Python (oʻqilish Piton) — bu umumiy-maqsadli dasturlash uchun keng tarzda foydalaniladigan yuqori darajali dasturlash tili. Dasturlash tili  Guido van Rossum  tomonidan yaratilgan va birinchi marta 1991 yilda foydalanib koʻrilgan.

Python har xil platformalar uchun yozilgan masalan Windows, Linux, Mac OS X, Palm OS, Mac OS vahokazo. Python Microsoft.NET  platformasi uchun yozilgan realizatsiyasi ham bor uni nomi IronPython.
@uz_python 💡

📹 PYTHON DASTURLASH TILI HAQIDA! →
👤 #YOUNG_PROGERS →

@uz_python : 📹360p

https://t.me/joinchat/AAAAAE_s-1Y-4RF7zEI09g

Biz Pythonda nima qila olishimiz mumkin?

🔹Tizimli dasturlash
🔹GUI
🔹Internet skriptlari
🔹Komponentlarni integratsiyasi
🔹Ma'lumotlar bazasini dasturlash
🔹Tez prototiplash
🔹Raqamli va ilmiy dasturlash
🔹Va yana: O'yinlar, rasmlar, ma'lumotlar konstruktsiyalari, robotlar, Excel ...

@uz_python

​Python muhitini ishga tushirish uchun qilishimiz kerak bólgan ishlar.
1. Python.org saytidan ózimizning operatsion sistemaga mos python muhitini yuklab olamiz va o'natamiz.
2. Buyruqlar oynasini ochamiz ( command window)
3. python buyruğini kiritib "Enter"ni bosamiz. ( Mac va Windows uchun, Ubuntu uchun esa "python3" buyruğini kiritamiz)
4. Agar siz natijada (>>>) belgisini olsangiz. Siz python muhitini ishga tushirdingiz.

🐍 @uz_python

Demak Bugun fayllar bilan ishlashni o'rganamiz 📂

🐍 @uz_python

Fayllar bilan ishlash 📂📁

Fayllarni ochish
Fayllaarni yopish
Fayllar rejimlari(dostup)
Fayllarga yozish
Fayldan o’qish
Fayldagi ko’rsatkichning joyi
Faylga qo’shish

Python 🐍

Demak boshladik
1-Masala ✅

Butun qiymat qaytaruvchi DigitN(K,N) funksiyasini hosil qiling. (K>0) Funksiya K ning raqamlari N- raqamini qaytarsin. Agar K soni Ndan kichik bo'lsa, -1 qaytarsin funksiya orqali K1, K2, K3 sonlarning n- raqami aniqlansin.

Javoblar: @heart_without_love ga yuborilsin ✅
Eng birinchi va to'g'ri yechgan 3ta odam kanalda e'lon qilinadi va optimal yechim kanalga tashlanadi ✅

🐍Python

​#kirish

🐍Python Introduction

🐍Python nima?

Python mashhur dasturlash tili. U Guido van Rossum tomonidan yaratilgan va 1991 yilda chiqarilgan.

Buning uchun ishlatiladi:
-veb-ishlab chiqish (server tomoni),
-dasturiy ta'minotni ishlab chiqish,
-matematika,
-tizim skriptlari.

🐍Python nima qila oladi?

🛠Python-dan veb-ilovalarni yaratish uchun serverda foydalanish mumkin.
🛠Python ish oqimlarini yaratish uchun dasturiy ta'minot bilan bir qatorda ishlatilishi mumkin.
🛠Python ma'lumotlar bazasi tizimlariga ulanishi mumkin. U shuningdek fayllarni o'qishi va o'zgartirishi mumkin.
🛠Python katta ma'lumotlarga ishlov berish va murakkab matematikani bajarish uchun ishlatilishi mumkin.
🛠Python-dan tez prototiplash yoki ishlab chiqarishga tayyor dasturiy ta'minotni ishlab chiqish uchun foydalanish mumkin.

Nima uchun Python?

