https://goo.gl/fHhHkZ
پژوهشگران نرخ گسترش کیهان را با اندازه‌گیری فاصله‌ی چند ستاره‌ی متغیر قیفاووسی بسیار دوردست به دست اوردند. درخشندگی این ستارگان با نظمی تغییر می‌کند که به دانشمندان امکان می‌دهد فاصله‌شان را اندازه بگیرند. این هشت قیفاووسی تازه ۱۰ برابر دورتر از قیفاووسی‌های پژوهش‌های گذشته بودند. پژوهشگران سپس درخشش این ستارگان را با ابرنواخترهای درون کهکشانشان، و با درخشندگی ابرنواخترهای کهکشان‌های دورتر همسنجیدند (مقایسه کردند).

@onestar_in_sevenskies

«یک X و یک V که تنها برای لحظه‌ای کوتاه روی ماه دیده می‌شوند»
—-------------------------------------------------------------

در این چشم‌انداز سطح #ماه که به آسانی از پشت دوربین‌های دوچشمی و تلسکوپ‌های کوچک دیده می‌شود، یک نشان ضربدر (X) خیره‌کننده را می‌توانیم بر سطح ماه ببینیم، هر چند که شاید کمتر کسی از شما متوجه آن شده باشد.

این ضربدر یک جلوه‌ی آنی و گذرا است و تنها در ساعت‌های پیش از رسیدن ماه به گام چارک نخست (تربیع اول) پدیدار می‌شود. این نمای X-مانند روی خط سایه‌مرز (مرز شب و روز) و در اثر پیکره‌بندی دهانه‌های بلنچینوس، لا کای، و پورباخ درست می‌شود.

اگر در زمان نزدیک به گام چارک نخست ماه، یک فضانورد در جایی نزدیک به جایگاه این دهانه‌ها بایستد، خورشید را می‌بیند که به آرامی از افق بالا می‌آید، در یک آن، دیواره‌های این دهانه‌ها از نور خورشید روشن می‌شوند ولی کف آنها همچنان در سایه می‌ماند.

اگر در همین لحظه از روی زمین به ماه نگاه کنیم، دیواره‌های روشن در برابر کف تاریک این دهانه‌ها به طور شانسی نمایی مانند یک X را پدید می‌آورند.

این تصویر باکیفیت از "ضربدر ماه" (Lunar X) در روز ۲۲ فوریه گرفته شده. اگر باز هم نگاهتان را در راستای خط سایه ادامه دهید، یک "هفت ماه" (Lunar V) را هم روی آن پیدا خواهید کرد

[اگر نتوانستید آنها را پیدا کنید تصویر پست بعدی را ببینید 👇👇👇].

#apod
https://goo.gl/hXV1wS
—-------------------------------------------------
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180301.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

دو ساختار روی ماه که در زمان‌هایی ویژه، به طور گذرا مانند X و V دیده می‌شوند
@onestar_in_sevenskies

«آب در سرتاسر سطح کره ماه پیدا می‌شود!»
—----------------------------------------

در سال ۲۰۰۹ سه فضاپیما وجود آب روی ماه را تایید کردند، ولی تاکنون اخترشناسان فکر می‌کردند بیشتر این آب محدود به "تله‌های سرد" در قطب‌های ماهند. اکنون بررسی داده‌های تازه‌ی دو فضاپیما سایه‌ی تردیدی بر این نظریه انداخته- بر پایه‌ی آنها، آب می‌تواند در سرتاسر سطح ماه پخش شده باشد.

این پژوهش که گزارشش در شماره‌ی ۱۲ فوریه‌ی نشریه‌ی نیچر جئوساینس منتشر شده، می‌تواند درباره‌ی سرچشمه‌ی آب‌های ماه، و این که این آب چگونه می‌تواند در آینده برای زمینیان به کار رود- برای آب آشامیدنی، تبدیل آن به هیدروژن و اکسیژن برای سوخت موشک‌ها یا به عنوان هوا برای کاوش‌های فضایی آینده.

اگرچه این پژوهش چیزی از میزان در دسترس بودن این آب‌ها نمی‌گوید، ولی نشان می‌دهد که هم H2O و هم OH (مولکولی که به نام هیدروکسیل شناخته می‌شود) در سرتاسر سطح ماه پراکنده است و چه شب و چه روز می‌توان آنها را یافت.

جاشوا بندفیلد، دانشمند بنیاد علوم فضایی و نویسنده‌ی اصلی پژوهش می‌گوید: «ما پی بردیم که اگر به هر نقطه‌ی #ماه در هر ساعت روز و در هر عرض جغرافیایی نگاه کنیم می‌توانیم نشانه‌های #آب را ببینیم. به نظر می‌رسد وجود آب به همنهش (ترکیب) سطح هم بستگی ندارد، همه جا هست.»

پژوهش‌های گذشته نشان می‌دادند که آب و هیدروکسیل (یک همخانواده‌ی آب که از تنها یک مولکول اکسیژن و یک مولکول هیدروژن درست شده) به طور عمده در "تله‌های سرد" در قطب‌های ماه یافته می‌شود- تله‌های سرد جاهایی هستند که به اندازه‌ای سردند که بخار آب و دیگر مواد گریزا (فرّار) می‌توانند تا میلیاردها سال پایدار در آنها بمانند. در پژوهش تازه، دانشمندان پی بردند که شدت سیگنال های بازتابی که برای ردیابی آب به کار می‌روند بستگی به بلندی شبانه‌روز ماه دارد که برابر با ۲۹ روز زمین است.

