کتێبی" #بەسەرهاتی_فەرمانڕەوایی_گەڵواخییەکان" لە لایەن نووسەر خالید ئەحمەدیی [خالید بەگی گەڵواخیی] ئامادە و لە ٦٠٠ لاپەڕە لە چاپ دراوە. پتر ٤٧٠ لاپەڕەی ئەو کتێبە تایبەتە بە مێژووی #هۆزی_گەڵواخی و لە عەشیرەتەکان، داب و نەریت، ڕەسەنایەتی و تایبەتمەندییەکانی ئەو هۆزە باس دەکات. هەر وەها لە دەسەڵاتداران و فەرمانڕەوایی گەڵواخییەکان و بارودۆخیان لەسەردەمانی شەڕی یەکەمی جیهانی، شەپۆلی خوێناوی حکومەتی ناوەندیی و لەسێدارەدانی بەکۆمەڵی سەرۆک هۆزەکان، شەڕی قەڵای ئاڵۆڵاخ [ #شەڕی_کاپیتان ]، خۆڕاگری و هاو خەباتی هۆزەکان، شەڕی نێوان هۆزەکان بە گێرە شێوێنی و پیلانی حکومەتی ناوەندی، شەڕی دوەیسە و تێکشکانی هێزەکانی ئاسەف دیوان، نەمانی قاجارەکان و سەرهەڵدانی شۆڕشی هۆزەکان، سەردەمی دیکتاتۆریەتی ڕەزاشا، دوورخستنەوە و کۆچدانی لەناکاوی گەڵواخییەکان و چەندین بابەتی دیکە لە سەر شەڕ و تێکشکانی شۆڕش، ڕێکەوتنامە و باسی گەڵواخییە هاڵاتووەکان، لە ئەو کتێبە هاتووە. لە ناوەرۆکی کتێبەکە وا دیار دەکەوێ، نووسەر تەنیا میژووی نزیک بە سەد ساڵەی گەڵواخییەکانی خستووەتە بر باس و لێکۆڵینەوە.
٭٭٭
ئەۆڕو لە سنە لە کتێبی "بەسەرهاتی فەرمانڕەوایێ گەڵواخییەکان" ڕووماڵی کرا،
له لایەن نووسەری کتێبەکە و چەند کەسی دیکەی خزم و پێوەندیدار بە مژاری ئەو کتێبە، ئێمەش داوەت کرا بووین، بەڵام خۆم، هاوژینم و خوشکم بۆ ماوەیەکی کورت لەو کوڕ و لە دانیشتنەکە ماینەوە.
لە کتێبەکە ئاماژە بەوە کراوە کە هۆزی گەڵواخیی وەک بەشێکی دانەپڕاون لە نەتەوەی کورد و #مرادگۆرانی، گاملیی، #چۆخەڕەشیی، #کاکسەوەندیی، وەرمزیار و قەمەریی شەش عەشیرەت یان تایەفەی گەڵواخییەکانن.
نووسەر لە هەر تایەفەیەک لە گەڵواخییەکان ناوی چەند کسانێکی ڕێز کردووە و هێناویەتی، ناوی ئەمنیشی لە ڕێزی کەسانی تایەفەی مراد گۆرانی هێناوە، هەر لەێرەوە سپاسیان دەکەم.
٭٭٭
بەسەرهاتی فەرمانڕەوایی گەڵواخییەکان وەک کتێبێکی لەو ویتەیە، دیارە کەم و کۆڕی زوری هەیە، بەڵام وەک بەرهەمێکی میژویی زۆر بە نرخە و دەبێ بە ڕێزەوە لە نووسەر و ئامادەکەرانی، دەسخۆشی بکرێتن.
مژاری #هۆزە_کوردییەکان و تەوەری باسەکە، باسێکی گرێنگە لە سەر مێژووی نەتەوەیی کورد، و بێ گومان مێژووی #نەتەوەی_کورد بریتییە لە مێژووی هۆزە کوردییەکان.
بە داخەوە کورد، تا ئێستا لە سەر نووسینەوە و تۆمار کردنی مێژووی ڕاستییانەی خۆی کەمتر خەمی کردووە، هەر بەم هۆیەوە مێژووی #کورد بە باشی تۆمار نکراوە.
نەیارانی کورد، مێژوو نووسانی ناوەند پارێز، دەسەڵاتداران و نەتەوە حاکمەکان بە ناحەقی و دوور لە پەرنسیپە ئەخلاقییەکان یان مێژووەکەیشیان لە کورد گرتووە و یان مێژوویەکی ڕەش و کەم و کورت و پڕ لە درۆ و ناڕاستییان بۆ کورد تۆمار کردووە.
کورد وەکوو هەر نەتەوەیەکی دیکە، مافی ئەوەی هەیە ببێت بە هەڵگری ڕاستییەکانی مێژووەکەی خۆی.
٭٭٭
ئەۆڕو لە سنە لە کتێبی "بەسەرهاتی فەرمانڕەوایێ گەڵواخییەکان" ڕووماڵی کرا،
له لایەن نووسەری کتێبەکە و چەند کەسی دیکەی خزم و پێوەندیدار بە مژاری ئەو کتێبە، ئێمەش داوەت کرا بووین، بەڵام خۆم، هاوژینم و خوشکم بۆ ماوەیەکی کورت لەو کوڕ و لە دانیشتنەکە ماینەوە.
لە کتێبەکە ئاماژە بەوە کراوە کە هۆزی گەڵواخیی وەک بەشێکی دانەپڕاون لە نەتەوەی کورد و #مرادگۆرانی، گاملیی، #چۆخەڕەشیی، #کاکسەوەندیی، وەرمزیار و قەمەریی شەش عەشیرەت یان تایەفەی گەڵواخییەکانن.
نووسەر لە هەر تایەفەیەک لە گەڵواخییەکان ناوی چەند کسانێکی ڕێز کردووە و هێناویەتی، ناوی ئەمنیشی لە ڕێزی کەسانی تایەفەی مراد گۆرانی هێناوە، هەر لەێرەوە سپاسیان دەکەم.
٭٭٭
بەسەرهاتی فەرمانڕەوایی گەڵواخییەکان وەک کتێبێکی لەو ویتەیە، دیارە کەم و کۆڕی زوری هەیە، بەڵام وەک بەرهەمێکی میژویی زۆر بە نرخە و دەبێ بە ڕێزەوە لە نووسەر و ئامادەکەرانی، دەسخۆشی بکرێتن.
