🌐 رابطه #یورو و مشکلات انتقال پول در پسابرجام

✔️ #وحید_حاجی‌پور / قفل بانکی را باید یکی از چالش های مهم در بازسازی #صادرات نفت ایران بر شمرد. ایالات متحده آمریکا مخالفت خود را برای دسترسی ایران به معاملات دلاری اعلام کرده است که این موضوع همچنان مشکل نقد کردن پول نفت را زنده نگه داشته است. برای بررسی این موضوع از شیوه مرسوم در معاملات نفت خام آغاز می کنیم. تا پیش از سال 2008 روند عملیات فروش #محموله ها و دریافت بهای آن به این شکل بوده است که شرکت ملی نفت٬ محموله های خود را به مشتری خود فروخته و به وی اعلام می کرد پول محموله را به ارز #دلار یا یورو به شماره حسابی اعلامی واریز کند. شرکت خریدار محموله٬ شماره حساب مورد اشاره را در اختیار #بانک عامل خود قرار می دهد و این بانک از طریق شبکه #سوئیفت٬ مبلغ مورد نظر را به حساب معرفی شده واریز می کند.
تا اینجا مشخص شد چهار نهاد درگیر انتقال پول هستند. فروشنده و بانکش و خریدار و بانک عاملش.

✔️ حال به سوئیفت می پردازیم؛ شبکه سوئفیت یک شبکه دو بخشی است که بخش یورویی آن در اروپا بوده و بخش دلاری آن در آمریکا و زیر نظر دقیق این کشور است. به طور کلی هر جابجایی توسط هر بانکی دارای یک کد خاص است که تا مرحله واریز با آن ردگیری می شود. به عنوان مثال اگر هالک بانک بخواهد پول نفت را به حساب ایران در یکی از بانک های چین به یورو واریز کند به محض آغاز کار انتقال پول، کدی را دریافت کرده و تا لحظه واریز پول در بانک مورد نظر و بعد از آن، به نام این جابجایی و منشا آن ثبت می شود. یعنی به نام ایران.

✔️ در این حالت مشخص است که هالک بانک برای جابجایی پول نفت ایران از سوئیفت استفاده کرده و آن کد متعلق به فعالیت های ایران است. در چنین شرایطی اگر ایران از مشتری خود بخواهد پول محموله را یورو بپردازد آن وقت است که بانک عامل مشتری پس از انتقال یورو باید به بخش دلاری این شبکه مراجعه کرده و یوروی خود را به دلار تبدیل کند.

✔️ ممکن است این سوال پیش بیاید که دلیل تبدیل یورو به دلار چیست که در پاسخ باید گفت با توجه به اهمیت دلار در اقتصاد جهانی و ترجیح بانک های بزرگ و معتبر برای استفاده از این ارز، در بیشتر اوقات از دلار استفاده می شود. تا سال 2008 ممنوعیت جدی برای استفاده از دلار در معاملاتي كه ايران در آن ذي نفع بود وجود نداشت و بانك هاي خارجي با استفاده از چرخه دلار اين توانايي را داشتند كه مبالغ حاصله از معاملات ايران كه به ساير ارزها بود را به دلار تبديل كنند تا آن كه در سال 2008 آمریکا اجازه دسترسی ثانوي بانك هاي طرف معامله با ايران را به معاملات دلاری را لغو کرد. تا سال 2008 بانک های خارجي طرف معامله با ايران مي توانستند یورو یا هر ارز دیگری که مربوط به ایران است را در اتاق پایاپای تبادلات دلار در نيويورك به دلار تبدیل کند که سال 2008 این امکان هم برداشته شد.