بندفیلد و گروهش به روشی تازه برای بهره گرفتن از اطلاعات دمایی در داده‌های ماموریت‌های ماه دست یافتند. آنها با این روش، تفسیر پژوهش‌های گذشته برای جستجوی آب روی سطح ماه را تغییر دادند.

به گفته‌ی مقام‌های ناسا، آب روی سطح ماه، نور خورشید را در طول موج ویژه‌ای بازمی‌تاباند -حدود ۳ میکرون- که بیرون از طیف دیدنی (مریی) و در محدوده‌ی فروسرخ است. حسگرهای راه دور شدت نور بازتابیده‌ از سطح ماه را اندازه‌ می‌گیرند. ولی ماه خودش هم [از نور آفتاب] به اندازه‌ی کافی گرم می‌شود که نور فروسرخ بگسیلد، از همین رو پژوهشگران می‌بایست سیگنال این گسیلش را از سیگنالی که دستاورد بازتاب از روی آب و هیدروکسیل است جدا کنند. آنها این کار را با بهره از اطلاعات دمایی ماه انجام دادند.

گروه بندفیلد به یک راهکار تازه و دقیق‌تر برای به دست آوردن دما، و در نتیجه راهی بهتر برای جدا کردن سیگنال‌های بازتابی آب از سیگنال‌های گسیلشی خود ماه پیدا کردند. این مدل دمایی تازه نشان می‌داد که آب روی ماه به طور عمده در شکل هیدروکسیل وجود دارد که برای بهره گرفتن از آن می‌بایست از کانی‌ها بیرون کشیده (استخراج) شود.

پژوهشگران هنوز سرگرم بررسی داده‌ها برای آگاهی بیشتر درباره‌ی سرچشمه‌ی آب روی ماه هستند. ولی می‌گویند این آب می‌توانسته در اثر برخورد بادهای خورشیدی به سطح ماه و واکنش اتم‌های هیدروژن درون این بادها با اتم‌های اکسیژن در سنگ‌ها و خاک سطحی ماه (سنگ‌پوشه) پدید آمده باشد. با این وجود، آنها نمی‌خواهند این احتمال که این آب‌ها ممکن است به آهستگی از زمان پیدایش ماه تا به امروز، از کانی‌های خودش آزاد شده‌اند را کنار بگذارند.

جان کلر، دانشمند برنامه‌ی مدارگرد شناسایی ماه از مرکز پروازهای فضایی گودارد ناسا می‌گوید: «برخی از این مسایل علمی بسیار بسیار دشوارند و تنها به کمک منابع گوناگون از کاوشگرهای گوناگون است که می‌توانیم به پاسخ نزدیک شویم.»
https://goo.gl/USj9K3
—-------------------------------------------------
http://www.1star7sky.com/2018/03/MoonWater.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«کمان‌های رنگارنگ ستارگان بر فراز رشته‌کوه البرز»
—------------------------------------------------

در این چشم‌انداز گسترده‌ی زمین و آسمان #رد_ستارگان را می‌بینیم که کمان‌هایی رنگارنگ در سرتاسر آسمان پدید آورده‌اند.

این تصویر از پیوند دیجیتالی نماهایی درست شده که همگی پشت سر هم، از روی یک سه پایه گرفته شده بودند و با هم دستاورد چرخش سیاره‌ی زمین را در آسمان ثبت کرده‌اند.

دیدگاه تصویر رو به جنوب است و رشته کوه #البرز در شمال #ایران را هم نشان می‌دهد.

قطب جنوب آسمان که ردهای هم‌مرکز ستارگان به گرد آن پدید آمده‌اند زیر افق ناهموار تصویر پنهان شده.

این ردها همگی با هم به زیبایی، رنگارنگ بودن ستارگان آسمان را نشان می‌دهند. ردهای آبی‌رنگ از ستارگان داغ‌تر از خورشید به جا مانده و ردهای زردنگ هم از ستارگان خنک‌تر.

نزدیک مرکز چارچوب کمان صورتی‌رنگ چشمگیری دیده می‌شود که رد یک ستاره نیست بلکه در واقع رد به جا مانده از سحابی شکارچی است، نزدیک‌ترین منطقه‌ی ستاره‌زایی به زمین.

#apod
https://goo.gl/2rZtyE
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180302.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«جستجوی نخستین ستارگان کیهان به کشف نشانه‌های ماده تاریک انجامید»
—----------------------------------------------------------------------------

* گروهی از اخترشناسان به رهبری جاد بومن از دانشگاه ایالتی آریزونا هنگامی که سرگرم جستجو برای یافتن نخستین ستارگان کیهان از راه سیگنال‌های رادیویی بودند به گونه‌ای نامنتظره به سیگنا‌ل‌هایی مربوط "ماده‌ی تاریک"، رازآلودترین بلوک ساختمانی فضا برخوردند.

این نظریه که این سیگنال‌ها نشانه‌ی ماده‌ی تاریکند از مقاله‌‌ی دیگری سرچشمه می‌گیرد که توسط رنان بارکانا از دانشگاه تل آویو در این هفته در نیچر منتشر شد و می‌گوید این سیگنال‌ اثباتِ برهمکنش میان ماده‌ی معمولی و #ماده‌_تاریک در آغاز کیهانست. به گفته‌ی بارکانا، این کشف نخستین اثبات سرراست از اینست که ماده‌ی تاریک وجود دارد و از ذراتی کم‌جرم هم تشکیل شده است.

