❓Bolalarga muzqaymoqni necha yoshdan berish mumkin?

🍦Biz pediatrlar bolalarga uch yoshga to'lmaguncha muzqaymoq berishni tavsiya qilmaymiz. Chunki uch yoshgacha bo'lgan bolalar oshqozon-ichak traktining ayrim funksiyalari hali to'liq shakllanmagan bo'ladi. Halqumda mahalliy immunitetning yaxshi rivojlanmaganligi hisobiga tomog‘i og‘rib qoladi. Bolalarning ovqat hazm qilish tizimi sutni yaxshi o'zlashtiradi, ammo muzqaymoq tarkibidagi boshqa qo'shimchalar unga og'irlik qiladi.

🍧 Bolalarga muzqaymoq tanlaganda shakar va yog' miqdori minimal bo'lgan, konservant, bo'yoqlar va aromatlarsiz muzqaymoqni tanlash kerak.

❗️6-7 yoshgacha bo‘lgan bolalarga muzqaymoqni eritilgan holda berish lozim. Shunda siz yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan ehtimoliy tomoq og‘rig‘ini oldini olgan bo‘lasiz.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

Yo‘rgaklash(pampers) dermatitini oldini olishdagi Yevropa qoidalari - ABCDE standart profilaktikasi.

Air - aeratsiya(shamollatish)

Barrier - Epidermisning barier xususiyati saqlash va himoya qilish:
agressiv gigeyenik vositalardan, spirt saqlovchi los’onlar, aromatizatorlar va prisipkalardan foydalanishni to‘xtatish. Yallig‘lanishga qarshi va regeneratsiyani ta’minlovchi, terini barier funksiyasini qayta tiklovchi mazlardan(Bepanten) foydalanish.

Cleaning - Tozalash

Diapper - Tagliklarni to‘g‘ri tanlash va defekatsiyadan so‘ng taglikni tez almashtirish

Education - Ota-onalarga to‘g‘ri parvarishni o‘rgatish.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

📚Kitobsevarlar uchun navbatdagi kitob ko‘rgazma-yarmarkasi!

✅Joriy yilning 30–31 may hamda 1 iyun kunlari Toshkent shahridagi “Dream Park” madaniyat va istirohat bog‘ida “1 iyun – Xalqaro bolalarni himoya qilish kuni” munosabati bilan  “Beg‘ubor bolalik” shiori ostida “Bolalar kitob festivali” kitob bayrami o‘tkaziladi.

✅Ko‘rgazma-yarmarka doirasida shou dasturlar, viktorinalar, kitob aksiyalari hamda turli qiziqarli tanlovlar o‘tkaziladi.

✅Ko‘rgazmaga keling, yangi adabiyotlar bilan tanishing, o‘zingiz sevgan adiblar asarlarini xarid qiling yoki viktorinalarda yutib oling!

📌Yaqinlarga ulashib qo‘ying

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

❓Emizikli ayolning ovqatlanish tartibi qanday bo‘lishi kerak?
❓Qanday diyeta rioya qilishi kerak?

https://telegra.ph/Emizikli-ayol-ovqatlanish-tartibi-02-02

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bolalarda oftob urushining dastlabki belgilari

▪️Bosh og‘rig‘i
▪️Bosh aylanishi
▪️Ko‘ngil aynishi
▪️Qusish yoki ich ketishi
▪️Teri va yuzning qizarishi
▪️Quloqda shovqin
▪️Tana haroratini oshishi
▪️Umumiy holsizlik

❗️Yuqoridagi belgilar aniqlanganda bolani zudlik bilan vrach pediatr ko‘rigiga olib borish zarur!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

🍑 Shaftoli pyuresi
#6oylikdan #qoʻshimcha

Mahsulotlar:
• shaftoli - 3 dona.
• qaynatilgan suv - kerakli miqdorda

Tayyorlanishi:
1. Yangi shaftolilarni yaxshilab yuvib tashlang. Kastryulkaga bir necha santimetr suv quying va qaynatib oling. U yerga shaftoli bo'laklarini taxminan 45 soniyaga joylashtiring.
2. Shaftolilarni kastryulkadan oling va darhol muz yoki sovuq suv solingan idishga soling. Sovutilgan shaftolidan po'stini olib tashlang.
3. Shaftolilarni bo'laklarga bo'ling va danaklarni olib tashlang. Keyin, shaftolilarni blender bilan pyurega aylantiring. Pyureni yumshoq va suyuq qilish uchun kerakli miqdorda suv qo'shing.

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

🎉TABRIK!

🎈Barcha bolajonlarni 1-iyun “Xarqaro bolalarni himoya qilish” kuni bilan tabriklayman. Ularni doimo sog‘u-salomat bo‘lishi tilakdoshiman.

