NEONATAL ACNE(Chaqaloqlar husnbuzari)

Yangi tug‘ulgan chaqaloqlarning 20% ida uchraydi. Guruhlashgan papulalar to‘plamidan iborat bo‘ladi, yonoq va peshona sohasida joylashadi. Ba’zan chandiqchali nuqtalar shakllanishi bilan tugallanadi.

Asosiy sababi onadan o‘tgan gormonlar va endogen androgenlarning yog‘ bezlarini faoliyatini kuchaytirishi hisobiga yuzaga keladi.

Davolash shart emas, ko‘pincha o‘zi yo‘qolib ketadi. Ba’zan 2 oygacha saqlanishi mumkin. Ba’zi holatlarda o‘zi yo‘qolib ketmaydi, shunda uni dermatolog maslahatiga ko‘ra antiseptik eritmalar bilan davolash kerak!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

Chaqaloqlarda fiziologik mastopatiya

Chaqaloq ko‘kragining qattiqlashishi yoki dag‘allashishi bo‘lib, onadan o‘tgan ko‘p miqdordagi prolaktinlar hisobiga yuzaga chiqadi. Odatda chaqaloq hayotining 3–4-, uzog‘i bilan 7–8 kunlarida boshlanadi. Keyin dag‘allashish muntazam kamayib boradi. Neonatal davrning oxiriga borib, sut bezlarining hajmi odatdagidek tus oladi. Sut bezlarining kattalashishi doimo simmetrik bo‘ladi. Bez ustidagi teri o‘zgarmaydi. Bolaning umumiy ahvoli va kayfiyati o‘zgarmaydi. Dag‘allashish sut bezidan og‘iz sutiga o‘xshash oq rangli ajralma chiqishi bilan birgalikda kechadi.

Muolaja talab qilinmaydi. Sut bezlarining yallig‘lanishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun undan ajralmani siqib chiqarish qat’iyan man etiladi. Bezlar ustidagi teri tozalanadi, muolaja o‘tkaziladigan joy quruq va iliq bo‘lishi kerak.

Dag‘allashish yorqin namoyon bo‘lganda sterillangan kamfora yog‘i bilan kompress qilish mumkin.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

Chaqaloqlarda vezikulopustulyoz

-terining mahalliy infeksion kasalligi bo‘lib, asosida ekkrin ter bezlarining yallig‘lanishi yotadi.

Qo‘zg‘atuvchilari:
-stafilakokklar
-streptokokklar
-klebsiella
-Candida albicans

Sog‘lom bolalarda hayotining 5-7 kunidan paydo bo‘ladi. Tug‘ruqdan keyingi infekion zararlanish uchun signal hisoblanadi.

Toshma dastlab ichida rangsiz suyuqlik saqlagan pufakcha ko‘rinishida, keyinchalik esa pustula(yiringcha)ga aylanadi. 2-3 kundan keyin pustula yoriladi va qobiqcha hosil bo‘ladi.

Pediatr yoki dermatolog ko‘rigi o‘tqazilishi kerak.

Ko‘rikkacha terini furatsillin eritmasi bilan kuniga bir necha marta artish mumkin.

©Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

So'rish refleksi

So'zsiz, inson hayotidagi eng muhim reflekslardan biridir.

Uning mohiyati shundaki, agar chaqaloqning lablari yoki tiliga tegsangiz, u shu ondayoq xuddi so‘rayotgandek harakat qila boshlaydi, ko'rsatkich barmog'ini og'ziga 3-4 sm kiritilganda, bola ritmik so'rish harakatini amalga oshiradi.

Emgandan keyin, bolada bu refleks bir muncha so‘nadi, ammo keyingi emizsababiqtiga yaqin yana kuchayadi.

Odatda, bu refleks bolaning 3-4 yoshligida yo'qoladi, sababi, keyinchalik bunga ehtiyoj qolmaydi.

©Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

11 oktabr — Xalqaro qiz farzand kuni.

Qiz bor uyning fayzi bo‘lak, deydilar,
Jannat yo‘li – qiz bor yo‘lak, deydilar.
O‘ngirimda o‘g‘lim yo‘q, debdi o‘ksimang,
Tog‘ bo‘lmasa, qir ham tirgak, deydilar.
Elning baxti botirlarga yor bo‘lsin,
Ominalar, Xolidalar bor bo‘lsin.

