خداوندان قلم و خداوندان شمشیر
پداگوژی و ایدئولوژی
در ایران

فایل صوتی بحث کوتاه مقصود فراستخواه

در سومین کنفرانس بین المللی آموزش وپرورش تطبیقی
29 اردیبهشت 1402

https://farasatkhah.blogsky.com/1402/03/03/post-932/


«کنشگران مرزی» ومسألۀ حکمروایی در ایران
فرهنگستان علوم
شنبه ششم خرداد 1402 ساعت سه بعد از ظهر تا پنج بعد از ظهر
اعضای پنل بحث:

داریوش رحمانیان(تاریخ)
محمدفاضلی(جامعه شناس)
احمد میدری(اقتصاد)
حسین میرزایی(جامعه شناس)
مقصود فراستخواه( مؤلف کتاب)

https://farasatkhah.blogsky.com/1402/03/07/post-933/%d9%86%d8%ae%d8%a8%da%af%d8%a7%d9%86-%d9%85%d8%b9%d9%85%d9%88%d9%84%db%8c
جامعه‌ی ایران تسلیم نمی‌شود
مصاحبه احمد راهداری با مقصود فراستخواه
منتشر شده در الفبا، شماره 8، زمستان 1401 15-23
وبگاه الفبا: http://alefbamag.ir
فروش نسخه الکترونیکی در آیدی پی: https://idpay.ir/alefbamag/file/285452
فروش نسخه الکترونیکی در طاقچه: https://taaghche.com/book/149034

کودکان ایرانی با این بدنِ اجتماعی نحیف¬شان چه کنند؟
سواد خواندن کودکان ایرانی در 20 سال 1380 تا 1400 طبق گزارش پرلز (https://pirls2021.org/results/)
همواره در آخرین رتبه های کشورهای شرکت کننده بوده است.
کشورهایی مثل¬عربستان،عمان، قطر، بحرین و امارات رشدهایی در این سالها داشتند.
کودکان سنگاپوری در این آزمون پیشتاز میدان هستند.
این درخشش، ریشه در «بدن اجتماعی کودکان» دارد.
آموزش و پرورش ما درگیر فرهنگ تعلیم وتربیتیِ متحجر، و اسیر ایدئولوژی بستۀ دولتی شده است.
بدن¬اجتماعی¬کودکانِ سنگاپوری به¬پشتوانۀ اقتصاد موفق¬شان، مهارت¬خواندن ودرک¬مطلب بالا دارد
وهمینطور است کشورهایی که دربالا ذکر شد.
برای داشتن کودکانی برخوردار از سوادِ خواندن بهتر که بتوانند در دنیاهای متفارت جاری و آتی زندگی بکنند نیاز داریم به آموزش و پرورش مستقل عقلانی، حرفه ای و اجتماعی.
نیاز داریم به معلمان توانمندسازی شده، به فضاهای آموزشی با کیفیت، به مادران توانا ، به زندگی شاد در مدرسه، فرصتهای آموزشی برابر در تهران تا بلوچستان ، و...
نیاز داریم به کتابخانه های مجهز، به خروج از تکنیک زدگی و حفظیات طوطی وار و به رشد قابلیت¬های تفکری و ادبیات و زبان و ارتباطات در دانش آموزان
نیاز داریم به کودکانی با بدن اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیِ نیرومند، تخیل¬های خلاق، شادی، قدرت مشارکت، امید و سرزندگی

https://farasatkhah.blogsky.com/1402/03/15/post-935/%d8%af%d8%b1-%da%a9%d8%ac%d8%a7-%d8%a7%db%8c%d8%b3%d8%aa%d8%a7%d8%af%d9%87%e2%80%8c%d8%a7%db%8c%d9%85%d8%9f-%d9%86%da%af%d8%a7%d9%87%db%8c-%d8%a8%d8%b1-%d8%a7%d9%86%d8%af%db%8c%d8%b4%d9%87-%d9%87%d8%a7-%d8%8c-%d8%a2%d9%88%d8%b1%d8%af%d9%87%e2%80%8c%d9%87%d8%a7-%d9%88-%d8%a8%d8%a7%db%8c%d8%b3%d8%aa%d9%87%e2%80%8c%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%af%d8%a7%d8%b1%db%8c%d9%88%d8%b4-%d8%a2%d8%b4%d9%88%d8%b1%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%ac%d9%87%d8%a7%d9%86-%d9%81%da%a9%d8%b1-%d9%88-%d9%81%d8%b1%d9%87%d9%86%da%af-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86%db%8c