این سیگنال که با یک رادیوتلسکوپ نوین به نام "اِجِز" (EDGES) دریافت شده، از روزگاری بسیار کهن، ۱۸۰ میلیون سال پس از مهبانگ آمده.

بارکانا می‌گوید: «ماده‌ی تاریک کلید رمزگشایی از این راز است که کیهان از چه ساخته شده. ما درباره‌ی عنصرهای سازنده‌ی زمین، خورشید و دیگر ستارگان چیزهای بسیاری می‌دانیم، ولی بیشتر ماده‌ی درون کیهان نادیدنیست و به نام "ماده‌ی تاریک" شناخته می‌شود. ما از روی گرانش نیرومند ماده‌ی تاریک به وجودش پی برده‌ایم، ولی از چیستی آن هیچ نمی‌دانیم. از همین رو ماده‌ی تاریک یکی از بزرگ‌ترین رازهای فیزیک مانده است.»

«ما برای گشودن این راز باید به گذشته برگردیم. اخترشناسان می‌توانند گذشته را ببینند زیرا نور برای رسیدن به چشم ما به زمان نیاز دارد. ما خورشید را در وضعیت هشت دقیقه پیش آن می‌بینیم، ولی ستارگان بسیار دوردست کیهان را به گونه‌ای می‌بینیم که میلیاردها سال پیش بوده‌اند.»

بومن و همکارانش دریافت یک سیگنال رادیویی در بسامد ۷۸ مگاهرتز را گزارش دادند. پهنای نمایه‌ی (پروفایل) دیده شده به طور عمده با چشمداشت‌ها همخوانی دارد، ولی دامنه‌ی آن را هم بزرگ‌تر از پیش‌بینی‌ها یافتند (نشانه‌ی درآشامش یا جذب بیشتر) که نشان می‌دهد این گاز باستانی سردتر از چشمداشت‌ها بوده.

بارکانا می‌گوید دمای این گاز از راه برهمکنش هیدروژن با ماده‌ی سرد تاریک پایین رفته. وی می‌گوید: «من پی بردم که این سیگنال شگفت‌انگیز حضور دو بازیگر را نشان می‌دهد: نخستین ستارگان، و ماده‌ی تاریک. نخستین ستارگان کیهان این سیگنال را تولید کردند، و همزمان، ماده ی تاریک با برخورد به ماده‌ی معمولی آن را سرد کرد. ماده‌ی فراسرد به طور طبیعی این سیگنال رادیویی نیرومند را توضیح می‌دهد.»

فیزیکدانان انتظار داشتند ذرات ماده‌ی تاریک سنگین باشد، ولی این کشف، ذراتی کم‌جرم را نشان می‌دهد. بارکانا بر پایه‌ی این سیگنال رادیویی استدلال می‌کند که ذره‌ی ماده‌ی تاریک سنگین‌تر از جرم چند پروتون نیست. وی می‌گوید: «این بینش به تنهایی توان این را دارد که مسیر جستجوی ماده‌ی تاریک را تغییر دهد.»

بر پایه‌ی نظریه، هنگامی که ستارگان در آغاز کیهان ساخته شدند، نورشان به دل انبوه گاز هیدروژن آغازین نفوذ کرد و ساختار درونی آن را دگرگون کرد. این باعث شد گاز هیدروژن فوتون‌های تابش زمینه‌ی ریزموج کیهان را در طول موج ویژه‌ی ۲۱ سانتیمتر درآشامد (جذب کند)، و مُهری در طیف رادیویی بزند که می‌بایست امروز در بسامدهای رادیویی زیر ۲۰۰ مگاهرتز دیده شود. مشاهدات با همه چیز این نظریه همخوانی دارند به استثنای شدت نامنتظره‌ی درآشامش (جذب).

پرفسور بارکانا پیش‌بینی می‌کند که ماده‌ی تاریک یک الگوی بسیار ویژه از امواج رادیویی پدید آورد که اکنون می‌تواند با آرایه‌های بزرگ آنتن‌های رادیویی دیده شود. یکی از این آرایه‌ها SKA (آرایه‌ی کیلومتر مربعی) است، بزرگ‌ترین رادیوتلسکوپ دنیا که هنوز در دست ساخت است. بارکانا در پایان می‌گوید: «رصد چنین چیزی با SKA می‌تواند تایید کند که نخستین ستارگان واقعا ماده‌ی تاریک را نشان می‌دهند.»

توضیح تصویر:
🔴 الگوی موج رادیویی در آسمان که در اثر آمیختگی پرتوهای نخستین ستارگان با اثر ماده‌ی تاریک پدید آمده. مناطق آبی جاهایی هستند که ماده‌ی تاریک ماده‌ی معمولی را بیشتر از جاهای دیگر خنک کرده.
https://goo.gl/b9v7xK
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/DarkMatter.html
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«تصویر 3D دهانه‌های ماه از درون مدار آن»
—------------------------------------------—

فرانک بومن، جیمز لاول، و ویلیام آندرس در دسامبر ۱۹۶۸ سفری به #ماه رفتند و سپس به زمین بازگشتند.

در این تصویر سه‌بعدی برجسته‌نما که برای بهتر دیدنش نیاز به عینک‌های ویژه‌ی سرخ/آبی دارید، چشم‌اندازی را می‌بینید که این فضانوردان از مدار ماه می‌دیدند و دهانه‌های برخوردی جنوب باختر دریای باروری ماه را در بر دارد.