مژاری #هۆزە_کوردییەکان و تەوەری باسەکە، باسێکی گرێنگە لە سەر مێژووی نەتەوەیی کورد، و بێ گومان مێژووی #نەتەوەی_کورد بریتییە لە مێژووی هۆزە کوردییەکان.
بە داخەوە کورد، تا ئێستا لە سەر نووسینەوە و تۆمار کردنی مێژووی ڕاستییانەی خۆی کەمتر خەمی کردووە، هەر بەم هۆیەوە مێژووی #کورد بە باشی تۆمار نکراوە.
نەیارانی کورد، مێژوو نووسانی ناوەند پارێز، دەسەڵاتداران و نەتەوە حاکمەکان بە ناحەقی و دوور لە پەرنسیپە ئەخلاقییەکان یان مێژووەکەیشیان لە کورد گرتووە و یان مێژوویەکی ڕەش و کەم و کورت و پڕ لە درۆ و ناڕاستییان بۆ کورد تۆمار کردووە.
کورد وەکوو هەر نەتەوەیەکی دیکە، مافی ئەوەی هەیە ببێت بە هەڵگری ڕاستییەکانی مێژووەکەی خۆی.
دەسەڵات بەدەستانی #باشووری_کوردستان دەڵێن پێشوازی کردن لە سەردەستەی چەتە کورد کوژەکان و کوێڵە زەنگل بەگوێیەکانی #ئەردۆغان شێوەیەک لە سیاسەتزانی و دبلۆماسی کوردییە، بەلام باس لە داگیر کردنی #سەرێکانی و #گرێسپی و #عەفرین بە ناو هەرێمی ڕزگار کراو لە لایەن مێوانەکانیان پاساوێکی هەیە؟
نه حضور زنان عرب، کرد، ایرانی و چینی در کلوپ شبهای #اربیل، نماینگر توجه به #حقوق_زنان است و نه استقبال از سردسته تروریستها و داعشیها در اربیل به معنی فراموشی وجدانهای بیدار #مردم_کُرد از رنج اسارت و بردگی #زنان_ایزدی است، آن زمان که عراق و اقلیم در برابر داعشیان رهایشان کردند.
بشریت را از هر حقوقی که محروم کردەاند، روزی برایش نامگذاری شده است؛ #روز_جهانی_حقوق_بشر، روز جهانی صلح، #روز_جهانی_زبان_مادری و ...
در #روز_جهانی_زن [ #هشتم_مارس] شاید بتوان از زنانی که برای احقاق حقوق انسانی، برابری، آزادی و زندگی مبارزه کردند و از زنان در بند و زنان رنج و کار یادی کرد.
در #روز_جهانی_زن [ #هشتم_مارس] شاید بتوان از زنانی که برای احقاق حقوق انسانی، برابری، آزادی و زندگی مبارزه کردند و از زنان در بند و زنان رنج و کار یادی کرد.
ساڵانێک لە حەفتاکان، سەردەمانێ کە لە پێناو دێموکراتیەت و #مافەکانی_مرۆڤ، کۆ کردنەوەی تێکوشەرانی تاکەی و یەکگرتووییمان وەکوو هەل و دەرفەتێک دەزانی و بە هەزاران هیوا و ئومێد، بە هاو ڕایی و هاوڕێیی تێکوشەرانێکی لە بیر نەچوو، لە تارانی پاتەخت " #ڕێکخراوی_یەکیەتی_بۆ_دێموکراسی"- مان، ڕێکدەخست و دادەمەزراند.
٭٭٭
نیوەی دووەمی سێهەمین دەیەی ژیانمان، خۆم و هاوژینم خاتوو پەریناز.
کوالیتی وێنەکە هەرچەندە زۆر باش نییە، بەڵام بیرەوەرییەکە لە ساڵەکانی دەیەی حەفتا [ تاران-١٣٧٦ / ١٩٩٧ ].
٭٭٭
نیوەی دووەمی سێهەمین دەیەی ژیانمان، خۆم و هاوژینم خاتوو پەریناز.
کوالیتی وێنەکە هەرچەندە زۆر باش نییە، بەڵام بیرەوەرییەکە لە ساڵەکانی دەیەی حەفتا [ تاران-١٣٧٦ / ١٩٩٧ ].
همزمان با سفر #پاپ_فرانسیس به #اقلیم_کُردستان، در این منطقەی #خودمختار، یک تمبر پستی بطور نمونه با تصویر پاپ چاپ شد که در پس زمینه آن نقشەایی سایەوار از کردستان بزرگ نیز قرار داشت.
چاپ نمونه تمبر مزبور اما نە تنها خشم دولت ترک را برانگیخت، بلکە با واکنش اعتراضی ایران و همچنین با تهدیدات و توهین گروههای #اولترا_فاشیست_ترک نیز مواجه شد، تا جایی حاکمان اربیل سراسیمه شده و با دستپاچگی ضمن تبری جویی از تصویب و چاپ تمبر مورد بحث، آنرا با قید فوریت، غیر مجاز و غیر قانونی اعلام کردند.
جدای از وجود، بروز و انگیزش احساسات ملی کوردی درمیان برخی از #کوردها و البته فروکش زود هنگام قابل پیش بینی آن، در پس موضوعی به نام چاپ تمبر با نقشه #کُردستان_بزرگ احتمالاتی را میتوان در نظر گرفت. هریک از سه احتمالی که در ذیل آمده تا حدودی میتواند نزدیک به واقع باشد، اما قبول هر احتمال تنها مبین تصوری خواهد بود که ما میتوانیم از پس زمینەهای مساعد موجود [در اقلیم کردستان] دریافت کنیم:
اولین احتمال نسبتا ضعیف از نظر نگارنده این خواهد بود که مسئولان حکومت اربیل با هدف بر انگیختن احساسات ملی و صرفا به منظور ترمیم اعتبار از دست رفتەی خود در میان برخی کوردهای منطقه، با انتشار این تمبر میخولستند نمایشی از یک بازی پوپولیستی راه بیاندازند.
احتمال دوم را هم میتوان هم سطح احتمال اول در نظر گرفت و آن اینکه حاکمان #اربیل یا از چاپ و طراحی تمبر با نقشه کردستان بزرگ اطلاع چندانی نداشتند و یا اینکه بروز و شدت خشم و عصبانیت ترکها و اعتراض احتمالی ایران را در چنین سطحی، پیش بینی نمیکردند.
