آموزش رلیاژ (رله و حفاظت)
15.2K subscribers
2.76K photos
798 videos
89 files
4.36K links
آکادمی روژبین
🔹آموزش رلیاژ (رله و حفاظت)
🔹️مدرس: مرتضی حسینی
🔹مشاوره ثبت نام دوره جامع رلیاژ: @rozhbin1395
🔹پشتیبانی: @rozhbin_support
🔹سایت: www.rozhbin.ir
🔹نتایج دوره ها: @natayej_amuzeshha
Download Telegram
🌀معرفی #تجهیزات_پست

🔻#باطری
به مجموعه ای از سلول ها که در آنها فعل و انفعالات الکترو شیمیایی قابل رفت و برگشت صورت می گیرد باطری می گویند که هر سلول متشکل از صفحات مثبت و منفی و ماده ای بنام الکترولیت که محلول از 8 قسمت آب و 3قسمت اسید سولفوریک غلیظ می باشد.

🔻#باطری خانه
محل قرار گرفتن باطري در پست را باطريخانه گويند.

🔻#برقگیر
به منظور حفاظت از شبكه در مقابل اضافه ولتاژها وتخليه آنها به زمين از برق گير استفاده مي شود .اضافه ولتاژهائي كه در شبكه ايجاد مي شوند يا ناشي از عوامل خارجي بوده نظير ساعقه ويا ناشي از اختلالات داخلي سيستم نظير– قطع ناگهان بار-. سوئيچينگ- اتصال كوتاه،عدم تنظيم ريگلاتوري ولتاژ وغيره
.برقگیر در ابتدای پست وطرفين ترانس و در شبکه توزیع در ابتدای خط و در مسیر خط نصب می شود.

❇️ https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💠 #عکس #باطری خانه پست برق

💢 #ارسالی آقای مهندس حسن سلطانی🌺

https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💢معرفی #باطری_خانه در #پست_های_برق(قسمت اول)

🔹سلول سرب- اسیدی

در سالیان متمادی سلول سرب- اسیدی پلانته یا آکومولاتور برای تنها باتری مورد استفاده در باتری خانه ی پست ها بود، اما موقعیت انحصاری آن امروزه در چالش با انواع سلولهای ترکیب مجدد قرارگرفته است.

سلول سرب- اسیدی از یک مخزن شیشه ای یا پلاستیکی تشکیل می شود،‌که درون آن با محلول رقیق اسید سولفوریک (دی الکتریک) پر شده و قطب های مثبت صفحه ای از جنس پراکسید سرب و منفی صفحه ای از جنس سرب در داخل آن غوطه ورند.

یک سلول جدید ازتعدادی صفحات مثبت و منفی تشکیل می شود که هر گروه بویسله یک سیستم به یکدیگر متصل شده اند.

هنگامی که به دو سر ترمینال سلول، مداری متصل می شود،‌سلول شروع به تخلیه می کند و در مدار بسته الکترونها از قطب منفی به قطب مثبت جاری می شوند. در داخل سلول یون های سولفات با بار منفی به طرف سرب می روند و یون های مثبت هیدروژن به طرف صفحه پراکسید سرب رانده می شود. در اثر چنین واکنشی در هر دو صفحه سولفات سرب شکل می گیرد و اسید سولفوریک داخل سلول به آب تبدیل می شود. اگر سلول مجدداً بوسیله یک منبع ولتاژ خارجی شارژ شود، واکنش معکوس شده و صفحات سرب و پراکسید سرب و اسید سولفوریک مجدداً بازیافت می شوند.

زمانی که پروسه ی دشارژ سلول انجام می شود اسید سولفوریک به آب تبدیل شده و وزن مخصوص (SG) الکترولیت افت می کند. بنابراین وزن مخصوص الکترولیت می تواند میزان تخلیه (دشارژ) سلول را نشان دهد.