بزرگ‌ترین این دهانه‌ها دهانه‌ی بزرگ گکلنیوس است که جلوی چشم‌انداز دیده می‌شود. قطر این دهانه به حدود ۷۰ کیلومتر می‌رسد و کف آن پوشیده از گدازه است و در جای جایش هم ماه‌دره‌ها یا شیارهایی -گودال‌های باریک و بلند- به چشم می‌خورد.

این ماه‌‌دره‌ها که از روی دیواره‌ها و ستیغ مرکزی دهانه هم گذشته‌اند به احتمال بسیار پس از شکل‌گیری خود دهانه پدید آمده‌اند.

دورتر از این دهانه هم سه دهانه‌ی دیگر را می‌بینیم. دو دهانه‌ی بزرگ با کف هموار به نام دهانه‌های کلمب ای (بالایی) و ماژلان شناخته می‌شوند. دهانه‌ی دیگر که سطح آشفته‌ و ناهمواری دارد هم ماژلان ای (Magelhaens A) نام دارد و قطرش به حدود ۳۵ کیلومتر می‌رسد.

#apod #دهانه_برخوردی #آپولو
https://goo.gl/ywbm3p
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180303.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«نمایشی با شرکت ابرها، پرندگان، ناهید و ماه»
—----------------------------------------

گاهی آسمان بالای سرمان می‌تواند صحنه‌ی یک نمایش کامل باشد.

برای نمونه، در اوایل سپتامبر ۲۰۱۰، ماه و ناهید به یکدیگر نزدیک شدند و چشم‌اندازی زیبا را برای دوستداران آسمان در سراسر جهان پدید آوردند. البته در بعضی مناطق، آسمان از آن هم تماشایی‌تر شده بود.

در این تصویر که همان زمان در اسپانیا گرفته شد، هلال ماه و سیاره‌ی ناهید، در انتهای سمت راست، بر زمینه‌ی آسمان آبیِ تیره‌ی غروب دیده می‌شوند. در پایینِ پیش‌زمینه‌ی تصویر، ابرهای تیره‌ی توفان‌زا را می‌بینیم و یک ابر سندانی سفید نیز بالای صحنه به چشم می‌خورد.

لکه‌های سیاه روی تصویر را هم گله‌ای از پرندگانِ رهگذر به وجود آورده‌اند.

البته اندکی پس از ثبت این تصویر، پرندگان از صحنه‌ی نمایش بیرون رفتند، توفان پایان پذیرفت و ماه و ناهید نیز غروب کرده و در پس افق پنهان شدند.

در همین ماه (مارس ۲۰۱۸، اسفند ۹۶)، ناهید تابناک دوباره به هنگام غروب مهمان آسمان خواهد بود و از امشب تا پایان هفته نیز بسیار نزدیک سیاره‌ی تیر دیده خواهد شد.
#apod
https://goo.gl/og32nz
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180304.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«وجود "آب" چقدر می‌تواند داستان پیدایش ماه را تغییر دهد؟»
—------------------------------------------------------

* آیا وجود آب در ماه با نظریه‌ی "برخورد بزرگ" ناسازگار است؟

چقدر جالب است که اندکی #آب می‌تواند چنین دگرگونی‌هایی ایجاد کند!
ماه در زمانی میان ۴.۴ و ۴.۵ میلیارد سال پیش، در پی برخورد یک جسم با زمین که هنوز روزگار نوزادی‌اش را می‌گذراند پدید آمد. این برخورد قرصی داغ و تا اندازه‌ی تبخیر شده از مواد درست کرد که به گرد این "پیش-زمین" می‌چرخید، و در پایان سرد شد و انباشته شد و #ماه را آفرید.

دانشمندان تا سال‌ها می‌پنداشتند که در پیامدهای پس از برخورد، هیدروژن از مولکول‌های آب جدا شد و به همراه عنصرهای دیگری که نقطه‌ی جوش پایینی داشتند (به اصطلاح عنصرهای گریزا یا فرّار)، از این قرص گریختند و در فضا پراکنده شدند. این باعث شد ماهی که پدید آمد یک جرم خشک و بدون عنصرهای گریزا باشد، چیزی که با بررسی های گذشته روی نمونه‌های خاک و سنگ ماه همخوانی داشت.

ولی پژوهش‌ِ تازه‌ای که درباره‌ی شیمی ماه در دست انجام است نشان می‌دهد که این کره می‌تواند آبدارتر از آنچه در آغاز پنداشته می‌شد باشد، و این چیزیست که پرسش‌هایی درباره‌ی برخی از جنبه‌های این داستان پیدایش مطرح می‌کند.

میکی ناکاجیما از بنیاد کارنگی می‌گوید: «این هنوز جای بررسی و پژوهش بسیاری دارد، از همین رو چیزهای بسیاریست که دانشمندان، از جمله همکاران ما در بنیاد کارنگی، می‌خواهند درباره‌ی میزان آب موجود در ماه بدانند. این پرسشی بسیار مهم است و با توجه به محدود بودن آگاهی‌های ما از تاریخچه و پراکندگی آب‌های ماه، یافتن پاسخش بسیار چالش‌برانگیز است.» ناکاجیما و دیوید استیونسن از کلتک پژوهشی را آغاز کردند در این باره که آیا با توجه به محتوای بالای آب که به تازگی برای ماه برآورد شده، نظریه‌های رایج درباره‌ی پیدایش ماه نیاز به بازنویسی دارند یا نه.