سومین و نزدیک به واقع ترین احتمال اما مربوط به نقش ترکیەایهاست.
دولت ترکیه و اردوغیها هزاران نیروی اطلاعاتی و جاسوسی را تحت لوای ارگانها و سازمانهای نظامی، امنیتی، سیاسی و حزبی و هم در قالب شرکتهای بازرگانی و فروشگاههای تجاری به اقلیم کردستان گسیل داشتە اند. ترکیەایها شریانهای اقتصادی اقلیم بویژه منطقەی زرد را در دست گرفته و بنوعی در تصمیمات امنیتی و سیاسی اقلیم نیز نفوذ و دخالت قابل ملاحظەای یافتەاند.
اردوغانیها همانگونه که در پس پرده در اغوای رهبران اقلیم به اعلام رفراندوم زود هنگام استقلال در ٢٠١٧ نقش داشتند و در تجمعات خیابانی مردم و هواداران رفراندوم، نفوذیهای ترکها پرچم دولتهای حساسیت برانگیز را به میان مردم آورده و بالا بردند، در قضیەی چاپ نمونە تمبر اخیر نیز احتمال نقش دولت ترکیه و رد پای نفوذیهایش را نباید خیلی دور از واقع در نظر گرفت.
چاپ و یا عدم چاپ یک نمونە تمبر سمبولیک در نوع خود، نمیتواند اثباتگر و یا نافی ماوا و نیشتمان کوردها باشد، اما
نمایش فوران خشم و تهدیدهای لفظی ترکها در مجلس و جلو انداختن اولترا فاشیستها، بنظر با هدف تحریک ایران در راستای تعمیق هرچه بیشتر اختلافات میان ایران و کوردها و اثر گذاری بر روی ایرانیها باشد همانند آنچه که در ٢٠١٧ [ پسا #رفراندوم_استقلال_کردستان ] اتفاق افتاد.
گفته میشود دولت ترکیه، ایران را رقیب اقتصادی خود در منطقه میداند و از برخی پروژەهای اقتصادی در دست مطالعه و یا در دست احداث ایران، از جمله پروژەی اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان و چین و هند به بندر چابهار و یا از احتمال پروژەی احداث ریل راەآهن اتصال کشورهای شرق و آسیای میانه به مدیترانه نگران است بویژه اینکه گفته میشود این ریل احتمالاً #کُردستان و اقلیم و #روژآوا را نیز به مدیترانه متصل میکند.
رقابتهای اقتصادی و یا رقابتهای سیاسی و مذهبی دولتها و کشورهای منطقه به خودشان مربوط است. #مردم_کورد اما باید هوشیار باشند بویژه حاکمان اقلیم بیش از این #ملت_کورد را به هیزم آتش و گوی چوگان دولتها تبدیل نکنند.
چاپ نمونه تمبر مزبور اما نە تنها خشم دولت ترک را برانگیخت، بلکە با واکنش اعتراضی ایران و همچنین با تهدیدات و توهین گروههای #اولترا_فاشیست_ترک نیز مواجه شد، تا جایی حاکمان اربیل سراسیمه شده و با دستپاچگی ضمن تبری جویی از تصویب و چاپ تمبر مورد بحث، آنرا با قید فوریت، غیر مجاز و غیر قانونی اعلام کردند.
جدای از وجود، بروز و انگیزش احساسات ملی کوردی درمیان برخی از #کوردها و البته فروکش زود هنگام قابل پیش بینی آن، در پس موضوعی به نام چاپ تمبر با نقشه #کُردستان_بزرگ احتمالاتی را میتوان در نظر گرفت. هریک از سه احتمالی که در ذیل آمده تا حدودی میتواند نزدیک به واقع باشد، اما قبول هر احتمال تنها مبین تصوری خواهد بود که ما میتوانیم از پس زمینەهای مساعد موجود [در اقلیم کردستان] دریافت کنیم:
اولین احتمال نسبتا ضعیف از نظر نگارنده این خواهد بود که مسئولان حکومت اربیل با هدف بر انگیختن احساسات ملی و صرفا به منظور ترمیم اعتبار از دست رفتەی خود در میان برخی کوردهای منطقه، با انتشار این تمبر میخولستند نمایشی از یک بازی پوپولیستی راه بیاندازند.
احتمال دوم را هم میتوان هم سطح احتمال اول در نظر گرفت و آن اینکه حاکمان #اربیل یا از چاپ و طراحی تمبر با نقشه کردستان بزرگ اطلاع چندانی نداشتند و یا اینکه بروز و شدت خشم و عصبانیت ترکها و اعتراض احتمالی ایران را در چنین سطحی، پیش بینی نمیکردند.
سومین و نزدیک به واقع ترین احتمال اما مربوط به نقش ترکیەایهاست.
دولت ترکیه و اردوغیها هزاران نیروی اطلاعاتی و جاسوسی را تحت لوای ارگانها و سازمانهای نظامی، امنیتی، سیاسی و حزبی و هم در قالب شرکتهای بازرگانی و فروشگاههای تجاری به اقلیم کردستان گسیل داشتە اند. ترکیەایها شریانهای اقتصادی اقلیم بویژه منطقەی زرد را در دست گرفته و بنوعی در تصمیمات امنیتی و سیاسی اقلیم نیز نفوذ و دخالت قابل ملاحظەای یافتەاند.
اردوغانیها همانگونه که در پس پرده در اغوای رهبران اقلیم به اعلام رفراندوم زود هنگام استقلال در ٢٠١٧ نقش داشتند و در تجمعات خیابانی مردم و هواداران رفراندوم، نفوذیهای ترکها پرچم دولتهای حساسیت برانگیز را به میان مردم آورده و بالا بردند، در قضیەی چاپ نمونە تمبر اخیر نیز احتمال نقش دولت ترکیه و رد پای نفوذیهایش را نباید خیلی دور از واقع در نظر گرفت.
چاپ و یا عدم چاپ یک نمونە تمبر سمبولیک در نوع خود، نمیتواند اثباتگر و یا نافی ماوا و نیشتمان کوردها باشد، اما
نمایش فوران خشم و تهدیدهای لفظی ترکها در مجلس و جلو انداختن اولترا فاشیستها، بنظر با هدف تحریک ایران در راستای تعمیق هرچه بیشتر اختلافات میان ایران و کوردها و اثر گذاری بر روی ایرانیها باشد همانند آنچه که در ٢٠١٧ [ پسا #رفراندوم_استقلال_کردستان ] اتفاق افتاد.
