شهید لیلا قاسم معروف بە خوشکە‌لەیلا از کوردهای فەیلی عراق و شهید اسطورەای زن در مبارزات کوردی در سراسر جهان است
بە وصیت وی جسد مطهرش پس از اعدام در آرامستان وادی‌السلام دفن گردید

جالب است حبیب محمد کریم دبیرکل حزب دموکرات عراق هم به وصیت خودش در آرامستان وادی‌السلام به خاک سپرده شده است

در آرامستان وادی السلام هر ایل ایلام قسمت خودشان را دارند مثلا قبرستان ایل ارکوازی یا قبرستان ایل کوردلی یا قبرستان ایل شوهان یا ایل ملکشاهی یا ایل خزل و ....

🗓 ئەمڕۆ شەممە


🌺 ۲۲ی ئۆردیبێهێشتی ۱٤۰۳ی هەتاوی (خورشیدی)


🌺 ۲۲ی بانەمەڕی ۲۷۲۴ی کوردی (ماد ی)


🌺 ۱۱ی مەی ۲۰۲۴ی زایینی (میلادی)

🌺 ۲ی زولقەعدەی ۱۴۴۵ی مانگی (قمری)

©

کاک نصرالله آذرپیرا

معروف بە کاک سبیل

از کنشگران اجتماعی ایل کورد

در دهلران


جوانی و دوران رزمندگی و در دفاع از آب و خاک در برابر تجاوز ارتش بعث صدامی

در میانسالی حافظ فرهنگ کوردیاتی و کوردایەتی و خدمت بی‌منت بە کورد و لور و عرب و زوار فارس و تورک و خارجی و ...

‍ 🔶 اولاد کربلا

🖊ارشاک رئوف گنبدی

توپال عثمان یا عثمان چلاق، مدتی پس از قتل عام ارامنه گفت : 《کسانی که "زو" میگفتند (ارمنی ها) را پاکسازی کردیم، حالا نوبت کسانی است که "لو" میگویند(کُردها) و آنها را من پاکسازی خواهم کرد.》 "کتاب کووایی میلی یا میلی مجادله/حلیم دمیر"

و اینگونه شد که قتل عام کوچگِری شروع شد. علی شیر و همسرش ظریفه از رهبران کُرد علوی در کوچگِری بودند که علیه ظلم موجود قیام کردند. در نهایت قیام کوچگری به شدت سرکوب شده و سر علی شیر از بدنش جدا شد. در طول قتل عام، هزاران کُرد کشته شده و یا مجبور به کوچ اجباری شدند.
میتوان قیام سیدرضا را در ادامه قیام کوچگری دانست.
اما بخوانید گوشه‌ای از آنچه که بر سیدرضا رهبر کُردهای علوی در مواجهه با آتاترک گذشت.

"اولاد کربلا هستم، اینجا سراپا ظلم و جنایت است"

پیر مرد راست قامت ایستاده بود، در مقابلش رئیس جمهور روی صندلی نشسته و در حال خوردن غذا بود.
رییس جمهور ابرو در هم برده، به او گفت : میدانی که امروز اعدام خواهی شد و این فرصتی است برای تو تا خود و فرزندانت را از اعدام برهانی! کافیست ابراز ندامت کرده، به اشتباهاتت اعتراف کنی و از این به بعد مطیع اوامر باشی!

ساعتی قبل حکم اعدام او، دو پسرش و چند نفر دیگر از همراهانش را در دادگاهی نمایشی به وی ابلاغ کرده بودند. نگاهی به رییس جمهور انداخت، سرش را بالا گرفت و گفت: کاری نکرده ام که پشیمان باشم، تمام کاری که کرده ام برای محافظت از جان، مال، ناموس و سرزمینم بوده است. تا حالا هر آنچه شنیده اید از زبان مسئولینتان بوده، حالا از زبان من بشنوید.
رییس جمهور به نشانه رضایت سر تکان میدهد و پیرمرد هر آنچه از بدبختی ملتش و قتل عامهای صورت گرفته میدانست را به او گفت!