گزارش این پژوهش توسط "ارث اند پلنتاری ساینس لترز" منتشر شده است.

آنها شبیه‌سازی‌های پرجزییاتی انجام دادند تا ببینند آیا نظریه‌های "برخوردی" موجود برای پیدایش ماه می‌تواند یک ماه را توجیه کند که هم آبدار باشد و هم خالی از دیگر عنصرهای گریزا، از جمله پتاسیوم و سدیم؟

آنها چندین مدل با شرایط دمایی و فراوانیِ آبِ گوناگون برای قرصِ ماه‌ساز پدید آوردند. در دماهای بالا، این قرص انباشته از بخار سیلیکاتی می‌شد که از تبخیر گوشته‌ی هر دو جرم (هم پیش‌زمین، و هم جرم برخوردگر) سرچشمه می‌گرفت، با مقدار به نسبت کمی هیدروژن هم که از آب جدا شده بود. در مدل‌هایی با دمای پایین‌تر، این قرص انباشته از آب می‌شد ولی در چنین دماهایی، هیدروژن از این آب جدا نمی‌شد و در نتیجه سازوکار گریزا بودنش بسیار ناکارآمد می‌شد (نمی‌توانست به فضا بگریزد).

ناکاجیما توضیح می‌دهد: «خبر خوب اینست که مدل‌های ما نشان می‌دهند که یافته‌های تازه درباره‌ی آبدار بودن ماه با نظریه‌ی #برخورد_بزرگ ناسازگار و در تناقض نیست.»

ولی این یافته‌ها این معنی را هم می‌دهند که دانشمندان باید نظریه‌های دیگری را برای دلیل تهی بودن ماه از پتاسیم، سدیم، و دیگر عنصرهای گریزا مطرح کنند. احتمال‌های دیگری وجود دارد، از جمله این که عنصرهای گریزای درون قرص به جای این که بگریزند یا بخشی از ماه شوند، به زمین پیوستند. شاید هم زمانی که ماه تازه داشت از قرصِ پس از برخورد پدید می‌آمد، این عنصرها از پیش بخشی از ماه شدند ولی بعدها از آن جدا شدند.
https://goo.gl/LkihX6
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/…/Water-MoonOr…
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

شبیه‌سازی مدل استاندارد پیدایش ماه- برخورد جرمی به بزرگی سیاره‌ی بهرام به زمین در ۴.۴ تا ۴.۵ میلیارد سال پیش، تشکیل قرصی از ذرات آواری، و برافزایش ماه از این قرص.
@onestar_in_sevenskies

«هنرنمایی یک سیاره نوزاد»
—------------------------

در منطقه‌ی ستاره‌زایی جوان مارافسای، ۴۱۰ سال نوری دورتر از خورشید، #قرص_پیش‌سیاره‌ای افسون‌کننده‌ای به نام ای‌اس ۲۰۹ دارد به آرامی دارد دگردیسی پیدا می‌کند. این تصویر شگفت‌انگیز به کمک تلسکوپ قدرتمند #آلما گرفته شده و الگوی نامعمولی از حلقه‌ها و شکاف‌ها را در غبار پیرامون یک ستاره‌ی جوان نشان می‌دهد.

قرص‌های پیش‌سیاره‌ای صفحه‌های فشرده و چرخانی از گاز و غبارند که گرداگرد ستارگان نوزاد دیده می‌شوند. این قرص‌ها موادی را در بر دارند که روزی به سیاره‌ها، ماه‌ها، و اجرام کوچک دیگری تبدیل خواهند شد. سامانه‌ی درون این عکس با داشتن سنی کمتر از یک میلیون سال، بسیار جوان است ولی از هم‌اکنون دو شکاف آشکار دارد در قرص آن پدید می‌آید.

شکاف بیرونی پهن و ژرف است و غبار بسیار کمی در آن مانده. به باور اخترشناسان یک سیاره‌ی غول‌پیکر، تقریبا به اندازه‌ی کیوان در این شکاف است و آن را از غبار پاک کرده. ولی فاصله‌ی آن از ستاره‌ی مرکزی حدود ۸۰۰ دقیقه‌ی نوریست، بیش از سه برابر فاصله‌ی نپتون و خورشید!

این سیاره همچنان که در مسیرش پیش می‌رود، غباری که در راهش است را در لبه‌های بیرونی مدارش انباشته و شکاف را به گونه‌ی فزاینده‌ای پاکیزه‌تر و آشکارتر می‌کند.

شکاف باریک‌تر و غبارآلود درونی می‌تواند توسط یک سیاره‌ی کوچک‌تر پدید آمده باشد، ولی اخترشناسان این احتمال هیجان‌انگیز را نیز پیش کشیده‌اند که در واقع هر دو شکاف دستاورد همان سیاره‌ی بزرگ بیرونی‌اند.

دور بودن این سیاره‌ی کیوان‌مانند از ستاره‌ی مرکزی پرسش‌های فریبنده‌ای را درباره‌ی پیدایش سیاره‌ها در لبه‌های قرص‌های پیش‌سیاره‌ای، به ویژه در زمان‌بندی‌های کوتاه در پی آورده است.

