«مهمانی از سوی ستارگان»
—---------------------—
https://goo.gl/65TtNW

اکنون می‌دانیم جرم پرسرعتی که دارد در مسیری به شدت #هذلولی خورشید را دور می‌زند و به نام ای/۲۰۱۴ یو۱ نامیده شده در حقیقت نخستین جرم کوچک میان‌ستاره‌ایست که آن را دیده و شناخته‌ایم. [خبر کاملش را اینجا خواندید: * سیاره زمین به تازگی مهمانی از فضای میان‌ستاره‌ای داشته! (https://goo.gl/x29DCw)]

این تصویر که با نوردهی ۵ دقیقه‌ای در روز ۲۸ اکتبر از پشت تلسکوپ غول‌پیکر ۴.۲ متری ویلیام هرشل در جزایر قناری گرفته شده، همین مهمان میان‌ستاره‌ای سیارک‌مانند را نشان می‌دهد که هیچ فعالیت دنباله‌دارگونه‌ای در آن دیده نمی‌شود [نقطه‌ی میان چارچوب].

برخلاف ای/۲۰۱۴ یو۱، ستارگان پس‌زمینه به شکل ردهایی روشن دیده می‌شوند؛ دلیلش اینست که تلسکوپ دارد مسیر خودِ این جرم پرسرعت را در میدان دیدش دنبال می‌کند. نخستین بار اخترشناس، باب وریک از IfA این جرم متحرک را در داده‌های پیمایش آسمان شبانه‌ی پان-استارز در ۱۹ اکتبر شناسایی کرد.

ای/۲۰۱۴ یو۱ که اکنون رهسپار فضای بیرون از سامانه‌ی خورشیدی شده و هرگز باز نخواهد گشت، چند شب است که دیگر تنها به کمک تلسکوپ‌های نوری بزرگ از زمین دیده می‌شود.

این جرم بر پایه‌ی مدارش به عنوان یک جرم میان‌ستاره‌ای شناسایی شده، ولی هنوز نمی‌دانیم تا پیش از رسیدن به سامانه‌ی خورشیدی چه مدت در در کهکشان راه شیری سرگردان بوده. این را می‌دانیم که سرعت پیشروی آن ۲۶ کیلومتر بر ثانیه است، یعنی چیزی بیش از سرعت مسافر میان‌ستاره‌ای خودمان، فضاپیمای وویجر ۱ که اکنون دارد با سرعت ۱۷ کیلومتر بر ثانیه در #فضای_میان‌ستاره‌ای به پیش می‌رود.

#apod

—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
www.1star7sky.com/2017/11/A2017-U1.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«نمونه‌ای از آشکارسازی آهن زیر خاک‌های مریخ»
—---------------------------------------------

در این تصویر رنگ کاذب می‌بینیم که چگونه #خودروی_کنجکاوی ناسا در سیاره‌ی بهرام (مریخ)، می‌تواند با به کار بردن فیلترهای ویژه در دوربین دیرَک خود (ماستکم)، وجود کانی‌های ویژه‌ در سنگ‌های #بهرام را آشکار کند.

این تصویر یک همگذاری از عکس‌هاییست که با سه فیلتر گرفته شده بودند تا هماتیت (یکی از کانی‌های اکسید آهن) را به رنگ ارغوانی تیره نمایان کنند.

در اینجا سنگ هدف، سنگی به نام "کنداب کریسمس" (Christmas Cove) است که به نظر نمی‌رسید هماتیت چندانی داشته باشد [ولی] کنجکاوی با ابزار ویژه‌ی گردگیری خود (DRT) بخشی به اندازه‌ی ۶ سانتیمتر از آن را پاک کرد و در ۱۷ سپتامبر ۲۰۱۷، در ۱۸۱۹مین روز مریخی (سول) توانست این انباشت هماتیت که زیر گرد و خاک پنهان بود را آشکار سازد.
https://goo.gl/MH3Zxr
—---------------------------------------—
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/ChristmasCove.html
—-------------------------------------------------

کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«ستاره‌فشانی‌های یک کهکشان»
—------------------------—

در این تصویر که توسط #تلسکوپ_فضایی_هابل ناسا گرفته شده ان‌جی‌سی ۵۳۹۸ را می‌بینیم، یک کهکشان مارپیچی میله‌ای در فاصله‌ی حدود ۵۵ میلیون سال نوری زمین، در #صورت_فلکی_قنطورس.

این کهکشان به داشتن یک منطقه‌ی بسیار گسترده‌ی HII (اچ۲) آوازه یافته، ابری بزرگ از هیدروژن یونیده که به نام اچ۲ نیز شناخته می‌شود، H نماد شیمیایی هیدروژن است و II هم نشانگر این که اتم‌های آنها یک الکترون از دست داده و یونیده شده‌اند. این ابرِ ان‌جی‌سی ۵۳۹۸ به نام "تول ۸۹" شناخته می‌شود و پایین، سمت چپ کهکشان جای دارد، در نوک ساختار "میله‌ای" که از هسته‌ی کهکشان گذشته و برای ادامه‌ی فرآیندهای #ستاره‌زایی، مواد را به درون می‌کشد.

