@marathi
समानार्थी शब्द :

खंड - भाग, तुकडा, दंड, अनेक देशांचा समूह
 
खाट - बाज, खाटले, बाजले
 
खास - खुद, स्वत:विशेष, मुद्दाम
 
खूण - संकेत, ईशारा, चिन्ह
 
खूळ - गडबड, छंद, वेड
 
खेळकुडी - थट्टा, खेळ, गंमत
 
गणपती - गजवदन, गजानन, गणराज, लांबोदर
 
विनायक - विघ्नहर्ता, गौरीनंदन, हेरंब, अमेय
 
गर्व - अभिमान, घंमेड, अंहकार
 
गाय - धेनु, गोमाता, गो, कामधेनू
 
गरज - निकड, आवश्यकता, जरूरी
 
गृह - धाम, घर, सदन, भवन, निवास
 
गरुड - वैनतय, खगेद्र, दविराज
 
गोपाळ - गिरीधर, मुरलीधर, गोविंद
 
गावठी - अडाणी, आडमुठा, खेडवळ, गावंढळ
 
घमेंडखोर - अंहकारी, गर्विष्ठ, बढाईखोर
 
घृणा - शिसारी, किळस, तिटकरा
 
घोर - काळजी, चिंता, विवंचना
 
घेर - चक्कर, प्रदक्षिणा, फिरणे
 
घट - मडक, पात्र, भांडे, तूट
 
घडी - घटका, पडदा, पट, घडयाळ
 
घात - नारा, हंगाम, वध, समसंख्याचा गुणाकार
 
घाणेरडा - ओंगळ, घामट, गलिच्छ,
 
घोट - चूळ, आवंडा, घुटका
 
चंडिका - दुर्गा, उग्र, निर्दय

समानार्थी शब्द :

निकड - गरज, जरूरी, लकडा
 
निका - चांगला, पवित्र, योग्य, शुद्ध
 
निमंत्रण - अवतण, आमंत्रण, बोलावण
 
पंगत - भोजन, रांग, ओळ
 
पत्नी - भार्या, बायको, अर्धांगी, अस्तुरी
 
पान - पर्ण, पत्र, दल
 
परंपरा - प्रथा, पद्धत, चाल, रीत
 
प्रभात - उषा, पहाट, प्रात:काल
 
पाठ - नियम, धडा, पुन्हा-पुन्हा म्हणने, पार्श्वभाग
 
पार्वती - उमा, दुर्गा, गौरी, भवानी
 
पुष्प - कुसुम, सुमन, फूल
 
पिता - जनक, तीर्थरुप, बाप, वडील
 
प्रताप - शौर्य, बहादुरी, पराक्रम, सामर्थ्य
 
पुरुष - मर्द, नर, मनुष्य
 
पाखरू - पक्षी, खग, द्विज, विहंग
 
पुरातन - जुनाट, प्राचीन, पूर्वीचा
 
प्रख्यात - ख्यातनाम, प्रसिद्ध, नामांकित
 
पाय - चरण, पाऊल, पद
 
पोपट - शुक, रावा, राघू, कीर
 
प्रौढ - प्रगल्भ, घीट, शहाणा
 
प्रवाह - पाझर, धार, प्रस्त्रव
 
फाकडा - माणीदार, हुशार, ऐटबाज, रुबाबदार
 
फट - चीर, खाच, भेग
 
फोड - सूज, फुगलेला भाग, फुगारा
 
फरक - अंतर, भेद

@marathi

🔹मराठी व्याकरण प्रश्नमंजुषा
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖

*प्रश्न १: हरि-हर या शब्दात कोणते चिन्ह वापरले?*

*१) प्रश्नचिन्ह*
*२) उद्गारवाचक चिन्ह*
*३) संयोगचिन्ह* ✅
*४) अवतरण चिन्ह*


*प्रश्न २: 'कर्णमधुर' याचा विरूध्दार्थी शब्द कोणता?*

*१) कर्णपटू* ✅
*२) कमाल*
*३) कृपण*
*४) कृश*


*प्रश्न ३: पुढील वाक्प्रचार व अर्थाच्या जोड्यांमधून अयोग्य जोडी ओळखा*

*१) पालथ्या घागरीवर पाणी - निष्फळ श्रम*
*२) त्राटिका - कजाख बायको*
*३) कळीचा नारद- भांडणे लावणारा*
*४) उंबराचे फूल - नेहमी भेटणारी व्यक्ती* ✅