#سیاره_فراخورشیدی
https://goo.gl/qMAoqN
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/AS209.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«وقتی آسمان با نوارهای رنگی آذین بسته می‌شود!»
—------------------------------—

چه چیزی می‌تواند آسمان را با پرتوهایی مانند رنگین‌کمان‌های کنار هم روشن کند؟ پاسخ این پرسش پدیده‌ی هواتاب است.

هواتاب پدیده‌ایست که همه جا رخ می‌دهد ولی معمولا به سختی دیده می‌شود. گاهی یک آشفتگی -مانند نزدیک شدن یک جبهه‌ی توفانی- می‌تواند چین و شکن‌های بزرگی در جو زمین پدید آورد که به نام "امواج گرانش جَوی" شناخته می‌شوندد [این امواج به کلی با امواج "گرانشی" اخترفیزیکی تفاوت دارند-م]

امواج گرانش جوی که به نام "امواج چگالی" هم خوانده می‌شوند، نوسان‌هایی در هوا هستند و همانند امواجی‌اند که از افتادن یک سنگ در یک آبگیر آرام پدید می‌آید.
خوب، ولی این رنگ‌های هواتاب از کجا آمده؟

هواتاب سرخ به احتمال بسیار از مولکول‌های OH (هیدروکسیل) در فراز حدود ۸۷ کیلومتری آسمان سرچشمه می‌گیرد که به هنگام روز در اثر تابش پرتوهای فرابنفش خورشید برانگیخته شده‌اند. هواتاب نارنجی و سبز هم به احتمال بسیار توسط اتم‌های سدیم و اکسیژن در فراز کمی بالاتر پدید آمده.

این تصویر از جایی نزدیک دریاچه‌ی کلوکه در استان چینگهای کشور چین گرفته شده. عکاس که در آن هنگام سرگرم رانندگی بود، در آغاز توجهش به نوار چشمگیر کهکشان راه شیری جلب شد و خودرو را برای عکس گرفتن از آن نگه داشت.

وی با شگفتی تمام در عکسی که با دوربین حس‌مند خود گرفت نوارهای #هواتاب را هم دید که بسیار برجسته و آشکار در سرتاسر آسمان گسترده شده بودند.

این عکس در اینجا به شیوه‌ی دیجیتالی بهبود داده شده تا رنگین‌کمانی بودن این پرتوها بهتر دیده شود.
#apod
https://goo.gl/uLijDA
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180306.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
telegram.me/onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«چشم‌اندازی برافروخته پر از کمان‌ها، فواره‌ها، و امواج شوک»
—------------------------------------------------------—

این آرایه‌ی زیبا و فریبنده از سحابی‌ها و ستارگان را می‌توانید در جنوب منطقه‌ی ستاره‌زایی پرآوازه‌ی سحابی شکارچی، به فاصله‌ی حدود دو درجه از آن پیدا کنید.

ناحیه‌ی درون این عکس پر از ستارگان پرانرژی جوانیست که فواره‌ها و برون‌ریزی‌هایی را با سرعت صدها کیلومتر بر "ثانیه" به بیرون می‌افشانند. برهمکنش این فواره‌ها با مواد پیرامون به پدید آمدن موج‌های شوک درخشانی انجامیده که به نام اجرام #هربیگ_هارو (اچ‌اچ) شناخته می‌شوند.

یکی از این اجرام کمان باشکوهی است که درست سمت راست مرکز چارچوب دیده می‌شود. این جرم که اچ‌اچ ۲۲۲ نام دارد، به نام سحابی آبشار نیز شناخته می‌شود. زیر این آبشار، اچ‌اچ ۴۰۱ را می‌بینیم که نمایی مخروطی دارد.

سحابی درخشان زیر و سمت چپ مرکز تصویر ان‌جی‌سی ۱۹۹۹ است، ابری از غبار که نور یک ستاره‌ی متغیر درونش را بازمی‌تاباند (یک سحابی بازتابی).

این چشم‌انداز کیهانی پهنه‌ای بیش از ۳۰ سال نوری را در لبه‌ی مجموعه ابر مولکولی شکارچی، در فاصله‌ی حدود ۱۵۰۰ سال نوری زمین می‌پوشاند.

برای دیدن نام تک تک اجرام درون این چارچوب، تصویر دوم را ببینید.

#apod
https://goo.gl/67xqcF
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180307.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«چشم‌اندازی برافروخته پر از کمان‌ها، فواره‌ها، و امواج شوک»
توضیح بیشتر در این پست:
https://t.me/onestar_in_sevenskies/3602
@onestar_in_sevenskies

سحابی زیبا و اسرارآمیز آبشار (اچ‌اچ ۲۲۲)
@onestar_in_sevenskies

«ستاره‌ای که با نفس خود همدم مرده‌اش را به زندگی برگرداند!»
—------------------------------------------------------

* رصدخانه‌ی فضایی "اینتگرال" سازمان فضایی اروپا بیننده‌ی رویدادی کمیاب بوده: لحظه‌ای که بادهای وزیده از یک غول سرخ، همدمش که هسته‌ی کُند-چرخان یک ستاره‌ی مرده بود را با درخششی از پرتو X به زندگی برمی‌گرداند.

اینتگرال نخستین بار در ۱۳ اوت ۲۰۱۷ این برق پرتو ایکس را از چشمه‌ای ناشناخته در راستای مرکز کهکشان راه شیری دید. پس از آن، به مدت چند هفته رصدهایی برای یافتن سرچشمه‌ی اصلی رویداد به راه افتاد.