تول ۸۹ تنها مجموعه‌ی بزرگ و گسترده‌ی ستاره زایی در سرتاسر این کهکشانست که پهنه‌ای نزدیک به ۵۰۰۰ در ۴۰۰۰ سال نوری را می‌پوشاند و دستکم هفت خوشه‌ی ستاره‌ای جوان و پرجرم را در بر دارد.

دو توده‌ی از همه درخشان تر در تول ۸۹ که تنها به نام‌های "ای" و "بی" نامیده می‌شوند به نظر می‌رسد به ترتیب حدود ۴ و ۳ میلیون سال پیش یک فرآیند ستاره‌زایی آتشین (ستاره‌فشانی) در آنها رخ داده بوده. گمان می‌رود تول ۸۹-ای به تنهایی دارای چندین ستاره‌ی بسیار درخشان و بزرگ از گونه‌ی ستارگان ولف-رایه است که با دمای بسیار بالا و بادهای سهمگینشان شناخته می‌شوند
https://goo.gl/vuQebg
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Tol89.html
—-------------------------------------------------
کانای یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«توده‌ای از پیرترین ستارگان کهکشان»
—---------------------------------
https://goo.gl/s4xTTE
شارل مسیه، ستاره‌شناس فرانسوی سده‌ی ۱۸ میلادی، توضیحی که برای پنجمین عنوان ورودی در فهرست پرآوازه‌ی سحابی‌ها و خوشه‌های ستاره‌ایش نوشت را با این جمله می‌آغازد:
«سحابی زیبایی که در میان ترازو و مار یافته شد ...»

گرچه چیزی که مسیه از این جرم دید تنها یک توده‌ی کُرکی گِرد و بدون ستاره بود، ولی امروزه دیگر می‌دانیم که مسیه ۵ یا ام۵ یک خوشه‌ی ستاره‌ای کروی با بیش از ۱۰۰,۰۰۰ ستاره است که نیروی گرانش همگی آنها را در کنار یکدیگر و در فضایی به قطر حدود ۱۶۵ سال نوری گرد آورده. این #خوشه_کروی چیزی نزدیک به ۲۵,۰۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد.

خوشه‌های ستاره‌ای کروی که در هاله‌ی کهکشان راه شیری پراکنده‌اند، اعضای باستانی این کهکشان به شمار می‌آیند. ام۵ هم یکی از کهن‌ترین همین خوشه‌هاست که برآورد می‌شود ستارگانش سنی نزدیک به ۱۳ میلیارد سال داشته باشند.

این خوشه‌ی ستاره ای زیبا از هدف‌های محبوب تلسکوپ‌های روی زمین است. تلسکوپ فضایی هابل که در روز ۲۵ آوریل ۱۹۹۰ کارش را در مدار نزدیک زمین آغاز کرده هم تصویر نمای نزدیک خیره‌کننده‌ای ویژه‌ی خودش از این خوشه ثبت کرده. این تصویر گستره‌ای به پهنای ۲۰ سال نوری از بخش مرکزی ام۵ را می‌پوشاند.

همان‌گونه که در این تصویر خیره‌کننده و باکیفیت می‌بینید، حتی در نزدیکی‌های هسته‌ی فشرده‌ی خوشه هم می‌توان ستارگان پیر غول آبی و سرخ و همچنین ولگردهای سرکش آبیِ باز-جوان شده را به شکل نقطه‌های زردفام و آبی‌فام از یکدیگر بازشناخت.

در همین زمینه:
* نمایی گسترده از خوشه ام۵ که همه آن را نشان می‌دهد (https://goo.gl/ssWSEL)
و: * سرکش‌های آبی (https://goo.gl/7pfmem)

#apod

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/M5.html
—-------------------------------------------------

کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

انفجار یک شهاب زردفام در آسمان ژاپن در شب ۲۶ اکتبر، و پراکنده شدن "دود" آن توسط بادهای بالای جو.
@onestar_in_sevenskies

«کشف حلقه‌های از غبار سرد پیرامون نزدیکترین ستاره»
—-------------------------------------------------

رصدهای آرایه‌ی آلما در شیلی به آشکارسازی گرد و غبار پیرامون نزدیک‌ترین همسایه‌ی خورشید، پروکسیما قنطورس انجامیده. در این داده‌های تازه پرتوهایی دیده می‌شود که از غبار سرد در منطقه‌ای به فاصله‌ی ۱ تا ۴ برابر فاصله‌ی زمین و خورشید (AU) از این ستاره می‌گسیلد. این داده‌ها همچنین نشانگر وجود کمربند غباری از این هم سردتر است که می‌توانند نشانه‌ی ساخته شدن سیاره‌هایی تازه در آن باشند. این ساختارها همانند کمربندهای بسیار گسترده‌تر در سامانه‌ی خورشیدی خودمانست و همچنین انتظار می‌رود از ذرات سنگ و یخی تشکیل شده‌اند که موفق به ساختن سیاره نشده بوده‌اند.