رییس جمهور تکه گوشتی را با کارد میبُرد، در دهان میگذارد و رو به پیر مرد میگوید، با این حال از من طلب بخشش کن تا تو را ببخشم!

پیر مرد نگاهی به او انداخت و ادامه داد: مرا با فریب دستگیر کردید و هر بار به من و مردمم قولهایی دادید که همه دروغ بود و واقعیت نداشت، قصد شما از همان اول نابودی مردم و سرزمینمان بوده است و با این کار میخواهی در آخر راه مرا سرافکنده و ذلیل ببینی ولی من هرگز طلب بخشش نخواهم کرد و از آنچه کرده ام پشیمان نخواهم شد!

در این هنگام چشمان رییس جمهور چون گرگ درخشید و رویش سرخ شد از روی صندلی بلند شد و در حالی که از شدت خشم برافروخته شده بود، فریاد زد: ببرید و کارش را تمام کنید!

در حالی که پیرمرد را از داخل قطار سفید رنگی که رییس جمهور در آن قرار داشت به بیرون میبردند، سرش را برگرداند و رو به او گفت :"ما بارها به شما اعتماد کردیم و این اشتباه بزرگی بود! مرا میبرند تا اعدام کنند، این درد بزرگی است برای من، ولی من در مقابل تو سر خم نکردم و آن هم دردی بزرگ باشد برای تو "

پای چوبه دار، آخرین خواسته اش را گفت: "مرا قبل از دو فرزندم اعدام کنید!"

ولی آنها توجه نکردند، دو پسرش را جلوی چشمانش اعدام کردند و او را بالای چوبه دار بردند!
خودش طناب بر گردن انداخت و فریاد زد " اولاد کربلا هستم، اینجا سراپا عیب است و ظلم و جنایت" به صندلی لگدی زد و در میانه زمین و آسمان به پرواز در آمد!

تماشاگران از دیدن این همه جسارت آن پیر مرد در عجب ماندند!

نسیم ملایمی ریش بلندش را چون ساقه های گندم در گندمزار تکان میداد و این پایان مردی از جنس حسین بود که در مقابل یزید زمان ایستاد و سر خم نکرد!

جنازه ها دو روز بالای چوبه دار ماند و سپس در شهر گردانده شد تا عبرتی باشد برای سایرین و بعد جنازه ها سوزانده شده و در مکانی نامعلوم دفن شد!!

داستان سیدرضا درسیم اینگونه بود که پس از سالیان دراز توسط روزنامه ینی شفق ترکیه، جزئیاتش افشا شد.
آتاتورک حکومتش را بر روی استخوانهای بی گناهان بنا نمود. خشت خشت جمهوری ترکیه از اجساد کُردها، ارمنی ها، رومی ها، یونانی ها و لازها تشکیل شده و این بنای ناموزون را بوجود آورد!

شعارش این بود "چه خوشبخت است کسی که میگوید ترک هستم " و نامی که برای سرزمین آنها که قتل عامشان کرد انتخاب نمود ، ترکیه!! نامی که اوج نژاد پرستی او و حکومتی که به وجود آورد را نشان میدهد!
اخلاف او نیز همچنان راه او را در پیش گرفته‌اند و امروز میبینیم اردوغان ادامه بنای این سازه ناموزون را با خشت اجساد کُردها ادامه میدهد.

Klama Şex Seid Miremın


ندای روشنفکران کورد


@radioro_kurdestan

🌐مراسم اموات کاهش میابد

🔹در پی افزایش هزینه‌های پس از فوت افراد و ایجاد بدعت‌ها طی سال‌های متمادی و چشم و هم چشمی‌ها در برگزاری انواع مراسم برای اموات، در شرایط سخت اقتصادی و مالی مردم ،
تعدادی از بزرگان استان پیشنهاد دادند که برای کاهش مراسم اموات چاره اندیشی شود.

