعال درآورده و هدفی غیر از رسیدن به قرب الهی، نداشته باشد. هم چنین، مشغول و متوجه خود نیز نباشد، زیرا مقام بندگی با توجه به خود که نتیجه خودخواهی و استکبار است ، سازگار نیست . 🌹🍀شاید تعبیر به "نعبدُ" نیز، اشاره به همین حقیقت باشد که، شخص عبادت کننده خود را جزو جمعیت عبادت کنندگان حساب کرده و محو در آنها ببیند. خداوندمی فرماید: «يا أَيُّهَا النَّاسُ اعْبُدُوا رَبَّكُمُ الَّذي خَلَقَكُمْ وَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ » (بقره،21) ای مردم ، پروردگارتان را که شما و پیشینیانتان را بیافریده است، بپرستید. باشد که پرهیزگار شوید. خداوند درجایی دیگر، هدف اصلی خلقت جن وانس را ،عبادت بیان نموده است. «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ »(ذاریات، 56) زیرا، باکمک عبادت است که انسان رشد پیدا کرده وبه کمال می رسد.🌹🌹
این مسئله درروایات نیز آمده است .قال علی علیه السلام: لا خیر فی عباده لا علم فیها (مجلسی، 1404 ق، ج 78 : 75) عبادتی که خالی از معرفت باشد، خیری در آن نیست. پس، آنچه باعث تربیت ورشد وکمال انسان می شود، باید در بندگی ومعرفت وعبودیت جستجو کرد.🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96

۴- زهد
در مورد استفاده از انواع نعمتها و زینتها، اسلام مانند تمام موارد، حد اعتدال را انتخاب کرده است نه مانند بعضی که می پندارند استفاده از زینتها و تجملات هرچند به صورت معتدل بوده باشد مخالف زهد و پارسایی است و نه مانند تجمل پرستانی که غرق در زینت و تجمل می شوند و تن به هر گونه عمل نادرستی برای رسیدن به این هدف نامعقول انجام می دهند. 🌹🍀برای اینکه بفهمیم زهد داریم یانه ،نشانه آن را خداوند اینگونه بیان می فرما ید: « لِكَيْلا تَأْسَوْا عَلى‏ ما فاتَكُمْ وَ لا تَفْرَحُوا بِما آتاكُمْ وَ اللَّهُ لا يُحِبُّ كُلَّ مُخْتالٍ فَخُورٍ» (حدید، 23) بر آنچه از دستتان می رود اندوهگین نباشید و بدآنچه به دستتان می آید شادمانی نکنید و خدا هیچ متکبر خودستایی را دوست ندارد". هم چنین، رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: بی توجهی به دنیا، برترین عبادت خداوند است .(نوری، 1408 ق، ج 2 : 333)🌹🌹
نویسنده کتاب مراحل اخلاق درقرآن درهمین مورد نوشته اند:"زهد راستین آن است که، انسان نسبت به غیر خدا زاهد یعنی ، بی رغبت ونسبت به خدا راغب باشد و"ماسوی اللّه" رابرای" اللّه" ترک کند. "(جوادی آملی ،ج11 ، 1390: 173)🌹🍀 وقتی انسان بتواند ازبند تعلقات ووابستگیهای این دنیا، خود را رها کند وهمه چیز را فقط درکنارخدا ببیند،آنگاه پر پرواز پیدا کرده ومسیر کمال را با سرعت بیشتری می پیماید.برگرفته از کتاب تربیت نفس در قرآن🌹🌹🌹🍀🍀@sadrasadat96