پروکسیما قنطورس نزدیک‌ترین ستاره به سامانه‌ی خورشیدی ماست. این ستاره یک #کوتوله‌_سرخ کم‌نور در فاصله‌ی درست ۴ سال نوری ماست که در صورت فلکی جنوبی قنطورس دیده می‌شود. در سال ۲۰۱۶ یک سیاره‌ی زمین‌سان زیست‌پذیر به نام "پروکسیما بی" پیرامون آن یافته شد که به عنوان نزدیک‌ترین #سیاره‌_فراخورشیدی به ما شناخته می‌شود. ولی گویا این سامانه چیزهایی بیشتر از تنها یک سیاره برای ارایه دارد. رصدهای تازه‌ای که با بهره از آرایه‌ی بزرگ میلیمتری/زیرمیلیمتری آتاکاما (#آلما) انجام شده تابشی را نشان می دهد که از ابرهای غبار کیهانی سرد پیرامون ستاره می‌تابد.

گیم آنگلادا [۱]، نوسنده‌ی اصلی این پژوهش از بنیاد اخترفیزیک اندلس (CSIC) در گرانادای اسپانیا این کشف ارزشمند را توضیح می‌دهد: «غبار پیرامون پروکسیما از این رو اهمیت دارد که پس از کشف سیاره‌ی سنگی پروکسیما بی، این نخستین نشانه‌ از وجود یک سامانه‌ی سیاره‌ای پرجزییات، و نه یک سیاره‌ی تنها پیرامون این نزدیک‌ترین همسایه‌ی خورشید است.»
@onestar_in_sevenskies
کمربندهای غبار بازمانده‌ی موادی هستند که در ساختن اجرام بزرگ‌تری مانند سیاره ناکام بوده‌اند. ذرات سنگ و یخ درون این کمربندها اندازه‌های گوناگونی دارند، از دانه‌های غبار کمتر از یک میلیمتر گرفته تا اجرام سیارک-گونه‌ای به قطر چند کیلومتر [۲].

به نظر می‌رسد این غبارها چند صد میلیون کیلومتر از پروکسیما قنطورس فاصله دارند و جرم کلی‌شان به حدود یک صدم جرم زمین می رسد. دمای این کمربند حدود ۲۳۰- در جه‌ی کلوین برآورد شده، به سردی کمربند کویپر در بخش بیرونی سامانه‌ی خودمان.

داده‌های آلما همچنین وجود کمربندی از این هم سردتر، در فاصله‌ی ۱۰ برابر بیشتر را نشان می‌دهند. اگر یک کمربند بیرونی تایید شود، با توجه به این که محیطی بسیار سرد در فاصله‌ی دور از یک ستاره‌ی کم‌نورتر و سردتر از خورشید است، ذات و سرشتی فریبنده خواهد داشت. هر دوی این کمربندها از ستاره بسیار دورترند تا سیاره‌ی پروکسیما بی‌؛ فاصله‌ی قنطورس بی از ستاره تنها ۴ میلیون کیلومتر است [۳].

گیم آنگلادا در توضیح پیامدهای این کشف می‌گوید: «این می‌تواند نشان دهد که ستاره‌ی پروکسیما قنطورس احتمالا یک سامانه‌ی چندسیاره‌ای دارد با تاریخچه‌ای سرشار از برهم‌کنش‌ها و برخوردها که به پیدایش چنین کمربند غباری انجامیده. پژوهش‌های بیشتر می‌تواند جایگاه سیاره‌های احتمالی دیگری که هنوز شناسایی نشده‌اند را نیز آشکار کند.»

سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس از یک جهت دیگر هم ارزش ویژه‌ای دارد: ...

ادامه در پست بعدی 👇👇👇👇👇

ادامه‌ی پست پیشین 👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽👆🏽

... سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس از یک جهت دیگر هم ارزش ویژه‌ای دارد: سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس از یک جهت دیگر هم ارزش ویژه‌ای دارد- نقشه‌هایی برای آینده (برنامه‌ی Starshot) در نظر گرفته شده که دانشمندان بتوانند به کمک ریزکاوشگرهایی که با بادبان‌های نوری (لیزری) راهی این سامانه خواهند شد، به بررسی مستقیم آنها بپردازند. شناخت و آگاهی از محیط غباری پیرامون ستاره می‌تواند در برنامه‌ریزی چنین ماموریتی اهمیت داشته باشد.