در دمای 10 یک سلول کاملاً شارژ شده دارای وزن مخصوص (چگالی) حدود 1215 ویک سلول کاملاً دشارژر دارای چگالی حدود 1150 می باشد.

https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💢معرفی #باطری_خانه در #پست_های_برق(ادامه)

🔹مشخصه تخلیه

اگر میزان جریان دشارژ یک سلول پایین باشد (مثلاً برای 10 ساعت یا بیشتر ) ابتدائاً ولتاژ ترمینال سلول به 2 ولت می رسد و مطابق شکل در یک فاصله ی زمانی طولانی افت می کند. در این حالت ولتاژ نامی سلول 2 ولت تعریف می شود. در بریتانیا معمولاً (و نه همیشه) باتریها پستها ولتاژ نامی 110V (55 سلول) و یا 48V (24 سلول) دارند.

باتریهای110V معمولاً در مدار تریپ بریکرها، بستن بریکرها و مدارات حفاظتی استفاده می شود؛ همچنین باتریهای 50 ولتی در تجهیزات مخابراتی، و کنترل استفاده می شوند. در بخشهای زیر ولتاژ باتریها به فرم (110V/48V) نشان داده می شود.

ظرفیت یک باتری یا سلول معمولاً بر حسب آمپر ساعت (Ah) و در میزان کار 10 ساعته بیان می شود.

مثلاً یک باتری یا سلول 250Ah قادر است جریان 25 آمپر را به مدت 10 ساعت بدون آسیب رسیدن به باتری تأمین کند.

برای اینکه یک جریان ثابت 25 آمپری در طول این مدت از باتری دریافت شود باید به تدریج از مقدار مقاومت بار کاسته شود، زیرا با گذشت زمان ولتاژ ترمینال باتری افت می کند. به نظر می رسد تغییر مقاومت بار در عمل ممکن نباشد چون بارهای عملیاتی معمولاً ثابت اند (مثلاً مقاومت اهمی ثابت یک رله) . به هرحال میزان جریان ثابت تخلیه باتری بعنوان اساس منحنی مشخصه های تخلیه توسط سازنده ارائه می گردد.

https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💢معرفی #باطری_خانه در #پست_های_برق(ادامه)

🔹مشخصه منحنی های دشارژ برای یک سلول 250 آمپر ساعتی

أ. در آغاز تخلیه ، ولتاژ ترمینال با افزایش جریان تخلیه کاهش می یابد این به دلیل افت ولتاژ روی مقاومت داخلی سلول باتریهاست.

ب. در پایان تخلیه ،‌ولتاژ ترمیتال با افزیش جریان دشارژ کاهش می یابد. این اشکال توسط سازندگان تهیه می شود تا از آسیب نرسیدن به سلولها اطمینان کافی حاصل شود.

ت. محدوده ی منحنی دشارژ که به وسیله سازنده ارائه می شود از میزان 10 ساعت تا 5 دقیقه را شامل می شود. در خاتمه ی عمل دشارژ با جدا کردن باتری از بار بایستی ولتاژ ترمینال سلول به آهستگی به سطوح 2 ولت برسد.

🔹ملزومات شارژر

اگر یک سلول دشارژ شده مجدداً شارژ شود ولتاژ آن حداکثر تا حدود 2.7V افزایش خواهد یافت (مگر اینکه در عملیات شارژ مجدد به ولتاژ کمتری محدود شده باشد.) هنگامی که عمل شارژ مجدد صورت می گیرد ، صفحات سولفات سرب به صفحات سرب و پراکسید سرب تبدیل می شوند.