*प्रश्न ४: दोन वस्तूंतील साम्य चमत्कृतिपूर्ण रीतीने जिथे वर्णन केलेले असते, तेथे माझी निर्मिती होते.*

*१) यमक*
*२) उत्प्रेक्षा अलंकार*
*३) उपमा अलंकार* ✅
*४) अनुप्रास अलंकार*


*प्रश्न ५: आमच्या गावचे पाटील कर्णासारखे दानशूर आहेत. यातील अलंकार ओळखा*

*१) उपमा* ✅
*२) उत्प्रेक्षा*
*३) दृष्टांत*
*४) रूपक*

*प्रश्न ६: 'मराठी भाषा गुदमरते आहे.' विधेय ओळखा*

*१) मराठी*
*२) भाषा*
*३) गुदमरते आहे* ✅
*४) यांपैकी नाही*


*प्रश्न ७: होकार, प्रतिकार, करू, करून यांसारखे शब्द बनवितात त्यांना .......... म्हणतात*

*१) तत्सम शब्द*
*२) प्रत्यय*
*३) सिध्द शब्द*
*४) साधित शब्द* ✅


*प्रश्न ८: संकटात सापडलेली मी देवाची प्रार्थना करीत होते. या वाक्यातील काळ ओळखा?*

*१) साधा भूतकाळ*
*२) पूर्ण भूतकाळ*
*३) अपूर्ण भूतकाळ* ✅
*४) रीति भूतकाळ*


*प्रश्न ९: 'ईण' प्रत्यय लागून तयार झालेले स्त्रीलिंगी प्राणीवाचक शब्द ओळखा*

*१) वानर*
*२) माळी*
*३) सुतारीण* ✅
*४) बेडकी*


*प्रश्न १०: समासात किमान किती शब्द व पदे एकत्र येतात?*

*१) अनेक शब्द, पदे*
*२) एक शब्द व अनेक पदे*
*३) दोन शब्द किंवा पदे* ✅
*४) ठराविक शब्दच असतात*

@marathi

🔹शुद्ध शब्द

अशुद्ध शब्द - शुद्ध शब्द

1) चाह - चहा 
2) छपर - छप्पर 
3) जागार - जागर 
4) जागर्त - जागृत 
5) ज्यादुगार - जादूगार 
6) जीज्ञासू - जिज्ञासू 
7) ज्योस्त्ना - ज्योत्स्ना 
8) तिर्थरूप - तीर्थरूप 
9) त्रीभूवन - त्रिभुवन 
10) ततसम - तत्सम 
11) जागतीक - जागतिक 
12) हूंकार - हुंकार 
13) हिंदू - हिंदु 
14) हारजित - हारजीत

जॉईन करा : @marathi

★|| eMPSCkatta ||★

जॉईन करा www.empsckatta.blogspot.in या ब्लॉग चे अधिकृत टेलिग्राम चॅनेल.

जॉईन करण्यासाठी @empsckatta यथे क्लिक करा , चॅनेल ओपन होईल , त्यानंतर चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN या ऑप्शन वर क्लिक करा.

किंवा

Telegram.me/eMPSCkatta येथे क्लिक करा , चॅनेल ओपन होईल , त्यानंतर चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN ऑप्शन वर क्लिक करा.
________________________________________
आपल्या मित्रांनाही जॉईन करा.