پدرو آمادو، یکی دیگر از نویسندگان پژوهش، او هم از بنیاد اخترفیزیک اندلس، این رصدها را تنها آغاز کار می‌داند: «این نخستین بافته‌ها نشان می‌دهد که آلما می‌تواند ساختارهای غباری را پیرامون پروکسیما ببیند. رصدهای بیشتر می‌تواند تصویر دقیق‌تری از سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما به ما بدهد. آمیزه‌ی داده‌های ما از این سامانه با داده‌های قرص‌های پیش‌سیاره‌ای پیرامون دیگر ستارگان جوان می‌تواند جزییات بیشتری را درباره‌ی فرآیندهایی که ۴۶۰۰ میلیون سال پیش به پیدایش زمین و سامانه‌ی خورشیدی انجامیدند آشکار کند. چیزی که ما اکنون می‌بینیم تنها پیش‌نمایی از چیزیست که پیش رو داریم!»
@onestar_in_sevenskies
—---------------------------------------—
یادداشت‌ها:
۱] گفتنی اینست که از شانس، نویسنده‌ی اصلی این پژوهش، گیم آنگلادا همنام اخترشناسیست که با گروهش سیاره‌ی پروکسیما قنطورس بی را یافتند: گیم آنگلادا-اسکودا [خبرش را اینجا خونید: * کشف نزدیک‌ترین سیاره زیست‌پذیر پیرامون نزدیک‌ترین ستاره]. اگر چه این دو هیچ نسبتی با هم نداشتند ولی خود گیم آنگلادا-اسکودا نیز یکی از نویسندگان گزارش این پژوهش تازه بود.

۲] پروکسیما ستاره‌ای تقریبا همسن سامانه‌ی خورشیدیست. کمربندهای غبار پیرامون آن را می‌توان همسان با کمربند کویپر و کمربند سیارک‌های سامانه‌ی خودمان دانست که پدیده‌ی نور نور برجگاهی (منطقه‌البروجی) را در آسمان سپیده‌دم زمین می‌آفرینند. قرص‌های چشمگیری که آلما پیرامون ستارگانی بسیار جوان‌تر، مانند اچ‌ای گاو، به تصویر کشیده، دربردارنده‌ی مواد بسیار بیشتری هستند و درفرآیند ساختن سیاره به سر می‌برند.

۳] کمربند بسیار کم‌نورِ بیرونی اگر وجودش تایید شود، پیکره‌ای دارد که می‌تواند به اخترشناسان در برآورد میزان کجی (انحراف) سامانه‌ی سیاره‌ای پروکسیما قنطورس کمک کند. این سامانه بیضی به نظر می‌رسد ولی می‌تواند در واقع حلقه‌ای دایره‌ای باشد که به دلیل کجی‌اش نسبت به خط دید ما، بیضی دیده می‌شود. این هم به نوبه‌ی خود می‌تواند در تعیین جرم سیاره‌ی پروکسیما بی که اکنون تنها کمینه‌ی جرم برایش در نظر گرفته شده کاربرد داشته باشد.

این تصویر یک برداشت هنری است و واقعی نیست:
https://goo.gl/KtAi1p
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Proxima.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

آسمان پیرامون ستاره‌ی دوتایی قنطورس ای و بی.
ستاره‌ی بسیار کم‌نورتر پروکسیما قنطورس هم درگوشه‌ی پایین، سمت راست دیده می‌شود
@onestar_in_sevenskies

«چهره ماه در یک سال»
—---------------------

آیا ماه کامل همیشه یکسان دیده می‌شود؟
نه. برای دیدن این تفاوت‌های اندک، این جدول تصویری از ۱۲ ماه را ببینید.

از بالا سمت چپ به پایین سمت راست، ماه‌های کامل یک سال را از نوامبر ۲۰۱۶ تا اکتبر ۲۰۱۷ در آسمان پاکستان می‌بینیم.

همه‌ی این ماه‌های پی در پی درست با یک مقیاس نشان داده شده‌اند، بنابراین بر خلاف "خطای دید"ی که هر شب از طلوع تا غروب ماه در آسمان به نظر می‌رسد، بزرگی ماه در این عکس‌ها واقعا با هم تفاوت داشته.

دلیل این تفاوت هم اینست که مدار ماه به گرد زمین دایره‌ای نیست و بنابراین فاصله‌اش از زمین تغییر می‌کند.

یک لکه‌ی تاریک روی بخش پایینی #ماه_کامل اوت ۲۰۱۷ دیده می‌شود- این سایه‌ی زمین است که در آن هنگام یک #ماه‌گرفتگی پاره‌ای (جزیی) را پدید آورده بوده.

