ПАЙАРИҚ ТУМАНИ ВЕТЕРИНАРИЯ ВА ЧОРВАЧИЛИКНИ РИВОЖЛАНТИРИШ БЎЛИМИ ҚУТИРИШ КАСАЛЛИГИДАН ОГОҲЛАНТИРАДИ!

Батафсил: sampayarik.uz/uz/node/1561

Каналга қўшилинг:
👇👇👇
👉 t.me/PAYARIQ_TUMANI_HOKIMLIGI
🌍 sampayarik.uz

КУЙДИРГИ (сибир яраси) КАСАЛЛИГИДАН ЭХТИЁТ БЎЛИНГ

Куйдирги — одам ва ҳайвонларда учрайдиган ўткир юқумли касаллик; зооноз касалликлар гуруҳига киради. Касаллик қадимдан маълум. Куйдирги спора ҳосил қиладиган ҳаракатсиз таёқча. Споралар жуда чидамли бўлиб, сувда йиллаб, тупроқда ўн йиллаб (20—30 йил ва ундан ортиқ) сақланиши мумкин. Одамга касал ҳайвонлардан — ҳайвонни сўйиш, гўштини нимталаш вақтида, шунингдек, сув, тупроқ, чорвачилик маҳсулотлари орқали юқади.
Одатда, касаллик шу соҳа ходимларида, яни ҳайвонлар билан бевосита мулоқотда бўладиган кишиларда кўпроқ кузатилади. Инфексия соглом одам организмига нафас йўллари, тери ва огиз орқали тушиши мумкин. Одамда куйдирги нинг ўпкага, ичакка, терига зарар етказадиган ва инфексия — қонга ўтиб тарқаладиган септик хиллари учрайди. Касаллик аломатлари ҳам зарарланган аъзоларга қараб турлича бўлади. Куйдиргининг тери шаклида Куйдирги қўзгатувчиси зарарланган тери орқали киради. Бу шаклда яширин (инкубатсион) давр 2—3 кун. Терининг инфексия кирган соҳасида дастлаб бўртма (папула) пайдо бўлади, у лойқа ёки қонли суюқлик билан тўлган пуфакча (пустўла)га айланади. Пуфакча тез орада ёрилиб, қора қўтир бўлади. Атрофида янги пуфакчалар ҳосил бўлиб, қора қўтир катталашади, унинг тагида огримайдиган шиш кўзга ташланади. Одатда, шу жароҳатни "куйдирги хўппози" деб аталади. У кўпинча юз соҳаси, билак, бўйин ёки оёқда бўлади. Бунда гавда температураси кўтарилиши, бош огриги, дармонсизлик, уйқу-сизлик ва ҳакоза. Ўпка Куйдирги сида тўсатдан иситма кўтарилиб, йўтал тутади, қонли балгам келади, беморнинг кўкрак соҳаси огрийди, нафас олиши қийинлашади. Ичак Куйдиргиси овқатдан заҳарланишга ўхшаб бошланади, бемор кўнгли айниб, қусади, қорни қаттиқ огрийди, ичи дам бўлади. Куйдиргининг ўпка ва ичак шакллари жудай кам учрайди. Даволаш мақсадида пенитсилин ва Куйдирги гаммаглобулини қўлланилади.
Ҳайвонларда (айниқса, от, қора-мол, қўй, эчки,) учрайди, септитсемия, тери ости тўқималари ва бошқа ички органларга қон қуйилиши ва инфилтрат йигилиши билан кечади. Инкубатсион даври ҳайвонларда 1—3 кун. Ҳайвонларга ем-хашак, ифлос сув ва ҳаво, шунингдек, қон сўрувчи ҳашаротлар, пашша ва бошқа орқали юқади. Касаллик қўзгатувчи ташқи муҳитдан организмга тушгандан кейин қон ва лимфага ўтиб ривожланади ва умумий септитсемияни чақиради, қонда ўз атрофида қобиқ пайдо қилиб, кўп миқдорда токсин ишлаб чиқаради. Тез ривожланиб кўпайган микроблар тери ости ва бошқа тўқималарда шишлар пайдо қилади, токсинлар эса қон томирларининг ўтказувчанлигини ошириб, бутун ички орган ва тўқималарда қон қуйилишига олиб келади, қон айланиши секинлашади.
Клиник белгилари. Касалликнинг яширин даври 1 —3 кун давом этади. Микробнинг организмга қаердан киришига қараб тери (корбункулёз), ичак формалари бўлади. Касалликни ўткир ҳолатларида ҳайвон бир неча соат ичида (ҳатто 1 соат ичида) ўлади. Ҳайвоннинг бурун, огиз тёшикларидан қон аралаш кўпик, орқа тёшикдан қора рангдаги қон оқади, ҳарорати 41—42° га кўтирилади, нафас олиш ва юрак уриши тезлашади, ҳолсизланади, иштаҳа ёқолади ва кўпинча ётади. Касалликнинг ичак турларида ошқозон, ичак органлари фаолияти бўзилади ва ўлгандан кейин ҳам орқа ва бошқа табиий тешиклардан қон оқади. Куйдирги билан касалланган ҳайвонни билмасдан сўйганда қони қопқора бўлиб, ивимайди. Бу касалликка гумон қилинган ҳайвонни сўйиш мумкин эмас, чунки организмдаги капсула холатидаги, тез ўлдириб бўладиган микроб ташқи, кислородли муҳитга тушиши билан жуда чидамли спора турига айланади ва тупрокда 100 йилгача сақланиб қолади.

ЁДИНГИЗДА САҚЛАНГ .

Куйдирги касаллигини олдини олишнинг биринчи чораси бу хайвонларни худудий ветеринария врачлари орқали бир йилда бир маротаба касаликка қарши профилактик эмлатишдир.

Пайариқ тумани ветеринария ва чорвачиликни
ривожлантириш бўлими Хайвонлар соғлигини
химоя қилиш ташхис ишлари ва озиқ овқат
хавфсизлиги бўйича мутахасис З.Т.Алиев

#биласизми

❗️Инсон умри давомида 27 тоннага яқин озиқ-овқат истеъмол қилади.

🐘Бу қарийб еттита филнинг вазнига тенг.

🗼Форишликларга Қўшилинг 👇
➥https://t.me/joinchat/AAAAAElSjBXxyOqNhXoSWQ