پس از این‌که محققین پیشرو #اقتصاد_رفتاری شواهدی بر عدم‌وجود عقلانیت کامل بازیگران مشارکت‌کنندگان در بازارها ارائه کردند و مثلا گفتند که افراد برای تصمیم‌گیری مشتق تابع مطلوبیت خود را محاسبه نمی‌کنند، برخی از اقتصاددانان (از جمله #میلتون_فریدمن) استدلال کردند که عوامل بازار منجر می‌شوند که بازیگران بازار به‌گونه‌ای عمل کنند، انگار که واقعا همان محاسباتِ پیچیدهٔ مفروض در مدل‌ها را انجام می‌دهند.

مثالی که فریدمن می‌زند این است که یک بیلیاردباز واقعا محاسبات ریاضی پیچیده انجام نمی‌دهد، اما اگر بازی او را تماشا کنید، به‌گونه‌ای بازی می‌کند که انگار آن محاسبات را انجام می‌دهد.

#ریچارد_تیلر بعدها در مقاله‌ای پاسخ فریدمن را می‌دهد که یک بیلیاردباز حرفه‌ای شاید این‌گونه باشد، اما اقتصاد تنها در مورد رفتار حرفه‌ای‌ها حرف نمی‌زند، بلکه در مورد آدم‌های معمولی صحبت می‌کند. اگر آدم‌های معمولی بیلیارد بازی کنند، احتمالا هیچ نشانه‌ای از محاسبات پیچیده در بازی‌شان هم پیدا نخواهید کرد. بازارها هم پر است از رفتارهایی که در تناقض کامل با فرض عقلانیت هستند.

#مالی_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

از سوی اقتصاددانان کلاسیک، دو ایراد به مطالعات و آزمایش‌های #دانیل_کانمن و #آموس_تورسکی گرفته می‌شد. اول این‌که بشر در فرایند یادگیری سوگیری‌های خود را اصلاح می‌کند و دوم این‌که افراد در تصمیمات مهم بیشتر به عقلانیت روی می‌آورند و سوگیری‌ها در تصمیمات کوچک روزمره رخ می‌نمایند.

#ریچارد_تیلر می‌گوید این دو ایراد متناقض است. ما معمولاً در تصمیمات کوچک و خردمان (مانند خرید از سوپرمارکت) فرصت تکرار و یادگیری داریم و معمولاً تعداد تکرار اقدامات مهم اقتصادی زندگی‌مان به‌قدری کم است که فرصت یادگیری فراهم نمی‌شود. تیلر می‌گوید یکی از این دو ایراد را مطرح کنید.

#مالی_رفتاری
#اقتصاد_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

شاید شما هم اطراف‌تان کسانی را داشته باشید که می‌گویند:

"من از اول هم می‌دانستم که دلار گران می‌شود و به قیمت فلان می‌رسد"

"برای من روشن بود که قیمت سهم فلان ناگهان سقوط می‌کند، چند جا هم گفته بودم"

"من قبل از جام جهانی گفتم که فرانسه اول می‌شه"

بسیاری از این افراد دچار تورش (سوگیری) اثر پس‌نگری (hindsight effect) هستند.

حتی خود ما ممکن است دچار چنین تورش رفتاری باشیم. چنین افرادی اگر پیش‌بینی‌های خود را قبل از وقوع حادثه بنویسند خواهند دید که درصد بسیار اندکی از آن‌ها به واقعیت تبدیل خواهند شد.

درصد کسانی که پس از جام‌جهانی ادعا کردند که می‌دانسته‌اند یا پیش‌بینی می‌کرده‌اند که فرانسه قهرمان خواهد شد چندین برابر کسانی است که واقعا این موضوع را پیش‌بینی کرده بودند.

#مالی_رفتاری
#اقتصاد_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

#دانیل_کانمن و #آموس_تورسکی در مطالعه‌ای که روی شرط‌بندی مسابقات اسب‌دوانی انجام دادند، متوجه شدند که در دورهای پایانی میزان شرط‌بندی روی اسب‌های کم‌شانس افزایش می‌یابد. آن‌ها توضیح دادند که افراد بازنده ترجیح می‌دهند ریسک کنند تا پول اولیه خود را به جیب‌هایشان برگردانند. به‌خصوص اگر بدانیم که صاحبان بنگاه‌های شرط‌بندی در هر دور ۱۷ درصد از کل مبلغ شرط‌ها را به‌عنوان کمیسیون دریافت می‌کنند، متوجه خواهیم شد که در دورهای پایانی در مجموع بسیاری از شرط‌بندها در زیان قرار دارند.

این موضوع همان #اثر_سربه‌سری (break-even effect) است که #ریچارد_تیلر هم در بازی پوکر مشاهده کرده بود. بازیکنان پوکری هم که در دورهای آغازین مقداری پول از دست داده بودند، در دورهای آخر بازی ریسک‌پذیر می‌شدند تا زیان خود را جبران کنند.

تِیلر البته می‌گوید که نمی‌توان تنها با این اثر (سربه‌سری) توضیح داد که چرا شرط‌بندها مقدار پول بیشتری روی اسب‌های پرشانس شرط نمی‌بندند که زیانشان را جبران کنند. یعنی اگر ۱۰۰ دلار عقب هستند به‌جای شرط‌بندی ۲ دلاری روی اسبی با شانس ۱ به ۵۰ مثلا ۲۵ دلار روی اسبی با شانس ۱ به ۴ شرط بندند.

#اقتصاد_رفتاری
#مالی_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat

بسیاری از کسانی که در دوران رونق بورس وارد این بازار می‌شوند و سودهای خوبی به دست می‌آورند، این موفقیت را به توانایی‌های خود نسبت می‌دهند. این تصور اشتباه ممکن است منجر شود که آن‌ها سرمایه‌های بیشتری را وارد بازار کنند و حتی گاهی دارایی‌های کلیدی و سرمایه‌های بلندمدت (مثلاً پول حاصل از فروش خانه خود) را وارد بورس کنند. موارد بسیاری وجود دارد که این شانس اولیه زیان‌های زیادی به سرمایه‌گذاران نگون‌بخت تحمیل کرده است.

در رونق و رکود بازار مسکن هم بسیاری دچار این خسران شدند. آن‌ها سرمایه‌های خود را وارد این بازار کردند و در پایان دوران سقوط بازار، با زیان زیادی نظاره‌گر بازار بودند.

#مالی_رفتاری
#اقتصاد_رفتاری

#نیمکت
http://T.me/nymkat