♻️لذا ابتدا یک گروه مجازی در تلگرام با حضور بیش از1000 نفر از سراسر استان ایلام تشکیل و پس از آن در مسجد نبی شهر ایلام با حضور ۱۰۰ نفر از بزرگان ایلات و طوایف مختلف از همه شهرستانهای استان ایلام جلسه مهمی تشکیل گردید،
♻️ در این جلسه پس از بحث و تبادل نظرات بزرگان و ریش سفیدان #میثاقنامه_ای در 24 بند برای کاهش مراسم اموات در همه استان به تصویب حضار رسید .

♻️و در حال حاظر این میثاق نامه به همه شهرستان‌ها ارسال گردیده تا به امضای بزرگان دیگری از همه ایلات و طوایف برسد  تا این کار بزرگ و تحول در سطح همه استان به سرانجام برسد
♻️و پس از تکمیل امضا در همه استان مفاد آن برای اطلاع عموم منتشر خواهد شد.

♻️ بزرگانی که از طوایف مختلف در جلسه ایلام حضور داشتند با ایثار و از خود گذشتگی و برای خدمت به اقشار مختلف مردم و به عنوان امری خیر و اقدامی خداپسندانه قبل از انتشار میثاق‌نامه استانی تغییر و تحول را برای کاهش مراسم از نزدیکان خود آغاز نموده‌اند.

♻️ نمونه آن پس از فوت بزرگ مردی از طایفه تشمال آبدانان به نام زنده یاد نورالدین سلیمانی که روز شنبه 22 اردیبهشت مراسم خاکسپاری ایشان بود بازماندگان محترم این مرحوم و به خصوص جناب آقای علی‌نجات سلیمانی فرزند آن مرحوم که خود در جلسه ایلات و طوایف در شهر ایلام حضور داشتند قدم اول را در شهر آبدانان برداشته و  برنامه‌های زیر را که جز رسومات دست و پاگیر گذشته بود از مراسم پدر گرانقدر خود حذف نمودند که ثواب این اقدام خیر، هدیه به روح مرحوم نورالدین سلیمانی می‌گردد.
1ـ کوتاه  کردن  ساعات تشییع وتدفین
2ـ کوتاه نمودن صف تشکر از شرکت کنندگان
3ـ حذف مداحی از مراسم
4ـ حذف ذبح گوسفند
5ـ اعلام به اقوام دوستان وفامیل خارج ازشهرستان واستان که از تشریف فرمایی حضوری خوداری نموده ومراتب تسلیت را فقط ازطریق تماس تلفنی ویا ارسال پیام اعلام نمایند.
6ـ حذف اعلامیه ،بنر وچاپ پوستر وهر گونه اطلاع رسانی رسمی.
7ـ اعلام حذف مراسم  هفتم وچهلم و سالگرد

♻️ انتظار می‌رود همه مردم استان با حذف بدعت‌ها و برنامه‌های اضافی و کاهش هزینه‌ها ثواب بزرگی تقدیم روح اموات خود بنمایند

بیایید  تلاش نماییم برای بهتر شدن زندگی زنده‌ها برنامه‌ریزی کنیم
فردا دیر است امروز قدر همدیگر بدانیم

با احترام محمد رضایی
اردیبهشت /1403

@gharbonlinee

🌐اگر سابقه سرطان در خانواده دارید، دور این ۵ ماده غذایی را خط بکشید


۱) نمک
یافته‌ها حاکی از این است که نمک و غذاهای پرنمک عامل سرطان معده هستند.

۲) گوشت گاو
مصرف زیاد گوشت قرمز به طور قطعی با افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ مرتبط است. بهتر است مصرف گوشت گاو و سایر گوشت‌های قرمز را به کمتر از ۵۰۰ گرم در هفته محدود کنید.

۳) کنسرو ماهی
در صورت امکان، تن ماهی و سایر کنسروهای ماهی را از سبد غذایی خود حذف کنید، چرا که معمولاً در تهیه و فرآوری این محصولات، نمک زیادی به کار برده می‌شود تا تازگی اولیه را داشته باشند.