Qiz yo‘q yurtga ko‘klamlar sep to‘sharmi?
Kelini yo‘q to‘ylar to‘yga o‘xsharmi?
Qizlar borki, o‘lka omon, qo‘rg‘on but,
Qiz kutmasa yigit olov kecharmi?
Jonlar ilhaq, ilinjlar tumor bo‘lsin,
Ma’sudalar, Mahzunalar bor bo‘lsin.

© Muhammad Yusuf

Kanalga ulanish:👉@Dr_Muxtorov

❓Olti oylikdan oshgan bolalarga birinchi qo‘shimcha ovqat sifatida qanday taomlarni berish tavsiya etiladi?

❓Qaysi ovqatlar ko‘proq foydali, qaysi taomlarni berishga esa shoshilmagan ma’qul?

✅ Navbatdagi videodarsimizda ushbu savollarga javob olish barobarida, qo‘shimcha ovqatlar reseptlari bilan ham tanishasiz.

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

Chaqaloqlarda dakriosistit

Dakriosistit - ko‘z yosh qopchasining yallig‘lanishi.

Sabablari:
-Ko‘z yosh yo‘llari o‘tkazuvchanligini tug‘ma buzilishi
-Tug‘ruq jarohatlari
-Infeksion kasalliklar

Chaqaloq tug‘ulganida ko‘z yosh suyuqligi oqib chiqishi uchun barcha yo‘llar o‘tkazuvchanligi yaxshi bo‘ladi. Faqat burun-ko‘z yosh kanalida embrional to‘qima elementlari turib qolishi hisobiga, ko‘z yosh qopchasidan ko‘z yosh suyuqligini oqib chiqishi qiyinlashadi. Oqibatda ko‘z yosh yig‘ilishni boshlaydi va o‘zining himoya funksiyasini yo‘qotadi. To‘plangan suyuqlikka mikroblar tushib, yiringli yallig‘lanish boshlanadi.

Belgilari:
-Ko‘z ichki burchagi qizarishi
-Ko‘z yosh oqishi
-Shish
-Ko‘z yosh qopchasi sohasiga bosganda yiring ajralishi

Kasallik chaqaloq hayotining 8- yoki 10-kunida namoyon bo‘ladi.

❗️Yuqoridagi holat aniqlanganda bolani kechiktirmasdan vrach oftalmolog ko‘rigiga olib borish zarur.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

Bolalarni sport to‘garaklariga necha yoshdan bergan ma’qul?(Vrach pediatr tavsiyasi)

⚽️Futbol - 10-11 yosh

🏀Basketbol - 10-12 yosh

🏐Voleybol - 10-12 yosh

🎾Tennis - 7-9 yosh

🤼Kurash(barcha turi) - 10-12 yosh

🏃‍♂Yengil atletika - 10-12 yosh

🏒Xokkey - 10-11 yosh

🏓Stol tennis - 7-9 yosh

🤸Sport gimnastikasi
-o‘g‘il bolalar 8-9 yosh
-qiz bolalar 7-8 yosh

🚴Velosport - 12-13 yosh

🤽Suv polosi - 10-12 yosh

🥊Boks - 12-14 yosh

🏸Badminton - 10-12 yosh

♟Shaxmat - 9-12 yosh

🏊‍♀Suzish - 7-8 yosh

🏋Og‘ir atletika - 13 yosh

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

💉Bolalar gripp vaksinasi(inflyuvak)ni necha yoshdan olsa bo‘ladi?

☑️14 yoshdan katta bolalarga -
0,5 ml(bitta doza) bir marta
☑️3 yoshdan 14 yoshgacha -
0,5 ml bir marta
☑️6 oylikdan 3 yoshgacha -
0,25 ml bir marta.
☑️6 oylikdan kichik bolalarni
onasiga olish tavsiya etiladi. Hosil bo‘lgan gumoral immunitet, ona suti orqali bolaga o‘tadi.

📌Oldin gripp bilan kasallanmagan va vaksinatsiya qilinmagan bolalarga 4 hafta oralig‘ida 2 marta qilinadi.
Preparat himoya effekti inyeksiyadan so‘ng 14 kunda namoyon bo‘ladi. Davomiyligi 6-12 oy.