Bolalarimizni asraylik! Chunki bu dunyoda ulardanda ortiqroq boyligimiz yo‘q!

Hurmat bilan Doctor Muxtorov!

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Yangi tug’ulgan chaqaloqlar najasini yashil bo’lish sabablari:

📌Onaning tarkibida xlorofill(yashil) pigmenti tutuvchi sabzavot va ko’katlarni ko’p miqdorda iste’mol qilishi hisobiga
📌Onaning temir preparatlari va antibiotiklarni qabul qilishi hisobiga
📌Onadagi gormonal o’zgarishlar hisobiga
📌Najasning havoda oksidlanishi hisobiga (bu holat “pampersni to’ldirib qo’ygan” bolani ota-ona tomonidan bir necha soat e’tiborsiz qoldirilishi hisobiga yuzaga keladi)
📌Laktozani o’zlashtira olmaslik hisobiga(kamdan-kam hollarda)
📌Disbakterioz – bu holat ichak mikroflorasini yetilmaganligi va ular orasidagi balansni shakllanmaganligi tufayli yuzaga keladi.
📌Yashil ko’pikli najas. Sut tarkibida yog’ va uglevodlarni kamligi hsobiga yuzaga keladi.
📌Salmonelyoz kasalligida (to’q yashil rang)

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

Emlash foydalimi?

Qanday turlari bor? Qaysi hollarda emlatish mumkin emas?

Batafsil: https://telegra.ph/Emlash--turlari-otqazilish-tartibi-emlash-kalendari-va-qarshi-korsatmalar-09-19

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Chaqaloqlarda fiziologik mastopatiya

Chaqaloq ko‘kragining qattiqlashishi yoki dag‘allashishi bo‘lib, onadan o‘tgan ko‘p miqdordagi prolaktinlar hisobiga yuzaga chiqadi. Odatda chaqaloq hayotining 3–4-, uzog‘i bilan 7–8 kunlarida boshlanadi. Keyin dag‘allashish muntazam kamayib boradi. Neonatal davrning oxiriga borib, sut bezlarining hajmi odatdagidek tus oladi. Sut bezlarining kattalashishi doimo simmetrik bo‘ladi. Bez ustidagi teri o‘zgarmaydi. Bolaning umumiy ahvoli va kayfiyati o‘zgarmaydi. Dag‘allashish sut bezidan og‘iz sutiga o‘xshash oq rangli ajralma chiqishi bilan birgalikda kechadi.

Muolaja talab qilinmaydi. Sut bezlarining yallig‘lanishiga yo‘l qo‘ymaslik uchun undan ajralmani siqib chiqarish qat’iyan man etiladi. Bezlar ustidagi teri tozalanadi, muolaja o‘tkaziladigan joy quruq va iliq bo‘lishi kerak.

Dag‘allashish yorqin namoyon bo‘lganda sterillangan kamfora yog‘i bilan kompress qilish mumkin.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

Bolalar tirnog'ini tishlasa nima qilish lozim?

▪️Bolani bu odati uchun koyimang. Ayniqsa qo‘llariga urmang.
▪️Bola bilan yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan kasalliklar haqida gaplashing va bu odati unda shu kasalliklari rivojlanishi mumkinligini tushuntiring.
▪️Uyqu, uyg‘oqlik vaqtlarini to‘g‘ri taqsimlang va bir rejimga o‘rgating. Kichik motorikani (chizish, konstruktordarda o‘yin, musiqa asboblarini chalish kabi) rivojlantiring.
▪️Qo‘llarni regulyar gigiyenasini o‘rgating.
▪️Bola atrofida me'yoriy ruhiy holat yarating. Bolani ruhiyatini yuzaga chiqarishni o‘rgating.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

❓Bolalarga tarvuzni qachondan va qancha miqdorda berish mumkin?

📌1 yoshgacha bo‘lgan bolalarga tarvuz berilmaydi.

📌1 yoshdan 2 yoshgacha bolalarga sutkasiga 50 g

📌2 yoshdan 3 yoshgacha bolalarga sutkasiga 100 g

📌3 yoshdan 5 yoshgacha bolalarga sutkasiga 150 g

❗️Bolaga berilayotgan tarvuzda mineral o'g'itlar minimum miqdorda bo'lishiga e'tibor bering! Taruzni belgilangan miqdordan ko'p bermang. Bolaga tarvuzni normadan ortiq berish diareya(ich ketishi)ga sabab bo‘lishi mumkin.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Yangi tug‘ulgan chaqaloqlarda sariqlik darajasini baholashda Kramer shkalasidan foydalaniladi:

I daraja – yuz va boʻyinda sariqlik (bilirubin >80 mkmol/l);
II daraja – sariqlik kindikkacha tarqaladi (bilirubin 150 mkmol/l);
III daraja – sariqlik tizzagacha tarqaladi (bilirubin 200 mkmol/l);
IV daraja – sariqlik yuz, gavda, qoʻl va oyoqlargacha tarqaladi (>250 mkmol/l);
V daraja – butun tana boʻylab tarqalgan sariqlik (bilirubin miqdori >350 mkmol/l). 