گروه روندهای فکری پژوهشکده مطالعات پیشرفته خاورمیانه /مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه برگزار می‌کند


زمان: پنج‌شنبه ۱۸ خرداد ۱۴۰۲ ساعت ۱۷

شیوه برگزاری ؛ به صورت مجازی و از طریق این درگاه ؛
https://www.skyroom.online/ch/imess509/webinar

درنگی در امکانِ کنش‌گری مرزی در این روزها

باحضورِ


دکتر هادی خانیکی عضو هیأت علمی دانشگاه علامه طباطبایی

دکتر مقصود فراستخواه عضو هیأت علمی مؤسسه پژوهش و برنامه‌ريزی آموزش عالی

شنبه ۲۰ خرداد ۱۴۰۲
ساعت ۱۸

خیابان وصال، کوچه نایبی، پلاک ۲۳

حضور برای عموم آزاد و رایگان است
پخش از صفحه اینستاگرام لایو باشگاه اندیشه

درباره‌ی نشست

در دنبالهٔ نشست های «گفت‌و‌گو؛هم‌مساله،هم‌راه‌حل» بعد از طراحی امکان گفت و گوی اجتماعی در بحران امروزین ِ کشور در نشست نخست و پس از ترسیم وضعیت روشنفکر گفت‌و‌گویی به سراغ نظریهٔ کنشگری مرزی رفته ایم که نظریه‌ای ایرانی است که مقصود فراستخواه آن را بر اساس مطالعات تاریخ معاصر ایران مطرح کرده و توسعه داده است. کنش‌گر مرزی عاملی انسانی است که می‌کوشد در فاصله میان محدودیت‌های ساختاری ایران، امکان‌هایی تازه کشف یا حتی خلق بکند. او در مرزهای میان دولت و جامعه در تردد است و به‌عبارتی، بین دیوان حکومتی و ایوان اجتماعی رفت‌وآمد می‌کند.

https://farasatkhah.blogsky.com/1402/03/16/post-936/

نشست نقد وبررسی کتاب کنشگران مرزی در پردیس کتاب مشهد (ناقد: مجید فولادیان، دبیر نشست: علی قدیری ، نویسنده: مقصود فراستخواه) 10 صبح جمعه 26 خرداد 1402 مشهد ، پردیس کتاب

درکجا ایستاده ایم؟
داریوش آشوری، شکاف¬ها و «فلسفۀ میان»
با نگاهی به نسل دهه هشتادی¬های امروز ایرانی
فایل صوتی بحثی از مقصود فراستخواه
در نشست بررسی آرای داریوش آشوری
18 خرداد 1402
پژوهشکده مطالعات پیشرفته خاورمیانه

تاریخ میان به جای تاریخ فقدان
https://farasatkhah.blogsky.com/1402/04/01/post-939/

