پەندی پێشینیان
3.3K subscribers
17 photos
3 videos
186 files
91 links
هەوڵێکە بۆ کۆ کردنەوەی ئەو پەندانەی دە ناو دیوانی شاعیران دان؛ تەقەللایەکە بۆ نووسینەوە پەندەکانی پیرەمێردی نەمر و مەلا غەفووری دەبباغی.

ئەدمین👈

@Kamalrahman
@Taher
http://@taherghasemy7.gmail.com
لینکی کاناڵ👇
Download Telegram
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

بۆ فەیز و ڕەحمەت شەرت ئیستیعدادە
قابیلیەتیش بەهرەی خوادادە

گەزۆ بە پەلکی بییەوە تاڵە
لەسەر دارمازوو هەنگوینی قاڵە

بارانی نیسان لە دەریا باری
لە ناو سەدەفدا بوو بە مرواری۳

کەچی لە دەشتا گوژاڵک ئەڕوێ
لافاو پیاو ئەبا لە پردی کەڵوێ

بەم ڕەنگە هەرچی سرووشتی بەدە
بۆ زیانکاری سەدی نەوەدە

تەجرەبەی زۆری تاقی کردەوە
بەدخوو دەستی بوو کەوتە کردەوە

"إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَى" وایە
ئەووەڵ سوورەیە فەرموودەی خوایە

ئێمە بۆ بێگار بە ئیستیعدادین
چونکە پەروەردەی جەور و بێدادین

فیرعەونێکی واین مووسامان بۆ هات
نەیتوانی بەند بێ سووکێ بۆی هەڵات٨

هەروەک "پاپاغان" قورئان ئەخوێنین
لە پێستی گورگا وەک مەڕ ئەنوێنین

یارییەک داهاتوە بۆ دەستەی سەرکار
پێ لە جەواڵا ڕاکەن بۆ سەر شار

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٥۹، لاپەڕە ٤٦۹، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰۰.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. فەیز: به‌خته‌وه‌ری کامڕه‌وایی. بەخشین، کەرەم. لێ‌بوردن.
۲. ئیستیعداد (قابیلیەت): به‌هره‌؛ ئاماده‌یی‌، لێهاتوویی‌، توانایی‌، ژێهاتی، مرخ، له ‌بارا بوون، له‌ باران‌دا بوون‌.
۳. سعدی:
مثال قطرهٔ باران ابر آذاری
که کرد هر صدفی را به لؤلؤی حامل
٤. گووژاڵک: ژووزالک؛ زرکەتاڵ؛ زڕکەتان؛ هەنزەل؛ کوزارک؛ تەحلەسێف؛ تەحلەسێڤ؛ گوهێ‌شەیتانک؛ شووتیەمارە؛ شوومی شەیتوونی؛ تاڵگەگووژاڵک؛ تاڵگەشمتی؛ تاڵەشووتی؛ میوەیەکی خڕی زەردڕەنگە بە قەرای پرتەقاڵ، کە زۆر تاڵە و پێستی ناسک و ڕەقە و بۆ دەرمان دەشێ.
٥. چۆمی کەڵوێ: زێی بچووک یان زێی کەڵوێ ڕووبارێکی کوردستانه کە لە ڕۆژھەڵاتی کوردستانەوە سەرچاوە دەگرێت و باشووری کوردستان تێپەڕ دەکات و دەڕێژێتە سەر ڕووباری دیجلە. درێژایییەکەی ٤٠٠ کیلۆمەترە.
٦. "كَلَّا إِنَّ الْإِنسَانَ لَيَطْغَىٰ٦ أَن رَّآهُ اسْتَغْنَىٰ" سورة العلق. [وەرگێڕاوی؛ مامۆستا هەژار]: نەخێر، دیارە مرۆ سەربزێوی دەکا؛ (٧) کاتێ دیتی لە خەڵکی دی بێ نیازە.
۷. جەور: سته‌م؛ زۆر؛ له‌تم؛ ناهه‌قی‌.
۸. مەبەست لە مووسا شاکر یا مووسا کازم پاشایە کە موتەسەریفی سلێمانی بووە و دوای مانگێک بەجێی هێشتووە.
۹. پاپاغان: تووتی، بەبەغا.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

فەڕەنگ لە ڕۆژی یەکی نیسانا
درویێک ئەکەن لەگەڵ ئینسانا

تەفرەی کەسێکیان‌دا، هاتی بەختە
"پواسون داوریل" شانسێکی جەختە

تەنیا ڕۆژێکە درۆکەی ئەوان
هی ئێمە ئەڕوا بە ڕۆژ و شەوان

لە دەوری تورکا تەفرە زۆر باو بوو
پیاوێ بوو "عەجەم عیززەتی" ناو بوو

بۆ درۆزنی و بە زۆری چەنە
بوو بوو بە پاشا و والی ئەدڕنە

هەرچی ئەچوە لای بەڵێنی ئەدا
ڕاستیش نەبوو یەکێ لە سەدا

کە ئەو ئەڕۆیی وای ئەگوت لە دوای
"هەریفی شوبلە قاند دک قولای"

تەفرەی ئینتیخاب هێند بوە بە باو
عیززەت پاشامان وا کەوتۆتە ناو

هەرچی هەڵدەسێ پارە دائەنێ
خۆی تەرشیح ئەکا لای قازی بەنێ

کورسیمان شەشە و دوازدە بە پێوە
هێشتا ئەوەندەی ترمان بەڕێوە

هی ئێمە باشن خەڵک ئەیانناسێ
خۆ هەڵناکێشن پڕ بە کراسێ

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦۰، لاپەڕە ٤۷۰، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰۲.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. درۆی یەکەم ڕۆژی ئاوریل Poisson D'avril، یەکی نیسانی هەموو ساڵێک وەک رۆژی درۆ ناسراوە، لە جیهاندا زۆرێک لە خەڵکی لەو رۆژەدا سیناریۆیەک دروستدەکەن و بەرانبەرەکەیانی پێ‌هەڵدەخەڵەتێنن تا ئەوکاتەی بڕوا دەکات و دواتر دەڵێن درۆی نیسانە.
۲. فەڕەنگ: دانیشتووانی ڕۆژئاوا.
تەفرەدان: ھەڵخلەتاندنی یەکێک، فێڵ کردن.
۳. ئەدڕنە: بە تورکی Edirne، شارێکی تورکیایە و لەوپەڕی ڕۆژئاوای ئەم وڵاتەیە، کەوتۆتە سنووری یوونان و بوڵغارستان.
٤. جەخت: ھەوڵ و کۆششی پەی‌دەرپەی بۆ کارێک. پژمەی یەک‌لەسەریەک. ـ جەخت ھێنان: دووجار پژمین یەک لەسەر یەک لەکاتی قسەکردن لە کارێک و بڕیاردان لەسەری، کە ئەمەش نیشانەی فەڕی ئەو کارەیە.
٥. تەرشیح: په‌روه‌رده‌ و ئاماده‌كردن. پاڵاوتن، ده‌ڵاندن. خوازیار بوون.
۶. بەنێ: بدەنێ، پێی بدەن.
بەوە دڵخۆش بە، کە لێت بپچڕن
نەک پارەت بەنێ و مەردیت بکڕن
"پەندەکانی پیرەمێرد، ژیان ژمارە ٥۰۷، لاپەڕە ۱۰۲."
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

