ВЛАДИКАВКАЗУ - 240

Владикавказ в Цикле "Исторические курорты России" на канале "КУЛЬТУРА".

https://smotrim.ru/video/2740395

ПРИГЛАШАЕМ НА ВЫСТАВКУ!

РДНТ В ЭФИРЕ САПА МЕДИА
В гостях проекта «Одной левой» Залина Налдикоева.

🎙Заслуженный работник культуры РСО-Алания, радиоведущая и специалист Отдела нематериального культурного наследия Республиканского дома народного творчества обсудила с Зауром Фарниевым вопросы сохранения традиций в осетинском обществе.
Это первый стрим проекта на осетинском языке.

https://t.me/sapa_15/2464
СЛУШАЕМ!
👇👇👇

Запись эфира проекта «Одной левой» с Залиной Налдикоевой

🔻Заур Фарниев и специалист Отдела нематериального культурного наследия Республиканского дома народного творчества обсудили вопросы сохранения традиций в современном осетинском обществе.

📄 Для тех, кто не успел послушать разговор в прямом эфире, публикуем запись стрима. Таймкоды для вашего удобства:

00:50 Залинæ йæ кусты тыххæй
02:05 Кувæндæтты реестр
04:20 Ирыстоны объекттæ Уæрæсейы антологийы
08:15 Ирон сфæлдыстад социалон фæзты
11:10 Бузныг Сæлбиты Дианæйæн
14:00 Хаутаты Къостайы Ирон къæлиндар
15:30 Кæрæдзийы хъуамæ бамбарæм
16:50 Алантæ, Сталин æмæ ирон бæрæгбæттæ
21:47 Тохсырты Вадим сывæллæттæ ирон æвзаг цæуылнæ зонынц уый тыххæй
33:15 Сæлбиты Дианæ цæуыл йæ зæрдæ дары
https://t.me/sapa_15/2464

ДОНЫСКЬÆФÆН / КРЕЩЕНИЕ

ОСЕТИНСКИЙ КАЛЕНДАРЬ. ИРОН БÆРÆГБÆТТÆ
ДОНЫСКЬÆФÆН / КРЕЩЕНИЕ

Зымæджы хурхæтæнты бæрæгбонимæ баст архæйдтытæн къæлиндары нымадæй стыр у сæ ахадындзинад. Уыцы архайдтытæ фыццаджыдæр æххæст кодтой æрвон буæртты хæстæ, Хур, Мæй æмæ стъалытæй æххуыс райсын. Гъе, уымæ гæсгæ зымæджы циклмæ хауынц, сæ арæзтмæ гæсгæ æмхуызон чи сты, ахæм бæрæгбæттæй дзæвгар.

Ногбонтæй æхсæз боны фæстæдæр ирæттæ нысан кæнынц Доныскъæфæн.
Аразынц æй чырыстон бæрæгбон «Крещение Христово»-имæ иу рæстæг. Ног нымадмæ гæсгæ йын къæлиндары снысан кодтой 19 январ.

Уыцы бон-иу сæударæй хæдзары кæстæр чындз, кæнæ сæ чызг, уыдон не сты, уæд саби лæппу, ацыдысты дон хæссынмæ. Дондзау-иу йемæ ахаста дедатæ æмæ басылтæ, цыхты кæнæ сойы къæррт, хоры нæмгуытæ, зад тыппырон. Доны зæдтæм кувгæйæ-иу донмæ æппæрста дедатæй саст хæйттæ, арæхдæр-иу сын ныппæрста сæ сæртæ, цыхты æмæ сойы къæрттытæ æмæ чъирийы къæбæртæ.

Ахæм нывондæгтæ
æрхæссыны фæстæ бинонтæ афæдзы дæргъы хъуаг ницæмæй æййафдзысты, зæгъгæ-иу нымадтой. Уыдæттæ кодтой æнæдзургæйæ. Дондзау куы æрбаздæхт, уæд-иу бинонты райхъал кодта афтæ дзургæйæ: «Сыстут, æрбахастон уын мыдау адджын æмæ сойджын дон». Иууылдæр  дæр-иу сыстадысты, ногхаст донæй-иу сæхи ныхсадтой æмæ-иу сын дондзау чъирийы хæйттæ байуæрста. Ратта сын-иу, доны зæдтæн кæй сæртæ аппæрста, уыцы дедатæ дæр.
Ай-гъай дæр, уыцы дон уыди æппæты хуыздæр, кувинагау сыгъдæг. Уый уыди удтæ сыгъдæггæнæг, æппæт хорзæхтæй хайджын кæнæг, адæмæй, фосæй, дзаумайæ — алкæй дæр æмæ алцы дæр фæрнæйдзаг кодта. Гъе, уымæ гæсгæ алы хæдзар дæр тырныдта, цæмæй уыцы æвæджиауы нуазинагæй рæвдздæр æрбахæссой, уымæ. Уыцы бæрæгбон Доныскъæфæн дæр, æвæццæгæн, уымæн схуыдтой.

На шестой день после Ног бон (Нового года) осетины устраивали праздник Доныскъæфæн.
Ранним утром из каждого дома к реке идёт женщина и приносит жертву дочерям водного владыки Донбеттыра. В качестве жертвоприношения выступало обрядовое печенье "дедата", испеченное в виде фигурок людей и животных. В воду также опускали кусочки жира, сыра, пшеничные и кукурузные зёрна.

Принесенная в этот день из реки вода считалась святой и целебной. На этой воде замешивали тесто для выпечки обрядовых пирогов. По мере расходования воды её разбавляли, чтобы хватило до следующего праздника.