#مثل_حکم_نایینی
.
اُوش تو هولک مورچه ریته
ترجمه:آب در لانه مورچه ریخته
کنایه از تحریک و ایجاد شلوغی
اُو سِره بالا ناشو
ترجمه:آب سربلایی نمی رود
کنایه از کار معکوس
حکایت:
انتخابات دوره هفدهم مجلس شورای ملی در نایین به درگیری و اختلاف بین طرفداران دکتر طبا نماینده قبلی و حامیان دکتر جلالی نایینی رقیب وی انجامید . طرفداران هر کاندید با شعر و تمثیل به رقیب می تاختند تا جایی که انتخابات نایین باطل شد . شعار طرفداران دکتر جلالی«خیابان طبا را نیک دریاب،
که از پایین به بالا می رود آب»
@naein_nameh

#تاریخچه_نایین
.
مسجد جامع نایین

مسجد جامع جدید شهر در قرن سوم و یا چهارم هجری ساخته شده، احداث این مسجد نشان دهنده توسعه شهر و افزایش
جمعیت و همچنین اهمیت یافتن شهر به عنوان یک مرکز منطقه ای است. در این هنگام مسجد قدیمان (مسجد جامع کلوان)
ظرفیت و منزلت کافی برای برگزاری نماز جمعه را نداشته و احداث یک مسجد جامع بزرگتر و با عظمت تر ضروری بوده است.
از :(نایین نامه )

. ساختمان مسجد جامع فعلی به دستور عمر بن عجلی که مربوط به قرن سوم و چهارم هجری است می باشد و گفته اند که مسجد کلوان از آن قدیمی تر است و به همین دلیل به مسجد جامع قدیمان معروف بوده است. از این رو می توان گفت که در قرن اول نایین مسلمان نشین و دارای مسجد
جامع بوده است. نایین قدیم، صفحه 312
@naein_nameh

#تاریخچه_نایین
.

مسجد جامع
علت انتخاب محل مسجد جامع نیز کاملا آشکار نیست. زیرا به طور معمول انتظار می رود که جامع در داخل بازار باشد. فرض دیگر این است که در هنگام احداث مسجد جامع در میدان باب المسجد به عللی که اکنون روشن نیست مانند وجود
دارالحکومه یا سرای حاکم در نزدیکی آن یا تبدیل شدن آن میدان به یک مرکز فعّال شهری ، از موقعیتی برخوردار شد که
لزوماً جامع را در نزدیکی آن احداث کرده اند: وجود سه سردر بزرگ و تزیین شده در یک جبهه مسجد و به طرف میدان می
تواند نشانه وجود یک فضای باز یا معبر مهم باشد. میدان یا معبری که از چنان اهمّیتی برخوردار بوده که جامع را در کنار آن ساخته اند. به هر حال محل استقرار مسجد جامع نیز از نکاتی است که به یک بررسی دقیق نیاز دارد.
از :نایین شهر هزاره های تاریخی
@naein_nameh

#حومه_نایین
#آرند
زیب مجلس به چای و قند است
دست مردم چه خالی از پند است
ادهم از بلخ و حافظ از شیراز
حاجی ملاحسن ز آرند است
آرند روستایی قدیمی و زیباست که در ۳۶ کیلومتری شمال غربی نایین واقع شده است نام آرند که اسمی پهلوی است احتمالا
از آروند مخفف شده به معنی صفت نیک یا خوی خوش و چنانچه از آورند مشتق شده باشد جایی است که آب دارد.استاد
مهریار در کتاب فرهنگ جامع آبادیهای کهن اصفهان درخصوص معرفی آرند آورده است «آرند دهی است متوسط واقع در
کوهستان نایین که در سال 1345 شمسی 71 نفر جمعیت داشته و از نام کهن آن معلوم میشود که این ناحیه از مراکز کهن
تمدن ایران بوده است چون دارای نام کهن است»
اگر به شوخی میگفتم آرند مرکز عالم است و سراب مرکز آرند، بخش دوم واقعیت است و سراب که میدانگاهی است که
محدود به چند باغ و استخر روستا و از طرف جنوب و غرب به مسجد محدود است. حیف و صد حیف از آن استخر با صفا که با درختان کهن گردو و سنجد و بید بر کرانه آن چون بهشتی زمینی بود و به
خاطر حفظ آب و افزایش گنجایش استخر آن تمامی درختان را کندند و استخری بتنی جایگزین نمودند
@naein_nameh

#سخن_روز
.
سلام
صبح دوستان و همراهان بخیر و شادی باد.