گفته میشود دولت ترکیه، ایران را رقیب اقتصادی خود در منطقه میداند و از برخی پروژەهای اقتصادی در دست مطالعه و یا در دست احداث ایران، از جمله پروژەی اتصال کشورهای آسیای میانه و افغانستان و چین و هند به بندر چابهار و یا از احتمال پروژەی احداث ریل راەآهن اتصال کشورهای شرق و آسیای میانه به مدیترانه نگران است بویژه اینکه گفته میشود این ریل احتمالاً #کُردستان و اقلیم و #روژآوا را نیز به مدیترانه متصل میکند.
رقابتهای اقتصادی و یا رقابتهای سیاسی و مذهبی دولتها و کشورهای منطقه به خودشان مربوط است. #مردم_کورد اما باید هوشیار باشند بویژه حاکمان اقلیم بیش از این #ملت_کورد را به هیزم آتش و گوی چوگان دولتها تبدیل نکنند.
#ئازادی_ڕادەربڕین یەکێ لە مافە هەرە گرێنگەکان و لە سەرەکی ترین مافەکانی مرۆڤە. ڕێز گرتن لەو مافە بەواتاێک پیشاندەری باوەڕمەندی بە پرێنسیپە سەرەکییەکانی دێموکراسیەت و دێموکراتیەتە.
هەر چەشنە ڕێگری کردنێک لە دەربڕینی بیر و ڕا جیاوازەکان بە هەر شێوەیک لە شێوەکان و هەر چەشنە
کوسپ و تەگەرە نانەوەیک لە سەر ڕێگای ئەو مافە، وەکوو دژایەتی و دەستدرێزی کردن بە سەر #مافەکانی_مرۆڤ هەژمار دەکرێت.
من وەکوو ڕۆژنامەوانێک مافی ئەوەم هەیە شرۆڤە و بیرو ڕای خۆم سەبارەت بە هەڕ ڕووداوێک و هەر مژارێک بە بێ قەدەغە و تەگەرە نانەوە و لێپرسینەوە بهێنمە سەر لێنووس.
بەڵام ئەوەی لە دوو ڕۆژی ڕابردوو دیتم و هەستم پێکرد، دوور کەوتوویی دەیان ساڵەی ئێمەمان بوو لە سەرکی ترین مافەکانی مرۆڤ و نەناسینی سەرەتایی ترین مافی تاکەیی و مرۆیی و مافی ڕادەربڕین.
زۆر بە داخم بەوەی دەبێ ئەو راستییە قبوڵ بکین، تەوەری هزر و بیر و بڕوای سیاسییەکانمان نەک هەر هیچ گەشەی نکردووە، بەڵکوو هەر لە ساڵەکانی پەنجاکان ماوەتەوە و ڕەنگە پاشەکشەیشی کردوو بێت.
#ئازادی_خوازی و دێموکراسی خوازی بڕوامەندانە و باوەڕ بە پرێنسیپە دێموکراتییەکان خۆ تەنیا بەخۆ لکاندنی ئەو چەند وشەیە بەدی نایەت و بە هەڵکردنی ئاڵا و دروشم دانەوەش دەستەبەر نابن.
کەسانێ کە خۆیان بە #دێموکراسی_خواز پێناسە دەکەن و داواکاری دێموکراسی و ئازادی و مافی مرۆفن بۆ خەڵک و #گەلی_کوردستان، یان داوای مافە زەوتکراوەکانی نەتەوەی ستەملێکراوی کورد دەکەن ئاخۆ چۆن خەڵکی بڕوایان پێیەوە بکەن وەکوو دابینکەر و پارێزەری ئەو مافانە، کاتێک لە هەر ڕەخنە و گازندەیک لە دەسەڵات بەدەستانی ئێستای #هەرێمی_کوردستان، تووڕە دەبن و بە جنێو و بوختان و تانە و تومەتی نەشیاو هەڵدەکوتنە سەر ڕەخنەگرەکان؟
هەر چەشنە ڕێگری کردنێک لە دەربڕینی بیر و ڕا جیاوازەکان بە هەر شێوەیک لە شێوەکان و هەر چەشنە
کوسپ و تەگەرە نانەوەیک لە سەر ڕێگای ئەو مافە، وەکوو دژایەتی و دەستدرێزی کردن بە سەر #مافەکانی_مرۆڤ هەژمار دەکرێت.
من وەکوو ڕۆژنامەوانێک مافی ئەوەم هەیە شرۆڤە و بیرو ڕای خۆم سەبارەت بە هەڕ ڕووداوێک و هەر مژارێک بە بێ قەدەغە و تەگەرە نانەوە و لێپرسینەوە بهێنمە سەر لێنووس.
بەڵام ئەوەی لە دوو ڕۆژی ڕابردوو دیتم و هەستم پێکرد، دوور کەوتوویی دەیان ساڵەی ئێمەمان بوو لە سەرکی ترین مافەکانی مرۆڤ و نەناسینی سەرەتایی ترین مافی تاکەیی و مرۆیی و مافی ڕادەربڕین.
زۆر بە داخم بەوەی دەبێ ئەو راستییە قبوڵ بکین، تەوەری هزر و بیر و بڕوای سیاسییەکانمان نەک هەر هیچ گەشەی نکردووە، بەڵکوو هەر لە ساڵەکانی پەنجاکان ماوەتەوە و ڕەنگە پاشەکشەیشی کردوو بێت.
#ئازادی_خوازی و دێموکراسی خوازی بڕوامەندانە و باوەڕ بە پرێنسیپە دێموکراتییەکان خۆ تەنیا بەخۆ لکاندنی ئەو چەند وشەیە بەدی نایەت و بە هەڵکردنی ئاڵا و دروشم دانەوەش دەستەبەر نابن.