ادامه شارژ مجدد، آب را بعنوان بخشی از محلول اسید سولفوریک الکترولیز کرده و گازهای هیدورژن و اکسیژن آزاد می شوند. شارژ اضافی موجب نقصان آب الکترولیت سلول می گردد. در عمل قبل از تکیل تبدیل شیمیایی صفحات به سرب و پراکسید سرب، الکترونیز شروع می شود. فرآیند الکترونیز را تولید گاز(gassing) نیز می نامند و هنگامی که ولتاژ سلول حدود 22 ولت است (121/52.8V) آغاز می شود. ولتاژ ایده آلی که در آن یک سلول باید شارژ شود به طوری که حداقل الکترولیت را از دست دهد و در عین حال در وضعیت سالمی قرار گیرد 2.25V است (123.75/54)

https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💢معرفی #باطری_خانه در #پست_های_برق(ادامه)

🔹باتری شارژرها

به طور کلی باتری شارژرهای مورد استفاده برای شارژ باتری های پلانته در پست فشار قوی بایستی سه هدف زیر را برآورد سازند:

1‌.با بیشترین سرعت ممکن و بدون آسیب رساندن به سلولها، باتری تخلیه شده را شارژ کند.
2‌.با استفاده ازسیستم شارژ شناور به هنگام تغذیه ی بار ثابت ولتاژ باتری را در مقدار 2.25 تثبت کنند
3‌.با شارژ سریع ولتاژ باتری را از ولتاژ 2.2V/cell به حداکثر 2.7V/cell برساند

به منظور اجتناب از آسیب رسیدن به سلول می بایست جریان نهایی شارژ سریع به 5% مقدارظرفیت 10 ساعته ی باتری محدود شود (به طور مثال 7 آمپر برای یک باتری با ظرفیت نام 100Ah) که به این مقدار اصطلاحاً‌ نسبت نهایی گویند. معمولاً شارژرهای مدرن پست ها را با پارامترهایی نظیر محدوده ی تنظیم شارژر شناور و سرعی برای ولتاژ و جریان مشخص کرده اند. با این مشخصه ها امکان تنظیمات محدوده ی جریان و ولتاژ فراهم می شود که این کمیات عبارتند از:
VFLOAT, IFLOAT, VBOOST, IBOOST


https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💢معرفی #باطری_خانه در #پست_های_برق(ادامه)

🔹ظرفیت نامی یک باتری شارژر (جریان خروجی) را معمولاً با مجموع حداکثر جریان ثابت بار و مقدار نسبت نهایی مشخص می سازند. به طور مثال برای یک باتری به ظرفیت 200Ah که بار ثابت 10A را تغذیه می کند ظرفیت شارژر چنین محاسبه می شود:

A24= (200×%7) +10

🔹در مرحله راه اندازی تظیمات محدوده ی ولتاژ و جریان بایستی مطابق مقادیر زیر تنظیم شود:



VFLOAT=123.75/54.0 V (2.25 V / cell)

ماکزیمم جریان ثابت بار IFLOAT=

بین 137.5 و 148.5 ولت یا بین 60 تا 64.8 ولت (2.25 V/cell)= VFLOAT

7درصد ظرفیت 10 ساعته + ماکزیمم جریان ثابت بار = IFLOAT

🔹برای شارژ مجدد یک باتری تخلیه شده بایستی عمل شارژ شناور شروع شود. معمولاً جریان اولیه با مقدار حداکثر جریان ثابت بار آغاز و در همان مقدار نیز محدود می گردد. در بعضی از مراجع و متون توصیه شده که جریان شارژ مجدد به اندازه ی 14% بالاتر از جریان 10 ساعته اختیار شود. (مثلاً‌28Aبرای یک باتری 200Ah) زیرا جریان های بالاتر به طور صد در صد در فرآیند بازیافت صفحات مؤثرنیستند. مادامیکه ولتاژ سلول افزایش می یابد، جریان شارژ افت می کندو هنگامی که ولتاژ به مقدار 2.25 V/cell برسد (123.75/54.0 V)محدودیت مقدار VFLOAT موجب می شود که ولتاژ در همین سطح محدود شود. در این نقطه برای ادامه ی شارژ ، می توان شارژ سریع را انتخاب کرد. در این حال جریان ابتدائاً تا حد IFLOATافزایش می یابد و با افزایش متناظر ولتاژ این جریان رو به کاهش می گذارد تا هنگامی که ولتاژ به محدوده تنظیم شده ی vFLOATبرسد.