پیاومان لە زۆر شوێن مەردی ئەنوێنێ
بەدخوا خەریکە وا ئەو ئەنوێنێ

بە "بێ‌هۆش داروو" تریاک ئەبێژن
خۆڵی مردوومان بەسەر ئەبێژن

بۆ "مانیاتیزمە" هیچکەس نەماوە
ئەماننوێنن هەروا بێ ماوە

کاری خۆماڵی بێگانەی ناوێ
ئەم ناوە پیاون بە هەموو ناوێ

لەلاوە بێیتە ئەم ئاوەدانیە
وا دەگەیەنێ پیاوی تیا نیە

هەر ژن ئەخوازن بۆ پیاو لەو لایە
پیاوت خواست ئەڵێن بۆ "کەڵەگا"یە؟

ئەوانەی بۆ ماڵ مل‌کەچن دەمرن
دەک ملیان شکێ بێ "ئونور" ئەمرن

ئەتوانم حەقی خۆم بدەم بە تۆ
حەقی گەل نادەم بە مەشکەیێ دۆ

ئەگەر دەست‌بەری بۆ دۆی ئێلەکەم
بەم پیریە مەشکەژەنێت پێ ئەکەم

خۆ "ژین" بە بەدناو ئەتدا بە تاریخ
ئەیخاتە پێش چاو ڕیخۆڵەت تا ڕیخ

ئەوەش ئەزانم ئێلەکەم مەردە
هیچ باکی نیە لە بگرەوبەردە

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦۱، لاپەڕە ٤۷۱، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰۲.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. مانیتیزم: خە‌وی‌ مێغناتیسی‌.
۲. ئونور: ئیفتیخار، شانازی.
۳. ئێل: عێل، چەند ھۆزێکە کە بچنەوە سەر یەک باپیرە گەورە.
٤. بگرەوبەردە: وتەیەکە ئاشووب و پشێوی و بەیەکداھاتنی مەردووم دەگەیەنێ.
👇
@pandakanipiramerd
موعەللیم

ئەی موعەللیم، ئەی فریشتەی ڕووی زەوی
ئەی سروشت و ڕێ و ڕەوشتت مەعنەوی

تۆ چرای ڕێ لێ‌گومانی بێ‌گومان
تۆ قەڕەوڵی ڕۆژ و کێشکچی شەوی

دابی زانین فێری منداڵان دەکەی
خاوەنی هەستی نەوەستی، ناکەوی

تۆ نەبی منداڵ خولن، دەخولێنەوە
ئەو لەوی دەکوتێ بە مستان، ئەم لەوی

تۆڕی وا دەگری بە تۆڕی ماریفەت
بازی وەحشی ئەهلییە و کێوی کەوی

بۆ بەیانی باشی دەرسی بێچوان
تا بەیانی بێ‌وچان داناکەوی

داری خۆشی کەی بەبێ تۆ دێتەبەر
سەروی نازی، نەخلی بەرزی، نانەوی

چاڵی نازانی لەسەر ڕێی کۆرپەمە
دڵنیام، چون تۆ تروسکە و پەڕتەوی

بۆ خەلە و خەرمانی زانین و هونەر
هێڵەگی جێ ورد و بێژنگ و کەوی

دەنگی تۆ نەغمەی سرووشی غەیبییە
زەنگی تۆ خۆشتر لەسەد قاسپەی کەوی

هەر ئەتۆ کردووتە هەستی ژانی گەل
هەر ئەتۆ چێشتووتە چێژی بێ‌خەوی

تۆ کە بەرپرسی پلەی فێرکردنی
تەربیەت کەمتر نییە پایەی لەوی

چاولەدەستی تۆیە دایکی نیشتمان
ڕۆڵەکانی تەربییەت کەی، نەسرەوی

چون لەسایەی تەربیەتدا زیندووە
داری ئازادی و تەن و ڕووحی قەوی

خوێندنە هۆی ڕاپەڕینی هۆزەکان
هەر بەوی خەڵکی زەوی چوون بۆ جەوی

با هەر ئی تۆ بێ کەلیمەی کۆڵنەدەر
ڕاپەڕە، تێکۆشە، با هەر سەرکەوی

گیانەکەم پەندی (حەقیقی) بگرە گوێ
تا بە فریات بێ خودای بەرز و نەوی

مامۆستا عەبباسی حەقیقی، دیوانی حەقیقی، چاپی دووەم (۱۳٦۷ کـ . هـ)، لاپەڕە ۹۱و۹۲.
👇
@pandakanipiramerd
موعەللیم

ئەی موعەللیم وارسی بەرحەققی زانین و هونەر
ئەی چرای ڕووناکی عالەم پێشوای نەوعی بەشەر

ئەی موعەللیم ڕەهنەمای دڵسۆزی ئایین و ئەوین
ئافەرین ئەی نوری هەستی ئیفتخاری دین و ژین

ئەی موعەللیم ناخودای کەشتی لە گێژاوی خەتەر
شەمعی رێگای ڕاستی، ئەی گەوهەری سەر تاجی سەر

تۆی وەفاداری، تۆی فیداکاری، تۆی ئەوینداری یەقین
ئافەرین سەد ئافەرین ئەی ڕەورەوەی چەرخی زەمین

گەچ لە دەستا دێتە تەسبیحات و خەندە و پێکەنین
بانگ ئەدا هاوار ئەکا زانین هەزاران ئافەرین

ڕووی سپی تەختە سیا مەشغوڵی زیکرە و مەرحەبا
تەختەپاکون شەرمەسارە دەست و خەتت لاببا