🔹शुद्ध शब्द:

अशुद्ध शब्द - शुद्ध शब्द

1) तरून - तरुण 
2) तांत्रीक - तांत्रिक 
3) तरका - तारका 
4) बंकेश्वर - त्र्यंबकेश्वर 
5) थाठ - थाट 
6) थेरला - थोरला 
7) दिर्घ - दीर्घ 
8) दाण - दान 
9) दागीना - दागिना 
10) दक्षीणा - दक्षिणा 
11) दूसरा - दुसरा 
12) दिलगीरी - दिलगिरी 
13) दरारोज - दररोज 
14) दिर्घोद्योग - दीर्घोदयोग 
15) दत्पर - दप्तर 
16) धिकार - धिक्कार 
17) धण - धन 
18) धनूष्य - धनुष्य 
19) धुर्त - धूर्त 
20) धोपटर्माग - धोपटमार्ग 
21) ध्यानधारना - ध्यानधारणा 
22) धारीष्ट - धारिष्ट 
23) नोर्झर - निर्झर
24) नीष्कारण - निष्कारण
25) नियूक्त - नियुक्त

🔹लिंग विचार

नामाच्या रूपावरुन एखादी वस्तु वास्तविक अगर काल्पनिक पुरुषजातीची आहे की, स्त्रीजातीची आहे की, दोन्हीपैकी कोणत्याच जातीची नाही असे ज्यावरून कळते त्याला त्याचे लिंग असे म्हणतात.
मराठी भाषेत लिंगाचे तीन प्रकार पडतात.

1. पुल्लिंगी 2. स्त्रीलिंगी 3. नपुसकलिंगी

पुल्लिंगी : मुलगा, शिक्षक, घोडा, चिमणा, सूर्य, चंद्र, सागर, दगड, कागद, पंखा इ.

स्त्रीलिंगी : मुलगी, शिक्षिका, घोडी, चिमणी, खुर्ची, शाळा, नदी, वही, खिडकी, इमारत, पाटी इ.

नपुंसकलिंगी: पुस्तक, घर, वासरू, पाखरू, लेकरू, झाड, शहर, घड्याळ, वाहन इ.
*लिंग भेदामुळे नामांच्या रूपात होणारे बदल*

नियम : 1
'अ' कारान्त पुल्लिंगी प्राणीवाचक नामांचे स्त्रीलिंगी रूप 'ई' कारान्त होते व त्याचे नपुसकलिंगी 'ए' कारान्त होते.
उदा : 1. मुलगा - मुलगी - मूलगे
2. पोरगा - पोरगी - पोरगे
3. कुत्रा - कुत्री - कुत्रे

नियम : 2
काही प्राणीवाचक पुल्लिंग नामांना ईन प्रत्यय लागून त्यांचे स्त्रीलिंगी रूप होतात.
उदा : 1. सुतार - सुतारीन
2. माळी - माळीन
3. तेली - तेलीन
4. वाघ - वाघीन

नियम : 3
काही प्राणीवाचक 'अ' कारान्त, पुल्लिंगी नामांची स्त्रीलिंगी रुपे 'ई' कारान्त होतात.
उदा : 1. हंस - हंसी
2. वानर - वानरी
3. बेडूक - बेडकी
4. तरुण - तरुणी

नियम : 4
काही आ कारान्त पुल्लिंगी पदार्थ वाचक नामांना ई प्रत्यय लावून त्यांची स्त्रीलिंगी रूप बनतात.
उदा : 1. लोटा - लोटी
2. खडा - खडी
3. दांडा - दांडी
4. विळा - विळी
5. डबा - डबी

नियम : 5
संस्कृतातून मराठी आलेल्या नामांची स्त्रीलिंगी रूप ई प्रत्यय लागून होतात.
उदा : 1. युवा - युवती
2. श्रीमान - श्रीमती
3. ग्रंथकर्ता - ग्रंथकर्ती

नियम : 6
काही नामांची स्त्रीलिंगी रुपे स्वतंत्ररीतीने होतात.
उदा : 1. वर - वधू 2. पिता - माता
3. राजा - रानी 4. पती - पत्नी 5. दीर - जाऊ 6. सासरा - सासू
7. बोकड - शेळी 8. मोर - लांडोर

नियम : 7
मराठीतील काही शब्द निरनिराळ्या लिंगात आढळतात.
उदा : 1. वेळ - वेळ 2. बाग - बाग
3. वीणा - वीणा 4. मजा - मजा 5. टेकर - टेकर 6. तंबाखू - तंबाखू

