Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'atlar (dict).  Lug'atlar figurali (jingalak) qavs ichida joylashgan kalit va qiymatlardan tashkil topgan tartiblanmagan obektlar to'plami.Lug'atlar ro'yxatga o'xshaydi.Lug'atni ro'yxatdan asosiy farqlari lug'atda  kalit va qiymatlar ikki nuqta : bilan…
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari
Key: kalit2 - Value: qiymat2
qiymat1
Xotiradan egallangan joy hajmi: 216 bayt
None
Xotiradan egallangan joy hajmi: 48 bayt
@pythonuz
  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}
#Lug'at nusxasini qaytaradi.
print(d.copy())
{'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}#Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.
print(d.get('kalit'))
Noneprint(d.get('kalit1', 1))
qiymat1#Kalit va qiymatlarni qaytaradi.
print(d.items())
dict_items([('kalit1', 'qiymat1'), ('kalit2', 'qiymat2')])for x, y in d.items():
    #print(f"Key: {x} - Value: {y}")
Key: kalit1 - Value: qiymat1Key: kalit2 - Value: qiymat2
#Lug'atdagi kalitlarni qaytaradi.
print(d.keys())
dict_keys(['kalit1', 'kalit2'])#Lug'atdagi qiymatlarni qaytaradi.
print(d.values())
dict_values(['qiymat1', 'qiymat2'])#Lug'atdan kalitni o'chiradi va qiymatini qaytaradi. Popni ishlatishdan ehtiyot bo'ling
print("Xotiradan egallangan joy hajmi: " + str(d.__sizeof__()) + " bayt")
print(d.pop('kalit1'))
print("Xotiradan egallangan joy hajmi: " + str(d.__sizeof__()) + " bayt")
Xotiradan egallangan joy hajmi: 216 baytqiymat1
Xotiradan egallangan joy hajmi: 216 bayt
#Lug'atdan kalitni o'chiradi
d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}
del d['kalit1']
{'kalit2': 'qiymat2'}print(d)
{'kalit2': 'qiymat2'}#Lug'atdagi oxirgi kalitni o'chiradi, kalit va qiymatini qaytaradi.
print(d.popitem())
('kalit2', 'qiymat2')print(d)
{'kalit1': 'qiymat1'}#pop funksiyasidan foydalanganda kalit va qiymatlar o'chiriladi lekin kompyuter xotirasidan ajratilgan (bayt) joy kamaymaydi.Xotiradan joyni bo'shatish uchun clear() funksiyasidan foydalansih kerak.
#Lug'atni tozalaydi.
print("Xotiradan egallangan joy hajmi: " + str(d.__sizeof__()) + " bayt")
print(d.clear())
print("Xotiradan egallangan joy hajmi: " + str(d.__sizeof__()) + " bayt")
Xotiradan egallangan joy hajmi: 216 baytNone
Xotiradan egallangan joy hajmi: 48 bayt
#Agar kalit lug'atda mavjud bo'lsa qiymatini qaytaradi.
print(d.setdefault('kalit2'))
qiymat2print(d)
{'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}#Agar kalit lug'atda mavjud bo'lmasa va qiymat ko'rsatilmagan bo'lsa None ni qaytaradi, kalitga bo'sh qiymat None berilib lug'atga qo'shiladi.
print(d.setdefault('kalit3'))
None
print(d)
{'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2', 'kalit3': None}#Agar kalit lug'atda mavjud bo'lmasa va qiymat ko'rsatilgan bo'lsa qiymatini qaytaradi va lug'atga qo'shadi.
print(d.setdefault('kalit3', 'qiymat3'))
qiymat3print(d)
{'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2', 'kalit3': 'qiymat3'}#Lug'atga yangi kalit qiymatlarni qo'shadi yoki qiymatlarini o'zgaradi.
d.update({'qiymat4': "kalit4"})
print(d)
{'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2', 'qiymat4': 'kalit4'}d.update({'qiymat4': "kalit5"})
print(d)
{'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2', 'qiymat4': 'kalit5'}@pythonuz
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
print(d.clear(()))
  print(d.clear(()))
Anonymous Quiz
    25%
    kalit1
      
    26%
    2
      
    32%
    None
      
    17%
    TypeError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
print(d.clear())
  print(d.clear())
Anonymous Quiz
    23%
    qiymat1
      
    30%
    None
      
    30%
    SyntaxError
      
    17%
    TypeError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
d.update(d.copy())
print(a)
  d.update(d.copy())
print(a)
Anonymous Quiz
    39%
    'kalit1': 'qiymat1', 1: 2, 'kalit1': 'qiymat1', 1: 2
      
    32%
    'kalit1': 'qiymat1', 1: 2
      
    11%
    None
      
    19%
    NameError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
d.update(d.copy())
print(d)
  d.update(d.copy())
print(d)
Anonymous Quiz
    18%
    {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
      
    51%
    {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2, 'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
      
    18%
    None
      
    14%
    TypeError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
print(d.get('kalit'))
  print(d.get('kalit'))
Anonymous Quiz
    35%
    qiymat1
      