🔹برای شارژ یک سلول کاملاً تخلیه شده تا ولتاژ 2.25V/cell،12 ساعت فرصت لازم است و سپس از طریق شارژسریع، ولتاژ به حد 2.27V/cell می رسد که این مرحله نیز به مدت 8 ساعت دیگر طول می کشد.

🔹حالت زیر شارژ

زیر شارژ یا کم شارژ بودن باتری موجب سولفاته شدن صفحات می شود. در واقع سولفاته شدن تغییر شیمیایی صفحات به سولفات سرب است،‌که در هنگام تخلیه باتری اتفاق می افتد. به هر حال اگر باتری به مدت زیادی در سولفاته باقی بماند تبدیل مجدد سولفات سرب به سرب و پراکسید سرب مشکل است در این حالت باتری ضعیف می گردد و ظرفیت خود را از دست می دهد.

سولفاته شدن در ولتاژ سلول (118.25/51.6V)=2.15V شروع می شود؛ پایین تر آمدن ولتاژ از مقدار بالا،‌ سولفاته شدن بدتری را به دنبال دارد. بر روی صفحات سولفاته شده مواد سنگ ریزه ای شکل و سختی تشکیل می شود که در نهایت به رنگ زرد گوگردی در می آیند.

🔹حالت فوق شارژ

چنانچه ولتاژ سلولها به بیشترا ز 2.27V برسد حالت فوق شارژ رخ می دهد (125/54.5V) اثرات سوء شارژ اضافی عبارتند از : مصرف آب بیشتر، آسیب دیدن و انبساط صفحات مثبت رسوب کردن مواد تیره رنگ پراکسید و همچنین رسوب سرب اسفنجی خاکستری رنگ روی صفحات منفی و احتمالاً صفحات مثبت که ، این رسوبات ممکن است باعث اتصال کوتاه موضعی شوند.

🔹شارژ سریع

اگر یک باتری با ولتاژ 2.25 برای مدت زمان طولانی تحت شارژ شناور باشد، در این حال الکترولیت به لایه ای شدن تمایل می یابد به طوری که لایه های مختلفی از الکترولیت باچگالی های متفاوت ایجاد می شود، این پدیده موجب کاهش خروجی باتری به هنگام تغذیه بار خواهد شد. شارژ سریع یا شارژ تقویت شده (BOOST) موجب می شود که در اثر فرآیند ایجاد گاز داخل الکترولیت تلاطم ایجاد گردد و طبقات الکترولیت با هم مخلوط شوند.

🔹یک برنامه شارژ سریع می تواند شامل موارد زیر باشد:

1‌.هر چهارسال یکبار برای خنثی کردن اثر لایه به لایه شدن الکترولیت

2‌.هر گاه باتری به مقداری بیش از 20 درصد آمپر ساعت نامی تخلیه گردد،‌به منظور مقابله با اثرات مخرب سولفاته شدن.

3‌.هر گاه باتری به مدت بیش از دو ماه به حالت مدار باز رها شده باشد. در محاسبه ای محافظه کارانه برای هر ماه 4 درصد خودبخود منظور می شود.

https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💢معرفی #باطری_خانه در #پست_های_برق(ادامه)

🔹ایمنی

در طول شارژ باتری گاز هیدروژن و اکسیژن تولید می شود، که تجمع این گازها خطر بالقوه ای ایجاد می کند. در صورتیکه جرقه به مخلوط هیدروژن – اکسیژن برسد انفجار ایجاد خواهد شد.

برای جلوگیری از چنین خطری لازم است قبل از انجام هر کاری روی باتری ها، باتری خانه به طور مناسبی تهویه شود ، درپوشهای هر سلول برداشته شود. و به وسیله هیدورمتر به داخل آن هوا دیده شود تا گاز هیدورژن و اکسیژن خارج شود. هیچ شعله یا جرقه ای در نزدیکی باتریها نباید ایجاد شود.