🛠Python turli platformalarda ishlaydi (Windows, Mac, Linux, Raspberry Pi va hk).
🛠Python ingliz tiliga o'xshash oddiy sintaksisga ega.
🛠Python dasturchilarga boshqa ba'zi dasturlash tillariga qaraganda kamroq satrlar bilan dasturlarni yozishga imkon beradigan sintaksisga ega.
🛠Python tarjimon tizimida ishlaydi, ya'ni kod yozilgan zahoti bajarilishi mumkin. Bu prototiplash juda tez bo'lishi mumkinligini anglatadi.
🛠Pythonni protsessual usul, ob'ektga yo'naltirilgan usul yoki funktsional usul bilan davolash mumkin.

Bilish yaxshi 👨‍💻

🗓Python-ning eng so'nggi yangi versiyasi bu Python 3 bo'lib, biz ushbu darslikda foydalanamiz. Biroq, Python 2, xavfsizlik yangilanishlaridan tashqari boshqa narsalar bilan yangilanmasa ham, baribir juda mashhur.
🗓Ushbu darslikda Python matn muharririda yoziladi. Python-ni Thonny, Pycharm, Netbeans yoki Eclipse singari Integratsiyalashgan rivojlanish muhitida yozish mumkin, ular Python fayllarining katta to'plamlarini boshqarish uchun foydalidir.

🐍Python Sintaksisi boshqa dasturlash tillariga nisbatan

🗓Python o'qish uchun yaratilgan va matematikaning ta'siri bilan ingliz tiliga o'xshash jihatlarga ega.
🗓Python boshqa dasturlash tillaridan farqli o'laroq, nuqta-vergul yoki qavslarni ishlatadigan buyruqni bajarish uchun yangi qatorlardan foydalanadi.
🗓Python bo'sh joydan foydalanib, belgilarni belgilashga asoslanadi; masalan, ko'chadan, funktsiyalar va sinflar doirasi. Buning uchun boshqa dasturlash tillari ko'pincha jingalak qavslardan foydalanadi.

🐍 Python

​#Py

🐍Python Sintaksisi

🐍Python sintaksisini bajaring:
Oldingi sahifada bilib olganimizdek, Python sintaksisi to'g'ridan-to'g'ri buyruq satriga yozish orqali bajarilishi mumkin:

``>>> print("Salom, Dunyo!")
Salom, Dunyo!

cmd (Command Line) da .py faylni ishga tushurish:



C:\Users\Admin\python fayl_nom

i.py 

🐍Python belgisi
Shartnoma kod qatorining boshidagi bo'shliqlarni anglatadi.

Boshqa dasturlash tillarida kodni kiritish faqat o'qish uchun mo'ljallangan,
Pythonda yozuvni ajratish juda muhimdir.

Python kod blokini ko'rsatish uchun indentatsiyadan foydalanadi.

#Example
if 5 > 2:
print("Besh ikkidan katta!")

Shartnomani tashlab qo'ysangiz Python sizga xato qiladi:

❌
if 5 > 2:
print("Besh ikkidan katta!")

bu yerda print operatoridan oldin kamida bitta bo'sh joy bo'lishi kerak!

if 5 > 2:
print("Besh ikkidan katta!")
if 5 > 2:
print("Besh ikkidan katta!")

Bitta kod blokida bir xil miqdordagi bo'sh joylardan foydalanish kerak, aks holda Python sizga xato beradi:

❌
if 5 > 2:
print("Besh ikkidan katta!")
print("Besh ikkidan katta!")
bu kod xatolik beradi !

🐍 Python

​🐍 Python Kommentariyasi(Sharh)

Sharhlardan Python kodini tushuntirish uchun foydalanish mumkin.

Kodni o'qilishi uchun sharhlardan foydalanish mumkin.

Kodni sinab ko'rishda izohlar bajarilishini oldini olish uchun ishlatilishi mumkin.

Sharh yaratish

Sharhlar # bilan boshlanadi va Python ularga e'tibor bermaydi:

Masalan:
#Bu komment yoziladigan qism
``print("Salom, Dunyo!")