عکس‌ها به دلیل این که برخی پررنگ شده‌اند، با هم در رنگ نیز تفاوت دارند، ولی یک تغییر ظریف‌تر هم میان عکس‌ها دیده می‌شود که تنها اگر خوب دقت کنید متوجهش خواهید شد:

به نظر می‌رسد ماه به طور نوسانی وول می‌خورد. این پدیده "#رخ‌گردی" نام دارد و اگر بخواهید آن را بهتر ببینید، می‌توانید به تصویر پویای پست بعدی نگاه کنید که همه‌ی نوسان‌ها و وول خوردن‌های ماهانه‌ی قرص ماه را یکجا نشان می‌دهد.

#apod
https://goo.gl/52RPaM
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/month.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

در طول یک ماه، گونه‌ای حرکت لنگیدن در قرص ماه دیده می‌شود که "رخ‌گردی" نام دارد
@onestar_in_sevenskies

در این فیلم که روز ۲۵ اکتبر توسط فضاپیمای STEREOی ناسا گرفته شده، #دنباله‌دار ۹۶پی را می‌بینیم که از نزدیکترین نقطه‌ مدارش به خورشید، حدود ۱۷.۷ میلیون کیلومتری آن می‌گذرد.

@onestar_in_sevenskies

دنباله‌دار ۹۶پی یا دنباله‌دار ماخهولتز -برگرفته از نام یابنده‌اش، دان ماخهولتز که در سال ۱۹۸۶ آن را یافت- هر دور مدارش به گرد خورشید را در ۵.۲۴ سال کامل می‌کند.

در این فیلم که روز ۲۵ اکتبر ۲۰۱۷ توسط رصدخانه‌ی خورشیدیِ فضاییِ STEREOی ناسا گرفته شده، این #دنباله‌دار را می‌بینیم که از نزدیک‌ترین نقطه‌ی مدارش به خورشید، نقطه‌ای بسیار نزدیک و داغ، حدود ۱۷.۷ میلیون کیلومتری آن می‌گذرد.

@onestar_in_sevenskies

«فواره‌ای که از دنباله‌دار ۶۷پی بیرون زده»
—------------------------------------—
https://goo.gl/xvBH2U
دُم دنباله‌دارها چگونه پدید می‌آید؟

پیش از این، جاهایی در هسته‌ی دنباله‌دارها که فواره‌های سازنده‌ی دُم از آنها بیرون می‌زنند روشن و آشکار دیده نشده بود. ولی پارسال، فضاپیمای اروپایی روزتا نه تنها از فواره‌ای که از #دنباله‌دار ۶۷پی/چوریموف-گراسیمنکو بیرون زد عکس گرفت، بلکه یکراست از درون آن هم گذشت.
[ اینجا: * فواره بزرگی که ناگهان از دنباله‌دار ۶۷پی بیرون می‌زند (https://goo.gl/vwDh3r)]

در این تصویرِ گویا و رسا فواره‌ای روشن را می‌بینیم که از درون یک گودال دایره‌ای کوچک که یک سمتش با دیواره‌ای ۱۰ متری محدود شده بیرون می‌زند. بررسی داده‌های روزتا نشان می‌داد که این فواره هم از غبار و هم از یخ آب تشکیل شده.

سطح خاکی گودال نشان می‌دهد که به احتمال بسیار، چیزی در ژرفای زیر این سطح پُرمنفذ رخ داده که به پیدایش این فواره انجامیده.

#فضاپیمای_روزتا این عکس را در ماه ژوییه‌ی گذشته گرفت، حدود دو ماه پیش از آن که ماموریتش را با برخوردی مهار شده به سطح دنباله‌دار ۶۷پی به پایان برد.

#apod

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/CG.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

فواره‌ی بزرگی که ناگهان از دنباله‌دار ب۶۷پی/چوریموف گراسیمنکو بیرون می‌زند

توضیح آن را می‌توانید در این پست وبلاگ یک ستاره در هفت آسمان ببینید: https://goo.gl/vwDh3r
@onestar_in_sevenskies

«آگهی: یک تکه سنگ ۳۰۰ کیلومتری گم شده!»
—------------------------------------------
https://goo.gl/STmD8u
* اگر برای سنگ‌های آسمانی هم می‌شد مانند افرادِ ناپدیدشده گزارش فرستاد، در گزارش "۱۹۹۵ اس‌ان۵۵" هم چنین چیزی می‌آمد: «نخستین بار در ۲۰ سپتامبر ۱۹۹۵ دیده شد که بر پس‌زمینه‌ای از ستارگان به پیش می‌رفت. آخرین بار چند هفته بعد دیده شد و از آن هنگام دیگر کسی آن را ندیده.»

ساده بگوییم... گم شده! ما بر پایه‌ی حرکت آن در بخش کوتاهی از مسیرش می‌دانیم که احتمالا از نقطه‌ای درون مدار کیوان گذشته و سپس تا نزدیکی مدار پلوتو رفته بوده. این را هم می‌دانیم که چنین مداری حدود صد سال زمان می‌برد.