کەسانێ کە خۆیان بە #دێموکراسی_خواز پێناسە دەکەن و داواکاری دێموکراسی و ئازادی و مافی مرۆفن بۆ خەڵک و #گەلی_کوردستان، یان داوای مافە زەوتکراوەکانی نەتەوەی ستەملێکراوی کورد دەکەن ئاخۆ چۆن خەڵکی بڕوایان پێیەوە بکەن وەکوو دابینکەر و پارێزەری ئەو مافانە، کاتێک لە هەر ڕەخنە و گازندەیک لە دەسەڵات بەدەستانی ئێستای #هەرێمی_کوردستان، تووڕە دەبن و بە جنێو و بوختان و تانە و تومەتی نەشیاو هەڵدەکوتنە سەر ڕەخنەگرەکان؟
رونمایی از یک تمبر سمبولیک [حاوی عکس پاپ فرانسیس و نقشەی #کردستان_بزرگ در زمینه آن ] در اربیل #اقلیم_کردستان و اعتراض #ایران و #ترکیه به نمایش تمبر یادشدە، و موضع دولت اقلیم و عذر خواهی مسئولان این #منطقەی_خودمختار، دستمایه و موضوع یک نوشتەی نسبتاً کوتاە از من در دو روز گذشته بود، کە چند نکتە توضیحی- گزارشی پیرامون آن بشرح ذیل ضرورت یافته است.
١. در نوشتەی مورد بحث، هیچ موردی کە مبین اهانت به مردم، نادیدە انگاری حقوق و #حق_تعیین_سرنوشت و آیندەی #ملت_کورد باشد وجود ندارد، و من در حصوص رد و یا انکار حقوق مردم یک کلمه هم ننوشتەام اما اگر در این رابطه [صرفا در ارتباط با حقوق مردم] جایی برای پوزش خواهی هست، من صمیمانه از مردم و ملت کورد عذرخواهی خواهم کرد.
٢ . با توجه بە رد طرح تمبر و عذر خواهی #مقامات_اقلیم_کردستان، در خصوص اطلاع، یا عدم اطلاع آنها از موضوع طراحی تمبر و یا احتمال شیطنت از سوی عوامل خارجی بویژه با توجه به حضور گستردەی عوامل ترک در #اربیل، سه فرض را مطرح کردم و یکی از سه احتمال [ البته نە بطور قطع الیقین]، به نقش احتمالی خود ترکها و صد البته با عنایت به رد طرح تمبر از سوی مقامات کورد و مسبوق به سابقه بودن تهدیدات و شلوغ کردنهای ظاهری ترکها، با هدف جلب نظر اجتماع بر علیه اقلیم اشاره کرده بودم. شکی نیست این تنها یک فرض بوده است و بس.
٣. در اشاره به #رفراندوم_استقلال_کردستان در ٢٠١٧، با توجه به جمیع جهات و اینکه آمریکا از اقلیم خواسته بود، با تعویق برگزاری رفراندوم آنرا به وقت مناسبتری در آمادگی کامل موکول کند، اما سکوت موزیانه همسایەای چون ترکیه تا پیش از رفراندوم، احتمالا بنوعی نشان از رضایت و یا به تعبیری چراغ سبز تلقی شده بود ولی در اصل هدف ترکیه غافلگیر کردن اقلیم ناآماده و در عمل محاصره نظامی اقتصادی و حملات گازانبری در آن مقطع بوده تا اقلیم را ناچار به تعلیق نتیجه رفراندوم و از دست دادن #کرکوک و نیمی از کردستان بگرداند، کە البته این هم میتواند یک فرض و یک احتمال باشد.
درهر حال بسیاری موضع من و حتی #سازمان_حقوق_بشر_کردستان را نسبت به تعیین سرنوشت ملتها، چه در زمان برگزاری رفراندوم ٢٠١٧ کردستان و چه پیامدهای پس از آن را میدانند و لازم به تکرار نیست.
٤. کپی خبر کردی عذرخواهی مسئولان اقلیم را در جایی دیدم که نام خود را به"اداره شمال عراق" تغییر داده بودند که ضمن ابراز تعجب از روند در پیش گرفته مقامات اریبل محض تشر زدن به خودشان در پست کوتاه کردی بعدی از همان عنوان استفاده کرده و اتفاقا کپی خبر را هم ضمیمه پست گذاشته بودم.
٥ . همانگونه که در بندهای ٢ و٣ و ٤ اشاره و ذکر شده هیچ مورد و نشانی از توهین و اهانت بە مردم کورد و یا جمله ای که متضمن رد حقوق و مطالبات #مردم_کورد باشد وجود ندارد. من هرگز، هیچ زمان و در هیچ مکانی، جز دفاع و حمایت از حقوق مردم و #ملت_کورد، موضعی نگرفته و نداشتەام.
در کل اما و خارج از نوشتەی یاد شده، #فساد_مالی، اقتصادی و حزبی و سیاسی، #حکومت_خانوادگی، سایه #دو_اداره و چند ادارەیی شدن بر سر اقلیم، موضوع لا مركزی استانی، تعدد حزبی و گروهی اغلباً وابستە، واستگی مالی و سیاسی احزاب بە بیرون از مرزها، پیادە کنندگان برنامەهای دولتهای خارجی برای تغییر رسوم و #فرهنگ_کوردی،
حضور گسترده نظامی و امنیتی دولتهای خارجی لااقل در بخشهایی از اقلیم، حضور گروهها و #اپوزیسیون_کورد همسایه، لاینحل ماندن موضوع #مناطق_مورد_اختلاف، مسالەی تغییر دمگرافی و موضوع #کرکوک و نفت و بودجه از جمله موضوعات مورد نقد و انتقاد و بحث هر منقد علاقەمندی به اقلیم میتواند باشد.
٦. پس از انتشار مطلب و نوشتار مورد نظر تعدادی زیادی از کوردها، بنظر در آنسوی مرزها با گذاشتن کامنت و یا با گذاشتن پست، واکنشهای متعدد و اغلب اعتراضی نشان دادند.
١-٦ . تعدادی از منتقدان و معترضین بسیار مودبانه و محترمانه از نوشتەی من انتقاد کردەاند که در همین جا از نزاکت و سطح بالای شعور و ادب آتها تشکر میکنم.
٢-٦ . تعدادی دیگر از معترضین نزاکت را خیلی رعایت نکرده و هرچه خواستەاند گفتەاند، برخی نیز آرزو کردەاند کاش هنوز در #زندان میبودم، در کل از این دستە هم تشکر میکنم.