📌Vaksinani yaroqlik muddati bir yil. Qutisiga “2022-2023 sezon” uchun deb yozilganini xarid qiling.

📌Vaksinatsiya paytida bola mutlaqo sog‘lom bo‘lishi kerak. Shuning uchun muolajani vrach Pediatr bilan maslahatshib keyin amalga oshiring.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

🤧Yurtimizda mavsumiy gripp kasalligi yana bo‘y ko‘rsatishni boshladi

🤒Gripp kasalligining birinchi belgilari paydo bo‘lgunga qadar bir necha soatdan 3 kungacha vaqt o‘tadi. Kasallik to‘satdan boshlanadi.

❓Bolalarda gripp kasalligi belgilar qanday?

•bolada tana harorati 38-40 darajaga ko‘tarilishi,
• bosh va tomoq og‘rishi,
• burun bitishi,
• burundan suyuqlik ajralishi,
• yo‘tal,
• mushaklarda og‘riq,
• holsizlik,
• ishtahaning buzilishi,
• ba’zi hollarda qusish holatlari kuzatiladi.

Yuqoridagi belgilar aniqlanganda bolani darhol vrach pediatr ko‘rigiga olib borish zarur!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

Bolalarda o‘tkir bronxiolit

O‘tkir bronxiolit - quyi nafas yo‘llarining, asosan mayda bronx va bronxiolalarning obstruktiv zararlanishi bilan kechadigan yallig‘lanish kasalligi bo‘lib, asosan 2 yoshgacha bo‘lgan bolalarda uchraydi. Har yili yer yuzida 150 mln ortiq holat qayd etiladi.

Kasallik qo‘zg‘atuvchilari
▪️Respirator sinsitial virus - 60% holatda
▪️Rinovirus
▪️Paragripp 3-tip

Kasallik belgilari
📌Nafas qisishi(aralash yoki ekspirator tipda)
📌Perioral sianoz(og‘iz atrofi ko‘karishi)
📌Samarasiz yo‘tal
📌O‘pkada diffuz mayda pufakchali nam xirillashlar eshitiladi.

❗️Bolada yuqoridagi belgilar aniqlanganda darhol uni vrach pediatr ko‘rigiga olib borish lozim. Esingizda bo‘lsin kasallik vaqtida davolanmasa og‘ir asoratlarga olib kelishi mumkin.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

❓Beshikka belash me'yorlariga yoki qoidalarga rioya qilinmasa, qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin?

🔹Bolaning kun bo‘yi, uzluksiz beshikda yotishi zararli. Kuz va qish oylarida bola terisiga yorug‘lik tushishi kamayadi. Oqibatda D vitamini yetishmovchiligi rivojlanishi mumkin.
🔹Bolaning qo‘l-oyoqlarini siqib bog‘lash o‘z navbatida qon aylanishni buzilishiga olib keladi.
🔹Bolani uzoq yotishi hisobiga boshining ensa qismida deformatsiyalar yuzaga kelishi mumkin.
🔹Beshikda bolani doimiy bir tomonlama emizish qiyshiq bo‘yinlikka sabab bo‘lishi mumkin.
🔹Sumakdan foydalanishda gigiyena qoidalariga rioya qilinmasa, jinsiy a'zolardagi infeksion kasalliklarga sabab bo‘lishi mumkin.
🔹Beshikni qattiq va tez tebratish markaziy asab tizimidagi jiddiy muammolarga sabab bo‘lishi mumkin.

©Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

Teridagi asimmetrik(tananing ikki tomonida bir-biriga mos bo‘lmagan) burmalar nimadan dalolat beradi?

2-3 oylikdan katta bo‘lgan bo‘lgan bolalarda teridagi asimmetrik burmalar informativligi yuqori bo‘ladi.
Son suyagi tug‘ma chiqishida yoki chanoq-son displaziyasida teri burmalari har xil darajada joylashadi, chuqurligi va shakli jihatdan bir-biridan farq qiladi.

Diagnostik ahamiyatga ega:
-dumba
-tizza osti
-chov burmalari

Agar son suyagini tug‘ma chiqishi yoki chala chiqishi bo‘lsa, o‘sha tomondagi burmalar chuqurroq va kattaroq bo‘ladi.

