🗣💬👍

Hech qachon "bunday boʻlsin, shunday boʻlsin", deb qarshilik qilma, doimo eng yaxshisi va eng xayrlisini soʻra. Senga yaxshilik keltiradiganini soʻra.
Erdog‘an Yildirim - Barchasi senga atalgan

❇️Paronim qo‘shimchalar❇️

Tilimizda talaffuzdosh (paronim) qo‘shimchalar ham borki, ularni o‘z o‘rnida to‘g‘ri ishlatish kerak. Bu yozma savodxonlikning hujjatidir. Ayrimlarida esa talaffuzga ham alohida e’tibor qaratmoq joiz. Quyida ularga to‘xtalib o‘tamiz.

🔰 -li//-lik
Eng ko‘p almashib qo‘llaniluvchi paronim qo‘shimchalar. Bunda -li o‘rnida -lik ko’proq ishlatiladi: aqllik bola, yog‘lik qo‘l... Aslida esa aqlli bola, yog’li qo’l bo’ladi.
Nega aqllik yoki yog’lik emas? -li asosda ifodalangan narsaga egalik ma’nosini anglatadi. Aqlli – aqlga ega; yog’li – yog’ga ega, yog’ bor.

🔰 -chan/-chang
Bu juftlik kam uchraydi. Ammo ma’no farqini bilmoq foydalidir.
Ishchan odam, ko’ngilchan qiz; mahsichang chiqdi, ko’ylakchang yuribdi.

🔰 -man/-mand
Bu juftlikni ham farqlay olish shart. Orzumand odam, kasalmand odam. Orzuman, kasalman deb yozish mumkin emas.

🔰 -kaz/-qaz
Birgina o’tkaz-o’tqaz formasida kuzatiladi. Bayramni o’tkazdik. Ko’chatlarni o’tqazdik. O’tkaz – gorizontal harakat, o’tqaz – vertikal harakat.

🔰 -lik/-liq
Otalik – otaning bolalar oldidagi vazifasi.
Otaliq – homiylik.
Bo’shlik – bo’sh bo’lish: xamir non uchun hali bo’shlik qiladi.
Bo’shliq – vakuumli joy

🔰 -guncha/-gancha
-guncha – paytni anglatish uchun, -gancha holatni anglatish uchun ishlatiladi: dars tugaguncha (tugaydigan paytgacha); baqirgancha (baqirgan holatda)

🔰 -ing/-in
-ing o’rnida -in ishlatish hozirda juda ommalashgan. Boring emas borin, ayting emas aytin holida. Ikkinchisi jiddiy xato.

🔰 -lar/-la
-lar o’rnida -la ishlatish ham "bolalab" ketgan. Bolalar o’rnida bolala yozish mumkin emas. “bolala”ning mazmuni “bola qil” demakdir.

Davomi bor ))

🔰TALAFFUZDA RO'Y BERADIGAN TOVUSH ORTISH HODISALARI🔰

🖍 PROTEZA-so'z boshida tovush ortishi.
✅Stol=istol, stul=istul, stakan=istakan

🖍 EPENTEZA-so'z o'rtasida tovush ortishi.
✅Traktor=tiraktor, fikr=fikir, hukm=hukum,uzr=uzur, oila=oyila, soat=soxat, sinf=sinif.

🖍EPITEZA-so'z oxirida tovush ortishi.
✅Tank=tanka, bank=banka, disk=diska

🖍PROKOPA-bunda so'z boshida ba'zan unli yoki undosh tovush tushib qoladi.
✅Yog'och-og'och, tirik-irik.

🖍 SINKOPA-bu hodisa asosan o'zlashma so'zlar talaffuzi jarayonida yuzaga kelib, so'z o'rtasi va oxiridagi keng unlilar tor unlilar kabi talaffuz qilinadi.
✅Traktor-traktir, direktor-direktir, doktor-duxtir.

🖍ANAKOPA-so'z o'zagidagi oxirgi unli yoki undoshning tushish hodisasidir.
✅Do'st-do's, go'sht-go'sh, gazeta-gazet, smena-smen.

🖍ELIZIYA-unli bilan tugaydigan va unli bilan boshlandigan ikki so'zning qo'shilishi natijasida unli tovushdan birining tushib qolish hodisasidir.
❇️Bunda bir necha holat kuzatiladi:
✅a) Birinchi so'z oxiridagi unli tushib qoladi.
🖇Yoza olmoq-yozolmoq
🖇Bera olmoq-berolmoq
✅b) Unli bilan boshlanuvchi ikkinchi so'zning bosh unlisi tushadi.
🖇Borar ekan-borarkan
🖇Borar emish-borarmish
🖇Borar edi-borardi
✅c)So'zlar tarkibida bir yo'la ham unli, ham undosh tovushlarning tushib qishi ELIZIYAning murakkab shaklini yuzaga keltiradi.
🖇Abdusalom-Absalom,
🖇Olib kel-opke.

🖍 REDUKTSIYA-so'zning birinchi bo'g'inida biror unlining, odatda tor unlining kuchsiz talaffuz etilish hodisasi.
✅Pishiq, pishak, qiliq

❇️Ba'zan so'zga biror affiks qo'shilishi natijasida, o'zakdagi tor unli kuchsizlanib, tushib qolishi ham mumkin.
🖇Burun-burni
🖇O'g'il-o'g'li
🖇Singil-singlim

🖍 SANDXI HODISASI-fe'llar bilan bog'lamalarning ixchamlashuvi(birikuvi) natijasida tovush tushishi.
✅ Ishlar+edi=ishlardi
✅ Borgan+emish=borganmish
✅ Borar+ekan=borarkan