Sharhlar satr oxirida joylashtirilishi mumkin va Python satrning qolgan qismiga e'tibor bermaydi:

print("Salom, Dunyo!") #Salom, Dunyo! so'zi ekranga chiqadi

Kodni tushuntirish uchun sharhlar matn bo'lishi shart emas, undan Python-ning kodni bajarishini oldini olish uchun foydalanish mumkin:


#print("Salom, Dunyo!")
print("Welcome")

Ko'p qatorli sharhlar

Python aslida ko'p qatorli sharhlar uchun sintaksisga ega emas.
Ko'p qatorli sharh qo'shish uchun har bir qator uchun # belgini kiritish mumkin:


`
#bu
#yerda
#sharhlar yoziladi
print("Salom, Dunyo!")

Yoki, siz o'ylagandek emas, ko'p qatorli simlardan foydalanishingiz mumkin.

Python o'zgaruvchiga tayinlanmagan satrlarning asl mazmunini e'tiborsiz qoldirganligi sababli, kodingizga ko'p qatorli (uchta qo'shtirnoq) qo'shishingiz va sharhingizni uning ichiga qo'yishingiz mumkin:


"""
Bu sharh

yozilgan

faqat bitta qatordan ko'proq
"""
print("Salom, Dunyo!")

O'zgaruvchiga satr tayinlanmagan ekan, Python kodni o'qiydi, lekin keyin uni e'tiborsiz qoldiradi va siz ko'p qatorli sharh yozganingizni tushunadi.

🐍 Python

​🐍 Python O'zgaruvchilar
1-qism

O'zgaruvchilarni yaratish
O'zgaruvchilar ma'lumotlar qiymatlarini saqlash uchun idishlardir.

Boshqa dasturlash tillaridan farqli o'laroq, Python o'zgaruvchini e'lon qilish buyrug'iga ega emas.

O'zgaruvchi birinchi marta unga qiymat bergan paytingizda yaratiladi.

Masalan:
x = 5
y = "John"
print(x)
print(y)

O'zgaruvchilarni biron bir turdagi e'lon qilish shart emas va ular o'rnatilgandan keyin ham turini o'zgartirishi mumkin.

x = 4
# x ning tipi int
x = "Sally"
# x endi str tipida
print(x)

String o'zgaruvchilari bitta yoki ikki tirnoq yordamida e'lon qilinishi mumkin:


x = "Jon"
# bilan bir xil
x = 'Jon'

O'zgaruvchan ismlar


O'zgaruvchi qisqa nomga ega bo'lishi mumkin (masalan, x va y) yoki ko'proq tavsiflovchi nom (yosh, karnay, total_volume). Python o'zgaruvchilar uchun qoidalar:
O'zgaruvchan nom harf yoki pastki belgidan boshlanishi kerak
O'zgaruvchi nom raqam bilan boshlanmaydi
O'zgaruvchi nom faqat alfa-raqamli belgilar va pastki chiziqlardan iborat bo'lishi mumkin (A-z, 0-9 va _)
O'zgaruvchan nomlar katta-kichiklikni hisobga oladi (yosh, Yosh va YOSH uch xil o'zgaruvchidir)


#O'zgaruvchan nomlar:
myvar = "John"
my_var = "John"
_my_var = "John"
myVar = "John"
MYVAR = "John"
myvar2 = "John"

#Noqonuniy o'zgaruvchan nomlar:
2myvar = "John"
my-var = "John"
my var = "John"

☀️☀️☀️O'zgaruvchan nomlar katta-kichikligini hisobga olish kerakligini unutmang ☀️☀️☀️

🐍 Python

​⁠🐍 Python O'zgaruvchilar

2-qism

Bir nechta o'zgaruvchiga qiymat berish

Python sizga bir qatorda bir nechta o'zgaruvchiga qiymatlarni belgilashga imkon beradi:
x, y, z = "Orange", "Banana", "Cherry"
print(x)
print(y)
print(z)

Va bitta satrda bir nechta o'zgaruvchiga bir xil qiymatni belgilashingiz mumkin:
x = y = z = "Orange"
print(x)
print(y)
print(z)

Chiqish o'zgaruvchilari

Python print bayonoti ko'pincha o'zgaruvchini chiqarish uchun ishlatiladi.
Ikkala matn va o'zgaruvchini birlashtirish uchun Python + belgisini ishlatadi:

x = "awesome"
print("Python is " + x)