چی بڵێم تاریفی تۆ زۆرە تەواو نابێ سەنات
پای قەڵەم کۆتایە ڕێگا دوورە قەت ناگاتە لات

نەی هەموو پێنوسی تۆ بێ و ئاوی دەریا جەوهەرە
کاغەز و پەرتووکی دونیا گشتی لات بێ یەکسەرە

جنن و ئینسان و فریشتە ببنە یار و یاوەرە
بۆ سەنا و مەدحی موعەللیم هەر کەمە ئەم دەفتەرە

"عەلی سەعادەتی"

۱۲ بانەمەڕ (گوڵان)، ڕۆژی موعەللیم پیرۆز بێت.
👇
@pandakanipiramerd
موعەللیم

ئەی سەراسەر ژینی تۆ سەوداسەری
تۆ یەکەم پێشەنگی ڕێی پێغەمبەری

ئەی هەسارەی پڕ تریفەی نیشتمان
بەرزه ناوت، بێ‌گومان تاجی سەری

تۆ له دەریای عیلم و زانست و ئەدەب
هەر وەکوو مەرجان و لەعل و گەوهەری

باغی زانین و ئەدەب گەر پێ‌دەگا
باغەوانی تۆ، سەواد بەرگ و بەری

تۆ چرای ڕووناکی دواڕۆژی گەلی
تا ئەبەد بۆ ئێمە داڵدە و سێبەری

خوێندنە چارەی گەلان تا سەرکەون
تۆ لە ئەم ڕێبازەدا وەک ڕێبەری

وانەکانت پڕ له هەست و سۆزی ژین
تۆ ترووسکه و تیشکی ڕێی هەر خوێنەری

هەر به هیوای تۆیه دایکی نیشتمان
ڕۆڵەکان پەروەردە کەی بۆ سەروەری

خۆ دەسووتێنی وەکوو شەم بۆ گەلت
بۆ شەوی ڕەش خۆری ڕووناکی‌دەری

تاکوو ئەو کاتەی له دنیادا دەژیی
تۆ له ئاست جەهل و نەزانی لەمپەری

من له یەزدانی مەزن داوا دەکەم
قەت نەبێ ژینت له شادی بێ بەری

خۆشەویست و پایەبەرزی ئەی «عەزیز»
شاگوڵی گوڵزاری شێعر و دەفتەری

عەزیزی میرزاقادری
.....................................................
مامۆستایانی دڵسۆز، رۆژتان پیرۆز
.....................................................
👇
@pandakanipiramerd
موعەللیم

🌼موعەللیم ئەی میهرەبان
گوڵی گوڵزاری ژیان

🌼کەشتی دەریای بێ‌بنی
ڕۆحی له پەیکەر ونی

🌼ئاوی مەزرای حەیاتی
چرای ڕێگای نەجاتی

🌼نەجاتی جەهل و جنوون
پەیژەی ئاسمانی فنوون

🌼ئەی مامۆستای دڵسۆزم
مەرامت دا به هۆزم

🌼هێزه خودادادەکان
بێ‌موعەللیم بێ‌بەهان

🌼موعەللیم تۆ گیانمی
تۆ باوکمی، باوانمی

🌼له تۆ فێر بووم چۆن ژیان
خزمەتی نەرم‌ونیان

🌼بگرم دەستی هەژاران
بشکێنم پۆزەی ماران

🌼تۆ پاکیت دا نیشانم
بۆ خەڵکان و خوێشانم

🌼سەلامی ڕووناک و تەڵ
بۆ موعەللیمی ئەووەڵ ﷺ

ئەحمەد پێنجوێنی.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــ
تەڵ: چڵێک لە شتێک.
👇
@pandakanipiramerd
خوا کە شەو دێنێ ڕۆژ ئەباتەوە
پەردەی تاریکی دائەداتەوە