नियम : 8
परभाषेतून आलेले शब्दांचे लिंग त्याच अर्थाच्या शब्दांच्या लिंगावरून ठरवितात.
उदा : 1. बुट(जोडा) - पुल्लिंगी
2. क्लास(वर्ग) - पुल्लिंगी
3. पेन्सिल (लेखनी) - स्त्रीलिंगी
4. कंपनी(मंडळी) - स्त्रीलिंगी
5. बूक(पुस्तक) - नपुसकलिंगी

नियम : 9
सामासिक शब्दांचे लिंग हे शेवटच्या लिंगाप्रमाणे असते.
उदा : 1. साखरभात - पुल्लिंगी
2. मिठभाकरी - स्त्रीलिंगी
3. भाजीपाला - पुल्लिंगी
4. भाऊबहीण - स्त्रीलिंगी
5. देवघर - नपुसकलिंगी

नियम : 10
काही नामे पुल्लिंगी व स्त्रीलिंगी असूनही उल्लेख पुल्लिंगीच करतात.
उदा .1. गरुड 2. मासा 3. सुरवड
4. साप 5. होळ 6. उंदीर

नियम : 11
काही नामे पुल्लिंगी व स्त्रीलिंगी असूनही त्यांचा उल्लेख केवळ स्त्रीलिंगी करतात.
उदा 1. घुस 2. पिसू 3. माशी
4. ऊ 5. सुसर 6. खार
7. घार 8. पाल

जॉईन करा आमचे चॅनेल @marathi

★|| 🇪🇲 🇵 🇸 🇨 🇰🇦 🇹 🇹🇦 ||★


अजूनही काही मित्रांना आपले @eMPSCkatta टेलिग्राम चॅनेल जॉईन करण्याची पद्धत माहित नाही त्यांच्यासाठी मी पुन्हा एकदा @eMPSCkatta टेलिग्राम चॅनेल जॉईन करण्याची पद्धत पाठवत आहे......

चॅनेल जॉईन करणं एकदम सोपे आहे.

1) टेलिग्राम ऍप तुमच्या मोबाईल मध्ये डाउनलोड करून घ्या.

2) टेलिग्राम वरील सर्च मध्ये @empsckatta असे सर्च करा ,
(@हे चिन्ह महत्वाचे आणि मध्ये स्पेस देऊ नका , सलग @empsckatta असे टाईप करा)
eMPSCkatta चा लोगो असलेल्या चॅनेल वर क्लिक करा.चॅनेल ओपन होईल. चॅनेल वरील msg दिसू लागतील.

3) eMPSCkatta चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN ऑप्शन वर क्लिक करा.

किंवा

खालील लिंक मित्राच्या टेलिग्रामवर पाठवा आणि त्या लिंक वर क्लिक करायला सांगा , चॅनेल ओपन होईल त्यानंतर चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN ऑप्शन वर क्लिक करा .

लिंक: telegram.me/eMPSCkatta

झाले काम , तुम्ही eMPSCkatta चॅनेल चे मेंबर असाल आणि तुम्हाला चॅनेल वरील अपडेट्स मिळायला सुरवात होतील.

तुमच्या ज्या मित्रांनी eMPSCkatta चॅनेल अजूनही जॉईन केले नाही त्यांना हे चॅनेल जॉईन करायला सांगा / जॉईन करून द्या.

Regards -eMPSCkatta Admin
🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹🔹

From Marathi Mhani app:

छक्के पंजे करणे.

Meaning:
हातचलाखी करणे.

From Marathi Mhani app:

छडी लागे छमछम विद्या येई घमघम.

Meaning:
शरीरदंड सोसल्याने विद्याप्राप्ती लवकर होते.

From Marathi Mhani app:

छत्तीसाचा आकडा.

Meaning:
विरुद्ध मत असणे.

From Marathi Mhani app:

छप्पर फाडून देणे.

Meaning:
भरपूर देणे.

From Marathi Mhani app:

छाती दाखवत बसणे.

Meaning:
कशालाही न घाबरता एका जागी बसणे.

From Marathi Mhani app:

छाती फाटणे.

Meaning:
भयंकर घाबरणे.