Yangi tug‘ulgan chaqaloqlarda teri burmalari asimmetriyasi har doim ham kasallik belgisi hisoblanmaydi.

❗️Yuqoridagi holat aniqlanganda bolani Vrach ortoped yoki Pediatr ko‘rigiga olib borish zarur!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

❓1,5 yoshdan keyin bir martalik tagliklarni ishlatish qanchalik to‘g‘ri?

👶Bir martalik tagliklar(pampers) - bu juda qulay ayniqsa vaqtni tejaydi, lekin onajonlar undan qancha ko‘p foydalansa, bolani tuvakka o‘rgatish shunchalik qiyin bo‘ladi.

O‘zingiz bir o‘ylab ko‘ring, pampersda bola tagini ho‘llab qo‘ysa ham, issiq, quruq va eng asosiysi unga noqulaylik tug‘dirmaydi.

Agar siz bolani ishtoncha va polzunkalarga o‘tkazsangiz, u yoqimsiz namlik holatini his qila boshlaydi va tuvakka o‘tirishni o‘rganishi ancha tez bo‘ladi.

👨‍⚕Kaminaning tavsiyasi, 18 oylikdan keyin bir martalik tagliklarni ishlatmaganingiz ma’qul. Bu bilan siz bolangizda yana bir shartli refleksni o‘z vaqtida paydo bo‘lishiga yo‘l ochib bergan bo‘lasiz.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

Dunyoda chaqaloqlar tug‘ilishi nega keskin kamaydi?

Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti dunyoda tug‘ilish ko‘rsatkichlari sezilarli darajada pasayganiga doir statistikani e’lon qildi. Unga ko‘ra, ushbu muammoning kelib chiqishi asosan koronavirus pandemiyasi bilan bog‘liq.

Xususan, kasallikni jilovlash maqsadida qo‘llanilgan qat’iy karantin cheklovlari va «lokdaun» qoidalari chaqaloqlar dunyoga kelishini keskin kamaytirdi.
Ya’ni bu davrda tibbiyot muassasalarining yuklama bilan ishlashi, homiladorlik davrida xastalikni yuqtirishdan kuchli qo‘rquv va iqtisodiy muammolar aksariyat ota-onalarni farzandli bo‘lish rejasidan vaqtincha voz kechishga undadi.

JSSTning dastlabki hisob-kitoblariga ko‘ra, bu borada Boltiqbo‘yi mamlakatlari va Ruminiyada shiddatli pasayish dinamikasi qayd etilib, ko‘rsatkichlar mos ravishda 28 va 23 foizni tashkil etgan. Yevropa Ittifoqining qolgan davlatlarida esa kamayish holatlari 14 foizga yetgan.

Kanalga ulanish👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

Yangi tug’ulgan chaqaloqlar najasini yashil bo’lish sabablari:

📌Onaning tarkibida xlorofill(yashil) pigmenti tutuvchi sabzavot va ko’katlarni ko’p miqdorda iste’mol qilishi hisobiga
📌Onaning temir preparatlari va antibiotiklarni qabul qilishi hisobiga
📌Onadagi gormonal o’zgarishlar hisobiga
📌Najasning havoda oksidlanishi hisobiga (bu holat “pampersni to’ldirib qo’ygan” bolani ota-ona tomonidan bir necha soat e’tiborsiz qoldirilishi hisobiga yuzaga keladi)
📌Laktozani o’zlashtira olmaslik hisobiga(kamdan-kam hollarda)
📌Disbakterioz – bu holat ichak mikroflorasini yetilmaganligi va ular orasidagi balansni shakllanmaganligi tufayli yuzaga keladi.
📌Yashil ko’pikli najas. Sut tarkibida yog’ va uglevodlarni kamligi hsobiga yuzaga keladi.
📌Salmonelyoz kasalligida (to’q yashil rang)

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

❓Normada yangi tug'ilgan chaqaloqlar qancha uxlaydi?

Bir uxlashda kamida 35-40 daqiqa, ko'pi bilan 3-4 soat uxlashi mumkin. Kunu - tun mobaynida o'rtacha 15-18 soat uxlaydilar. 