۴) شیر
بر اساس مطالعات، رژیم غذایی سرشار از کلسیم در افزایش خطر ابتلا به سرطان پروستات و هم‌چنین افزایش خطر ابتلا به سرطان تخمدان نقش دارد و این موضوع به تحریک هورمونی و رشد سلول‌های سرطانی برمی‌گردد.

۵) هات داگ
اگر سابقه ابتلا به سرطان در اعضای خانواده دارید، باید خوردن هات‌داگ را ترک کنید. هات داگ نوعی گوشت فرآوری‌شده است که هم چربی و هم نمک بالایی دارد؛ این دو ماده خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند.

@gharbonlinee

🎥 صوت افشا شده مدیرعامل ایران خودرو: اگر پارس تا امروز آدم کشته بگذارید ۶ ماه دیگه هم بکشد!

@gharbonlinee

‍ ‌
🌐 مساله‌‌ معنای مردم!

🔹در میانه‌ رکوردزنی کاهش مشارکت، باید هم نگران جامعه بود و هم نگران مسئولانی که انگار نگرانی خاصی ندارند. وضعیتی که در آن مشارکت هشت‌درصدی، «حماسه‌آفرینی» خوانده می‌شود، دیگر غفلت نیست و باید آن را تغافل دانست. واقعیت این است که روند روبه‌کاهش مشارکت حتما یک مساله است اگر به بحران نرسیده باشد. 

🔻سلب مداوم از همه طرف‌ها، سرمایه اجتماعی سیاسیون را به جایی می‌رساند که اساسا امکان ظهور یک شخص کارآمد در ساختار حزبی و قدرت محال می‌گردد. دقت کنید که این وضعیت فارغ از چهارچوب انقلابی و سوپرانقلابی و غیرانقلابی یا حتی برانداز و اصلاح‌طلب است.

🔻همان‌گونه که اکثر طرف‌های سیاسی داخل کشور در یک دهه گذشته ناتوان از تولید جوانان دارای ایده و رشد کرده از پایین‌ترین سطح سیاسی به بالاترین سطح آن براساس توانمندی و شایستگی خود بوده‌اند. این وضعیت در میان اپوزیسیون خارج‌نشین البته بدتر بوده چون شخصیت‌های سیاسی تولید‌شده در این دو سال محدود به چند بازیگر و بازیکن می‌شود که سطح فکر و توانمندی‌شان برای همه مشخص است.

🔻این وضعیت در انتخابات اخیر به‌وضوح نمایان شده. همراه شدن مشارکت پایین با عدم بازخورد مسئولان امر چه در مجلس و چه در دولت، خطر نوعی نگاه عموما پشت به مردم را تقویت می‌کند که در آن علاوه‌بر مخدوش شدن مفهوم مردم، انتخابات هم تضعیف شده یا بدتر، فرض شود. نگاهی که می‌گوید «مردم همین متدینان هستند» و دیگران را از دایره مردم بیرون می‌اندازد، حتما عدم مشارکت آنان در انتخابات را هم برای خود موهبتی فرض می‌کنند.

🔻علاوه‌براینها باید از مساله‌ بحران نمایندگی هم سخن گفت. اینکه نفر اول منتخبان تهران رای کمتر از 9 درصد کل واجدان رای و کمتر از 30 درصد همان‌ها که مشارکت کرده‌اند را دریافت کرده، یعنی حتی پایبندان به انقلاب اسلامی هم نمی‌توانند به صورت جمعی یکی از تاییدشدگان را به‌عنوان وکیل خود انتخاب کنند. البته نظرسنجی ارزش‌ها و نگرش‌های ایرانیان در 1402 هم سابقا گفته بود که حدود 70 درصد مردم اظهار داشته‌اند که به «سیاستمداران اعتمادی ندارند.»‌