From Marathi Mhani app:

छातीला हात लावून सांगणे.

Meaning:
खात्रीपूर्वक सांगणे.

From Marathi Mhani app:

छिन्न विछिन्न करणे.

Meaning:
तुकडे तुकडे करणे.

🔹काही समानार्थी म्हणी

आधी शिदोरी मग जेजूरी - आधी पोटोबा मग विठ्ठोबा
 
आवळा देऊन कोहळा काढणे - पै दक्षिणा लक्ष प्रदक्षिणा
 
कडू कारले तुपामध्ये तळले - कुत्र्याचे शेपूट नळीत घातले
 
साखरेत घोळले तरी कडू ते कडूच - तरी वाकडे ते वाकडेच
 
कामा पुरता मामा - ताकापुरती आजी
 
काखेत कळसा गावाला वळसा - तुझ आहे तुजपाशी परी तू जागा चुकलासी
 
करावे तसे भरावे - जैसी करणी वैशी भरणी
 
खाई त्याला खवखवे - चोराच्या मनात चांदणे
 
खाण तशी माती - बाप तसा बेटा
 
आग सोमेश्वरीअन बंब रामेश्वरी - मानेला गळू, पायाला जळू
 
गाढवापुढे वाचली गीता अन - नळी फुंकले सोनारे इकडून
 
काळाचा गोंधळ बरा - गेले तिकडे वारे
 
घरोघरी मातीच्या चुली - पळसाला पाने तीनच
 
चोरावर मोर - शेरास सव्वाशेर
 
जशी देणावळ तशी खानावळ - दाम तसे काम
 
पालथ्या घड्यावर पाणी - येरे माझ्या मागल्या ताककण्या चांगल्या
 
नव्याचे नऊ दिवस - तेरड्याचे रंग तीन दिवस
 
नाव मोठं लक्षण खोटं - नाव सोनुबाई हाती कथलाचा वाळा नाही, बडा घर पोकळ वासा
 
बेलाफुलाची गाठ पडणे - कावळा बसायला आणि फाटा तुटायला
 
पी हळद अन हो गोरी - उतावळा नवरा गुडघ्याला बाशिंग
 
वराती मागून घोडे - बैल गेला अन झोपा केला
 
वासरात लंगडी गाय शहाणी - गावंढया गावात गाढवीण सवाशीण   

---------------------------------------------
आमचे मराठी व्याकरण चॅनेल जॉईन करण्यासाठी @Marathi येथे क्लिक करा , त्यानंतर चॅनेल ओपन होईल , चॅनेल च्या तळाशी असणाऱ्या JOIN ऑप्शन वर क्लिक करा.