مەبەستی وایە کە بۆ بەیانی
ڕۆژت لێ‌بوەوە قەدری بزانی

پەندەکانی پێرەمێرد، ژین ژمارە ٥٥۸، لاپەڕە ۱٦۰.
👇
@pandakanipiramerd
بۆ موعەللیم

سەربەرزە لە نێو عالەمی دونیایە موعەللیم
دڵشادە کە چوون عالم و زانایە موعەللیم

خوێندوویه خودا ئیقرەئی فەرموو بە موحەممەد
ئایاتی خوداوەندی لە دڵدایە موعەللیم

بەو بۆنەوە پەروەردە دەکا تازەنەمامان
فەرمانبەر و گەردن‌کەچی مەولایە موعەللیم

بۆ شەڕ لە دژی دێوی ڕەشی جەهل و نەزانین
بێ ترس و لەرز، هەڵگری ئاڵایە موعەللیم

دەرباری نەزانین ئەبەو شێرە دەڕووخێ
نووکی قەڵەمی خەنجەرە، ئازایە موعەللیم

سەرچاوەیە بۆ عیلم لە هەر دەور و زەمانێ
ئاوی هەیە شیرین و گەوارایە موعەللیم

وەک بولبولی دەنگ‌خۆشە لەسەر باغی گوڵاڵان
سەرگەرم بە ئاوازی ئەلفبایە موعەللیم

زانین وەکوو دەریایە، موعەللیم مەلەوانە
پسپۆڕی دوڕ و گەوهەری دەریایە موعەللیم

وێڵە بە شەو و ڕۆژ لەدوو عیلم دەسووڕێ
مەجنوون سفەت ئاشق و شەیدایە موعەللیم

خۆشی ئەوە کاتێ کە دەڵێ دەرسی مناڵان
دیوانی بەبێ فیتنە وو هەڵڵایه موعەللیم

زانایە لە مەڵبەندی عیلم، خاوەنی تاجە
ڕێزی هەیە لەو خاکە وەکوو شایە موعەللیم

بیرێ کە وەکەی ئەو کە دەدا تەربیەتی تۆ
لێدانی وەکوو شەربەت و هەڵوایە موعەللیم

هەمرازە دەگەڵ ئەو کەسە گەر پایەبڵندە
نەک هەمدەمی هەر بێ سەر و بێ پایە موعەللیم

زیندووکەرەوی هەر دڵی بێ‌عیلم و نەزانە
شیرین نەفەسە نەوعی مەسیحایە موعەللیم

بۆ دڵ لە هەموو لاوە دەدروشێتەوە نووری
بەو دەستی سپی هەر وەکوو مووسایە موعەللیم

خزمەت کە دەکا کاری بە خەڵکی نییە بۆ پووڵ
چاوی لە خودا، کۆمەکی لە خودایە موعەللیم

بۆ قافڵەیی عیلم و هونەر بۆتە بە پێشەنگ
گەنجینەیی سەد قافڵە لەدوایە موعەللیم

وەک شەمع و چرا وایە لە هەر کۆڕ کە دابێ
دڵسافە وەکوو دەنکی دوڕ و بایە موعەللیم

بۆ ئەو شەوە تاریکە نەزانینی کە نێوە
نوور و شەبەقی زیاترە لە چرایە موعەللیم

وەی وەی لەبەر ئەو زینەت و ئەو زێوەرە چاکەی
کردوویە لەبەر ئاقڵ و وریایە موعەللیم

بەو سیفەتە باشەی کە لەوێدایە دوڕێکە
یەکدانەیە، بێ‌وێنەیە، تەنیایە موعەللیم

ناگەی بە مەقام و بە پلەی بەرز و بڵندی
شابازی چڕە، مەنزڵی لە چیایە موعەللیم

زەحمەت کە دەبا ڕێزی ئەوی بگرە بزانە
بەو کارە جوانانەیە ئاغایە موعەللیم

گەچ بێنە بنووسە لەسەر ئەو تەختەسیایە
گوڵ‌غونچە قوتابی، چەمەن‌ئارایە موعەللیم

تێ‌فکرە "فیدایی" بە وتەی شیرین و خۆشی
ئاودێری گوڵ و لالەیی سەحرایە موعەللیم

مەلا کەریم هونەرمەند "فیدایی"

لینکی کاناڵ👇
https://t.me/pandakanipiramerd
Audio
MP3 Recorder
🔸بۆ موعەللیم
🔹شیعری؛ مەلا کەریم هونەرمەند "فیدایی"
🔸خوێندنەوەی: سمکۆ پاکزاد

لینکی کاناڵ👇
https://t.me/pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

بچیە سەر لقێ و لە بن‌دا بیبڕی
دیارە مل‌شکان بۆخۆت ئەکڕی

دێیتەوە دیمان کە لەو سەرەوە
وەک ڕێبوار، زرکی کاڵ مەکەرەوه

کە تۆ ئەتەوێ لەگەڵمان بژیت
نابێ ناڕەوا پیاومان بکوژیت

بۆ مەعاش حەقی میللەت ئەفرۆشی
لێ‌کەوتی لامان ناژیت بەخۆشی

باوکت لە بەهەشت دەرچوو بۆ گەنم
تۆ شلە ئەخۆی ئەچیە جەهەنم

کە گەل بۆ ئیشی خۆی تۆی هەڵبژارد
تۆزاوی مەبە بۆ تۆزکاڵێ ئارد

چونکو چاو بە چاو ئەکەوێتەوە
ناوی بەدناویت لێ نابێتەوە

کە دێینە مەیدان خۆ هەڵدەکێشین
لە هەموو قەومێ زیاتر بە کێشین

کەچی بە هیچە هەموو مل‌کەچین
بۆ سواخی قەسری ئاغا وەک گەچین

جاران "بایع" بوو "عەیب" قەلبی "بیع" بوو
ئێستا حەفسەمان لە فەحس دەرچوو

ئەمانە هەمووی بۆ وەزنی شیعرە
واتەی پڕوپووچ لە شاعیر مەگرە

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦۲، لاپەڕە ٤۷۲، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰۲.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. زرک: کاڵەکی نەگەیو.
۲. باوکت: مەبەستی حەزرەتی ئادەمە.
۳. شلە: چێشتی شل.
٤. تۆزکاڵ: تۆزقاڵ، کەمێک لە شتێک.
٥. بەکێش: مەردووم یا گیاندارێکە کە لە ئیش‌وکاردا بە پشوو بێ.
٦. بایع: فرۆشیار؛ فرۆشه‌ر، "بایع" مەبەست لە بایعەکانی زەمانی تەموینە (سەردەمێ کە دەوڵەت خۆراکی بە کۆپین دەدا بە خەڵک). واتە ئەوکەسانەی دەبوونە فرۆشیاری ئەم خۆراک و کەل‌وپەلانەی دەوڵەت دەیدانێ بۆ ئەوەی بە بیتاقە (کۆپین، بڵیت) بە خەڵکەکەی بفرۆشن.
۷. قەلب: هه‌ڵگه‌ڕاندنه‌وه‌؛ ئاوه‌ژووكردنه‌وه؛ پێچه‌وانه‌کردنه‌وه؛ شێواندن‌؛ گۆڕین.
۸. فەحس: کار و ڕە‌وتی پشكنین؛ گه‌ڕان؛ لێكۆڵینه‌وه‌؛ توێژینه‌وه‌.
۹. حەفسە: حَفْصَة. [ ح َ ص َ ] (ع اِ) کەمتیار، کفتار. ضبع. (اقرب الموارد). || شێر، اسد. شیر. (مهذب الاسماء).
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

دوو لا بە حەقی خۆیان بوون ڕازی
ئیش ناکەوێتە لای حاکم و قازی

ئەوسا مەواشیر ئاش بەتاڵ ئەکا
یا خەرمان لۆغەی هەرزن و گاڵ ئەکا

مەگەر ئیعلامی ژن هێنان دەرکەن
کڵاوی سووری سپی لەسەر کەن

خۆزگە ئەو پیاوەی ژن و ماڵ‌دارە
نەدەبوو کە ژن بێنێ دووبارە

ئەم دووبەرەکیە لە دوو بەرەیە
باوەژن ئاگری شەڕ خۆشکەرەیە

دوو برا ئەگەر لە دایکێ نەبن
ڕەگی یەکتری دەردێنن لە بن

با بیشڵێین دایک دایکی خۆمانە
ئێستا سیاسەت باوەژنمانە

باوەژنێکی جادوومان هەیە
هیچ کەس تێ‌ناگا کە چەند بەوەیە

باوکمان لێ بووە بە باوە پیارە
دادمانە لە دەست کوێخای بێکارە

کاتێکمان زانی خەمشەمان بڕا
شەڕەدندووکە لە "کۆڵانەشڕا"