Siz yana bir o'zgaruvchiga o'zgaruvchini qo'shish uchun + belgisini ishlatishingiz mumkin:

x = "Python"
y = "ajoyib"
z = x + y
print(z)

Raqamlar uchun + belgisi matematik operator sifatida ishlaydi:
x = 5
y = 10
print(x + y)

Agar siz satr va raqamni birlashtirishga harakat qilsangiz xatolik yuzaga keladi:
x = 5
y = "John"
print(x + y)

🐍 Python

​🐍 Python O'zgaruvchilar

3-qism

Global o'zgaruvchilar

Funktsiyadan tashqarida yaratilgan o'zgaruvchilar (yuqoridagi barcha misollar singari) global o'zgaruvchilar deb nomlanadi.

Global o'zgaruvchilardan hamma funktsiyalar ichida ham, tashqarisida ham foydalanishi mumkin.

Misol

Funktsiyadan tashqari o'zgaruvchini yaratib va uni funksiya ichida ishlatish

x = "awesome"

def myfunc():
print("Python is " + x)

myfunc()

Agar biron bir funktsiya ichida xuddi shunday nom bilan o'zgaruvchini yaratsangiz, bu o'zgaruvchi mahalliy bo'ladi va uni faqat funktsiya ichida ishlatish mumkin. Xuddi shu nom bilan global o'zgaruvchi avvalgidek, global bo'lib qoladi va asl qiymati bilan qoladi.

Misol
Global o'zgaruvchiga o'xshash nom bilan bir funktsiya ichida o'zgaruvchini yaratish:

x = "awesome"

def myfunc():
x = "fantastic"
print("Python is " + x)

myfunc()

print("Python is " + x)

global kalit so'z

Odatda, biror funktsiya ichida o'zgaruvchini yaratganingizda, u o'zgaruvchi mahalliy bo'lib, uni faqat shu funktsiya ichida ishlatish mumkin.

Funktsiya ichida global o'zgaruvchini yaratish uchun siz global kalit so'zdan foydalanishingiz mumkin.


Misol

Agar siz global kalit so'zdan foydalansangiz, o'zgaruvchi global miqyosga tegishli:

def myfunc():
global x
x = "fantastic"

myfunc()

print("Python is " + x)

Bundan tashqari, agar biror funktsiya ichida global o'zgaruvchini o'zgartirish zarur bo'lsa, global kalit so'zdan foydalaning.

Funktsiya ichida global o'zgaruvchining qiymatini o'zgartirish uchun global kalit so'zdan foydalanib, o'zgaruvchiga murojaat qiling:

x = "awesome"

def myfunc():
global x
x = "fantastic"

myfunc()

print("Python is " + x)


🐍 Python

#Sonlar #Numbers #Dars4

4-Dars 📊

Python dasturlash tilida Sonlar

https://telegra.ph/Pythonda-sonlar-Numer-07-03

🐍 Python

#MalumotTiplari #DataTypes #Dars5

5-Dars 📊

Python dasturlash tilida malumot tiplari (Data types)

https://telegra.ph/Pythonda-malumot-tiplari-DATA-TYPE-07-03

🐍 Python

#Numbers #Random #Dars6

6-Dars 📊

Python dasturlash tilida Random funksiyasi (Random)

https://telegra.ph/Pythonda-Random-funksiyasi-07-04

🐍 Python

#pptx

Python dasturlash tilida operatorlar bilan ishlash turlari

~Mantiqiy ifodalar va qiymatlar

~If … else operatori, sintaksisi, blok sxemasi

~If … elif … else operatori, sintaksisi, blok sxemasi

~for sikl operatori, sintaksisi, blok sxemasi

~While sikl operatori, sintaksisi, blok sxemasi

~Range() funksiyasi

~Break va continue operatorlari, blok sxemasi

🐍 Python

#Arrays #PythonCollection #Dars7

7-Dars 📊

Python to'plamlari (Arrays)

https://telegra.ph/Python-toplamlari-qatorlar-07-05

🐍 Python

#Arrays #Lists #Dars8

8-Dars 📊

Pythonda Ro'yhatlar ( Lists )

https://telegra.ph/Pythonda-Royxatlar-lists-07-05

🐍 Python