telegram.me/Marathi

🔹कवी, साहित्यिक व त्यांची टोपण नावे साहित्य

-------- -------- -------- -------- --------
१)यशवंत दिनकर पेंढारकर
------ यशवंत
२)मोरोपंत रामचंद्र पराडकर
-------- मोरोपंत
३)नारायण सूर्याजीपंत ठोसर
-------- रामदास
४)दत्तात्रय कोंडो घाटे
-------- दत्त
५)चिंतामण त्र्यंबक खानोलकर
---------आरती प्रभू
६)नारायण मुरलीधर गुप्त
-------- बी
७)गोपाल हरी देशमुख
-------- लोकहितवादी
८)शंकर काशिनाथ गर्गे
-------- दिवाकर
९)माधव त्रंबक पटवर्धन
-------- माधव जुलियन
१०)दिनकर गंगाधर केळकर
--------अज्ञातवासी
११)आम्ताराम रावजी देशपांडे
-------- अनिल
१२)कृष्णाजी केशव दामले
-------- केशवसुत
१३)सौदागर नागनाथ गोरे
-------- छोटा गंधर्व
१४)रघुनाथ चंदावरकर
-------- रघुनाथ पंडित
१५)हरिहर गुरुनाथ कुलकर्णी
-------- कुंजविहारी
१६)दासोपंत दिगंबर देशपांडे
-------- दासोपंत
१७)सेतू माधवराव पगडी
-------- कृष्णकुमार
१८)नारायण वामन टिळक
-------- रेव्हरंड टिळक
१९)माणिक शंकर गोडघाटे
-------- ग्रेस
२०)वसंत ना. मंगळवेढेकर
-------- राजा मंगळवेढेकर
-------- -------- -------- --------
२१)कृष्ण शास्त्री चिपळूणकर
-------- मराठीचे जॉन्सन
२२)केशवसुत-आधुनिक मराठी काव्याचे
-------- कवितेचे जनक
२३)बा.सी. मर्ढेकर
-------- -मराठी नवकाव्याचे/कवितेचे जनक, निसर्गप्रेमी
२४)सावित्रीबाई फुले
-------- आधुनिक मराठी कवितेच्या जननी
२५)संत सोयराबाई
-------- पहिली दलित संत कवयित्री
२६)त्रंबक बापुजी ठोंबरे
-------- बालकवी
२७)ना.धो.महानोर
-------- रानकवी
२८)यशवंत दिनकर पेंढारकर
-------- महाराष्ट्र कवी
२९)ना. चि. केळकर
-------- साहित्यसम्राट
३०)न. वा. केळकर
-------- मुलाफुलाचे कवीशिक्षक पात्रता परीक्षा उत्तरतालिकाउपलब्ध
३१)ग. त्र.माडखोलकर
-------- राजकीय कादंबरीकार
३२)शाहीर राम जोशी
-------- शाहिरांचा शाहीर
३३)दादोबा पांडुरंग तर्खडकर
-------- मराठी भाषेचे पाणिनी
३४)वि.वा. शिरवाडकर
-------- कुसुमाग्रज
३५)राम गणेश गडकरी
-------- गोविंदाग्रज/बाळकराम
३६)प्रल्हाद केशव अत्रे
-------- केशवकुमार
३७)काशिनाथ हरी मोदक
-------- माधवानुज
३८)विनायक जनार्दन करंदीकर
-------- विनायक
३९)विष्णुशास्त्री चिपळूणकर
-------- मराठी भाषेचे शिवाजी


-------- -------- -------- -------- --------
¶¶ काव्य ग्रंथ व कवी ¶¶
-------- -------- -------- -------- --------
१) यथार्थदीपिका - वामन पंडित
२)बिजली- वसंत बापट
३) दासबोध व मनाचे श्लोक -समर्थ रामदास
४)शिळ- ना. घ. देशपांडे
५)गीतरामायण- ग. दि. माडगुळकर
६)ज्वाला आणि फुले- बाबा आमटे.
७)स्वेदगंगा- वि.दा करंदीकर
८)भावार्थदीपिका-संत ज्ञानेश्वर
९)केकावली-मोरोपंत
१०)नलदमयंती स्वयंवराख्यान - रघुनाथ पंडित
११)अभंगगाथा- संत तुकाराम
१२)भावार्थ रामायण-संत एकनाथ
१३)महाभारत-व्यासमुनी
१४)गीता- व्यासमुनी
१५)मुद्राराक्षस- विशाखादत्त
१६)मृच्छकटिका- शूद्रक
_________________________________
जॉईन करा @Marathi
_________________________________

🔹अलंकार भाग

*९) अतिशयोक्ती:-*
अतिशयोक्ती हा मराठी भाषेच्या अर्थालंकाराचा एक उपप्रकार आहे.
अलंकारात प्रत्यक्षात असणारी कल्पना ही फारच फुगवून सांगितलेली असते तेव्हा अतिशयोक्ती अलंकार होतो.
उपमा, उत्प्रेक्षा, रुपक, व्यतिरेक ह्या अलंकारात अतिशयोक्ती असतेच पण कोणतीही कल्पना आहे त्यापेक्षा फुगवून सांगताना त्यातील असंभाव्यता अधिक स्पष्ट करुन सांगितलेली असते तेव्हा हा अलंकार होतो.
उदा:
जो अंबरी उफळता खुर लागलाहे
तो चंद्रमा निज तनूवरि डाग लाहे
काव्य अगोदर झाले नंतर जग झाले सुंदर

*१०) अनन्वय:-*
अनन्वय हा मराठी भाषेच्या अर्थालंकाराचा एक उपप्रकार आहे.
उपमेयाला उपमेयाचीच उपमा दिली जाते.
उदा:
आहे ताजमहाल एक जगती तो तोच
त्याच्यापरी या दानासी या दानाहुन अन्य नसे उपमान

*११) भ्रान्तिमान:-*
उपमानाच्या जागी उपमेयच आहे असा भ्रम निर्माण होणे.