دکتر محمد فاضلی ؛ جامعه شناس ایرانی
(منتشر شده در : شرق؛ دو‌شنبه ۲۹ خرداد ۱۴۰۲، شماره ۴۵۸۰، سیاست، ص 2)
معرفی کتاب کنشگران مرزی
برخی تاریخ ایران را با «فقدان» روایت کرده اند و این گونه روایت ها فراگیر هم شده است. تاریخی که در آن فقدان طبقه، نهادهای مدنی، بخش غیردولتی، حوزه عمومی، کنشگران منتقد مستقل یا بوروکرات های میهن دوست و آدم حسابی، وجه غالب است. مقصود فراستخواه معتقد است این گونه نگاه کردن به تاریخ ایران، واقعی نیست و آدم را دچار فلج ذهنی و بی عملی می کند. او مخالف نقد تاریخ ایران نیست، اما می بیند که جامعه ایران توانمندی هایی دارد که زندگی را در زیر پوست آن جاری و مطالبه زندگی کردن را در آن نهادینه کرده است و به گمان او، تاریخ ایران تاریخ فقدان نیست. مقصود فراستخواه همچنین زیر بار این نمی رود که داستان ایران معاصر را یکسره در چارچوب وضع ژئوپلیتیک، ساخت دولت یا همه ساختارهای کلان دامنه تحلیل کند. سهم کنشگران و سه عامل انسانی در تاریخ برای او پررنگ است. جالب اینکه فکر می کند چون ساختارها معیوب اند، کنشگران نقش مهم تری دارند و «ابتکارات و افق گشایی های هوشمندانه از طریق عاملیت های فردی، گروهی، محلی، مدنی، سمنی، حرفه ای، صنفی و تخصصی، تنها مسیری است که می توان از آن طریق با محدودیت ها، انسدادها و فروبستگی های ساختاری مواجه شد» (ص 20) و به گمان اول، به همین دلیل در اوضاع و احوال انسدادی جامعه ایران نیز روزنه هایی گشوده می شده است؛ در لحظه هایی که صداهای متفاوت کنشگران مرزی، به گوش سیاست و جامعه می رسیدند و راه می گشودند.کنشگران مرزی، آدم هایی هستند که به قول فراستخواه «در فضای خالی میان ایوان جامعه و دیوان دولت» (ص 26) حرکت کرده و به عنوان سازوکارهای جبرانی و ترمیمی، سعی کرده اند ساختارهای ناقص و گاه ناموجود را جبران کنند. آنها کسانی هستند که در فضای ساختارها، بر اساس عاملیت انسانی و کنشگری فعال، دنبال دگرگشت های ساختاری می گردند. کنشگر مرزی در فضای بین علم و قدرت سیاسی حرکت می کند؛ کمال گرا نیست اما نتیجه گراست؛ اهل لابی گری و مذاکره برای بهبود وضع جامعه است و بیشتر اهل اصلاح است و انقلابی نیست؛ دانش و آگاهی را از علم و جامعه به سطح حکومت می برد و مسائل حکومت را هم به عرصه علم و جامعه وارد می کند. فراستخواه می کوشد تا تاریخ ایران معاصر را نه از زاویه ساختارهای کلان دامنه که همواره صلب و بدون تغییر جلوه می کنند و بن مایه تاریخ فقدان شده اند، بلکه از زاویه تاریخ میان روایت کند. تاریخ میان یعنی جایی که «میان سرکوب و مقاومت، فضای گفت وگو هست و عاملانی که نه در خط سیاه سرکوب بودند و نه در صف نخست مقاومت، در میان تردد می کردند» (ص 50). فراستخواه فضاهای سایه روشن میانی را می جوید؛ جایی که کنشگران مرزی فضا می ساخته اند؛ «آفریدن فضاهای اقتضایی در حواشی و حتی درون فضاهای رسمی بوروکراسی دولت؛ دگرسازی فضای رسمی سیاسی؛... آشنایی زدایی از فضاهای معمول دولت و اجتماعی سازی فضاهای دولت» (ص 69). کنشگر مرزی، قهرمان تاریخ میان است؛ چرا که سیاست را نه در کاخ ها و نه در احزاب، نه در دیوان دولتی و نه ایوان مدنی، بلکه در تردد میان آنها پی جویی می کند (ص 84). کنشگر مرزی برای فراستخواه کسی است که اگر «کسانی می گویند آزادی می خواهیم، کنشگر مرزی از خود می پرسد این آزادی با چه هنجارهایی قوام می گیرد؟ قومی، برابری می خواهند، کنشگر در فکر آن است که چگونه و با چه ساختار اجرائی؟... اگر ایران را می خواهیم، منظور کجای ایران است و ایران برای چه کسانی؟» (ص 81). کنشگر مرزی کسی است که به مشخصات اجرائی سیاست نگاه می کند و نمی گذارد سیاست خصیصه اسطوره ای و ایدئولوژیک پیدا کند. کسی است که به قول ماکس وبر جامعه شناس، در عالم اندیشه بلندپرواز و نقاد است، اما در عرصه سیاست عملی، صبور است و واقعیت های زمخت سیاست را می شناسد و با دستپاچگی و بلندپروازی عمل نمی کند (ص 85). مقصود فراستخواه از نظریه شروع نمی کند، بلکه تاریخ ایران را به شیوه استقرایی جست وجو می کند تا ردپای کنشگران مرزی و کنش های مرزی را بیابد. کنشگران مرزی را در خاندان جیهانی سده چهار هجری تا زیست مرزی ابن سینا و کنش مرزی البته تراژیک ابن مقفع در هزار سال پیش می جوید؛ و البته زود بر سر داستان اصلی اش یعنی تاریخ معاصر از قاجار به این سو می رود. می خواهد نشان دهد آن روایت تاریخی که جامعه ایران را یکسره منفعل، توسری خور و مقهور استبداد نشان می دهد، صحت ندارد؛ و درست برعکس، «جامعه ایران هم به هر حال وجود داشت، کم وبیش قواره ای نهادی داشت و در برابر دولت به کلی مسلوب الاختیار برای همیشه نبود....