از روی میزان روشنایی‌اش می‌توان گفت بزرگ بوده- شاید به پهنای ۳۰۰ کیلومتر. بنابراین ۱۹۹۵ اس‌ان۵۵ را می‌توان یکی از بزرگ‌ترین، یا چه بسا بزرگ‌ترین #ریزسیاره‌ ی رده‌ی سانتور دانست. سانتورها اجرام شگفت‌انگیزی‌اند که در منطقه‌ی ناپایداری از سامانه‌ی خورشیدی، زیر نفوذ گرانش سهمگین غول‌های گازی در گردشند.

ولی درباره‌ی این جرم گمشده چیزی بیش از این نمی‌دانیم. ۱۹۹۵ اس‌ان۵۵ نخستین بار توسط نیکول دنزل و آریانا گلیسون از پشت تلسکوپ پروژه‌ی دیده‌بان فضا در کیت پیک آریزونا دیده شد. ولی در پایان اکتبر ۱۹۹۵، رد این جرم در عکس‌هایی که گروه دیده‌بان فضا گرفت ناپدید شد- و از آن هنگام دیگر اثری از آن یافته نشده.

چنین چیزی در اخترشناسی نوین با این همه دقت و توانمندی‌ها تکان‌دهنده به نظر می‌رسد. جرمی بزرگ‌ترین از نوع خود باشد و ما نتوانیم پیدایش کنیم؟

واقعیت اینست که گم شدن اجرام سامانه‌ی خورشیدی همیشه رخ می‌دهد.

بیایید چند صد سال به گذشته برگردیم. گالیله در سال‌های ۱۶۱۲ و ۱۶۱۳ چیزی که فکر می‌کرد یک ستاره است را دید. ولی آن چیز یک ستاره نبود- نپتون بود، سیاره‌ای که پس از یک قایم‌باشکِ بیش از دو سده‌ای با بشر، به طور رسمی در ۲۴ سپتامبر ۱۸۴۶ شناسایی شد. [در این باره خواندید: * واکاوی تاریخ: چه کسی واقعا نپتون را کشف کرد؟ (https://goo.gl/Nq87Cy)]

یا مورد دنباله‌دار ۴۱پی/تاتل-جاکوبینی-کرساک را در نظر بگیرید که هر ۵.۴ سال یک بار خورشید را دور می‌زند. این جرم نخستین بار سال ۱۸۵۸ یافته، و سپس گم شد. در سال ۱۹۰۷ دوباره آن را یافتند و دوباره غیبش زد تا سال ۱۹۵۱ که دوباره و برای آخرین بار پیدا شد. امروزه این دنباله‌دار به نام هر سه "یابنده‌اش" شناخته می‌شود.

به گفته‌ی ملیسا بروکر، عضو گروه دیده‌بان فضا از دانشگاه آریزونا در توسان، این مشکل هنوز هم رایج است. وی می‌گوید به زبان اخترشناسی نوین، "گمشده" به این معناست که ستاره‌شناسان شانس بهتری دارند تا این اجرام را بر پایه‌ی مدارشان، در پیمایش‌های دیگری که مربوط به آن هم نیست شناسایی کنند.

هم‌اکنون صدها جرم سراغ داریم که در کمربند کویپر (کمربندی از تکه‌های یخ‌زده در بخش بیرونی #سامانه‌_خورشیدی) ناپدید شده‌اند.

هشداردهنده‌تر این که، در همین لحظه ۱۳۵ سیارک نزدیک زمین را گم کرده‌ایم که نامشان در رده‌ای به عنوان "برخوردگرهای مجازی" ثبت شده. این بدان معناست که تا جایی که از مدارهای این اجرام می‌دانیم، شانسی -گرچه بسیار کم ولی بالاتر از صفر- وجود دارد که روزی به زمین برخورد کنند.

بستن پرونده
الکس پارکر از بنیاد پژوهشی جنوب باختر در سن آنتونیوی تگزاس می‌گوید برای ۱۹۵۵ اس‌ان۵۵ دو چیز می‌توانسته رخ داده باشد. یکی این که نقص‌ها و خطاهایی در عکس‌های دیده‌بان فضا باعث شده مسیر آن به اشتباه شناسایی شود که این هم باعث شده جستجوهای بعدی در جاهای نادرستی از آسمان انجام شوند.

دیگری این که این جرم غول‌پیکر آسمانی شاید اصلا وجود نداشته. می‌توانسته جرمی کوچک‌تر باشد که در اثر فوران یا فروپاشی به طور موقت پرنور شده؛ یا دو جرم کوچک‌تر به هم کوبیده و زمان کوتاهی روشن شده بوده‌اند، و به این ترتیب، دانشمندان سیاره‌ای را فریب داده و "پی نخود سیاه" فرستاده باشند!