"کەیفی" شاعیرمان ئەمەندە حوڕە
تێڕمان لە جاوی گازری پڕە

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦۳، لاپەڕە ٤۷۳، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰۳.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. مەواشیر (مباشر): ئەو کەسەی کە لە بەردەمی حاکم‌دا خەڵکی بانگ دەکرد.
۲. خەرمان لۆغە: خەرمان لۆخە، دانەوێڵەیەکە لە سەر خەرمان بدرێ بە ھەژاران.
۳. گاڵ: ھەرزن.
٤. ئیعلام: کار یان ره‌وتی راگه‌یاندن؛ ئاگادار کردنه‌وه‌‌؛ وه‌ئاگا هێنان؛ دانه‌ زانین؛ جاڕ هێشتن؛ جاڕ دان.
٥. بەرە: منداڵی بەرەی دوو دایکان.
٦. باوەژن: زڕدایک.
۷. وەی: زیان. ـ بەوەی: بە زیان.
۸. باوەپیار: زڕباوک.
۹. خەمشەی بڕێ: دوایی بڕێ.
هەر چیمان هەیە بە "نۆت" ئەبرێ
کە خواردن نەما، "نۆت" خەمشەی بڕێ
"پەندەکانی پیرەمێرد، لاپەڕە ۳۱٤."
۱۰. کەیفی: (١٨١٤-١٨٨٣) ناوی فەتحوڵڵایە، هەروەها بە کەیفی جوانڕۆیی ناوبانگی دەرکردووە. لە کوێرەدێی جوانڕۆ لە دایک بووە، زانیاری لە بارەی ژیانییەوە زۆر کەمە. لە ئەستەمبوڵ کۆچی دوایی کردووە و تا ئێستا گۆڕی نەدۆزراوەتەوە.
حاجی قادری کۆیی دەڵێت:
لەکوێرە دێیێ کە کەیفی تیا بی فیردەوسە
جەھەننەمە کە نەما (کەیفی) شاری قوستەنتین
۱۱. حوڕ: ئازاد، سه‌ربه‌ست. جوامێر، مێرخاس. بژارده‌، پوخته‌.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

شانس بە کوردی "تالعی" ناوە
لە تەبیعەتی چێڕگ خولقاوە

پیاوێ پیاوی دی گورج هەڵدەفڕێ
کەچی لە دەوری کەرێ ئەگەڕێ

زۆری وا هەیە کەر لەو چاکترە
بە مستەجۆیێ بارەبەرترە

ئەو باریش نابا و لەقەیش لێ‌ئەدا
ڕەخنە ناگیرێ لە کاری خودا

دنیا کە ناوی پایەی گەورەیە
سیاسەتەکەی هەموو تەفرەیە

لەهیچە یەکێ بەرز ئەکاتەوە
ئەیباتە ئەوجی ژوور وڵاتەوە

نازانێ کەوا ئەم سەرخستنە
لەو بەرزییەوە لەپڕ خستنە

هەتا لە بەرزتر بکەوێتە خوارێ
دیارە کە ئەستۆی ئەشکێ بەجارێ۴

هەندێ چشت هەیە چاکە لە لامان
دوایی لە دەستی دێینە ئەلئەمان

زۆر چشت لە پێشدا خراپ دیارە
کەچی لەپاشا بۆ دیار، یارە۷

بزانین ئەمجار چۆن ئەبێ بۆمان
ئەوە گۆر ئەویش مەیدانێکی پان

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦٤، لاپەڕە ٤۷٤، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰٤.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. چێرگ: چرگ، مێشەسی، باڵندەیەکی گەورەی قاچ و مل درێژە لە قەلەموون دەچی و گۆشتی دەخورێ.
۲. لەقە: لێدان لە شت بە لاقێک.
۳. تەفرە: فریو.
٤. مولوی، مثنوی دفتر ٤، بیت ۲۷٦٤و۲۷٦٥:
نردبانِ خلق، این ما و منی‌است
عاقبت زین نردبان افتادنی‌است
هرکه بالاتر رود ابله‌تر است
کاستخوان او بتر خواهد شکست
[خۆپێ‌زۆری مە وەک نەردیوانە
ئەم نەردیوانە دەڕزێ و لە شکانە
تا لەسەرتر بی و بکەویە خوارێ
ئێسکەکانی تۆ چاکتر دەهاڕێ
"کەماڵ ڕەحمانی"]
٥. ئەلئەمان: ئامان، ئه‌مان، دەغیلە‌، دە‌خیلە‌.
٦. دیار: بەرچاو، خویا، پەیدا، ئاشکرا. خاک، وڵات، نیشتمان، مەڵبەند. لا، کن، پێش، تەنیشت. دیدار، ڕوخسار، شێوە، دیم.
۷. وَعَسَىٰ أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَن تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ. [سورة البقرة/۲۱٦، وەرگێڕاوی؛ مامۆستا هەژار]: ڕەنگە لە شتێک حەزنەکەن بەڵام بۆتان وەخێرگەڕێ، ڕەنگیش هەیە ئاوات بۆ شتێ وا بخوازن کە ئاکامەکەی باش نەبێ؛ خوا دەزانێ و ئێوە سەری لێ دەرناکەن.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