٣-٦ . دسته سوم اما فحاشها، هرزەگوها و لجن پراکنها هستند، تهمتهای چون دشمن مردم و ملت کورد، عامل جمهوری اسلامی،خائن، آپوچی، شاخ و برگ پ.ک.ک، جاش ایران، جاش پ.ک.ک و... نسبت داده اند، مثلا فردی بی نام و نشان کە حتی در بیرون از مرزها جرئت ندارد نام خود را بنویسد و یا یک به اصطلاح دکتر ! که وعده کبابخوریش در آمریکا را پست میگذارد و چنین میپندارد تفریحاتش نوعی مبارزه برای رهایی ملت کورد است. این قبیل افراد بددهن، بنظرم سزاوار پاسخ دادن هم نیستند.
٧. تعدادی از کامنت گذاران با عکسهایی از حضورشان در حمایت از من، هنگام #اعتصاب_غذا را یادآور شدەاند، تعدادی مرا بابت حضورشان در تجمعاتی در اروپا و جاهایی
١. در نوشتەی مورد بحث، هیچ موردی کە مبین اهانت به مردم، نادیدە انگاری حقوق و #حق_تعیین_سرنوشت و آیندەی #ملت_کورد باشد وجود ندارد، و من در حصوص رد و یا انکار حقوق مردم یک کلمه هم ننوشتەام اما اگر در این رابطه [صرفا در ارتباط با حقوق مردم] جایی برای پوزش خواهی هست، من صمیمانه از مردم و ملت کورد عذرخواهی خواهم کرد.
٢ . با توجه بە رد طرح تمبر و عذر خواهی #مقامات_اقلیم_کردستان، در خصوص اطلاع، یا عدم اطلاع آنها از موضوع طراحی تمبر و یا احتمال شیطنت از سوی عوامل خارجی بویژه با توجه به حضور گستردەی عوامل ترک در #اربیل، سه فرض را مطرح کردم و یکی از سه احتمال [ البته نە بطور قطع الیقین]، به نقش احتمالی خود ترکها و صد البته با عنایت به رد طرح تمبر از سوی مقامات کورد و مسبوق به سابقه بودن تهدیدات و شلوغ کردنهای ظاهری ترکها، با هدف جلب نظر اجتماع بر علیه اقلیم اشاره کرده بودم. شکی نیست این تنها یک فرض بوده است و بس.
٣. در اشاره به #رفراندوم_استقلال_کردستان در ٢٠١٧، با توجه به جمیع جهات و اینکه آمریکا از اقلیم خواسته بود، با تعویق برگزاری رفراندوم آنرا به وقت مناسبتری در آمادگی کامل موکول کند، اما سکوت موزیانه همسایەای چون ترکیه تا پیش از رفراندوم، احتمالا بنوعی نشان از رضایت و یا به تعبیری چراغ سبز تلقی شده بود ولی در اصل هدف ترکیه غافلگیر کردن اقلیم ناآماده و در عمل محاصره نظامی اقتصادی و حملات گازانبری در آن مقطع بوده تا اقلیم را ناچار به تعلیق نتیجه رفراندوم و از دست دادن #کرکوک و نیمی از کردستان بگرداند، کە البته این هم میتواند یک فرض و یک احتمال باشد.
درهر حال بسیاری موضع من و حتی #سازمان_حقوق_بشر_کردستان را نسبت به تعیین سرنوشت ملتها، چه در زمان برگزاری رفراندوم ٢٠١٧ کردستان و چه پیامدهای پس از آن را میدانند و لازم به تکرار نیست.
٤. کپی خبر کردی عذرخواهی مسئولان اقلیم را در جایی دیدم که نام خود را به"اداره شمال عراق" تغییر داده بودند که ضمن ابراز تعجب از روند در پیش گرفته مقامات اریبل محض تشر زدن به خودشان در پست کوتاه کردی بعدی از همان عنوان استفاده کرده و اتفاقا کپی خبر را هم ضمیمه پست گذاشته بودم.
٥ . همانگونه که در بندهای ٢ و٣ و ٤ اشاره و ذکر شده هیچ مورد و نشانی از توهین و اهانت بە مردم کورد و یا جمله ای که متضمن رد حقوق و مطالبات #مردم_کورد باشد وجود ندارد. من هرگز، هیچ زمان و در هیچ مکانی، جز دفاع و حمایت از حقوق مردم و #ملت_کورد، موضعی نگرفته و نداشتەام.
در کل اما و خارج از نوشتەی یاد شده، #فساد_مالی، اقتصادی و حزبی و سیاسی، #حکومت_خانوادگی، سایه #دو_اداره و چند ادارەیی شدن بر سر اقلیم، موضوع لا مركزی استانی، تعدد حزبی و گروهی اغلباً وابستە، واستگی مالی و سیاسی احزاب بە بیرون از مرزها، پیادە کنندگان برنامەهای دولتهای خارجی برای تغییر رسوم و #فرهنگ_کوردی،
حضور گسترده نظامی و امنیتی دولتهای خارجی لااقل در بخشهایی از اقلیم، حضور گروهها و #اپوزیسیون_کورد همسایه، لاینحل ماندن موضوع #مناطق_مورد_اختلاف، مسالەی تغییر دمگرافی و موضوع #کرکوک و نفت و بودجه از جمله موضوعات مورد نقد و انتقاد و بحث هر منقد علاقەمندی به اقلیم میتواند باشد.
٦. پس از انتشار مطلب و نوشتار مورد نظر تعدادی زیادی از کوردها، بنظر در آنسوی مرزها با گذاشتن کامنت و یا با گذاشتن پست، واکنشهای متعدد و اغلب اعتراضی نشان دادند.
١-٦ . تعدادی از منتقدان و معترضین بسیار مودبانه و محترمانه از نوشتەی من انتقاد کردەاند که در همین جا از نزاکت و سطح بالای شعور و ادب آتها تشکر میکنم.
٢-٦ . تعدادی دیگر از معترضین نزاکت را خیلی رعایت نکرده و هرچه خواستەاند گفتەاند، برخی نیز آرزو کردەاند کاش هنوز در #زندان میبودم، در کل از این دستە هم تشکر میکنم.
٣-٦ . دسته سوم اما فحاشها، هرزەگوها و لجن پراکنها هستند، تهمتهای چون دشمن مردم و ملت کورد، عامل جمهوری اسلامی،خائن، آپوچی، شاخ و برگ پ.ک.ک، جاش ایران، جاش پ.ک.ک و... نسبت داده اند، مثلا فردی بی نام و نشان کە حتی در بیرون از مرزها جرئت ندارد نام خود را بنویسد و یا یک به اصطلاح دکتر ! که وعده کبابخوریش در آمریکا را پست میگذارد و چنین میپندارد تفریحاتش نوعی مبارزه برای رهایی ملت کورد است. این قبیل افراد بددهن، بنظرم سزاوار پاسخ دادن هم نیستند.