وقت است که در طرف چمن خیمه زند گل
قمری به نشاط آید و بلبل به تغزّل
گیرد ز کف ساقی گلبن قدح مُل
با وجد و طرب ،شور و شعف ،نغمه و غلغل
«گاهی به نوا اید وگه شور و گه افشار»
عترت نایینی(مجتبوی)
@naein_nameh

#آموزش_گویش_نایینی
.
سلام صبحگاهی
با زبان شیرین نایینی و لهجه اهالی محمدیه، شعری از استاد مرزوق
(خوانش توسط شاعر )
ترجمه شعر
برویم سراغ زبان شیرین
حرف زدن خوب با شعر نایین
هر چند سخته اما خوب و خوش است
دل تنگ که می شوی دوایش این است
حرف هایی می زنی که آخرش اشک است
بخند ولی نگو که کشک است
بازار دروغ و حقه بازی
هردم گاز می دهند،چه تخته گازی
سر هم می کنم سین و لامی
به همه می گویم بازهم سلامی☝️
@naein_nameh

#نایین_نامه
.

آش یَه شَلِم= آش جو با شلغم (آش شلمی)
معمولترین خوراک اهالی نایین و اطراف شهر که به عنوان صبحانه مصرف میشده شامل جو نیمکوب پوست گرفته با کمی
گوشت یا سیرابی و مقدار شلغم و آب و نمک در دیزی گلی و سفالی آنهم در تنور از اول شب تا صبح به صورت آرام پز و جا
افتاده بسیار لذیذ است.
@naein_nameh

#ببینید
#گردشگری
قلعه های تاریخی نایین
@yjc_naein

#مثل_حکم_نایینی
.
اُسّخون وِ کویه ناتَه
استخوان به سگ نمی دهد
کنایه از افراد لئیم و خسیس است
شیخ اجل فرمود
درویش به جز بوی طعامش نشنیدی
مرغ از پس نان خوردن او دانه نچیدی
@naein_nameh

برخورد موج دریا و ابر در آسمان

#دستور_زبان_نایینی

.
چند فعل امر منفی(نهی)
هَنانیگه=[نمی نشیند]
هَنا گیره=[حتمی نمی گیرد]
هَنَده=[البته نده]
هَنَنیگ=[ننشین]
هََناتَه=[نمی دهد]
هَنانَه=[البته نمی گذارد]
هَنَکِر=[ذرب را پیش نکن]
@naein_nameh

#نایین_نامه
.

شبستان مسجد قدیمی بابا عبدالله که در اوایل قرن هشتم هجری ساخته شده و تنی چند از امرا و بزرگان در آن مدفونند.
این مسجد سالها محل درس و عبادت عالم برجسته و روحانی پاکباز مرحوم حاجی آخوند(حاج ملا حسن مرتاض، محمد حسن ابن محمد حسین نیستانکی )بوده که از طریق شهریه مکتب و نوشتن قبالجات امرار معاش می کرد ،بوده است.
@naein_nameh

#سخن_روز
.

,تندیس شکوفه است بهر آب چو سیماب
یا عکس خود افکنده مَه چارده در آب
یا زورقی از سیم سپید است به تالاب
یا نور حقیقت بود و پرتو فرتاب

«در سینه پر نور نبی احمد مختار»
.
فرتاب به معنی الهام یا الهام بخشی است.
عترت نایینی(مجتبوی)
@naein_nameh

#نایین_نامه

.
ُاُوجیلیزو

اُوجیلیزو= نوعی اِشکنه- سوپی آبکی با آرد و تخم مرغ و روغن که گاهی از پیاز نیز استفاده میشود.
جمله ای در همین مایه: یک تخمی تِناتِر تو یُورتُش وَ نیو گُو وچش یک اُو جیلیزو ایپیچن ایوخت شوا بِنزی تک هَگیره
ترجمه:
تخمی تناتر به معنی تنها چیز موجود است و یورت به معنی خانه یا اطاق است در نتیجه وقتی حتی تخم مرغ ندارد که برای بچه هایش اشکنه درست کند چگونه میخواهد کامیون بنز بخرد..
ایشنون ، اِشنون= گیاهی مانند چوبک ولی رنگ آن زردتر که شوینده است در قدیم همین گیاه را کوبیده و به صورت پودر
درآورده برای شستن لباس به کار می بردند.
@naein_nameh

#آموزش_گویش_نایینی
.
اولین لغت نامه زبان نایینی
.
استاد منوچهر ستوده از دانشجویان نایینی خواست هر یک پانصد کلمه و واژه نایینی بنویسند . از اقای امیر کاشفی نایینی خواست سرپرستی و جمع آوری و ویرایش و حذف لغات تکراری را به انجام برساند.
این لغت نامه با وجود کمبود بسیاری از واژه ها در نوع خود ارزشمند و تلاش استاد ستوده قابل ستایش است.
@naein_nameh