🔻چنین وضعیتی نیاز به تحلیل عمیق‌تر اجتماعی دارد که باید در متنی دیگر درباره آن سخن بگوییم. اما مخلص کلام این است که مساله‌‌ مشارکت و نمایندگی سیاسی باید توسط نظام حکمرانی و شخصیت‌های سیاسی (فارغ از حضور در قدرت یا کنار بودن) پذیرفته شود و به جای حملات سلبی، راه‌حل‌های ایجابی به کار گرفته شود./فرهیختگان

@gharbonlinee

موج تازه فقر در راه است

یک اقتصاددان با اشاره به افزایش ۴۰ درصدی قیمت کالاهای اساسی در ایران، گفت: بايد تعارف را كنار بگذاريم و بپذيريم كه با وضعيت موجود، موج تازه فقر در راه است و هيچ‌كس هم نمی‌تواند مانع آن شود.

علی دادگر اظهار داشت: از طرفی نگاهی به ميزان تورم در اجاره‌بهای مسكن كه بيندازيم متوجه می‌شويم امسال هم تعداد بيشتری از مردم مجبورند برای اسكان، به حاشيه شهرها پناه ببرند.
طبق آمارهای رسمی ميزان تورم قيمت مسكن ۵۰ درصد است.

🔺️سایه رکود شدید بر بازار املاک تهران / معاملات مسکن تهران به کمترین میزان در ۱۵سال اخیر رسید

🔹️ براساس داده‌های بانک مرکزی ایران از آمار معاملات مسکن شهر تهران، طی فروردین ۱۴۰۳، تعداد معاملات مسکن به ۱۵۰۸ فقره رسیده که بدون در نظر گرفتن معاملات فروردین سال ۱۳۹۹ (که متاثر از محدودیت‌های کرونایی بوده) کمترین تعداد معاملات مسکن فروردین‌ماه از سال ۱۳۸۹ تاکنون بوده است.

🔺قابل ذکر است کارشناسان اقتصادی و فعالان صنعت ساختمان می‌گویند افزایش بی‌رویه قیمت مسکن طی سال‌های گذشته اولا موجب شده افراد کمی قدرت خرید ملک داشته باشند و ثانیا ثبات نسبی در اقتصاد نیز موجب شده خریدان سرمایه‌ای و سفته‌بازان ریسک ورود به بازاری که در سقف قیمتی است را نپذیرند.


@khabarfouri

‍ استادمحمدعلی سلطانی چهره ی نام آشنای کرد.عصرپنجشنبه درمراسمی باعنوان《افتتاحیه برنامه های هفته فرهنگی سنندج》میهمان سنندج بود.اوبه عنوان سخنران این مراسم به اهمیت وسیرتاریخی شهر سنندج پرداخت.