    25%
    kalit1
      
    18%
    None
      
    23%
    KeyError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
print(d.get('kalit1'))
  print(d.get('kalit1'))
Anonymous Quiz
    35%
    qiymat1
      
    27%
    kalit1
      
    21%
    None
      
    17%
    KeyError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
for x, y in  {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}.items():
print(x); break
  print(x); break
Anonymous Quiz
    25%
    kalit1
      
    41%
    kalit1 1
      
    19%
    None
      
    16%
    Error
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
for x, y in  {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}.items():
print(x)
  print(x)
Anonymous Quiz
    18%
    2
      
    40%
    qiymat1 2
      
    32%
    kalit1 1
      
    10%
    None
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
print(d.keys())
  print(d.keys())
Anonymous Quiz
    21%
    ['kalit1', 1]
      
    37%
    dict_keys(['kalit1', 1])
      
    33%
    dict_keys(['qiymat1', 2])
      
    9%
    None
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
print(d.values())
  print(d.values())
Anonymous Quiz
    15%
    dict_keys(['kalit1', 1])
      
    53%
    dict_values(['qiymat1', 2])
      
    19%
    None
      
    14%
    TypeError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
var = d.update({3:4})
print(var)
  var = d.update({3:4})
print(var)
Anonymous Quiz
    40%
    {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2, 3:4}
      
    27%
    {3:4}
      
    15%
    None
      
    17%
    SyntaxError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2}
d.update({3:4})
print(d)
  d.update({3:4})
print(d)
Anonymous Quiz
    38%
    {'kalit1': 'qiymat1', 1: 2, 3:4}
      
    26%
    {3:4}
      
    24%
    None
      
    13%
    NameError
      
    
  Python dasturlash maktabi
Ⓜ️ Lug'at funksiyalari va uslublari  d = {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Lug'at nusxasini qaytaradi. print(d.copy()) {'kalit1': 'qiymat1', 'kalit2': 'qiymat2'}  #Kalitning qiymatini qaytaradi, agar kalit mavjud bo'lmasa bo'sh qiymat None ni qaytaradi.…
d = {'kalit1': 'qiymat1', 1:2}
d.update({1: 'qiymat1'})
print(d)
  d.update({1: 'qiymat1'})
print(d)
Anonymous Quiz
    20%
    {'kalit1': 'qiymat1', 1:2}
      
    36%
    {'kalit1': 'qiymat1', 1: 'qiymat1'}
      
    32%
    {'kalit1': 'qiymat1', 1:2, 1: 'qiymat1'}
      
    13%
    None
      
    
  Python dasturlash maktabi
⭕️ 3-bo'lim "Nazorat tarkibi" —————————————  Ⓜ️ "if" va "elif" operatorlari  Biror shart bajarish uchun if operatorlaridan foydalanishingiz mumkin va shart operatori deyarli barcha dasturlarda ishtirok etadi. Shart operatori 3 qismdan iborat (if, elif, else).…
Ⓜ️ To'plam.
To'plam - takrorlanmaydigan va tartiblanmagan ma'lumotlar saqlaydigan ma'lumot turi.
To'plamdan takrorlanmaydigan ma'lumotlarni saqlash uchun foydalaniladi.
Jingalak qavs yoki set() funksiyasi yordamida to'plamni tuzish mumkin.
Bo'sh bo'lmagan to'plamni set funksiyasi yordamida tuzish tavsiya etilmaydi.
Warning: Function call can be replaced with set literal
Lu'gat va to'plam jingalak qavslar ichida joylashadi. Bo'sh to'plamni lug'atdan farqlash uchun set() funksiyasi yordamida tuzish tavsiya etiladi.
To'plamda ro'yxat, to'plam yoki lug'at kabi o'zgaruvchan elementlar bo'lishi mumkin emas.
@pythonuz
  To'plam - takrorlanmaydigan va tartiblanmagan ma'lumotlar saqlaydigan ma'lumot turi.
To'plamdan takrorlanmaydigan ma'lumotlarni saqlash uchun foydalaniladi.
toplam = {'pythonuz', 'pythonuz', 1, 2, 1, 1}
print(toplam)
{'pythonuz', 2, 1}Jingalak qavs yoki set() funksiyasi yordamida to'plamni tuzish mumkin.
literal = {'pythonuz', 'phpuz', 'mqluz'}
print(literal)
{'phpuz', 'pythonuz', 'mqluz'}Bo'sh bo'lmagan to'plamni set funksiyasi yordamida tuzish tavsiya etilmaydi.
set_funksiyasi = set([1, 2, 3, 4, 'a', 'b'])
print(set_funksiyasi)
{1, 2, 3, 4, 'b', 'a'}Warning: Function call can be replaced with set literal
Lu'gat va to'plam jingalak qavslar ichida joylashadi. Bo'sh to'plamni lug'atdan farqlash uchun set() funksiyasi yordamida tuzish tavsiya etiladi.
none = set()
print(none)
set()To'plamda ro'yxat, to'plam yoki lug'at kabi o'zgaruvchan elementlar bo'lishi mumkin emas.
@pythonuz