اصولا لزومی ندارد جامعه را فقط در شکل یک نظم تخت استبدادی ببینیم، بلکه لحظه ها و دوره های تعارض نهادی اش را می توانیم از نظر دور نداریم» (ص 197). فراستخواه با این رویکرد به تاریخ ایران، ذره بین استقرایی اش را دست می گیرد و در تاریخ معاصر ایران دنبال کنشگران مرزی می گردد؛ به دنبال امثال محمدعلی فروغی، میرزا حسین خان سپهسالار، بی بی خانم استرآبادی، حسین امین الضرب، امیرکبیر، مشیرالدوله، قائم مقام، علی اکبر سیاسی و ده ها نفر دیگر که کنشگری مرزی انجام داده اند. او همچنین تلاش می کند زمینه ها و بافت های اجتماعی منجر به بروز این آدم ها را شناسایی کند، جایگاه های ظهور و خاستگاه های فعالیت شان را آشکار کند، انواع فضاهای مرزی و کنش هایی را که خلق کرده اند مستند کند و دست آخر نشان دهد که چه ظرفیت هایی را ظاهر کرده اند، محدودیت ها و آسیب پذیری های آنها چه بوده و کارکردهای نهادساز و ساخت دهنده آنها چیست. کتاب کنشگران مرزی، روایتی امیدبخش از تاریخ ایران معاصر است؛ تاریخی که در آن خواننده درمی یابد آدمیانی کوشیده اند از حداقل فضاها برای آفریدن حداکثر بهره مندی های توسعه ای و ایجاد بهبودها استفاده کنند. گاه اشتباه کرده اند، اما اگر ایران امروز را شاهدیم و ظرفیت هایی برای ساختن آینده بهتر در آن نهفته است، تا اندازه ای مدیون کنشگری های همان کنشگران مرزی است که گاه اشتباه کرده اند و برخی ضعف های شخصی هم داشته اند. فراستخواه تا برساختن نظریه ای برای تاریخ ایران، راهی دراز در پیش دارد، اما بذرهای چنین نظریه ای را امیدوارانه کاشته است.چاپ دوم کتاب کنشگران مرزی اثر مقصود فراستخواه توسط نشر گام نو در 602 صفحه در سال 1402 منتشر شده است.
در اینجا
https://www.magiran.com/article/4419085

معرفی کتاب کنشگران مرزی ، علی قدیری، خرداد 1402 ، پردیس کتاب مشهد

معرفی کتاب کنشگران مرزی ، مقصود فراستخواه ، خرداد 1402 ، پردیس کتاب مشهد

لحظه های مهسایی و جامعه زنده ایران
گفتگوی احسان انصاری با مقصود فراستخواه
آرمان ملی، 11 تیر 1402 ، صفحات اول و ششم«به «لحظه های مهسایی» دیگر باید اندیشید». «جامعه ایران را باید از منظر تحلیل بزنگاه مورد توجه قرار داد. در لحظه بزنگاه مطالبات و دغدغه های پاسخ داده نشده که به مرور زمان روی هم انباشته شده در یک لحظه فوران می کند و بیرون می ریزد».«در عین حال در جامعه ایران نوعی عقلانیت تاریخی نیز وجود دارد که اجازه نمی دهد جامعه فرو بپاشد. این عقلانیت تلاش می کند به هویت های رویت نشده و به رسمیت شناخته نشده فرصت دهد تا در حوضچه های آرامش خود را بروز دهند». در ادامه ماحصل این گفت وگو را می خوانید.
https://farasatkhah.blogsky.com/1402/04/11/post-941/%d9%84%d8%ad%d8%b8%d9%87-%d9%87%d8%a7%db%8c-%d9%85%d9%87%d8%b3%d8%a7%db%8c%db%8c-%d9%88-%d8%ac%d8%a7%d9%85%d8%b9%d9%87-%d8%b2%d9%86%d8%af%db%80-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86