❓Chaqaloqda tun va kun almashib qolishi mumkinmi?

Ha, mumkin. Shuning uchun chaqaloq kunduzi uxlaganida onasi ham uxlab olishi kerak. Aks holda tunda bolaga e'tiborli bo'lishga kuchi yetmaydi. Charchagan onaning bolasi injiq bo'ladi. 

❓Chaqaloq juda ko'p uxlashi zarar emasmi?

📌Agar bola jismonan va ruxan yaxshi rivojlanayotgan bo'lsa,
📌Unda biron noodatiy holatlar namoyon bo'lmayotgan bo'lsa,
📌Chaqaloq vaqtida va kerakligicha emayotgan bo'lsa, 
📌Uning tagliklari muntazam ravishda xo'l bo'lib, ichi muntazam ravishda kelayotgan bo'lsa.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

👶Tishi chiqayotgan bolaga qanday yordam berish mumkin?

Bolani tishi yorib chiqayotganda u hamma narsani tishlagisi kelaveradi. Chunki tishlari qichishadi va birmuncha og‘riq bo‘ladi. Shuning uchun ko‘p injiqliklar qiladi.

1⃣Bolaga dorixonada sotiladigan, tishlarni yorib chiqishiga yordam beradigan maxsus rezinalardan olib berish kerak. Eslatib o‘tamiz rezina yumshoq bo‘lishi kerak.

2⃣Tishlarni yorib chishiga yordam beradigan maxsus gellar bor:

💊Kalgel
💊Dentinoks
💊Kamistad baby

3⃣Emizikli va kichik yoshdagi bolalarning tishlarini chiqishidagi og‘riqli holatlar, qo‘zg‘aluvchanlik, bezovtalik, quloqlardagi og‘riq, milklardagi og‘riq isitma va diareya holatlarini bartaraf qilish uchun Dentokind tabletkasi qo‘llaniladi.

📌1 yoshgacha bo‘lgan bolalarga 1 tabletkadan 3 mahal
📌1 yoshdan 6 yoshgacha bo‘lgan bolalarga 2 tabletkadan 3 mahal qo‘llaniladi.

❗️Eslatib o‘tamiz. Yuqoridagi tabletka va gellarni faqat vrach pediatr tavsiyasi bilan qo‘llash mumkin!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ

❓Chaqaloqlar sochini kal qilib olish foydalimi?

Chaqaloqlarning sochini kal qilib olish, sochning o’sishini tezlashtirmaydi va qalin bo’lishini ham ta’minlamaydi, chunki sochlarni almashinishi va yangilanishi uchun vaqt kerak. Bu jarayonni organizmning o’zi genetik ma’lumotlarga asoslangan holda, ma’lum algoritmlar asosida amalga oshiradi. Ba’zan ota-onalar orasida sochini kal qilib olsa jingalak sochi tekis bo’ladi degan noto’gri xulosalar uchrab turadi. Agar bolaning irsiyatida sochning jingalak bo’lishi yozilgan (ota-onadan o’tgan) bo’lsa, siz bu holatni bolaning sochini kal qilib olib o’zgartira olmaysiz, bolangizni boricha qabul qiling.

Soha mutaxasislari ham chaqaloqning sochini kal qilib olishni tavsiya qilishmaydi. Chunki ustaraning o’tkir tig’i bolaning nozik, ta’sirchan terisini va hali to’liq rivojlanmagan soch ildizini zararlashi mumkin. Bu holat keyinchalik bolaning sochini siyraklashib qolishiga olib kelishi mumkin.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👉@Pediatric_uz

❓Chaqaloqlarni cho‘miltirishda suvning optimal harorati qanday?

Chaqaloq ona qornida 9 oy davomida homila atrofi suyuqligining 36,6 gradus haroratiga moslashgan. Demak, chaqaloq cho‘miltirishda suvning optimal harorati 37 gradus bo‘lishi kerak. 35-36 gradus ham kichkintoy uchun qulay hisoblanadi.

❗️Eslatma. Chaqaloqni cho‘miltirib bo‘lgandan so‘ng uni sovuq qotishiga yo‘l qo‘ymaslik lozim.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish:👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAE6w5fcyTL4jJVvDKQ