✔️ در این شرایط با توجه به ممنوعیت انتقال دلار به حساب های مربوط به ایران و فعالیت های مربوط به کشورمان٬ هیچ بانکی حاضر به جابجایی پول برای ایران نشد لذا بهره گیری از بازارهای منطقه ای در هنگ کنگ٬ ماکائو و ... در دستور کار قرار گرفت. در این بازارها ارزها با کارمزدی مشخص٬ تبدیل به دلار شده و به حساب ها واریز می شد تا آنکه با ورود آمریکا به این حوزه و جریمه های سنگین عاملان، این بازارها ایران را حذف کرده و از واهمه جریمه های سنگین و عدم دسترسی به معاملات دلار٬ ایران را رها کردند.

✔️ با قطع کامل سوئیفت و عدم دسترسی ایران حتی به معاملات یورویی٬ صرافی های وارد گود شده و ارزها را تبدیل و جابجا کردند که ریسک بزرگی بود. حالا که برجام تصویب شده است و سوئیفت باز است مشکل قدیمی همچنان برقرار است و امکان دسترسی به معاملات دلاری نیست. به بیان ساده تر نه تنها نمی توان یورو را به دلار تبدیل کرد بلکه امکان جریمه های سنگین نیز وجود دارد.

✔️ حال این پرسش ایجاد می شود که با اجرایی شدن برجام این مشکل برطرف شده است یا نه. در پاسخ باید گفت با اجرايي شدن برجام، هم فروشنده محموله٬ هم بانکش و البته خریدار محموله به اهداف خود می رسند و مشکل اصلی برای بانک طرف خریدار محموله است که باید اعتبار یورویی خود را در شبکه سوئیفت آمریکایی به دلار تبدیل کند. در واقع در 4 طرف یک معامله نفتی – بانکی فقط بانک عامل خریدار محموله دچار مشکل می شود.

✔️ با توجه به بی اعتبار شدن بانک های ایرانی و «سیاه خواندن» آن از سوی بانک های خارجی امکان همکاری جدی میان آنها نیز وجود ندارد. حالا می توان فهمید که دلیل استفاده ایران از یورو به جای دلار در قراردادهای فروش نفت و میعانات گازی به دلیل محدودیت بوده است نه اراده کشور برای حذف دلار!
goo.gl/lJwT43
@asrenaftcom

🌐 دلیل واکنش سریع #بازار به تحولات نفتی چیست؟

✔️ #وحید_حاجی‌پور / گرچه میزان #عرضه و #تقاضا رکن اصلی تعیین#قیمت_نفت است اما همین بهای نفت٬ تابعی است از انتظار قیمت آینده. مثلا فرض کنید اعلام می شود تولید نفت نیجریه از ماه آینده 500 هزار بشکه کاهش می یابد. همین خبر کافی است تا تحلیلگران روی یک ماه آینده حساب باز کنند و متفق القول و بصورت منطقی به این نقطه دست یابند که با توجه به کاهش عرضه٬ قیمت ها افزایش می یابد. با وجود اینکه وضعیت عرضه و تقاضای نفت امروز تا یک ماه دیگر هیچ تغییری نداشته است ولی شاهد آنیم به دلیل کاهش تولید نیجریه در ماه آینده٬ «قیمت های فعلی» افزایش می یابد.

✔️ پس تا اینجا متوجه شدیم که قیمت فعلی نفت هم تابعی است از اتفاقات آینده؛ با این مقدمه براحتی می توان متوجه شد که اگر خبری مهم منتشر شود در چند ثانیه٬ بازار را متاثر می سازد. اما چه اتفاقی رخ می دهد که بازار اینچنین واکنش نشان می دهد. برای پاسخ به این پرسش هم باید به #قراردادهای آتی پرداخت و دانست که این قرارداها ذاتا چه هستند و چه تاثیری بر قیمت نفت دارند.