آموزش در ایران ؛ راه حل و مسأله
مشق امشب
و بحثی با شرکت مصطفی ملکیان، نعمت فاضلی و مقصود فراستخواه
جمعه 16 تیر 1402
ساعت 4 تا 7 عصر

https://farasatkhah.blogsky.com/1402/04/17/post-943/%d8%aa%d9%85%d8%a7%d9%85%db%8c-%d8%ae%d9%88%d8%a7%d9%87%db%8c-%db%8c%d8%b9%d9%86%db%8c-%d8%a7%db%8c%d9%86%d8%9b-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%87-%d8%a7%d9%86%d8%af%db%8c%d8%b4%d9%85%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86-%d9%88-%d8%a7%d8%af%d8%a7%d9%85%d9%87-%d9%85%d8%b5%d8%a7%d8%a6%d8%a8-%d8%b9%d9%84%d9%88%d9%85-%d8%a7%d9%86%d8%b3%d8%a7%d9%86%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%a7%db%8c%d8%b1%d8%a7%d9%86

«تمامی خواهی» یعنی این؛
خانه اندیشمندان و ادامه مصائب علوم انسانی در ایران
متأسفانه تمامی خواهی در ایران هفت دریا نیز بیاشامد سیر نمی شود
کل جامعه و زندگی وفرهنگ را، و دانشگاه ها را ومدارس را، وحوزه عمومی علم را به قلمرو مستعمراتی خود و در تصاحب ایدئولوژی خود در آورده اند
اما هنوز دندان طمع از یک خانه کوچکی نمی کنند
«خانه اندیشمندان علوم انسانی» در این سالها از نادر فضاهایی بود که مباحث و گفتگوهای علمی با مشارکت انواع دیدگاه ها و جریان های فکری در علوم انسانی کشور در آن صورت می گرفت ؛ اکنون می خواهند درآنجا را نیز تخته بکنند و در خدمت منافع و مقاصد گروهی وسیاسی خود درآورند.
من طی این سالها بارها با شواهدی شرح داده ام که چگونه تمامی خواهان ، علوم انسانی را « علم ساکت» می خواهند ،
علوم انسانی را «مقفّل» می خواهند وطی این چند دهه انواع قفل و بست های آشکار ونهان به آن زده اند ،
علوم انسانی در نتیجه این تمامی خواهی ها، به«علوم انسانی معطل» تبدیل گشته است که بی اعتنایی سیستماتیکی به نتایج اندیشه ها و پژوهش های آن در اقتصاد، فرهنگ، سیاست، حکمرانی و دیپلماسی طی این چند دهه حکمفرما بود وهست
اکنون شاهدیم که حتی به این همه نیز بسنده نمی کنند و یک خانه کوچک متعلق به آن را هم تصرف می کنند و این یعنی تمامی خواهی....
این یعنی «علوم انسانی مسخّر»
باید بپرسیم از آقایان ؛ گیریم قضاتی هم نبود تا از این خانه دفاع حقوقی بکنند(وامیدوارم چنین نشود)گیریم شما این خانه را نیز تصرف کردید،
بسیارخوب! با یک «جامعه دانشگاهی شده» می خواهید چه بکنید؟
با علوم انسانی خانه بدوش و تحول خواه در جای جای این سرزمین و با اصحاب علوم انسانی انتقادی ایران در جای جای دنیای آزاد می خواهید چه کنید؟
گیریم که همه مکان های فیزیکی را به تصرف خود درآوردید آیا از عهده اذهان و جانهای ما نیز بر می آیید؟ هرگز....
زندگی در این سرزمین جاری است
و تمامی خواهان اگر هم ساختمانها و بدنها را متصرف شدند ،
روح و جان واندیشه های یک جامعه زنده را نمی توانند به تصرف خود دربیاورند ،