٧. تعدادی از کامنت گذاران با عکسهایی از حضورشان در حمایت از من، هنگام #اعتصاب_غذا را یادآور شدەاند، تعدادی مرا بابت حضورشان در تجمعاتی در اروپا و جاهایی
دیگر بدهکار کرده و مطالبەی طلب نموده و تعدادی از آنها متاسف و پشیمان شدەاند از اینکه روز و یا وقتشان بخاطر من خراب کرده بودند.
بە این افراد و محترمان که چند ساعتی و یا چند روز وقتشان تلف شده بوده و یا پست حمایتی داشتە اند قطعاً من بدهکارم، اما در شرایط حاضر تنها میتوانم مجدد تشکر و قدردانی نمایم.
٨. در کامنتهای گذاشته شده طرفداران دو جریان در متقابل هم قرار گرفته و حتی بە جنگ و #دعوای_حزبی شان ادامە دادە اند، کە من مسئولیتی در قبال کامنتهایشان ندارم و خود را نزدیک به هیچیک از دو جریان مزبور نمیدانم. البته تعدادی از آنها که در تایید یا رد فرض و نظر من نظر داده اند، جای تشکر وجود دارد.، در کل اما در قبال هیچ کامنت و هیچ موضعی از دیگران در پای پست هایم، من مسئولیتی ندارم.
٩. برخی از معترضان و #منتقدان نوشتەی مرا نوعی همراهی و همگامی با دولتها یا #مخالفان_کورد و یا سیگنال دادن به آنها ارزیابی کرده اند، که برداشتی تخیلی، کاملاَ خلاف واقع و مردود است.
١٠. نظر و کامنت برخی از کامنت گذاران نشان میدهد برخی از آنها از واقعیت خیلی دور و به تنورەی نوستالوژیا و گاە توهم و تخیلات نزدیک اند. هم چنین کامنت برخی از کامنت گذاران پست #آزادی_بیان [ به زبان کوردی] من، نشان میدهد کە گاه چه دیدگاههای وحشتناکی از آزادی بیان، #دموکراسی، #ارزشهای_دموکراتیک و #حقوق_بشر میتواند برای کورد و کردستان قابل تصور باشد.
١١. من بعنوان یک فرد نظرات و مواضع مستقلانه خود را دارم. گاه ممکن است در بارەی یک موضوع خاص، بین موضع فردی من با مواضع یک حزب و گروه و یا حتی یک دولت تشابهاتی وجود داشته باشد. ایجاد شائبە و پراکندن شایعە نزدیکی و یا وابستگی در چنین مواردی خام اندیشی و کاملاً غیر اخلاقی و صد البته مردود است.
١٢. بعنوان یک کورد از اینکە اقلیم و #روژآوا به بخشهایی از حقوق خود بصورت رسمی یا دیفاکتو دست یافته اند خوشحالم، و از هر رویداد اثرگذار در مورد آنها متاثر میشوم، طبعاً گاه ابراز واکنشم نوشتەای بوده است [ توئیتهایم در باره حملات ترکیه و #ارودغانیها به روژآوا] که برخی جریانها آنرا همراستایی با جریانهای سیاسی و فکری مسلط در آن سامان تعبیر و تلقی کردەاند.
١٣. تعدادی از منتقدان و معترضان پیشنهاد کرده اند من از سیاست دور شوم، بروم زندگیم کنم [لاید در سواحل ...] و یا دهانم را ببندم. ضمن تشکر از پیشنهاد و یا اوامر این محترمان، من فعلاً #فعالیت_سیاسی و مدنی ندارم، اما هرگاه تصمیم به این کار گرفتم، در این موضوع نیاز به کسب اجازه از کسی نخواهم داشت. ماندن حداقل یک دهه پشت میلەهای زندان شاید خود گواهی، باشد.
در ضمن من از توئیت و کامنت و پست گذاشتن و نوشتن مقاله و کتاب تعریف فعالیت سیاسی ندارم.
١٤. یکی از منتقدان در پستش شائبه #خود_فروشی و معامله در قبال رهاییم از زندان مطرحه کرده، که این گمانی بی پایه و اساس و غیر اخلاقی است. حداکثر حبس قانونی من پس از تجمیع، ده سال بودە که پس از ١٠ سال، ٣ روز اضافه هم گذراندم و ٣ سال محرومیت حقوق اجتماعی پس از ١٠ سال حبس را نیز سپری کردەام. در این مورد تنها بدهی به خانواده خودم دارم و لاغیر.
١٥. برخی گفته اند به راه راست و به میان مردم برگرد، انگار ما از مردم فراری شدە، یا از مردم دور و یا در مقابل مردم هستیم. محض اطلاع این محترمان، من در میان و ملتم هستم و ارتباطم با مردم مستقیم و دوستانه است و نە مجازی.
١٦. برخی از محترمان در خارج و برخی احتمالاً از اعضای گروههایی در تبعید یا معترضین نوشتەی انتقادی من در مورد اقلیم، میگویند مردم معترض شدەاند. مردم اما همین جا هم هستند، اینجا در کنار ما محض اطلاع شما مردم زیادی معترض اند. بسیاری از اقدامات فرمانروایان اقلیم و دو خانوادەی حاکم خلاف انتظار مردم کورد دیگر بخشهاست.
١٧. طی چند سال گذشته برخی افراد عمداتاً از برخی احزاب تلاش داشته اند مرا منتسب به حزب و گروه رقیبشان کنند، اما ما چندین بار رد کرده ایم این اتهامات را، اما آنها همچنان تکرار میکنند. در اینجا علیرغم میل [ با اینکە جاهای دیگر از ما میخواستند، ولی ما هیچگاه هیچ نظری راجع به احزاب ندادیم] اما به ناچار و به صراحت باید بگویم نه تنها هیچیک از احزاب و گروهای کوردی موجود را قبول ندارم، بلکه احزاب و گروهها با ایدئولوژیهایشان با خودمحوری ها و با روندی که در پیش گرفته و در پیش دارند، از عوامل اصلی تفرقه، نفرت پراکنی و ایجاد چند دستگی و عدم اتحاد در میان مردم میدانم.