उदा:
भृंगे विराजित नवी अरविंदपत्रे
पाहूनि मानूनी तिचीच विशाल नेत्रे
घालीन अंजन अशा मतिने तटाकी
कांते वृथा उतरलो, भिजलो विलोकी
भुंग्यांनी सुशोभित झालेली कमलपत्रे हे
दमयंतीचे नेत्रच आहेत असे समजून तिच्या डोळ्यात
अंजन घालावयास निघालेला नलराजा पुढे सरसावला आणि पाण्यामुळे भिजला.

*१२) ससंदेह:-*
उपमेय कोणते आणि उपमान कोणते असा संदेह निर्माण होणे भ्रान्तिमानात हा भ्रम निश्चित
असतो.

उदा:
कोणता मानू चंद्रमा ?
भूवरीचा की नभीचा?
चंद्र कोणता? वदन कोणते?
शशांक मुख की मुख शशांक ते?
निवडतील निवडोत जाणते
मानी परी मन सुखद संभ्रमा- मानू
चंद्रमा कोणता?

*१३) दृष्टान्त:-*
एखादा विषय पटवून सांगताना दाखला देणे.

उदा:
लहानपण दे गा देवा,
मुंगी साखरेचा रवा
ऐरावत रत्न थोर,
त्यासी अंकुशाचा मार

*१४) अर्थान्तरन्यास:-*अर्थान्तरन्यास हा मराठी भाषेच्या अर्थालंकाराचा एक उपप्रकार आहे.
एखाद्या विधानाच्या समर्थनार्थ विशेष उदाहरणे देणे आणि सिद्धान्त मांडणे. (अर्थान्तर- दुसरा अर्थ, न्यास- शेजारी ठेवणे )
उदा:
तदितर खग भेणे वेगळाले पळाले
उपवन-जल-केली जे कराया मिळाले
स्वजन गवसला जो त्याजपाशी नसे तो कठिण समय
येता कोण कामास येतो?

*१५) स्वभावोक्ती:-*
एखाद्या व्यक्त्तीचे, प्राण्याचे, वस्तूचे, स्वाभाविक स्थितीचे, हालचालीचे यथार्थ पण वैशिष्ट्यपूर्ण वर्णन.

उदा:
गणपतवाणी विडी पिताना चावायाचा नुसतीच
काडी म्हणायचा अन मनाशीच
की या जागेवर बांधीन
माडी मिचकावुनी मग
उजवा डोळा आणि उडवूनी डावी भिवई
भिरकावुनि ती तशिच द्यायचा लकेर बेचव जैसा गवई

*१६) अनुप्रास:-*
एखाद्या वाक्यात किंवा कवितेच्या चरणात एकाच अक्षराची पुनरावृत्ती होऊन
त्यातील नादामुळे जेव्हा त्याला सौंदर्य प्राप्त होते, तेव्हा अनुप्रास अलंकार होतो.

उदा:
गडद निळे गडद निळे जलद भरुनि आले शितलतनु चपलचरण
अनिलगण निघाले रजनीतल,ताम्रनील
स्थिर पल जल पल सलील
हिरव्या तटि नावांचा कृष्ण मेळ खेळे.
पेटविले पाषाण पठारावरती शिवबांनी गळ्यामधे
गरिबच्या गाजे संतांची वाणी

@Marathi

From Marathi Mhani app:

जंगलात नाही वावर आणि गावात नाही घर.

Meaning:
ज्याच्या जवळ घरदार नाही असा मनुष्य.

From Marathi Mhani app:

जगाच्या कल्याणा संतांच्या विभूति.

Meaning:
जे सत्पुरुष असतात ते जगाच्या कल्याणासाठी कार्य करीत असतात.