—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
www.1star7sky.com/2017/11/SN55.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«ساعت نجومی پراگ»
—------------------—

در مرکز شهر پراگ ساعتی به بزرگی یک ساختمان هست که هر روز مردم بسیاری به تماشای نمایش زنگ زدن آن سر هر ساعت گرد می‌آیند.

این "ساعت نجومی پراگ" صفحه‌ی بسیار پیچیده‌ای دارد که نه تنها زمان بر پایه‌ی جابجایی خورشید در آسمان (زمان خورشیدی) را نشان می‌دهد، بلکه زمان بر پایه‌ی ستارگان (زمان نجومی)، زمان طلوع و غروب آفتاب، زمان در خط استوا، گام‌های ماه، و بسیاری از چیزهای دیگر را هم نشان می‌دهد.

این #ساعت ساعت در سال ۱۴۱۰ آغاز به کار کرد و حتی با این که بیشتر سازه‌های درونی‌اش چندین بار نوسازی شده، ولی بخش‌های اصلی آن دست نخورده مانده‌.

زیر پای این ساعت هم یک گاهشمار خورشیدی تقریبا هم‌اندازه‌ی آن، ولی ثابت و ایستا جای دارد.

این عکس که در نخستین ساعت‌های بامداد یکی از روزهای مارس سال ۲۰۰۹ گرفته شده، ساعت نجومی پراگ را به تنهایی و بدون هیچ بازدیدکننده‌ای نشان می‌دهد.

ساعت نجومی پراگ و برج کهنسال پشت آن اکنون یک بار دیگر دارند بازسازی می‌شوند و انتظار می‌رود ساعت در ژوئن ۲۰۱۸ دوباره کار خود را آغاز نماید.

#apod
https://goo.gl/BBk7fk
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Pragueorloj.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«این واقعا حفره‌ای در فضاست»
—---------------------------

این چشم‌انداز شبح‌وار توسط تلسکوپ فضایی هابل به تصویر کشیده شده و نمایی مانند مِهی دارد که چراغ خیابان با چرخش به گرد یک حفره‌ با شکل عجیب آن را روشن کرده- و یک جورهایی هم همینطور است. اینجا "مه" در واقع گاز و غبار میان‌ستاره‌ای است که توسط یک ستاره روشن شده، و "حفره" هم یک تکه‌ی خالی در آسمان است.

نخستین بار که از این لکه‌ی تیره عکس گرفته شد، آن را به عنوان یک ابر بسیار سرد و فشرده‌ی گاز و غبار شناسایی کردند که به اندازه‌ای چگال است که در طیف نور دیدنی (مریی) به کلی مات است و جلوی همه‌ی نوری که از اجرام پشتش آمده را گرفته. به طور کلی چنین گویچه‌هایی را پیله‌هایی کوچک برای پرورش ستارگان تازه می‌دانند. ولی تلسکوپ فضایی هرشل سازمان فضایی اروپا که می‌توانست هر گونه ردی از ستاره‌زایی را در طیف فروسرخ ببیند، هیچ چیزی در آن ندید و با بررسی‌های دیگر توسط رصدخانه‌های روی زمین، اخترشناسان پی بردند که این به راستی یک بخش کاملا تهی در آسمانست.

به باور اخترشناسان این حفره زمانی پدید آمده که فواره‌های گازیِ برخی از ستارگان جوان در منطقه‌ی گسترده‌ترِ پیرامونی، این لایه‌ی گاز و غبار را شکافت و سوراخی در آن درست کرد. پرتوهای نیرومند یک ستاره‌ی بالغ در آن نزدیکی هم احتمالا به روفتن و تهی کردن حفره کمک کرده.

ستاره‌ی پرنوری که اینجا دیده می‌شود ستاره‌ی "وی۳۸۰ شکارچی" است، ستاره‌ای جوان و متغیر به جرم ۳.۵ برابر خورشید. دمای سطح این ستاره به حدود ۱۰ هزار درجه‌ی سانتیگراد -تقریبا دو برابر دمای سطح خورشید- می‌رسد و به همین دلیل سفیدرنگ دیده می‌شود. این ستاره به اندازه‌ای جوانست که هنوز ابرهای مواد زاینده‌اش آن را در بر گرفته‌اند. مواد درخشان درون تصویر تنها به کمک نور این ستاره روشن و پدیدار شده‌اند و خودشان در طیف دیدنی (مریی) پرتویی نمی‌گسیلند، و این ویژگیِ یک "سحابی بازتابی" است. این #سحابی_بازتابی که به نام ان‌جی‌سی ۱۹۹۹ شناخته می‌شود، پهنایی حدود ۰.۳ سال نوری دارد و با فاصله‌ی ۱۵۰۰ سال نوری از زمین، در راستای #صورت_فلکی_شکارچی (جبار) دیده می‌شود.
https://goo.gl/BfqN6G
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/NGC1999.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«ابر کیهانی که چهره‌اش را تغییر می‌دهد»
—-------------------------------------

چه چیزی باعث تغییرات سحابی متغیر هابل می‌شود؟

سحابی شگفت‌انگیزی که در این عکس می‌بینید در عرص چند هفته، ظاهر خود را به گونه‌ی چشمگیری تغییر می‌دهد.