#مشاهیر_نایین
#شعرای_نایین
.
ملاعلی فارغ

یکطرف نایب حسین نوکر سلطان کِشدم
یکطرف نوکر خان سوی جلوخان کِشدم
یکطرف هیچ نمیگوید و پنهان کِشدم
من ستاده به میان این کِشدم، آن کِشدم
از تعزیه خوانهای قدیمی نایین و در اصطلاح تعزیه مخالف خوان که اکثرا نقش شمر را برعهده داشت. با اینکه سوادی نداشت
غالباً شعرهایی که در تعزیه میخواند از خودش بود. کم کم در اثر استعداد ذاتی سواد خواندن و نوشتن پیدا کرد و گفته هایش
و سروده هایش را می نوشت.
شهری که فقط عزت آن در کروات است
آنجا ظلما تیست که بی آب حیات است
هر کس به گلو بست یکی کهنه پالسی
هر جا که رود بهری وی اسباب نجات است
چون با کرواتست نشانند به صدرش
گر قلدر و بابا شمل و لوتی و لات است
شهری که شناسند زپالان خرکی را
جنگل بود آن شهر و مکان حشرات است
گر هست فرومایه و یا ناقص پایه
چون با کرواتست ز اعلی درجاتست
ای اهل تجدد فکل از پرتو علم است
در علم تو گر نیست عمل این چه صفاتست
این دوره فرا دست نه در فکر فرودست
وانفسی این قوم چو دشت
عرصا تست
فارغ چو نبسته به گلویش بت و زنّار
گویند که این شاعرک از اهل دهاتست
@naein_nameh
مرحوم ملا علی فارغ پدر معلم دلسوز آقا رضا فارغ که ساکن بَلکو بوده است.
به لاله زارم نبرید، من بَلکو* میخواهم چلوکبابم ندهید من مُوروکو میخواهم
*بَلکو کوچه ای بین نوگاباد و پنجاهه که اغلب جزو پنجاهه میشناسند و اما این بیت زیبا را جناب آقای اعظمی نایینی با
روایت دیگری به این صورت بیان کردند.
قمرم نیست خوش اواز سَکو میخواهم به لاله زارم نبرید من بلکو میخواهم
منظور مرحوم آواز قمرالملوک وزیری در لاله زار بوده که بنا به علاقه ای که به دوشیزه ای به نام (سَکو) سکینه داشته چنین
مقایسه ای انجام داده است.
@naein_nameeh

#کلمه_ترکیبهای_نایینی
.
اُزرِشک=پیچک،عشقه،گیاهی که گلهای ریزی شبیه نیلوفر دارد و در گندمزار می روید.
تمثیل:
از برکت گندم صدتا ازرشک جی او وَخوره( از کنار کندم گیاهان خودرو هم منتفع هستند)
کنایه از رحمت عام خداوند
اِسّاق= گوسفند ماده ای که حامله نشده و در بهار نمی زاید.
@naein_nameh

#سخن_روز
#شعرای_نایین
.
گل به چمن خیمه زیبا زده
خیمه زیبنده زیبا زده
از پی عاشق کشی و دلبری
دامن پاچین همه بالا زده
«جلوه گری خوبان اینسان کنند»

.صبح زیبای بهاری عزیزان بخیر
تولد سرور ازادگان را تبریک می گویم.

مخمّس از میرزا مهدی رجاوی که سالیانی چند مدیر مدرسه گلزار بود.
@naein_namen

#تاریخچه_نایین
.

نایین در متون کهن

حمدالله مستوفی* در معرفی نایین چنین میگوید:
نایین شهری کوچک و از اقلیم فارس است که دور قلعه اش چهار هزار قدم میباشد و حقوق دیوانی اش دو تومان و دویست
دینار میباشد
اما زین العابدین شیروانی در بستان السیاحه میگوید: نایین قصبه ای است دلنشین از قصبات اصفهان و محلی است مسّرت
توأمان در زمین هموار واقع و جوانب آن واسع است و قریب دو هزار خانه در اوست و قُرای معموره مضافات اوست. آبش خوب
وهوایش مرغوب، نایین در راه یزد و کاشان اتفاق افتاده و اکثر مشتهیّاتش آماده است فواکه سرد سیریش به وفور، ارباب فضل و کمال در آنجا بوده اند و جمعی از اهل وجد و حال از آنجا ظهور کرده اند.
گرچه ابن حوقل وجود معدن نقره را درنایین نوشته ، اما کتاب حدودالعالم من المشرق الی المغرب که از کتابهای معروف و معتبر قرن چهارم است نایین را شهری آباد که درآن نعمت فراوان است و معدن طلا دارد معرفی میکند
*حمداله مستوفی مورخ و جغرافیدان معروف قرن هشتم که از نژاد عرب بوده و نسب خود را را حربن یزید ریاحی میرساند
(متوفی- 751 هجری قمری) از تألیفات مهم او تاریخ گزیده و نزهه القلوب و ظفرنامه را میتوان نام برد (فرهنگ معین)
اما دولتشاه سمرقندی که از ادبای قرن نهم هجری است و در محمدیه نایین مدفون میباشد در تذکره الشعرای خود نایین را
اینگونه معرفی میکند:
«اما قصبه نایین مِن اعمال اصفهان است و در قدیم الایام داخل یزد بوده است، قصبه ای خوش هوا است و در سر بیابانی که
میان یزد و اصفهان است واقع شده و پنبه نرم در آنجا حاصل میشود که خود رنگ است و به مَلّه ی نایینی* معروف و در این
روزگار بی نظیر است».
*مَلّهِ= نوعی پنبه که رنگ کرم زیبایی داشته و خودرنگ بوده است.
@naein_nameh