این رصدها یک ستاره‌ی نوترونی با چرخش کُند و به شدت مغناطیده را نشان داد که گویا تازه تغذیه از مواد همسایه‌ی غول سرخش را آغاز کرده بود.

ستارگانی به جرم کمتر از ۸ برابر خورشید در پایان زندگی به غول‌های سرخ تبدیل می‌شوند. لایه‌های بیرونی آنها پس زده شده و تا میلیون‌ها کیلومتر گسترده می‌شوند، پوسته‌های گاز و غباری‌شان با بادهایی به نسبت کُند که سرعتشان بیش از چند صد کیلومتر بر ثانیه نیست از آنها جدا می‌شود.

ستارگان بزرگ‌تر، با جرم‌هایی تا ۲۵-۳۰ برابر خورشید سوختشان را به سرعت می‌سوزانند و با ابرنواخترهایی تماشایی منفجر می‌شوند؛ چیزی که از آنها به جا می‌ماند می‌تواند یک هسته‌ی ستاره‌ای چرخان با میدان مغناطیسی نیرومند، به نام ستاره‌ی نوترونی باشد. این هسته‌ی ریز می‌تواند جرمی حدود یک و نیم برابر جرم خورشید داشته باشد که همه‌ی آن را در کره‌ای به قطر تنها ۱۰ کیلومتر جا داده و یکی از چگال‌ترین اجرام شناخته شده‌ی کیهانی را ساخته است.

یافتن سامانه‌های دوتایی از این دست چندان نامعمول نیست، ولی این سامانه‌ی نویافته از نژادی کمیاب به نام "دوتایی‌های پرتو X همزی (symbiotic)" است که تاکنون بیش از ۱۰ تای آنها شناخته نشده.

انریکو بوتسو از دانشگاه ژنو و نویسنده‌ی اصلی این پژوهش می‌گوید: «اینتگرال لحظه‌ای ویژه و کم‌مانند در تولد یک #سامانه‌_دوتایی کمیاب را دید. غول سرخ بادهایی به اندازه‌ی کافی چگال و کم‌سرعت برای تغذیه‌ی ستاره‌ی نوترونی همدمش آزاد کرد، و باعث شد این ستاره‌ی مرده برای نخستین بار درخششی پرانرژی از خود بگسیلد.»

این زوج بی‌تردید زوج نامعمولیست. بر پایه‌ی داده‌های تلسکوپ‌های فضایی ایکس‌ام‌ام-نیوتن اِسا و نوستار ناسا، این ستاره‌ی نوترونی تقریبا هر دو ساعت یک بار به گرد محورش می‌چرخد- این در مقایسه با دیگر ستارگان نوترونی که در هر ثانیه چند بار می‌چرخند بسیار کُند است. نخستین سنجش‌ها از میدان مغناطیسی این ستاره‌ی نوترونی هم نشان داد که این میدان به گونه‌ی شگفت‌انگیزی نیرومند است.

به طور معمول، میدان مغناطیسی نیرومند نشانه‌ی جوان بودن یک ستاره‌ی نوترونی است زیرا به باور دانشمندان میدان مغناطیسی با گذشت زمان ضعیف می‌شود. از سوی دیگر، غول سرخ جرمی بسیار پیرتر است و از همین رو این دو جفت عجیب و غریبی را با هم ساخته‌اند.

انریکو می‌گوید: «این دو جرم گیج‌کننده‌اند. یا باید بگوییم میدان مغناطیسی ستاره‌ی نوترونی اساسا با گذشت زمان تغییری نکرده بوده، یا این که ستاره‌ی نوترونی بعدها در تاریخ این سامانه‌ی دوتایی پدید آمده. اگر ستاره‌ی نوترونی بعدها ساخته شده بوده، پس باید دستاورد رُمبش یک کوتوله‌ی سفید باشد که با فروکشیدن مواد غول سرخ در یک بازه‌ی زمانی بلند به ستاره‌ی نوترونی تبدیل شده، نه این که مانند ستارگان نوترونی معمولی، در پی انفجار ابرنواختریِ یک ستاره‌ی پرجرم کم‌عمر پدید آمده باشد.»

یک #ستاره‌_نوترونی جوان و یک #غول_سرخ پیر که با هم باشند، در جایی بادهای وزیده شده از این غولِ پف‌کرده به ستاره‌ی نوترونی رسیده و آغاز به ریختن بر سر آن کرده، چرخش آن را کند کرده و پرتو X می‌گسیلد.

اریک کولکرز، دانشمند برنامه‌ی اینتگرال اِسا می‌گوید: «ما در همه‌ی ۱۵ سال رصدمان با اینتگرال این جرم را ندیده بودیم، پس باورمان اینست که آنچه دیده‌ایم آغاز درخشش پرتو X آن بوده. ما به رصدمان برای دیدن دگرگونی‌های آن ادامه می‌دهیم [شاید] تنها یک برون‌ریزی بلندمدت بوده، ولی تاکنون که تغییر چشمگیری در آن ندیده‌ایم.»
https://goo.gl/HtpNcf
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/symbiotic-binary.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

چرخه‌ی زندگی و فرگشت ستارگان با جرم‌های گوناگون
@onestar_in_sevenskies

«سنگ‌چین‌های شمال مریخ»
—---------------------—

این عکس در اصل برای دنبال کردن حرکت تلماسه‌های نزدیک قطب شمال سیاره‌ی #بهرام (مریخ) گرفته شده ولی آنچه در زمینه‌ی میان آنها دیده می‌شود هم کم از شگفتی ندارد!