Fiziologik sariqlik odatda oyoq uchidan bosh tomonga qarab yo'qolib boradi. Normada chaqaloqlardagi fiziologik sariqlik bola hayotining 14 kunigacha yo'qolib ketishi lozim.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Fimoz qanday kasallik?

Jinsiy olat chekka kertmagining torayishi hisobiga, olat boshchasining yalang‘ochlanmay qolishiga sabab bo‘ladi. Fimoz 3-5 yoshgacha bo‘lgan o‘g‘il bolalarda uchraydi.

3 turi bor:
-gipertrofik
-atrofik
-chandiqli
(Rasmda atrofik turi ko‘rsatilgan)

Bola qiynalib siyadi, siyish paytida bezovtalik, og‘riq bo‘ladi. Kertmak sohasida shish va qizarish kuzatiladi.

Vaqtida davolanmasa, siydik tutilib infeksiya tushishi hisobiga, parafimoz, balanopostit, sistit, piyelonefrit rivojlanishi mumkin!

1 yoshgacha fiziologik bo‘ladi, davolash shart emas!
1 yoshdan katta bolalarda operativ yo‘l - sirkumsiziya(sunnat qilish) bilan davolanadi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Bolalarda adenoid borligini kasallik belgilariga qarab aniqlaymiz.

📌Tez-tez burun bitishi, davolash yordam bermaydi.
📌Burun orqali nafas olishni qiyinlashishi
📌Og‘zini ochib uxlash
📌Xurrak otish
📌Uyqu buzilishi
📌Ovoz tembrining o‘zgarishi
📌Ko‘z qizarishi va yosh oqishi
📌Eshitishning pasayishi
📌Quruq yo‘tal, asosan ertalab
📌Qo‘zg‘aluvchanlik va tez charchab qolishi
📌Bosh og‘rig‘i
📌Nevrologik tiklar yoki ko‘zini tez-tez ochib yumish

❗️Yuqorida belgilar aniqlanganda bolani darhol vrach LOR ko‘rigiga olib boring!

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

❓Beshikka belash me'yorlariga yoki qoidalarga rioya qilinmasa, qanday oqibatlarga olib kelishi mumkin?

🔹Bolaning kun bo‘yi, uzluksiz beshikda yotishi zararli. Kuz va qish oylarida bola terisiga yorug‘lik tushishi kamayadi. Oqibatda D vitamini yetishmovchiligi rivojlanishi mumkin.
🔹Bolaning qo‘l-oyoqlarini siqib bog‘lash o‘z navbatida qon aylanishni buzilishiga olib keladi.
🔹Bolani uzoq yotishi hisobiga boshining ensa qismida deformatsiyalar yuzaga kelishi mumkin.
🔹Beshikda bolani doimiy bir tomonlama emizish qiyshiq bo‘yinlikka sabab bo‘lishi mumkin.
🔹Sumakdan foydalanishda gigiyena qoidalariga rioya qilinmasa, jinsiy a'zolardagi infeksion kasalliklarga sabab bo‘lishi mumkin.
🔹Beshikni qattiq va tez tebratish markaziy asab tizimidagi jiddiy muammolarga sabab bo‘lishi mumkin.

©Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Chaqaloqlarda vezikulopustulyoz

-terining mahalliy infeksion kasalligi bo‘lib, asosida ekkrin ter bezlarining yallig‘lanishi yotadi.

Qo‘zg‘atuvchilari:
-stafilakokklar
-streptokokklar
-klebsiella
-Candida albicans

Sog‘lom bolalarda hayotining 5-7 kunidan paydo bo‘ladi. Tug‘ruqdan keyingi infekion zararlanish uchun signal hisoblanadi.

Toshma dastlab ichida rangsiz suyuqlik saqlagan pufakcha ko‘rinishida, keyinchalik esa pustula(yiringcha)ga aylanadi. 2-3 kundan keyin pustula yoriladi va qobiqcha hosil bo‘ladi.

Pediatr yoki dermatolog ko‘rigi o‘tqazilishi kerak.

Ko‘rikkacha terini furatsillin eritmasi bilan kuniga bir necha marta artish mumkin.

©Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook

O'zbekiston Respublikasida profilaktik emlashlar kalendari

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

🤱Ko‘krak suti bilan ovqatlantirishning afzalliklari

1. Ovqatlantirish turining o‘ziga xosligi (Ona o‘z farzandini ona 
suti bilan boqadi).
2. Bolalar yuqumli kasalliklari va oshqozon-ichak infeksiyalarining passiv immunoprofilaktikasi (Agar ona suvchechak, qizamiq, parotit va shu kabi kasalliklarni boshdan kechirgan bo‘lsa, bolada bunday infeksiyalar rivojlanmaydi).
3. Intellektual (aqliy) rivojlanish Ko‘krak suti tarkibida mavjud 
bo‘lgan polito‘yinmagan yog‘ kislotalari 6–9 oy davomida tabiiy usulda boqiladigan bolalarda yuqori aqliy qobiliyatlar rivojlanishiga xizmat qiladi.
4. Onada sut bezi saratoni profilaktikasi (Statistika ma’lumotlariga ko‘ra, bolasini emizib boqayotgan onaning sut bezi saratoniga chalinishi ehtimoli 30 % ga kamayadi, mastopatiya holati yuzaga kelmaydi).
5. Tug‘ruqdan keyin bachadondan qon ketishi profilaktikasi (Bola 
ko‘krak emayotgan vaqtda ona organizmida ajralib chiqadigan oksitosin gormoni bachadonning silliq mushaklari qisqarishiga olib keladi, bu esa tug‘ruq yo‘llaridan qon ajralib chiqishini kamaytiradi).
6. Yaqinlik (tug‘ishganlik) his-tuyg‘ulari paydo bo‘lishi (Tabiiy 
usulda boqiladigan bolalar katta boʻlganda keksa ota-onalarini qariyalar uylariga tashlab ketmaydilar, emizikli onalar esa o‘z farzandlarini bolalar uylariga topshirmaydilar).
7. Kontrasepsiya (saqlanish) Laktatsiya yetarli darajada bo‘lganda, yangi hayz davri va homiladorlik boshlanishiga yo‘l qo‘yilmaydi.
8. Gipoallergenlik (Ona sutidagi oqsillarning 1/3 qismi oshqozonda 
parchalanmay soʻriladi, begona oqsilga nisbatan oziq-ovqat allergiyasi xavfi kamayadi).
9. Iste’mol qilish osonligi (Ona suti doimo iste’mol qilish uchun tayyor, sterillangan, isitilgan, ko‘krak uchini qaynatish, idishlarni sterilizatsiyalash va qaynatish kerak emas).
10. Bepullik (Emizikli ona to‘g‘ri ovqatlanishini tashkil qilish kifoya – ikki kishi ovqatlanadi, bolalar uchun mo‘ljallangan sun'iy aralashmalar esa – bu anchagina qimmatga tushadigan ozuqa hisoblanadi). 

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Chaqaloqlar reflekslari

👶Xartum refleksi. Barmoqlar bilan chaqaloqning lablariga tegish natijasida uning lablari cho’chchayib, oldinga cho’ziladi.

👶Robinson refleksi. Kaftiga barmoq yoki qalam tegishiga javoban bola ularni shunday kuch bilan ushlab oladiki, xatto ko’tarsa ham qo’yib yubormaydi. 4- oyga borib, bu refleks yo’qolib ketadi(yuqoridagi suratda ko'rsatilgan).

👶Moro refleksi. Bola yotgan stol yoki krovat turtilsa, bola avval qo’llarini yoyadi, so’ng ularni bukadi. Bu refleks qo’ldagi bolani tez pastga tushirganda ham qayd etiladi. U statokinetik reflekslar turkumiga kirib, bola 4 oylik bo’lgunicha kuzatiladi.

👶Bauer refleksi. Bola qornida yotgan holatda kaft bilan uning oyoqlari kaftiga yengilgina bosiladi. Shunda bola kaftdan itarilib, emaklashga o’xshash harakat qiladi. Bu refleks ham bola 4 oylik bo’lganidan keyin yo’qoladi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube

Chaqaloqlarda teleangioektaziya

Teri kapilyarlarini kengayishidan hosil bo‘lgan, har xil shakldagi, pushti-qizil chiziqli dog‘lar.

Asosan boshning ensa qismida, yuz va bo‘yin sohalarda joylashadi.

Barmoq bilan bosilganda yo‘qolib, yana paydo bo‘ladi.

Davolash shart emas, xavfsiz, 1-1,5 yilda o‘zi yo‘qolib ketadi.

© Doctor Muxtorov

Kanalga ulanish👉@Pediatric_uz

Telegram | Instagram | Facebook | YouTube