✔️ تصور عمومی بر این است که چند بازار معامله نفت وجود دارد که به آن بازار نفت گفته می شود ولی بازار نفت محل تلاقی بازارهای مختلفی مانند بازار مالی و میادله ارز٬ بازار محصولات پتروشیمی٬ بازار فرآورده های نفتی و ... است؛ بیشتر #معامله های نفت خام میان کشورها صورت می گیرد و جایی در این بازارها ندارند؛ مثلا شرکت ملی نفت ایران بخش اعظمی از قراردادهای فروش نفت خود را با شرکت #اسار هندوستان به طور بلند مدت منعقد کرده است و با توجه به قیمت مشخص شده، نفت خود را به فروش می رساند.

✔️ بخش اعظمی از فروش نفت از این طریق انجام می شود و بخشی دیگر در #بورس های نفتی. بورس های نفتی اغلب محل قراردادهای آتی هستند. روند قیمت گذاری نفت تا سال 1988 بصورت توافقی و مذاکره ای بود که از سال 1988 بورس بین المللی نفت لندن برای قیمت گذاری نفت برنت راه اندازی شد. این مهم ترین تحول در قیمت گذاری بود که شیوه های قدیمی را به تاریخ پیوند زد. این بورس ادامه دهنده بورس شیکاگو – تاسیس درسال 1865- و بازار پولی بین المللی – تاسیس در سال 1972- بود.

✔️ در این بازار٬ #فروشندگان نفت با خریداران قرارداد امضا کرده و از خریدار تعهد می گیرند محموله ای را با کیفیت و کمیت مشخص و البته قیمت ثابت دریافت کنند؛ به اینگونه قراردادها قراردادهای آتی می گویند که شکل تکامل یافته قرارداد سلف است. دارنده قرارداد آتی متعهد است که نفت را در تاریخ مشخص خرید و فروش بکند و پس از پایان معامله از بازار خارج شود؛ مثلا ایران تصمیم می گیرد محموله 50 هزار بشکه ای را برای یکسال دیگر به #خریدار تحویل دهد لذا قرارداد آتی را منعقد می کند که شرکت X متعهد است در سر رسید قرارداد٬ محموله را تحویل گرفته و پول آنرا به حساب معرفی شده واریز کند.

✔️ اصولا این قراردادها در دستان گروهی از افرادی است که در بورس نفت فعالیت می کنند؛ آنها با خرید و فروش قراردادها٬ سعی در کسب سود دارند. سفته بازان و آربیتراژگران دو گروه عمده در این بازار هستند که به سرعت به اخبار و اطلاعات جهان نفت واکنش نشان می دهند و با ایجاد «تعهد خریدی» یا «تعهد فروشی» به کسب سود می پردازند. به بیان ساده تر وقتی آنها خبری را مبنی بر کاهش عرضه نفت در ماه آینده می شنوند بلافاصله در موضع خریدار قراردادهای آتی قرار می گیرند و به دنبال خرید این قراردادها هستند زیرا می دانند با کاهش عرضه٬ بهای بشکه های سیاه افزایش می یابد.

✔️ افزایش تقاضای این دو گروه برای خرید قراردادهای آتی در یک مکانیزم طبیعی موجب افزایش قیمت نفت در همان لحظه می شود. خرید و فروش قراردادها در چند ثانیه انجام می شود و بسرعت به قیمت ها خط می دهند. نقش سفته بازاران و آربیتراژگون ها نقش اصلی را در تعیین قیمت دارند و اگر دیدید پس از اظهارات یک مقام نفتی جهان٬ انتشار گزارش اقتصادی یک نهاد معتبر٬ رکود یا رونق یکی از اقتصادهای مهم دنیا و .... قیمت نفت افزایش یا کاهش یافت به دلیل فعالیت های این دو گروه است.

✔️ به همین دلیل است که رسانه ها نقش مهمی در این باره ایفا می کنند و می توانند با خط دهی به تحلیل ها٬ میلیاردها دلار از سرمایه این گروه ها و نهادها را جابجا کنند. رسانه هایی مانند بلومبرگ٬ وال استریت ژورنال٬ رویترز و ...

goo.gl/lYSOLC
@asrenaftcom