٭٭٭
در پایان امیدوارم کسی از جملات و یا لابلای نوشتەام سوء برداشت طلبکاری خودم و یا سازمان [ سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان ] از مردم عزیز و شریف کردستان ننماید، بخصوص آنجا که گفتەام تنها بە خانوادە ام بدهکارم. در هرحال من خود را به مردم کورد، هرجا که باشند، بدهکار میدانم.
بە این افراد و محترمان که چند ساعتی و یا چند روز وقتشان تلف شده بوده و یا پست حمایتی داشتە اند قطعاً من بدهکارم، اما در شرایط حاضر تنها میتوانم مجدد تشکر و قدردانی نمایم.
٨. در کامنتهای گذاشته شده طرفداران دو جریان در متقابل هم قرار گرفته و حتی بە جنگ و #دعوای_حزبی شان ادامە دادە اند، کە من مسئولیتی در قبال کامنتهایشان ندارم و خود را نزدیک به هیچیک از دو جریان مزبور نمیدانم. البته تعدادی از آنها که در تایید یا رد فرض و نظر من نظر داده اند، جای تشکر وجود دارد.، در کل اما در قبال هیچ کامنت و هیچ موضعی از دیگران در پای پست هایم، من مسئولیتی ندارم.
٩. برخی از معترضان و #منتقدان نوشتەی مرا نوعی همراهی و همگامی با دولتها یا #مخالفان_کورد و یا سیگنال دادن به آنها ارزیابی کرده اند، که برداشتی تخیلی، کاملاَ خلاف واقع و مردود است.
١٠. نظر و کامنت برخی از کامنت گذاران نشان میدهد برخی از آنها از واقعیت خیلی دور و به تنورەی نوستالوژیا و گاە توهم و تخیلات نزدیک اند. هم چنین کامنت برخی از کامنت گذاران پست #آزادی_بیان [ به زبان کوردی] من، نشان میدهد کە گاه چه دیدگاههای وحشتناکی از آزادی بیان، #دموکراسی، #ارزشهای_دموکراتیک و #حقوق_بشر میتواند برای کورد و کردستان قابل تصور باشد.
١١. من بعنوان یک فرد نظرات و مواضع مستقلانه خود را دارم. گاه ممکن است در بارەی یک موضوع خاص، بین موضع فردی من با مواضع یک حزب و گروه و یا حتی یک دولت تشابهاتی وجود داشته باشد. ایجاد شائبە و پراکندن شایعە نزدیکی و یا وابستگی در چنین مواردی خام اندیشی و کاملاً غیر اخلاقی و صد البته مردود است.
١٢. بعنوان یک کورد از اینکە اقلیم و #روژآوا به بخشهایی از حقوق خود بصورت رسمی یا دیفاکتو دست یافته اند خوشحالم، و از هر رویداد اثرگذار در مورد آنها متاثر میشوم، طبعاً گاه ابراز واکنشم نوشتەای بوده است [ توئیتهایم در باره حملات ترکیه و #ارودغانیها به روژآوا] که برخی جریانها آنرا همراستایی با جریانهای سیاسی و فکری مسلط در آن سامان تعبیر و تلقی کردەاند.
١٣. تعدادی از منتقدان و معترضان پیشنهاد کرده اند من از سیاست دور شوم، بروم زندگیم کنم [لاید در سواحل ...] و یا دهانم را ببندم. ضمن تشکر از پیشنهاد و یا اوامر این محترمان، من فعلاً #فعالیت_سیاسی و مدنی ندارم، اما هرگاه تصمیم به این کار گرفتم، در این موضوع نیاز به کسب اجازه از کسی نخواهم داشت. ماندن حداقل یک دهه پشت میلەهای زندان شاید خود گواهی، باشد.
در ضمن من از توئیت و کامنت و پست گذاشتن و نوشتن مقاله و کتاب تعریف فعالیت سیاسی ندارم.
١٤. یکی از منتقدان در پستش شائبه #خود_فروشی و معامله در قبال رهاییم از زندان مطرحه کرده، که این گمانی بی پایه و اساس و غیر اخلاقی است. حداکثر حبس قانونی من پس از تجمیع، ده سال بودە که پس از ١٠ سال، ٣ روز اضافه هم گذراندم و ٣ سال محرومیت حقوق اجتماعی پس از ١٠ سال حبس را نیز سپری کردەام. در این مورد تنها بدهی به خانواده خودم دارم و لاغیر.
١٥. برخی گفته اند به راه راست و به میان مردم برگرد، انگار ما از مردم فراری شدە، یا از مردم دور و یا در مقابل مردم هستیم. محض اطلاع این محترمان، من در میان و ملتم هستم و ارتباطم با مردم مستقیم و دوستانه است و نە مجازی.
١٦. برخی از محترمان در خارج و برخی احتمالاً از اعضای گروههایی در تبعید یا معترضین نوشتەی انتقادی من در مورد اقلیم، میگویند مردم معترض شدەاند. مردم اما همین جا هم هستند، اینجا در کنار ما محض اطلاع شما مردم زیادی معترض اند. بسیاری از اقدامات فرمانروایان اقلیم و دو خانوادەی حاکم خلاف انتظار مردم کورد دیگر بخشهاست.
١٧. طی چند سال گذشته برخی افراد عمداتاً از برخی احزاب تلاش داشته اند مرا منتسب به حزب و گروه رقیبشان کنند، اما ما چندین بار رد کرده ایم این اتهامات را، اما آنها همچنان تکرار میکنند. در اینجا علیرغم میل [ با اینکە جاهای دیگر از ما میخواستند، ولی ما هیچگاه هیچ نظری راجع به احزاب ندادیم] اما به ناچار و به صراحت باید بگویم نه تنها هیچیک از احزاب و گروهای کوردی موجود را قبول ندارم، بلکه احزاب و گروهها با ایدئولوژیهایشان با خودمحوری ها و با روندی که در پیش گرفته و در پیش دارند، از عوامل اصلی تفرقه، نفرت پراکنی و ایجاد چند دستگی و عدم اتحاد در میان مردم میدانم.
٭٭٭
در پایان امیدوارم کسی از جملات و یا لابلای نوشتەام سوء برداشت طلبکاری خودم و یا سازمان [ سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان ] از مردم عزیز و شریف کردستان ننماید، بخصوص آنجا که گفتەام تنها بە خانوادە ام بدهکارم. در هرحال من خود را به مردم کورد، هرجا که باشند، بدهکار میدانم.