🔹روش زمین کردن باتریهای 110 ولتی

دو روش اصلی باری زمین کردن باتری وجود دارد، سیستم بایاس باتری وسیستم زمین مرکزی باتری .

درسیستم بایاس باتری یک ولتاژ DC حدوداً 30 ولتی از AC با کمک ترانسفورماتور ایزوله کننده دریافت می شود و خروجی آن به قطب مثبت باتری وصل می شود. اشکال چنین سیستمی این است که در برابر اتصال زمین ایجاد شده روی قطب های مثبت و منفی حساسیت های متفاوتی دارد. همچنین قطب منفی نسبت به زمین 155V اختلاف پتانسیل دارد بنابراین اگر شخصی سهواً قطب منفی را لمس کند شوک نسبتاً شدیدی را به او وارد خواهد شد.

🔹واضح است که تمام تجهیزات نسبت به زمنی یک پتانسیل منفی دارند بنابراین از خوردگی تجهیزات بعلت واکنش های الکترولیتی جلوگیری می شود. علیرغم این مزیت، سیستم بایاس باتری به دلیل زیر ضعف هایی دارد:

1‌.تجهیزاتی مانند رله ها و امثال آن معمولاً مستقیماً به قطب منفی باتری متصل می شود و نه به قطب مثبت آن؛ بنابراین بسیار کم تحت تأثیر خوردگی قرار می گیرند.

2‌.با توجه به اینکه رله ها و تجهیزات داخل اتاق رله معمولاً گرم نگه داشته می شود و تهویه می گردند لذا رطوبت که عاملی لازم برای واکنش الکترولیتی است مقدارخیلی کمی دارد وبنابراین یک عامل اصلی خوردگی وجود خارجی نخواهد داشت.

3‌.ظرفیت خازنی سیم بندی های متصل به قطب منفی نسبت به زمین در ولتاژی به مقدار 155V نسبت به زمین باقی می ماندو در صورت ایجاد اتصال زمین ، بین یک کنتاکت تریب و یک رله تریپ موجب تخلیه خازنی از طریق رله تریپ خواهد شد و عملکرد ناخواسته ای را در پی خواهد داشت. این وضعیت به واسطه ی ولتاژ 155V کامل در باتری و نیز ولتاژ بایاس باتری تشدید می شود و یک جریان مداول چرخشی را در مدار معیوب پدید می آورد.

4‌.سیستم زمین مرکزی در عمل خوردگی نامعقولی را از خود نشان نمی دهند.

این سیستم به طور یکسانی نسبت به خطاهای قطب مثبت و منفی حساسیت دارد ، به طور نمونه می تواند اتصال زمین قطبها را تا مقدار 50 کیلو اهم مشخص کند. در واقع این سیستم هیچیک از اشکالات سیستم بایاس باتری را ندارد.

🔹زمین کردن سیستم باتری 48ولت

این حالت تجربه سیستم تجهیزات مخابراتی یعنی زمینی کردن قطب مثبت می باشد. در این سیستم یک فیوز روی قطب مثبت قرارداده می شود.

https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💢معرفی #باطری_خانه در #پست_های_برق(ادامه)

🔹سیستم نشان دهنده آلارم باتری

علاوه بر رله آشکار کننده اتصال زمین، یک سیستم نشان دهنده آلارم مناسب باتری برای یک پست انتقال دارای مشخصات زیر خواهد بود:

1.رله آلارم کاهش ولتاژ : که اساساً برای اشکال در شارژر مورد نیاز می باشند. تنظیم چنین رله ای بطور نمونه مقدار (118/51.6V) 2.15V/cell می باشد که در واقع این مقدار ولتاژی است که در آن سولفاته شدن آغاز می شود.