به گزارش کُردپرس بخشی ازاین سخنان به شرح زیراست:
سلام برسنه دژ،سلام برشهرسیمرغ،سلام برشهرطوس نوذر،شهرحکمت وعرفان،شهراندیشه وفکروهنر،شهرطریقت وشریعت،
سلام برسنندج؛ اولین شهر عقلانیت زاگرس
امروز که اهل اندیشه وفکرومعرفت توانسته اند روزی را به عنوان روزسنندج تعیین کنند.این سوال مطرح می شودکه چراسنندج به عنوان شهرشناخته شده وبقیه شهرهای دیگردرپی آن درزاگرس شکل گرفته اند؟
اگر نگاهی به تاریخ بیندازیم می‌بینیم که شاه صفی به سلیمان خان اردلان می گوید: تنها به این شرط به کردستان بازمی گردی که همه ی قلعه های مریوان وحسن اباد وپالنگان را تخریب کنی وشهری رابنیادگذاری کنی که بتواندجایگاه یک سفرگاه رادراذهان شکل بدهد
پس ازآن سلیمان خان به منطقه بازگشت قلعه ها راتخریب کردوتعدادنیروی نظامی موجوددرمنطقه رابه اندازه ای کاهش دادکه بتواند به دفع دشمنان این سرزمین ختم شودوشهری رابنیادگذاری کردکه برپایه عقلانیت بود.
بازار،خیابان،مسجد،خانقاه،تکیه ومدرسه احداث کردوبسیاری ازکردستانیان به این منطقه سرازیرشده واینگونه سنندج به قبله عرفان،ادب،،شعروموسیقی وبه آیینه ای درمقابل امپراتوری عثمانی تبدیل گشت که قصدداشت درسرزمینی که حق وسهم اونبود.نفوذکندوهدفشان تنها سوءاستفاده بود.
سلیمان خان مسجدی درسنندج اردلان پایه گذاری کردوسالیان سال مردم این منطقه ازاین مسجد استفاده میکردندتااینکه این مسجد دردوره امان الله خان به دارالاحسان تبدیل شد دوران سلیمان خان به مدت ۱۷۶ سال تادوران امان الله خان ادامه داشت هرچند درتغییرات دوران افشاریه،زندیه هیچ کدامشان دیدگاه مطلوبی نسبت به سنندج نداشتند،حتی کریم خان زند که خودش کُردبود سنندج راسوزاند وبعدها قلعه ی کرمانشاه راتخریب کردوخودش را به شیراز رساند وپشتیبانی خسروخان اردلان ازآقامحمدخان قاجار هم به سبب انتقام شهر سنندج ازحکومت زندیه بود.
پس ازآن امان الله خان همزمان باانقلاب کبیر فرانسه ۱۷۸۹ توانست بنیادتاریخ نویسی درکردستان رادرشهر سنندج پایه گذاری کند.این درحالی بود که درهیچ کدام ازاستانهای کرمانشاه،سلیمانیه،ارومیه،همدان،لرستان، وخرم اباد نتوانستند این روند پیشرفت تاریخی را که درسنندج شکل گرفته بوددرشهرخودشان برقرارکنند
امان الله خان به محمدشریف قاضی اردلان دستور داد که تاریخ اردلان رابنویسد وبااین کارتوانست پایه حرکتی را شروع کند که تا به امروز همه کردها درهرکشوری مدیون این اقدام او هستند.

درواقع بنیادتاریخ نویسی بردواساس پایه گذاری شده بودومحمد شریف قاضی  اردلان تلاش کرد با کتاب "زبده التواریخ" تاریخ سنندج را به تاریخ جهانی پیوند بزند.
موضوع دیگراین بودکه شهرستانیت وتمدن رابرعشیره گرایی مقدم شمرده بود.
کتاب دیگر  لب تواریخ توسط خسرواردلان درسال ۱۲۴۹ یعنی درپایان زمان حکومت فتحعلی شاه قاجار نوشته شده آن رابه "زبده التواریخ سنندجی" پیوند زده است وپس ازآن مستوره اردلان کتاب گرانقدر تاریخی خودرا تالیف می‌کند که تا ۱۲۶۳ وپایان زمان سلطنت محمدشاه قاجاررادربرمیگیرد.
پس ازآن کتابی دیگر درفاصله سال‌های ۱۲۶۴ تا۱۲۶۷ باعنوان"سیره اکراد""تالیف شده که دوره شکست نوگرایی دردربارقاجار راتوصیف میکندومرگ امیرکبیر میرزا تقی خان کُردتفرشی زنگنه که پشتیبان والیان اردلان بودوباتوطئه به قتل رسیدرا بحث میکند