عیلمی حوقووقمان کە سەردەفتەره
بۆ وەزیفەی بەرز یەکە ڕەهبەرە

لکێکی زۆری لێ ئەبووەوە
من خوێندم بەڵام بیرم چوەوە

حوقووقی دووەل قورس‌تر بوو باسی
چونکو پێویست بوو بۆ دیبلۆماسی

ئێستا ئەو دەرسە باوی نەماوە
کە زۆر کەوتە ناو ئەو کەوتە لاوە

عیلمی فیقهیشمان وای لێ بەسەرهات
مۆدەیێکی وا لە ناوا داهات

حەرام حەڵاڵی وەها ڕاو ناوە
حەڵاڵ سەربڕا نوتقی نەماوە

عەرز و ماڵی خەڵک شەرعەن حەرامە
نەوەک ماڵ عەرزیش بۆ زۆردار ڕامە

هەرای حوڕڕییەت کەوتە ناوەوە
لە پڕ هەردوو پێی کەوتە داوەوە

ئێستا بەبێ قۆرت ئیستیبداد حوڕە
وەک کوردە دەڵێ چرا هەڵبڕە

ئەویش کە ئەمڕۆ کەوتوەتە هاوار
هەر بۆ ئەوەیە خۆی بێتە ڕووی کار

ئەمانە ئێمە زوو تێیگەیشتین
نووسیمان جڕتیان بۆ ڕادەهێشتین

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦٥، لاپەڕە ٤۷٥، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰٥.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. عیلمی حقوق: مافناسی؛ زانستی مافناسی؛ زانستێک که‌ باس له‌ رێسای زاڵ به‌ سه‌ر پێوه‌ندیی تاکه‌کان، رێکخراوه‌کان، کۆمه‌ڵگه‌ و وڵاته‌کان ده‌کا؛ زانستی ناسین و تاوتوێی یاساکان.
۲. حوقووقی دووەل: مافه‌ نێونه‌ته‌وه‌یی‌‌یه‌كان؛ به‌شێک له‌ زانستی مافناسی که‌ ده‌پڕژێته‌ سه‌ر پێوه‌ندیی ده‌وڵه‌ته‌کان له‌گه‌ڵ یه‌کتر یان له‌ گه‌ڵ رێکخراوه‌ نیونه‌ته‌وه‌ییه‌کان یان خود هاووڵاتی وڵاتانی جۆراوجۆر.
۳. دیبلۆماسی: ڕامیاری‌؛ زانستی‌ ڕامیاری‌؛ سیاسه‌تمه‌داری‌؛ كاری‌ ڕامیاری‌؛ هونه‌ری‌ پێوه‌ندی‌ ده‌گه‌ڵ وڵاتانی‌ دیكه.
٤. فیقه: زانستێکی ئیسلامییه‌ که‌ بابه‌ته‌که‌ی ناسینی لق‌وپۆی حوکمه‌ شه‌رعییه‌كان‌ و گونجاندنیان ده‌گه‌ڵ مه‌سه‌له‌كانی ڕۆژانه‌ی ژیانه‌؛ شەرع‌زانی.
٥. مۆدە: ڕەویە. عادەت. داب. نزام. قانوون. قاعیدە. سلوک.
٦. نوتق: ئاخێوە‌ری، وتاربێژی، دوان، لێدوان‌. وتە‌، گوتە‌، پەیڤ، قسە‌.
۷. عەرز (عِرض): ئابڕوو؛ نامووس.
۸. حوڕڕییەت: ئازادی‌، سه‌ربه‌ستی‌.
۹. قۆرت: چەوتی و گێڕی لە ھەموو شتێکدا. چەپاڵە (چەپۆک، زللە)ی ڕۆژگار. چاڵ.
۱۰. ئیستیبداد: سه‌ره‌ڕۆیی، ملهوڕی، دیکتاتۆری، زۆرداری‌، ستەمکاری‌، زۆرەملێ‌یی، کەڵەگایی‌.
۱۱. جڕت: تڕکەندن بە دەم. ـ جڕ داھێشتن: جڕتکێشان.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

دوو عادەت هەیە وەک مەتەڵ وایە
یەکێکیان ترسە و یەکێ هیوایە

ترس بۆ ئەوەیە کە لە سەر کارە
عەکسی ئەو مەفسوول کە هیوادارە

حەق وابوو ئەوەی کەوا مەئموورە
بەو بڵێن لەسەر کارە و مەسروورە

کەچی ئەوانەی بە ئیش سەربەرزن
لە ترسی فەسڵی "فەسڵ" ئەلەرزن

کەوابێ مەعزوول ئاسوودەترە
هیوای تەعیینی ئاتی لەبەرە

ئەمەندەیان ڕست هەی دیموقراتی
ئەم عالەمەیان خستە نەهاتی

وەک ڕشانەوە و مەرگی موفاجات
زەیل و فەسڵیان خستە ناو وڵات

مەتەڵەکەی تر ڕاستەقینەیە
بۆیە هەمیشە خەرجی پینەیە

بزنیان سواری گامێش کردووە
تۆیش سواری ئەبی کەچی مردووە

لە بەرەوژوورە، کە هەموو ئەسپێ
قوشقونی شلە و بەرەی ئەچەسپێ

ئەو بە عەکسەوە دێتە گەردوخول
لە شاخ قوشقونی توندە بەرەی شل

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦٦، لاپەڕە ٤۷٦، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰۸.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. مەفسوول(مفصول): جیابۆوە، جیاکراوە.
۲. مەئموور: فە‌رمانبە‌ر، کارمە‌ندی کاتی. ڕاسپاردە، راسپێراو، کارگێڕ، مه‌ئموور، داردەست.
۳. مەسروور: شاد، خۆشحاڵ، دڵخۆش.
٤. فەسڵی فەسڵ: وەختی لە کار دوورخرانەوە، وەختی لەکار لادران.
٥. مەعزوول: لێکە‌فتگ، لێکە‌فتە‌، لێکە‌وتوو، لێخراو، وەلانراو، راقە‌تاندی‌، لە‌کارلادراو، له‌سه‌رکارلابراو، كاربه‌ده‌ستی‌ دە‌رکراو.
٦. تەعیین: دانان، دانیان، دامه‌زراندن.
۷. ئاتی: داهاتوو. دواڕۆژ.
۸. مەرگی موفاجات: دڵ وە‌ستان، مردنی‌ کتوپڕ.
۹. زیل: برینی‌ زۆر، پڕزام.
۱۰. فەسڵ: جیاکردنەوە.
۱۱. قوشقون: قوشقن: قایشێکە لە کلکی وڵاخ ھەڵدەکێشرێ و لە قەڵتاخ دەکرێ.
۱۲. بەرە: شتێکی سێ پەلە، پەلێکی بەتەنگەوە و دوو پەلەکەی تری بەقەڵتاغەوە توند دەکرێ.
ـ قەڵتاغ: چوار دارە بە چەرمی خاو دادەبەسترێ و دەخرێتە سەر (تەکەڵتووی) زین.
ـ تەنگە: قاشێکی پاشە زین یا کورتانی پێ قایم دەکرێ لە ژۆر سکی وڵاخەوە.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