این سطح نوارهای تیره و روشنی دارد که از بالا چپ به پایین راست تصویر کشیده شده‌اند. در نوارهای تیره، دسته‌هایی از تخته‌سنگ دیده می‌شود که در فاصله‌هایی تقریبا منظم ریخته شده‌اند. [در تصویر دوم بهتر دیده می‌شود]

چه چیزی این کپه‌های سنگی را دسته‌بندی کرده؟

در شمالگان سیاره‌ی زمین، سنگ‌ها می‌توانند در فرآیندی به نام "کوژ یخبندانی" یا "بالازدگی یخبندانی" (frost heave) دسته‌بندی شوند. در این فرآیند، یخ زدن‌ها و آب‌شدن‌های چندین باره‌ی زمین سنگ‌ها را به سطح می‌آورد و در کپه‌ها، نوارها، یا حتی دایره‌هایی دسته‌بندی می‌کند. این چرخه‌ی دمایی روی زمین یک سال به درازا می‌کشد، ولی سیاره‌ی سرخ سال بسیار بلندتری دارد و از همین رو این فرآیند در آن بسیار بیشتر زمان می‌برد.

این عکس‌ها را فضاپیمای #مدارگرد_شناسایی_بهرام (ام‌آراو) به کمک دوربین هایراز خود (HiRISE) گرفته. هر پیکسل تصویر نخست هم‌ارز ۲۵ سانتیمتر است و اجرامی به بزرگی ۹۶ سانتیمتر در آن به خوبی دیده می‌شوند. شمال چشم‌انداز بالای تصویر است.
https://goo.gl/Jc8Miw
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/MarsFrostHeave.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

دسته‌های سنگی شمال سیاره‌ی بهرام (مریخ) که در فرآیندی به نام "کوژ یخبندانی" بالا آمده و به فاصله‌های منظم روی سطح کپه شده‌اند در این تصویر به خوبی دیده می‌شوند.
@onestar_in_sevenskies

«نمای فروسرخ از توفان‌های پرپیچ و تاب قطب شمال مشتری»
—-------------------------------------------------------

این نمای خیره‌کننده از چرخندهای قطب شمال سیاره‌ی #مشتری از داده‌هایی پدید آمده که فضاپیمای #جونو با یکی از دستگاه‌های خود به نام نقشه‌بردار فروسرخ شفقی مشتری (جیرام، JIRAM) گرد آورده بود. این داده‌های فروسرخ که تابش گرمایی از قله‌ی ابرهای مشتری را نشان می‌دهند تنها محدود به نیمه‌ی رو به آفتابِ سیاره نیستند.

در این تصویر فروسرخ هشت ویژگی چرخندی را می‌بینیم که چرخندی به قطر حدود ۴۰۰۰ کیلومتر درست کنار قطب شمال جغرافیایی این سیاره‌ی غول‌پیکر را در میان گرفته‌اند.

بر پایه‌ی داده‌های مشابه، قطب جنوب مشتری هم دارای چرخندیست که با پنج چرخند دیگر در میان گرفته شده. چرخندهای قطب جنوب کمی بزرگ‌تر از همتایان شمالیشان هستند.

داده‌های فضاپیمای کاسینی نشان داده بود که غول گازی کیوان در هر یک از قطب‌هایش تنها یک سامانه‌ی #توفان چرخندی دارد.
#apod
https://goo.gl/CwcRgy
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/ap180308.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky

«نعلبکی رنگین‌کمانی در آسمان برزیل!»
—---------------------------------—

چند روز پیش اهالی برازیلیا در کشور برزیل هنگام غروب آفتاب بیننده‌ی نمایشی بزرگ و زیبا در آسمان بودند- ابرهایی هفت‌رنگ در آسمان پدیدار شدند و با هم یک "نعلبکی" غول‌پیکر را ساختند.

اینها ابرهای کلاهکی (پیلیوس) بودند. در بعد از ظهرهای گرم تابستان، ابرهای کومه‌ای (کومولوس) بالا می‌روند و لایه‌های هوای نمدار بالایشان را به فراز بالاتر می‌رانند. این لایه‌ها در آنجا سرد و چگالیده می‌شوند و کلاهک‌هایی از #ابر می‌سازند- به زبان لاتین: pileus.

از آنجایی که ابرهای کلاهکی بسیار سریع پدید می‌آیند، ریزقطره‌های آب‌ درونشان همگی به یک اندازه می‌شوند، و این شرایطی مناسب برای پدیده‌ی رنگین‌تابی فراهم می‌کند. ریزقطره‌های یکدست نور خورشیدی که از درونشان می‌گذرد را می‌پراکنند (پراش نور) و از آن آرایه‌ای از رنگ‌های ملایم می‌سازند.

پیکره‌ی نعلبکی-مانند این ابرهای کلاهکی به دلیل وزش لایه‌ای از باد در بالای ابر کومه‌ای است که موج‌هایی غول‌پیکر در این ابرهای رنگارنگ انداخته.

به گفته‌ی لئو کالداس که این عکس را از این ابرها گرفت، اینها نمایشی عالی برای پایان دادن به روز بودند.
https://goo.gl/G8ykja
—-------------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2018/03/pileus-cloud.html
—-------------------------------------------------
تلگرام و توییتر یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies
twitter.com/1star_7sky