این سحابی که نخستین بار بیش از ۲۰۰ سال پیش یافته و پس از آن به عنوان ان‌حی‌سی ۲۲۶۱ رده‌بندی شد، نام ادوین هابل را بر خود دارد، کسی که در آغاز سده‌ی گذشته آن را بررسی کرد. و عکسی که اینجا از آن می بینید را نیز همنام هابل گرفته: #تلسکوپ_فضایی_هابل.

سحابی متغیر هابل یک #سحابی_بازتابی درست شده از گاز و غبار نرم است که با پیکره‌ای بادبزن-مانند از کنار ستاره‌ی "آر تکشاخ" به بیرون گسترده شده.

این سحابی پهنایی نزدیک به یک سال نوری دارد و با فاصله‌ی ۲۵۰۰ سال نوری از زمین، در راستای صورت فلکی تکشاخ دیده می‌شود.

نظریه‌ی اصلی برای چراییِ تغییرات این سحابی اینست که توده‌های فشرده‌ی غبار از کنار ستاره‌ی آر تکشاخ می‌گذرد و سایه‌هایی متحرک بر روی غبارهایی که نور ستاره را باز می‌تابانند می‌اندازد.

#apod
https://goo.gl/7mtVNB
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/RMon.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

«پاندورا، آشوبگر ناکام»
—------------------—

فضاپیمای کاسینی ناسا در مسیر رویارویی مرگبارش با سیاره‌ی کیوان (زحل)، دمی رو برگرداند و نگاهی به پاندوورا، ماه کوچک این سیاره در کنار حلقه‌ی F این سیاره که مانند خطی نازک دیده می‌شد انداخت.

کاسینی در درازنای ماموریتش به دانشمندان در شناخت پاندورا کمک کرد و نشان داد که نقش پاندورا در پیکربندی این حلقه‌ی باریک کمتر از چیزیست که در آغاز گمان می‌رفت.

هنگامی که کاسینی در سال ۲۰۰۴ به #کیوان رسید، بسیاری از دانشمندان فکر می‌کردند پاندورا و پرومتئوس (پرومته) هر دو با هم، کار چوپانی حلقه‌ی ‌F که میانشان است را بر عهده دارند و ساختار شگفت‌انگیز آن را می‌تراشند و می‌بافند. ولی داده‌های کاسینی نشان داد که این دو ماه در حقیقت با گرانش خود حلقه‌ی F را به هم می‌زنند و با آشفتن آن، الگوی "شکاف و درفشک" در آن پدید می‌آورند [عکس و ویدیوی بعدی را ببینید].

شبیه‌سازی‌های تازه، که تصاویر کاسینی هم آنها را تایید می‌کرد نشان داده که تنها پرومته است که با ویژگی‌های مداری‌اش، پیکره‌ی حلقه‌ی F را محدود کرده. پرومته مواد حلقه‌ی F را وارد جاهای پایداری می‌کند که در آنها، بازآوایی‌های (رزنانس‌های) گرانشی خودش کمترین تداخل را با گرانش پاندورا دارد.

دیدگاه این تصویر رو به سمت روشن حلقه‌ها و حدود ۲۸ درجه بالاتر از صفحه‌ی آنهاست.عکس در طیف دیدنی (مریی) با دوربین زاویه‌باریک #فضاپیمای_کاسینی ناسا در روز ۱۴ سپتامبر ۲۰۱۷ گرفته شده.

در زمان گرفتن عکس، فاصله‌ی کاسینی از پاندورا حدود ۵۷۷۰۰۰ کیلومتر، و زاویه‌ی خورشید-فضاپیما-کاسینی (زاویه‌ی گام) ۱۱۹ درجه بود. هر پیکسل تصویر در اندازه‌ی اصلی هم‌ارز ۳.۵ کیلومتر است.

فضاپیمای کاسینی ماموریت خود را در روز ۱۵ سپتامبر ۲۰۱۷، با شیرجه‌ای به درون جو سیاره‌ی کیوان ه پایان برد.
https://goo.gl/oqesB1
—----------------------------------------------
برای دیدن پیوندها، می توانید این مطلب را در خود وبلاگ بخوانید:
http://www.1star7sky.com/2017/11/Pandora.html
—-------------------------------------------------
کانال یک ستاره در هفت آسمان:
@onestar_in_sevenskies

الگویی که پرومته در حلقه‌ی F کیوان پدید می‌آورد
@onestar_in_sevenskies

رقص پرومته با حلقه‌ی F کیوان
سمت راست: پرومته، سمت چپ: پاندورا

@onestar_in_sevenskies