پیاوی ئەم دەورە وەک ڕەنگی بەهار
بێ ئیعتیبارە و بێ شەرت و قەرار

هەندێ جار لە خەو هەڵسای بەیانیان
سایەقەی ساماڵ ئاسۆی شین و جوان

کاکڵە هەورێکی پێوە نابینی
ئەچی بۆ سەیران بەبێ تێبینی

لەپڕ ئەیکاتە شەستەڕەهێڵە
دە ڕاکە و کەس و کار بەجێ‌بێڵە

ئەڵێن بارانی نیسان شیفایە
بەڵام هەندێ جار تەرزەی لەدوایە

ڕەزی هەژارێک خۆی کە بەر ناگرێ
تەرزە ئەیکوتێ ئەویش بەر ناگرێ

بۆ دەوڵەمەندیش تۆ لە خوا گەڕێ
باران ئاش، وشکان جووتی ئەگەڕێ

زۆردار و زەروو ناویان خوێن‌مژە
زەرو پاکژە، زۆردار پیاوکوژە

کەر و ئێسترت ئەگەر بەرکەوێ
بە کەر ڕەزا بە ئێسترت نەوێ

کەر بارەبەرە بێ دەنگ و سەدا
ئێستری چەمووش جووتەت لێ ئەدا

ئێستر دووڕەگە بڕوای پێ ناکەم
هی وایشیان هەیە گوێی ناباتە چەرم

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦۷، لاپەڕە ٤۷۷، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۰۹.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. سایەقە: ئاسمانی بێ ھەور و تەم و مژ.
۲. کاکڵەهەورێکی پێوە نابینی: پەڵەهەورێکی پێوە نابینی.
۳. تێبینی: وردبوونەوە و دووربینی لە کاردا.
٤. شەستەڕەهێڵە: ڕێژنەبارانی توند.
٥. نیسان: مانگی حەوتەم لە مانگەکانی سوریانی، هاوکاتە لەگەڵ مانگی بانەمەڕ (گوڵان).
٦. پاکژ: پاک.
۷. چەمووش: گیانداری ڕەوەکی هاروهاج.
۸. دووڕەگ: گیاندارێکە کە باوک و دایکی لە جۆرێک نەبن.
۹. مەبەستی لەوەیە کە لە کاتی جووتە وەشاندن‌دا دوو گوێی بۆ دواوە ناباتەوە و جووتەی خۆی دەوەشێنێ. چوونکە ئەو گیانەوەرانە کە خۆیان بۆ شەڕ ئامادە دەکەن گوێیان بۆ دواوە دەبەنەوە.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

بەهار بۆیە پیاو لەبەر خەو گێژە
چونکە شەو کورتە و ڕۆژگار درێژە

خواپێداو بە ڕۆژ سەرخەو ئەشکێنێ
بۆ پاسەوان شەو خەو سەر ئەشکێنێ

خۆزگە کە ئەڵێن خەوی پێنجەی تار
خەوی هێجگاریی ئەخست لە بەدکار

هەمیشە فیتنە با لە خەوا بێ
هەرچی هەڵیساند حەواڵەی خوا بێ۱

"اَلنَّوْمُ أَخُو الْمَوْت"یان وتووە
فیتنە بە برای خەویش زیندووە

وانێکەکوێر بوو مارتینی لە مشت
هەر بە خۆڕایی کە پیاوی ئەکوشت

ڕووتی نەئەکرد هیچی نەئەبرد
حەزی لە لنگەفرتێکەی ئەکرد

لێ پرسینەوە نەبوو ئەوسایە
با وجود ئێستاش لەو مەرە دایە

بەڵام ئەمجارە ناوێکی ترە
سەر ئازادییە گوێی لێ ڕاگرە

براکەم! ڕاستی تۆ لە من ببیە
شکڵی ئیدارە نازانن چییە

ئێمە بە دار و فەلاقە فێرین
لە دەر وەک ڕێوین، لە ماڵا شێرین

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦۸، لاپەڕە ٤۷۸، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۱۰.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. میرێکی بێ‌بەزە لە پیرێکی بە ڕەزای پرسی: "لە عیبادەتەکان کامەیان باشترە." کوتی : "بۆ تۆ خەوی نیوەڕۆ، هەتا ئەو یەک دەمە خەڵک ئازار نەدەی."
زاڵمێکم دی نیوەڕۆ خەوتووە
کوتم فیتنەیە، باشترە نوستووە
کەسێکی خەوی بۆ گەڵ باشتر بێ
ئەمەی نە ژینە، چاترە مردووە
گوڵستانی سەعدی، وەرگێڕانی: عەڵی نانەوازادە.
۲. فَقَالَ رَسُولُ اللهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: «النَّوْمُ أَخُو الْمَوْتِ، وَأَهْلُ الْجَنَّةِ لَايَنَامُونَ» [أخرجه الطبراني في «الأوسط» (٩١٩)، والبيهقي في "شعب الإيمان" (٤٤١٦).] خەو برای مردنە، وە ئەهلی بەهەشتیش ناخەون.
۳. وانێک: وتەیەکە بەکار دێنرێ لە جیاتی وتەی (ھین)، واتە؛ کابرایێکی کوێر بوو.
[هین] ئەیگوت بۆیە ئەقچێنم زەلام
لنگەفرتێکەی زۆر خۆشە لە لام
پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٤۷، لاپەڕە ٤٥۷، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٤۸۹.
٤. مارتینی: جۆرە تفەنگێکە لە زەمانی تورک‌دا بەکار هاتووە.
٥. مەرە: ڕە‌وش، دۆخ، بارودۆخ، هە‌ل‌ومه‌رج، حاڵ، بار، چلۆنایە‌تی. سەغڵەتی و ماندوێتی زۆر.
٦. فەلاقە: شتێکە دەکرێتە ھەردوو قاچەوە و بادەدرێ بۆ دار لە بەری پێ دان.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