2‌.رله آلارم ولتاژ اضافی : این رله نیز برای نشان دادن اشکال در شارژر می باشد به طور نمونه این رله برای ولتاژ (128/55.6V) 2.32V/cell تنظیم می شودکه مقدار ولتاژی است که در آن تولید و از دست رفتن الکترولیت آغاز می شود.

3‌.رله ی آلارم باز شدن مدار باتری: این واحد ، پالسی را برای اندازه گیری مقاومت داخلی باتری تزریق می کند و در صورتیکه مقاومت ازمقدار حدود 1 اهم تجاوز کند آلارمی را در خروجی خود ظاهر می سازد.

https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A
💢معرفی #باطری_خانه در #پست_های_برق(ادامه)

🔹سلولهای ترکیب مجدد

در اواسط دهه 1980 برای باتریهای سرب- اسیدی یک جایگزین عرضه گردید که به نام باتریهای ترکیب مجدد معروف شدند.

استاندارد BS 6290 این باتری را چنین توصیف می کند: باتری سرب- اسیدی که آب بندی شده و دریچه ای قابل تنظیم دارد و اصطلاحاً به باتری آب بندی شده (sealed cell) معروف است.

همانطور که قبلاً توضیح داده شد باتری های سرب – اسیدی در حال شارژ شدن اکسیژن و نیدروژن آزاد می کنند. در باتریهای آب بندی شده این اکسیژن و نیدروژن مجدداً با هم ترکیب شده و تشکیل آب می دهند . بنابراین در ای حالت برعکس باتری های سرب – اسیدی الکترولیت کسر نمی شود. الکترولیت موجود در باتریهای آب بندی شده در داخل یک جداکننده از جنس فایبرگلاس اسفنجی شکل نگهداری می شود و بنابراین حتی اگر ظرف آن شکسته شود الکترولیت به بیرون ریخته نمی شود. این نوع باتری کاملاً آب بندی شده است و فقط دارای ی سوپاپ اطمینان است که اگر فشار داخلی از حد تنظیم تجاوز نماید، گاز جمع شده به اتمسفر تخلیه می شود.

در بیشتر انواع باتری، معمولاً 6 عدد سلول در داخل یک محفظه قرار داده می شوند و یک بلوک واحد را تشکیل می دهند که ولتاژ نامی آن می باشد. در یان حال برای اینکه ولتاژ نامی معادل 110V باتری های پلانته (سرب- اسیدی) را داشته باشیم بایستی 9 بلوک را سری کنیم و برای باتری با ولتاژ نامه معادل 48V سری کردن چهاربلوک کافی است.

گرچه ولتاژ نامی باتریهای آب بندی شده قدری کمتر از باتریهای پلانته (سرب- اسیدی) است، اما پروفیل ولتاژ بهتری در جریان دشارژ یکسان دارد.

🔹برای شارژ این باتریها ولتاژ شارژ شناور 2.27V/cell توصیه می شود و رنج قابل قبول آن 2.24-2.28V/cell می باشد بنابراین ولتاژ بنابراین ولتاژ باتری ها نیز برابر خواهند بود با :

برای باتری معادل 110 ولت نامی = ولتاژ شناور

برای باتری معادل 48 ولت نامی = ولتاژ شناور

تنظیم آلارم کاهش ولتاژ بایستی برابر باشد.

🔹برخلاف باتریهای پلانته (سرب- اسیدی)، در این نوع باتریها حالت شارژ سریع وجود ندارد. مزایای نسبتی باتریهای آب بندی شده عبارتند از :

1. نسبتاً نیاز به نگهداری و سرویس و سرریز الکتورلیت ندارند.

2. از نظر اندازه و ابعاد از باتریهای پلانته بسیار کوچکترند.

3. عمر تخمینی بین 10 تا 15 سال دارند، در حالیکه عمر باتریهای 30-20 سال شد.

4. در مقایسه با باتریهای پلانته معمولی قیمت ارزانتری دارند.

https://telegram.me/joinchat/BayUoj-nwoTB4ChK28FH9A