محسن آزموده: «كنشگران مرزي» مفهومي است كه مقصود فراستخواه، پژوهشگر شناخته شده دين و جامعه در ايران ساخته، براي توضيح كنش و عمل آن دسته از انديشمندان و كنشگران ايراني كه كوشيده‌اند از كوچك‌ترين فضاهاي گشوده شده ميان دولت و جامعه براي پيشبرد اهداف مترقي خود بهره بگيرند. فراستخواه، اين مفهوم را در كتاب «كنشگران مرزي» (نشر گام نو) به تفصيل معرفي كرده است. اين مفهوم و اين كتاب در جامعه فكري و فرهنگي ايران با استقبال قابل توجهي مواجه شده و تاكنون نقدهاي زيادي به آن منتشر شده است. فرهنگستان علوم نيز در اولين نشست خود در كارگروه شيوه حكمراني به نقد و بررسي اين كتاب پرداخت و غير از مولف، آقایان حسين ميرزايي، احمد ميدري، محمد فاضلي و داريوش رحمانيان حضور داشتند اینجا: https://farasatkhah.blogsky.com/1402/04/18/post-944/

https://farasatkhah.blogsky.com/1402/04/19/post-945/%da%af%d9%81%d8%aa%da%af%d9%88%db%8c-%d8%a7%d9%86%d8%aa%d9%82%d8%a7%d8%af%db%8c-%d8%af%d8%b1%d8%a8%d8%a7%d8%b1%db%80-%da%a9%d8%aa%d8%a7%d8%a8-%da%a9%d9%86%d8%b4%da%af%d8%b1%d8%a7%d9%86-%d9%85%d8%b1%d8%b2%db%8c-%d8%af%d8%b1-%d8%aa%d8%a8%d8%b1%db%8c%d8%b2

گفتگوی انتقادی دربارۀ کتاب «کنشگران مرزی» در تبریز
ناقدان: دکتر باقر صدری نیا، دکتر فیروز راد، دکتر عباس قدیمی قیداری
با حضور مؤلف کتاب
سه شنبه بیستم تیر 1402
ساعت پنج ونیم عصر تا هشت شب
نشانی
تبریز، جاده تهران ، بعد از سه راهی اهر، کوی دوم، گلدشت، درب دوم
پخش زنده از طریق لینک در اطلاعیه زیر
http://www.skyroom.online/ch/iranhr/a1

https://farasatkhah.blogsky.com/1402/04/24/post-947/ کنکور و خشونت در چرخه آموزش

https://farasatkhah.blogsky.com/1402/04/24/post-946/%da%a9%d9%86%d8%b4%da%af%d8%b1%db%8c-%d9%85%d8%b1%d8%b2%db%8c-%d8%b4%d9%87%d8%b1%d9%88%d9%86%d8%af%d8%a7%d9%86-%d9%88-%d9%86%d9%87%d8%a7%d8%af%d9%87%d8%a7%db%8c-%d8%b4%d8%a7%d9%86-%d8%af%d8%b1-%d8%ac%d9%87%d8%aa-%d9%be%db%8c%da%af%db%8c%d8%b1%db%8c-%d8%ad%d9%82%d9%88%d9%82-%d8%ae%d9%88%db%8c%d8%b4 در کارگاه امکان های «کنشگری مرزی» بحث شد
تقویت سازمان اجتماعی ومدنی و ان جی اوییِ شهروندان
و توسعه قابلیتهای شهروندی آنها
برای کنشگری مرزی مؤثرتر در جهت پیگیری حقوق شهروندی
شهروندان با استفاده از «نهادهای مدنی و ان جی اویی ومحله ای »
واز طریق توسعه «قابلیتهای عالی شهروندی»ِ خویش
می توانند فضاهای مرزی و گفتگویی مؤثری میان جامعه ودولت بگشایند
و از کنش مرزی به عنوان یکی از راه های تأمین حقوق شهروندی خویش بهره بگیرند
این از جمله راه های فشار بر دولت و سازمانهای مسؤول
و التزام آنها به حقوق ملت و گزارش دهی و پاسخگویی اجتماعی است