"ژوول وەرەن" هەڵسا دنیا بگۆڕێ
بەو سەودایەوە گوێی نایە گۆڕێ

بە خەیاڵ تۆپی هێنایە مەیدان
گوللەی بگاتە چەرخی ئاسمان

زەمین هاتە ڕاست خەتی ئیستیوا
بەو گوللە تۆپە بیگێڕێتە دوا

تۆپی خۆی هاویشیت کردی بە هەوا
چەرخی فەلەکی پێ تێک نەدرا

نە دەور گۆڕا نە جەوری زۆردار
بۆمبا و قونبولە زۆرتر کەوتنە کار

بەکەس چاک نابێ "دەنی" ناو ناوە
خوا ئەم جیهانەی وا سروشت داوە

بۆیە لە بەهەشت دەریپەڕاندین
تۆوی دوژمنی لەناوا چاندین

ئێستا حیزبەکان هاتوونە مەیدان
بە گوێچەپچورکێ کەوتوونە تەکان

گوریس‌کێشەکێ هاتووتە پێشێ
هەرکەسە بۆلای خۆی ڕایدەکێشێ

هەندێ ئەحرارن هەندێ وەتەنی
دیمۆقراتیەکان پێیان پێکەنی

دڕ دەن وا هاتن تیپی دیموقڕات
عەدڵ و موساوات ئەخەنە وڵات

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸٦۹، لاپەڕە ٤۷۹، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۱۱.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. جۆل ڤابرییل فیرن: ٨ی شووباتی ١٨٢٨ لە نانت لە فەڕەنسا لە دایک بووە. نووسەر و شاعیری فەرەنسی سەدەی نۆزدەھەم بووە و بونیاتنەری دامەزراندنی ئەدەبی خەیاڵی زانستی بووە. زۆربەی بەرھەمەکانی باس لە ئەو داھێنانە زانستیانە دەکات کە لە سەدەی نۆزدەھەمدا دەرکەوتووە، پێشبینی کردن بۆ داھێنانێکی خەیاڵی کە لە خزمەت کردنی مرۆڤایەتی دابێت. جۆل فیرن لە ٢٤ ئازاری ساڵی ١٩٠٥ لەتەمەنی ٧٧ ساڵیدا لەناو ماڵەکەی خۆیدا کە ئێستا بە قەڵای جۆل فارن ناسراوە کۆچی دوایی کردووە.
۲. خەتی ئیستیوا: هێڵی‌ ڕێكی‌، هێڵی که‌مه‌ری، هێڵی‌ كه‌مه‌ره‌یی‌، كه‌مه‌ره‌ی‌ زه‌وی‌.
۳. قونبولە: بۆمب، گولله‌ تۆپ، نارنجۆک.
٤. دەنی: بێ‌‌ئاكار، نامه‌رد، ناکه‌س، په‌ست، خوێڕی، دوونی‌.
٥. گوێچکەپچورکێ: گوێپرووسکێنە، گوێچکە پڕووسقێ، یارییەکە ھێندێ مێوژ یا خورما دادەنێن لەناو چەند کەسێکدا، ھەر کەسێک دەستی بۆ بەرێ یەکێک گوێی دەگرێ تا نەتوانێ بیبا.
٦. گوریس کێشەکێ: یارییەکی دوو دەستییە، ھەر دەستەی گوریسەکە ڕادەکێشن، کامیان دەستەکەی تری ڕاکێشا دەیباتەوە.
۷. ئەحرار: جوامێران، مێرخاسان، عه‌گیدان، خوشمیران، سه‌ربه‌ستان. ڕزگاریخوازان.
۸. موساوات: یەکسانی‌، بە‌رابە‌ری‌، هاوشانی‌.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

منداڵان لەسەر شەقامی قیرتاو
خەتێ ئەکێشن پێی ئەنێنە ناو

بازی تیا ئەدەن بە هەنگڵەشەلێ
ئەمێنێتەوە ئەوە بۆ گەلێ

دەستەیەکی تر کە هاتنە کایە
هەر ئەو یاریەیە نەریتیان وایە

لە بەرەوژورەیش کەرێ ئەمیزێ
دوای ئەو هەرچیەکیان کە هات لە ڕیزێ

ئەبینی ئەویش بۆ میز وەستاوە
ئەمە بە کوردی خەرمیزی ناوە

چاولێ‌کەرییە و کردەوەی کەری
خوویێکی بەدە و ئەڕۆن لەسەری

وەنەبێ زەرەر هەر بۆخۆیان بێ
هەڵەوەڕە دز دێنێتە سەر دێ

لە گاگەلێک‌دا گوێرەکەیەکیان
کەوتە شینایی و خواردی بەریان

هەموو گاگەلی ئێوە ئەگلێنێ
میری جەزاکەی لە شوان ئەستێنێ

دەست بە کڵاوی خۆتەوە بگرە
ڕەشەبایێکی سەختە لەم دەورە

با وجوود ئێستا سەرڕووتی باوە
بۆیە بە ئەدەب وا بێ کڵاوە

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸۷۰، لاپەڕە ٤۸۰، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۱۲.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. بەرەوژوورە: ھەوراز، لای ژوروو.
۲. هەڵەوەڕ: هەڵەپاس، سەگی زۆروەڕ. برێتی لە چەنەباز، چەقەسرۆ.
۳. گلاندن: دەست‌بەسەرداگرتن.
👇
@pandakanipiramerd
⭕️ پەندەکانی پیرەمێرد

وڵاخی نەگریس کە وا بار نابا
هەر بارنەبەرە بشچێتە کابە

زۆر کەر لە پیاوی کەر وریاترە
بە وۆش ئەوەستێ گوێ‌ڕایێڵترە

گوێ‌ڕادێر لە لای خێوی نازدارە
بارنەبەر بەشی نەقیزە و دارە

بەنی ئادەمیش دیسان هەر وایە
پیاوی بەکار و بەدکاریان تیایە

بەڵام ئینسان و حەیوان وەک یەک نین
زۆری وا هەیە کە بە شانس ئەژین

بەربوونە عالەم بە گاز و لەقە
هەژار بێزارە و جێگای پێ لەقە

کەچی ئەبینی ئەوان لەپێشن
تێکڕا ئەم خەڵقە باریان ئەکێشن

من ئەڵێم هەوای ئەم شارە وایە
قەدری زۆرداریان زۆرتر لە لایە

هەرچی بۆی هەڵکەوت خۆی لە خۆی گۆڕی
بێ‌دەسەڵاتی، وا حەڵاڵ‌خۆری٥

گورگانەشەوێ لای‌لایەمانە
پیاوخۆرەکەش وا لەبەر دەرگانە

لە منداڵیەوە بەچەترسێنین
بۆ شوێن گورگ کەوتن پەت ئەپسێنین

پەندەکانی پیرەمێرد، ژین ژمارە ۸۷۱، لاپەڕە ٤۸۱، چاپی ساڵحی، لاپەڕە ٥۱۳.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
۱. گلستان سعدی:
"خر عیسی گرش به مکه برند
چون بیاید هنوز خر باشد"
بیبەیە مەککە گەر کەری عیسا
کە گەڕایەوە هەر کەرە هێستا
۲. نەگریس: گیانداری لاساری سەرسەخت.
۳. خێو: خاوەن.
٤. لەقە: لێدان لە شت بە لاقێک.
٥. پەندەکانی پیرەمێرد، لاپەڕە ۱٨٦و۱٨۷:
ئەوانەی کەوا ڕازین بە لاتی
حەڵاڵ‌خۆرییە و کەم‌دەسەڵاتی
٦. گورگانە شەوێ: جۆرە گۆرانییەکە منداڵی پێ دەکرێتە خەو
👇
@pandakanipiramerd