تاریخ پس ازآن، که تاریخ حدیقه ناصری است درسال ۱۳۰۹ تالیف شده، این تاریخ توانست همزمان بانهضت تنباکو که درسراسرایران رخ داد،برهه ایی دیگرازتاریخ سنندج رابیان می‌کند.
تاریخ بزرگ دیگر منطقه کردستان درسال ۱۳۱۹ به دست میرزا شکرالله فخرالکتاب سنندجی نوشته شدکه همزمان باجنبش مشروطیت درایران بودوتوانست انتقادات خودراازحکومت اردلان دراین کتاب تالیف کند.
آخرین کتابی که روند تاریخ نویسی درسنندج اردلان راباهمه حواشی تابه امروزآورده است ؛تاریخ کرد وکوردستان اثر آیت الله مردوخ است که این بزرگمرد توانسته به دلیل اینکه خودش  یکی ازبازیگران سیاسی دوران مشروطیت بود تمامی خاطرات آن دوران را رابه رشته ی تحریر درآورد وهمچنین تاریخ قبل ازخود وهم تاریخ مشروطیت  درمنطقه زاگرس رابنویسد.
درکتاب تاریخی آیت الله مردوخ جغرافیای تاریخی هرچهاربخش کردستان که خاک ایران بوده وازایران جداشده بودند راتدوین کند وبه عوامل پایه گذاری تمدن وشهرستانیت درسنندج نیز اشاره شده است.

‍ برای درک تاًثیر تاریخ نویسی اززمان امان الله خان تازمان آیت الله مردوخ می‌توانیم نگاهی به لیست نمایندگان سنندج اردلان بیندازیم وما به زحمت می‌توانیم شخصیتی عشیرتی رادرمیان این مجموعه نمایندگان شهرسنندج پیداکنیم اگرچه درکرمانشاه،ایلام،ارومیه وهمدان تمامی کسانی که درآن دوران به مجلس راه یافتند،افراد عشیرتی بودند.
همچنین اگرنگاهی به تاریخ دارالاحسان درزمان امان الله خان بیندازیم متوجه خواهیم شدکه این مرکزمحلی برای گفتگوی ادیان بوده است وما دربین مساجدغرب ایران مسجدی را نمی یابیم که گروهی ازمسیحیان یاکلیمیان باعلمای مسلمان آن مسجد به گفتگو پرداخته باشند.و این مسجددرسنندج به محل بحث وگفت وگوی دینی تبدیل شده بود.بزرگترین تألیفات وکتب دراین مسجدمنتشرشد اما مشخص نیست سرنوشت این کتب به کجا کشیده شده است.
سنندج شهر تسامح وتساهل وهم زیستی مسالمت آمیز بود،شهرروشنفکری بودشهر فکر وعقلانیت بود.درکردستان بزرگترین انجمن ادبی شاعران بزرگ دربار قاجار وقتی راه به جایی نمی بردند به کردستان روی می آوردند وانجمن ادبی زبان فارسی درکردستان درکنار انجمن ادبی زبان کردی تشکیل می‌شد هردوانجمن بایکدیگر دادوستد ادبی انجام  می دادندشعرهای بسیاری دراین دوره نوشته می شد وبه همین دلیل می توان تاثیر ادبیات کردی بر روی ادبیات فارسی وبالعکس را مشاهده کرد.
شاعران بزرگی هم چون نالی،شیخ رضا،محوی و.و.و درآن دوران به سنندج آمدند.ادبیات،آیین، طریقت،دین،اندیشه،عقلانیت وعرفان وهمه مواردی که برای یک شهر ضروری است دراین شهر پا گرفت.
درخصوص موسیقی نیزمی توان گفت که اردلانی ها ریشه درموسیقی کهن این منطقه دارند ومنطقه هورامان نیز آرشیوبزرگی ازموسیقی همه جانبه بوده است.
لذاموسیقی درکردستان ودرسنندج مقدس وموردتوجه بوده است وپس ازادوارمختلف باتلاش وهمت استادان فراوان موسیقی درسنندج امروز به یک موسیقی جهانی تبدیل شده است.
با تشکر از آقای شریعتی پور
‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌┄┅┅✿🍃❀💜♥️❀🍃✿┅┅┄┄

╭━━⊰✹💞✹⊱━━╮
کانال خاندان اردلان
@ardalan_family
http://telegram.me/joinchat/DBtihj4S0Aflbuxfj8CtlA